voor mensen met geheugen problemen

Transcriptie

1 voor mensen met geheugen problemen en hun naasten informatiegids regio lansingerland

2 Deze informatiegids is een hulpmiddel voor mensen met geheugenproblemen en hun naasten. Het bevat informatie over ondersteuning, behandeling en zorg die ingezet kan worden in de gemeente Lansingerland. Lansingerland is een samenstelling van de gemeenten Berkel en Rodenrijs, Bergschenhoek en Bleiswijk zoetermeer pijnacker bleiswijk zevenhuizen berkel en rodenrijs bergschen hoek schiebroek nieuwerkerk aan den ijssel

3 inleiding Vergeetachtigheid kan duiden op geheugenproblemen, maar soms is het een onschuldig onderdeel van het ouder worden. Met het geheugen bedoelen we het vermogen om informatie te onthouden. Dit proces vindt plaats in de hersenen en bestaat uit drie stappen: informatie opnemen, informatie bewaren en informatie opdiepen. Vergeetachtigheid ontstaat als er iets misgaat in (één van) deze stappen. Naast de bij de leeftijd passende vergeetachtigheid (hersenproces verloopt trager) kunnen er ook andere oorzaken van vergeetachtigheid zijn zoals vitaminegebrek of een infectieziekte. Er kan ook sprake zijn van een verminderd gehoor- of gezichtsvermogen, waardoor de nieuwe informatie niet goed opgeslagen wordt. Maar soms kan er sprake zijn van een beginnende dementie. Van belang is dat u niet te snel een conclusie trekt en dat u deze gevoelens bespreekbaar maakt. Herkent u deze verschijnselen bij u zelf, uw partner of familielid, verberg deze dan niet. Het is raadzaam om een deskundige in te schakelen die een diagnose kan stellen. In deze gids leest u hier meer over. 11 1

4

5 geheugenproblemen Het niet pluis gevoel Wanneer u, of iemand in uw directe omgeving, problemen heeft met het geheugen kan dit vragen oproepen. U hebt het gevoel dat er iets aan de hand is, maar het is niet duidelijk wat precies. Dit is het zogenaamde niet pluis gevoel. Gevoelens van onbehagen, twijfels, somberheid en onzekerheid kunnen dan opspelen. Van belang is dat deze gevoelens erkend en herkend worden. Bij de start van het ziekteproces vallen vaak kleine veranderingen op. Dit kan zijn: het vergeten welke boodschappen gedaan moeten worden, spullen in huis niet meer terug kunnen vinden, het vergeten van belangrijke gedenkdagen of moeite hebben met het vinden van de weg naar huis. Naast deze (praktische) problemen kan er ook sprake zijn van een sombere stemming en het gevoel de grip te verliezen op het leven. In deze periode zijn er vele vragen en onzekerheden. De duur van deze periode is soms wel enkele jaren. Ook door de maatschappij worden geheugenproblemen vaak nog niet erkend en herkend. Dit maakt het nog moeilijker om veranderingen bespreekbaar te maken. Toch is het van belang om juist dan naar de huisarts te gaan en alle symptomen kenbaar te maken. De huisarts kan onderzoek verrichten naar de diagnose en kan doorverwijzen naar een specialist van een Geestelijke Gezondheidszorg-instelling(GGZ) of naar de Geheugenpoli in het Sint Franciscus Gasthuis. 3

6 Diagnose; wat is er echt aan de hand? Als de diagnose dementie is gesteld, lijkt het alsof de wereld om u heen instort. Er gaat veel veranderen in uw persoonlijk leven, maar ook in dat van uw naasten. Er treden veranderingen in de persoonlijke levenssfeer op zoals het omgaan met elkaar. Maar ook moeten er vaak keuzes gemaakt worden op het gebied van wonen, aanvragen van ondersteuning en zorg. In deze gids worden de verschillende mogelijkheden beschreven. Wat is dementie? Dementie is niet één bepaalde aandoening, maar een verzamelnaam voor meer dan zestig ziektebeelden. Kenmerkend voor al deze ziektebeelden is een combinatie van stoornissen in het geheugen, stemming of gedrag. De meest voorkomende vorm van dementie is de ziekte van Alzheimer. Het eerste opvallende symptoom hierbij is het geheugenverlies. Dit is meer dan de normale vergeetachtigheid. Men vergeet niet alleen de informatie, maar men vergeet ook dat deze informatie vergeten is. Omdat steeds meer functies verloren gaan, zoals lezen, schrijven, informatie bewaren en herinneren van gebeurtenissen, is men niet meer in staat om zelfstandig te functioneren. Oriënteren in de tijd (dag/nacht), plaats (waar ben ik) en persoon (wie is dit) veroorzaakt steeds meer problemen. Hierdoor wordt het zelfstandig wonen problematischer. Bij elke dementerende kan een aantal van deze verschijnselen voorkomen. Naast de ziekte van Alzheimer is vasculaire dementie, ontstaan door problemen met de bloedvaten in de hersenen, ook een vaak voorkomende vorm. 4

7 hoe verder? Van belang is om dementie bespreekbaar te maken met anderen. Maak er geen geheim van. Als uw omgeving weet wat er aan de hand is, hebben zij vaak meer begrip voor veranderingen in gedrag, het herhalen van de vraag etc. Daarnaast is het belangrijk om zelf informatie te verzamelen over de ziekte en over de mogelijke gevolgen voor uw dagelijks leven. Op deze wijze kunt u mogelijk problemen voorkomen door tijdig maatregelen te treffen. In de gemeente Lansingerland zijn diverse vormen van wonen, welzijn en zorg mogelijk. Bij een beginnende dementie is er vooral meer behoefte aan ondersteuning en begeleiding thuis. In een verdere fase van het ziekteproces is vaak intensievere zorg noodzakelijk. Van belang is om te weten welke mogelijkheden er zijn om daarmee allerlei problemen in de thuissituatie te voorkomen. Als, ondanks alle hulp, het zelfstandig wonen niet meer mogelijk is, zijn er diverse vormen van dagbesteding of permanent wonen met (24 uur) begeleiding in de regio. Deze gids helpt u op weg naar de organisaties waar u terecht kunt met uw vragen of problemen. In het kort wordt weergegeven welke problemen kunnen spelen in het ziekteproces. Achterin de gids vindt u de namen en telefoonnummers van de organisaties binnen de gemeente Lansingerland die u kunt inschakelen.

8

9 wie doet wat in gemeente Lansingerland? Om u de weg te wijzen, wordt aan de hand van onderdelen in het kort weergegeven bij welke hulpverlener of organisatie u met uw vraag terecht kunt. Praktische hulp en ondersteuning Goede en praktische voorlichting kan toekomstige problemen op het gebied van het geheugen voorkomen. Vaak kunt u deze informatie vinden in folders of op internet, maar ook zijn er mogelijkheden om advies te vragen op velerlei gebied aan de ouderenadviseur. De ouderenadviseur gaat uit van uw vraag en kan u informatie en advies verstrekken op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Daarnaast kunt u telefonisch vragen stellen op de spreekuren van de diverse organisaties aan hulpverleners. De hulpverleners die u spreekt, zijn op de hoogte van de mogelijkheden binnen de gemeente Lansingerland. In de gemeente Lansingerland worden op diverse plaatsen activiteiten georganiseerd. Deze activiteiten zijn gericht op ontspanning, maar ook op voorlichting over gezondheidsaspecten. Bij praktische problemen zijn vele oplossingen mogelijk in de gemeente Lansingerland. Zo kunt u gebruik maken van maaltijdvoorzieningen, boodschappenservice, klussendienst etc. Wanneer u het een angstig idee vindt dat er geen hulp in de buurt is, kunt u gebruik maken van alarmering. Op deze wijze kunt u, in geval van nood, in contact komen met een centrale. Zij verbinden u door met een contactpersoon of een professionele hulpverlener. 11 7

10 Diagnosestelling De meeste mensen komen in eerste instantie met vragen over geheugen, gedragsveranderingen etc. terecht bij de huisarts. Voor velen is de huisarts een bekende. De huisarts kan een rol spelen bij het stellen van de diagnose of doorverwijzen naar een andere instantie voor verder onderzoek. De huisarts blijft bij de meeste cliënten tijdens het gehele proces van dementie betrokken. Dit geldt zowel voor de cliënt als voor de naasten. Voor verder onderzoek kan de huisarts verwijzen naar de Geestelijke Gezondheid Zorg-Delfland. De hulpverleners van de GGZ stellen aan de hand van de problematiek het traject voor het stellen van de diagnose op. Zij doen dat door verder onderzoek bijvoorbeeld door het uitvoeren van een test. De geheugenpoli in het Sint Franciscus Gasthuis (SFG) is vooral bedoeld voor cliënten bij wie het moeilijk is om vast te stellen wat er precies aan de hand is. Wanneer er sprake is van vergeetachtigheid wordt gekeken wat de oorzaak daarvan is. In de geheugenpoli werken specialisten van GGZ en SFG samen om zo snel mogelijk tot een juiste diagnose te komen. Hierbij staat voorop dat de cliënt zo min mogelijk belast wordt. Nadat een diagnose is gesteld door de huisarts en/of medewerkers van andere organisaties, wordt met u gekeken welke vormen van hulpverlening en ondersteuning voor u en uw naasten het meest geschikt is. U kunt na het stellen van de diagnose in contact komen met de organisaties die in deze gids vermeld staan. De medewerkers van de diverse organisaties willen u graag terzijde staan bij het maken van beslissingen en bij het eventueel ondersteunen van de hulpvraag.

11 Tussen de GGZ-Delfland, het Sint Franciscus Gasthuis, Stichting Welzijn Senioren Lansingerland, Vierstroomzorgring en Zorg Compas zijn in de gemeente Lansingerland samenwerkingsafspraken gemaakt die gericht zijn op uw belang en uw vraag. Zo hebben de betrokken organisaties afspraken gemaakt over de overdracht van dossiers. Dit betekent dat, na diagnosestelling, in overleg met u het dossier wordt overgedragen aan een casemanager. De casemanager biedt u en uw naasten gedurende het hele proces ondersteuning en begeleiding. Zij behartigt de belangen van u en uw naasten op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Begeleiding thuis Verschillende organisaties kunnen zorgen voor ondersteuning, begeleiding en zorg bij u thuis. De thuiszorg kan hulp bij het huishouden, persoonlijke verzorging, verpleging en begeleiding bieden. Voor al deze vormen van zorg is een indicatie nodig. Deze kan aangevraagd worden bij het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Hulp bij het huishouden kan aangevraagd worden bij het WMO loket van de gemeente Lansingerland. Voor deze vormen van zorg is een inkomensafhankelijke bijdrage van toepassing die wettelijk is vastgesteld. De aanvraag voor een persoonsgebonden budget (PGB) verloopt eveneens via het CIZ. Een persoonsgebonden budget voor huishoudelijke zorg kunt u aanvragen via het WMO loket van de gemeente Lansingerland. Bij een persoonsgebonden budget krijgt u een geldbedrag waarmee u zelf zorg en begeleiding kunt inkopen. Bij Per Saldo kunt u meer informatie opvragen over een PGB. Per Saldo is een belangenvereniging van en voor mensen met een persoonsgebonden budget. 9

12 Ondersteuning/begeleiding van cliënten en hun naasten Regelmatig kunnen u en uw naasten geconfronteerd worden met alledaagse of intensievere problemen. Soms kunt u deze bespreken met familie of vrienden, maar mogelijk heeft u ook behoeften aan professionele ondersteuning of aan lotgenotencontact. In Lansingerland is het Steunpunt Mantelzorg en Vrijwillige Thuishulp actief dat ondersteuning kan bieden door inzet van de vrijwillige bezoekdienst. Ook kunt u daar terecht voor individuele ondersteuning of deelnemen aan een gespreksgroep waarbij u in contact komt met lotgenoten. Alzheimer Café Het Alzheimer Café is een trefpunt voor mensen met dementie, partners, familieleden, vrienden en hulpverleners. In het café krijgt u onder leiding van een deskundig gespreksleider met behulp van gastsprekers voorlichting over aspecten die bij dementie spelen. Eén keer per maand op de woensdagavond vindt het Alzheimer Café plaats in Diensten- en Ontmoetingscentrum De Smitshoek aan Smitshoek 18a in Bergschenhoek. Dagbesteding In de gemeente Lansingerland zijn diverse vormen van dagbesteding mogelijk. Zo worden allerlei activiteiten aangeboden op diverse locaties. Voor dagverzorging in een woon- zorgcentrum komt u in aanmerking als er een geldige indicatie van het CIZ is. Dagverzorging is ondermeer bedoeld voor zelfstandig wonende ouderen die op grond van geheugenbeperkingen de regie en het overzicht over hun leven beginnen te verliezen. Structuur 10

13 moet in toenemende mate van buitenaf worden aangeboden, ook wat betreft de voorbereiding en de begeleiding naar de dagverzorging. Dagverzorging kan meerdere dagdelen per week worden gevolgd en heeft als doel: stabiliseren en zolang mogelijk handhaven van de thuissituatie door het aanbieden van structuur en ter ontlasting van naasten. Dagbehandeling is gericht op cliënten waarbij sprake is van een gevorderd dementeringsproces. Het doel is om de thuissituatie zolang als mogelijk en haalbaar is in stand te houden en is ter ontlasting van de mantelzorg. Dagbehandeling is een gecoördineerd aanbod van behandeling, verpleging, verzorging en begeleiding. Voor het volgen van dagbehandeling is eveneens een indicatie van het CIZ noodzakelijk. Dagbehandeling kan meerdere dagdelen per week worden aangeboden. Logeermogelijkheden Een tijdelijk verblijf is bestemd voor dementerenden die voor een korte periode logeren in een verzorgingshuis of in een verpleeghuis. Deze logeermogelijkheid heeft veelal als doel dat uw naasten tijdelijk ontlast worden van de dagelijkse zorg en kunnen op deze manier activiteiten voor zichzelf organiseren. Voor tijdelijk verblijf is een indicatie van het CIZ noodzakelijk. Wanneer de dementerende tijdelijk door acute problemen (of door het plotseling wegvallen van naasten) niet thuis kan blijven, is het mogelijk om op heel korte termijn tijdelijk te worden opgenomen in een verpleeghuis. We spreken dan over een crisisopname. Binnen enkele dagen wordt gezocht naar een meer duurzame oplossing voor de situatie.

14 Wonen met begeleiding Soms behoort langer zelfstandig wonen niet meer tot de mogelijkheden. In de gemeente Lansingerland zijn diverse mogelijkheden om te wonen in een beschermde voorziening. Voor een beschermde woonvoorziening is een indicatie van het CIZ noodzakelijk. Afhankelijk van de zorgbehoeften en de fase van het dementeringsproces is uw voorkeur ook van belang. Met betrokken hulpverleners is het raadzaam om uw wensen kenbaar te maken. Zo kan het wonen in een woonzorgcentrum nog tot de mogelijkheden behoren of het wonen in een woonzorgcentrum op een meerzorgafdeling. Deze afdeling is bedoeld voor dementerenden die meer zorg vragen en gericht op het uitstellen of voorkomen van een verpleeghuisopname. Kleinschalig wonen is specifiek bedoeld voor ouderen die dementerend zijn en niet langer zelfstandig kunnen wonen. De woon-en leefomgeving is speciaal op deze groepen aangepast om een zo sterk mogelijk gevoel van geborgenheid en veiligheid te geven. Naast een gemeenschappelijke huiskamer en keuken heeft iedere bewoner een eigen zitslaapkamer. Bewoners houden een zo groot mogelijke mate van zelfstandigheid en de zorg is aangepast aan de vraag van de bewoner. Kleinschalig wonen wordt op diverse manieren vorm gegeven in de gemeente Lansingerland. Om een juiste keuze te maken is het raadzaam om dit uitgebreid te bespreken met betrokken hulpverleners. Het is aan te bevelen om u vooraf te oriënteren op de mogelijkheden en de woonvoorzieningen te bezoeken. 12

15 Juridische en financiële regelingen Het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) beoordeelt of u recht heeft op zorg via de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Hulp bij de huishoudelijke taken kunt u aanvragen bij het loket Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) bij de gemeente Lansingerland. Voor ondersteuning bij financiële zaken of begeleiding onderbewindstelling kunt u een beroep doen op de Stichting CAV. CAV is een organisatie zonder winstoogmerk die hun cliënten ondersteuning biedt bij alle voorkomende financiële handelingen. Voor opname in een beschermde woonvoorziening is naast een indicatie ook een BOPZ verklaring noodzakelijk. De wet Bijzondere Opneming Psychiatrische Ziekenhuizen (BOPZ) is van toepassing om te voorkomen dat dementerenden ongewenst gedwongen opgenomen kunnen worden. Het CIZ beoordeelt aan de hand van de wet BOPZ of opname of verblijf van dementerenden noodzakelijk is. Als de dementerende zich verzet tegen een noodzakelijk verblijf of opname, moeten vervolgstappen worden gezet. 13

16 Tips en adviezen Nuttige adressen met informatie over dementie, wonen, welzijn en zorg. Informatie, folders en nieuwsbrieven van Stichting Alzheimer Nederland. Informatie die helpt bij het maken van keuzes in de zorg. Webwinkel met uitgebreide folders en boeken voor mantelzorgers. Digitale sociale kaart. Landelijke organisatie voor Mantelzorg en vrijwilligerszorg; informatie, advies en ondersteuning. Informatie over de aanvraag van indicaties en de wet Bijzondere Opnemingen Psychiatrische Ziekenhuizen (BOPZ).

17 adressen A Alzheimer Afdeling Delft/Westland/Oostland Apolloweg MV Delft Telefoon Voor regionale activiteiten vanuit Alzheimer Nederland. Alzheimercafé Lansingerland Dienstencentrum Smitshoek Smitshoek 18a 2661 CK Bergschenhoek Telefoon of Elke 3e woensdag van de maand wordt aan de hand van een thema informatie en voorlichting gegeven en is er ruimte om uw ervaringen te delen. Alzheimertelefoon Telefoon Voor al uw vragen met betrekking tot dit onderwerp. B Boodschappenservice Via SWSL Telefoon Indien u niet meer in staat bent om zelfstandig boodschappen te doen, kunt u een beroep doen op de boodschappendienst. 15

18 C Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) Braillelaan CL Rijswijk Telefoon Voor aanvragen van de benodigde indicatie voor toegang tot AWBZ zorg. Coördinatiepunt Zorg Croesinckplein EA Zoetermeer Telefoon Voor het bieden van casemanagement in de gemeente Lansingerland. d Dagbehandeling Zorg Compas Locatie Oudelandse hof Oudelandselaan EL Berkel en Rodenrijs Telefoon Voor het bieden van dagbesteding, structuur en ter ontlasting van mantelzorg. Dagverzorging Zorg Compas Locatie: Huize Sint Petrus Noordeindseweg CX Berkel en Rodenrijs Telefoon Voor het bieden van dagbesteding, structuur en ter ontlasting van mantelzorg. 16

19 G Geheugenpoli Sint franciscus gasthuis Kleiweg PM Rotterdam Telefoon Voor diagnose en behandeling voor mensen met geheugenproblemen. Gemeente zorgloket Zie WMO GGZ- Delfland Noorderparklaan DJ Bergschenhoek Telefoon Voor ambulante behandeling, diagnose en begeleiding voor mensen met geheugenproblemen. K Klussendienst Via SWSL Telefoon Voor kleine klusjes in/om het huis die u niet meer zelfstandig kan verrichten. M Maaltijdenservice WMO loket Telefoon Voor informatievoorziening over verschillende aanbieders van kanten klaar maaltijden, gebruik van maaltijden in wooncomplexen etc. 17

20 Maaltijdbegeleiding Vierstroomzorgring Telefoon Voor ondersteuning en maaltijdbegeleiding. N Nederlandse Rode Kruis Sectie aangepaste vakanties Postbus KC Den Haag Telefoon Voor deelname aan vakanties waarbij zorg en begeleiding wordt geboden. O Ouderenadviseur SWSL Smitshoek 18a 2661 CK Bergschenhoek Telefoon of Voor vragen op het gebied van wonen, welzijn, zorg of financiën. Spreekuur: Maandag van uur Meerzicht in Berkel en Rodenrijs Dinsdag van in de Smitshoek in Bergschenhoek Woensdag van in de Leeuwerik in Bleiswijk Ouderenadviseur Vierstroomzorgring Telefoon Voor vragen op het gebied van wonen, welzijn, zorg of financiën. 18

21 P Per Saldo Postbus DD Utrecht Telefoon Voor ondersteuning en vragen bij een persoonsgebonden budget. Personenalarmering Zorg Compas i.s.m. Vierstroomzorgring Telefoon s Sint Franciscus Gasthuis Kleiweg PM Rotterdam Tel: Sint Franciscus Gasthuis Buitenpoli Boerhaavestraat EP Berkel en Rodenrijs Telefoon SMS vakanties met zorg Stichting Mens en Samenleving Molenweg KK Lunteren Telefoon Voor deelname aan vakanties waarbij zorg en ondersteuning wordt geboden. 19

22 SOS telefonische hulpdienst Telefoon Steunpunt Mantelzorg en Vrijwillige Thuishulp SWSL Smitshoek 18a 2661 CK Bergschenhoek Telefoon of Voor informatie, advies en praktische hulp. Stichting Alzheimer Nederland Postbus CD Bunnik Telefoon Voor Informatie, folders en nieuwsbrieven van Stichting Alzheimer Nederland. Stichting CAV Steenvoordelaan 434 Postbus AJ Rijswijk Telefoon Voor ondersteuning bij administratie. 20

23 SWSL Stichting Welzijn Senioren Lansingerland Smitshoek 18a 2661 CK Bergschenhoek Telefoon Voor vragen op het gebied van activiteiten, ouderenadvies, Steunpunt Mantelzorg en Vrijwillige Thuishulp en ondersteunende praktische diensten. T Telefooncirkel Via SWSL Telefoon Thuiszorgwinkel Medicorner Vierstroomzorgring Burgemeester van Oostenweg HN Bergschenhoek Voor het huren en verkrijgen van verpleegartikelen. Telefoon (spreekuurlijn) van uur voor cliënten. Openingstijden tussen en uur. Toch Uit Stichting Alzheimer Nederland Postbus CD Bunnik Tel: Voor informatie over vakantiemogelijkheden. 21

24 V vervoer Regiotax Via WMO Valys Telefoon Verzorging & Verpleging Bleiswijk/Bergschenhoek Burg. van Oostenweg 10 Telefoon Verzorging & Verpleging Berkel en Rodenrijs Boerhaavestraat 9 Telefoon Vierstroomzorgring Telefoon Voor hulp bij verpleging, verzorging, huishoudelijke zorg, begeleiding en ondersteuning. W WMO loket Raadhuislaan DA Berkel en Rodenrijs Telefoon Voor informatie, advies, hulp en voorzieningen op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Maandag - vrijdag van uur Vrijdagavond van uur

25 Z Zorgbelang Laan van Vredenoord DA Rijswijk Telefoon Voor belangenbehartiging van iedereen die gebruik maakt van de gezondheidszorg. Zorgbemiddelingsburo W.Z.O. 3 B-Hoek Oudelandselaan EL Berkel en Rodenrijs Telefoon Voor informatie over de voorzieningen van Zorg Compas. Zorg Compas Woonzorgcentrum Huize Sint Petrus Noordeindseweg CX Berkel en Rodenrijs Telefoon Zorg Compas Woonzorgcomplex De Tuinen Oranjetuin VJ Bleiswijk Telefoon

26 Zorg Compas Woonzorgcentrum De Oudelandse Hof Oudelandselaan EL Berkel en Rodenrijs Telefoon Zorg Compas Woonzorgcentrum Hergerborch Raadhuislaan DA Berkel en Rodenrijs Telefoon Zorgkantoor Delft Westland Oostland Postbus AJ Schiedam Telefoon Zorglijn Vierstroomzorgring Telefoon

27 Colofon Deze informatiegids is samengesteld in het kader van het Landelijk Dementie Programma. Aan deze uitgave werkten mee: GGZ-Delfland, Sint Fransiscus Gasthuis, Stichting Welzijn Senioren Lansingerland, Vierstroomzorgring, Zorg Compas. De informatiegids is mede tot stand gekomen door subsidie van de gemeente Lansingerland. Redactieadres RCG DWO Broekmolenweg BE Rijswijk Telefoon Samenstelling en redactie Karin Evers, Han Hendrikse, Riet Middelhoek, Hanneke Vliet Vlieland Grafisch ontwerp Patrick Lijdsman Druk Wihabo Geffen December Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd en/of verspeid zonder schriftelijke toestemming van de redactie. Wijzigingen voorbehouden. 25

28