Overzicht Ambulante Integrale Arrangementen Hulpverlening Inhoud:

Transcriptie

1 Inhoud: 1. AWARE 2. Empowerment 3. Herstel van de relatie en/of hulp bij terugkeer in de relatie 4. Hulp na een huisverbod 5. Krachtige vrouwen 6. Hulpverlening na een periode in de opvang

2 1. AWARE Slachtoffers van huiselijk geweld die hun partner hebben verlaten maar nog steeds belaagd en bedreigd worden door hun ex-partner of familielid. Deze groep slachtoffers wordt zowel psychisch als fysiek ernstig geterroriseerd. Slachtoffers zijn zowel vrouwen als mannen De zorgvraag Het arrangement Aware bestaat uit twee delen: hulpverleningsgesprekken en de ondersteuning door een Aware-mobiel. Met de mobiel staat men bij belaging direct in contact met de politie. Aware-mobiel Door het Aware-mobiel wordt het gevoel van veiligheid versterkt waardoor men de kans krijgt om tot rust te komen en te werken aan het vergroten de weerbaarheid. Hulpverleningsgesprekken De dreiging door de ex-partner blijft bestaan. De slachtoffers en eventuele kinderen moeten daarom leren om verdere ontwrichting van hun leven te voorkomen. Hiervoor biedt Arosa hulpverleningsgesprekken. Aware als instrument tegen stalking en belaging is een samenwerkingsverband van de politie en Arosa. Zij werken samen in het Veiligheidshuis en vormen de indicatiecommissie die besluit, na een risico- en antecedentenonderzoek, of een slachtoffer geholpen is met een aansluiting Aware. Arosa begeleidt slachtoffers met een aansluiting in de thuissituatie, grijpt in bij calamiteiten en ondersteunt de cliënt bij het doen van aangifte. Hulpverleners van Arosa begeleiden de cliënt (systeem) bij het hervinden van de eigen weerbaarheid en kracht die door de stalking/belaging teniet is gedaan. Zowel op het persoonlijk functioneren als het sociaal functioneren hebben slachtoffers ondersteuning nodig om hun vaak ontwrichte leven weer te normaliseren door het dagelijks leven zoals werk, opleiding etc. weer zonder angst op te pakken. De hulpverlening is gericht op het herstellen van het zelfvertrouwen en het vertrouwen in anderen. Vaardigheden zoals voor zichzelf opkomen, grenzen stellen in relaties, besluiten nemen en het mobiliseren van personen die een positieve invloed zijn belangrijke onderdelen van de resultaten van de hulpverlening. Aware biedt veiligheid aan vrouwen/mannen (en hun kinderen) die ernstig worden belaagd door hun ex-partner. Aware draagt bij aan het stoppen en voorkomen van ernstig geweld tegen vrouwen/mannen door hun ex-partner of familielid. Indicaties Vrouwen en mannen die slachtoffer zijn van ernstige belaging en stalking. Verschillende malen is aangifte gedaan of de situatie is door de politie als zeer dreigend ingeschat (door letselschade of geweldsdelicten). Arosa voert in samenwerking met de politie en met ondersteuning van een psycholoog een diepgaande screening uit op de pathologie van de stalker/belager. Vervolgens vinden er gesprekken plaats met het slachtoffer om een goede inschatting te maken van de ernst van de situatie en de draagkracht van het slachtoffer. Het verbonden zijn met een Aware mobiel en zich hierdoor voortdurend bewust zijn van de dreiging is geen sinecure. Het slachtoffer moet bereid zijn na een alarmering aangifte te doen. Na aanmelding vinden twee intakegesprekken van 1½ uur plaats. Hierin worden de ernst van de situatie en de draagkracht van het slachtoffer bekeken. Vervolgens overlegt Arosa met de politie en Veilig Thuis over de casus. Tevens wordt de casus besproken in het casusoverleg in het Veiligheidshuis. De casus wordt besproken in de indicatiecommissie (bestaande uit Arosa en politie/justitie). Arosa voert ondertussen hulpverleningsgesprekken met het slachtoffer onder andere over de consequentie van een Aware- aansluiting. Bij een positief besluit door de indicatiecommissie volgt de aansluiting op Aware door Arosa. Gedurende de periode van aansluiting biedt Arosa hulpverlening met daarin: een krachtenanalyse over de leefgebieden, het maken van een actieplan, het verdelen van (hulpverlenings)taken en waar nodig verwijst Arosa door naar collegahulpverleners. Arosa biedt crisisinterventie na alarmering en/of emotionele ontreddering. Ieder half jaar vindt een evaluatie plaats. Hierbij worden de ervaring van de ketenpartners, Veilig Thuis en de cliënt meegenomen. Naar aanleiding van deze evaluatie maken Arosa en de politie een screening van de dreiging en nemen op basis daarvan het besluit om te stoppen of door te gaan met Aware. De contracten duren gemiddeld 9 maanden tot 1 jaar. Na een half jaar vindt er een evaluatie plaats. Arosa en de politie maken met informatie van ketenpartners, Veilig Thuis en de cliënt een risicoscreening. Bij voortdurende belaging zal Aware gecontinueerd worden.

3 2. Empowerment Ons arrangement empowerment is bestemd voor vrouwen, mannen en gezinnen die slachtoffer zijn van huiselijk en eergerelateerd geweld. Het gaat hierbij om vrouwen/gezinnen waarin huiselijk geweld speelt of heeft gespeeld en die mede door deze problematiek een relatief grote afstand kunnen hebben tot de samenleving. De zorgvraag Vrouwen en gezinnen hebben een duwtje in de rug nodig om uiteindelijk de stap te zetten om hun (al dan niet) verborgen wensen te realiseren, zonder meteen in conflict te komen met de eigen omgeving. De hulpverlening stelt de vrouw en/of de man in staat een eigen invulling te geven aan hun positie en rol binnen het gezin en de samenleving. Over empowerment Met behulp van empowerment krijgt het gezin hulp bij huiselijk geweld door de (ex)partner. Het gehele gezin krijgt weer greep op de eigen situatie en omgeving. Empowerment biedt een effectieve aanpak en preventie om tijdens echtscheidingen escalaties te voorkomen. Empowerment ondersteunt vrouwen en gezinnen bij het benutten van de eigen mogelijkheden om de eigen situatie en de omgeving te beïnvloeden. Het ondersteunt vrouwen en gezinnen bij het om leren gaan met nieuwe situaties en het maken van keuzes. Veiligheid en rust in het dagelijks leven. Opnieuw de regie krijgen over het eigen leven. Het leren mobiliseren van hulpbronnen en relaties onderhouden met anderen. Inzicht krijgen in de gevolgen van geweld voor de kinderen. Positieve identiteit, gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen. Perspectief hebben voor de toekomst ofwel herstel van de zin in het leven. De hulpverlening vindt plaats via de basismethodiek systeemgericht werken Krachtwerk. Hierdoor leert men vanuit de eigen kracht doelen te formuleren en deze uit te voeren. Iedere hulpverlening is maatwerk, gericht op de problemen in het gezin. Er vindt een evaluatie en een afronding plaats. In overleg met de cliënt worden de doelen in het begeleiding- en actieplan vastgelegd. Tijdens het arrangement empowerment worden deze doelen voortdurend gemonitord en eventueel bijgestuurd. Na afloop van het arrangement vindt een evaluatie plaats. Bij het beëindigen van de hulpverlening vindt er een exitgesprek met de vrouw/het gezin plaats. Voorwaarden (rechten en privacy cliënten) Beroepscode van het Maatschappelijk Werk. Privacyreglement. Klachtenreglement. Implementatie HKZ kwaliteitssysteem/normen ter beoordeling van de federatie MO en VO.

4 3. Herstel van de relatie en/of hulp bij terugkeer in de relatie Partners / echtgenoten / gezinnen die in de thuissituatie te maken hebben met geweld en willen dat dit geweld stopt. Vrouwen die na een kort verblijf in de opvang terugkeren naar de partner en/of familie. De Zorgvraag Arosa biedt hulpverlening om het geweld in relaties te stoppen en wil de betrokkenen leren om te gaan met ruzies en conflicten om herhaling van het geweld te voorkomen en de leefsituatie van alle leden van het gezin veilig te maken. Arosa werkt systeemgericht. Dit betekent dat de hulpverlening gericht is op vrouwen, mannen en kinderen in het gezin (systeem) en dat het netwerk een belangrijke plaats inneemt. Na gesprekken in het gezin of met de partners kan de relatie hersteld worden of besloten worden tot echtscheiding. Het resultaatgebied persoonlijk functioneren is hierbij belangrijk omdat het bespreken van gevoelens en de problematiek van huiselijk geweld in relatie tot het sociaal netwerk niet eenvoudig is. De cliënt (het systeem) kan opnieuw verder als het zelfvertrouwen, het positief, realistisch zelfbeeld en het realistisch toekomstbeeld hersteld zijn. Regelmatig contact met hulpverleners, en/of steunend sociaal netwerk wanneer terugval dreigt, is hierbij belangrijk. Het in staat zijn een beroep te doen op personen in haar/zijn sociaal netwerk is daarbij een belangrijke vaardigheid en vraagt om een gezond sociaal netwerk die de complexiteit van huiselijk geweld begrijpt en hulpvaardig is. Huiselijk geweld is bespreekbaar gemaakt en gestopt. Over terugkeer naar de partner en over een veilige voortzetting van de relatie zijn afspraken gemaakt. De partners hebben handreikingen gekregen om als veilig systeem te kunnen functioneren zonder vormen van geweld. Zij zijn zich bewust van alternatieve manieren om met conflicten om te gaan en kunnen deze toepassen. De partners hebben inzicht in de gevolgen van het geweld voor hun kinderen en zijn in staat om de kinderen in de verwerking hiervan te ondersteunen. De partners zijn op de hoogte van de mogelijkheden van aanvullende hulp en zijn zo nodig hierbij doorverwezen. Na aanmelding volgt een eerste gesprek met de aangemelde cliënt. Na een eerste telefonisch contact met de partner volgt een face to face gesprek. Vervolgens vinden er gesprekken plaats met beide partners. Ook vinden er gesprekken plaats waarbij het systeem, kinderen, familie en het netwerk betrokken worden. Indien noodzakelijk vindt er een overdracht plaats naar andere hulpverleningsinstellingen of het wijkteam. Er volgt een afronding/evaluatie. Duur van het traject Dit is afhankelijk van de complexiteit van de problematiek van de hulpvrager. De doelen en activiteiten zijn zodanig beschreven dat ieder gesprek geëvalueerd kan worden aan de hand van de behaalde resultaten.

5 4. Hulpverlening na een huisverbod Vrouwen, mannen en gezinnen waar huiselijk geweld plaatsvindt en waar een huisverbod voor één van de partners is uitgesproken door de burgemeester van de gemeente waar het gezin woonachtig is. De Zorgvraag Bescherming voor potentiële slachtoffers, ook voordat er een strafbaar feit begaan is. Voortdurende spanningen en de eventueel daaraan ten grondslag liggende geweldsspiraal wegnemen door middel van hulpverlening. Adempauze creëren om maatregelen te treffen die (de dreiging van) huiselijk geweld kunnen wegnemen (bijvoorbeeld straat- en contactverbod aanvragen of echtscheidingsprocedure starten). Een signaal aan de uithuisgeplaatste afgeven dat de samenleving het geweld niet accepteert. Nieuwe kansen bieden in de preventie en de bestrijding van kindermishandeling. Het huisverbod geeft onmiddellijke veiligheid aan de bedreigde personen door het stoppen van het huiselijk geweld en het voorkomen van verdere escalatie. De hulpverlening is erop gericht te komen tot interventies om de dreiging van het geweld op de langere termijn weg te nemen. De ambulante hulpverlening richt zich op het hele gezin. Er wordt gewerkt met een veiligheidsplan waarin afgesproken wordt op welke wijze de veiligheid van het gezin gecreëerd kan worden en met behulp van wie (sociaal en professioneel netwerk). (Potentiële) slachtoffers van huiselijk geweld wordt bescherming geboden. Kindermishandeling wordt bestreden en voorkomen. De uithuisgeplaatste heeft het signaal gekregen dat de samenleving het geweld niet accepteert. Voortdurende spanningen en een eventueel daarmee samenhangende spiraal van geweld zijn weggenomen. Een adempauze is gecreëerd waarin maatregelen getroffen worden die de dreiging van huiselijk geweld kunnen wegnemen. Er zijn voorwaarden geschapen die de opbouw van een veilig bestaan mogelijk maken en waarin zowel slachtoffer als geweldpleger aan een nieuw toekomstperspectief kan werken. Veiligheid, rust en zorg in gezinnen waarin huiselijk geweld speelt of heeft gespeeld. Vrouwen, mannen en hun gezinnen krijgen opnieuw de regie over hun eigen bestaan en zijn in staat om te werken aan een perspectief voor de toekomst. In geval van echtscheiding worden escalaties voorkomen. De hulpverlening vindt plaats door de basismethodiek Krachtwerk en door systeemgericht te werken met het hele gezin. Door de interventie huisverbod stopt de crisis in het gezin en wordt de spiraal van geweld doorbroken en besproken. Het gezin wordt gemotiveerd om hulpverlening in te schakelen en te accepteren. Een goede zorgvraag- en probleemanalyse worden geformuleerd zodat verdere hulpverlening georganiseerd kan worden. Wensen en doelen van het gezin worden geconcretiseerd en uitgewerkt door middel van een actieplan. Daar waar mogelijk en gewenst wordt het sociaal-en professioneel netwerk betrokken en/of uitgebreid. Er vindt een evaluatie plaats en een overdracht aan het wijkteam. De doelen en activiteiten zijn zodanig beschreven dat ieder gesprek geëvalueerd kan worden aan de hand van de behaalde resultaten.

6 5. Krachtige vrouwen De training Krachtige Vrouwen is bedoeld voor vrouwen die te maken hebben (gehad) met geweld in hun relatie. Onder geweld verstaan we lichamelijk geweld (zoals slaan of schoppen), geestelijk geweld (hij speelt de baas over u, vernedert of bedreigt u) of seksueel geweld (gedwongen worden tot seks). Aan de training kunnen vrouwen deelnemen die: nog in de geweldssituatie zitten; in het recente verleden een relatie hadden met een mishandelende partner. De zorgvraag Vrouwen die een duwtje in de rug nodig om uiteindelijk de stap te zetten om hun (al dan niet) verborgen wensen te realiseren, zonder meteen in conflict te komen met de eigen omgeving. De training stelt de vrouw in staat een eigen invulling te geven aan haar positie en rol binnen het gezin en de samenleving. Over de training Krachtige Vrouwen. Voordat de training begint, kijken we in een persoonlijk gesprek waar de cliënt aan wilt werken en wat haar verwachtingen / ambities zijn voor het volgen van de training. Aan het einde van de training heeft de cliënt nogmaals een persoonlijk gesprek en willen wij graag weten hoe zij de training ervaren heeft, wat zij geleerd heeft en of de cliënt nog verdere ondersteuning nodig heeft. Onderwerpen die aan bod komen tijdens de basistraining zijn vooral gericht op het bijleren van manieren om voor zichzelf op te komen, om te gaan met verwijten en om te gaan met boosheid. Ook leert de cliënt in de training hoe de spiraal van geweld werkt en gaan we op zoek naar haar talenten, krachten en ambities waarmee de cliënt is opgegroeid. De basistraining wordt afgesloten met zelfverdediging, het uitdelen van een certificaat en een feestje. Als de cliënt graag verder wil gaan met het geleerde in de training bieden wij nogmaals 3 bijeenkomsten aan. Deze verdiepingstraining bestaat uit diverse onderwerpen: het omgaan met schuld en schaamte; partnerkeuze, seksualiteit en sociale steun. Veiligheid, rust en zorg in het dagelijks leven. Opnieuw de regie krijgen over het eigen leven. Het leren mobiliseren van hulpbronnen en relaties onderhouden met anderen. Inzicht krijgen in de gevolgen van geweld voor de kinderen. Positieve identiteit, gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen. Perspectief hebben voor de toekomst ofwel herstel van de zin van het leven. De training Krachtige Vrouwen bestaat uit 6 bijeenkomsten van twee uur. De training wordt gegeven op diverse locaties. Er zijn ongeveer 10 deelnemers per training. De training wordt gegeven door vaste begeleiders van Arosa of Avant sanare. Bij voldoende belangstelling volgt er een verdiepingstraining bestaande uit 3 bijeenkomsten van 2 uur. Voorwaarden (rechten en privacy cliënten) Beroepscode van het Maatschappelijk Werk. Privacyreglement. Klachtenreglement. Implementatie HKZ kwaliteitssysteem/normen ter beoordeling van de federatie MO en VO. Samenwerkingspartner Avant sanare

7 6. Hulpverlening na een periode in de opvang Multiprobleemgezinnen waarvan de problematiek geen opvang meer vereist maar ook niet is opgelost (ambulant tenzij.) Dit zijn gezinnen die niet zelden binnen korte tijd weer met geweldsituaties te maken krijgen en daardoor opnieuw in de problemen komen. Gezinnen die na een periode van relationeel geweld hun leven weer opnieuw gaan vormgeven en daarbij begeleiding nodig hebben. De Zorgvraag De begeleiding na een periode in de opvang richt zich op het zelfstandig wonen. Deze begeleiding is krachtgericht 1 en richt zich op het versterken van krachten en vaardigheden van gezinnen om zelfstandig te kunnen functioneren. Dit kan diverse vormen van (woon)begeleiding omvatten. De begeleiding sluit aan bij het niveau, de wensen en de leefwereld van het desbetreffende gezin. De begeleiding is flexibel en outreachend. waarbij actief ingezet wordt op behoud van het contact en het motiveren van het gezin. De begeleiding is vraaggericht; wensen en mogelijkheden van het gezin staan centraal. De begeleiding is gericht op het activeren van het gezin. Multiprobleemgezinnen hebben problemen op meerdere leefgebieden. Het kan gaan om problemen of achterstanden in de relationele sfeer, de financiële situatie, woonsituatie en/of de arbeidssituatie. Daarnaast is er bij veel gezinnen sprake van psychosociale problematiek zoals verslaving en/of psychiatrische problematiek. Ook in de opvoedsituatie doen zich vaak problemen voor, het gaat dan bijvoorbeeld om verstoorde ouder-kindrelaties 2, een gezagsvacuüm, incest, mishandeling en/of verwaarlozing. Ook kan een sociaal netwerk ontbreken en/of kan er sprake zijn van problemen/conflicten met anderen om hen heen. Het gezin heeft na de opvangperiode begeleiding nodig bij het behalen van de resterende wensen en doelen. Iemand die ervoor zorgt dat het nieuw aangeleerde gedrag bestendigd wordt en het gezin ondersteunt bij het weer terugnemen van de regie over de eigen leefsituatie. Tot slot geldt voor een deel van de gezinnen dat zij zonder blijvende ondersteuning steeds opnieuw in (gewelds) situaties terechtkomen die zij zelf of anderen als crisissituatie ervaren en waar ze zélf niet uit komen. Familierelaties. Is er contact met de familie, wat zijn hierin de wensen en wat zijn de mogelijkheden. Relatie / ex-partner / intimiteit en seksualiteit. Het aangaan van (langdurige) verbindingen, het verkennen en aangeven van grenzen. Sociaal netwerk. Deze behouden of eventueel verwerven. De vaardigheden hiervoor leren. Geestelijke gezondheid/verslaving. Het zo vroeg mogelijk signaleren van problemen op dit gebied en het tijdig inzetten van de juiste hulp is een belangrijk aandachtspunt. Invulling van vrije tijd. Het ontdekken wat je plezier geeft, dit vormgeven en een goede balans vinden tussen inspanning / ontspanning, werk / vrije tijd. Dit is een voorwaarde voor ieders ontwikkeling. Dagbesteding. Het hebben en behouden van een als zinvol ervaren dagbesteding (werk, school, therapie). Lichamelijke gesteldheid. Oog hebben voor (het in stand houden van) de eigen gezondheid. Woonvaardigheden. Het voldoende kunnen uitvoeren van woonvaardigheden in de zin van hygiëne, verzorging en het wonen in relatie met een wijk en buren. Financiën. Het omgaan met financiën zodat ontwrichting op dit terrein opgelost of voorkomen kan worden. Administratie. Het vormgeven en bijhouden van een overzichtelijke administratie en contact opnemen met bedrijven en organisaties. De begeleider is de centrale contactpersoon voor het gezin. Op het moment van crisis is de begeleider beschikbaar. Een crisissituatie kan ontstaan doordat een familielid geweld gebruikt, maar een gezin kan ook uit zijn evenwicht worden gehaald doordat bijvoorbeeld de wasmachine kapot gaat. Doordat het gezin een vaste begeleider heeft, kan de begeleider snel ingrijpen. Hierdoor wordt voorkomen dat de gezinssituatie opnieuw escaleert. De begeleider en het gezin werken volgens het leveringsplan om de doelen en wensen van het gezin door middel van beschreven acties te verwezenlijken. De begeleider heeft met het gezin overleg en met anderen zoals het sociaal netwerk van het gezin en/of betrokken hulpverleners en zorgt voor afstemming in de zin van wie doet wat. De begeleider monitort de afspraken en acties die gemaakt zijn in het plan van aanpak. Er vindt voortdurend een evaluatie plaats n.a.v. de beschreven acties, doelen en wensen van het gezin. Duur van het traject Afhankelijk van de complexiteit van de problematiek van het gezin. Doelen en activiteiten zijn zodanig beschreven dat ieder gesprek geëvalueerd kan worden aan de hand van de behaalde resultaten. 1 2 Basismethodiek Krachtwerk, Judith Wolf UMC Radboud St. Arosa werkt met de kindermethodiek Veerkracht, Federatie opvang/van Montfoort/Collegio 2012