Natuur.focus. Kansen voor de Sleedoornpage. Vossen als verbreiders van zaden. Educatie voor Duurzame Ontwikkeling. Studie
|
|
- Guus de Kooker
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Natuur.focus Afgiftekantoor Antwerpen X P Toelating gesloten verpakking Retouradres: Natuurpunt, Coxiestraat 11, 2800 Mechelen Vlaams Driemaandelijks tijdschrift over natuurstudie & -beheer maart 2011 jaargang 10 nummer 1 Verschijnt in MAART, JUNI, SEPTEMBER EN DECEMBER Vossen als verbreiders van zaden Kansen voor de Sleedoornpage Educatie voor Duurzame Ontwikkeling Studie
2 Paddenstoelen: probleemgevallen voor het natuurbeheer? Roosmarijn Steeman & Wim Veraghtert Met ca soorten maken paddenstoelen een belangrijk deel uit van de Vlaamse biodiversiteit. Nochtans vertaalt dat hoge aantal zich doorgaans niet in een bijzondere aandacht vanwege natuurbeheerders. Sommige courante beheermaatregelen vormen zelfs eerder een bedreiging voor een reeks Rode Lijstsoorten. Maar zijn alle Rode Lijstsoorten wel relevant voor het natuurbeheer? Foto: Vilda/Ludo Goossens 32 maart 2011 Natuur.focus
3 Dat tal van soorten een kleine oppervlaktebehoefte hebben, brengt met zich mee dat een volledige inventarisatie van een gebied een illusie is. Elke vierkante meter, zelfs elke afgevallen tak, kan een andere soort herbergen. Bovendien laten de meeste soorten zich maar gedurende een korte tijd waarnemen en is het verschijnen van vruchtlichamen in hoge mate weersafhankelijk. Een volledige soortenlijst opstellen van een gebied is dan ook een quasi onmogelijke opgave. Een dergelijke oefening gebeurde door een team specialisten in het 4 ha grote natuurgebied Mickleham Down (Verenigd Koninkrijk). Zij noteerden uiteindelijk soorten fungi in dit gebied, tegenover 170 soorten hogere planten (Spooner & Roberts, 2005). Ook in Vlaanderen is zelfs in kleine natuurgebieden een gelijkaardige soortenrijkdom te verwachten. Daarnaast zijn er de determinatiemoeilijkheden. Er zijn veel zgn. taxonomisch kritische soorten onder de paddenstoelen. Soortafbakening is dikwijls problematisch en zelfs in Vlaanderen en Nederland worden nog geregeld nieuwe soorten beschreven. Voor het onderscheid tussen soorten is vaak microscopisch onderzoek nodig. Daardoor staan paddenstoelen bij amateurs bekend als een moeilijke groep en specialiseren veel (amateur)mycologen zich in één bepaalde groep (soms zelfs genus). Dat alles heeft ervoor gezorgd dat de kennis over de verspreiding en trends van zwammen in Vlaanderen voor het merendeel van de soorten fragmentarisch is. De Rode Lijst die in 1999 werd opgemaakt (Walleyn & Verbeken, 1999) behandelt slechts een achtste van alle soorten, met name 550 soorten uit de best gekende genera. Sparrenstinktaailing, met uitsterven bedreigd in Vlaanderen (foto: Geert Vanhulle). Paddenstoelen in het natuurbeheer: niet evident Er zijn verschillende redenen die maken dat paddenstoelen niet de meest eenvoudige groep zijn voor natuurbeheerders. De voornaamste is de doorgaans slecht gekende ecologie. Te weinig kennis over de leefwijze van een zwam maakt het moeilijk om het verspreidingspatroon te verklaren, laat staan gerichte beheermaatregelen voor te stellen. Vaak blijken paddenstoelen genoegen te nemen met kleine oppervlakten (soms amper 1 m²), wat maakt dat zeldzame soorten op schijnbaar banale plekjes kunnen opduiken. Het zeldzame Dwergmosklokje Galerina clavus verscheen de voorbije twee jaar op twee nieuwe vindplaatsen in Vlaanderen: de bermen van de Netedijk in Emblem (Antwerpen) en een verwaarloosde bloembak in het centrum van Brussel (Veraghtert & Steeman, 2010). Wat het voorkomen van deze soort in Vlaanderen precies bepaalt, is dan ook nog een raadsel. Hoewel deze soort zeker wel eens over het hoofd wordt gezien, staat vast dat het Dwergmosklokje allesbehalve algemeen is. Zelfs de Zwartwordende wasplaat Hygrocybe conica, een indicator voor potentieel interessante graslanden, wordt wel eens in bloempotten in tuincentra aangetroffen (Chrispijn & van der Putte, 2011). Er zijn in Vlaanderen nog honderden voorbeelden van paddenstoelen waarvan we aannemen dat ze echt zeldzaam zijn, maar die op het eerste zicht geen uitgesproken voorkeur voor een bijzonder biotoop hebben. Neem bijvoorbeeld de Hagelwitte satijnzwam Entoloma cephalotrichum, een soort van voedselrijke bodems, die vaak tussen brandnetels groeit. Of de Paardenmestdonsinktzwam Coprinus curtus, waarvan het substraat zich laat raden. Naaldbospaddenstoelen: ongewenste exoten of te koesteren habitatspecialisten? Uit een analyse van de Vlaamse Rode Lijst (Walleyn & Verbeken, 1999) blijkt dat bepaalde ecologische groepen sterker vertegenwoordigd zijn dan andere. Het gaat dan om soorten van schrale graslanden, brandplekken en symbionten die vrijwel uitsluitend in dreven worden gevonden. Daarnaast gaat het ook om een reeks naaldbossoorten. Dat soorten die bij (vlieg)dennen op stuifzanden groeien sterk achteruitgegaan zijn, is niet verwonderlijk. Maar er staan op de Rode Lijst 22 soorten die exclusief gebonden zijn aan lorken en sparren. Ook bij de veel uitgebreidere en recentere Nederlandse Rode Lijst is dat het geval: daarop staan 39 sparren- en lorkensoorten Cedergrondbekerzwam, een exootbegeleidende paddenstoel (foto: Peter Verstraeten). Natuur.focus maart
4 Box: Exoten (Arnolds & Veerkamp, 2008). En daar kunnen toch vragen bij gesteld worden: terwijl voor bedreigde graslanden steeds meer gerichte maatregelen genomen worden, gebeurt in naaldbossen en zeker in lorken- en sparrenbestanden precies het omgekeerde. Het omvormingsbeheer dat in deze bostypes gevoerd wordt, kan tot gevolg hebben dat de begeleidende soorten paddenstoelen net zeldzamer worden. Voor de Nederlandse Mycologische Vereniging vormden de grootschalige bosomvormingen de aanleiding tot de publicatie van een brochure Naaldbossen in Nederland: bedreigde levensgemeenschappen (Chrispijn & Arnolds, 2010). In de brochure houdt de NMV een pleidooi voor het behoud van de verschillende naaldbostypes en hun kenmerkende mycoflora: van dennenbossen op voedselarme zandgronden tot jonge fijnsparaanplanten op voedselrijke kleibodems. Anderzijds wijst Bijlsma (2011) erop dat een hoge verscheidenheid in natuurtypes (in dit geval bostypes) misschien wel garant mag staan voor een hoge biodiversiteit, maar dat die verscheidenheid geen doel op zich mag zijn. Kenmerkendheid is een op zijn minst even belangrijk criterium: past een populatie of levensgemeenschap van nature in zijn omgeving? Zo lijkt het opnemen op de Rode Lijst van de Ivoorboleet Suillus placidus en de Douglasvezeltruffel Rhizopogon hawkerae die gebonden zijn aan resp. Weymouthden en Douglasspar (Arnolds & Veerkamp, 2008) toch wel een brug te ver. De opname van sparren- en lorkenbegeleiders op de Vlaamse en Hoewel paddenstoelen een bijzonder soortenrijke groep zijn, is het aantal gekende exoten in West-Europa beperkt. In de meeste gevallen gaat het om soorten die door houtimport in de regio zijn beland. De van oorsprong Australische Oranjerode stropharia Stropharia aurantiaca is wellicht het meest gekende voorbeeld. Ook de op grote schaal voor consumptie gekweekte Shiitake Lentinula edodes durft wel eens te ontsnappen. Arnolds & Veerkamp (2008) beschouwen slechts zes soorten als exoot in Nederland. Van invasieve exoten is vooralsnog geen sprake. Mogelijk worden exoten daarom door mycologen minder als problematisch beschouwd. Nieuwe vondsten van bv. de spectaculair ogende Inktviszwam Clathrus ruber kunnen eerder op belangstelling van lokale natuurliefhebbers rekenen dan dat het aanleiding zouden geven tot bestrijding. Oranjerode stropharia, een Australische exoot (foto: Jef Verkens). Nederlandse Rode Lijsten is gebaseerd op de hypothese dat het om natuurlijke vestigingen gaat. De begeleidende boomsoorten (Larix, Picea, Abies, etc.) mogen dan aangeplant zijn, de paddenstoelen zijn er nadien op natuurlijke wijze terechtgekomen. Gezien de goede verspreidingscapaciteit van paddenstoelen is dat geen onwaarschijnlijke aanname. De zienswijze van de NMV wordt ook elders in Europa door mycologen gevolgd. Zo wordt in Denemarken de hoger vermelde Ivoorboleet als met uitsterven bedreigd beschouwd. Paddenstoelen & natuurbeheer: hoe kan het dan wel? Vormen paddenstoelen voor de natuurbeheerder dan een hopeloze groep? We denken van niet. Wel is het belangrijk om inventarisatielijsten correct te interpreteren. Het aantal soorten dat in een gebied is waargenomen, zegt weinig of niets over de waarde van een gebied. Het is veeleer een indicatie van hoe intensief het gebied werd onderzocht. Het aantal Rode Lijstsoorten en de respectievelijke Rode Lijstklassen zeggen al iets meer. De Rode Lijst dient echter kritisch geïnterpreteerd te worden. De vraag rijst bijvoorbeeld of de exclusief aan exotische boomsoorten gebonden zwammen een Rode Lijststatus verdienen. Aangezien een Rode Lijst in de eerste plaats bedoeld is om uit te maken welke soorten bescherming verdienen, valt het moeilijk te begrijpen dat soorten als de vooral in parken en kerkhoven voorkomende Cedergrondbekerzwam Geopora sumneriana en de reeds genoemde Inktviszwam (afkomstig uit Australië, eerst via een introductie gevestigd in Frankrijk en zich van daaruit verspreidend over West-Europa) toch een beoordeling kregen bij de opmaak van een Rode Lijst. De Rode Lijst is na meer dan tien jaar aan herziening toe. We roepen dan ook op om bij het hernieuwen van de Rode Lijst de criteria voor opname aandachtig te bekijken en dergelijke soorten bijvoorbeeld te labelen met Criteria voor beoordeling niet van toepassing. Ook de sparren- en lorkenbegeleiders zouden kritisch bekeken moeten worden. Van de naaldbospaddenstoelen lijken ons enkel de zeldzame begeleiders van Grove den op voedselarme zandgronden een Rode Lijststatus waard. Het strekt ook tot aanbeveling om nieuwe en bijzondere vondsten in relatie tot de omgeving te bekijken. Zo kan de vondst van de uiterst zeldzame Veenmosfranjehoed Psathyrella sphagnicola, een habitatspecialist in veenmosvegetaties, een heel andere ecologische betekenis hebben dan de ontdekking van de eveneens zeer zeldzame Stippelsteelslijmkop Hygrophorus pustulatus in een aangeplant sparrenbos (beide recent gevonden in het natuurgebied Landschap de Liereman te Oud-Turnhout). Nog interessanter is het om te kijken naar indicatorsoorten. Zo bestaan er sets van kenmerkende soorten voor verschillende natuurtypes, van wilgenbroeken tot droge heischrale graslanden. Het gebruik van dergelijke indicatorsoorten maakt het mogelijk aan gebieden of percelen een waardering te geven op basis van de aangetroffen mycoflora. Dit concept is vooral voor graslanden reeds goed uitgewerkt (zie bv. Kuyper, 1994 of Rotheroe, 2001), maar zou ook in andere biotopen een meerwaarde kunnen betekenen. Want zelfs in bosgebieden vertellen paddenstoelen (vooral symbionten) vaak veel meer dan de vegetatie. Bovendien reageren paddenstoelen sneller op gewijzigde milieuomstandigheden, terwijl planten, eenmaal aanwezig, nog wel even kunnen standhouden (Keizer, 2003). Zelfs 34 maart 2011 Natuur.focus
5 Gele ridderzwam, een bedreigde soort uit voedselarme dennenbossen op stuifzand, niet gebonden aan sparren of lorken (foto: Wim Veraghtert). voor naaldbossen, in het bijzonder grove dennenbestanden op voedselarme zandgronden, is het mogelijk om paddenstoelen als indicatorsoorten te gebruiken (Baar & Ozinga, 1997). Enkele biotooptypes zoals wasplatengraslanden zijn uiterst waardevol voor paddenstoelen en deze zouden prioriteit moeten krijgen bij het aankopen van natuurgebieden. Ook is het mogelijk om in natuurgebieden mycologisch waardevolle percelen of elementen aan te duiden, zoals een strook schraal grasland, een bronbosje of een talud langs een holle weg. Mycologen of paddenstoelenwerkgroepen kunnen hiervan via steekproefinventarisaties een inschatting maken en beheerders hierbij adviseren. Een aangepast beheer dat voor dergelijke elementen is aangewezen kan variëren van een nietsdoenbeheer met vermijding van bodemverstoring, een continue maai- of graasdruk tot het lokaal tegengaan van verruiging en verbraming. Herstelmaatregelen voor heidehabitats blijken soms zelfs positief uit te draaien voor zeldzame dennenbegeleiders op (voormalige) stuifzanden (Veraghtert, 2006). Voor algemene tips over het beheer van mycologisch interessante percelen kunnen we Keizer (2003) aanraden. Om het paddenstoelenbestand langduriger op te volgen, bestaat er een methode om in proefvlakken van 500 of 1.000m² drie tot vijf keer per jaar de aantallen te noteren van alle vruchtlichamen van 110 goed herkenbare telsoorten (Arnolds & Veerkamp, 1999). Het opzetten van een monitoringschema is echter arbeidsintensief en of een paddenstoelenmeetnet naar Nederlands model (met meer dan 500 telpunten) ook in Vlaanderen vandaag haalbaar is, is maar de vraag. Het is alleszins nuttig om bij aanwezigheid van zeldzame paddenstoelen deze jaarlijks te tellen of in kaart te brengen. AuteurS: Roosmarijn Steeman en Wim Veraghtert zijn medewerkers van de dienst Studie van Natuurpunt. Wim Veraghtert werkt ook deeltijds als lesgever bij Natuurpunt Educatie. Contact: Roosmarijn Steeman, Natuurpunt Studie, Coxiestraat 11, 2800 Mechelen. Referenties Arnolds, E. & Veerkamp, M., Handleiding paddenstoelenmonitoring. Nederlandse Mycologische Vereniging, Baarn. Arnolds, E. & Veerkamp, M Basisrapport Rode Lijst Paddenstoelen. Nederlandse Mycologische Vereniging, Utrecht. Bijlsma, R.J Naaldbossen en paddenstoelen: op zoek naar ecologische criteria voor waardering. Coolia 54(1): Baar, J. & Ozinga, W.J Primaire Grove-dennenbossen in stuifzandgebieden als refugia voor zeldzame mycorrhizapaddestoelen. De Levende Natuur 98(4): Chrispijn, R. & Arnolds, E. (red.) Naaldbossen in Nederland. Bedreigde levensgemeenschappen. Nederlandse Mycologische Vereniging. Chrispijn, R. & van der Putte, A Een opmerkelijk jaar. Bijzondere waarnemingen in Coolia 54(1): 1-8. Keizer, P.J Paddestoelvriendelijk natuurbeheer. KNNV uitgeverij. Kuyper, T Paddestoelen en natuurbeheer. Wetenschappelijke mededelingen 212. KNNV uitgeverij. Rotheroe, M A preliminary survey of waxcap grassland indicator species in South Wales, in: Moore, D. et al. (red.). Fungal conservation. Issues and Solutions. Cambridge University Press, pp Spooner, B. & Roberts, P Fungi. Collins New Naturalist. Veraghtert, W. & Steeman, R Een dagje inventariseren in het centrum van Brussel. Sporen 3(1): Veraghtert, W Paddenstoelen en plagbeheer. Natuur.focus 5: 135. Walleyn, R. & Verbeken, A Een gedocumenteerde Rode Lijst van enkele groepen paddestoelen (macrofungi) van Vlaanderen. Instituut voor Natuurbehoud, Brussel. Natuur.focus maart
Paddenstoelen, waarzeggers van het bos
Paddenstoelen, waarzeggers van het bos & Mirjam Veerkamp Nederlandse Mycologische Vereniging Informatie over: Functioneren van het bos Bodemeigenschappen Verzuring en vermesting Samenstelling boomlaag
Nadere informatiePaddenstoelen, waarzeggers van het bos. Informatie over: Functies van paddenstoelen:
Paddenstoelen, Informatie over: waarzeggers van het bos Functioneren van het bos Bodemeigenschappen Verzuring en vermesting Samenstelling boomlaag Ouderdom bos en bomen Mycologische betekenis Wenselijk
Nadere informatieEcologische Atlas van Paddenstoelen in Drenthe Eef Arnolds, Rob Chrispijn & Roeland Enzlin (red.)
Ecologische Atlas van Paddenstoelen in Drenthe Eef Arnolds, Rob Chrispijn & Roeland Enzlin (red.) Deze ecologische atlas behandelt de resultaten van een inventarisatie van paddenstoelen in Drenthe in de
Nadere informatieBiodiversiteit in Vlaanderen: de cijfers
Biodiversiteit in Vlaanderen: de cijfers Myriam Dumortier Natuurrapport www.natuurindicatoren.be www.nara.be www.inbo.be Haalt Vlaanderen de 2010-doelstelling? Biodiversiteit Verstoringen/bedreigingen
Nadere informatiePADDESTOELEN in het ZWINBOSJES-complex
PADDESTOELEN in het ZWINBOSJES-complex 67516 Inleiding In dit vers~ag wordt een overzicht gegeven van de tot hiertoe aangetroffen paddestoelen in de Zwinbosjes. Het onderzoek startte in 1977 en loopt nog
Nadere informatieHoofdlijnen Natuurrapport 2007
Hoofdlijnen Hoofdlijnen Natuurrapport 2007 Biodiversiteit Verstoringen/bedreigingen Duurzaam gebruik Hoofdlijnen Natuurrapport 2007 Biodiversiteit Verstoringen/bedreigingen Duurzaam gebruik Toestand plant-
Nadere informatieBiodiversiteit in 2010
Biodiversiteit in 2010 Wim Veraghtert Natuurpunt Educatie Graatakker 11 2300 Turnhout Wat is biodiversiteit? Jeugd, Sport en Brussel 2 Wat is biodiversiteit? Jeugd, Sport en Brussel 3 Genetische variatie
Nadere informatieNATUURPUNT MALDEGEM-KNESSELARE nominatie Groene Pluim 2014
NATUURPUNT MALDEGEM-KNESSELARE nominatie Groene Pluim 2014 NATUURPUNT vzw Een onafhankelijke organisatie gedragen door vrijwilligers grootste natuurbeschermingsorganisate in Vlaanderen eind 2001 opgericht
Nadere informatieResultaten paddenstoeltelling 2010
1 2 Resultaten paddenstoeltelling 2010 Natuurpunt organiseerde in 2010 voor de eerste keer een paddenstoelkijkweekend in Vlaanderen. Op 16 en 17 oktober wilden we iedereen de tuin in sturen om op zoek
Nadere informatiePaddenstoelen pleiten vóór naaldbossen
foto s Eef Arnolds Paddenstoelen pleiten vóór naaldbossen Naaldbossen staan tegenwoordig in het verdomhoekje van natuurbeheerders en bosbouwers. Dat geldt vooral voor opstanden van ingevoerde bomen als
Nadere informatieIs loofbos onze enige echte natuur? Peter-Jan Keizer 1 & Eef Arnolds 2. Kruisweg 23, 3513 CS Utrecht, 2 Holthe 21, 9411 TN Beilen
NAALDBOSBEHEER Eind 2010 heeft de NMV een brochure uitgegeven waarin gepleit wordt voor het behoud van mycologisch waardevolle naaldbossen. In de vorige aflevering van Coolia is daarop kritisch gereageerd
Nadere informatieFlora van naaldbossen,
Indicator 7 september 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In de naaldbossen in Nederland
Nadere informatiePaddenstoelen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Spechtinktzwam Coprinopsis picacea
Paddenstoelen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Spechtinktzwam Coprinopsis picacea Roosmarijn Steeman Natuurpunt studie Paddenstoelen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Les connaissances actuelles
Nadere informatieadvertentietarieven 2016
NATUUR.Blad.focus.oriolus advertentietarieven 2016 Contactpersoon Vraag de mogelijkheden, beschikbaarheid en je proefexemplaar op via Sophie Maris 015-29 27 98 0492-72 16 95 sophie.maris@natuurpunt.be
Nadere informatieEcologische Atlas van paddenstoelen in Drenthe
Ecologische Atlas van paddenstoelen in Drenthe Paddestoelen Werkgroep Drenthe Doelstelling en werkwijze Enkele resultaten, o.a. verspreidingspatronen van paddenstoelen en bodemtypen Paddenstoelen, planten
Nadere informatieFiche Natuurbehoudswaarde van de plantendiversiteit in de. in de provinciedomeinen en provinciale aandachtsgebieden
Natuurbehoudswaarde van de plantendiversiteit in de provinciedomeinen en provinciale aandachtsgebieden Indicatorgegevens Naam Natuurbehoudswaarde van de plantendiversiteit in de provinciedomeinen en provinciale
Nadere informatieBureauonderzoek natuurwaarden wijzigingsplan Boekenrode
Bureauonderzoek natuurwaarden wijzigingsplan Boekenrode Natuurwaardenkaart Voor het inventariseren van de natuurwaarden van Heemstede zijn in het rapport Natuurwaardenkaart van Heemstede Waardering van
Nadere informatieBiodiversiteit in veelvoud na Uitdagingen voor Natuurpunt Beheer
Biodiversiteit in veelvoud na 2010 Uitdagingen voor Natuurpunt Beheer Proloog Er was eens In heel Vlaanderen neemt de biodiversiteit sterk af In heel Vlaanderen? Nee, er zijn gebieden waar dat niet gebeurt
Nadere informatieDe Stelling van Amsterdam, gebouwd als verdedigingslinie tegen vijandelijke mogendheden,
Een ketting van Kroonjuwelen? De Stelling van Amsterdam als groeiplaats voor zeldzame graslandpaddenstoelen Martijn Oud Borinagestraat 19, 1827 DX Alkmaar (met bijdragen van Kik van Boxtel en Rob Chrispijn)
Nadere informatieLife+ Together for Nature. samen werken aan herstel van heidelandschap
Life+ Together for Nature samen werken aan herstel van heidelandschap Life+ Together for Nature samen werken aan herstel van heidelandschap TOGETHER? TOGETHER staat voor TO GET HEath Restored: we zetten
Nadere informatieReptielen van de Habitatrichtlijn,
Indicator 28 mei 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Gladde slang, muurhagedis en zandhagedis
Nadere informatieadvertentietarieven 2017
NATUUR.BLAD.FOCUS.ORIOLUS advertentietarieven 2017 Contactpersoon Vraag de mogelijkheden, beschikbaarheid en je proefexemplaar op via Sophie Maris 015-29 27 98 0492-72 16 95 sophie.maris@natuurpunt.be
Nadere informatieBermbeheerplan voor een ecologisch waardevolle berm langs te Elingen
Bermbeheerplan voor een ecologisch waardevolle berm langs te Elingen 1. Inleiding In het dichtbebouwde Vlaanderen zijn bermen overal te vinden. Meestal vervullen ze een vrij belangrijke ecologische rol,
Nadere informatieEindexamen biologie pilot vwo I
West-Europese duinvalleien bedreigd Natte kalkrijke duinvalleien met hun typische plantengemeenschappen worden steeds zeldzamer, niet alleen in Nederland maar in heel West-Europa. Dit komt niet alleen
Nadere informatieAdvies betreffende de verspreiding van het kruipend moerasscherm langs de Grote Geule (Beveren-Waas)
Advies betreffende de verspreiding van het kruipend moerasscherm langs de Grote Geule (Beveren-Waas) Nummer: INBO.A.2013.103 Datum advisering: 24 oktober 2013 Auteur(s): Contact: Kenmerk aanvraag: Wouter
Nadere informatieNaaldbossen in Nederland
Naaldbossen in Nederland Bedreigde levensgemeenschappen N ederl andse M ycologische V ereniging De Goudvinkzwam groeit op verrotte stronken van naaldbomen, vooral Fijnspar en dennen. De laatste decennia
Nadere informatienatuurbeheer Jens Verwaerde Natuurpunt CVN
natuurbeheer Jens Verwaerde Natuurpunt CVN indeling inleiding: voorstelling a geschiedenis van het natuurbeheer b - biotopen en soorten en hun beheer pauze c - beheer richt zich op de omgeving d - natuurbeheer
Nadere informatieQuick scan ecologie Jan Vermeerstraat te Rucphen
Quick scan ecologie Jan Vermeerstraat te Rucphen Quick scan ecologie Jan Vermeerstraat te Rucphen Auteur Opdrachtgever Projectnummer Ingen T. Ursinus Scanopy 12.144 concept november 2012 foto omslag Els
Nadere informatieNaaldbossen en paddenstoelen: op zoek naar ecologische criteria voor waardering. Alterra, onderdeel van Wageningen UR, Postbus 47, 6700 AA Wageningen
Naaldbossen in Nederland, Bedreigde levensgemeenschappen is de titel van een door de NMV in 2010 uitgegeven brochure. Hierin wordt ingegaan op de huidige trend in het natuurbeheer. De heersende trend onder
Nadere informatieEindhoven, 16/03/2017. Frank Van de Meutter
Eindhoven, 16/03/2017 Frank Van de Meutter Inhoud Inleiding Tuinen Tuinen & biodiversiteit Materiaal & methode Studiegebied Data: verzameling Data: verwerking Resultaten Volledigheid Aantallen vergelijking
Nadere informatieHandleiding natuurbeheerplan DEEL 2 Inventaris
1 Handleiding natuurbeheerplan DEEL 2 Inventaris versie 05/04/2019 De inventarisatie heeft als doel informatie te verzamelen om de beheerdoelstellingen - die in deel 1 verkenning van het natuurbeheerplan
Nadere informatieInvasieve plantensoorten zijn in de laatste decennia sterk toegenomen in Nederland
Invasieve plantensoorten zijn in de laatste decennia sterk toegenomen in Nederland Indicator 5 januari 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met
Nadere informatieAdvies betreffende de inplanting van 10 windturbines in de haven van Antwerpen
Advies betreffende de inplanting van 10 windturbines in de haven van Antwerpen Nummer: INBO.A.2014.24 Datum advisering: 26 februari 2014 Auteur(s): Contact: Kenmerk aanvraag: Joris Everaert Niko Boone
Nadere informatiePaddenstoelvriendelijk beheer van lanen en parken
Paddenstoelvriendelijk beheer van lanen en parken Erwin Derous Roosmarijn Steeman Natuurpunt Studie Paddenstoelvriendelijk beheer van lanen en parken Dreef van Horst - 466 soorten 33% symbionten - 48 RL-soorten
Nadere informatieMeer dan ooit wordt onze natuur bedreigd door reizigers van verre, die, hier neergestreken,
Exotische paddenstoelen: een bedreiging voor de Nederlandse mycoflora? Menno Boomsluiter T. v. Lohuizenstraat 34, 8172 XL Vaassen Boomsluiter, M.W. 2009. Alien mushrooms: a threat to the Dutch mycoflora?
Nadere informatieNatuurverkenning 2030
Natuurverkenning 2030 Aanpak Terrestrische verkenning Scenario s Verlies en versnippering van leefgebied Vermesting Klimaatverandering Aquatische verkenning Scenario s Verontreiniging Versnippering van
Nadere informatieBijen en Landschapsbeheer
Bijen en Landschapsbeheer Hoe maken we het landschap bijenvriendelijk Wat betekent dat voor de biodiversiteit en de kwaliteit van het landschap Een selectie van de mogelijkheden Arie Koster -- www.bijenhelpdesk.nl
Nadere informatieBelgisch Biodiversiteits Platforum
Belgisch Biodiversiteits Platforum Sonia Vanderhoeven Etienne Branquart [HET HARMONIA INFORMATIESYSTEEM EN HET ISEIA PROTOCOL] Verklarend document voor het Life + Project AlterIAS Oktober 2010 Algemene
Nadere informatieBundel 1 van veldoefeningen en cases
Bundel 1 van veldoefeningen en cases De cases en veldoefeningen bestaan uit 3 delen: Deel 1 de veldoefeningen waarvan de locaties voorkomen in het natuurgebied Den Battelaer te Mechelen. Deel 2 een case
Nadere informatieVlinders van de Habitatrichtlijn,
Indicator 20 september 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Van de vijf Habitatrichtlijnsoorten
Nadere informatieErvaringen met de bestrijding van reuzenbalsemien. 13 september 2011
Ervaringen met de bestrijding van reuzenbalsemien 13 september 2011 Verloop van de presentatie 1. Aanzet 2. Plantkundig 3. Bestrijding I. 1 ste jaar (2010) II. 2 de jaar (2011) 4. Conclusies Aanzet Evolutie
Nadere informatieBESTUIVERS IN HET LANDSCHAP
BESTUIVERS IN HET LANDSCHAP INTRODUCTIE Biodiversiteit: Biodiversiteit of biologische diversiteit is een graad van verscheidenheid aan levensvormen binnen een gegeven ecosysteem, bioom of een gehele planeet.
Nadere informatieBILAN. RAPPORT 2006 Nijmegen - (GLD) - Nijmegen, Winckelsteegh DEFINITIEF CONCEPT. Veldonderzoek naar rode eekhoorn
BILAN RAPPORT 2006 Nijmegen - (GLD) - Nijmegen, Winckelsteegh Veldonderzoek naar rode eekhoorn DEFINITIEF CONCEPT in opdracht van Pluryn Werkenrode Groep Rapport-ID Titel Nijmegen (GLD) - Nijmegen, Winckelsteegh
Nadere informatieInsecten in grasbermen: kansen, maar geen wonderen. Jinze Noordijk, Theo Zeegers EIS Kenniscentrum Insecten (Naturalis)
Insecten in grasbermen: kansen, maar geen wonderen Jinze Noordijk, Theo Zeegers EIS Kenniscentrum Insecten (Naturalis) Variatie in bermen grazige berm op klei berm met heide berm met bomen Schrale berm
Nadere informatieHabitatrichtlijn. Wat wil ze bereiken?
Habitatrichtlijn Habitatrichtlijn Wat wil ze bereiken? Specifiek: habitats en soorten van Europees belang in een gunstige staat van instandhouding behouden of herstellen Algemeen: bijdragen tot het waarborgen
Nadere informatieBrabantse bijen behoeven betere bescherming (beknopte beschouwing betreffende beheer & beleid) Tim Faasen
Brabantse bijen behoeven betere bescherming (beknopte beschouwing betreffende beheer & beleid) Tim Faasen 1 Wilde bijen in Noord-Brabant 283 wilde soorten (81% van NL) 89 soorten dalend (31%); 64 soorten
Nadere informatieM.W.W. - Mycologische Werkgroep Waasland sinds 24 oktober 2011 (~170x / ~400 taxa)
M.W.W. - Mycologische Werkgroep Waasland sinds 24 oktober 2011 (~170x / ~400 taxa) WAKONA studiedag - paddenstoelen Kaartmateriaal: websites van: WAKONA Waarnemingen.be Natuurpunt Waarnemingen.be KVMV
Nadere informatie2/27/2011. Overzicht. Natuur is een publiek goed
Wat is de economische waarde van natuur in Oost-Brabanten wat betekent dat voor toekomstgerichte natuurbehoudsactie? Johan Eyckmans milieu-econoom Hogeschool-Universiteit Brussel & K.U.Leuven 1 Overzicht
Nadere informatieProject rosse sprinkhaan: monitoringverslag 2001
Project rosse sprinkhaan: monitoringverslag 2001 2002 Wouter Jansen & Roy Kleukers 25 april 2002 veldwerk Wouter Jansen tekst Wouter Jansen & Roy Kleukers produktie Stichting European Invertebrate Survey
Nadere informatieWat is de economische waarde van natuur in Oost-Brabant en wat betekent dat voor toekomstgerichte natuurbehoudsactie?
Wat is de economische waarde van natuur in Oost-Brabant en wat betekent dat voor toekomstgerichte natuurbehoudsactie? Johan Eyckmans milieu-econoom Hogeschool-Universiteit Brussel & K.U.Leuven 1 Overzicht
Nadere informatieZAAKREGISTER - pagina 1 SUPPLEMENTEN
ZAAKREGISTER - pagina 1 1954-2018 Jaargang 1-61 SUPPLEMENTEN Arnolds, E.J.M. 1974. Hygrophorus subgenus Hygrophorus ("De Slijmkoppen") in Nederland. Supplement bij Coolia 17. Jalink, L.M. 1995. De aardsterren
Nadere informatie1.2 landschap, natuur en recreatie. Landschap
1.2 landschap, natuur en recreatie Landschap Radio Kootwijk vormt een belangrijke schakel in een aaneengesloten open tot halfopen droog tot vochtig stuifzand- en heidegebied dat zich uitstrekt van het
Nadere informatieHet natuurbeheerplan. Beheerteamdag,
Het natuurbeheerplan Beheerteamdag, 13-06-2015 Agenda Natuurdecreet Uitvoeringsbesluit beheerplannen Consequenties voor Natuurpunt Ideeën lokale aanpak Timing Decreet: goedgekeurd in 2014, in werking Uitvoeringsbesluiten:
Nadere informatieNotitie Verlagen maaifrequentie bermen 2013
Notitie Verlagen maaifrequentie bermen 2013 Inleiding. Met de vaststelling van de Perspectiefnota 2013-2016 (PPN) heeft de gemeenteraad ingestemd met het voorstel (TBB 3.6.8 Voorstel 7) om voor het deel
Nadere informatieMinisterieel besluit houdende de uitbreiding van het erkend natuurreservaat Heidebos (nr. E-147)
~\".. \ Vlaa~se 'l~ \ Regenng Ministerieel besluit houdende de uitbreiding van het erkend natuurreservaat Heidebos (nr. E-147) DE VLAAMSE MINISTER VAN OMGEVING, NATUUR EN LANDBOUW, Gelet op het Bosdecreet
Nadere informatiegrazers helpen de natuur.
grazers helpen de natuur. Begrazing vroeger en nu Lang geleden kwamen in Vlaanderen allerlei soorten grazers voor: mammoeten, wisenten, oerrunderen, elanden... Die grazers zorgden ervoor dat Vlaanderen
Nadere informatieIncompany training voor coöperaties
Incompany training voor coöperaties 2016 Erkend dienstverlener voor de kmo-portefeuille Incompany trainingen: wij komen naar uw coöperatie. Coopburo, de coöperatieve dienstverlener van Cera, biedt: 1.
Nadere informatieProgramma. Beheerplan Elperstroomgebied
Beheerplan Elperstroomgebied Alie Alserda Pietop t Hof Christina Schipper Rienko van der Schuur 1 Elperstroomgebied Natura 2000 14 mei 2013 Programma Inleiding Doelen Knelpunten Activiteiten Aanvullend
Nadere informatieEen vegetatieopname maken 6 Een flora-inventarisatie uitvoeren 9 Een natuurtoets uitvoeren 11
Inhoudsopgave 2inhoudsopgave A B C G Oriëntatie s Oriënteren op het onderzoeken van flora en fauna 4 Werkwijzer Een vegetatieopname maken 6 Een flora-inventarisatie uitvoeren 9 Een natuurtoets uitvoeren
Nadere informatieWelkom op onze activiteiten
- NIEUWSBRIEF APRIL 2015 - Welkom op onze activiteiten Vrijdag 17 april 2015 om 14.00 uur Geocachetocht Wil je op zoek naar schatten in de natuur? Kom dan zeker naar onze geocachezoektocht. Rond de Katershoeve
Nadere informatieBeheeradvies op basis van de waargenomen macrofungi in het Provinciaal domein Prinsenpark te Retie
Beheeradvies op basis van de waargenomen macrofungi in het Provinciaal domein Prinsenpark te Retie Rapport Natuur.studie nummer 4 2009 Roosmarijn Steeman De natuur heeft je nodig. En vice versa. Beheeradvies
Nadere informatieLibellen van de Habitatrichtlijn,
Indicator 19 september 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Er staan negen soorten Nederlandse
Nadere informatieNatuurkwaliteit en bosgebruik Natura 2000. Rienk-Jan Bijlsma
Natuurkwaliteit en bosgebruik Natura 2000 Rienk-Jan Bijlsma Onderwerpen Habitatkaart bossen Veluwe Kwaliteitsverbetering habitattypen bos Oppervlaktevergroting habitattypen bos Habitatkaart: typen en criteria
Nadere informatieBundel 2 van veldoefening en cases
Bundel 2 van veldoefening en cases De cases en veldoefeningen bestaan uit 3 delen: Deel 1 de veldoefeningen waarvan de locaties voorkomen in het natuurgebied Den Battelaer te Mechelen Deel 2 een case i.v.m.
Nadere informatiePaddenstoelen in Nationaal Park Het Drents-Friese Wold 2008-2010
1 Paddenstoelen in Nationaal Park Het Drents-Friese Wold 2008-2010 Auteurs: Foto s: Eef Arnolds en Rob Chrispijn Eef Arnolds, Rob Chrispijn, Anneke Palthe Datum uitgave: November 2011 Uitgever, distributie:
Nadere informatieRuimtelijke analyse van gebieden met hoge natuurwaarde
Een verkenning Lon Lommaert Biodiversiteit Vlaamse indicatoren Ruimtelijke analyse van gebieden met hoge natuurwaarde Prioritaire soorten Natuurverkenning Gezichten van Biodiversiteit Wetenschappelijke
Nadere informatiejanuari 1 dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag 31 Nieuwjaar 1 2 3 4 5 Kerstvakantie 2013
Kalender 2014 januari 1 COVER: Wouter Pattyn Naturalight.be Kleine Hoofdgracht - Netevallei BOVEN: Wouter Pattyn Naturalight.be Latemse Meersen maandag 30 Kerstvakantie 2013 dinsdag woensdag donderdag
Nadere informatieBiodiversiteit in de stad
Biodiversiteit in de stad Over nut en noodzaak, kosten en baten (en bijen) Frans van Alebeek, Leeuwarden, 6 november 2013 Beeldvullende Het landschap foto van met onze titel voorouders 3x foto Landschap
Nadere informatieEcologische vegetatiebeheer van bermen, taluds van watergangen en greppels. in Drenthe buiten de natuurgebieden
Ecologische vegetatiebeheer van bermen, taluds van watergangen en greppels in Drenthe buiten de natuurgebieden Voor meer informatie over ecologisch groenbeheer www.bijenhelpdesk.nl www.bijenbeheer.nl Arie
Nadere informatieBermenplan Assen. Definitief
Definitief Opdrachtgever: Opdrachtgever: Gemeente Assen Gemeente Mevrouw Assen ing. M. van Lommel Mevrouw M. Postbus van Lommel 30018 Noordersingel 940033 RA Assen 9401 JW T Assen 0592-366911 F 0592-366595
Nadere informatieNatuurgids Mechels Rivierengebied
Natuurgids Mechels Rivierengebied Cursus Natuurgids Mechels Rivierengebied Samenwerking van Natuurpunt CVN & Natuurpunt Mechels Rivierengebied 1 Wat is Natuurpunt CVN? Fusie van Natuurpunt Educatie en
Nadere informatiePaddenstoelennieuwsbrief Nummer 16 19 januari 2014
Paddenstoelennieuwsbrief Nummer 16 19 januari 2014 waarn Voorwoord Beste paddenstoelenvrienden, De nieuwjaarsdag van de NMV is net een weekje achter de rug. Het was weer een zeer informatieve en gezellige
Nadere informatieToekomst voor eeuwenoud bos Samenvatting van het beheerplan Norgerholt Concept
Toekomst voor eeuwenoud bos Samenvatting van het beheerplan Norgerholt Concept a Toekomst voor eeuwenoud bos Samenvatting van het beheerplan Norgerholt Colofon Deze samenvatting is een uitgave van de
Nadere informatieBeheerplan bosreservaat. Kluisbos SAMENVATTING
Beheerplan bosreservaat Kluisbos SAMENVATTING Beheerplan bosreservaat Kluisbos SAMENVATTING Opdrachtgever: Ministerie van Leefmilieu, Natuur en Energie Agentschap voor Natuur en Bos Koning Albert II-laan
Nadere informatieEen soortgroepbrede blik op het beheer van Limburgse mergelgroeves. Namens de natuur uw gastheer
Een soortgroepbrede blik op het beheer van Limburgse mergelgroeves Carlo van Seggelen Districtsbeheerder Zuid-Limburg Stichting het Limburgs Landschap Symposium 31 oktober 2013 De theorie Systeembeheer
Nadere informatieAanvullend natuuronderzoek TATA. tbv tijdelijke natuur
Aanvullend natuuronderzoek TATA tbv tijdelijke natuur 2017 Aanvullend natuuronderzoek TATA tbv tijdelijke natuur C. van den Tempel & V. Ronde 2017 Projectleider Afdeling Opdrachtgever Financiering Foto
Nadere informatieAdvies betreffende de jacht op houtduiven in het Vlaamse gewest
Advies betreffende de jacht op houtduiven in het Vlaamse gewest Nummer: INBO.A.2010.197 Datum: 20/07/2010 Auteur(s): Contact: Frank Huysentruyt, Jim Casaer lon.lommaert@inbo.be Kenmerk aanvraag: e-mail
Nadere informatieBetaalbaar Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven. Frank Verhagen Beheerder natuurlijke gebieden
Betaalbaar Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven Frank Verhagen Beheerder natuurlijke gebieden Natuurlijk Groenbeheer in Eindhoven: Maaibeheer stedelijk gebied en wegbermen Maaibeheer natuurterreinen Bosbeheer/
Nadere informatieBeschrijving en waardering van cultuurhistorisch waardevolle gebouwen voor het bestemmingsplan Buitengebied Harmelen van de gemeente Woerden
Beschrijving en waardering van cultuurhistorisch waardevolle gebouwen voor het bestemmingsplan Buitengebied Harmelen van de gemeente Woerden Actualisatie 2013 TasT, projecten voor tastbaar erfgoed in opdracht
Nadere informatieAANTEKENINGEN WAAROM WERD GOD EEN MENS?
AANTEKENINGEN Alles draait om de visie op Jezus Christus. Door de eeuwen heen is er veel discussie geweest over Jezus. Zeker na de Verlichting werd Hij zeer kritisch bekeken. De vraag is waar je je op
Nadere informatieUitvoering herstelmaatregelen voor kommavlinder en bruine eikenpage in Overijssel [Voer de ondertitel in]
Uitvoering herstelmaatregelen voor kommavlinder en bruine eikenpage in Overijssel [Voer de ondertitel in] Uitvoering herstelmaatregelen voor kommavlinder en bruine eikenpage in Overijssel Uitvoering herstelmaatregelen
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/45834 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Evans, Tracy Title: Management implications for invertebrate assemblages in the
Nadere informatieDossier regionale luchthavens. 0. Aanleiding:
Dossier regionale luchthavens 0. Aanleiding: In 2004 presenteerde het Vlaams Forum Luchtvaart een rapport en aanbevelingen aan de Vlaamse regering over de luchtvaart in Vlaanderen [2]. Belangrijk onderdeel
Nadere informatieNatuurwaarden van houtige exoten in bossen
Thomas W. Kuyper, BIOIO~ISC~ station Wijster (LUW) Natuurwaarden van houtige exoten in bossen Discussies door bos- en natuurbeheerders over exoten hebben een opmerkelijke parallel met discussies door politici
Nadere informatieDe slimme ecologische oplossing tegen wateroverlast én droogte.
De slimme ecologische oplossing tegen wateroverlast én droogte. NATUURBEHEER & LANDBOUW www.hydrorock.com Natuurbeheer en watermanagement Droogte, hittegolven, hevige regenval en overstromingen. Ze komen
Nadere informatieInhaalslag Verspreidingsonderzoek. De mossen van de Habitatrichtlijn: Geel schorpioenmos & Tonghaarmuts. BLWG Rapport 2004.07.
Inhaalslag Verspreidingsonderzoek De mossen van de Habitatrichtlijn: Geel schorpioenmos & Tonghaarmuts BLWG Rapport 2004.07 Oktober 2004 In opdracht van Expertisecentrum LNV Inhaalslag verspreidingsonderzoek,
Nadere informatieBundel 3 van veldoefening en cases
Bundel 3 van veldoefening en cases De cases en veldoefeningen bestaan uit 3 delen: Deel 1 de veldoefeningen waarvan de locaties voorkomen in het natuurgebied Den Battelaer te Mechelen Deel 2 een case i.v.m.
Nadere informatieIncompany trainingen voor coöperaties 2018
Incompany trainingen voor coöperaties 2018 Cera, dienstverlening coöperatief ondernemen Ons aanbod voor coöperaties: 1. advisering en begeleiding 2. vorming, ontmoeting en sensibilisering 3. onderzoek
Nadere informatieEilandhoppen in de Eilandspolder
Eilandhoppen in de Eilandspolder Martijn Oud Borinagestraat 19, 1827 DX Alkmaar Oud, M. 2014. Island-hopping in the Islandpolder. Coolia 57(2): 69 73. The mycoflora of several small islands with peaty
Nadere informatieDe voorgaande sprekers hebben hun bijzondere appreciatie voor het. werk van de hulpverleners uitgesproken. Ik sluit mij daar graag en
Woensdag 9 november 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Meterschap bosbrandweerwagen Kalmthoutse Heide Geachte burgemeesters, Beste generaal, Beste provinciecommandant,
Nadere informatieNaar een nieuwe Rode Lijst. Chris van Swaay U allen!
Naar een nieuwe Rode Lijst Chris van Swaay U allen! Wat is een Rode Lijst? Publicatie Rijksoverheid Welke soorten zijn bedreigd of zelfs verdwenen en welke niet? Vaste methode, gebaseerd op combinatie
Nadere informatieExoten in zoetwater: vissen
Indicator 7 juli 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aantal soorten vissen dat zich
Nadere informatieOPKOMST VAN DE HALSBANDPARKIET IN NEDERLAND EN UTRECHT André van Kleunen
OPKOMST VAN DE HALSBANDPARKIET IN NEDERLAND EN UTRECHT André van Kleunen De halsbandparkiet (Psittacula krameri) komt van oorsprong voor in Afrika, in een gordel ten zuiden van de Sahara en op het Indisch
Nadere informatieBediende in de logistieke sector: kansen voor vrouwen?
Bediende in de logistieke sector: kansen voor vrouwen? Welke percepties leven er bij werknemers en studenten omtrent de logistieke sector? Lynn De Bock en Valerie Smid trachten in hun gezamenlijke masterproef
Nadere informatieBIJENLANDSCHAP OP DE KAART. Koos Biesmeijer Naturalis Biodiversity Center
BIJENLANDSCHAP OP DE KAART Koos Biesmeijer Naturalis Biodiversity Center Koos.biesmeijer@naturalis.nl BIJENLANDSCHAP OP DE KAART Bijen op de kaart figuurlijk letterlijk Bijenlandschap op de kaart BIJEN
Nadere informatie2. Wat zijn per sector/doelgroep de algemene inzichten ten aanzien van de inhoud van de continuïteitsplannen?
Samenvatting Aanleiding en onderzoeksvragen ICT en elektriciteit spelen een steeds grotere rol bij het dagelijks functioneren van de maatschappij. Het Ministerie van Veiligheid en Justitie (hierna: Ministerie
Nadere informatieBiodiversiteit, ecosysteemfuncties, en ecosysteemdiensten
Biodiversiteit, ecosysteemfuncties, en ecosysteemdiensten Luc De Meester Lab. Aquatische Ecologie en Evolutiebiologie KULeuven Laboratorium Aquatische Ecologie en Evolutiebiologie Biodiversiteit: : en
Nadere informatie1 NATUUR. 1.1 Natuurwetgeving & Planologie
1 NATUUR 1.1 Natuurwetgeving & Planologie De bescherming van de natuur is in Nederland vastgelegd in respectievelijk de Natuurbeschermingswet en de Flora- en faunawet. Deze wetten vormen een uitwerking
Nadere informatieValidatie van de door de VLM opgemaakte attesten in het kader van bestemmingswijzigingen in ruimtelijke uitvoeringsplannen
Validatie van de door de VLM opgemaakte attesten in het kader van bestemmingswijzigingen in ruimtelijke uitvoeringsplannen Adviesnummer: INBO.A.3193 Datum advisering: 27 oktober 2014 Auteur: Contact: Lieve
Nadere informatie