Uitvoering herstelmaatregelen voor kommavlinder en bruine eikenpage in Overijssel [Voer de ondertitel in]

Transcriptie

1 Uitvoering herstelmaatregelen voor kommavlinder en bruine eikenpage in Overijssel [Voer de ondertitel in]

2 Uitvoering herstelmaatregelen voor kommavlinder en bruine eikenpage in Overijssel

3 Uitvoering herstelmaatregelen voor kommavlinder en bruine eikenpage in Overijssel Tekst: Michiel Wallis de Vries Met medewerking van: Albert Vliegenthart Rapportnummer: VS Projectnummer: Productie: De Vlinderstichting Postbus AM Wageningen telefoon: fax: homepage: Opdrachtgever: Provincie Overijssel Deze publicatie kan worden geciteerd als: Wallis de Vries, M.F. (2008) Uitvoering herstelmaatregelen voor kommavlinder en bruine eikenpage in Overijssel. Rapport VS , De Vlinderstichting, Wageningen. Trefwoorden: Natuurbeheer, dagvlinders, kommavlinder, bruine eikenpage Niets van deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van De Vlinderstichting en de opdrachtgever. November 2008 DE VLINDERSTICHTING 2008 HERSTELMAATREGELEN KOMMAVLINDER EN BRUINE EIKENPAGE 1

4 Inhoud Hoofdstuk 1 / Overzicht van de werkzaamheden... 3 Aanleiding... 3 Doelstelling... 3 Methode... 3 Resultaten... 3 Kommavlinder... 3 Bruine eikenpage... 4 Bijlage 1 / Herstelmaatregelen Kommavlinder Landgoed Junne... 5 Bijlage 2 / Herstelmaatregelen Bruine eikenpage Staphorst... 8 DE VLINDERSTICHTING 2008 HERSTELMAATREGELEN KOMMAVLINDER EN BRUINE EIKENPAGE 2

5 Hoofdstuk 1 / Overzicht van de werkzaamheden Kommavlinder en bruine eikenpage zijn beide bedreigde Rode Lijst-soorten van droge zandgronden. In Overijssel komen de soorten nog maar met een paar populaties voor. Het project beoogde de uitvoering van herstelmaatregelen voor deze soorten. Aanleiding De bruine eikenpage gaat hard achteruit en heeft in Overijssel voor zover bekend alleen nog een redelijke goede populatie in de Boswachterij Staphorst. Hakhout- en bosrandbeheer is voor deze soort nodig voor behoud en herstel van leefgebied, in het bijzonder voor het vrijstellen van jonge eikjes waarop de eitjes worden afgezet. Ook de kommavlinder staat onder druk. Redelijke populaties komen alleen nog voor op het Buurserzand en langs de Overijsselse Vecht. De populaties van de soort hebben veel te lijden gehad van de droge zomer van Bestrijding van opslag en plaggen van vergraste stuifduinen is nodig voor herstel van leefgebied, m.n. pollen schapegras in open vegetatie als plekken voor ei-afzet. Dit project beoogde mede door inzet van vrijwilligers te komen tot de uitvoering van maatregelen voor de bruine eikenpage in de Boswachterij Staphorst en voor de kommavlinder, hetzij in het Buurserzand of langs de Overijsselse Vecht. Voor beide soorten is nog weinig ervaring met gericht herstelbeheer, maar de achteruitgang van de soorten maakt het zeer urgent om hier een inhaalslag mee te maken. Doelstelling Uitvoering van herstelmaatregelen voor de bruine eikenpage en de kommavlinder in Overijssel Methode De belangrijke voortplantingsgebieden voor de soorten zijn aan de hand van recente waarnemingen gelokaliseerd. Vrijwilligers zijn worden opgeroepen om in de vliegtijd gerichte waarnemingen aan de soorten te doen. Samen met de beheerder is een veldbezoek aan de gebieden gebracht en is de uitvoering besproken. Er is overlegd over de uitvoering van maatregelen door vrijwilligers of door een aannemer. Daarna is gezorgd voor een deugdelijke uitvoering van de maatregelen. Resultaten Kommavlinder In 2007 is een veldbezoek gebracht aan het Buurserzand om de mogelijkheden voor herstelmaatregelen te verkennen. Omdat de kommavlinder hier verspreid en in lage dichtheden voorkomt en omdat er recent al de nodige maatregelen zijn genomen, leek de kansrijkdom van nieuwe maatregelen hier beperkt. Daarom is besloten om de aandacht te richten op de populatie langs de Overijsselse Vecht. Hier is aangesloten op de maatregelen in het kader van het project Vipera verbindt. Via dit DE VLINDERSTICHTING 2008 HERSTELMAATREGELEN KOMMAVLINDER EN BRUINE EIKENPAGE 3

6 project is bijgedragen aan herstelmaatregelen op Landgeod Junne (zie Bijlage 1). In overleg met de rentmeester zijn de maatregelen hier door SIGHT adviseurs voor milieu en landschap BV uitgevoerd. Bruine eikenpage In 2007 zijn herstelmaatregelen besproken en voorgesteld voor de bruine eikenpage in de Boswachterij Staphorst (zie Bijlage 2). Deze zijn vervolgens grotendeels uitgevoerd, waarbij een deel is gefinancierd door de middelen uit dit project. DE VLINDERSTICHTING 2008 HERSTELMAATREGELEN KOMMAVLINDER EN BRUINE EIKENPAGE 4

7 Bijlage 1 / Herstelmaatregelen Kommavlinder Landgoed Junne DE VLINDERSTICHTING 2008 HERSTELMAATREGELEN KOMMAVLINDER EN BRUINE EIKENPAGE 5

8 DE VLINDERSTICHTING 2008 HERSTELMAATREGELEN KOMMAVLINDER EN BRUINE EIKENPAGE 6

9 Onderstaande foto s zijn door W. Francke uitgenomen na uitvoering van de maatregelen. DE VLINDERSTICHTING 2008 HERSTELMAATREGELEN KOMMAVLINDER EN BRUINE EIKENPAGE 7

10 Bijlage 2 / Herstelmaatregelen Bruine eikenpage Staphorst Tijdens een veldbezoek d.d. 29/8/2007 met SBB-medewerker Jeroen Bredenbeek en drie lokale vlinderwaarnemers zijn maatregelen voor biotoopverbetering voor de bruine eikenpage besproken. Hieronder zijn de belangrijkste aanbevelingen op een rij gezet. De bruine eikenpage verlangt bosranden met voldoende opslag van jonge eiken en braam of vuilboom en evt. andere nectarplanten om op te foerageren. De eitjes worden onderaan de stam of op zijtakken in de onderste helft van jonge eiken afgezet, aan een zongeëxponeerde kant. Bedreigingen zijn, naast de versnippering van het leefgebied, het verlies aan vrijstaande jonge eikjes en nectarbronnen. In de boswachterij Staphorst is het vooral van belang om te zorgen dat: voorkomen wordt dat de maatregelen voor het verbinden van de heideterreinen ten koste gaat van bosranden met eikjes, braam en vuilboom het areaal geschikte bosrand wordt uitgebreid; dit kan door: zaadbomen van Amerikaanse eik te kappen en hergroei te verhinderen opslag van Amerikaanse eik en Amerikaanse vogelkers te bestrijden massale opslag van berk en grove den te verwijderen massale opslag van vuilboom uit te dunnen in het kader van de verbinding van heideterreinen te zorgen dat er een open verbinding ontstaat met de NO-rand van de Zwarte Venen, waar de bruine eikenpage ook gezien wordt Toelichting bij de locaties op het kaartje: 1) biotoop bruine eikenpage: opslag Am. eik + vogelkers verwijderen 2) verbinding: rij van ca. 8 Amerikaanse eikenbomen verwijderen + opslag eronder verwijderen 3) potentieel biotoop bruine eikenpage: opslag Am. eik + berk verwijderen 4) biotoop bruine eikenpage: ca. 10 zaadbomen Amerikaanse eik langs bosrand verwijderen; opslag Am. eik + vogelkers bestrijden; lokaal dichte opslag van berk en vuilboom bestrijden 5) verbinding: grove den kappen; opslag Am. eik verwijderen Een groot deel van de werkzaamheden is uitgevoerd: punten 1, 2, 3 en 5 via gelden voor het heidebeheer van LNV. Onderdeel 4 is ook vrijwel geheel uitgevoerd. Het gaat hier om zo'n twee hectare heide met opslag, de huidige vliegplaats van de bruine eikenpage. Een deel daarvan is uitgevoerd door vrijwilligers van de Natuurbeschermingsvereniging IJhorst-Staphorst,en betaald door Staatsbosbeheer, en het resterende DE VLINDERSTICHTING 2008 HERSTELMAATREGELEN KOMMAVLINDER EN BRUINE EIKENPAGE 8

11 deel van 1,5 ha is door vrijwilligers vanuit de natuurbeschermingsvereniging aangepakt. DE VLINDERSTICHTING 2008 HERSTELMAATREGELEN KOMMAVLINDER EN BRUINE EIKENPAGE 9