VORMINGSBROCHURE. Academiejaar Netwerk Palliatieve Zorg Aalst-Dendermonde-Ninove vzw Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw

Transcriptie

1 VORMINGSBROCHURE Academiejaar Netwerk Palliatieve Zorg Aalst-Dendermonde-Ninove vzw Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw

2 V O O R W O O R D Beste lezer, In deze vormingsbrochure stellen wij u graag de vormingsinitiatieven voor van de Netwerken Palliatieve Zorg Aalst Dendermonde Ninove en het Netwerk Palliatieve Zorg Waasland. Met dit vormingsaanbod richten wij ons tot alle hulp- en zorgverleners van de verschillende disciplines en settings om deze de mogelijkheid te bieden nieuwe competenties aan te leren of gekende vaardigheden op te frissen. Gezien de blijvende belangstelling in alle hoeken van onze regio s en de positieve evaluatie van zowel deelnemers als docenten, bieden wij opnieuw de Basisopleiding Palliatieve Zorg aan vanuit locatie Dendermonde, Aalst en Sint-Niklaas/Belsele. De intervisiegroep voor referenten palliatieve zorg wordt verder gezet. Ook de kersverse referenten die hun opleiding afgerond hebben juni 2013 worden van harte uitgenodigd! Dit academiejaar staat verder in het teken van verdieping. In de verdiepingsmodules Pijn- en symptoomcontrole en Rouw en verlies wordt naast de theoretische basis, veel aandacht besteed aan het verwerven van vaardigheden om deze theorie in de praktijk te implementeren. Voor de minisymposia werken we samen met de andere Oost-Vlaamse netwerken. We richten ons tot een breed publiek van hulpverleners en vrijwilligers in diverse palliatieve zorgsettings. Beide minisymposia handelen dit academiejaar over een centraal thema, namelijk Zorg voor zorgenden, een onderwerp dat ons nauw aan het hart ligt. Deze samenwerking laat ons ook toe een themadag Omgaan met kritiek van de familie aan te bieden op verschillende data en plaatsen, zodat een breed publiek de kans krijgt deze bij te wonen. Naast deze opsomming van terugkomende opleidingen en vernieuwde thema s bieden wij nog andere vormingen aan waaronder vorming op maat een themadag i.s.m. Zorg-saam, enz. De volledige brochure en uitgebreide informatie vindt u terug op onze website Net als vorig jaar vindt u ons aanbod ook terug in de vorm van een bladwijzer, een bladwijzer die u in uw agenda kan toevoegen, zodat u maandelijks kan zien wat er op het programma staat. Wij hopen dat het aanbod u uitnodigt om te komen proeven en dat we u mogen ontmoeten op één van onze vormingsdagen. Veel leesplezier en prettige vakantie. Pagina 1

3 Inhoud OPEN AANBOD Basisopleiding palliatieve zorg. 3 Basisopleiding voor vrijwilligers in palliatieve zorg 5 Intervisie referentverpleegkundigen 7 Verdiepingsmodule Pijn- en symptoomcontrole.. 9 Rouw en verlies. 11 Themadag Tussen afstand en nabijheid 13 Minisymposium Kwaliteiten van een succesvol hulpverlener Minisymposium Mindfulness in de zorg. 16 Themadag Omgaan met kritiek van de familie 17 VORMING OP MAAT Vorming op maat 19 Palli-anders. 23 Studiedagen 25 Vooraankondiging theatervoorstelling Dossier: Ronald Akkermans.. 26 INSCHRIJVINGEN Algemene inlichtingen. Docenten.. Inschrijvingsformulier algemeen.. Contactgegevens Netwerken Oost-Vlaanderen. Pagina 2

4 Basisopleiding palliatieve zorg DOELGROEP Gemotiveerde hulpverleners die beroepsactief zijn in ziekenhuis, thuiszorg en thuisvervangende settings (woonzorgcentra, residentiële zorg voor personen met een handicap, psychiatrisch verzorgingstehuis, begeleid en beschut wonen). We willen kwaliteit bevorderen en een universele taal spreken in palliatieve zorg. We onderscheiden doelstellingen op het vlak van kennis, basisvaardigheden en attitudevorming. VERWERVEN VAN KENNIS Kennismaken met het totale mensbeeld, de begrippen totaalzorg en totale pijn en de plaats van palliatieve zorg daarin. Weten hoe de palliatieve zorgcultuur binnen eigen en andere zorgsettings is uitgebouwd. Verwerven van kennis omtrent basisprincipes van de verschillende domeinen binnen de palliatieve zorg met name comfortzorg, communicatie, spirituele zorg, emotionele zorg, zelfzorg en rouwzorg. Kennismaken met het belang van een kritische kijk op jezelf, eigen handelen, je eigen waarden en normen. BASISVAARDIGHEDEN Leren herkennen en signaleren van veel voorkomende symptomen bij palliatieve patiënten met grote aandacht voor pijn maar ook voor andere ongemakken. Leren identificeren van de emoties bij de bewoner/patiënt en zijn directe omgeving, en het verkennen van de mogelijkheden hoe ermee om te gaan. Inschatten en respecteren van de visie van de bewoner en alle betrokkenen op het vlak van ethische kwesties. ATTITUDEVORMING Inzicht verwerven in eigen inbreng bij verschillende domeinen van palliatieve zorg. Bewust worden van de invloed van waarden en normen die men zelf hanteert op het eigen professionele handelen. Durven kijken naar eigen eindigheid en bewust worden van het belang van een eigen visie op leven en dood. Bewust worden van de grenzen van zichzelf. Pagina 3

5 PROGRAMMA 5 lesdagen van 9.00 u. tot u. + 1 sessie van u. tot u. Introductie Emotionele pijn Pijn- en symptoomcontrole Communicatie Spirituele pijn Ethiek Vroegtijdige Zorgplanning Rouw en verlies Opvolgmoment: werken rond casus uit eigen werksituatie Data basis 1: 3 oktober, 10 oktober, 15 oktober, 24 oktober, 7 november en 19 december (NM) 2013 Plaats: WZC St. Antonius, Rootjensweg 77, 9200 Grembergen!!! Voor deze basisopleiding zijn de vrije plaatsen beperkt Data basis 2: 21 januari, 28 januari, 4 februari, 11 februari, 18 februari, 27 maart (NM) 2014 Plaats: LDC de Maretak, Albrechtlaan 119a, 9300 Aalst Data basis 3: 13 maart, 18 maart, 25 maart, 3 april, 22 april, 3 juni (NM) 2014 Plaats: Netwerk Palliatieve Zorg Waasland, Rozenlaan 17b2, 9111 Belsele Inschrijven: via inschrijven bij voorkeur 2 maand voor aanvang van de cursus. Praktisch: max. 20 deelnemers per cursus Prijs: 250 syllabus en koffie inbegrepen Getuigschriften: de deelnemers ontvangen na afloop van een volledig gevolgde opleiding een certificaat van de Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen. Educatief verlof wordt aangevraagd. Pagina 4

6 Basisopleiding voor vrijwilligers in palliatieve zorg DOELGROEP Deze opleiding is bedoeld voor niet-professionelen die zich als vrijwilliger willen engageren binnen een palliatieve zorgsetting. Zowel palliatieve eenheden, palliatieve thuiszorg als palliatieve supportteams van ziekenhuizen of WZC kunnen kandidaat-vrijwilligers inschrijven in deze cursus. Inschrijven kan met in achtneming van volgende voorwaarden: - De inschrijving dient te gebeuren door de organisatie waar de kandidaat-vrijwilliger wordt ingeschakeld of zal worden ingeschakeld. - De inschrijvende organisatie engageert zich om de vrijwilliger te coachen en op te volgen tijdens en na de cursus. De vrijwilligersverantwoordelijke is bereid om een moment aanwezig te zijn tijdens de cursus. DOELSTELLING - Verwerven van basiskennis met betrekking tot palliatieve zorg. - Verwerven van basisvaardigheden in het omgaan met patiënt en familie. - Het accent ligt voornamelijk op attitudevorming en bewustwording van eigen houding tegenover sterven, verlies en rouw. METHODIEK De informatieoverdracht wordt tot een minimum beperkt. De nadruk ligt op interactie, ervaringsoefeningen en zelfreflectie. Er wordt aandacht besteed aan persoonlijke ervaringen, vragen en probleemsituaties. Deelnemers dienen daarom bereid te zijn tot eigen inbreng en reflectie. PROGRAMMA 3 vormingsdagen van 9.30 u. tot u. Pagina 5

7 Basisprincipes palliatieve zorg - Historiek palliatieve zorg en zorgstructuren - Basisprincipes palliatieve zorg - Het concept totaalzorg Communicatie - Basisregels van communicatie - Actief luisteren - Belang van goede communicatie in palliatieve situaties Pijn- en symptoomcontrole - Het begrip totale pijn - Principes pijnbeleid in de palliatieve zorg - Behandeling van de voorkomende symptomen Privacy, beroepsgeheim en deontologie Emotionele en spirituele zorg - Omgaan in waarheid - Emotionele en spirituele pijn - Afscheid en rouwbegeleiding Data: 7 november, 14 november, 21 november 2013 Plaats: Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo, Bilksken 36, 9920 Lovendegem Inschrijven: via code: VW/13-14 Praktisch: max. 20 deelnemers per cursus Prijs: 105 syllabus, koffie en broodjeslunch inbegrepen Getuigschriften: de deelnemers ontvangen na afloop van een volledig gevolgde opleiding een attest van het organiserende netwerk. Organisaties die meer inlichtingen wensen over deze basisopleiding of over het werken met vrijwilligers bij palliatieve patiënten kunnen contact opnemen met: Lucie Cannie, psychologe van het Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo Tel 09/ Pagina 6

8 Intervisie referentverpleegkundigen DOELSTELLING Intervisie is een vorm van deskundigheidsbevordering waarbij wordt gevraagd mee te denken over persoon- en functiegebonden vraagstukken en knelpunten binnen de eigen werksituatie. Of anders gezegd: intervisie is een gestructureerd overleg met als doel werkgerelateerde problemen te delen/uit te wisselen om van hieruit een (h)erkenning en ondersteuning te krijgen, hetgeen kan leiden tot een professionele/persoonlijke groei. Intervisie bedoelt zicht te geven op het eigen handelen, voelen en denken van de persoon. In de intervisie sta jij centraal; jij bepaalt wat aan de orde komt. Een intervisiegroep biedt een forum waar men: Het eigen verhaal kwijt kan. Zicht krijgt op eigen emoties, overdracht en tegenoverdracht. De mogelijkheid heeft om zeer concreet te werken rond thema s die inherent zijn aan de palliatieve zorg: omgaan met verdriet, rouwverwerking, ondersteunen bij ethische vragen, omgaan met emoties, existentiële vragen METHODIEK Intervisie is een methode waarbij de eigen deskundigheid binnen de organisatie wordt benut en ontwikkeld met als doel het bevorderen van de kwaliteit van het werk en van het persoonlijk functioneren. Binnen intervisie worden geen oplossingen aangereikt maar door het stellen van vragen en met behulp van eigen analytisch en probleemoplossend denken, probeert men zicht te krijgen op het ingebrachte probleem en hoe hierbij te handelen. Veiligheid en discretie, een duidelijke, niet betuttelende structuur, respect en niet ver(be)oordelende houding zijn slechts een aantal van de noodzakelijke grondhoudingen. Pagina 7

9 INTERVISIEGROEP 1 Data: 1 oktober, 10 december 2013, 21 februari, 27 mei maart 2014 volledige dag te Affligem. Maaltijden dienen ter plaatse genomen en betaald te worden. Duur : 9.15 u u. INTERVISIEGROEP 2!!! optioneel, enkel indien er voldoende nieuwe kandidaten zijn Data: 1 oktober, 10 december 2013, 21 februari, 27 mei april 2014 volledige dag te Affligem. Maaltijden dienen ter plaatse genomen en betaald te worden. Duur : u u. Plaats: LDC de Maretak Mijlbeke, Albrechtlaan 119a, 9300 Aalst Intervisor: Marianne Dewulf Praktisch: inschrijving bij voorkeur 2 maand voor aanvang van de cursus. Elke intervisie groep telt maximum 12 deelnemers. Kostprijs: 230 Inschrijven: via Getuigschriften: na afloop van een gevolgde opleiding ontvangt u een vormingsattest. Pagina 8

10 3-daagse verdiepingsmodule Pijn- en Symptoomcontrole DOELGROEP Alle zorgverleners die minstens reeds de basisopleiding palliatieve zorg gevolgd hebben, zo ook referentverpleegkundigen die graag een opfrissing wensen. Geïnteresseerden die nog géén basisopleiding gevolgd hebben, kunnen eventueel in overleg met de vormingsverantwoordelijke toegelaten worden. VERWERVEN VAN KENNIS Kort opfrissen van de begrippen totaalzorg en totale pijn Uitdiepen van de basisprincipes van pijnbehandeling en symptoombehandeling waaronder: - het verwerven van kennis over de soorten van pijn - het verdiepen in het (samen)gebruik, afmeten en toedienen van medicatie conform de pijnladderprincipes - weten welke toepasbare pijnschalen er bestaan - kennen van de verschillende vormen van discomfort en de mogelijke behandelingen - kennen van de technische mogelijkheden binnen de pijn- en symptoombehandeling Richtlijnen/procedure palliatieve sedatie BASISVAARDIGHEDEN Leren interpreteren en gebruiken van pijnschalen Leren omrekeningen maken bij pijnmedicatie Mogelijke combinaties van medicatie leren hanteren Herkennen van oorzaken van symptomen en de samenhang hierin Preventief leren optreden ten aanzien van pijn en symptomen Leren werken met de medicatiepomp Een efficiënte communicatie ontwikkelen in het overleg met arts en alle betrokkenen ATTITUDEVORMING Bouwen aan een attitude van overleg: interdisciplinair werken vs. solo werken Vlot kunnen omgaan met de overgang van cure naar care Alert observeren en beluisteren van de bewoner en zijn omgeving Bewust worden van het moeilijke evenwicht in subjectieve beleving en objectiviteit als hulpverlener Bewust zijn van eigen grenzen naar medicatiebeleid Pagina 9

11 PROGRAMMA 3 vormingsdagen van 9.30 u. tot u. Dag 1: pijn Dag 2: symptoomcontrole Dag 3: casusbespreking Docent: Mimmie Wouters Data: 20 maart, 25 maart, 24 april 2014 Plaats: OCMW Zele, Padweg 4a, 9240 Zele Inschrijven: via inschrijven bij voorkeur 2 maand voor aanvang van de cursus. Praktisch: max. 20 deelnemers per cursus Prijs: 210 syllabus en koffie inbegrepen Getuigschriften: na afloop van een gevolgde opleiding ontvangt u een vormingsattest. Pagina 10

12 2-daagse verdiepingsmodule Rouw en verlies DOELGROEP Alle zorgverleners die minstens reeds de basisopleiding palliatieve zorg gevolgd hebben, zo ook referentverpleegkundigen die graag een opfrissing wensen. Geïnteresseerden die nog géén basisopleiding gevolgd hebben, kunnen eventueel in overleg met de vormingsverantwoordelijke toegelaten worden. DOELSTELLINGEN Kennis verwerven omtrent gedrag, cognities en emoties die gepaard gaan met rouw Kennis verwerven over de gangbare theoretische modellen Inzicht verwerven over de bruikbaarheid van de theoretische modellen Inzicht verwerven over de invloed van rouw op het gezin en de ruimere familie Kennis verwerven over hoe kinderen met verlies omgaan Inzicht verwerven over de implementatie van de cursus in de organisatie METHODIEK In deze module, wordt naast de theoretische basis, veel aandacht besteed aan het verwerven van vaardigheden om deze theorie in de praktijk te implementeren. De theorie zal dan ook steeds afgewisseld worden met oefeningen aan de hand van videofragmenten of (eigen) casusbesprekingen. PROGRAMMA 2 vormingsdagen van 9.30 u. tot u. Dag 1: Inleiding Rouwsluiers: rouwrituelen in historisch en maatschappelijk-cultureel perspectief Gangbare theoretische modellen en de mogelijke implementatie in de praktijk Rouw binnen het gezin en de ruimere familie Pagina 11

13 Dag 2: Pathologische of gecompliceerde rouw (Niet) te jong voor verlies?: over hoe kinderen betrekken in rouwprocessen Werken met rituelen Wat neem ik mee naar mijn praktijk? Docent: Wim Duran Data: 30 januari en 13 februari 2014 Plaats: WZC Ter Meere, Baron Thibbautstraat 29, 9290 Overmere Inschrijven: via inschrijven bij voorkeur 2 maand voor aanvang van de cursus. Praktisch: max. 20 deelnemers per cursus Prijs: 140 syllabus en koffie inbegrepen Getuigschriften: na afloop van een gevolgde opleiding ontvangt u een vormingsattest. Pagina 12

14 Themadag Tussen afstand en nabijheid In samenwerking met Zorg-Saam vzw, Wijgmaal DOELGROEP Gemotiveerde hulpverleners die beroepsactief zijn in ziekenhuis, thuiszorg en thuisvervangende settings (woonzorgcentra, residentiële zorg voor personen met een handicap, psychiatrisch verzorgingstehuis, begeleid en beschut wonen). DOELSTELLINGEN Het goede midden bewaren tussen afstand en nabijheid is voor elke zorgverlener een steeds terugkerende opdracht. Hoe kan je nabij blijven zonder jezelf te verliezen of te versmelten met de cliënt? Hoe kan je een gezonde afstand houden zonder een muur om je heen op te bouwen? Hoe ga je om met je grenzen, je behoefte aan steun, je rouw en machteloosheid als hulpverlener? Wat doe je als je besmet raakt door de pijn van anderen, of getraumatiseerd raakt door voortdurende inleving in hun verhalen van verlies en trauma? In deze vorming vertrekken we van kaders als het basisbehoeftenmodel, de tegen overdracht, plaatsvervangende traumatisering, mindfulness en het ABC van zelfzorg. We toetsen dit aan eigen ervaringen, werken met lichaamsgerichte oefeningen en leren beter voor onszelf zorgen in het vinden van het goede evenwicht tussen afstand en nabijheid. PROGRAMMA Datum: donderdag 24 oktober 2013 van 9.00 u tot u Plaats: Netwerk Palliatieve Zorg Waasland, Rozenlaan 17b2, 9111 Belsele Docent: Mieke Coeckelbergh Inschrijven: via inschrijven bij voorkeur 2 maand voor aanvang van de cursus. Praktisch: max. 20 deelnemers per cursus Prijs: 70 syllabus en koffie inbegrepen Getuigschriften: na afloop van een gevolgde opleiding ontvangt u een vormingsattest. Pagina 13

15 Minisymposia / Themadag In samenwerking met de 4 Oost-Vlaamse netwerken palliatieve zorg Zorg voor zorgenden is het centrale thema binnen de minisymposia en de themadag. Het eerste minisymposium, met Magda Van de Wiele als gastspreker, gaat over hoe hulpverleners op een succesvolle manier in de zorg staan en hoe ze dit op langere termijn ook kunnen volhouden zonder in burn-out te geraken. Het tweede minisymposium is meer praktisch gericht en laat de deelnemer kennis maken met de techniek van Mindfulness om in emotioneel moeilijke of stresserende situaties het hoofd koel te houden en bij het hier en nu te blijven. De themadag wil eenvoudige strategieën aanreiken die de deelnemers in staat stellen de contacten met de familieleden soepeler te laten verlopen. Pagina 14

16 Minisymposium Kwaliteiten van een succesvol hulpverlener DOELGROEP Alle hulpverleners vanuit de verschillende zorgsettings. INHOUD Een succesvol hulpverlener: Het is de gids, die de veiligheid van de nabijheid kiest, maar ook de juiste afstand kan bewaren. Het is de stille getuige die luistert naar de verhalenverteller, zonder de pretentie van te willen begrijpen zonder te streven naar oplossing of aanvaarding maar met de kracht van het aanwezig zijn en het geduldig wachten Op een boeiende en gevarieerde wijze neemt Magda Van de Wiele ons mee op haar tocht op zoek naar welke kwaliteiten helpen om als hulpverlener met succes in de zorg te staan. GASTSPREKER Magda Van de Wiele is ethicus, psychotherapeut en seksuologe van opleiding, docente ethiek en supervisor. PROGRAMMA Dit minisymposium wordt 2 keer georganiseerd, telkens van u. tot u. Datum (1): donderdag 12 december code: MS Ronse / Centrum Glorieux AZ Glorieux, Glorieuxlaan 55, 9600 Ronse Datum (2): dinsdag 26 november code: MS Aalst / LDC De Maretak, Albrechtlaan 119 A, 9300 Aalst Inschrijven: via inschrijven bij voorkeur 2 maand voor aanvang van de cursus. Prijs: 25 syllabus en koffie inbegrepen Pagina 15

17 Minisymposium Mindfulness in de zorg DOELGROEP Alle hulpverleners vanuit de verschillende zorgsettings. INHOUD Mindfulness is een uitnodiging om met mildheid en compassie in het leven te staan. Eerder onderzoek toonde dat mindfulness werkzaam is voor preventie van depressie. Ook voor stressgebonden aandoeningen en medisch onbehandelbare chronische pijn lijkt mindfulness heel efficiënt. Hulpverleners die mindfulness volgden zijn vaak empatischer en compassievoller. Tijdens dit minisymposium worden een aantal tips, inzichten en oefeningen aangereikt. De deelnemers krijgen zo op een interactieve manier een initiatie in mindfulness, compassie en zelfcompassie. De focus ligt dan ook op zorg voor de zorgenden. GASTSPREKER David Dewulf introduceerde mindfulness voor preventie van depressie, ook wel MBCT, in Vlaanderen. Hij is arts en legde zich toe op Mindfulness en Mind/Body Medicine. In 2001 richtte hij het Instituut voor Aandacht en Mindfulness (I AM op. Hij werkt samen met UGent en KULeuven voor wetenschappelijk onderzoek inzake de effectiviteit van mindfulness. David Dewulf is auteur van een aantal boeken over mindfulness, waaronder Jezelf accepteren met mindfulness en compassie PROGRAMMA Datum: donderdag 27 maart 2014 van u tot u code: MS Gent / Plaats: Vormingsinstituut Guislain Campus Guislain, Jozef Guislainstraat 43, 9000 Gent Prijs: 25,00 per deelnemer Inschrijven: via inschrijven bij voorkeur 2 maand voor aanvang van de cursus. Pagina 16

18 Themadag Omgaan met kritiek van de familie DOELGROEP Deze themadag is gericht naar alle disciplines werkzaam in de verschillende zorgsettings. DOELSTELLING Na deze cursus: Weet u hoe u adequater kan reageren op kritiek. U leert op een positieve manier de confrontatie aan te gaan. Hebt u inzicht in de diverse strategieën waarmee u de familie kunt kalmeren en escalatie kunt voorkomen. Weet u hoe u de familie ook naar uw kant van het verhaal kunt laten luisteren. METHODIEK De aanpak is interactief en vraagt om een actieve inzet van de deelnemer. Er wordt aan de slag gegaan met eigen ervaringen. DOCENT Conny Thomas, licentiate psychologische en pedagogische wetenschappen, verbonden aan Zorgsaam als educatief medewerker. PROGRAMMA Deze themadag wordt 2 keer georganiseerd, telkens van 9.00 u. tot u. Datum (1): dinsdag 25 maart code: KRIFA Gent / Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo, Bilksken Lovendegem Datum (2): dinsdag 13 mei code: KRIFA Waasland / Netwerk Palliatieve Zorg Waasland, Rozenlaan 17 bus Belsele Pagina 17

19 Inschrijven: via inschrijven bij voorkeur 2 maand voor aanvang van de cursus. Prijs: 70 syllabus en koffie inbegrepen Pagina 18

20 Vorming op maat Beide netwerken bieden de mogelijkheid van vorming op maat. U kan vormingen op maat aanvragen voor uw organisatie of een bepaalde doelgroep. De inhoud en de onderwerpen worden afgestemd op de voorkennis van de deelnemers en samen met de vormingsverantwoordelijke wordt een programma opgemaakt. Er worden afspraken gemaakt omtrent: Doelpubliek: bepalen van doelgroep is belangrijk, huisvisie ten aanzien van palliatieve zorg is sturend. Data Aantal deelnemers Thema Docenten Aantal vormingsuren Locatie Methodiek Audiovisuele middelen Attest, evaluatieformulier Prijs Een vorming duurt meestal 3 uur, het kan een opleiding op zich zijn of een initiatie van een onderwerp; er kunnen vervolgmodules worden opgesteld. Als het tot een samenwerking komt dan wordt een samenwerkingsovereenkomst opgesteld. Kostprijs: prijzen worden besproken afhankelijk van het traject dat uitgewerkt wordt + vergoeding verplaatsingsonkosten volgens de wettelijke afspraken Vlaamse Overheid. Algemene richtprijs: 75 / lesuur + verplaatsingsonkosten. Groepsgrootte: is afhankelijk van het thema maar ervaringsgericht en interactief werken staan centraal. De organiserende instelling/organisatie voorziet in : lokaal, materiaal, aanwezigheidslijst, bekendmaking in de instelling, samenstelling van de groep conform de afspraken. Pagina 19

21 THEMA S: - Introductie : Wat is palliatieve zorg? In deze vorming staan we stil bij de basisprincipes van palliatieve zorg. We kijken wie er aan palliatieve zorg doet en wie onze patiënten zijn. Ook kijken we welke mogelijkheden er zijn voor palliatieve patiënten. Er worden ook tips meegegeven hoe je kan omgaan met palliatieve patiënten en hun omgeving. - Module : Pijn- en symptoomcontrole Deze module kan uitgewerkt worden op basisniveau en op verdiepingsniveau. Er is ook de mogelijkheid om een namiddag te organiseren rond nieuwigheden op vlak van palliatieve pijnmedicatie. In de module pijnbestrijding leren we hoe we onze palliatieve patiënt kunnen observeren om een zo goed mogelijk pijnbeleid te kunnen voorstellen naar de arts. In de module symptoomcontrole kunnen we jullie een algemeen beeld geven van de verschillende symptomen waar palliatieve patiënten mee in confrontatie kunnen komen maar er is ook de mogelijkheid om dieper in te gaan op bepaalde symptomen zoals, mondzorg, wondzorg, complementaire zorg. Pijnmeting, pijnbeleving en pijnobservatie kan ook als namiddag worden aangeboden. Tevens hebben we hier ook aandacht voor de dementerende bewoner. - Werken met de medicatiepomp In deze vorming bekijken we de werking van de medicatiepomp en bespreken we welke medicatie we in de pomp kunnen gebruiken. - Vroegtijdige zorgplanning Deze module kan gespreid worden over verschillende momenten. Met als inhoud, het wettelijk kader, de communicatie en de implementatie van VZP in eigen instelling. Elk thema kan ook afzonderlijk als vormingsmoment worden gegeven. - Begrippen: euthanasie en palliatieve sedatie Afgeleid vanuit VZP staan we stil bij de begrippen euthanasie en palliatieve sedatie. Wat is het verschil tussen beiden, wat zijn de voorwaarden en hoe gebeurt het in de Pagina 20

22 praktijk. We stellen ook de vraag, hoe we op een ethisch correcte manier omgaan met deze beslissingen. - Vocht en voedingsbeleid bij een palliatieve patiënt Wanneer is het aangewezen om de toediening van vocht en/of voeding door te zetten of wanneer is het een betere beslissing om vocht en/of voeding stop te zetten, en hoe kan je dit dan op een zo goed mogelijke manier doen. - Omgaan met familie/omgeving binnen de palliatieve zorg De mens is een relationeel wezen, steeds verbonden met een netwerk, de familie, de omgeving. De familierelaties spelen een belangrijke rol binnen de palliatieve zorg. Het levensverhaal van de patiënt kan ons helpen om hem/haar beter te begrijpen in die laatste levensfase. Het levenseinde brengt soms mee dat relaties wijzigen, sommige worden hechter, andere fragieler, family secrets kunnen ontdekt worden of worden meegenomen naar volgende generaties. Communicatie en familiebijeenkomsten kunnen hierbij een waardevol hulpmiddel zijn. - Omgaan met verlies en rouw bij patiënt en familie Maar ook wat doet dit verdriet en verlies met u als hulpverlener? Op een gepaste manier zorg dragen voor jezelf en de mensen in je omgeving is een heel moeilijke evenwichtsoefening, ook voor hulpverleners. Het vergt moed om over deze zaken te praten, maar het kan rust, veiligheid en verbondenheid bieden. - Kinderen en jongeren betrekken bij palliatieve zorg In deze vorming gaat men kijken of het beter is kinderen weg te houden van verdriet en verlies of zijn er toch andere meningen. Indien men toch kiest voor kinderen en jongeren te betrekken in palliatieve situaties waar moet men dan op letten. - Zorg voor zorgenden Belangrijk in de zorg is om overeind te blijven tussen alle moeilijke en zware situaties waarmee u geconfronteerd wordt met lijden, verdriet en afscheid. In deze module gaan we op zoek naar wat u als hulpverlener nodig hebt om met volle energie actief te blijven in de zorg. Pagina 21

23 - Rituelen Een brug tussen toen en straks Rituelen geven mensen een houvast, scheppen verbondenheid en helpen bij scharniermomenten, mijlpalen in het leven. Een aanrader voor mensen die op zoek zijn naar betekenis en vormgeving; hulpverleners die mensen bijstaan in de laatste fase van hun leven en familie houvast willen geven, en zelf ook overeind wensen te blijven. Het is aangewezen vorming op maat tijdig aan te vragen, liefst drie maanden op voorhand. Met Vorming op maat spelen we echter graag in op de actualiteit, waardoor de aanvraagperiode bespreekbaar is. Na afloop van de vorming krijgen de deelnemers een vormingsattest. Pagina 22

24 Palli-Anders Palli-Anders is een alternatief vormingsinstrument waarbij men aan de hand van vragen wordt aangezet tot reflectie over eigen visie en gevoelens met betrekking tot ziek zijn palliatieve zorg en sterven. De nadruk ligt op het spelgehalte waardoor het kan ingezet worden als instrument voor teambuilding in een palliatief kader (PST, werkgroep palliatieve zorg, ) DOELGROEP Palli-Anders kan men gebruiken bij alle beroepsgroepen, betrokken bij palliatieve zorg, hetzij als professionele kracht, hetzij als vrijwilliger. DOELSTELLING De bedoeling van het spel is: Aanzetten tot nadenken zelfreflectie. Zich bewust worden van eigen gevoelens, meningen als persoon en als hulpverlener. Bespreekbaar maken van verlies, sterven, ziek zijn, rouw en communicatie stimuleren. In contact treden met jezelf en anderen. METHODIEK Het spel handelt over volgende thema s: Gevoelens van de hulpverlener/vrijwilliger. Confrontatie met de (eigen) dood. Omgaan in waarheid. Deze thema s zijn verwerkt in een aantal vragen of stellingen. Het spelbord zelf bestaat uit drie ringen waarbij de buitenste ring verwijst naar de minst persoonlijke vragen en de binnenste ring naar de meest persoonlijke vragen. Er wordt in grote mate toegezien op de veiligheid binnen de groep. Zo kan elke speler zelf bepalen hoe persoonlijk hij de vragen wil beantwoorden; er wordt niet toegelaten dat persoonlijke bedenkingen of gevoelens worden be- of veroordeeld en feedback tijdens het spel wordt enkel toegelaten vanwege de spelleider. Het spel wordt steeds afgerond met een evaluatiemoment waarbinnen elke speler de kans krijgt tot ventileren. Palli-Anders is geen competitief spel. Pagina 23

25 PRAKTISCH Het spel kan ontleend worden samen met een begeleider van het netwerk die zorgt voor het begeleiden van het spel. De begeleider zal waken over de veiligheid in de groep en de individuele en groepsprocessen begeleiden en ondersteunen. Spel met begeleider: 75 per uur + verplaatsingsonkosten Een sessie duurt ongeveer 2 à 3 uur. Het spel wordt bij voorkeur gespeeld in een groep van 8 à 10 personen. Pagina 24

26 Studiedagen Inspelend op de actualiteit worden in beide regio s initiatieven genomen die uitmonden in een studiedag of themamoment. We houden jullie hiervan op de hoogte via aparte folder(s). Pagina 25

27 Vooraankondiging theatervoorstelling Dossier: Ronald Akkermans Netwerk Palliatieve Zorg Aalst Dendermonde Ninove in samenwerking met CM Waas en Dender dienst Thuiszorg, Ziekenzorg CM, Solidariteit voor het Gezin en Bond Moyson. DOELGROEP Alle vrijwilligers uit de regio Aalst Dendermonde Ninove in het kader van ondersteuning van de vrijwilliger palliatieve zorg en andere geïnteresseerden. DOSSIER: RONALD AKKERMANS Judith komt thuis. Kapot. Ze is net naar Ronalds begrafenis geweest. Maanden lang was ze zijn verzorgster, verpleegster, vriend en vijand. Alle zorgen en pijn die ze de laatste tijd heeft moeten doorstaan, hebben sporen nagelaten. De draad van haar leven weer oppikken, lijkt helemaal niet zo simpel. Tot Ronald plots weer naast haar staat Dit toneelstuk is aangrijpend teksttheater van de bovenste plank. Schrijfster Suzanne van Lohuizen schrikt er niet voor terug om de meer macabere en sombere aspecten van het leven in haar teksten te verwerken. Zo gaat dit stuk over de relatie tussen Judith, een verpleegster, en Ronald, een terminale AIDS-patiënt. Zij wil haar job doen, hij wil niet dood. En dat leidt tot spanningen, ontroering en onverwachte humor. De acteurs Antje De Boeck speelt Judith. Bij het grote publiek werd ze bekend dankzij de film Daens (1993), die genomineerd werd voor de oscar van beste buitenlandse film. Twee jaar later speelde ze de hoofdrol in de film Manneken Pis. Voor beide prestaties ontving ze de Joseph Plateauprijs als beste Belgische actrice. Naast films en televisiewerk (o.a. Kulderzipken, Terug naar Oosterdonk, Stille Waters) is Antje ook altijd erg actief geweest in het theater. Recent maakte ze samen met Rony Verbiest het literair-muzikale programma Boon. Ronald wordt gespeeld door Peter Schoenaerts. Hij studeerde Taal- en Letterkunde in Leuven en Oxford en volgde een drama-opleiding aan de American Academy of Dramatic Arts in New York. Peter maakt sinds 2001 ook geregeld theaterproducties voor anderstaligen die Nederlands leren. In 2006 kreeg hij daarvoor in Nederland de Marga Klompéprijs, een jaarlijkse onderscheiding die projecten bekroont waardoor "menselijkheid, gerechtigheid, vrede en emancipatie van achtergestelde groepen in de samenleving worden bevorderd". Peter schrijft ook freelance voor het weekblad Humo. De regisseur Barbara Rubin komt uit Zuid-Afrika, maar is al tien jaar actief in de New Yorkse theaterwereld. Daar werkte ze voor theaterproducties op Broadway, Off-Broadway en bij verschillende kleine gezelschappen. PROGRAMMA Datum: woensdag 6 november 2013 om u Plaats: CC De Biekorf, Stationsstraat 23, 9280 Lebbeke We houden jullie verder op de hoogte via een aparte folder. Pagina 26

28 Algemene inlichtingen HOE INSCHRIJVEN? inschrijven kan via onze website: Het aantal deelnemers per cursus is beperkt, het is dan ook belangrijk de uiterlijke datum van inschrijving in acht te nemen. Wanneer een cursus voor de uiterste inschrijvingsdatum reeds volzet is, wordt een wachtlijst aangelegd van de geïnteresseerden. Deze kandidaten worden in overleg opgenomen in de eerstvolgende opleiding. BETALINGSMODALITEITEN Een bevestiging van de inschrijving bij meerdaagse vormingen wordt samen met de factuur opgestuurd. Het inschrijvingsgeld moet pas betaald worden bij ontvangst van de factuur. Bij annulatie : - Meer dan 14 dagen voor de aanvangsdatum van de vorming wordt het inschrijvingsgeld teruggestort mits aftrek van 30% voor de administratiekosten. - Minder dan 14 dagen voor de aanvangsdatum van de vorming is terugvordering niet meer mogelijk. In afspraak met de docenten kunnen vormingen waarvoor onvoldoende inschrijvingen zijn geannuleerd worden. Het inschrijvingsgeld wordt dan integraal teruggestort. ATTESTEN Het succesvol afronden van een opleiding (basisopleiding, referentenopleiding) wordt bekrachtigd met een certificaat. Voor deze vormingen worden de nodige getuigschriften voor educatief verlof verstrekt. Voor het bijwonen van intervisie referenten, terugkommomenten basisopleiding, themadagen en vormingen op maat wordt een vormingsattest uitgereikt. Pagina 27

29 INLICHTINGEN Wenst u meer inlichtingen? Telefonisch zijn we te bereiken tijdens de kantooruren op het nummer: Aalst-Dendermonde-Ninove: 053/ Waasland: 03/ Pagina 28

30 Docenten Katlijn Willems, Maatschappelijk assistente en psychotherapeut, zelfstandige opleider vzw Integraal. Mimmie Wouters, Verpleegkundige multidisciplinaire begeleidingsequipe PZ Dendermonde. Marianne De Wulf, Psychotherapeut, gestalttherapeut. Philippe Helaers, Psycholoog Netwerk Palliatieve Zorg Waasland. Wim Duran, Psycholoog Netwerk Palliatieve Zorg Aalst Dendermonde - Ninove. Lucie Cannie, Psycholoog Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo. Nancy Criel, Verantwoordelijke Palliatieve Eenheid AZ Sint-Lucas, Gent. Marie Catry, Verpleegkundige Palliatieve Eenheid UZ Gent. Det Tacq, Psycholoog Palliatieve Thuiszorg Gent-Eeklo. Sabine Poriau, Verpleegkundige Palliatieve Eenheid UZ Gent. Annemie D heer, Ethicus, hoofdverpleegkundige Wit-Gele Kruis. Kathleen Van Steenkiste, Moreel consulente, centrum voor morele dienstverlening. Pagina 29

31 Luc De Waegeneer, Maatschappelijk assistent, algemeen coördinator Netwerk Palliatieve Zorg Aalst-Dendermonde- Ninove. Karina Pieters, Algemeen coördinator Netwerk Palliatieve Zorg Waasland. Magda Van De Wiele, Psychotherapeut, seksuoloog, ethicus en supervisor. Mieke Coeckelbergh, Educatief vormingsmedewerker Zorg-Saam. David Dewulf, Arts, grondlegger mindfulness. Conny Thomas, Educatief vormingsmedewerker Zorg-Saam. Pagina 30

32 Inschrijvingsformulier (Invullen in hoofdletters) WERKADRES Instelling:... Straat: Nummer:... Postcode: Gemeente:. Tel:. Fax: GEGEVENS CURSIST Naam:..Voornaam:... Functie binnen instelling:... Geboorteplaats:..Geboortedatum:.... PRIVE ADRES Straat:.. Nummer: bus:.. Postcode:..Gemeente:.... Tel:... GSM:.. . SCHRIJFT IN VOOR Naam cursus:.. Datum/data:... Het inschrijvingsgeld wordt betaald: O door mezelf O door de instelling Datum Handtekening..... Pagina 31

33 Contactgegevens Netwerk Palliatieve zorg regio Aalst arr. Dendermonde regio Ninove vzw Gentsesteenweg 179, 9300 Aalst Tel 053/ Fax 053/ Algemeen coördinatoren, vormingsverantwoordelijken: Marleen Hoebeeck en Luc De Waegeneer Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw Rozenlaan 17b2, 9111 Belsele Tel 03/ Fax 03/ Algemeen coördinator, vormingsverantwoordelijke: Karina Pieters Pagina 32

34 Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo vzw Bilksken 36, 9920 Lovendegem Tel 09/ Fax 09/ gerda.npz.genteeklo@palliatieve.org Contactpersoon: Gerda Okerman Netwerk Palliatieve Zorg Zuid-Oost-Vlaanderen Het Leven Helpen vzw Sint-Walburgastraat 9, 9700 Oudenaarde Tel 055/ Fax 055/ an.devliegher@hetlevenhelpen.be Contactpersoon: An de Vliegher v.u. dr. Thiessen en dr. Deneckere Pagina 33