Handhavingsarrangement 2004

Transcriptie

1 Handhavingsarrangement 2004

2 Voorwoord In dit derde handhavingsarrangement voor het SZW domein wordt het gezamenlijke belang van de handhaving van wet- en regelgeving van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (Ministerie van SZW) de Arbeidsinspectie (AI), het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV), de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en de bijzondere opsporingsdienst van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid: de Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (SIOD) vertaald in gezamenlijke afspraken met het in oprichting zijnde Functioneel Parket van Openbaar Ministerie (FP) en het College van Procureurs-generaal (het College) van het Openbaar Ministerie (OM) over onder andere aantallen aan te leveren zaken evenals de kwaliteit en afhandeling van deze aan te leveren zaken in het jaar Het Handhavingsarrangement is opgesteld door de deelnemers aan het netwerkoverleg van het Bureau Opsporingsbeleid (BOB). In dit netwerkoverleg participeren medewerkers van UWV, de SVB, de AI, de SIOD, het OM en het Ministerie van SZW. Het BOB is verantwoordelijk voor de coördinatie van het SZW-brede opsporingsbeleid. Mede gelet op het voorafgaande bereidt het BOB het handhavingsarrangement en opsporingsbeleidsplan voor. Daarnaast fungeert het BOB als aanspreekpunt op het SZW-terrein voor het OM op het gebied van beleidsmatige aangelegenheden, met uitzondering van de gemeenten. Ook zal het BOB periodiek rapporteren over de realisatie van het opsporingsbeleid, meer in het bijzonder over de in het Handhavingsarrangement gemaakte afspraken. In het Handhavingsarrangement zijn aantallen en termijnen opgenomen. Het BOB zal in 2004, zover mogelijk, monitoren in hoeverre deze aantallen en termijnen daadwerkelijk worden gerealiseerd. Het Handhavingsarrangement is door het management van de organisaties, het ambtelijke management van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de SIOD en het OM, die vertegenwoordigd zijn in het driehoeksoverleg, vastgesteld. Het Handhavingsarrangement is in het driehoeksoverleg met het Ministerie van Justitie afgestemd. Over de realisatie van het Handhavingsarrangement zult u periodiek via de reguliere kanalen worden geïnformeerd. 2

3 Inhoudsopgave Voorwoord 1. Algemeen Deel 1.1 Doel en opbouw van het handhavingsarrangement 1.2 Opsporingsbeleidsplan 1.3 Handhaving algemeen 1.4 Bijzondere thema s in de opsporing 1.5 Bijzondere gemeenschappelijke projecten 1.6 Verschillende overlegstructuren 1.7 Looptijd en procedure van het handhavingsarrangement 1.8 Monitoring van het handhavingsarrangement en gegevensuitvraag Afspraken per organisatie en de bijzondere opsporingsdienst SIOD 2. UWV 2.1 Taakomschrijving 2.2 Handhavingsbeleid 2.3 Positionering en capaciteit van de opsporing 2.4 Kwalitatieve afspraken - Criminaliteitsbeeld/risicoanalyses - Selectie en prioritering van fraudesignaal - Afspraken ten aanzien van het fraudeonderzoek/rechercheplan - Wijze van indienen PV inclusief standaard PV en termijnen - Afhandeling van sepotzaken 2.5 Kwantitatieve afspraken - Prognose aantallen processen-verbaal - Uitsplitsing naar wet/aantal personen en/of thema s 3. SVB 3.1 Taakomschrijving 3.2 Handhavingsbeleid 3.3 Positionering en capaciteit van de opsporing 3.4 Kwalitatieve afspraken - Criminaliteitsbeeld/risicoanalyses - Selectie en prioritering van fraudesignaal - Afspraken ten aanzien van het fraudeonderzoek/rechercheplan - Wijze van indienen PV inclusief standaard PV en termijnen - Afhandeling van sepotzaken 3.5 Kwantitatieve afspraken - Prognose aantallen processen-verbaal - Uitsplitsing naar wet/aantal personen en/of thema s 3

4 4. Arbeidsinspectie 4.1 Taakomschrijving 4.2 Handhavingsbeleid 4.3 Positionering en capaciteit van de opsporing 4.4 Kwalitatieve afspraken - Criminaliteitsbeeld/risicoanalyses - Selectie en prioritering van fraudesignaal /inspectieonderzoeken - Afspraken ten aanzien van het fraudeonderzoek/rechercheplan - Wijze van indienen PV inclusief standaard PV en termijnen - Bestuurlijke boete 4.5 Kwantitatieve afspraken - Prognose aantallen processen-verbaal 5. SIOD 5.1 Taakomschrijving 5.2 Opsporingsbeleid 5.3 Positionering en capaciteit van de opsporing 5.4 Kwalitatieve afspraken - Criminaliteitsbeeld/risicoanalyses - Intakeproces SIOD - Regionaal selectieoverleg - Landelijk selectieoverleg - Standaard proces-verbaal 5.5 Kwantitatieve afspraken. - Prognose aantallen processen-verbaal 6. Openbaar Ministerie 6.1 Taakomschrijving en van toepassing zijnde richtlijnen van het College PG 6.2 Beleid ten aanzien van de vervolgingsbeslissingen - Procedure - Richtlijnen van strafvervolging 6.3 Positionering van de capaciteit 6.4 Kwalitatieve afspraken Bijlage 1: Definities 4

5 1 Algemeen Deel 1.1 Doel en opbouw van het handhavingsarrangement Het Ministerie van SZW, het Functioneel Parket in oprichting- van het Openbaar Ministerie en het College van Procureurs-generaal achten het, rekening houdend met de afzonderlijke verantwoordelijkheden en taken van de betrokken organisaties, noodzakelijk dat in dit gemeenschappelijk arrangement tot uitdrukking wordt gebracht op welke wijze de betrokken organisaties zorgdragen voor een betere afstemming in de handhaving van wet- en regelgeving op het terrein van de werknemersverzekeringen, de volksverzekeringen, de arbeidsomstandigheden, de arbeidsmarkt, de arbeidsverhoudingen en subsidies. Het doel van dit arrangement is een bijdrage te leveren aan de effectiviteit van de opsporing door de organisaties en de SIOD en de vervolging van de door de organisaties en de SIOD aangedragen zaken door het OM. Hiertoe worden afspraken gemaakt over onder andere aantallen in te dienen processen-verbaal, de kwaliteit van de door de organisaties en de SIOD aangedragen zaken en de wijze waarop deze zaken door het OM vervolgd worden. Onder vervolgingsbeslissing wordt in dit Handhavingsarrangement verstaan de beslissing van het OM tot het aanbieden van een transactie, of het uitbrengen van een dagvaarding tegen één of meer verdachten, of alleen in specifieke zaken- de beslissing tot (on)voorwaardelijk sepot. Om de afspraken over aantallen en kwaliteit na te kunnen komen reserveert het OM capaciteit om de zaken daadwerkelijk af te doen. Het Handhavingsarrangement is als volgt opgebouwd. In hoofdstuk 1.3 wordt ingegaan op het algemene handhavingsbeleid. Daarnaast wordt in 1.4 een aantal specifieke opsporingsthema s benoemd, die in 2004 bijzondere aandacht krijgen. In de hierop volgende hoofdstukken wordt per organisatie aangegeven welke concrete afspraken met het OM gemaakt zijn ten aanzien van (de uitvoering van) de opsporingstaak. De beschrijving per organisatie, het OM en de SIOD is zoveel mogelijk op een zelfde wijze vorm gegeven: 1. Taakomschrijving; 2. Korte omschrijving van het handhavingsbeleid; 3. Positionering en capaciteit van de opsporing; 4. Kwalitatieve afspraken; 5. Kwantitatieve afspraken. 1.2 Opsporingsbeleidsplan De taak van het BOB is om te komen tot een gecoördineerd opsporingsbeleid waarbij eenheid in het opsporingsbeleid wordt nagestreefd. Deze taak komt mede tot uiting in het tot stand brengen van een voor het SZW domein geformuleerd opsporingsbeleid en in een jaarlijks vast te stellen opsporingsbeleidsplan. In het opsporingsbeleidsplan 2004 worden concrete, gezamenlijke beleidsprioriteiten, evenals het aanbrengen van structuur in deze beleidsprioriteiten, door het BOB en de opsporingspartners geformuleerd. 5

6 Tevens wordt hierin voor een aantal onderwerpen een meerjarenvisie weergegeven. Het opsporingsbeleidsplan vindt zijn concrete vertaling in het handhavingsarrangement In de komende tijd zal worden bezien of het opsporingsbeleidsplan zijn huidige vorm zal behouden, evenals de wijze waarop het OM wordt betrokken bij de opstelling van dit plan Handhaving algemeen Bij de organisaties UWV en de SVB begint een adequate handhaving met een doelmatig toezicht en controle op de rechtmatigheid van de te verstrekken en verstrekte uitkeringen en, voor zover van toepassing, de inning van de premies bij de uitvoering van de sociale zekerheidswetgeving. Tot deze handhavingstaak behoort ook een goede preventieve aanpak bij de instroom en een evenwichtige en effectieve controle. De handhaving wordt gecompleteerd door een doeltreffend stelsel van bestuursrechtelijke en strafrechtelijk sanctiemogelijkheden, waarmee snel, zeker en adequaat op geconstateerd misbruik wordt gereageerd. Bij de AI is de opsporing een sluitstuk van een totaalpakket aan handhavingsactiviteiten op het terrein van arbeidsomstandigheden, arbeidsverhoudingen en arbeidsmarkt. Ofschoon de opsporing, met uitzondering van de taken op het terrein van de Arbeidsmarktfraude waar het grotendeels opsporing betreft, gerelateerd aan de andere activiteiten kwantitatief gering is, is het een essentieel deel in de handhavingsketen. Bij de SIOD wordt - in aansluiting op de handhavingsketen van de eerder genoemde organisaties - het sluitstuk van de opsporing vormgegeven. De SIOD spoort daartoe zware, complexe en sectoroverstijgende fraudes op, die zich voordoen op het gehele SZW-terrein. Daarnaast leiden de zichtbaar gemaakte fraudestructuren tot beleidsadvisering binnen het departement. Het OM is verantwoordelijk voor de strafrechtelijke handhaving en daarmee voor de uitvoering van opsporing en vervolging. Het OM geeft leiding aan het opsporingsonderzoek en dient bij de uitvoering van zijn taken steeds afwegingen te maken tussen enerzijds het algemeen maatschappelijk belang, en anderzijds de individuele belangen van verdachten en andere betrokkenen. 1.4 Bijzondere thema s in de opsporing Realisering van de beleidsdoelstellingen op het terrein van de sociale zekerheidswetgeving vereist een gezamenlijke inspanning van het Ministerie van SZW, de organisaties en het OM. In het Handhavingsprogramma , wordt een aantal centrale handhavingsthema s benoemd: Inhoudelijke prioriteiten in de fraudebestrijding Aanpak identiteitsfraude Terugdringen zwarte fraude Internationale fraudebestrijding In het Opsporingbeleidsplan SZW voor het jaar 2004 zijn deze thema s verder uitgewerkt. 6

7 1.5 Bijzondere gemeenschappelijke projecten Binnen het taakveld van SZW opereren een aantal samenwerkingsverbanden. Deze speciale teams, zoals o.a. het Westland Interventie Team, Bouw Interventie Team, Confectie Interventie Team en de Regionale Interdisciplinaire Fraudeteams werken vaak samen met de Belastingdienst, de Gemeentelijke Sociale Dienst en de regiopolitie. Zij handhaven de regels projectmatig in een bepaalde branche en werken meestal regiogebonden. De fraudesignalen en de processen-verbaal die voortkomen uit deze projecten worden binnen de eigen organisaties en het OM zoveel mogelijk met voorrang afgehandeld. In 2003 en 2004 zal een landelijk dekkend netwerk van interventieteams tot stand komen waarin de bovengenoemde samenwerkingsverbanden zullen worden opgenomen. De processen-verbaal die door deze samenwerkingsverbanden worden aangeleverd aan het OM, vallen binnen de in dit handhavingsarrangement genoemde aantallen. Echter de afstemming over de opmaak en indiening van deze processen-verbaal dient plaats te vinden tussen het betreffende team en een officier van justitie van het betrokken arrondissement. Naast de afspraken in dit handhavingsarrangement kunnen voor vervolging van die zaken die voortvloeien uit een projectmatige aanpak, indien nodig, aparte aanvullende afspraken met het OM worden gemaakt. Deze mogelijkheid om aanvullende afspraken met het OM te maken geldt eveneens voor grote onderzoeken en/of onderzoeken met grote aantallen verdachten. 1.6 Verschillende overlegstructuren Het departementaal overleg is op DG, PG en hoofddirecteurenniveau. Zij komt ongeveer twee maal per jaar bijeen om de rapportage en voortgang te bespreken en om het nieuwe Handhavingsarrangement en Opsporingsbeleidsplan te accorderen. Het driehoeksoverleg SZW-OM komt ongeveer vier maal per jaar bijeen en is het voorportaal van het departementaal overleg en bestaat naast het BOB uit vertegenwoordigers van de organisaties, de SIOD, het OM, de VNG en het Ministerie van Justitie. In dit overleg wordt de voortgang van het Opsporingsbeleidsplan en Handhavingsarrangement besproken en kunnen problemen op het opsporingsterrein aan de orde komen. Het netwerkoverleg opsporing bereidt het handhavingsarrangement en opsporingsbeleidsplan voor. Het netwerkoverleg bestaat, naast medewerkers van het BOB, uit medewerkers van de organisaties, de SIOD en het OM. In dit overleg kunnen ook de actualiteiten en andere acties aan de orde komen. Tevens wordt in dit overleg het driehoeksoverleg voorbereid. Naast het driehoeksoverleg vindt regelmatig overleg plaats tussen het OM en de AI over beleidsmatige aangelegenheden op het gebied van de Arbeidsomstandighedenwet, de Arbeidstijdenwet en de Wet arbeid vreemdelingen. Het Regionaal Selectie Overleg (RSO) tussen de SIOD, de organisaties en het FP komt ongeveer twaalf maal per jaar samen in drie regio s. In dit overleg worden de opsporingsonderzoeken door 7

8 middel van een onderzoeksvoorstel of een rechercheplan aan het OM aangeboden, en vervolgens geaccepteerd of afgewezen. 8

9 1.7 Looptijd en procedure van het handhavingsarrangement Het Handhavingsarrangement heeft in principe de looptijd van één jaar. Het BOB zal in 2005 monitoren in hoeverre de prognose van aantallen processen-verbaal en de termijnen de afgelopen jaren zijn gehaald. De ontwikkeling van nieuwe samenwerkingsverbanden kan leiden tot bijstelling van in het arrangement opgenomen aantallen en beleidsprioriteiten. 1.8 Monitoring van het handhavingsarrangement en gegevensuitvraag Over de afspraken in het Handhavingsarrangement wordt door BOB gerapporteerd. Halfjaarlijks (of jaarlijks) wordt de organisaties gevraagd te rapporteren over de realisatie van de kwalitatieve en kwantitatieve afspraken. Van belang is dat vooraf duidelijk is welke informatie wordt gevraagd, op welke termijn en in welke vorm deze moet worden aangeleverd. Van belang is enerzijds dat het beslag op de beschikbare capaciteit bij de organisaties zo klein mogelijk is. Anderzijds moet de aangeleverde informatie adequaat te verwerken zijn, zodat alle betrokkenen zo snel mogelijk kunnen bijsturen. De resultaten van dit handhavingsarrangement worden door het BOB in een integrale jaarlijkse rapportage neergelegd en eventueel in een tussentijdse halfjaarlijkse rapportage. De tussentijdse rapportage is bestemd voor de departementsleiding, de jaarlijkse rapportage zal aan de Tweede kamer worden aangeboden. 9

10 Afspraken per organisatie en de bijzondere opsporingsdienst SIOD. 10

11 2 UWV 2.1 Taakomschrijving UWV geeft op basis van artikel 30 van de Wet structuur werk en inkomen, zover van belang, uitvoering aan onder andere de volgende wettelijke regelingen: wettelijke arbeidsongeschiktheidsregelingen; wettelijke werkloosheidsverzekering; wettelijke ziekengeldverzekering; Tijdelijke wet beperking inkomensgevolgen arbeidsongeschiktheidscriteria; Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten; Toeslagenwet; Wet op de (re)integratie arbeidsgehandicapten; Alle wettelijke, ministeriële en overige regelingen, die voorheen door de uitvoeringsinstellingen werden uitgevoerd. 2.2 Handhavingsbeleid UWV heeft aangegeven dat handhaving een kernactiviteit is, die de UWV-strategie geen uitkering, tenzij moet versterken. Een nadere uitwerking van de aandacht die UWV aan handhaving wenst te schenken vindt plaats in het Jaarplan UWV en het Meerjarenkader Handhaving Hiernaast zijn ook de aanbevolen verbeteracties uit de Rechtmatigheidsrapportage van de Inspectie Werk en Inkomen richtinggevend voor de vraag aan welke specifieke handhavingsonderdelen extra aandacht moet worden geschonken. Het handhavingsbeleid van UWV is gericht op het bevorderen van spontane naleving van regels en het tegengaan van misbruik en oneigenlijk gebruik van de sv-wetten, waarbij de nadruk ligt op het voorkomen hiervan, de preventieve handhaving. Niet-naleving moet door controle zo snel mogelijk gedetecteerd worden. Dit beperkt niet alleen de schade, maar leidt bovendien tot een hogere vrijwillige bereidheid tot naleving. Opsporing moet duidelijk maken dat regelovertreding niet acceptabel is en niet loont. Het handhavingsproces kenmerkt zich als sluitend geheel. Dit proces start met een interne voorlichting aan eigen personeel (training fraude-alertheid) en een externe voorlichting aan uitkeringsgerechtigden en werkgevers. Deze externe voorlichting is gericht op bekendheid met verplichtingen en de consequenties van schending ervan. Vervolgens vindt controle op juistheid van gegevens en op naleving van verplichtingen plaats door middel van aanvangs- en voortgangscontroles, systeemcontroles en bestandsvergelijkingen. Naast deze reguliere controles zijn er nog bijzondere controles, die geselecteerd worden na een risicoanalyse. Deze vorm wordt ingezet bij specifieke vormen van controle of indien er een specifieke doelgroep, met een verhoogd risico, geduid kan worden. Naast controles worden ook fraude- en opsporingsonderzoeken ingesteld. Deze onderzoeken zijn gericht op het opsporen van fraude evenals voor het verkrijgen van de juiste gegevens voor de uitkeringsverstrekking en de premie-inning. Dit kan leiden tot bestuursrechtelijke en strafrechtelijke afdoening van geconstateerde onregelmatigheden. 11

12 2.3 Positionering en capaciteit van de opsporing De opsporingsfunctionarissen van UWV zijn momenteel nog werkzaam binnen het directoraat Bijzonder Onderzoek. Dit directoraat gaat, samen met het directoraat Handhaving, op in een nieuw te vormen directoraat Fraude Preventie & Opsporing, dat als doel heeft het waarborgen van de fraudebestendigheid van UWV-processen en het op professionele wijze afdoen van frauduleus handelen ten nadele van UWV. Op 1 januari 2003 waren binnen UWV 324 fte Buitengewone Opsporingsambtenaren (Boa s) werkzaam. Daarvan zijn 289 fte daadwerkelijk belast met het uitvoeren van onderzoeken waarbij gebruik wordt gemaakt van de hen toegekende bevoegdheden. Dit is inclusief 33 fte Boa s die hun werkzaamheden binnen samenwerkingsprojecten uitvoeren. De Boa s die niet daadwerkelijk belast zijn met de uitvoering van onderzoeken behoren tot het management of zijn tijdelijk werkzaam in een andere functie. 2.4 Kwalitatieve afspraken Criminaliteitsbeeld/risicoanalyses Naast reguliere aanvangs- en voortgangscontroles vinden bijzondere controles plaats. Deze bestaan uit een specifieke wijze van controleren dan wel een controle van een specifieke doelgroep. Deze bijzondere controles en ook opsporingsonderzoeken worden geïnitieerd door in- en externe tips, gegevens- en bestandsvergelijkingen en door risicoanalyse. Voornamelijk deze laatste methode maakt het mogelijk om risico s te selecteren en hier de meest gepaste wijze van controle of opsporing op toe te passen. Deze risicoanalyse en -selectie wordt zowel in de uitkeringsverstrekkende als de premie-innende taak van UWV toegepast. Selectie en prioritering van fraudesignaal UWV ontvangt vanuit verschillende bronnen signalen van vermoedelijke fraude. UWV selecteert en stelt prioriteit aan de ontvangen fraudesignalen op basis van relevante en zakelijk toetsbare criteria. De selectie en prioriteitstelling van het fraudesignaal werknemersfraude wordt, op verzoek van het OM, door UWV inzichtelijk gemaakt. UWV is een werkgroep gestart die selectie en prioriteitstelling van signalen van werknemersfraude van de oude uitvoeringsinstellingen zal stroomlijnen. Het streven bij de inzet van middelen en personele capaciteit m.b.t. fraude- en opsporingsonderzoeken is er op gericht volgens de navolgende indicatieve lijst van criteria prioriteiten te stellen: Lopende uitkering gaat voor al beëindigde uitkering; Signalen of aanwijzingen met het vermoedelijk hoogste benadelingsbedrag; Strafrechtelijke opsporing en afdoening van niet administratief traceerbare fraude (zwarte fraude) hebben prioriteit boven opsporing en afdoening van administratief traceerbare fraude (witte fraude); Fraude met, of misbruik van arbeidsongeschiktheidsuitkeringen geniet prioriteit boven fraude met of misbruik van werkloosheidsuitkeringen. 12

13 Binnen de eerder genoemde werkgroep wordt tevens bezien of bedoelde criteria in een prioriteringstabel nader uitgewerkt kunnen worden, waarbij ook aandacht wordt besteed aan de vraag of er wellicht andere relevante en zakelijk toetsbare criteria een rol kunnen en moeten spelen bij de prioriteriteitstelling van signalen van werknemersfraude. Ook de mogelijkheid om beleidsspeerpunten onderdeel van de prioritering uit te laten maken wordt daarbij onderzocht. UWV streeft er naar om in 2004 te gaan werken met de prioritering volgens het nieuwe model. Hierover zal vooraf nadere afstemming plaatsvinden met de betrokken partijen. UWV bepaalt binnen 3 maanden na ontvangst van een signaal de onderzoekswaardigheid en prioriteitstelling. In die gevallen waarin na veredeling en selectie een fraudesignaal strafrechtelijk onderzoekswaardig is bevonden, wordt binnen 3 maanden na dit tijdstip het strafrechtelijk onderzoek daadwerkelijk gestart. Het overdrachtsmoment naar de SIOD vindt op twee niveaus plaats, te weten als: Vanaf het begin duidelijk is dat het gaat om een SIOD-waardig onderzoek of Tijdens het onderzoek blijkt dat de zaak groter is dan verwacht (zgn. groeizaken). Dergelijke zaken worden bij het voldoen aan de selectie-eisen van de SIOD, dus ook bij groeizaken, ter bespreking ingebracht in het RSO. In het UWV-SIOD convenant is afgesproken dat de zgn. groeizaken door de implementatiewerkgroep UWV-SIOD nader worden uitgewerkt. Afspraken ten aanzien van het fraudeonderzoek/rechercheplan In de strafrechtelijke onderzoeken waar de daadwerkelijke (bege)leiding van de officier van justitie vereist is, wordt in het zaaksoverleg met het lokale OM, een gezamenlijk besluit tot strafrechtelijke aanpak genomen. Hiertoe wordt eventueel in grotere of omvangrijke zaken een rechercheplan opgesteld. De resultaten van opsporingsonderzoeken worden weergegeven in een proces-verbaal dat na afronding wordt ingediend bij de officier van justitie. UWV rondt het fraudeonderzoek in 80% van de gevallen af binnen 4 maanden (bij werknemersfraude) of binnen 6 maanden (bij werkgeversfraude) na de start van het fraudeonderzoek. Wijze van indienen PV inclusief standaard PV en termijnen Nadat een strafrechtelijk opsporingsonderzoek is afgerond, streeft UWV er naar binnen 3 maanden na de laatste onderzoekshandeling of het verhoor van verdachte het proces-verbaal in te dienen bij de betreffende officier van justitie. Bij werknemersfraude op het gebied van arbeidsongeschiktheid geldt een termijn van 6 maanden. UWV maakt voor de afhandeling van uitkeringsfraude gebruik van een standaard proces-verbaal met bijlagen. De officier van justitie beoordeelt vervolgens - met inachtneming van de voorschriften in de in dit arrangement genoemde richtlijn en aanwijzing - of al dan niet overgegaan zal worden tot strafrechtelijke vervolging. 13

14 In hun onderlinge correspondentie maken UWV en het OM gebruik van een aantal gestandaardiseerde documenten, te weten: de geleidelijst processen-verbaal misdrijven, het verzoek gebruik voor administratief onderzoek, het verzoek informatie vervolging van verdachte, het verzoek informatie afloop vervolging verdachte en informatie ten behoeve van zitting Openbaar Ministerie. Afhandeling van sepotzaken Na ontvangst van de mededeling van de officier van justitie dat afgezien wordt van strafrechtelijke vervolging zorgt UWV ervoor dat, indien en voor zover dit wettelijk mogelijk is, alsnog tot bestuursrechtelijke afdoening wordt overgegaan. 2.5 Kwantitatieve afspraken Prognose aantallen processen-verbaal De in de tabellen opgenomen cijfers betreffen de prognose van de aantallen aan te leveren processen-verbaal werknemers- en werkgeversfraude van UWV aan het OM. De aantallen processen-verbaal werkgeversfraude zijn vergeleken met 2003 afgenomen. Deze daling wordt veroorzaakt door een te realiseren reductiedoelstelling in de begroting van Ook is rekening gehouden met een grotere inzet van fte-capaciteit in interventieteams en in andere samenwerkingsactiviteiten. Weliswaar zal deze verhoogde inzet meer processen-verbaal opleveren, echter het aantal hiervan is in deze fase nog niet concreet te benoemen. Eveneens hebben activiteiten betreffende de samenvoeging van UWV en de Belastingdienst (SUB) een negatieve invloed op de productieaantallen (o.a. door opleidingen). Ondanks bovenstaande omstandigheden, zijn de aantallen processen-verbaal werknemersfraude ten opzichte van 2003 gelijk gebleven. 14

15 PROCESSEN-VERBAAL WERKNEMERSFRAUDE Arrondissemen t Alkmaar 38 Almelo 24 Amsterdam 60 Arnhem 65 Assen 22 Breda 57 Den Bosch 32 Den Haag 55 Dordrecht 18 Groningen 25 Haarlem 34 Leeuwarden 32 Maastricht 14 Middelburg 12 Roermond 20 Rotterdam 65 Utrecht 40 Zutphen 14 Zwolle 22 Totaal 649 PROCESSEN-VERBAAL WERKGEVERSFRAUDE Arrondissemen t Alkmaar 5 Almelo 4 Amsterdam 11 Arnhem 6 Assen 3 Breda 8 Den Bosch 5 Den Haag 10 Dordrecht 4 Groningen 8 Haarlem 4 Leeuwarden 2 Maastricht 3 Middelburg 2 Roermond 5 Rotterdam 9 Utrecht 3 Zutphen 4 15

16 Zwolle 5 Totaal

17 3. SVB 3.1 Taakomschrijving De SVB heeft tot taak het uitvoeren van de volgende SV wetten: Algemene Ouderdomswet (AOW); Algemene Nabestaandenwet (Anw) en Algemene Kinderbijslagwet (AKW). Daarnaast voert de SVB nog enkele andere regelingen uit, die echter niet van belang zijn voor dit Handhavingsarrangement. 3.2 Handhavingsbeleid De SVB is verantwoordelijk voor de handhaving van bovengenoemde SV wetten. In de jaarlijkse Rapportage Handhaving SVB staat het handhavingsbeleidskader van de SVB met daarin opgenomen een gedetailleerd overzicht van de resultaten van de handhavingsactiviteiten die uit het beleid voortvloeien en de voor de komende jaren te verrichten activiteiten. Het handhavingsproces is bij de SVB voor een belangrijk deel een administratief proces. Fraude wordt zoveel mogelijk voorkomen door een goede voorlichting aan uitkeringsgerechtigden en door aanvangscontroles en verificaties van gegevens bij de aanvraag om een uitkering. Vervolgens controleert de SVB jaarlijks bepaalde gegevens al dan niet via een bestandsvergelijking met de Belastingdienst, IBG en GBA. In het buitenland zijn de Nederlandse attachés (Turkije en Marokko) en Controle Team Buitenland actief. De controles zijn voornamelijk gericht op het minimaliseren van de handhavingsrisico s die op basis van risicoanalyses en signalen vanuit de uitvoeringspraktijk zijn onderkend. De controles hebben tot doel de juistheid van de bij de SVB aanwezige en door de klant verstrekte gegevens vast te stellen en bij andere instanties te verifiëren. Hoewel dat niet de eerste doelstelling is genereren deze controleactiviteiten ook fraudesignalen. Daarnaast heeft de fraudealertheid van de medewerkers tot gevolg dat een belangrijk deel van de fraudesignalen direct uit die gevalsbehandeling voortkomt. 3.3 Positionering en capaciteit van de opsporing Voor de strafrechtelijke onderzoeken beschikt de SVB over 57 fte s aan Buitengewone Opsporingsambtenaren (BOA s). Boven voornoemd aantal fte's aan Boa s is een overhead van 3 regioteamleiders, 1 algemeen staffunctionaris en 1 afdelingshoofd voor opsporing ingezet. De Boa s zijn gepositioneerd binnen een centrale afdeling Opsporing en worden aangestuurd door de drie regioteamleiders van deze afdeling. Zij doen hun werk op de negen regionale vestigingen van de SVB. 17

18 3.4 Kwalitatieve afspraken Criminaliteitsbeeld/risicoanalyses De SVB maakt risicoanalyses en actualiseert deze jaarlijks. Hierop zijn specifieke extra controles gebaseerd. Naast de fraudealertheid van medewerkers en externe fraudetips van instanties en individuele personen komen de door de SVB gesignaleerde fraudegevallen voort uit dergelijke extra controles. Onderzoek naar de typering en beweegredenen van fraudeurs bij de volksverzekeringen en naar de oorzaken van de desbetreffende fraudes heeft geen daderprofiel opgeleverd in de zin dat de kenmerken van de fraudeurs zouden afwijken van die van de gemiddelde AOW er, Anw er en AKW-gerechtigde. Wel heeft het onderzoek bevestigd dat intensieve preventieve voorlichting aan klanten op vooral het fraudegevoelige samenwoon-begrip nodig is. Selectie en prioritering van fraudesignaal De SVB nam tot en met 2003 fraudesignalen primair in behandeling op basis van prioritering naar omvang van het fraudebedrag. Nog in 2003 zal de SVB zijn prioritering verfijnen waardoor de SVB vanaf 2004 bij zijn prioritering ook rekening houdt met: de duur van de fraude; eventuele recidive; maatschappelijk belang (in overleg met de OvJ); een zeker minimum aan opsporingsonderzoeken per wet. Dit laatste heeft voornamelijk betrekking op de AKW. Doordat de bedragen en duur van kinderbijslag lager zijn dan de AOW- en Anw-uitkeringen is de gemiddelde hoogte van fraudes bij de AKW zodanig lager dat bij prioritering op fraudebedrag en -duur het risico bestaat dat fraude bij de AKW te weinig aandacht krijgt. Om dit te voorkomen wordt in het onderhavige arrangement een minimum aantal AKW-aangiften afgesproken en zal de SVB om dit aantal te halen zo nodig daartoe prioriteit aan AKW-zaken geven. Nadere afwijking van de prioriteitsstelling is mogelijk in overleg tussen de SVB en de bevoegde officier van justitie. De SVB beoordeelt een fraudesignaal binnen 1 maand na binnenkomst op onderzoekswaardigheid. Binnen 6 maanden na prioritering wordt een opsporingsonderzoek gestart. Als deze termijn van in totaal 7 maanden wordt overschreden, wordt in overleg met de officier van justitie bepaald of deze zaken nog voor strafrechtelijke afdoening in aanmerking komen. Hierbij wordt gekeken naar de ouderdom van het fraudesignaal en de hoogte van het schadebedrag. Als van opsporing en vervolging wordt afgezien, kunnen deze zaken alsnog administratief worden afgedaan. Wat betreft de termijn waarbinnen het feitelijke opsporingsonderzoek moet worden afgerond beschikte de SVB over 2003 nog niet over een norm. In 2003 zal de SVB een norm vaststellen, die vanaf 2004 operationeel wordt. Het overdrachtsmoment naar de SIOD vindt op twee niveaus plaats, te weten als: a. Vanaf het begin duidelijk is dat het gaat om een SIOD-waardig onderzoek of b. Tijdens het onderzoek blijkt dat de zaak groter is dan verwacht (zgn. groeizaken). Dergelijke zaken worden bij het voldoen aan de selectie-eisen van de SIOD, dus ook bij 18

19 groeizaken, ter bespreking ingebracht in het RSO. 19

20 Afspraken ten aanzien van het fraudeonderzoek/rechercheplan De SVB registreert de voor vooronderzoek en eventueel opsporingsonderzoek in aanmerking komende gevallen in het zogeheten Frauderegistratiesysteem SVB (FRES). Dit systeem ondersteunt de prioritering van de geregistreerde gevallen op basis van de hoogte van het fraudebedrag. Conform de Aanwijzing sociale zekerheidsfraude van het OM. FRES genereert tevens een standaard procesverbaal. Jaarlijks vindt actualisering van het systeem plaats, onder andere naar aanleiding van wijzigingen in wet- en regelgeving. Indiening proces-verbaal Na afronding van het opsporingsonderzoek wordt een proces-verbaal ingediend bij het OM. De officier van justitie beoordeelt vervolgens of hij overgaat tot strafrechtelijke vervolging. Bij grotere en complexe zaken pleegt de SVB vooraf overleg met het OM. De sociaal rechercheur verricht dan zijn onderzoek aan de hand van een door hem opgesteld en door het OM geaccordeerd rechercheplan. Nadat een strafrechtelijk opsporingsonderzoek is afgerond, levert de SVB het proces verbaal binnen 1 maand na de laatste onderzoekshandeling of het verhoor van verdachte in bij de desbetreffende officier van justitie. Afhandeling van sepotzaken In gevallen waarin na het opsporingsonderzoek geen aangifte wordt gedaan, of wel aangifte wordt gedaan maar deze niet tot vervolging door de officier van justitie heeft geleid, wordt eventueel, als vaststaat dat er wel sprake is geweest van onrechtmatig gedrag van de betrokken persoon, een administratieve sanctie opgelegd. De SVB onderzoekt jaarlijks in de tweede helft van het kalenderjaar of in de gevallen die het voorafgaande jaar zijn afgerond een sanctie is opgelegd. In 2003 onderzoekt de SVB samen met het OM de oorzaken van de sepots van zaken die de SVB aangeeft. Op basis van de resultaten van dit onderzoek wil de SVB in 2004 en volgende jaren het aantal sepots terugdringen, zodat de opsporing door de SVB een optimale effectiviteit kan bereiken. 20

21 Kwantitatieve afspraken Prognose aantallen processen-verbaal De prognose van de in 2004 aan te leveren aantallen processen-verbaal en zaken is gebaseerd op de ervaringscijfers betreffende het jaar 2002 en de in 2004 door de SVB te verrichten administratieve handhavingsactiviteiten. In 2004 zal de SVB processen verbaal indienen betreffende 475 personen en 310 zaken. Het aantal personen is aanmerkelijk hoger dan het aantal zaken. Dit komt doordat fraudezaken met de Anw en AOW veelal samenwonen betreffen. Bij deze zaken zijn in veel gevallen twee partners als verdachte aan te merken. De verdeling hiervan is per arrondissementsparket, per SVB-opsporingsregio en per SVB-vestiging als volgt: Regio opsporing SVB Noord-West Vestiging SVB Utrecht Zaanstad Leiden Arrondissement OM Amsterdam Arnhem Dordrecht Utrecht Alkmaar Amsterdam Haarlem Den Haag Haarlem Noord-Oost Deventer Almelo Arnhem Zutphen Zwolle Groningen Assen Groningen Leeuwarden Zwolle Nijmegen Arnhem Breda Den Bosch Roermond Zutphen Zuid-West Breda Breda Dordrecht Middelburg Den Bosch Dordrecht Rotterdam Den Haag Rotterdam Den Bosch Roermond Maastricht Roermond Personen per Arr Personen per Zaken per SVB-Vest. SVB-Vest Totaal

22 Verdeling pv s over wetten en elementen Voor 2004 wordt afgesproken uit te gaan van de verdeling over wetten en de elementen waarmee fraude wordt gepleegd die in 2002 gerealiseerd is. Omdat het echter de ambitie van de SVB is om ook een substantieel aantal AKW-fraudes strafrechtelijk af te doen, wil de SVB het in 2002 gerealiseerde percentage van 8 % aan AKW-zaken voor 2004 verhogen naar ongeveer 10%. Dat leidt tot de volgende kwalitatieve invulling van de totale aantallen aangiften voor 2004: Verdeling processen-verbaal (personen) en zaken per wet Wet Prognose % 2002/2003 Realisatie % 2002 Prognose % 2004 % 2004 x 475 pers. % 2004 x 310 zaken AOW Anw AKW Totaal Wat betreft de verdeling van de fraudezaken over de te onderscheiden elementen waarmee gefraudeerd wordt, week de realisatie in 2002 af van de in het handhavingsarrangement 2002 en 2002 opgenomen prognose. Voor 2004 wordt eenzelfde verdeling voorzien als voor 2003 is voorzien: Verdeling aantal processen-verbaal en zaken per element Element Prognose % Prognose % Realisatie % Prognose % % 2004 % x 475 pers. x 310 zaken Samenwonen Inkomen Overig Totaal

23 4. Arbeidsinspectie 4.1 Taakomschrijving De taken van de AI zijn neergelegd in de verschillende Organisatie- en mandaatsbesluiten van de Arbeidsinspectie, evenals in de diverse wetten waarin taken aan de AI zijn opgedragen, als ook in de Aanwijzing toezichthoudende ambtenaren SZW-wetgeving en de Aanwijzingsregeling toezichthoudende ambtenaren en ambtenaren met specifieke uitvoeringstaken op grond van SZWregelgeving. Voor dit Handhavingsarrangement is het handhavingtoezicht door de AI op de volgende wetten van belang: Arbeidstijdenwet (ATW); Arbeidsomstandighedenwet 1998 (Arbowet); Wet Arbeid arbeid vreemdelingen (Wav); Bestrijdingsmiddelenwet; Wet op de gevaarlijke werktuigen (in 2003 opgenomen in de Warenwet) Kernenergiewet. De overtredingen van deze wetten zijn voor het merendeel strafbaar gesteld in de Wet op de economische delicten (WED) en worden hierin aangemerkt als een economische overtreding of een economisch misdrijf. De wet gevaarlijke werktuigen is in 2003 onder de Warenwet gebracht. Sindsdien worden de overtredingen op dit terrein ook bestuursrechtelijk afgedaan. 4.2 Het handhavingsbeleid Het ministerie van SZW zet een breed instrumentarium in om naleving van bovengenoemde wetgeving af te dwingen. Dit instrumentarium houdt onder andere in een algemene voorlichting over de wet- en regelgeving en specifiek overleg op bedrijfstakniveau. Daarnaast worden brancheafspraken gemaakt door middel van arboconvenanten en handhaaft de AI door toezicht en opsporing in bedrijven. Verder maakt de AI samenwerkingsafspraken met partners in de handhaving en participeert zij in multidisciplinaire interventieteams. De Arbowet 1998 kent voor een groot deel bepalingen die in eerste instantie bestuursrechtelijk worden afgedaan. Bij de handhaving van de Wav zijn toezicht en opsporing de belangrijkste elementen. Voornamelijk op basis van (extern) onderzoek naar de aard van illegale tewerkstelling en risicosectoren evenals op basis van ervaringsdeskundigheid, wordt de inspectiecapaciteit verdeeld over de diverse sectoren. Met het strategische uitgangspunt voordeelberekening van het handhavingsbeleid Wav beoogt de AI de werkgever zwaarder financieel te treffen indien illegale tewerkstelling van vreemdelingen wordt geconstateerd. Dit wordt bewerkstelligd door in het proces-verbaal het bedrag op te nemen dat de werkgever door het niet betalen van marktconform loon evenals door het niet betalen van loonbelasting en werknemersverzekeringpremies als voordeel heeft behaald. 23

24 In 2001 heeft een 0-meting plaatsgevonden. Eind 2003 is het resultaat van een vervolgonderzoek beschikbaar gekomen. Dit onderzoek vindt plaats naar de effecten van het opnemen van een voordeelberekening in de processen-verbaal. Een ander aspect van het handhavingsbeleid is de geplande hercontrole. Het beleid is dat iedere overtreder binnen drie maanden nogmaals wordt gecontroleerd. Dit kan extra informatie opleveren voor de voordeelberekening. Het registreren van hercontroles is in oktober 2002 mogelijk geworden. In 2003 konden de resultaten van dit aspect van het handhavingsbeleid weergegeven worden. 4.3 Positionering en capaciteit van de opsporing Vanaf 1 april 2003 is de AI een bedrijfstak gestuurde organisatie. Binnen de AI bestaan dan zes bedrijfstakdirecties: industrie, bouw, major hazard control, publieke dienstverlening, commerciële - en overige dienstverlening en arbeidsmarktfraude. De eerste vijf directies zien toe op de toepassing van de Atw, Arbowet 1998, Bestrijdingsmiddelenwet en Kernenergiewet en bestaan gezamenlijk uit circa 375 fte Boa s. De directie Arbeidsmarktfraude zal begin 2004 uit circa 100 fte Boa s bestaan voor de handhaving van de Wav, inclusief een beperkte capaciteit voor de handhaving van de Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs. In 2004 wordt de inspectiecapaciteit voor de Wav uitgebreid met middelen die beschikbaar komen op grond van het amendement Verburg. In dit amendement is vastgelegd dat 10 mln. extra beschikbaar gesteld wordt voor versterking van de handhaving op voornamelijk het gebied van illegale tewerkstelling. Het totale aantal Boa s voor de handhaving van de Wav zal eind 2004 naar verwachting 180 fte bedragen. De inspectiecapaciteit voor de handhaving van arbeidsomstandigheden in ruime zin zal in 2004, eveneens op grond van het amendement Verburg, worden uitgebreid met 15 fte Boa, oplopend tot 30 in Kwalitatieve afspraken Risicoanalyses De AI kiest voor haar projectmatige inspecties een bedrijfstakgerichte benadering. De AI richt zich bij de selectie en voorbereiding van inspectieprojecten met voorrang op de aanpak van misstanden. Om in de toekomst transparante keuzes te kunnen maken tussen de verschillende projecten, is de AI in 2001 gestart met versterking van het risicoanalysemodel ten behoeve van de handhaving van de Arbowet Naar verwachting zal het model voor de meerjaren strategieën worden gebruikt. In 2004 wordt verder gewerkt aan de opzet van een risicoanalysemodel voor de handhaving van de Wav. Selectie en prioritering van fraudesignalen/inspectieonderzoeken Bij controle op arbeidsomstandigheden is de inzet van de AI gericht op de preventie van grote ongevalveroorzakers, ziekmakers en WAO veroorzakers in werksituaties. Daarnaast onderzoekt de AI klachten en ongevallen op dit terrein. Iedere reële klacht op het gebied van arbeidsomstandigheden en arbeidstijden wordt in behandeling genomen en onderzocht. Ongevallen worden in behandeling genomen wanneer er sprake is van blijvend letsel en/of ziekenhuisopname. De klager wordt binnen 3 weken geïnformeerd over de uitslag van het onderzoek. 24

25 Op het gebied van arbeidsmarktfraude zet de AI capaciteit in op landelijke handhavingsprojecten, multidisciplinaire interventieteams en fraudesignalen. De bij de AI binnengekomen fraudesignalen op het gebied van illegale tewerkstelling worden, indien zij onderzoekswaardig zijn bevonden, zoveel mogelijk meegenomen in de lopende landelijke projecten of in de interventieteams. Voor onderzoekswaardige signalen die hierin niet kunnen worden meegenomen, geldt dat de AI deze onderzoekt zover hiervoor capaciteit beschikbaar is. Circa 15% van de totale capaciteit voor arbeidsmarktfraude wordt ingezet voor deze fraudemeldingen. De termijn tussen het binnenkomen van de fraudemelding en de vaststelling dat de melding in principe onderzoekswaardig is, bedraagt maximaal één maand. Als een zaak in principe onderzoekswaardig is en niet binnen een project of interventieteam kan worden opgepakt, kan deze om redenen van capaciteitsgebrek aangehouden worden. Dergelijke zaken worden in reserve gehouden en binnen drie maanden opnieuw beoordeeld. Afhankelijk van de beschikbare capaciteit wordt dan besloten of de zaak definitief niet opgepakt wordt of alsnog in onderzoek wordt genomen. In andere gevallen wordt een zaak uitgezet voor nader onderzoek. De termijn tussen de bepaling van de onderzoekswaardigheid en de eerste onderzoekshandeling bedraagt in dat geval maximaal 3 maanden. Het overdrachtsmoment naar de SIOD vindt, in overleg met het lokale OM en het FP, op twee niveaus plaats, te weten als: vanaf het begin duidelijk is dat het gaat om een SIOD-waardig onderzoek of tijdens het onderzoek blijkt dat de zaak groter is dan verwacht (zgn. groeizaken). Dergelijke zaken worden bij het voldoen aan de selectie-eisen van de SIOD, dus ook bij groeizaken, ter bespreking ingebracht in het RSO. Afspraken ten aanzien van fraudeonderzoek/rechercheplan In strafrechtelijke onderzoeken waar de daadwerkelijke leiding van de officier van justitie vereist is, wordt in het zaaksoverleg met het lokale OM, een gezamenlijk besluit tot strafrechtelijke aanpak genomen. Hiertoe wordt eventueel een rechercheplan opgesteld. Wijze van indienen PV inclusief standaard PV en termijnen Wav De AI kan proces-verbaal opmaken voor overtreding van de in artikel 1 onder 4º van de WED genoemde artikelen van de Wav: de artikelen 2, eerste lid, en 15. Bij de start van een opsporingsonderzoek wordt met het OM overlegd (case screenings-overleg) op welke wijze een dossier wordt opgebouwd. Dit geldt enkel voor die zaken waarin niet volstaan, kan worden met het door het OM goedgekeurde standaard proces-verbaal dat in gebruik is bij de AI. In het procesverbaal wordt een voordeelberekening opgenomen. Arbeidstijdenwet Proces-verbaal kan worden opgemaakt voor de artikelen uit de Arbeidstijdenwet zoals genoemd in artikel 1 van de Wet op de economische delicten (WED). Ten behoeve van een adequate afhandeling door het OM gaat de AI volgens een vastgesteld standaard proces-verbaal te werk. 25

26 Arbowet 1998 De AI kan proces-verbaal opmaken voor overtreding van de in artikel 1 onder 3 van de WED genoemde artikelen van de Arbowet Hiervoor wordt een standaard proces-verbaal gebruikt. Wav, Arbeidstijdenwet en Arbowet 1998 Mede gelet op de verjaringstermijn van twee jaar van economische overtredingen uit de WED zal er door de Arbeidsinspectie naar gestreefd worden om opsporingsonderzoeken uitgevoerd op basis van de WED - zo snel als mogelijk is, af te ronden en de betreffende processen-verbaal binnen 6 maanden na constatering van het strafbare feit aan het Openbaar Ministerie te zenden. In die gevallen waarin sprake is van een proces-verbaal van een (economisch) misdrijf zendt de AI het procesverbaal binnen 3 maanden na de laatste onderzoekshandeling naar het OM. Bestuurlijke boete In de Arbowet wordt het instrument bestuurlijke boete gehanteerd. Tegelijkertijd met het integreren van de Wet Gevaarlijke Werktuigen in de Warenwet wordt ook in de Warenwet bestuurlijke afdoening mogelijk gemaakt. Streefdatum voor de ATW is medio 2004 en voor de Wav januari Vooruitlopend op de invoering van de bestuurlijke boete in de Wav zal het OM de mogelijkheden onderzoeken om de aan te bieden transactiebedragen en te vorderen boetes te verhogen. 4.5 Kwantitatieve afspraken. Prognose aantallen processen- verbaal Wav/fraude In 2003 is binnen de directie Arbeidsmarktfraude een aantal nieuwe Boa s aangetrokken en opgeleid. In 2004 werft de AI wederom een groot aantal Boa s. Eind 2004 bedraagt de Boa capaciteit naar verwachting circa 180 fte s. Gelet op de gefaseerde instroom en een intensief opleidingsprogramma voor nieuwe inspecteurs, zijn deze 180 fte s niet geheel 2004 inzetbaar. Naar verwachting worden in 2004 circa 900 reguliere Wav processen-verbaal ingezonden. Voor de onderstaande wetgeving geldt dat het opstellen van een proces-verbaal het sluitstuk is van de handhaving, dat wil zeggen dat dit alleen aan de orde is bij recidive of ernstige overtredingen. De genoemde aantallen zijn in dat verband meer een prognose op grond van ervaringen in voorafgaande jaren dan dat deze gebaseerd zijn op projectplannen voor Arbeidsomstandighedenwet 1998 Sinds 1 november 1999 bestaat in de Arbeidsomstandighedenwet de mogelijkheid tot het opleggen van bestuurlijke boetes. Slechts in enkele gevallen wordt een proces-verbaal opgemaakt op grond van artikel 33, 3e lid Arbowet

27 Met betrekking tot arbeidsongevallen met dodelijk letsel zijn protocollen vastgesteld door de AI en het OM. De protocollen zijn geïntegreerd in de aanwijzing Richtlijn Arbeidsomstandighedenwet Deze protocollen reguleren de afstemming tussen het OM en de AI betreffende dodelijke arbeidsongevallen betreffende bestuurlijke of strafrechtelijke afdoening. Bij de AI houden circa 375 fte s Boa s zich bezig met toezicht en opsporing op het gebied van arbeidsomstandigheden in ruime zin. De prognose betreft het aantal processen-verbaal op grond van het misdrijfartikel (artikel 32 Arbeidsomstandighedenwet) en de overige strafrechtelijk handhaafbare artikelen en recidivegevallen. Voor 2004 wordt het aantal processen-verbaal geraamd op 80. ATW Het aantal in te zenden ATW-pv s wordt voor 2004 op circa 50 geschat. Dit aantal pv s zou mogelijk lager kunnen uitvallen, als gevolg van een directiebeslissing om minder capaciteit op deze wet in te zetten en de invoering van het instrument bestuurlijke boete in de ATW. De invoeringsdatum van de bestuurlijke boete is waarschijnlijk 1 juli Bestrijdingsmiddelenwet Het aantal in te zenden processen-verbaal dat betrekking heeft op de Bestrijdingsmiddelenwet wordt geraamd op 5. WGW (Warenwet) Het aantal in te zenden processen-verbaal dat betrekking heeft op de Warenwet (deel WGW) op 25. KEW Het nieuwe handhavingsbeleid voor de KEW dat in 2002 gereed zou zijn heeft vertraging opgelopen tot medio De inschatting is dat het aantal processen-verbaal in 2004 rond de 5 zal liggen. In onderstaand overzicht zijn opgenomen de aantallen aan te leveren processen-verbaal: Wetgeving Ondergrens Raming Bovengrens Wet Arbeid vreemdelingen Arbeidstijdenwet Arbeidsomstandighedenwet Bestrijdingsmiddelenwet Warenwet (WGW) Kernenergiewet Totaal

28 5. SIOD 5.1 Taakomschrijving De SIOD is de bijzondere opsporingsdienst die misbruik van sociale wetgeving en voorzieningen bestrijdt. De SIOD spoort zware sectoroverschrijdende strafbare feiten binnen het SZW domein op en levert hiermee een bijdrage aan het behoud van het maatschappelijke draagvlak voor de sociale zekerheid. Het effectief bestrijden van grote en complexe fraudes in de sociale zekerheid vereist ondermeer een goede samenwerking met collega-fraudebestrijders, zowel op SZW-terrein als daarbuiten. De SIOD heeft een eigen Criminele Inlichtingen Eenheid (CIE), die de opsporingsonderzoeken ondersteunt door het beschikbaar maken van vertrouwelijke opsporingsinformatie. Daarnaast heeft de SIOD de beschikking over een Digiteam. Het Digiteam is een specialistische eenheid binnen de SIOD die opsporingsonderzoeken ondersteunt bij alle vormen van digitaal onderzoek. Ook ontwikkelt de SIOD een gespecialiseerde kennisbank waar informatie samenkomt over fraude en fraudebestrijding op het gehele SZW-terrein. De SIOD-kennisbank maakt het mogelijk dwarsverbanden te leggen tussen de diverse vormen van fraude en criminaliteit. De samenwerkingspartners van de SIOD kunnen een beroep doen op de kennis en expertise van de SIOD, als dit voor een bepaald fraudeonderzoek wenselijk is. 5.2 Opsporingsbeleid Om invulling te geven aan de taken van de SIOD wordt alles in het werk gesteld om slim op te sporen. Zo wordt de selectie van opsporingsonderzoeken methodisch aangepakt, vinden strategische verkenningen plaats en wordt kennis en expertise op beleidsthema s opgebouwd. Al deze kennis wordt opgenomen in de kennisbank van de SIOD. Beleidsthema s De SIOD richt zich in 2004 op de navolgende fraudesoorten: - Illegale arbeid - Premiefraude - Uitkeringsfraude - Subsidiefraude Deze indeling wordt ook aangehouden bij de ontwikkeling van de SZW Fraudemonitor. Naast genoemde fraudesoorten wordt een aantal thema s nader uitgewerkt in beleidsdossiers. Het doel van deze beleidsdossiers is: het vertalen van Kabinetsbeleid naar operationeel opsporingsbeleid SIOD het inventariseren en beschrijven van de relevante aspecten rondom het thema ten behoeve van de rechercheonderzoeken het leveren van nadere onderbouwing van de keuzes die de SIOD maakt permanente rapportage van de SIOD onderzoeksresultaten en tussentijdse evaluatie beleidsmatige onderzoeks/projectevaluatie beschrijven van beleidsconclusies 28