Aan de Raad van Commissarissen. Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders I pré-advies. Aan de Ondernemingsraad. Kengetallen

Transcriptie

1

2 WZ H JAARVERSLAG 1992

3

4 Aan de Raad van Commissarissen Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders I pré-advies Aan de Ondernemingsraad Kengetallen Organisatie van de NV WZHO Aandeel houders Raad van Commissarissen Ondernemingsraad Directieverslag Algemene beschouwingen Personeel & Organisatie Twinning Informatisering Produ ktie Milieu- & Kwaliteitszorg Laboratorium Distributie Beheer Onroerend Goed & Nieuwbouw Financieel overzicht Jaarrekening Balans per 31 december 1992 Winst- en verliesrekening over 1992 Toelichting Toelichting op de balansposten Toelichting op de materiële vaste activa Toelichting op de winst- en verliesrekening over 1992 Overige gegevens Statutaire winstverdeling Voorstel voor bestemming van het resultaat over 1992 Accountantsverklaring Bijlagen A Overzicht van Aandeelhouders per 31 december 1992 en per 1 januari 1993 B Organisatieschema WZHO per 31 december 1992 C Kwaliteit van het uitgaande water D Produktie, inkoop en verkoop E Aantal aansluitingen per 31 december 1992 F Staat van herkomst en besteding der middelen Verzorgingsgebied WZHO

5 De Algemene Vergadering van Aandeelhouders is na afloop van de vergadering van eind november uitgebreid geïnformeerd over het zuiveringcprocec van grondwater. v

6 Conform artikel 25 lid 5 van de Statuten bieden wij u hierbij de jaarrekening over 1992 ter vaststelling aan. De jaarrekening is opgenomen in het jaarverslag over Gouda, 19 mei Directie N.V. Watermaatschappij Zuid-Holland Oost Ing. H.E.J. Boon Ir A.B.I.M. Vos de Wael

7 Pre-advies De Raad van Commissarissen, op 19 mei 1993 in vergadering bijeen, heeft het jaarverslag, inclusief jaarrekening zoals dat is opgesteld door de directie van de vennootschap, conform art. 25 lid 5 van de Statuten vastgesteld. De jaarrekening is door het accountantskantoor VB Accountants gecontroleerd. Hun verklaring is in dit verslag opgenomen. Conform artikel 25 lid 7 bieden wij u de jaarrekening ter goedkeuring aan. Wij adviseren u de balans per 31 december 1992, de winst- en verliesrekening over 1992 en de bijbehorende toelichtingen hierop goed te keuren onder verlenen van kwijting en decharge voor het over 1992 door de directie gevoerde beleid en het door de Raad van Commissarissen daarop gevoerde toezicht. Gouda, 19 mei 1993 Namens de Raad van Commissarissen B. van Wouwe, voorzitter

8 Hierbij leggen wij u conform art. 25 lid 7 van de Statuten de door onze Raad vastgestelde jaarrekening 1992 ter bespreking voor. Gouda, 19 mei 1993 Namens de Raad van Commissarissen B. van Wouwe. voorzitter

9 I Produktie (x l.oû0 m3) OPgePWPt inkoop eigen verbruik pompstations netto in het net gebracht engros leveringen andere bedrijven geleverd in eigen verzorgingsgebied spui- en lekverlies netto verbruik verzorgingsgebied Distributie lengte hoofdleidingnet in km aansluitingsdichtheid in m aantal aansluitingen gemiddeld verbruik per aansluiting in m3 Balanscijfers (x f 1.OOO) aanschafwaarde materiële vaste activa boekwaarde materiële vaste activa * boekwaarde in % van de aanschafwaarde boekwaarde per aansluiting x f 1 * eigen vermogen in % van balanstotaal investeringen Resultaten (x f 1.OOO) wateropbrengsten rentepercentage langlopende leningen * bedrijfsresultaat resultaat Personeel aantal personeelsleden aantal aansluitingen per personeelslid 9 personeelskosten per werknemer x f 1 ziektepercentage , , , , , , , ,

10 Aandeel houders De Watermaatschappij Zuid- Holland Oost is een structuurvennootschap. Er zijn 658 aandelen geplaatst bij de gemeenten in het ruim inwoners tellende verzorgingsgebied. De plaatsing van de aandelen is gerelateerd aan het aantal inwoners per gemeente: per inwoners heeft een gemeente het recht op een aandeel. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders bestaat uit vertegenwoordigers van de 35 gemeenten. De belangrijkste bevoegdheid van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders is het goedkeuren van de jaarrekening en het vaststellen van de tarieven en meerjareninvesteringsplannen. Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen bestaat uit dertien personen. De samenstelling van de Raad van Commissarissen is gebaseerd op een regionale indeling van de gemeenten in clusters. Deze organen hebben het recht twaalf commissarissen voor te dragen. Richtlijn is één commissaris per inwoners. De Raad van Commissarissen heeft conform artikel 17 lid 3 van de Statuten het recht zelf een commissaris te benoemen met bijzondere kennis op het vlak van sociale verhoudingen. De Raad van Commissarissen oefent toezicht uit op de directie, benoemt en ontslaat directieleden en keurt de begroting goed. Directie De statutaire directie bestond per 31 december 1992 uit: Ing. H.E.J. Boon Ir A.B.I.M. Vos de Wael Management Team Het Management Team werd per 31 december 1992 gevormd door: Ing. H.E.J. Boon, directeur Ir A.B.I.M. Vos de Wael, directeur Drs I.J.L. Couwenberg-Veraart, directiesecretaris P.K. Giethoorn, hoofd Distributie C.J. van Heuckelum, hoofd Personeel & Organisatie M.A.G. Lambrechtse AC, controller Ondernemingsraad De Ondernemingsraad bestond per 31 december 1992 uit: voorzitter : E.F. Heuckelbach 2e voorzitter : N.dewit secretaris : H.B.J. Hageman leden : Ant. C. Hoegee L.M.J. van Loo Th. Mouthaan Ing. J. Oosthof F.N. Postma G.A. Ros De Raad van Commissarissen was per 31 december 1992 als volgt samengesteld: voorzitter : B.vanWOuwe plaatsvervangend voorzitter : Ing. H. Lenderink secretaris : Drs C. Boudestein leden : C.M.A. Bosman Ing. A.J.M. Houdijk Drs A.W.M. Brugman M.J. Bruin Mr drs C.O.W. Dubbelman A.P. de Ruiter F.J.M. Hilgers M. J.D. Jansen P.F.J. van Schie Y. Verstoep-Bauer De heer ing. A.J.M. Houdijk en de heer A.P. de Ruiter kwamen dit jaar in plaats van respectievelijk de heer D. Brouwer de Koning en de heer J.G. de Groot.

11 Op 30 juni is de eerste buis van de slagader gelegd door de directeur van WZHO, ing. H.E.J. Boon en de heer J.G. de Groot, commissaris van WZHO en burgemeester van Liesveld. v

12

13 Prioriteiten In het Beleidsplan hebben we een visie neergelegd om richting te geven aan onze activiteiten. Het kunnen uitvoeren van alle projecten en het realiseren van alle plannen vraagt om een beheersbare en vooral wendbare organisatie. Er is veel kennis in eigen huis om alle processen te kunnen besturen, begeleiden en controleren. Voor de uitvoering is veelal een beroep op externen gedaan. Er is veel tijd geïnvesteerd om te groeien naar een kwalitatief hoogwaardige organisatie, waarbij middels training en opleiding getracht wordt de organisatie als geheel op een hoger plan te brengen. Hierdoor wordt door eenzelfde aantal mensen meer werk verricht. De organisatie is naar binnen en naar buiten toe steeds herkenbaarder geworden. Aandacht voor de kwaliteit van het werk en het milieu hebben daarbij niet ontbroken. De toenemende aandacht voor milieu werd geconcretiseerd door de benoeming van een coördinator Milieu & Kwaliteit. Zijn voornaamste taak is om de aanbevelingen en regelgeving, die VEWIN en overheid maken op het gebied van milieu, te vertalen naar ons bedrijf en te stimuleren, dat dit in de lijn wordt meegenomen. Vanwege de veelheid van zaken, die in onze nog jonge organisatie gedaan moeten worden, was het nodig prioriteiten te stellen. Kwantiteit Allereerst is er een grote inspanning verricht om de zorg voor de continuïteit van de drinkwatervoorziening uit te werken in concrete plannen en activiteiten. Het beleid van de provincie Zuid-Holland is erop gericht, dat de drie waterleidingbedrijven in hun eigen drinkwaterbehoeften kunnen voorzien. Hiermee wil de provincie bereiken dat er verschillende, onafhankelijke bronnen worden benut voor de bereiding van drinkwater. Enerzijds wordt gestreefd naar een evenwicht tussen oppervlakte- en grondwater, anderzijds tussen de bronnen Maas en Rijn. Vanwege de noodzakelijke sluiting binnen enkele jaren van de zuiveringsstations in Alphen aan den Rijn en Hazerswoude, moet WZHO vervangende capaciteit elders (langs de Lek-oevers) ontwikkelen. Daartoe zijn vergunningen aangevraagd voor uitbreiding van de winningen in Lexmond en Langerak. Deze procedures vragen veel tijd. De tijd die tussen het plannen en uitvoeren van projecten zit, wordt steeds langer. De beperkte ruimte die in Zuid-Holland beschikbaar en geschikt is voor waterwinning, wordt ook geclaimd voor andere doeleinden. Een en ander baart ons grote zorgen. Begonnen is met de aanleg van een grote transportleiding dwars door het verzorgingsgebied. Deze slagader zal water transporteren van zuid naar noord. Er zullen koppelingen worden gemaakt met het bestaande netwerk en de zuiveringsstations rond de Lek zullen erop worden aangesloten. Calamiteiten kunnen zo beter worden opgevangen. Uit het oogpunt van milieusparing en kostenbeheersing wordt een gedeelte van de slagader door de Krimpenerwaard door Duinwaterbedrijf Zuid- Holland aangelegd. Daartoe is een samenwerm kingsovereenkomst met DZH gesloten. Het tracé van de transporileiding is aan het tracé van DZH aangepast. Informatie en communicatie Om te kunnen voldoen aan de toenemende behoefte aan informatie, zowel intern als extern, werd in het Beleidsplan prioriteit gelegd bij twee grote informatiseringsprojecten. Voor 1992 stond de integratie van de drie in gebruik zijnde systemen in één nieuw verbruikersinformatiesysteem op het programma. Vanwege de complexiteit werd een groot computerbedrijf als hoofdaannemer ingeschakeld. De samenwerking werd formeel vastgelegd in een zogenaamde mantelovereenkomst. Hierin werden de uitgangspunten van WZHO met betrekking tot de informatisering in de komende jaren opgenomen. Speciale aandacht is in het contract besteed aan het helder krijgen van de risico s die je als bedrijf nu eenmaal loopt en hoe deze risico s zijn verdeeld. Ondanks deze zorgvuldige voorbereiding moet geconstateerd worden, dat het proces niet zonder haken en ogen verliep. Vanwege de problemen moest het project begin 1993 gestopt worden. WZHO trad dit jaar veelvuldig naar buiten, om de noodzaak en gevolgen van haar beleid uit te dragen. De uitgifte van gemiddeld een persbericht per maand leidde tot een flink aantal publikaties in de kranten in ons verzorgingsgebied. Verbruikers ontvingen een toelichting op de redenen van de tariefsverhoging. Het resultaat hiervan was dat WZHO hierover aanzienlijk minder brieven en telefoontjes kreeg dan in voorgaande jaren. Voor de bewoners van Zwijndrecht werd een voorlichtingscampagne gestart rond het bemeteringsproject. Door als gast op te treden voor een tweedaags congres voor leden van de Vereniging voor Waterleidingbelangen in Nederland en diverse kleinere bijeenkomsten kwamen veel mensen uit waterleidingbedrijven bij WZHO over de vloer. De eerste buis van de slagader, de grote hoofdtransporileiding, werd officieel gelegd door burgemeester J.G. de Groot van Liesveld. De nieuwe actief kool filters in Ridderkerk werden door burgemeester mr. H.J.E. Bruins Slot in werking gesteld. A Het computernetwerk is in het verslagjaar verder geoptimaliseerd.

14 Bestuurlij Wjuridische zaken De ontwikkelingen in de energiesector (verdergaande fusies en samenwerkingsverbanden) zullen naar verwachting op termijn hun invloed doen gelden op de waterleidingsector. Enkele notities over de toekomst van de waterleidingsector in het algemeen en die van WZHO in het bijzonder werden opgesteld ten behoeve van de gedachtenvorming in de Raad van Commissarissen was het eerste jaar, waarin daadwerkelijk met het nieuwe burgerlijke recht moest worden gewerkt. De meeste zaken bleken echter volgens de overgangsregelingen nog te moeten worden beoordeeld naar het oude recht. Voor nieuwe schadegevallen en overeenkomsten werd het nieuwe recht wel toegepast. Er is een besluit genomen over de aanpassing van de inhoud en de wijze van verstrekking van de algemene leverings- en aansluitvoorwaarden van WZHO aan alle verbruikers. A Eind 1992 is zuiveringsstation De Steeg bouwkundig opgeleverd. De Steeg heeft een capaciteit van 6 miljoen m3 op jaarbasis. In de eerste helft van het jaar is veel aandacht uitgegaan naar de kwestie RodenhuisILekkerkerk. Voornaamste vraag was hoe WZHO de schade aan de koolfiltergebouwen kon verhalen op degenen, die daarvoor verantwoordelijk worden geacht. Uiteindelijk zijn er arbitrageprocedures gestart voor zowel Rodenhuis als Lekkerkerk, waarvan het eind voorlopig nog niet in zicht is. Op het moment dat WZHO de watertoren te Hazerswoude wilde gaan slopen, werd deze door de provincie op verzoek van de gemeente Rijnwoude op de monumentenlijst geplaatst. Tegen deze plaatsing heeft WZHO bezwaar gemaakt bij de provincie Zuid-Holland, aangezien de toren in zeer bouwvallige staat verkeert. Toen de provincie in het najaar nog geen besluit had genomen, is beroep bij de Raad van State aangetekend. Tegelijkertijd is de toren voor een symbolisch bedrag aan de gemeente Rijnwoude aangeboden. De gemeente heeft hierover in het verslagjaar geen besluit genomen. Op het gebied van het milieurecht bleken de ontwikkelingen voort te schrijden. Nadat in principe overeenstemming met het Landbouwschap was bereikt over vergoeding van schade, die landbouwers lijden doordat ze bepaalde bestrijdingsmiddelen niet meer mogen gebruiken in beschermingsgebieden, bleek de wetgeving te zijn aangepast. WZHO was daardoor niet meer gehouden tot het betalen van schadevergoeding. Direct belanghebbenden verlangen vaak van ons, wat ruimhartiger om te gaan met financiële afwikkelingen dan de wet voorschrijft. Om zorgvuldig te handelen naar álle verbruikers wil WZHO zich echter houden aan hetgeen zij wettelijk verplicht is. Een aantal zaken op het gebied van zettingschade werd afgerond. - - In het verslagjaar traden twee commissarissen tussentijds af. De heer J.G. de Groot werd benoemd tot burgemeester van Harderwijk. Ook de heer D. Brouwer de Koning trad tussentijds af na zijn pensionering. Tot hun opvolgers werden benoemd de heren A.P. de Ruiter, wethouder van Liesveld en ing. A.J.M. Houdijk, burgemeester van Zoeterwoude. Financign De Begroting 1993 werd intensief besproken met de afdelingshoofden. Omdat de concept-begroting zou leiden tot een te grote tariefstijging, werd fors in de geplande uitgaven geschrapt. Naar aanleiding van de bezorgdheid bij de aandeelhouders over de forse tariefstijging werd op het verzoek uit de Algemene Vergadering van Aandeelhouders in de Raad van Commissarissen besloten een Financiële Adhoc Commissie in te stellen. Deze werd samengesteld uit enkele commissarissen, (mr. drs. C.O.W. Dubbelman uit Breda, M.J.D. Jansen uit Krimpen aan den IJssel) aandeelhouders (A.F. Bonthuis uit Dordrecht, K. van Doorn uit Hendrik Ido Ambacht, P.G. Jonker uit Papendrecht, K. Moree uit Vianen en mr. W.M.C. de Vrey-Vringer uit Nieuwkoop), VB Accountants, een lid van de directie en de controller van WZHO. De FAC nam het financiële verleden, heden en toekomst van WZHO onder de loep. Dit resulteerde in de heldere rapportage Op eigen vermogen het hoofd boven water houden. In november zijn de aandeelhouders van WZHO akkoord gegaan met de rapportage, waarin de noodzakelijk geachte groei van het eigen vermogen over een langere periode werd uitgesmeerd, ten gunste van de tariefstijging. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders ging akkoord met een verhoging van de watertarieven met 36 cent per m3. Hier zit voor 1993 een bedrag van 8 cent in verwerkt teneinde het vermogen te versterken tot 9% in Blik op de toekomst De discussies over de toekomst van onze waterleidingsector zullen in 1993 voortgezet worden. Dit verslagjaar werd duidelijk, dat hierover veel verschillende ideeën leven binnen de sector. De VEWIN-ledenvergadering in december leverde een interessante discussie op, maar overeenstemming tussen de leden was nog ver weg. Belangrijker dan praten over de verschillen is echter praten over hetgeen ons bindt: de zorg voor de continuïteit van de drinkwatervoorziening, de zorg voor de hiervoor benodigde bronnen. Belangrijk is dat we een duidelijke gesprekspartner worden voor provinciale- en rijksoverheid. Belang-

15 rijk is ook dat we het door ons nagestreefde imago van milieubedrijven in de praktijk waarmaken. Behalve interne milieuzorg moeten we ons ook extern richten. Voorlichting over milieuvriendelijke landbouw zou een onderwerp kunnen zijn. We moeten met elkaar verder discussiëren over de kringloopgedachte en stoffenbalans. Op welk moment in de kringloop kan een gulden het beste besteed worden, om het grootst mogelijk rendement te realiseren voor het milieu, maar ook voor de totale uitgaven door de consument. Met andere woorden, over onze tuinhekjes heen kijken naar het totaal, en een discussie aangaan met andere sectoren. Vanuit het oogpunt van efficiency en klantgerichtheid zal de organisatie van de bedrijven en de sector een resultaat van deze discussies moeten zijn, eerder dan dat het een onderwerp van discussie zelf is. De groeiende informatiebehoefte, zowel intern als extern, is eveneens een punt van aandacht voor 1993 en verder. Dankzij de huidige elektronica is tegen relatief geringe kosten te voorzien in een groot deel van deze behoefte. Door verdergaande integratie van computersystemen en elektronische netwerken komt steeds meer informatie voor steeds meer personen beschikbaar. Dit noopt tegelijkertijd om erover na te denken, wat relevante informatie voor wie is, teneinde een 'informatieinfarct' te voorkomen. Informatiemanagement, waarbij bekeken wordt wie welke informatie nodig heeft om verantwoordelijkheden en bevoegdheden waar te kunnen maken, wordt steeds belangrijker. We zullen hier zelf grenzen aan de groei moeten stellen, om efficiency te waarborgen. Op het gebied van de drinkwatervoorziening zullen we verdergaan met het onderzoek naar de mogelijkheden van diepinfiltratie in kleiveengebieden. Door de aansluiting van meerdere zuiveringsstations op de slagader moeten we extra aandacht besteden aan de gevolgen die de menging van verschillende waterkwaliteiten heeft. Naast de voordelen die de slagader biedt op het terrein van leveringszekerheid, zullen er wellicht ook op financieel terrein voordelen behaald kunnen worden. Onderzocht zal worden in hoeverre het nog nodig is, alle zuiveringsstations zo volledig uit te rusten als tot nu toe vanzelfsprekend was. m

16 Personeelcmanagement Ook dit verslagjaar heeft voor de afdeling Personeel & Organisatie in het teken gestaan van ombuiging van personeelsbeheer naar personeelsmanagement. Een verschuiving in denken en doen was daarvan het gevolg. Minder aandacht voor beheersing maar meer gericht op de Ontwikkeling van medewerkers. Minder gericht op het hier en nu maar meer toekomstgericht. Anticiperen op verwachte ontwikkelingen en lange-termijnplanning kreeg meer aandacht. De verdere decentralisatie van uitvoering van personeelstaken zette door. De belangrijkste activiteiten die hieraan hebben bijgedragen zijn het verzorgen van opleidingen en scholing en het verder uitbouwen van het personeelsinformatiesysteem ten behoeve van het opstellen van meer gerichte personeelsinformatie. Met dit alles willen we een ombuiging bewerkstellingen. Staven dienen ondersteunend te werken ten behoeve van de iijnorganisatie. De lijn dient uit te voeren, waarbij beslissingen op een lager niveau genomen gaan worden. Met deze ontwikkeling willen we komen tot een flexibeler organisatie. CAO en Bedrijfcregelingen Per 1 april dienden een nieuwe raam-cao,,bedrijfscao en bedrijfsregelingen te worden afgesloten. De onderhandelingen met respectievelijk de vakorganisaties en de Ondernemingsraad hebben er in geresulteerd dat op alle drie de fronten een akkoord werd bereikt. Om de ontwikkelingen op organisatorisch, technologisch en milieutechnisch gebied te kunnen blijven volgen, zullen ook de kennis en vaardigheden van de medewerkers daarmee gelijke tred moeten houden. Opleiden en scholen van personeel is daarbij een belangrijk instrument. In dat kader is een WZHO Opleidingsplan opgesteld, gerelateerd aan de doelstellingen van het bedrijf. De uitvoering van het opleidingsplan heeft erin geresulteerd dat er opleiding en scholing is gegeven in een viertal richtingen: gesprekstechnieken en managementvaardigheden, vakgerichte opleidingen, veiligheid en automatisering. Om een zo hoog mogelijk rendement uit de opleidingen te halen zijn, waar mogelijk, de opleidingen specifiek afgestemd op WZHO. Functiewaardering Conform planning werd vlak voor de zomer van 1992 het functiewaarderingsproject afgerond. Alle medewerkers zijn ingelicht over de uitkomst van het project en de eventuele persoonlijke consequenties. Een aantal medewerkers kon zich hierin niet vinden en heeft bezwaar aangetekend. In de maanden juli, augustus en september heeft de Interimcommissie zich over deze bezwaren gebogen, waarna begin oktober een advies aan de directie is uitgebracht. Na de uitslag van de Interimcommissie heeft een klein aantal medewerkers te kennen gegeven dat zij hun bezwaar behandeld wilden hebben in de Bezwarencommissie. In, door- en uitstroom Per 31 december 1992 waren er 353 personen in dienst, 53 vrouwen (15%) en 300 mannen (85%). Ten opzichte van 1991 betekende dit een toename (uit bestaande vacatures) met 5 personen. Het beleidsuitgangspunt, de formatie-omvang niet te doen groeien, bleef derhalve overeind. Dit ondanks het feit dat nieuwe functies noodzakelijk werden, zoals de aanstelling van een coördinator Milieu & Kwaliteitszorg en een voorlichter. Aantal personeelsleden Aantal formatieplaatsen (*) Ctafafdelingen Directiesecretariaat Personeel & Organisatie Inkoop Winning & Planning Milieu & Kwaliteit , Lijnafdelingen Distributie Produktie Beheer O.G. & Nieuwbouw Administratie Laboratorium Informatisering Trainees (216,3) (42) 8 8 (8) (21,8) (16) 8 9 (9) 3 4 (4) Tabel 1 : Personeelsbezet- ting. b * Het tussen haakjes genoemde aantal is omgerekend naar voltijd banen. Totaal (343) 348, ,5

17 Vier medewerkers maakten gebruik van de VUTregeling en aan twee medewerkers werd invaliditeitspensioen toegekend. Daarnaast hebben 19 medewerkers vrijwillig ontslag genomen. Het verlooppercentage voor 1992 kwam daarmee uit op 7. Door dit verloop moesten ook in 1992 intensieve wervingsactiviteiten verricht worden. Dit heeft erin geresulteerd dat er 30 nieuwe medewerkers (21 mannen en 9 vrouwen) zijn aangetrokken. Van deze medewerkers zijn er 2 bovenformatief aangesteld als trainee. Een zevental medewerkers werd intern overgeplaatst naar een andere functie. Dit betekende voor enkelen een promotie en voor anderen beter passend werk. Eén medewerker werd om medische redenen afgekeurd en herplaatst in een aangepaste functie. Personeelsintroductie In het verslagjaar is een begin gemaakt met het opstellen van een introductieprogramma dat is bestemd voor nieuwe WZHOers en voor medewerkers die intern van functie veranderen (bijvoorbeeld door overplaatsing). De personeelsintroductie zal bestaan uit de volgende stappen: bedrijfsgerichte, standplaatsgerichte en taakgerichte voorlichting. Daarnaast zullen zij, die intern van functie veranderen worden voorbereid op nieuwe werkwijzen, veiligheids- en milieuaspecten. Exit-interview In 1992 is een aanzet gegeven tot het meer systematisch houden van gesprekken met een willekeurige selectie van vertrekkende medewerkers. Dit gesprek levert waardevolle informatie op die een indicatie geeft of WZHO ten aanzien van met name personeelsmanagement op het goede spoor zit. De jubilarissen in jaar de heer R.J.G. Nelissen. 30 jaar de heren J.C. van Ingen, J. Visser, J. Jansen, L.M. Mudde, J.W. v.d. Ham en E.J.A.M. van Pinxteren. 25 jaar de heren H.B.J. Hageman, K.J. Viezee en H. Laurier. 20 jaar mevrouw E.K.J. van Mourik en de heren L.D. Bikker, W.J. Pieroelie, T.A. Bogerd, J. Zijl, G. van Delft en H.J. de Jong. 1 O jaar de dames A.M.A. Ernst-Moons en A. van Rees-Joustra en de heren H.L. 't Hart, K. Versloot, L. van Egmond, E.L.C. Achten, P. Brouwer de Koning, D. van de Lagemaat en H.T. Krijgsman. man vrouw Arbeidsomstandigheden De in 1991 geïntroduceerde aanpak ziekteverzuim lijkt in 1992 zijn vruchten afgeworpen te hebben. Dit kan geconcludeerd worden uit het ziekteverzuimcijfer, dat ten opzichte van 1991 is gedaald met 1,6 punt. Dit betekent dat in 1992 het gemiddeld ziekteverzuim, gemeten in kalenderdagen en inclusief het langdurig verzuim, 5,4% bedroeg. Volgens de nieuwe aanpak dienen medewerkers zich ziek te melden bij hun chef, die tijdens het verloop van de ziekte contact blijft onderhouden met de medewerker. De toegenomen aandacht voor veiligheid kan niet worden teruggevonden in het aantal bedrijfsongevallen. Er deden zich 11 ongevallen voor. Bij enkele ongevallen was er sprake van dat risico's vermeden hadden kunnen worden. Grafiek 1: 4 Leeftijdsopbouw. Grafiek 2: Ziekteverzuim. Organisatie De organisatiestructuur onderging tengevolge van veranderende omstandig heden enkele wijzigingen. Per 1 juli werd een coördinator Milieu- & Kwaliteitszorg benoemd die vooralsnog als zelfstandig staffunctionaris zal werken. Uit oogpunt van doelmatigheid werd eveneens per 1 juli de afdeling Algemene Zaken ondergebracht bij het Directiesecretariaat. Om dezelfde redenen werden aan het einde van het jaar plannen tot samenvoeging van de afdelingen Produktie, Beheer Onroerend Goed & Nieuwbouw en Winning & Planning uitgewerkt. Verzuimpercentage juli september novemb r juni augustus oktober 8ecember gemiddeld

18 Continueren Na een periode van onzekerheid en veel overleg van de VEWIN met haar tegenhanger PERPAMSI bleek uiteindelijk, dat de Indonesische regering wel bereid was de twinningrelaties met verschillende Nederlandse waterleidingbedrijven te continueren, zolang dit maar niet geschiedde met overheidsmiddelen. Voor WZHO betekende dit, dat er geen subsidie meer verkregen werd van het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken. Of de Indonesische regering wellicht een bijdrage zal gaan leveren voor de weggevallen subsidie is nog onduidelijk. Nieuwe systemen In 1992 werd gestart met de uitvoering van het informatieplan. Begonnen werd met de projecten die hoogste prioriteit hadden gekregen, het selecteren van een pakket ter vervanging van de drie aanwezige verbruikersinformatiesystemen en het selecteren van een nieuw financieel-, logistiek- en werken-pakket. Op basis van een opgesteld eisen- en wensenpakket werd in mei een principekeuze gemaakt voor een nieuw Verbruikers Informatie Systeem. Doel hiervan was informatie helderder ter beschikking te krijgen, ook ten behoeve van de communicatie met onze klanten. Voor de coördinatie van de implementatie en het verzorgen van een tijdige ingebruikname van dit omvangrijke pakket werd een gerenomeerd computerbedrijf als hoofdaannemer ingeschakeld. Na de zomer werd gestart met de voorbereidingen voor de ingebruikname, zoals het opstellen van een conversieplan, het inrichten van het pakket en het maken van een opleidingsplan. Door de complexiteit van het geheel lukte het niet, om het project dit jaar gereed te krijgen. Na de zomer werd gestart met het opstellen van een plan van aanpak en met marktonderzoek naar de beschikbare en eventueel voor WZHO geschikte financiële pakketten. A Indonesische fitters krijgen praktijkles van WZHO. Hieraan voorafgaand bezochten medewerkers van WZHO in januari Sukabumi voor overleg over beleid en programmering en voor een oriëntatie op de algemene aspecten van de watervoorziening op West-Java. Ondanks de politieke gebeurtenissen is het programma van 1992 in grote lijnen doorgegaan. WZHO heeft drie missies naar Sukabumi gestuurd. Er is gewerkt aan de reductie van ongemeten waterverbruik, registratie van verbruikersgegevens en incassoprocedures, alsmede het onderhoud aan installaties. De twee Indonesische missies in Nederland hebben zich bezig gehouden met administratie, werkvoorbereiding, netwerkregistratie, incassoprocedures en verbruikersregistratie. Communicatie en bereikbaarheid WZHO tracht voortdurend de communicatie intern alsmede met onze klanten te verbeteren, onder andere door gebruik van en voorlichting over de technische middelen die hiervoor beschikbaar zijn. In dit kader werd in het voorjaar een bereikbaarheidsonderzoek gehouden inzake de telefonische bereikbaarheid van WZHO. Naar aanleiding van de resultaten werd een voorlichtingscampagne georganiseerd. Begin 1993 zal uit een vervolgonderzoek blijken hoe de bereikbaarheid zich ontwikkeld heeft. In dit jaar werd een nieuw mobilofoonnetwerk in gebruik genomen. Hierdoor nam voor het gehele verzorgingsgebied de bereikbaarheid middels mobilofoons aanmerkelijk toe. Het in 1991 aangelegde computernetwerk werd uitgebouwd. Ook de zuiveringsstations werden opgenomen in het WZHO netwerk. De zuiveringsstations zijn opgenomen in het com- puternetwerk van WZHO. b

19 Nieuwe winlocaties Het beleid van de provincie is erop gericht dat de waterleidingbedrijven in Zuid- Holland op termijn self-supporting worden. Zoals in de Algemene Beschouwingen aangegeven, gaat het hier om een evenwicht tussen grond- en oppervlakte water, alsmede tussen de bronnen Maas en Rijn. WZHO zal derhalve de huidige inkoop op termijn moeten afbouwen. Om hiernaast ook de totale groei in het waterverbruik op te vangen doet WZHO onderzoek naar nieuwe winlocaties. In de komende jaren zal WZHO de zuiveringsstations in Hazerswoude en Alphen aan den Rijn moeten sluiten als gevolg van ministerieel beleid. Met de huidige technieken zal het drinkwater dat deze stations kunnen leveren niet meer voldoen aan de eisen van Waterleidingwet/Besluit. Ook de beschermbaarheid van het grondwater is in deze omgeving problematisch. Dit betekent dat elders in het voorzieningsgebied vervangende capaciteit moet worden ontwikkeld. In het verslagjaar was de nieuwe diepgrondwaterwinning De Steeg in Langerak in aanbouw (6 miljoen m3/jaar). Voor het puttenveld zijn 21 produktieputten tot 90 m beneden maaiveld geboord. Voor uitbreiding in Lexmond en Langerak is dit jaar vergunning aangevraagd. Voor nieuwe winlocaties aan weerszijden van de rivier De Lek is een eerste aanzet voor onderzoek gegeven. Deze winlocaties zullen tezamen met de zuiveringsstations in Lexmond en Langerak op de slagader worden aangesloten. Na het gereedkomen van deze nieuwe transportleiding van Lexmond naar Hazerswoude kan WZHO tegemoet komen aan de drinkwaterbehoefte in het noordelijk deel van het verzorgingsgebied. Het vergunning onderbouwend onderzoek voor de locaties Langerak (5 miljoen m3 oevergrondwater per jaar) en Lexmond (uitbreiding diepgrondwater winning tot 12 miljoen m3 per jaar) is afgerond. De beide vergunningaanvragen zijn in augustus ingediend bij de provincie Zuid-Holland. Voor de locatie Langerak wordt tevens een MER-procedure doorlopen. Onderzoek In 1992 heeft WZHO onderzoek laten verrichten naar de toepassingsmogelijkheden van diepinfiltratie bij WZHO. Hierbij zijn verschillende winningstechnieken op twee winlocaties met elkaar vergeleken. Diepinfiltratie komt uit deze onderzoeken naar voren als een goede techniek om de gevolgen van een diepgrondwaterwinning te compenseren. Het onderzoek naar de verschillende bronnen van het infiltratiewater is in 1992 van start gegaan, waarbij het provinciale beleid (onafhankelijke bronnen) wordt meegenomen. In het VEWIN milieuplan hebben waterleidingbedrijven initiatieven aangekondigd om tot interne waterbesparing te komen. In dit kader is een onderzoek naar spoelwaterhergebruik van start gegaan. In dit onderzoek wordt tevens de verwerking van drinkwaterslib onder de loupe genomen. Over een aantal jaren zal het waterleidingbesluit worden herzien. WZHO heeft een onderzoek uitgevoerd naar de gevolgen van deze herziening, die naar verwachting tot aanscherping van verschillende drinkwaternormen zal leiden. Met name ontwikkelingen op de lange termijn zijn hierin betrokken, en mogelijke zuiveringstechnieken die hierbij noodzakelijk zullen zijn. Een onderzoek naar de kwaliteitsaspecten van menging van drinkwater afkomstig van verschillende zuiveringsstations langs de slagader is ter hand genomen. Voor het zuiveringsstation De Laak te Lexmond is stapsgewijs de systeemopzet voor de capaciteitsuitbreiding met 4 miljoen m3 per jaar ontwikkeld. De huidige zuivering blijkt over een hogere capaciteit te beschikken, mits de methaanverwijdering wordt geoptimaliseerd. Na een proef is in een zandfilter een plaatbeluchter op praktijkschaal ingebouwd, waarmee de volledige methaanverwijdering kan worden geëffectueerd. Deze plaatbeluchter zal in 1993 onder praktijkomstandigheden worden getest. Bij positief resultaat zullen op alle filters plaatbeluchters worden toegepast. De verziltingsproblematiek in Oost-IJsselmonde is in een integraal onderzoek nader uitgewerkt. De winning en de grondwaterbescherming van alle locaties in Oost-IJsselmonde is onderzocht. Voor de locatie Ridderkerk is de zuiveringsopzet voor de A Burgemeester H.J.E. Bruins Slot van Ridderkerk stelde op 26 november vier actief kool filters in zuiveringsstation Ridderkerk officieel in bedrijf. Het Ridderkerkse water verbeterde met deze extra zuiveringsstap aanmerkelijk in kwaliteit. In zuiveringsstation De Laak in Lexmond is in een zandfilter een plaatbeluchter op praktijkschaal ingebouwd. Hiermee kan methaan 4 worden verwijderd.

20 Planning drinkwatervoorziening In 3ZH+ verband is de watervoorziening van de provincie Zuid- Holland nader onderzocht. WZHO heeft de dekking van de behoefte aan drinkwater tot en met het jaar 2010 nader uitgewerkt. Het beleid om de komende jaren vooral nieuwe produktiecapaciteit en de daarbij behorende infrastructuur te realiseren, is met dit onderzoek extra benadrukt. De problematiek van het tijdig verkrijgen van nieuwe concessies is reeds aan de orde gesteld. A In het verslagjaar is het vergunningonderbouwend onderzoek afgerond voor 5 miljoen m3 overgrondwater per jaar in Langerak. komende jaren beschreven, waarbij de noodzakelijke capaciteitsuitbreiding binnen de huidige vergunning mede is bekeken. Exploitatie De actief kool installatie in zuiveringsstation Ridderkerk is in november in bedrijf genomen. In Lexmond werden ter vervanging en ter verhoging van de bedrijfszekerheid twee nieuwe winputten geboord. Van de zuiveringsstations Ridderkerk, Kamerik en Rodenhuis is drinkwaterslib afgevoerd. Ondanks de intensieve bouwactiviteiten op de verschillende zuiveringsstations heeft de produktie en distributie van drinkwater ongestoord plaats kunnen vinden.

21 Introductie Er is dit jaar een aanvang gemaakt met de introductie van milieu- en kwaliteitszorg. Na de aanstelling van een coördinator Milieu- & Kwaliteitszorg werd de basis gelegd in een discussienota zorgsystemen. Deze is besproken met de medewerkers. In VEWIN/KIWA-verband is via de stimuleringsgroep Milieu- & Kwaliteitscoördinatoren meegewerkt aan het opzetten van een handboek Milieuzorg ten behoeve van de waterleidingbedrijven. Er zijn inmiddels enkele concrete maatregelen genomen, met name inzake afvalstoffen, zoals: - een inventarisatie van de WZHO-afvalstoffen ten behoeve van gescheide inzameling en een verantwoorde verwerking; - het volgens de voorschriften vervoeren van (mi1ieu)gevaarlijke stoffen door de interne transportdienst.; - het opzetten van een interne afvalstoffenboekhouding als gevolg van de verordening bedrijfafvalstoffen; - het zo spoedig mogelijk afvoeren van (milieu)gevaarlijke stoffen van diverse locaties. Milieu-aspecten werden ook meegenomen bij de aanschaf en afvoer van materialen. Enkele voorbeelden hiervan zijn de aanschaf van milieu-vriendelijk papier en het retourneren naar leveranciers van verpakkingsmateriaal zoals lege cans, pallets en batterijen. DZH en WZHO leg- gen gezamenlijk transportleidingen aan in het natuur- en landbouwgebied de Krimpener- waard. v m

22 Erkenning Als uitvloeisel van de in 1991 verleende voorlopige ministeriële erkenning van het Laboratorium heeft het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieuhygiëne begin 1992 enkele bezoeken gebracht en controles uitgevoerd. Het eindoordeel was positief, zodat bericht werd ontvangen dat de voorlopige erkenning terecht was afgegeven. De werkzaamheden voor de STERLAB-certificatie (een van de onderdelen voor de definitieve ministeriële erkenning) werden verder uitgebouwd. In dit kader is het KIWA tijdens de looptijd van dit project als adviseur aangetrokken. Medio oktober is de officiële aanvraag voor de STERLAB- certificatie verstuurd. de kwaliteit van het drinkwater drastisch, na de ingebruikname van de actief kool filters. Ook de kleurgetallen namen daar af. De kwaliteitsverbetering werd door veel verbruikers opgemerkt. Door actief kool filters worden behalve bestrijdingsmiddelen ook organische microverontreinigingen verwijderd en verbeteren kleur en smaak aanzienlijk. Bij de controle van de waterkwaliteit werden enkele malen afwijkingen gevonden. Niet alleen ons bedrijf bleek dit jaar meer last te hebben dan vorig jaar van Aeromonasbacteriën en bacteriën van de coligroep. Het is nog niet geheel duidelijk waar dit aan ligt en het vormt een bron van zorg. Na het regelmatig aantreffen van bacteriën van de coligroep werd het uitgaande water van enkele zuiveringsstations tijdelijk gechloord. Ook in het ingekochte water van de EWR waren nu en dan bacteriën van de coligroep aanwezig. Door middel van extra analyses en spuien kon dit onder controle gehouden worden. Het zuiveringsstation Ridderkerk heeft enkele malen een verhoogd ammoniumgehalte afgeleverd. Dit veroorzaakte te hoge nitrietgehalten in het net. Door de noodzakelijk geworden onttrekking uit het eerste watervoerende pakket is het nitraatgehalte van het afgeleverde water aanzienlijk toegenomen. De problematiek rond de winningen in Oost-IJsselmonde is in een onderzoek uitgewerkt. A Voor het laboratorium is de Sterlaberkenning aangevraagd. Er wordt volgens strikte kwaliteitsnormen gewerkt, zowel bij de monsterneming bij mensen thuis als bij de analyses in het laboratorium. Uitvoeren analyses Gedurende de eerste zes maanden van het verslagjaar werden gefaseerd de werkzaamheden van de externe laboratoria overgenomen. Hieronder valt de volledige monstername en het uitvoeren van die analyses die met kwaliteitsborging zijn geïmplementeerd. Dit betreft overigens een klein gedeelte van de totale analyseset die volgens het waterleidingbesluit uitgevoerd dient te worden. Met het Waterleidingbedrijf Zuid-Holland-Zuid zijn afspraken gemaakt over uitbesteding van het resterend gedeelte. Door de toename van het aantal analyses kwam de implementatie van nieuwe analyses stil te liggen. Per parameter moet met een implementatietijd van enkele maanden rekening worden gehouden. Een totaal-overzicht van de kwaliteit van het afgeleverde water van de diverse zuiveringsstations is in Bijlage C weergegeven. Waterkwaliteit In de loop van 1992 daalde op de meeste pompstations het bentazon-gehalte van het opgepompte ruwe water. In Ridderkerk verbeterde m

23 De Slagader In dit verslagjaar werd de aanleg van de slagader, de grote transportleiding tussen Lexmond en Zoeterwoude, gestart. Doel hiervan is water naar het noorden van ons voorzieningsgbied te transporteren en de leveringszekerheid te vergroten. Bedrijfsbureau In het begin van het verslagjaar is ter vergroting van de efficiency een standdaardbestek ten behoeve van de aanleg van hoofd- en transportleidingen gereed gekomen. Er werd een model van het transportleidingennet opgezet. Hierdoor is het mogelijk geworden om in eigen beheer berekeningen ten behoeve van de infrastructuur zoals plaats van nieuwe produktieeenheden, reinwaterkelders etcetera en leveringszekerheidsberekeningen uit te voeren. Ten gevolge van onder andere renovatie en reconstructiewerken kwam circa 46 km leidingnet te vervallen. Op 31 december 1992 bedroeg de totale lengte van het hoofd- en transportleidingnet km. In de vier districten werden in totaal 347 lekkages in hoofdleidingen verholpen, alsmede lekken in huisaansluitleidingen. Het aantal brandkranen is dit jaar op gekomen. Hiervan zijn stuks ten behoeve van de gemeenten in het hoofdleidingnet opgenomen. Er werden brandkranen gecontroleerd en 914 stuks gerepareerd dan wel vernieuwd. Eind dit jaar werd de Raamovereenkomst Samenwerkingsverband GBKN gesloten tussen de rijksoverheid, VNG, PTT Telecom, VEWIN en EnergieNed. Deze overeenkomst beoogt het bevorderen van de vervaardiging en bijhouding van de grootschalige basiskaart van Nederland (GBKN) door middel van regionale samenwerkingsverbanden. In de geest van deze overeenkomst heeft de WZHO toegezegd te participeren in een drietal conversieprojecten waarbij bestaand analoog kaartmateriaal geconverteerd wordt naar een digitaal bestand. Er werden tien transportleidingprojecten met een gezamenlijke lengte van circa 57 km en een middellijn variërend tussen mm en mm in voorbereiding genomen. Districten Door district Zoeterwoude werd in 1992 het gerenoveerde kantoor in Boskoop betrokken. Hiermee kwam het districtskantoor centraler in hei voorzieningsgebied te liggen, waardoor de dienstverlening kon worden verbeterd. Door het district Ridderkerk werd in het vierde kwartaal een aanvang gemaakt met het bemeteringsproject te Zwijndrecht. De komende drie jaar zullen circa watermeters geplaatst worden. In totaal werd in het verslagjaar 82 km hoofdleiding en 16 km transportleiding gelegd en werd van de EWR 12 km transportleiding overgenomen. Materiaal Toename Kunststof Staal GY l- AC I- Beton Totaal Op 31 december 1992 bedroeg het aantal aansluitingen , een toename van Hiervan waren aansluitingen bemeterd. Er terden watermeters verwisseld. Voq circa 225 uitbreidings-, renovatie- of reconstructieplannen werd een hoofdleidingnet ontworpen en bestekklaar gemaakt. Door derden (KLIC, PTT en energiebedrijven) werd keer om hoofdleidingnetinformatie verzocht, circa 1 O00 maal meer dan vorig jaar. Het grote aantal klachten met betrekking tot de lekkages enlof gebreken, de waterkwaliteit en de waterlevering (circa 4.800) werden onder andere veroorzaakt door eerder genoemde breuken in transportleidingen, het overzetten van een gedeelte van de levering in de gemeente Bodegraven op het zuiveringsstation Rodenhuis, de ingebruikname van de nieuwe actief kool filters in Ridderkerk, incidenteel noodzakelijke chlorering en forse spuiacties van het hoofdleidingnet. Er werden incassobezoeken afgelegd en 523 percelen werden wegens wanbetaling tijdelijk afgesloten. A Aanleg van een hoofdleiding. 4 Tabel2: De samenstelling van het leidingnet naar materiaal en in km.

24 -1 Projectenbureau Het projectenbureau had dit jaar zes zuiveringsstations onderhanden. In Ridderkerk ondergingen zowel het zuiveringsproces als de gebouwen ingrijpende veranderingen. Er werden voorbereidingen getroffen voor de uitbreiding van de filtercapaciteit, implementatie van de ontharding en renovatie van het machinegebouw. De bouwkundige uitvoering van de noodzakelijke aanpassingen van de koolfilter-bakken op zuiveringsstation Rodenhuis kwam grotendeels gereed. Het aanpassen van de installaties loopt door tot in het tweede kwartaal van Ook het nieuwe energiegebouw werd in 1992 bouwkundig nagenoeg voltooid. De renovatie van het bestaande machinegebouw en de aanpassing van de installaties daarin zullen in 1993 worden afgerond. Gedurende het gehele jaar werd op zuiveringsstation Lekkerkerk gebouwd aan het machine- en koolfiltergebouw. Halverwege het jaar werd gestart met de uitvoering van de installaties in het gebouw en met het leidingwerk rondom het gebouw. Bureau Beheer en Onroerend Goed Met derden werden contacten gelegd en afspraken gemaakt over onroerend goed, dat WZHO niet meer zelf nodig heeft. A De bouw van de koolfiltergebouwen bij het zuiverings- station in Lekker- kerk vordert. Het nieuwe ener- giegebouw van zuiveringsstation Rodenhuis in Berg- ambacht. b De nieuwbouw van zuiveringsstation De Steeg werd in 1992 voltooid. Eind 1992 werd met het inwerken van de eerste filters begonnen. In 1992 werd besloten het zuiveringsstation Dijklaan niet uit te breiden met actief kool filtratie. In plaats hiervan zal het filtraat naar Rodenhuis worden getransporteerd, waar het een aanvullende zuivering zal ondergaan. Op deze wijze kan tegen aanzienlijk geringere kosten hetzelfde eindresultaat worden bereikt. Deze filosofie is essentieel voor de wijze waarop WZHO in de toekomst haar zuiveringsstations wil inrichten. De toename van het aantal zuiveringsstappen noopt tot een concentratie van het zuiveringsproces in enkele grote plaatsen, waar de winlocaties verspreid liggen. Met het oog op de geplande capaciteitsuitbreiding van zuiveringsstation De Laak met 4 miljoen m3 per jaar werd opdracht gegeven voor de bouw van een plaatbeluchter. WZHO heeft een extern bureau de groenopzet van alle terreinen laten inventariseren. Er zijn voorstellen uitgewerkt voor reconstructie van een aantal terreinen op basis van een milieuvriendelijke benadering, waarbij rekening wordt gehouden met de functie van het betreffende gebouw. Bedrijfsbureau De werkzaamheden van het bedrijfsbureau bestonden in 1992 ondermeer uit de voorbereiding en begeleiding van verbouwingen aan verschillende kantoren.

25 t Bedrijfsresultaat Dit verslagjaar wordt afgesloten met een positief resultaat uit gewone bedrijfsvoering van f ,--. Rekeninghoudend met bijzondere lasten is het totale resultaat over 1992 f ,-- positief. Per 1 januari 1992 werden de tarieven verhoogd. Investeringen De investeringsomvang bedroeg f 65 miljoen na aftrek van de bijdragen van derden. Dit bleef achter bij de prognose voor 1992, onder andere als gevolg van een latere start van de aanleg van de slagader door de Krimpenerwaard. De belangrijkste oorzaak hiervan was de lange tijd die de procedures vergden. Het zwaartepunt van de investeringen lag in zowel de produktiesfeer (f 33 miljoen), als in de sfeer van aanleg van leidingen (f 31 miljoen). Per aansluiting bedraagt het geïnvesteerd vermogen in materiële vaste activa f (in 1991 f 1.254), rekening houdend met de bijdrage van derden in investeringen. Dit bedrag zal in de komende jaren verder stijgen in verband met de investeringen in de infrastructuur en het ongedaan maken van de verdergaande vervuiling van de ruwe grondstof. Financiering De cash-flow in 1992 was niet toereikend voor financiering van de aflossing en de investeringen. Ten behoeve van de financiering moest derhalve een beroep worden gedaan op de kapitaalmarkt van f 85 miljoen. Naast het aantrekken van financieringsmiddelen ten behoeve van investeringen is hierin tevens begrepen herfinanciering van hoogrentende leningen. Samen met de kortlopende financiering komt het totale vreemd vermogen ultimo 1992 op circa 95% van het balanstotaal, tegen ongeveer 94% ultimo Zoals reeds in eerdere jaarverslagen is vermeld, zal de omvang van het eigen vermogen mede in het licht van toekomstige investeringen bijzondere aandacht blijven vragen. Deze problematiek heeft er toe geleid dat aandeelhouders hebben besloten om het eigen vermogen te versterken door de watertarieven gedurende de jaren 1993 tot en met 1999 met een toeslag te verhogen. Dit om te bewerkstelligen dat ultimo 1999 het eigen vermogen 9% bedraagt van het balanstotaal op dat moment. Voor 1993 is deze toeslag vastgesteld op 8 cent per m3 Ontwikkelingen Het gemiddeld waterverbruik per aansluiting over 1992 is ten opzichte van 1991 nagenoeg gelijk gebleven. Door stijging van het aantal aansluitingen is het totaalverbruik met circa 1 YO gestegen. Het feit dat er geen stijging van het waterverbruik per aansluiting plaatsvindt, zou er op kunnen wijzen dat het streven van de waterleidingbedrijven om het waterverbruik terug te dringen vruchten begint af te werpen. Het percentage automatische incasso s is opgelopen naar circa 70%. Mede in het licht van de landelijke ontwikkelingen op het terrein van tarifering van het betalingsverkeer, zal het aantal automatische incasso s dienen te stijgen. De rente-ontwikkeling gedurende 1992 vertoonde een dalende lijn. Gemeten over het hele jaar daalde de rente met 1,4%. Gedurende het eerste kwartaal 1993 heeft deze daling zich nog verder voortgezet met 0,7% en ligt nu op circa 6,7%.

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40 4 Aanleg van een onderdeel van de slagader, tussen Alphen aan den Rijn en Zoeterwoude.

41 ' d Zowel het zuive- ringsproces als de gebouwen van het zuiveringsstation in Ridderkerk onder- gingen ingrijpende veranderingen. v

42 Gemeente Aantal inwoners Aantal januari 1992 aandelen december Ter Aar 2. Alblasserdam 3. Alkemade 4. Bergambacht 5. Bodegraven 6. Boskoop 7. Giessenlanden 8. Gorinchem 9. Gouda 10. Graafstroom 11. Hardinxveld-Giessendam 12. Hendrik Ido Ambacht 13. Jacobswoude 14. Krimpen aan den IJssel 15. Leerdam 16. Leiderdorp 17. Liesveld 18. Moordrecht 19. Nederlek 20. Nieuwkoop 21. Nieuw-Lekkerland 22. Nieuwveen 23. Ouderkerk 24. Papendrecht 25. Reeuwijk 26. Ridderkerk 27. Rijneveld 28. Schoonhoven 29. Sliedrecht 30. Vianen 31. Vlist 32. Waddinxveen 33. Zederik 34. Zoeterwoude 35. Zwijndrecht Totaal

43 -r- L Hcom P&O I I CJ vanheuckelum MEDEWERKER MEDNYERKW MEDNYUIKW MKiPNlSATIE ARBow<EN PERSADM L M MUDDE (GOUDA) PKGIHHWRA a H.ARDE?CH, T 7 I I CONTROLLER M.AG. LAMBRECHTSE VACATURE MBORATORIUM BG vandetheudm H L GLERUM (RIDDERKERK) AH vanwiefferenlgouda1 EJAM uanpinxlerenilexmonoi ACM OOSTVEENlRXERKI Hf BENNENMUDAI J WSTHOFIRKERK1 J SIUURWIWUDAI P VERWINIBOSXWPI 4 RGM wnworor4genilexmond) J VENDERBOSIRXERK1 &- T O.vanMERW T.SMII I J.MvanTCC HJvanDUK RCG dekm.iing AC vandertcorn I lil SJMRANSOORP p q UIIVOERING - * GEM BEZETIING PER DISTRICT -GOUDA - BOSKOOP - LEXMOND -RIDDERKERK (MEOEWERKERIII 1X RIDDERKERK TWiSpoRT 2 1XLwux)I.D I m