Uitkomsten fase 1, opmaat voor fase 2
|
|
- Michiel Cools
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 1 nummer 1, juli 2013 Nieuwsbrief Project Een stap naar voren preventief en omgevingsgericht werken vanuit het Centrum voor Jeugd en Gezin Uitkomsten fase 1, opmaat voor fase 2 Samenvatting resultaten deelprojecten fase 1 van Een stap naar voren: preventief en omgevingsgericht werken vanuit het CJG. Aanleiding voor het project Het doel van de in 2007 ingevoerde wet op de maatschappelijke ondersteuning (WMO) is meedoen. Dit houdt in dat iedere burger kan participeren in de samenleving en zo lang mogelijk zelfstandig kan blijven wonen, al dan niet met behulp van vrienden, familie of vrijwilligers. Een evaluatie na vier jaar maakt duidelijk dat met name de kwaliteit en professionaliteit van het welzijnswerk en de relatie tussen gemeenten en welzijnsinstellingen nog een stimulans kunnen gebruiken. Professionals in het sociale domein hebben de laatste jaren de inrichting van hun werk moeten aanpassen aan de nieuw gestelde eisen. In de verandering van een verzorgingsstaat naar een participatiestaat is de rol van het sociaal werk cruciaal. Van professionals wordt verwacht dat zij zich richten op activering en
2 2 ondersteuning van het zelf doen van cliënten. Professionals moeten daartoe vraaggericht gaan werken en tegelijkertijd problemen signaleren en handelend optreden; kortom preventief en omgevingsgericht werken. Het project Een stap naar voren, preventief en omgevingsgericht werken vanuit het CJG richt zich op het ontwikkelen van een gereedschapskist voor de professionals binnen de CJG s waarmee zij preventief en omgevingsgericht kunnen werken. Binnen dit project definiëren wij dat als volgt: 1. Frontliniewerkers sluiten aan bij de leefsituatie, leefstijl en leefomgeving van buurtbewoners om hun eigen kracht te kunnen gebruiken. 2. Frontliniewerkers versterken de sociale cohesie ten behoeve van het pedagogisch klimaat binnen de buurt. 3. Frontliniewerkers mobiliseren en/ of vergroten het sociaal netwerk van buurtbewoners. 4. Frontliniewerkers signaleren risicosituaties en grijpen in waar nodig om erger te voorkomen. De eerste fase van dit project stond in het teken van een verkenning. Een schets van de twee wijken (de context) waarbinnen de frontlinie professionals uit dit project werken; Groningen Zuid en Oosterpark en een inventarisatie van de implicitete (onbewuste) kennis van frontlinie professionals ten aanzien van preventief en omgevingsgericht werken. Daarnaast het in kaart brengen van goede prakijken op het gebied van preventief en omgevingsgericht werken in binnen- en buitenland. In deze samenvatting doen we verslag van de uitkomsten van deze eerste inventariserende fase. De uitkomsten worden als input gebruikt voor het ontwikkelen van eigen (goede) praktijken op het gebied van preventief en omgevingsgericht werken in fase 2. Ciska van Hes, consulent CJG Zuid: "Soms is het zo simpel, dan hoef je ouders alleen maar met elkaar in contact te brengen en blijkt dat ze samen heel krachtig zijn."
3 3 De wijken Zuid en Oosterpark Als context van waaruit de frontlinie professionals werken zijn de wijken Zuid en Oosterpark tamelijk verschillend. De Oosterparkwijk (Oosterparkwijk, Binnenstad Oost, Oosterpoortbuurt, Woonschepenhaven) en Groningen Zuid (De Wijert Noord, De Wijert Zuid, Corpus den Hoorn) tellen elk ongeveer inwoners. De bevolkingsopbouw van de Oosterpark is redelijk vergelijkbaar met die van de stad. Er wonen relatief weinig kinderen, 12% van de inwoners heeft een leeftijd van 0-18 jaar en er zijn iets meer twintigers zijn dan in de stad (ongeveer 33% in de Oosterpark). Groningen Zuid heeft 16% kinderen in de leeftijd 0-18 jaar, aanzienlijk minder twintigers en juist meer 50-plussers (40%). Het aandeel niet-westerse 2 allochtonen ligt in de Oosterpark iets boven het stedelijk gemiddelde (13 procent, stad 11 procent) in Groningen Zuid iets daaronder (9%). De inwoners van beide wijken zijn tevreden over het aantal ontmoetingsplekken in de wijk zoals speeltuin, peuterspeelzaal sportvereniging, buurtcentrum. Kinderen in Zuid komen in ruim 6% van de huishoudens uit een eenoudergezin. In de Oosterparkwijk is ruim 4% van de huishoudens een eenoudergezin. De werkloosheid in beide wijken ligt hoger (7%) dan in de stad (5%). Daarnaast heeft 8% van de mensen in de Oosterparkwijk een bijstandsuitkering, terwijl dat in Zuid 3% is (stad 5%). Een enquete onder ouders (van met name jonge kinderen) laat zien dat ouders de opvoedingsondersteuning vanuit hun nabije omgeving in de twee wijken verschillend ervaren. Ouders in de Oosterparkwijk lijken meer gericht op de eigen familie ((schoon)ouders en overige familie) en ontlenen daar de meeste steun bij de opvoeding aan. Zij voelen zich minder verbonden met de buurt en helpen elkaar minder als er problemen zijn met de kinderen. Ouders in Zuid daarentegen, worden vaker door buren gesteund bij de opvoeding en geven aan elkaar veel vaker te helpen als er problemen zijn. Alhoewel de diversiteit aan opvattingen over opvoeden in Zuid groter is dan in de Oosterparkwijk, lijken de bewoners zich sterker verbonden te voelen met de buurt. Samenvattend lijken ouders in de Oosterparkwijk meer ingebed in een (groot) familieverband van waaruit zij hulp en ondersteuning krijgen. Ouders in Zuid lijken gericht op een klein kerngezin en voelen zich sterker verbonden met de buurt en doen sneller een beroep op buurtbewoners voor hulp en ondersteuning. Het CJG in de Oosterparkwijk is onderdeel van het Treslinghuis en deelt het pand met het jongerenwerk van de MJD. Samen hebben zij de beschikking over drie grote ruimtes; een huiskamer/keuken en twee ruimtes waar sportieve, informatieve of digitale activiteiten plaats kunnen vinden. Het CJG heeft hier geen consultatiebureau. Het CJG in Zuid is recent geopend en heeft een meestal drukbezochte Yvonne Miske, deelprojectleider wijkanalyses : "Uit de wijkanalyse blijkt onder andere dat ouders opvoedingsondersteuning veelal halen bij (schoon)ouders, vrienden en buren, wat mooi aansluit bij pedagogische civil society. Het CJG laat in de praktijk zien dat zij activiteiten als samen koken met opvoeders organiseert; hetzelfde gebeurt in informele sfeer in de huiskamer van het CJG Groningen Zuid. De opvoeders bouwen contacten op en geven elkaar advies over opvoeding De professional van het CJG laat een begeleidende rol zien. Belangrijk is uit te gaan van de kracht van de opvoeders." Anita Rolfes, CJG medewerker Oosterpark, sociaal verpleegkundige GGD: "Uit onze focusgroep komt: We zijn goed op weg, maar we zijn er nog lang niet. Qua samenwerking kunnen de lijnen onderling nog korter en wat we missen is het samen in één gebouw zitten, in de wijk, bij elkaar en met elkaar, dichtbij de ouders." Axel Kroeze, CJG medeweker Oosterpark, buurtmaatschappelijk werker MJD: "Als iemand met je meeloopt en je bevraagt waarom zo?, dan ga je er op een andere manier over nadenken. Het scherpt je en dat is goed en ook gezond in welzijnsland."
4 4 woonkamer met speelruimte voor ouders en hun kinderen en een consultatiebureau. Vanuit beide CJG s wordt aangegeven dat de aanbodgerichte activiteiten onvoldoende aansluiten bij de vraag van opvoeders. Ouders hebben zelf veel te bieden. De ouders zelf geven in beide wijken aan geïnteresseerd te zijn in contact met andere ouders door gezamenlijk leuke dingen te doen, of praktische hulp te verlenen. Ouders in de Oosterparkwijk hebben daarbij specifiek belangstelling voor bijeenkomsten met andere ouders rond een opvoedthema. Aletta van den Berg, CJG coördinator Oosterpark: "Wat ik zie en ook terugkrijg als positief punt in fase 1: mensen kunnen het eens écht over hun werk hebben, echt de tijd nemen om te kijken waar ons werk over gaat. Het gáát ergens over, ze zien meer wat zij als team dagelijks doen. Ze zien waar ze nu staan en waar we naar toe willen. Mensen zijn opener geworden en voelen zich meer betrokken. Hierop moeten we voortborduren. Mensen uit de praktijk weten heel goed wat nodig is." Carin Alink, CJG coördinator Zuid: "Ik ben zo enthousiast over dit project, omdat we nu echt laten zien wat omgevingsgericht werken is. Het is zoveel meer dan koffie drinken in de buurt: laagdrempelig werken gericht op de buurt waar je bent, zonder oordeel in je contact met mensen zijn en zorgen dat je in een vroeg stadium aansluit bij ouders en niet pas als het te laat is. Voor fase 2 zijn planning en afstemming naar mijn mening het belangrijkst. Niet school, maar het werkveld is in de lead."
5 5 Impliciete kennis van frontlinie professionals Welke basis hebben frontlinie professionals al op het gebied van preventief en omgevingsgericht werken? Observaties in de dagelijkse praktijk, interviews en groepsgesprekken (focusgroepen) laten zien dat het signaleren van risicosituaties, ingrijpen waar nodig en het aansluiten bij de leefsituatie, leefstijl en leefomgeving van buurtbewoners ouders voor de frontliniewerkers tot hun bewuste en onbewuste basisvaardigheden behoort. Zo is een professional toegankelijk door zichzelf op een lager voetstuk te plaatsen: Ik vind sommige brieven ook moeilijk om te lezen. Zij maken echter (nog) weinig gebruik van het netwerk van de mensen, niet van het directe sociale netwerk en niet van de sociale cohesie in de buurt. Een professional die dat wel doet vraagt bijvoorbeeld aan een ouder: Kun je een beroep doen op je ouders? en Heb je een beetje steun aan ze?. Daarnaast werken zij minder preventief en omgevingsgericht wanneer het goed gaat met mensen. Zij hebben dan minder aandacht voor het sociale netwerk rond iemand. Ook wanneer het erg slecht dreigt te gaan of gaat met een buurtbewoner trekt de frontliniewerker de verantwoordelijkheid naar zich toe, uit het zicht van het informele netwerk. De moeilijkheden waar de professionals tegen aan lopen in de dagelijkse praktijk gaan in de eerste plaats over tijdsgebrek. Frontliniewerkers hebben weinig tijd om alles bij buurtbewoners na te vragen en taken op zich te nemen zodat ze interdisciplinair kunnen werken. Dat laatste willen zij graag, maar daarbij willen zij ook hun eigen specialisme behouden. Ook als het gaat om aansluiten bij en in hun waarde 3 laten van buurtbewoners is er sprake van belemmeringen en dilemma s, omdat iedere buurtbewoner eigen normen en waarden heeft. Frontliniewerkers vinden het moeilijk om te bepalen in hoeverre zij wel of niet ingaan op opvallende zaken, vooral bij buurtbewoners die gesloten zijn en aangeven dat alles goed gaat, omdat ze de vertrouwensband niet willen beschadigen en geen weerstand willen oproepen. Daarnaast lijkt het beroepsgeheim professionals in de weg te zitten bij het preventief en omgevingsgericht werken. Frontliniewerkers vinden het lastig te bepalen in hoeverre zij informatie kunnen verstrekken aan andere organisaties en het netwerk van een buurtbewoner. Tot slot staan twee organisatorische zaken de laagdrempeligheid van het CJG in de weg; het aanbellen bij het CJG in de Oosterparkwijk en het apart gehuistveste consultatiebureau. Dit laatste punt maakt ook de samenwerking en afstemming tussen frontliniewerkers complex. Samenwerken in Zuid is ook complex omdat het team binnen het CJG nog relatief jong is en het tijd kost om een teamgevoel op te bouwen en te weten wat je aan elkaar hebt. De inventarisatie van de impliciete kennis van professionals rond preventief en omgevingsgericht werken en de context waarbinnen zij werken heeft verschillende handvatten opgeleverd waarmee in de toekomst het preventief en omgevingsgericht werken versterkt kan worden. 1. Benut het sociale netwerk van de buurtbewoners en bepaal wie wanneer de regie heeft 2. Ontwikkel een gedragen visie op generalistische en specifieke aspecten van een beroepsgroep 3. Organiseer teambuilding tussen ketenpartners 4. Organiseer CJG Oosterpark onder één dak 5. Aandacht voor specifieke doelgroepen in de wijk Charlotte Wekker, deelprojectleider implicite kennis : "Ik heb twee bevlogen en enthousiaste teams aangetroffen, met oog en zorg voor buurtbewoners. De teams zijn volop in ontwikkeling en dit biedt veel mogelijkheden voor fase 2."
6 6 Goede praktijken uit binnen- en buitenland Om preventief en omgevingsgericht te leren werken hoeft het wiel niet opnieuw uitgevonden te worden. In binnen- en buitenland is er genoeg ervaring. Om inspiratie op te doen zijn via internet, gebruik makend van experts en door middel van interviews met sleutelfiguren, verschillende goede voorbeelden van preventief en omgevingsgericht werken in kaart gebracht en onderzocht op werkzame factoren. Goede praktijken zijn methodes waarvan in de praktijk is gebleken dat ze op dat moment (het meest) effectief bleken te zijn. Om als goede praktijk geselecteerd te worden moest de praktijk allereerst geëvalueerd zijn. Ook moest de praktijk toepasbaar zijn in de Nederlandse situatie en is er gezocht naar variatie in de verschillende praktijken. Tot slot zijn de praktijken specifiek geselecteerd op een aantal kenmerken uit de eerder genoemde definitie van preventief en omgevingsgericht werken. Een aantal gemeenschappelijke factoren bepalen het succes van deze goede praktijken. 1. Contact met ouders, kinderen en jongeren is laagdrempelig 2. Lange termijn voor ogen houden bij opzetten activiteit 3. Inspraak geven aan de doelgroep, steun vanuit de organisatie 4. Competente medewerkers wat betreft: houding: intrinsieke motivatie, oprechte belangstelling doelgroep, zelfvertrouwen, authenticiteit 4 vaardigheden: kunnen communiceren, reflectief, kunnen samenwerken kennis: relevante opleiding, kennis van methodiek, organisatie en doelgroep passen bij de organisatie en doelgroep: juiste match van professional bij doelgroep realisatie: medewerkers blijven trainen, nieuwe medewerkers aanstellen Uit landen als Belgie, Denemarken, Zweden en Engeland zijn verschillende voorbeelden van preventief en omgevingsgericht werken verzameld. Het gaat dan bijvoorbeeld om laagdrempelige speelsessies voor kinderen, opvoedingsondersteuning voor aanstaande ouders en een wekelijks multidisciplinair overleg over families met problemen waarbij verschillende professionals samen een actieplan opstellen. In Nederland zijn er goede ervaringen met activiteiten zoals in Vlaardingen waar moeders maandelijks op bezoek gaan bij andere moeders met jonge kinderen, koffie-inloop op een school in Sittard, een toneelstuk (opvoedshow Nanny s) in Groningen om het gesprek over opvoeden te bevorderen en een mamacafé in Enschede voor moeders met baby s onder leiding van een professional. Ninja van der Honing, deelprojectleider good practices : "In de omslag naar omgevingsgericht en preventief werken vergeten we soms nog om de ruimte te bieden aan jongeren en kinderen zélf. Begin daar. Als je als kind al vroeg het besef hebt: ik woon hier in een wijk, iedereen heeft dat ie dingen wel en niet kan je en kijkt naar wat kun je zelf, wat heb je nodig? ; dat biedt je veel voor later. Dan zijn we echt preventief bezig."
7 7 Input voor fase 2 Deze opbrengst van de drie deelprojecten biedt een kader voor de uitvoering van fase 2 van dit project, waarin het ontwerpen en uitproberen van nieuwe activiteiten en werkwijzen centraal staat. Het onderzoek naar de (impliciete) kennis van frontliniewerkers maakt duidelijk welke vaardigheden van professionals in de toekomst versterkt kunnen worden als het gaat om preventief en omgevingsgericht werken. De inventarisatie van de goede praktijken uit binnen- en buitenland biedt inspiratie voor deze manier van werken in Groningen Zuid en de Oosterparkwijk. Binnen de specifieke context van de verschillende wijken, met haar eigen kenmerken, kunnen we nadenken over het aanpassen en uitproberen van enkele activiteiten rond preventief en omgevingsgericht werken. Die opbrengsten leiden tot de volgende vragen die richting kunnen geven aan de invulling van fase 2 van dit project: 1. Wie zijn de ouders en de kinderen in deze wijk? 2. Wat vraagt dit van de professional als je preventief en omgevingsgericht wilt werken en wat vraagt het van de organisatie en het management? 3. Welke activiteiten willen we in fase aan ontwerpen? Annelies Kassenberg, Projectleider Een Stap naar Voren : Met deze resultaten hebben we goede input voor de volgende fase, het ontwerpen en uitproberen van nieuwe activiteiten en werkwijzen. Op naar fase 2! Juni, 2013 Ninja van der Honing, Yvonne Miske, Charlotte Wekker, Annelies Kassenberg en Merel Hennink
Mother and Father for the First time Greve, Denemarken
Mother and Father for the First time Greve, Denemarken Het programma Mother and Father for the First time wordt aangeboden in Greve, een gemeente in Denemarken van ongeveer 48.000 inwoners. Denemarken
Nadere informatieStadjers over het CJG Groningen
Stadjers over het CJG Groningen Een Stadspanelonderzoek 2013 Onderzoek en Statistiek Groningen heeft als kernactiviteiten instrumentontwikkeling voor en uitvoering van beleidsgericht onderzoek, het toegankelijk
Nadere informatieGewoon opvoeden in Groningen
Gewoon opvoeden in Groningen Voorbeeld : gewoon opvoeden, alledaags opvoeden, alledaagse opvoedvragen Wat is dit? Start: Eigen voorbeeld geven. Voor iedereen verschillend, afhankelijk van de situatie van
Nadere informatieKansen en kracht creëren we samen. RMC Radius 1
RMC radius verbindt Kansen en kracht creëren we samen RMC Radius 1 We staan dicht bij de mensen, wijk en leefomgeving. Jeroen Rovers Directeur bestuurder RMC Radius verbindt - RMC Radius staat voor de
Nadere informatieBruggenbouwers Linko ping, Zweden
Bruggenbouwers Linko ping, Zweden Het Bruggenbouwers project wordt in de Zweedse stad Linköping aangeboden en is één van de succesvolle onderdelen van een groter project in die regio. Dit project is opgezet
Nadere informatieOnderzoeksrapport Goede Praktijken
Project Een stap naar voren - fase 1 preventief en omgevingsgericht werken vanuit het Centrum voor Jeugd en Gezin Onderzoeksrapport Goede Praktijken Drs. Ninja van der Honing Juli 2013 Wat leren wij van
Nadere informatieOnderzoeksrapport Impliciete kennis : De blik naar buiten
Project Een stap naar voren - fase 1 preventief en omgevingsgericht werken vanuit het Centrum voor Jeugd en Gezin Onderzoeksrapport Impliciete kennis : De blik naar buiten Drs. Charlotte Wekker Juli 2013
Nadere informatieIk heb een vraag over: Voorwoord. Ik voel me thuis niet prettig, kan ik met iemand praten?
Ik heb een vraag...... over zorg, huiselijk geweld en kindermishandeling, hulp en ondersteuning, opvoeding en jeugdhulp, ziekenhuisopname, beschermd wonen, schulden, werkloosheid, mijn arbeidsbeperking
Nadere informatieVan de 459 respondenten was het merendeel vrouwelijk (75 procent).
Bijlage 1 Enquête Opvoeden en opgroeien in Oisterwijk Januari 2015 1. Waarom deze enquête? De gemeente vindt het belangrijk dat kinderen zich goed kunnen ontwikkelen en gezond en veilig opgroeien. Kinderen
Nadere informatieRegionale visie op welzijn. Brabant Noordoost-oost
Regionale visie op welzijn Brabant Noordoost-oost Inleiding Als gemeenten willen we samen met burgers, organisaties en instellingen inspelen op de wensen en behoeften van de steeds veranderende samenleving.
Nadere informatieIk heb een vraag over. zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk...
Ik heb een vraag over zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk... 1 Ik heb een laag inkomen en vind het moeilijk om werk te vinden... Ik wil me
Nadere informatieOnderzoeksopzet Vrijwilligers in de Wmo Wmo-werkplaats Noord Jolanda Kroes Hanzehogeschool Groningen
Onderzoeksopzet Vrijwilligers in de Wmo Wmo-werkplaats Noord Jolanda Kroes Hanzehogeschool Groningen Inhoud 1. Inleiding 2 De Wmo-werkplaats 2 Schets van de context 2 Ontwikkelde producten 3 2. Doel onderzoek
Nadere informatieRosmalen zuid. Wijk- en buurtmonitor 2016
Wijk- en buurtmonitor 2016 Rosmalen zuid Het stadsdeel Rosmalen ligt ten oosten van de rijksweg A2 en bestaat uit Rosmalen zuid en Rosmalen noord. Het oorspronkelijke zanddorp Rosmalen is vanaf eind jaren
Nadere informatieOpvoeden in andere culturen
Opvoeden in andere culturen Bevorderen en versterken: competenties vergroten Een betere leven DVD 1 Bevolkingsgroepen aantal Allochtoon3.287.706 Autochtoon13.198.081 Europese Unie (exclusief autochtoon)877.552
Nadere informatieVoor en met elkaar : burgerinitiatieven worden beloond
Voor en met elkaar : burgerinitiatieven worden beloond Verenigingen, stichtingen en instellingen barsten doorgaans van de ambities en toekomstplannen. Maar om ze te realiseren heb je financiële middelen
Nadere informatieKernelement Samenwerking tussen zorg en sport
Kernelement Samenwerking tussen zorg en sport Wat en waarom? Bij de Sportimpuls Kinderen sportief op gewicht (KSG) is de samenwerking tussen professionals in de sport en de -zorg essentieel, omdat het
Nadere informatieDurf jij het aan? Nieuwe eisen aan de sociale professies
Durf jij het aan? Nieuwe eisen aan de sociale professies 3/11/2014 Paul Vlaar, Movisie Vakmanschap Movisie, kennis en aanpak sociale vraagstukken Afdeling vakmanschap: - Wat moeten professionals kunnen
Nadere informatieCollectief en preventief werken in sociale teams vanuit samenlevingsopbouw
Collectief en preventief werken in sociale teams vanuit samenlevingsopbouw Hanzehogeschool Groningen, 2016 Lectoraat Rehabilitatie, Wmo-werkplaats Noord Lies Korevaar, lector rehabilitatie & Ria Barenkamp,
Nadere informatieDaarvoor gaat u naar Minters
Opvoeden & Opgroeien Eigen functioneren & Relaties Een leefbare buurt Daarvoor gaat u naar Minters U weet zelf vaak het beste wat goed is voor uzelf of uw gezin. En u gaat voor goede raad of praktische
Nadere informatieEEN STAP NAAR VOREN!
EEN STAP NAAR VOREN! Preventief en omgevingsgericht werken binnen het CJG Eenmalige uitgave, maart 2015 GOEDE VOORBEELDEN Preventief en omgevingsgericht werken, wat is dat? RAUW VOLK? Eerst contact leggen,
Nadere informatieIedereen in s-hertogenbosch doet volwaardig mee in de samenleving. Breed Welzijn s-hertogenbosch. Nieuwe combinaties in een nieuwe tijd
Nieuwe combinaties in een nieuwe tijd Iedereen in s-hertogenbosch doet volwaardig mee in de samenleving Breed Welzijn s-hertogenbosch Juvans Maatschappelijk Werk en Dienst verlening // Welzijn Divers //
Nadere informatieOntwikkelingen. in zorg en welzijn. Wij houden daarbij onverkort vast aan de Koers 2010-2013,
KOERS 2014-2015 3 Het (zorg)landschap waarin wij opereren verandert ingrijpend. De kern hiervan is de Kanteling, wat inhoudt dat de eigen kracht van burgers over de hele breedte van de samenleving uitgangspunt
Nadere informatieErvaringskennis en dilemma s van professionals in preventief en omgevingsgericht werken met ouders en kinderen
Ervaringskennis en dilemma s van professionals in preventief en omgevingsgericht werken met ouders en kinderen Jeannette Doornenbal, Dr Jeannette Doornenbal is pedagoog en lector Integraal Jeugdbeleid
Nadere informatieWat werkt in wijkteams jeugd? Amsterdamse ervaringen doordenken
Wat werkt in wijkteams jeugd? Amsterdamse ervaringen doordenken Workshop congres Toegang & Teams Nieuwegein, 7 april 2015 Rob Gilsing, Daphne Wind Wat gaan we doen? Presentatie belangrijkste resultaten
Nadere informatieVoel je thuis op straat!
Voel je thuis op straat! 0-meting onder kinderen, jongeren en volwassenen in Bergen op Zoom Centrum Ron van Wonderen Nanne Boonstra Utrecht, september 2007 Verwey- Jonker Instituut 1 Samenvatting en conclusies
Nadere informatieDoe mee & maak elkaar sterk!
Doe mee & maak elkaar sterk! De uitgangspunten Voor alle maatschappelijke partners en professionals in Noordoostpolder Ondersteuning Krachtig Noordoostpolder Wmo Werk In Noordoostpolder kan iedereen meedoen.
Nadere informatieNypels Speelt. 8 ingrediënten voor verbindend samenwerken
Nypels Speelt 8 ingrediënten voor verbindend samenwerken Inleiding Het Nypels wordt steeds leuker, doe jij ook mee? Nypels Speelt, onder die titel wordt op een nieuwe manier gewerkt aan de betrokkenheid
Nadere informatieCongres positief jeugdbeleid 10 oktober 2011
Jong@Breda Van beleid naar praktijk Congres positief jeugdbeleid 10 oktober 2011 Bredase visie jeugd Succesvol zijn is uiteindelijk op je plek terecht komen. Het gaat om méér dan een plek op de arbeidsmarkt!
Nadere informatieMet elkaar voor elkaar
Met elkaar voor elkaar Publiekssamenvatting Oktober 2013 1 1 Inleiding Met elkaar, voor elkaar. De titel van deze notitie is ook ons motto voor de komende jaren. Samen met u (inwoners en beroepskrachten)
Nadere informatie4 Enquête personeel en directies
4 Enquête personeel en directies Toelichting Deze vragenlijst dient ertoe om de opinies en ideeën van het personeel (leerkrachten, leidsters, welzijnswerkers, etc.. ) en de betrokken directies over de
Nadere informatieSamen maken. mogelijk. wij meedoen voor jeugd ONDERSTEUNING BIJ LEVEN MET EEN BEPERKING
Samen maken wij meedoen voor jeugd mogelijk Kinderen en jongeren met een beperking moeten de kans krijgen zich optimaal te ontwikkelen, zodat zij zo zelfstandig mogelijk mee kunnen doen in de maatschappij.
Nadere informatieSamenwerken aan welzijn
Samenwerken aan welzijn Richting en houvast 17 november 2017 Het organiseren van welzijn Het afgelopen jaar hebben we met veel inwoners en maatschappelijke partners gesproken. Hiermee hebben we informatie
Nadere informatieSociale Steun Stimuleren
Sociale Steun Stimuleren Resultaten van de training Triple S in Hilversum en Heerhugowaard Marjolijn Distelbrink Judith Schöne Sociale Steun Stimuleren Resultaten van de training in Triple S in Hilversum
Nadere informatieGemeente kiest voor nieuwe werkwijze jeugdhulp Beleidsplan jeugdhulp
Gemeente kiest voor nieuwe werkwijze jeugdhulp Beleidsplan jeugdhulp Per 1 januari 2015 zijn de gemeenten verantwoordelijk voor alle vormen van jeugdhulp. Met deze nieuwe verantwoordelijkheid ontstaat
Nadere informatieOpvoeding & Ontwikkeling
MEE Utrecht, Gooi & Vecht Ondersteuning bij leven met een beperking Opvoeding & Ontwikkeling Opvoeding & Ontwikkeling MEE is een organisatie voor iedereen met een beperking of chronische ziekte. MEE biedt
Nadere informatieDe jeugd heeft de toekomst. Notitie Jeugd
De jeugd heeft de toekomst Notitie Jeugd Apeldoorn, maart 2018 De jeugd heeft de toekomst De samenleving is volop in beweging. We willen graag dat iedereen mee kan doen en ook mee doet. Daarbij zien we
Nadere informatieAchtergrond informatie Toolkit Ouderbetrokkenheid vakantieschool
Achtergrond informatie Toolkit Ouderbetrokkenheid vakantieschool De vakantieschool is een bijzonder moment, waarbij de sfeer op school anders is dan anders. Er is extra aandacht voor de leerlingen en de
Nadere informatieCentrum voor Jeugd en Gezin
Centrum voor Jeugd en Gezin N o v e m b e r 2 0 1 2 J a a r g an g 1, n u m m e r 2 Week van de Opvoeding voor veel ouders eerste kennismaking met het CJG Inhoud Week van de Opvoeding, terugblik Bereikbaarheid
Nadere informatieSamen de samenleving sterker maken. Estinea, partner in het sociaal domein
Samen de samenleving sterker maken Estinea, partner in het sociaal domein Estinea biedt professionele ondersteuning aan mensen met een beperking. Meedoen? Gewoon doen! Meedoen is niet voor iedereen vanzelfsprekend.
Nadere informatieWorkshop: Coach je kind zet allochtone ouders in hun kracht.
Vierde nationaal congres opvoedingsondersteuning Workshop: Coach je kind zet allochtone ouders in hun kracht. Ede,1 juni 2012 1 Opbouw workshop Coach je kind Kort voorstellen, warming up Presentatie van
Nadere informatieSociale kracht in Houten Burgerpeiling 2014
in Houten Burgerpeiling 2014 Onderzoek uitgevoerd in opdracht van: Gemeente Houten Projectnummer 598 / 2015 Samenvatting Goede score voor Sociale Kracht in Houten Houten scoort over het algemeen goed als
Nadere informatieInzending Caerus Combinatiewoningen voor Prijsvraag Radesingel 6 te Groningen
Inzending Caerus Combinatiewoningen voor Prijsvraag Radesingel 6 te Groningen Wij hebben een vernieuwende en maatschappelijk relevante bestemming bedacht voor de twee verbonden gebouwen aan de Radesingel
Nadere informatieMentorprojecten en de lokale jeugdzorg. Tips voor managers en bestuurders van mentorprojecten. Marian van der Klein Judith Schöne
Mentorprojecten en de lokale jeugdzorg Tips voor managers en bestuurders van mentorprojecten Marian van der Klein Judith Schöne Pim & Ethan Oranje Fonds Dé grote meerwaarde van mentoring is dat mentoren
Nadere informatieSamen Sterk in Best. Inhoudsopgave
Srb PvA Samen sterk in Best 20140217 / 17-2-14 / blz. 1 van 5 Samen Sterk in Best Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Vraagstelling en achtergrond 3. Doelstelling 4. Op te leveren resultaten 5. Afbakening 6.
Nadere informatieSportweetje. Het Katwijkse. sportieve toekomst! naar een. Nieuws, trends en tips voor een gezond en sportief verenigingsleven
Het Katwijkse Sportweetje Nieuws, trends en tips voor een gezond en sportief verenigingsleven digitale nieuwsbrief voor het verenigingsleven editie 2015.1 klik en lees het artikel van uw interesse volg
Nadere informatieLezing Evaluatie Wijkteams en Jeugdhulp Ervaringen met vormen en aansturing van wijkteams
Lezing Evaluatie Wijkteams en Jeugdhulp 2017 Ervaringen met vormen en aansturing van wijkteams Annelies Kooiman Thijs van den Enden a.kooiman@movisie.nl t.vandenenden@movisie.nl Indeling Landelijke peiling
Nadere informatieEen verkenning van de toeleiding van vluchtelingen naar de reguliere zorg Praktijkervaringen uit 5 gemeenten
Een verkenning van de toeleiding van vluchtelingen naar de reguliere zorg Praktijkervaringen uit 5 gemeenten Maud Eimers en Erick Vloeberghs 2 Een verkenning van de toeleiding van vluchtelingen naar de
Nadere informatieRIBW werkt in & met sociale wijkteams
RIBW werkt in & met sociale wijkteams Inspiratiedagen RIBW 1 & 8 september 2015 Movisie Anneke van der Ven 9/9/2015 In wat voor tijd leven we eigenlijk? 1 1. Van AWBZ naar Wet Maatschappelijke ondersteuning
Nadere informatieSociale wijkteams en wijkpilots in Nijmegen
Sociale wijkteams en wijkpilots in Nijmegen Budgetaanvraag NIM - Tandem Linda Jansen ZZGzorggroep Els Bremer projectbureau MAAT Opzet van deze workshop Introductie : hoe transformeren Korte aftrap: wat
Nadere informatieWat leren wij van de goede praktijken bij de buren?
1 Wat leren wij van de goede praktijken bij de buren? Onderzoek naar omgevingsgericht en preventief werken van centra voor jeugd en gezin en vergelijkbare organisaties in zowel binnen- als buitenland Drs.
Nadere informatieSport en bewegen in de opvang
Sport en bewegen in de opvang Eindrapportage van drie jaar onderzoek Rianne Verwijs Niels Hermens Inhoud Voorwoord De opvang in beweging 5 Samenvatting 7 1 Inleiding 9 2 Sport en Bewegen bij de instellingen
Nadere informatieIk sta er niet meer alleen voor!
Ik sta er niet meer alleen voor! Zelfredzaamheid en eigen kracht zijn centrale begrippen in onze participatiesamenleving. Eén gezin, één plan, één hulpverlener is al uitgangspunt van beleid. Daaraan wordt
Nadere informatieDe uitdagingen van de transformatie zijn de kansen voor de JGGZ en zijn academische functie
Inleiding Rutger Hageraats Symposium De Bascule 26-06-2015 De uitdagingen van de transformatie zijn de kansen voor de JGGZ en zijn academische functie De aanleiding Wat was er ook alweer aan de hand? Niet
Nadere informatieIedereen in s-hertogenbosch doet volwaardig mee in de samenleving. Breed Welzijn s-hertogenbosch. Nieuwe combinaties in een nieuwe tijd
Nieuwe combinaties in een nieuwe tijd Iedereen in s-hertogenbosch doet volwaardig mee in de samenleving Breed Welzijn s-hertogenbosch Juvans Maatschappelijk Werk en Dienst verlening // Welzijn Divers //
Nadere informatiePlan voor een scholingsaanbod CJG: in en vanuit het CJG
Plan voor een scholings CJG: in en vanuit het CJG Uitgaan van de eigen kracht van ouders en kinderen, die eigen kracht samen versterken en daar waar nodig er op af en ondersteunen Het scholingsplan CJG
Nadere informatieInvesting In Children Durham, Engeland
Investing In Children Durham, Engeland Investing In Children (IIC) is een organisatie die zich richt op het verbeteren van de levens van kinderen en jongeren door op te komen voor hun rechten. Ze proberen
Nadere informatieSociaal makelaar De vraag is leidend Organiserend vermogen. Sociaal Team Klanttevredenheid Omslag in denken en doen Expertise Sport en Bewegen
Jaarverslag 2017 Sociaal makelaar De vraag is leidend Effecten Organiserend vermogen Sociaal Team Klanttevredenheid Omslag in denken en doen Expertise Sport en Bewegen Samenwerking Burgerinitiatief Integratie
Nadere informatieManifest. voor de intensieve vrijwilligerszorg
Manifest voor de intensieve vrijwilligerszorg Manifest voor de intensieve vrijwilligerszorg Meer dan 15.000 mensen zijn vrijwilliger bij een Waarom dit manifest? organisatie voor Vrijwillige Thuishulp,
Nadere informatieAanleiding. vragenlijst Erflanden Pagina 2
Digitale enquête Aanleiding De Smederijen is een samenwerkingsverband van de gemeente Hoogeveen, verenigingen van Plaatselijk Belang, drie woningstichtingen (Actium, Woonconcept, Domesta), SWW Hoogeveen
Nadere informatieVraag & Aanbod van informele zorg in de wijk
Vraag & Aanbod van informele zorg in de wijk Conferentie Versterking van het zorgvrijwilligerswerk en mantelzorgondersteuning in de Kop van Noord-Holland Annemarie Gerritsma 16 oktober 2013 Bron: Trendwatcher
Nadere informatieGrootouderbetrokkenheid Connecting Generations stimuleert de persoonlijke ontwikkeling van kinderen door de kracht van levenservaring en aandacht.
Connecting Generations Grootouderbetrokkenheid Connecting Generations stimuleert de persoonlijke ontwikkeling van kinderen door de kracht van levenservaring en aandacht. Connecting Generations is een individueel
Nadere informatieOnderzoeksrapport Wijkanalyse
Project Een stap naar voren - fase 1 preventief en omgevingsgericht werken vanuit het Centrum voor Jeugd en Gezin Onderzoeksrapport Wijkanalyse Drs. Yvonne Miske Juli 2013 Wijkanalyse 1 Hoe zien de wijken
Nadere informatieSociaal wijkteam?!?! Marijke Versteeg Teamleider sociaal wijkteam Kruiskamp- Koppel. 15 april 2014
Sociaal wijkteam?!?! Marijke Versteeg Teamleider sociaal wijkteam Kruiskamp- Koppel 15 april 2014 In deze presentatie neem ik u mee in: de beweging in het Sociaal Domein in Amersfoort de praktijk van het
Nadere informatieRotterdams Ambassadrices Netwerk
De ambassadrice als werver van inburgeraars 1. Inleiding; eigen ervaringen 2 A. Wat is werven 2 B. Het belang van werven 2 C. Verwachtingen 3 D. Rollenspel 4 E. Opdracht 4 2. Voortraject: 4 A. Doel 4 B.
Nadere informatiePreventie in Gooise Meren. Preventie in het Sociaal domein
Preventie in Gooise Meren Preventie in het Sociaal domein Preventie: brede opgave Samen werken aan een vitale samenleving: prettig leefbaar, veilig, toegankelijk, gezond en betrokken Domein overstijgend:
Nadere informatieOpleidingsprogramma het keukentafelgesprek
Kennis van de Overheid Opleidingsprogramma het keukentafelgesprek Zorg voor Zorgen dat! Leren gekanteld werken Het werk van de professional in de frontlinie van zorg en welzijn verandert ingrijpend. Niet
Nadere informatieTraject Tilburg. Aanvragers: Gemeente Tilburg. Adviseur: Monique Postma, Alleato, CMO-net
Traject Tilburg Aanvragers: Gemeente Tilburg Adviseur: Monique Postma, Alleato, CMO-net Opgave: Beantwoorde ondersteuningsvraag In Tilburg is het traject Welzijn Nieuwe Stijl onderdeel van een groter programma
Nadere informatiePresentatie d.d. 23/4/2013 Huis van de Buurt Huis van.
Presentatie d.d. 23/4/2013 Huis van de Buurt Huis van. Logo Huis van de Buurt Caroline van Gessel, coördinator Huis van de Buurt St. Zorgcentra de Betuwe Stel U wordt nu geboren, hoe zou u de zorg en welzijn
Nadere informatieTrainingen Coaching Intervisie Supervisie. Voor de zorg
Trainingen Coaching Intervisie Supervisie Voor de zorg Professioneel communiceren met 2013 Training Professioneel communiceren met Voor wie? De training is bedoeld voor mensen in de zorg die hun communicatie
Nadere informatieTevredenheidsonderzoek Onderwijsbegeleiding Oost Nederland
heidsonderzoek Onderwijsbegeleiding Oost Nederland Mei 2015 Inleiding Stichting Onderwijsbegeleiding biedt aan jongeren en hun ouders, van wie de inkomenssituatie en/of thuissituatie onvoldoende is, de
Nadere informatieMEER ZIELEN, MEER IDEEËN, MEER OPLOSSINGEN BEWONERSPARTICIPATIE IN STEDELIJKE ONTWIKKELING
MEER ZIELEN, MEER IDEEËN, MEER OPLOSSINGEN BEWONERSPARTICIPATIE IN STEDELIJKE ONTWIKKELING P5, 30 januari 2014 TU DELFT - BK - RE&H/UAD Wilson Wong INHOUD - Onderwerp en context - Onderzoeksopzet - Theoretisch
Nadere informatieVoorbereiden door krachten te bundelen... 2. Visie op nieuwe taken... 2. Vernieuwingen in welzijn, (jeugd)zorg en werk... 2
Nieuwsbrief sociaal domein, #1 Vernieuwing welzijn, (jeugd)zorg en werk Inhoud Voorbereiden door krachten te bundelen... 2 Visie op nieuwe taken... 2 Vernieuwingen in welzijn, (jeugd)zorg en werk... 2
Nadere informatieUitgevoerd door Dimensus Huishoudelijke Hulp gemeente Oosterhout 2016
Uitgevoerd door Dimensus Huishoudelijke Hulp gemeente Oosterhout 2016 Inleiding Met de transities in het sociale domein in 2015 zijn de voorwaarden en criteria voor het verkrijgen van huishoudelijke hulp
Nadere informatieWorkshop Krimpcafe XL Maatwerk op lokaal niveau. Jaap Ikink. 12 juni 2014
Workshop Krimpcafe XL Maatwerk op lokaal niveau Jaap Ikink 12 juni 2014 Maatwerk voor Sociale Wijkteams Waarom sociale wijkteams? Uitdaging op lokaal niveau! Adviezen voor beleid?! Maatwerk voor Sociale
Nadere informatieVrijwilligerswerk Vrijwillige hulp
Vrijwilligerswerk Mantelzorg Vrijwillige hulp Burenhulp Maak samen het verschil. Vrijwilligerswerk Vrijwilligers maken het verschil. Hun inzet op het gebied van onder andere cultuur, zorg, sport, natuur
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 20 december 2013 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340 78
Nadere informatieWerkplan. Versie 30 september 2015
Werkplan 2016 Versie 30 september 2015 Werkplan 2016 mfc t Marheem Woord vooraf t Marheem is een brede welzijnsinstelling die gemeentelijk beleid op het gebied van maatschappelijke ondersteuning uitvoert.
Nadere informatieIk heb een vraag over:
Ik heb een vraag...... over zorg, huiselijk geweld en kindermishandeling, hulp en ondersteuning, opvoeding en jeugdhulp, ziekenhuisopname, beschermd wonen, schulden, werkloosheid, mijn arbeidsbeperking
Nadere informatieCJG Delft in transitie
Het CJG op weg naar het nieuwe jeudzorgstelsel CJG Delft in transitie Franciska Ederveen Coördinator CJG Delft 23 april 2013 Programma van vanavond De jeugdgezondheidszorg in het CJG Het jeugdmaatschappelijk
Nadere informatieOpleidingsprogramma De Wmo-professional
Kennis van de Overheid Opleidingsprogramma De Wmo-professional Gekanteld werken Leren gekanteld werken Het werk van de professional in de frontlinie van zorg en welzijn verandert ingrijpend. Niet helpen
Nadere informatieWorkshop 3 e nationaal congres Opvoedingsondersteuning. Opvoedingsondersteuning. Kenniswerkplaats Tienplus
Kenniswerkplaats Tienplus Laagdrempelige ondersteuning aan ouders met tieners in Amsterdam Pauline Naber, Hogeschool INHolland Marjan de Gruijter, Verwey-Jonker Instituut http://www.kenniswerkplaats-tienplus.nl/
Nadere informatieDe Budget Ster: omgaan met je schulden
De Budget Ster: omgaan met je schulden Budget Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Budget Ster MOTIVATIE EN VERANTWOORDELIJKHEID STRESS DOOR SCHULDEN BASISVAARDIGHEDEN STABILITEIT FINANCIEEL ADMINISTRATIEVE
Nadere informatieCentrum voor Jeugd en Gezin. Bouwstenen voor de groei
Centrum voor Jeugd en Gezin Bouwstenen voor de groei Moduleaanbod Stade Advies Centrum voor Jeugd en Gezin; Bouwstenen voor de groei Hoe organiseert u het CJG? Plan en Ontwikkelmodulen: Module Verkenning
Nadere informatieIntegraal en ontschot werken; kan het? Divosacongres 17 november 2016
Integraal en ontschot werken; kan het? Divosacongres 17 november 2016 11/21/2016 Programma Voorstellen, wie zijn wij? Schaalwandelen Landelijk beeld, hoe ontschot zijn we werkelijk? Eindhoven vertelt Samen
Nadere informatiePartner in kinderopvang. Klanttevredenheidsonderzoek
Klanttevredenheidsonderzoek Locatie : Kinderopvang Tamboerijn, Utrecht Ondernemer : Judith van der Voet Datum : Februari / Maart 26 Aantal respondenten : Beste Judith, Zelfs in een organisatie, waarin
Nadere informatieBijlage 1 Interviewleidraad voor het interview met locatiemanagers
245 Bijlage 1 Interviewleidraad voor het interview met locatiemanagers Datum van het interview : Vensterschool: Introductie: Het GION doet onderzoek naar de ontwikkeling van vier Vensterscholen: Vinkhuizen,
Nadere informatieOverzicht trainingsaanbod GGZ
Overzicht trainingsaanbod GGZ Nu met ZonMw subsidie voor gemeenten! U zult het ongetwijfeld in uw gemeente ervaren: mensen met psychische en psychiatrische problemen, een licht verstandelijke beperking
Nadere informatieBuurtteams als vliegwiel verandering. Toke Tom Voorjaarscongres Divosa 16 mei 2014
Buurtteams als vliegwiel verandering Toke Tom Voorjaarscongres Divosa 16 mei 2014 Filmpje! 21-5-2014 2 Ambitie Hulp en zorg anders organiseren: dichtbij huis snel beschikbaar minder versnipperd meer preventie,
Nadere informatieWmo participatie Meppel (eindrapport)
Workshopsessies Wmo-beleidskompas Norbert Broenink Workshopsessies Wmo-beleidskompas Amsterdam, 1 november 2011 Norbert Broenink DSP groep BV Van Diemenstraat 374 1013 CR Amsterdam T: +31 (0)20 625 75
Nadere informatieNederland over Gemeenschapsaccommodaties
Rapport Nederland over Gemeenschapsaccommodaties Voor: Oranje Fonds, Marinka Peerdemann Door: Mirjam Hooghuis Datum: 20 januari 2010 Project: 91688 Synovate Voorwoord Vanaf januari gooit het Oranje Fonds
Nadere informatieDe ondersteuning voor elkaar
Themanummer De ondersteuning voor elkaar Zwolle Aan ondersteuning doet iedereen mee augustus 2014 Iedereen doet mee Een groot deel van onze tijd brengen we thuis in het gezin door. Dichtbij huis gaan we
Nadere informatieBETEKENIS NORMALISEREN VANUIT VERSCHILLENDE PERSPECTIEVEN
VANUIT VERSCHILLENDE PERSPECTIEVEN Landelijk Beleid (doel stelselwijziging Jeugd) Raad voor maatschappelijke ontwikkeling (2012) UITGANGSPUNTEN Demedicaliseren, ontzorgen en normaliseren door onder meer
Nadere informatieToegang Sociaal Domein & Sociaal wijkteam Velsen
Toegang Sociaal Domein & Sociaal wijkteam Velsen Toegang (Harry Verheul, senior beleidsadviseur Werk, Inkomen en Zorg) Sociaal wijkteams (Inger Poorta, projectleider) Toegang sociaal domein in de gemeente
Nadere informatie&Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN
&Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN & & VOLWASSENEN Ondersteuning voor mensen met een beperking Heb je een beperking of heeft je zoon of dochter een beperking? Dan is wat ondersteuning soms erg welkom. Ons Tweede
Nadere informatieWERKVORMEN MAGAZIJN. Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo
WERKVORMEN MAGAZIJN Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo Voorwoord Voor u heeft u Thema boekje 1 Wat is netwerken? Dit themaboekje is een onderdeel van de lessenserie Netwerken.
Nadere informatieResultaten enquête. Onderzoek van Leen Leys. Master in de pedagogische wetenschappen
Resultaten enquête Onderzoek van Leen Leys Master in de pedagogische wetenschappen Voorwoord van de directie BESTE OUDERS, In wat volgt, tonen we de resultaten van een enquête die tijdens het eerste trimester
Nadere informatieStadjers en instellingen over de gebiedsgebonden aanpak van het sociale domein
Stadjers en instellingen over de gebiedsgebonden aanpak van het sociale domein Onderzoek en Statistiek Groningen heeft als kernactiviteiten instrumentontwikkeling voor en uitvoering van beleidsgericht
Nadere informatieDe Bibliotheek; óók partner in het sociale domein
De Bibliotheek; óók partner in het sociale domein Laaggeletterden hebben vaker te maken met armoede, Schuldhulp en gezondheidsproblemen. Gemeenten, wijkteams en consulenten Werk en Inkomen zijn zich hier
Nadere informatieInformele netwerken. Ouders ondersteunen elkaar. RadarGroep
Informele netwerken Ouders ondersteunen elkaar RadarGroep Bij de opvoeding van kinderen zijn de ouders zelf natuurlijk de ervarings deskundigen bij uitstek. De waardevolle praktijkervaring waarover zij
Nadere informatieWelkom. Presentatie wijkteams in de gemeente Leeuwarden en hoe zij de financiële hulpverlening hebben ingericht
Welkom Presentatie wijkteams in de gemeente Leeuwarden en hoe zij de financiële hulpverlening hebben ingericht Inhoud Inrichting werkwijze wijkteams Leeuwarden Verdieping in schuldhulpverlening Verdieping
Nadere informatie