AMBITIEDOCUMENT PPS BEZUIDENHOUTSEWEG 30. Versie: definitief

Transcriptie

1 Versie: definitief Datum

2 INHOUDSOPGAVE INLEIDING... 3 GEBOUW... 5 LOCATIE... 9 HOOFDGEBRUIKERS HOOFDFUNCTIES GEBOUWOPZET BEELDKWALITEIT DUURZAAMHEID WERKPLEKCONCEPT BINNENKLIMAAT BEVEILIGING FACILITAIRE DIENSTEN EN MIDDELEN RISICO S, FINANCIEN EN BIJZONDERE EISEN

3 INLEIDING Opgave De Rijksgebouwendienst heeft het voornemen de renovatie van het pand Bezuidenhoutsweg 30 (B30) aan te besteden op basis van DBFMO 1 voor een periode van 30 jaar. Het eigendom is en blijft bij de Staat. Het voornemen is hiertoe met een geschikte marktpartij een DBFMO-overeenkomst te sluiten voor het ontwerp, de bouw, de financiering, het onderhoud en een deel van de facilitaire dienstverlening. Het gaat om een Europese aanbesteding volgens de procedure concurrentiegerichte dialoog. De naam van het voorgenomen project: PPS Bezuidenhoutseweg 30 Aanbesteder: Rijksgebouwendienst Postbus.PPSB30@rgd.minbzk.nl De selectie van marktpartijen vindt plaats aan de hand van de Aanbestedingsleidraad, die bij aankondiging van de aanbesteding beschikbaar wordt gesteld. Deze aankondiging wordt naar verwachting eind april / begin mei 2012 via TenderNed gepubliceerd. Ingebruikname van de huisvesting is voorzien op 15 oktober De vervolgprocedure ziet er op hoofdlijnen als volgt uit: Selectie: juni/juli 2012 Dialoog: augustus 2012 april 2013 Inschrijving: april/mei juli 2013 Gunning: september 2013 Achtergrond project Het pand B30 is een Rijksmonument, in eigendom van de Staat, gelegen aan Bezuidenhoutsweg 30 in Den Haag. Het is een statig pand. Representatief en krachtig. Mooi gelegen aan het Haagse Bos en dichtbij Den Haag Centraal en de kernministeries. Op dit moment wordt het gebouw nog gebruikt door het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I). EL&I gaat verhuizen naar de overzijde van de straat (Bezuidenhoutseweg 73). Het pand zal vanaf begin 2013 leeg zijn en is dus zeker tijdig beschikbaar voor de renovatie. De ambitie is om het gebouw op 15 oktober 2015 beschikbaar te stellen voor gebruik. De nieuwe bewoners van het pand worden de drie planbureaus: - het Centraal Planbureau (CPB); - het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL); - het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Naast deze drie hoofdgebruikers is in het pand nog ruimte voor een vierde en/of vijfde gebruiker. De Staat is nog op zoek naar een vierde en/of vijfde gebruiker. Deze gebruiker is nog niet bekend. Het uitgangspunt is dat voor de vierde en/of vijfde gebruiker hetzelfde programma van eisen geldt als voor de drie planbureaus. De ambitie is om B30 te ontwikkelen tot hét kenniscentrum van de Rijksoverheid. Geen doorsnee kantoor, maar denktank waar excellent onderzoek verricht wordt 1 DBFMO staat voor Design, Build, Finance, Maintain, Operate. Al deze activiteiten worden als één pakket aanbesteed. 3

4 en prikkelende debatten en seminars plaatsvinden. Deze ambitie moet weerspiegeld worden in de architectuur, de voorzieningen en de dienstverlening in het pand. Een grondige renovatie moet ervoor zorgen dat het gebouw voldoet aan eigentijdse eisen op het gebied van binnenklimaat, functionaliteit en uitstraling. Doelstelling en status van dit document In dit document worden het project, de scope van de aanbesteding en de bijbehorende ambities op hoofdlijnen beschreven. Het document moet marktpartijen en andere geïnteresseerden een eerste beeld geven van de opgave. Hoewel de teksten in dit ambitiedocument met uiterste zorgvuldigheid zijn opgesteld, kunnen aan de inhoud geen rechten worden ontleend. Dit document is informatief van aard. 4

5 GEBOUW B30 is geen doorsnee kantoor. Het is een monument uit het begin van de vorige eeuw met vele bijzondere eigenschappen. Dat maakt het gebouw aantrekkelijk, maar het zorgt ook voor een complexe ontwerpopgave. Hieronder wordt kort ingegaan op de geschiedenis en de belangrijkste karakteristieken van het pand. Geschiedenis B30 is in de jaren 1912 tot 1917 gebouwd voor het ministerie van Landbouw, Handel en Nijverheid (tegenwoordig Economische Zaken, Landbouw en Innovatie). De vier staande figuren op de voorgevel stellen de oorspronkelijke werkgebieden van dit ministerie voor. Het is onzeker wie de architect was, maar waarschijnlijk waren dat één of meerdere van de adjuncten van toenmalig Rijksbouwmeester Daniël E.C. Knuttel: H. H. Th. (Henry) Teeuwisse, J.F. van Hoytema en G.C. (Kees) Bremer. In is het gebouw gerenoveerd en uitgebreid naar een ontwerp van architect Hans Ruijssenaars. De ingrepen van Hans Ruijssenaars zijn uitgevoerd met respect voor de essentiële waarden van het monument. Figuur 1 Historische foto van de voorzijde van B30 (1917) Beschrijving B30 is een traditioneel classicistisch gebouw met een geblokt natuurstenen basement waarin een souterrain en bel-etage zijn opgenomen. De bovenliggende drie bouwlagen zijn opgebouwd uit baksteen met natuurstenen kruiskozijnen en een omlopend schilddak. Het gebouw heeft een heldere structuur, bestaande uit vier vleugels rond een binnenplaats die oorspronkelijk open was. De voor- en achtervleugel steken aan weerskanten ver buiten de verbindende vleugels uit. Bij de uitbreiding in de jaren negentig zijn aan weerszijden van het pand paviljoens toegevoegd die door kleine patio s losstaan van de oudbouw. Aan de voor- en achterzijde is het schilddak opgetild om twee verdiepingen in de hoge kap te kunnen toevoegen. In het middendeel van het gebouw zijn, ten koste van de oorspronkelijke schilddaken, drie bouwlagen toegevoegd met behulp van een staalconstructie. De binnenplaats is overdekt waardoor een centraal atrium is ontstaan. In de uitbreidingslagen is de gangenstructuur opnieuw toegepast, maar veel smaller dan 5

6 op de onderste bouwlagen en geheel open richting het atrium. Figuur 2 Bezuidenhoutseweg 30 in de huidige situatie, met optopping Monumentenstatus Het gebouw is een Rijksmonument en een monument in categorie I van de Rijksgebouwendienst. Dit betekent dat het voor de Rijksgebouwendienst een gebouw is van (inter)nationaal historisch en cultureel belang en in principe onvervreemdbaar. Om inzicht te krijgen in de specifieke waarden op het gebied van cultuurhistorie en architectuur is een bouwhistorisch onderzoek inclusief waardestelling opgesteld. De rapportage van het bouwhistorisch onderzoek inclusief waardestelling wordt uiterlijk op het moment van aankondiging openbaar toegankelijk. Oppervlak Het totaaloppervlak van het gebouw is m2 BVO 2. - waarvan in oudbouw: circa m2 BVO - waarvan in de uitbreiding: circa m2 BVO Eigendomspositie Technische staat Grond en gebouw zijn en blijven in eigendom van de Staat. B30 is toe aan groot onderhoud en renovatie. Een indicatie van de (niet volledig en uitputtend) condities van de verschillende gebouwelementen is als volgt: Interieur Een groot deel van de inrichting is gedateerd en aan vervanging of restauratie toe. Hoofddraagconstructie Voldoet. Gevel Voldoet, aandachtspunt is glazenbewassing/gevelonderhoud. Sommige geveldelen zijn zeer moeilijk bereikbaar. 2 BVO staat voor bruto vloeroppervlak: het totale ruimtebeslag, inclusief ruimte voor constructie, verkeer en installaties. 6

7 Kozijnen De kozijnen van de uitbreiding naar een ontwerp van Hans Ruijssenaars op de 5e en 6e verdieping zijn aan vervanging toe; Vloeren De souterrainvloer is lek, er wordt nu continu bemaald om water buiten te houden. Brandveiligheid Er zijn diverse werkzaamheden nodig om aan de brandveiligheidseisen te kunnen voldoen, uitgangspunt is minimaal bouwbesluit bestaande bouw 2012; Werktuigbouwkundige installaties Gedateerd en aan vervanging toe, hergebruik lijkt beperkt mogelijk. Elektrotechnische installaties Gedateerd en aan vervanging toe, hergebruik lijkt beperkt mogelijk. Transportinstallaties Alle liften zijn toe aan revisie. Aan de voorzijde van het gebouw is de liftcapaciteit beperkt. Daar is behoefte aan een nieuwe lift die tegelijkertijd dienst kan doen als brandweerlift. Indeling Het pand is momenteel als een klassiek kamerkantoor ingedeeld (zie Figuur 3 en Figuur 4). De indeling in het monumentale deel kenmerkt zich door brede gangen, hoge plafonds, decoratieve wanden en ruim gedimensioneerde kamers. De mogelijkheid om deze indeling aan te passen wordt beperkt doordat ondermeer de gangwanden vanwege hun monumentale waarde niet verwijderd kunnen worden. De plaats van de deuropeningen naar de werkkamers ligt vast. In de uitbreiding van B30 naar een ontwerp van Hans Ruijssenaars speelt dit probleem minder. Hier is sprake van een typisch jaren 90 kantoor met een aaneenschakeling van tweepersoonskamers. Hier moet echter wel rekening gehouden worden met het feit dat de huidige gangwand ook als brandscheiding fungeert. Relatie met B20 B30 is fysiek verbonden met het naastgelegen rijkspand B20 (Bezuidenhoutseweg 20) waarin een andere Rijksdienst is gehuisvest. De gebouwen zijn op diverse verdiepingen gekoppeld en maken op dit moment over en weer gebruik van elkaars functies. Het gaat om de volgende functies: - fietsenstalling (in B20); - parkeerplaatsen (op het binnenterrein en in de parkeergarage van B20); - expeditie (in B20); - bevoorrading bedrijfsrestaurant (via het binnenterrein van B20); - goederenlift (B20 maakt gebruik van de lift in B30); - catering/bedrijfsrestaurant (B20 maakt op dit moment gebruik van de voorzieningen in B30); - Entrance Facility Room (EFR)-ruimte (B20 maakt gebruik van het EFR-ruimte in B30); - vluchtwegen (deels via B20). Om praktische redenen is vooralsnog het uitgangspunt dat beide panden gekoppeld blijven, zonder dat sprake is van een open verbinding (zie ook hoofdstuk 7

8 Beveiliging ). De koppeling is mogelijk omdat B20, net als B30, behoort tot de strategische vastgoedvoorraad van het Rijk en daarom eigendom zal blijven van de Staat. B20 dient gedurende de renovatie van B30 te blijven functioneren. Figuur 3 Huidige plattegrond oudbouw (1e verdieping) Figuur 4 Huidige plattegrond 'uitbreiding' (4e verdieping) 8

9 LOCATIE B30 is gelegen in de wijk Bezuidenhout, aan het Haagse Bos. Hieronder wordt kort ingegaan op de geschiedenis van de plek en belangrijkste kenmerken. Geschiedenis De wijk Bezuidenhout ligt in de Bezuidenhoutse polder, een veengebied waar in de Middeleeuwen turf werd gestoken. In de 19de eeuw kregen ontwikkelaars belangstelling voor de Bezuidenhoutse polder. Het Bezuidenhout werd voor de Tweede Wereldoorlog al steeds meer een kantorenwijk. De grote huizen werden door particulieren aan bedrijven verhuurd of verkocht. In maart 1945 werd een deel van het Bezuidenhout door het Geallieerde bombardement verwoest. De Staat zag vervolgens kansen om er een nieuw regeringscentrum te ontwikkelen. De plannen werden echter niet uitgevoerd. Alleen het ministerie van Landbouw Natuur en Visserij werd in 1952 gebouwd. Figuur 5 Bezuidenhoutseweg in 1823 Stedenbouwkundige Inpassing B30 ligt ingeklemd tussen twee andere gebouwen. Aan de ene zijde is het gekoppeld aan het kantoorpand B20. B20 vormt samen met een appartementengebouw een u- vorm rond een binnenplein dat ook toegang biedt tot B30. Onder het binnenplein bevindt zich een parkeergarage. Aan de andere kant ligt het gebouw van het Zandvliet College, een school voor algemeen voortgezet onderwijs. 9

10 Figuur 6 Stedenbouwkundige inpassing B30 Bestemmingsplan B30 valt binnen het bestemmingsplan Bezuidenhoutseweg 30 t/m 216, vastgesteld op 9 juli Voor de locatie B30 geldt een kantoorbestemming en een maximale bouwhoogte van 29 meter. B30 heeft momenteel een hoogte van 26 meter. Figuur 7 Uitsnede uit bestemmingsplan. Verbinding met het Haagse Bos Om de verbinding met het Haagse Bos te versterken bestaat de wens om aan de achterzijde van B30 een brug toe te voegen richting het bos. Dit draagt bij aan de aantrekkelijkheid van het gebouw (wandelen, hardlopen). Tot begin jaren 90 bestond een dergelijke brug (zie figuur 6). Het bestemmingsplan lijkt dit ook toe te laten. Voor de achterzijde van B30 geldt het bestemmingsplan Koekamp-Haagse Bos, vastgesteld op 20 september Het water achter B30 wordt daarin aangemerkt als waterstaatsdoeleinden water, primair bedoeld voor boezemwatergang en/of polderwatergangen en voor recreatieve en natuurecologische waarden. 10

11 Parkeren Parkeren valt niet onder de scope van dit project. Op het terrein van B30 zijn momenteel geen parkeerplaatsen beschikbaar. Deze situatie kan gehandhaafd blijven om het gebruik van openbaar vervoer verder te stimuleren. Medewerkers die met de auto naar B30 komen, moeten gebruik maken van externe parkeermogelijkheden, er wordt een beperkt aantal parkeerplaatsen afgenomen van B20. 11

12 HOOFDGEBRUIKERS De hoofdgebruikers van B30 worden de planbureaus van de Rijksoverheid: - Centraal Planbureau (CPB); - Planbureau voor de Leefomgeving (PBL); - Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Alle drie de planbureaus zijn onafhankelijke Rijksdiensten die zich bezighouden met beleidsanalyse, onderzoek en toekomstverkenningen ten behoeve van het overheidsbeleid. Typerend is dat deze organisaties zich bevinden op het snijvlak van wetenschap en beleid. Naar deze functie verwijst ook de werktitel van het project: Denktank B30. Deze drie gebruikers zullen echter niet het hele pand in beslag nemen. Er is ruimte voor een vierde en/of vijfde gebruiker. Idealiter is deze gebruiker een onderzoeksorganisatie met soortgelijke werkzaamheden als de planbureaus. Deze gebruiker is nog niet bekend. Hieronder wordt kort ingegaan op de taken en werkprocessen van de drie planbureaus. CPB Het Centraal Planbureau richt zich primair op economische beleidsanalyses. Belangrijke onderzoeksonderwerpen zijn publieke financiën, macroanalyse, arbeid en onderwijs, marktordening en fysieke omgeving. De verwachting is dat de organisatie anno 2015 een omvang heeft van circa 117 fte (incl. externen). Zie ook PBL Het Planbureau voor de Leefomgeving is het nationale instituut voor strategische beleidsanalyses op het gebied van milieu, natuur en ruimte. Belangrijke onderzoeksonderwerpen zijn duurzaamheid, klimaatverandering, ruimtelijke ordening, biodiversiteit en verstedelijking. De verwachting is dat de organisatie anno 2015 een omvang heeft van 195 fte (incl. externen) Zie ook SCP Het Sociaal en Cultureel Planbureau is het nationale sociaal-wetenschappelijk onderzoeksinstituut. Belangrijkste onderzoeksonderwerpen zijn de leefsituatie van de Nederlandse bevolking, de inkomensverdeling, ontwikkelingen op sociaal en cultureel terrein, het gebruik en de kosten van de quartaire sector en de evaluatie van overheidsbeleid. De verwachting is dat de organisatie anno 2015 een omvang heeft van 90 fte (incl. externen). Zie ook Werkprocessen De werkprocessen van de planbureaus wijken af van de werkprocessen van een gemiddelde overheidsorganisatie. Medewerkers zijn veelal hoogopgeleide specialisten die zich primair bezig houden met beleidsanalyse en onderzoek. Belangrijke kenmerken van hun dagelijkse activiteiten zijn: - veel bureaugebonden werk (pc-werk, lezen); 12

13 - gebruik van complexe modellen en omvangrijke databestanden; - weinig veldonderzoek of andere externe activiteiten; - relatief veel zelfstandigheid voor individuele medewerkers; - medewerkers werken aan meerdere projecten tegelijkertijd; - medewerkers werken in kleine teams (2-3 personen); - weinig formele vergaderingen; - veel informeel en kort overleg op de werkplek ( even aanschuiven ). Voor de productiviteit zijn rust en concentratie belangrijke kwaliteiten. Maar ook interactie is van groot belang. Voor goed onderzoek is de uitwisseling van ideeën en kennis essentieel. Het is dan ook de bedoeling een omgeving te creëren die zowel mogelijkheden voor concentratie als communicatie biedt. 13

14 HOOFDFUNCTIES De belangrijkste functies die in het gebouw gehuisvest moeten worden zijn standaard kantoorfuncties zoals werkplekken, vergaderruimten en facilitaire ruimten. De ambitie is echter dat B30 geen doorsnee kantoor wordt, maar een denktank die ruimte biedt aan excellent onderzoek, seminars, presentaties en discussies. Hieronder wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste te huisvesten functies. Werkplekken In totaal moet het pand plaats bieden aan minimaal 550 werkplekken. Hiervan zijn 362 werkplekken bedoeld voor de drie planbureaus en 188 werkplekken voor een nader te bepalen vierde gebruiker. In de directe nabijheid van de werkplekken moeten diverse voorzieningen komen: ontmoetingsplekken, pantry s, kasten en lockers, en overlegplekken die ook bruikbaar zijn als belplek/stilteplek. Bij enkele ontmoetingsplekken moet ook ruimte zijn voor ontspanning zoals tafeltennis. Zie ook hoofdstuk werkplekconcept. Figuur 8 Leestafel gecombineerd met boekenkast, koffievoorziening en pauzeplek Vergadercentrum Voor vergaderingen, workshops en overleggen moet een vergadercentrum gerealiseerd worden. Er moeten ruimten met verschillende capaciteiten komen en verschillend karakter (formeel/informeel). Het vergadercentrum moet incidenteel ook buiten kantoortijden te gebruiken zijn. Figuur 9 Diversiteit aan vergaderruimten Seminarruimte Voor onderzoekspresentaties en debatten moet een seminarruimte gecreëerd worden waar bijeenkomsten met 100 personen kunnen plaatsvinden. Om de ruimte optimaal te kunnen benutten moet die flexibel indeelbaar en opdeelbaar. In de nabijheid van de seminarruimte moeten toiletten, cateringmogelijkheden en een garderobe zijn. 14

15 Figuur 10 Stapelbare/verplaatsbare zitplekken die verschillende configuraties mogelijk maken Bedrijfsrestaurant/ Espressobar Bibliotheek Voor koffie en lunches moet een bedrijfsrestaurant gerealiseerd worden, gecombineerd met een espressobar waar men ook buiten reguliere lunchtijden terecht kan. Beide plekken moeten ook te gebruiken zijn als overleg- of werkplek. Er moet een centrale bibliotheek komen voor intern gebruik door de planbureaus. Er van uitgaande dat boeken en tijdschriften in toenemende mate digitaal voorhanden zullen zijn, hoeft dit geen prominente ruimte te zijn. In de bibliotheek worden ook enkele aanlandwerkplekken gecreëerd die als stilteplek te gebruiken zijn. Figuur 11 Bibliotheek als werkplek Facilitaire ruimten Om het gebouw te kunnen laten functioneren, moet voorzien worden in diverse facilitaire en ondersteunende ruimten: - kolfruimte/ruimte BHV/EHBO/bedrijfsarts; - gedeelde archiefruimte; - opslagruimte bibliotheek; - opslagruimte publicaties en huisstijldragers. Ruimten die nodig zijn voor het leveren van facilitaire diensten die binnen de scope van het contract vallen,zijn de verantwoordelijkheid van de marktpartij. Sanitaire ruimten Naast de reguliere toiletvoorzieningen moet voorzien worden in douche/kleedruimten met lockers voor fietsers en hardlopers. 15

16 GEBOUWOPZET B30 is een gebouw dat uit vele verschillende delen bestaat. De oudbouw, de uitbreiding, de voorzijde, de achterzijde, de paviljoens. Een belangrijk onderdeel van de ontwerpopgave is het gebouw zo te ontwerpen dat het als een geheel gaat functioneren en dat alle functies op een logische plek zitten. Hieronder wordt een idee ten aanzien van de grove functionele indeling van het gebouw beschreven. Dit is slechts een mogelijkheid. Het is uiteindelijk aan de marktpartijen om op basis van de outputspecificatie tot een functionele indeling te komen. Indeling Rondom BG: semi-publieke ruimten Verdiepingen: werkplekken Souterrain: facilitair Begane grond Levendige ontmoetingsplek De begane grond lijkt zich goed te lenen om de semiopenbare functies te huisvesten die toegankelijk zijn voor bezoekers. Denk aan de seminarruimte, het vergadercentrum, de espressobar en displaymogelijkheden voor onderzoeksproducten. Het kan een levendige plek worden waar onderzoekers en externen elkaar treffen voor presentaties, seminars, debatten, vergaderingen, informeel overleg, lunch en een goede kop koffie. Aandachtspunt is de manier van binnen komen. De begane grond moet uitnodigend zijn, te beginnen bij de entree. Momenteel komt het entreegebied erg gesloten over., De planbureaus vragen een meer open uitstraling (zie ook hoofdstuk Beveiliging ). Verdiepingen Rustige werkomgeving De verdiepingen lijken een logische plek voor de werkplekken. In vergelijking met de semiopenbare functies kunnen ze een meer ingetogen en rustig karakter krijgen. Om geconcentreerd werk mogelijk te maken, moeten medewerkers er terecht kunnen in verschillende soorten werkkamers. Daarnaast moeten ontmoetingen gestimuleerd worden (bijv. middels overlegplekken, pantry s e.d.).. Souterrain Facilitaire ruimten In het souterrain is veel inpandige ruimte beschikbaar. Deze plekken lijken zich vooral te lenen voor facilitaire ruimten zoals opslagruimten. Aandachtspunten Belangrijk aandachtspunt is de verbinding tussen de verschillende gebouwdelen. Looplijnen in B30 kunnen lang en ingewikkeld zijn, wat ten koste gaat van de interne communicatie. Vooral de paviljoens aan weerzijden van het pand liggen erg geïsoleerd. Dit behoeft expliciete aandacht bij de herindeling van het pand. 16

17 Bezoekers en medewerkers moeten zich binnen het gebouw goed kunnen oriënteren. Herkenbaarheid, heldere routing en contact met de omgeving zijn hierbij belangrijke uitgangspunten. Het bewegwijzeringsysteem moet integraal onderdeel uitmaken van het ontwerp. De technische installaties moeten zo worden aangebracht dat deze zoveel mogelijk uit het zicht zijn. 17

18 BEELDKWALITEIT Bij de renovatie van B30 moet een balans gevonden worden tussen het behouden van historische karakteristieken en de essenties van het ontwerp van Hans Ruijssenaars, en het realiseren van eigentijdse kwaliteiteisen op het gebied van functionaliteit, techniek en uitstraling. De architectuur dient zowel respectvol als vernieuwend zijn. Deze complexe architectonische uitdaging vraagt om inventiviteit, vakkundigheid en oog voor detail. Hieronder wordt kort ingegaan de beoogde beeldkwaliteiten voor het gebouw. Beeldkwaliteit Algemeen B30 dient de positie die de gebruikers, de planbureaus, in de samenleving innemen te representeren. De gebruikers van B30 zijn onafhankelijke Rijksdiensten die zich bezig houden met beleidsanalyse, onderzoek en toekomstverkenningen ten behoeve van het overheidsbeleid. Het gebouw is een Rijksmonument en een monument in categorie I van de Rijksgebouwendienst. B30 is statig en representatief gebouw, maar ook erg naar binnen gekeerd. Vooral het monumentale deel komt erg gesloten over, met lange gangen, gewelfde plafonds en dichte, zware wanden. De uitdaging zal zijn om hier meer licht en ruimtelijkheid naar binnen te brengen, zonder afbreuk te doen aan de monumentale kwaliteit. In de de uitbreiding naar een ontwerp van Hans Ruijssenaars speelt dit probleem niet. Daar komt veel daglicht binnen en zijn er volop zichtlijnen. Het zijn echter wel typische jaren negentig kantoren die wat betreft afwerking en uitstraling behoefte hebben aan modernisering. Idealiter hebben alle aanpassingen aan het gebouw een vanzelfsprekend karakter, en dus niet overdreven modieus of hip, maar wel eigentijds en aantrekkelijk met accenten in interieur en inrichting. Trefwoorden: respectvol, eigentijds, ingetogen Beeldkwaliteit Werkplekken Nog meer dan normaal is de beeldkwaliteit van de werkplekken een belangrijk aandachtspunt. De planbureaus hebben gekozen voor een flexibel kantoorconcept waarbij geen ruimte meer is voor personalisatie van de werkplek. De ambitie is om middels architectonische middelen de werkplekken aantrekkelijk en gebruiksvriendelijk te maken. De werkplekken bevinden zich in een rustige werkomgeving waarin geconcentreerd gewerkt kan worden aan de totstandkoming van publicaties, adviezen, prognoses en analyses. Verder is de ambitie om werkplekken in het monumentale deel meer transparanten minder hokkerig te maken. Er dient een gevoel van openheid te worden gegeven en er dient een sfeer gecreëerd te worden waarin onderlinge contacten worden versterkt en samenwerking wordt gestimuleerd. Trefwoorden: licht, gebruiksvriendelijk, comfortabel 18

19 Figuur 12 Referentiebeelden beeldkwaliteit werkplekken Beeldkwaliteit semiopenbare functies Het semiopenbare deel van het gebouw speelt een belangrijke rol bij het realiseren van de representativiteit als kenniscentrum. Het is de omgeving waar de gebruikers en bezoekers elkaar ontmoeten en heeft aantrekkingskracht op gebruiker en bezoeker. De semiopenbare functies op/rondom de begane grond moeten een levendige en uitnodigende uitstraling krijgen. Zorgvuldig ontwerp, gecombineerd met aantrekkelijke voorzieningen zoals een espressobar, moeten ervoor zorgen dat de begane grond echt gaat leven, en niet slechts een lege ruimte blijft. Medewerkers en bezoekers moeten er graag verblijven en zich goed kunnen oriënteren. Trefwoorden: uitnodigend, levendig, overzichtelijk Figuur 13 Referentiebeelden beeldkwaliteit semiopenbare functies Cultuurhistorische waarden Er dient rekening te worden gehouden met de architectonische en architectuurhistorische /cultuurhistorische waarden zoals deze zijn benoemd het bouwhistorisch onderzoek en de waardestelling. De voorzieningen in ruimten met een monumentaal karakter moeten uiteraard met respect voor het monument worden aangelegd. Op basis van het bouwhistorisch onderzoek en de waardestelling wordt er ten behoeve van de toetsing van de ontwerpen in overleg met de gemeente Den Haag 19

20 en de Rijksdienst Cultureel Erfgoed een bouwhistorisch kader opgesteld. Respecteren persoonlijkheidsrecht Kunst De Rijksgebouwendienst, de gemeente Den Haag en de Rijksdienst Cultureel Erfgoed zijn met elkaar in gesprek om te bewerkstellingen dat marktpartijen gedurende de dialoog hun ontwerpen bij de gemeente Den Haag en de Rijksdienst Cultureel Erfgoed kunnen toetsen. De persoonlijkheidsrechten van de oorspronkelijke architect van de renovatie en uitbreiding ( ) dienen gerespecteerd te worden. Er wordt onder andere van de marktpartijen verlangt dat soortgelijke gedragregels als van de Beroepsvereniging Nederlandse Architecten betreffende collegiaal overleg in acht worden genomen. Zoals bij alle rijksprojecten is ook hier de percentageregeling voor beeldende kunst van toepassing. Het voorzien in kunst valt binnen de scope van het contract. 20

21 DUURZAAMHEID Er wordt aandacht gevraagd voor het op verantwoorde wijze omgaan met de omgeving, het gebouw, de gebruikers en de processen. Bij de renovatie van een monument als B30 gelden beperkte wettelijke eisen of overheidsrichtlijnen voor het verbeteren van de duurzaamheid. Dit betekent echter niet dat er geen mogelijkheden zijn. Juist een bestaand gebouw, en dat geldt ook vooreen monument, biedt uitstekende mogelijkheden voor duurzaam huisvesten. Ambitie De overheid heeft een voorbeeldfunctie als het gaat om beperken van energiegebruik, het gebruik van duurzame energie en het toepassen van duurzame materialen en middelen. Dit geldt tevens voor de facilitaire dienstverlening. Er dient voldaan te worden aan alle criteria voor duurzaam inkopen 3. De focus ten aanzien van duurzaamheid zal, naast de wettelijke eisen en overheidsrichtlijnen, liggen op efficiency. Hierbij gaat om maatregelen toe te passen en in innovatieve toepassingen te investeren, die op basis van levensduurkosten worden terugverdiend. Deze moeten uiteraard technisch uitvoerbaar zijn en de monumentale onderdelen niet aantasten. Om de duurzaamheidinspanning voor het gebouw vergelijkbaar te maken, wordt voor dit project gebruik gemaakt van de BREEAM 4 methodiek. Binnen de methodiek voor bestaande gebouwen kan onderscheid gemaakt worden in de duurzaamheid van het gebouw als object (asset) en de wijze waarop het gebouw beheerd en gebruikt wordt. Rekening houdend met de monumentenstatus van het pand, is de ambitie is om minimaal de volgende scores te behalen: - renovatie oudbouw: min. very good (cf. BREEAM-NL Nieuwbouw); - renovatie uitbreiding: min. very good (cf. BREEAM-NL Nieuwbouw); - gebouwbeheer: min. good (cf. BREEAM-NL Bestaande Bouw/Gebruik); - gebouwgebruik: min. good (cf. BREEAM-NL Bestaande Bouw/Gebruik, voor het facilitaire deel). Hieronder wordt kort ingegaan op de aspecten die in BREEAM aan de orde komen. Energie Materialen Water Afval Vervuiling Welzijn en gezondheid Het huidige pand heeft een (EPA-)energielabel van circa G ( zeer onzuinig, de laagst mogelijke score). De ambitie is dit te verbeteren tot minimaal een C-label. Er moeten duurzame materialen worden toegepast die een lange levensduur hebben en/of makkelijk hergebruikt kunnen worden. Sloopafval tijdens de bouw moet zoveel mogelijk voorkomen en hergebruikt worden. Onnodig waterverbruik moet voorkomen worden. Tijdens de gebruiksfase moeten maatregelen genomen worden om de afvalstromen te minimaliseren en verschillende soorten afval te scheiden. Tijdens de gebruiksfase moet gebouwgebonden vervuiling voorkomen worden. Het gebouw moet een prettige en gezonde verblijfsomgeving bieden aan alle gebruikers. Voldoende (dag)licht, verse lucht, goede akoestiek en een prettig thermisch comfort spelen hierbij een grote rol. Zie ook hoofdstuk Binnenklimaat. 3 Zie: 4 BREEAM staat voor Building Research Establishment Environmental Assessment Method. Het is een beoordelingsmethode om de duurzaamheidprestatie van gebouwen te bepalen. Deze van oorsprong Engelse methode wordt wereldwijd en ook in Nederland toegepast (aangestuurd door de Dutch Green Building Council). Zie 21

22 Ecologie/landschap Transport Dit onderdeel is slechts beperkt relevant voor B30 omdat er in het plangebied nauwelijks sprake is van vrij terrein. Wellicht dat gekeken kan worden naar de inrichting van de twee patio s en naar de verbinding met het Haagse Bos. Het is een gegeven dat B30 makkelijk bereikbaar is met het openbaar vervoer. Het gebruik van duurzame transportmiddelen is verder te stimuleren door te voorzien in een goede fietsenstalling en douche/omkleedmogelijkheden. De fietsenstalling maakt geen onderdeel uit van de scope, aangezien deze is gevestigd bij het naastgelegen B20. Management Duurzaamheid moet een integraal onderdeel zijn van het beheer en de exploitatie van het pand. Dit betekent ondermeer dat er concreet een milieuplan of beheersysteem gebruikt wordt en dat er milieuvriendelijk inkoopbeleid is. 22

23 WERKPLEKCONCEPT De planbureaus hebben gekozen voor een flexibel kantoorconcept. De reden hiervoor is dat een flexibel concept efficiënt en duurzaam is. Door het delen van werkplekken hoeven minder vierkante meters verbouwd, verlicht, verwarmd, gekoeld, onderhouden en schoongemaakt te worden. Dat scheelt geld en milieuschade. Verder moet het concept bijdragen een levendige werkomgeving een kantoor zonder lege gangen of verlaten kamers. Hieronder wordt het werkplekconcept verder toegelicht. Flexibiliteit Voor het bepalen van het aantal werkplekken wordt gebruik gemaakt van de rijksnorm van 0,9 werkplek per fulltime-equivalent (fte). Deze norm betekent voor de planbureaus dat er grofweg 7 tot 8 werkplekken per 10 personen zullen zijn. Hierbij wordt uitgegaan van Arbo-conforme werkplekken. Dit betekent ondermeer: - Directe daglichttoetreding; - Minimale afmetingen van ruimten; - Instelbaar meubilair. Naast deze bureauplekken, moet het plan voorzien in een diversiteit aan informele werkplekken die gebruikt kunnen worden als uitwijkplek of als noodoplossing voor pieksituaties. Denk aan leestafels, overlegkamers, het bedrijfsrestaurant, de espressobar en de bibliotheek. Deze plekken moeten allemaal zodanig ontworpen zijn dat ze te gebruiken zijn als tijdelijke werkplek. Figuur 14 Informele werkplekken voor tijdelijk gebruik Kantoorconcept Wat betreft het kantoorconcept is gekozen voor een eigentijdse en flexibele versie van het klassieke kamerkantoor,bestaande uit:! 1-persoonsstilteplekken: circa 10% van het totaal aan werkplekken;! 2-persoonsplekken: circa 40% van het totaal aan werkplekken;! 4-persoonsplekken: circa 50% van het totaal aan werkplekken;! open werkruimten: alleen indien technisch noodzakelijk! overlegplekken (4 personen): 1 overlegplek per 10 werkplekken! vergaderkamer (8 pers): 1 vergaderkamer per verdieping (overige voorzieningen in het vergadercentrum Voor dit kantoorconcept zijn twee redenen. De eerste reden is dat medewerkers overwegend individueel en geconcentreerd onderzoekswerk verrichten. Veel van dat werk is bureaugebonden. Er is dan ook niet zozeer behoefte aan een diversiteit aan werkplekken, als wel aan voldoende aanbod van rustige plekken. Een tweede reden betreft het feit dat de monumentale plattegrondstructuur lastig te wijzigen lijkt. Binnen dit concept dienen ook voldoende plekken en mogelijkheden voor ontmoetingen te creëren. Juist bij een flexibel kantoorconcept is het van belang dat mensen elkaar tegenkomen als ze op kantoor zijn en goed kunnen samenwerken. Er dient voor gezorgd te worden dat het pand zo veel mogelijk zijn hokkerigheid 23

24 verliest. De uitwerking van het kantoorconcept en plattegrondindeling maakt dan ook een expliciet onderdeel uit van de aanbesteding. De marktpartijen worden, binnen bandbreedten, ook uitgedaagd om met 'uitgekiende' en alternatieve ontwerpoplossingen aan te dragen die aansluiten op de geformuleerde ambities. Figuur 15 Rustige ruimten voor onderzoekswerk Flexibiliteit Het is van belang om flexibiliteit in het ontwerp aan te brengen. Flexibiliteit vertaalt zich in de aanpasbaarheid van de werkruimtes, multifunctioneel gebruik van de bijzondere ruimten en het uitwisselen van functies. Dit alles dat noemenswaardige aanpassingen van technische installaties nodig zijn. Het kantoorconcept moet zich kunnen aanpassen aan de veranderende eisen en wensen van de organisatie. Het moet bijvoorbeeld mogelijk zijn om zowel grotere als kleinere ruimten te creëren, mocht daar behoefte aan blijken te zijn. Zonering Faciliteiten De planbureaus, en daarbinnen hun afdelingen, krijgen ieder een eigen vlek in het gebouw. Dit waarborgt dat medewerkers hun directe collega s frequent tegenkomen en dat mensen elkaar snel kunnen vinden. In de vlek staan ook kasten en lockers zodat mensen niet met hun spullen door het gebouw hoeven te slepen op zoek naar een werkplek. De vlekgrootte wordt vastgesteld op basis van het aantal fte van een afdeling en kan dus per afdeling verschillen. In de directe nabijheid van de werkplekken moet voorzien worden in de volgende faciliteiten: - pantry; - leestafel/ aanlandwerkplek ; - printruimte ; - lockers; - kastruimte. Deze voorzieningen moeten zodanig gepositioneerd worden dat ze dienen als logische ontmoetingsplek. Overlegplekken Voor intern overleg (2-8 personen) moeten op elke verdieping overlegruimtes komen die op ad-hoc basis gebruikt kunnen worden. Audiovisuele middelen moeten ervoor zorgen dat medewerkers er modellen kunnen bespreken, analyses kunnen maken en kunnen brainstormen. Ook moeten er enkele overlegruimten zijn die enige privacy bieden en gereserveerd kunnen worden voor vertrouwelijke gesprekken, en ook gebruikt kunnen worden als stiltewerkplek. 24

25 Grotere en geplande overleggen (> 8 personen) vinden in principe plaats in het vergadercentrum, de seminarruimte en het bedrijfsrestaurant/espressobar (voor informeel overleg). Figuur 16 Kleine overlegplekken, vrij te gebruiken, geavanceerde technologie om samen te werken 25

26 BINNENKLIMAAT B30 moet een prettige en gezonde verblijfsomgeving gaan bieden aan alle medewerkers en bezoekers. Het binnenklimaat speelt hierbij een belangrijke rol. Als algemene kwaliteitseis voor de reguliere werkruimten wordt minimaal uitgegaan van klasse goed 5, net zoals bij andere rijkspanden. Hieronder wordt kort toegelicht wat dat betekent. Bijzondere eisen voor specifieke ruimten zullen verder worden uitgewerkt in de outputspecificatie. Thermisch comfort Voor het thermisch comfort betekent de keuze voor goed dat er een comfort wordt gecreëerd dat voldoet aan de eisen van de Arbowetgeving, maar ook invulling geeft aan functionele eisen uit oogpunt van het bedrijfsproces. In de dagelijkse praktijk komt het neer op prettig en behaaglijk comfort dat is toegesneden op de taak van de werknemers met mogelijkheden voor controle per vertrek door de gebruikers. Specifiek aandachtspunt bij B30 is de warmte in de zomer. Bij een langdurig warme zomerperiode warmt de bouwmassa langzaam op (waardoor het lang relatief koel blijft), maar als het gebouw eenmaal is opgewarmd is deze ook langdurig warm wat aanleiding geeft tot comfortklachten. Deze klachten dienen te worden opgelost. Luchtkwaliteit Het is evident dat het pand moet voorzien in voldoende verse lucht per persoon en dat gebruikers geen last mogen hebben van luchtverontreinigingen of stank. Verder moet alle reguliere werkvertrekken voorzien worden van te openen ramen om contact met buiten te waarborgen en individuele klimaatbeïnvloeding mogelijk te maken. Een goede luchtkwaliteit betekent ook dat er geen rookruimten gerealiseerd zullen worden in het gebouw. Akoestisch comfort Voor de werkruimten op de verdiepingen geldt dat gebruikers niet onnodig worden afgeleid door lawaai van collega s, installaties, verkeer van buiten of activiteiten in naastgelegen vertrekken, zeker op de grotere kamers. Verder moet specifiek aandacht geschonken worden aan de spraakverstaanbaarheid in bijeenkomstruimten (denk aan de seminarruimte en het vergadercentrum), die een excellente omgeving moeten bieden voor presentaties, overleg en discussies. Speciaal aandachtspunt is de akoestiek in het atrium. Die is momenteel erg slecht en creëert overlast voor de bovenste verdiepingen. Visueel comfort Visueel comfort betekent dat gebruikers worden voorzien van voldoende licht, daglicht en uitzicht, zonder last te hebben van hinderlijke reflecties of tegenlicht. Denk aan maatregelen als bureauverlichting, beeldschermvriendelijke armaturen en zon/lichtwering. Gebruikers zijn zelf in staat om verlichtingsniveaus op de werkplek aan te passen en de zon/lichtwering aan te passen. In vergaderruimten moeten mogelijkheden tot verduistering zijn. De uitdrukkelijke ambitie ten aanzien van het binnenklimaat is om tot een hoog kwaliteitsniveau te komen. BEVEILIGING Zoals gezegd moet B30 een denktank worden die frequent bezocht wordt door ondermeer rijksambtenaren, externe onderzoekers, journalisten en beleidsmakers. Om die reden moet het gebouw uitnodigend en laagdrempelig zijn. Tegelijkertijd geldt echter dat veiligheid van personen, eigendommen en informatie onder alle omstandigheden gegarandeerd moet zijn. Er moet dan ook nauwkeurig gekeken worden naar een 5 Conform Handboek bouwfysische kwaliteit voor kantoren van de Nederlands Vlaamse Bouwfysica Vereniging. 26

27 AMBITIEDOCUMENT PPS BEZUIDENHOUTSEWEG 30 integraal geheel van organisatorische, bouwkundige en elektrotechnische (OBE) beveiligingsmaatregelen. De beveiliging dient zich flexibel aan te passen op veranderingen tijdens het gebruik van het gebouw, bij wisselende gebruikers en bij afwijkende situaties in de omgeving. Beveiligingsniveau De beveiligingsmaatregelen voldoen aan het Voorschrift Informatiebeveiliging Rijksdienst aangevuld met het VIR-BI (VIR - Bijzondere Informatie). Voor het gebouw als geheel wordt uitgegaan van beveiliging tegen kwaad van alle dag. Hiertoe behoren geen terreurdreigingen of misdrijven, maar wel protestacties of eenmansacties zoals insluiping of inbraak. Het gehele pand dient beveiligd te worden tot het niveau Departementaal Vertrouwelijk. Hogere rubriceringen kunnen binnen een gebouwdeel voorkomen. Toegang Rijksmedewerkers die voorzien zijn van een rijkspas moeten het gebouw eenvoudig kunnen betreden en zich vrij kunnen bewegen door alle reguliere ruimten (kantoorverdiepingen, semiopenbare ruimten). Een aantal specifieke ruimten (zoals de terminal ruimten CBS, en de ICT-ruimten) moeten alleen met autorisatie toegankelijk zijn. Aandachtspunt is de ontvangst van bezoekers. Bezoekers moeten op een eenvoudige en laagdrempelige wijze het gebouw kunnen betreden, zonder uitgebreide controles en wachtrijen bij de receptie. Zeker als er sprake is van seminars en grote bijeenkomsten moet er sprake zijn van een soepele doorstroming. Idealiter kunnen bezoekers bij dergelijke gelegenheden direct doorlopen. Dit mag echter niet ten koste gaan van de beveiliging van de kantoorverdiepingen waar bezoek alleen toegang krijgt onder begeleiding. Deze combinatie van laagdrempeligheid en beveiliging vraagt om inventieve oplossingen van de markt omdat er sprake van diverse stijgpunten in het pand (liften, trappenhuizen, monumentale trap naar de 1e verdieping). Figuur 17 Referentie: het eenvoudig toegankelijke vergadercentrum van het Ministerie van Financiën Relatie met B20 Zoals gezegd, is B30 verbonden met B20. De koppeling tussen beide panden en de toegangscontrole moet zodanig ingericht worden dat ongeautoriseerde personen zich geen toegang kunnen verschaffen tot B30 en omgekeerd. Beveiliginstallaties In de nieuwe situatie zal volgens de laatste stand van de techniek het geïntegreerde ontwerp voor het security management systeem en de communicatie tussen onderdelen daarvan worden uitgevoerd. 27

28 Organisatie De beveiligingsdiensten zijn onderdeel van de scope van het contract. De beveiligingsorganisatie verzorgt de algehele beveiliging, receptietaken, toezicht op het ontvangstgebied en toezichtrondes. Voor nachtsituatie kunnen de alarmafhandeling en observaties doorgekoppeld worden naar een externe meldkamer. 28

29 FACILITAIRE DIENSTEN EN MIDDELEN Naast de huisvestingaspecten die in de voorgaande hoofdstukken van dit document zijn besproken, zullen ook diverse facilitaire diensten onderdeel worden van de scope van de aanbesteding. Hierbij gaat het om het integraal leveren van diensten en middelen, evenals het beheer en onderhoud hiervan dat specifieke aandacht en zorg vraagt vanwege de status van Rijksmonument. Het achterliggende idee is dat door de integrale aanbesteding van huisvesting en diensten, beiden beter op elkaar kunnen worden afgestemd. Het goed functioneren van de dienstverlening en aansluiting op de gebruikersorganisatie is essentieel voor het primaire proces van de planbureaus. Het maakt een belangrijk en groot onderdeel van de DBFMOovereenkomst uit. De marktpartijen dienen hier al vanaf de aanbesteding goed over na te denken en tot oplossingen te komen die het primaire proces van de gebruikers ontzorgen en ondersteunen. In de exploitatiefase dienen de geboden oplossingen in de praktijk ook goed te functioneren, zodat het primaire proces van de gebruikers daadwerkelijk ontzorgd en ondersteund wordt. De planbureaus verrichten beleidsgericht wetenschappelijk onderzoek. Dit vraagt om een werkomgeving waar zowel samenwerken als geconcentreerd werken wordt gestimuleerd. De facilitaire dienstverlening dient erop gericht te zijn de doelstellingen te ondersteunen. De opdrachtgever wenst een 'partnership' met de opdrachtnemer. Dit betekent dat er op basis van gelijkwaardigheid en vertrouwen wordt samengewerkt. Opdrachtnemer heeft hierin een proactieve houding. Van de marktpartijen wordt dan ook verwacht dat deze de eigen processen efficiënt en effectief inricht en naadloos aansluit bij de processen en behoeften van de gebruiker. De facilitaire werkzaamheden moeten zodanig uitgevoerd worden dat het primaire proces van de gebruikers daar geen hinder van ondervindt. De opdrachtgever verwacht dat een integrale dienstverlening daadwerkelijk tot synergievoordelen leidt en dat aanpassingen eenvoudig mogelijk zijn op het niveau en/of in de samenstelling van het dienstverleningspakket. Er is in ieder geval sprak van één loketfunctie. De opdrachtnemer is er op gericht de kwaliteit van de dienstverlening en de kwaliteitsbeleving door de gebruikers continu te verbeteren. Voor de opdrachtnemer moet het de standaardwerkwijze zijn dat klachten over en storingen aan huisvesting en dienstverlening zoveel mogelijk worden voorkomen. De opdrachtnemer dient hiertoe integrale kwaliteitszorg in te bedden in de eigen werkwijze. Belangrijk aandachtspunt is dat de marktpartijen hierbij gebruik kunnen maken van mantelovereenkomsten (bijv. voor de energievoorziening). Dat is echter geen verplichting. Op basis van de NEN 2748 wordt hieronder aangegeven welke diensten binnen de scope van het contract vallen. Huisvesting Binnen scope. De marktpartij wordt verantwoordelijk voor de realisatie en beheer van het gebouw, de inrichting en het terrein van B30. Ook de water- en energievoorziening vallen binnen de scope. Buiten de scope vallen de voorzieningen die binnen B20 blijven (mogelijk de fietsenstalling, parkeerplaatsen en expeditievoorzieningen). Consumptieve dienstverlening Risicobeheersing Binnen scope. De marktpartij wordt gevraagd alle benodigde consumptieve diensten in het pand te leveren(bedrijfsrestaurant/espressobar/pantry s/drankenvoorziening/catering bij evenementen). Binnen scope. De marktpartij verzorgt de algehele beveiliging, receptietaken, toezicht op het 29

30 ontvangstgebied en surveillancerondes. Ook de preventie en bestrijding van calamiteiten is onderdeel van de scope. Voor de nachtsituatie kan gebruik gemaakt worden van een externe meldkamer.. Zie ook hoofdstuk beveiliging. Schoonmaak Binnen scope. Het gaat om het reinigen en in schone staat houden van zowel de binnenzijde als de buitenzijde van het pand en de inventaris van de organisatie. Aandachtspunt is sommige delen van de gevel en het atrium slecht zijn schoon te maken vanwege de monumentstatus en het ontwerp van de draagconstructie van de uitbreiding. Op dit moment worden die geveldelen alleen schoongemaakt worden tijdens incidenteel groot onderhoud. De wens is om deze elementen vaker schoon te maken. Verhuizen Binnen scope. Dit betreft zowel interne verhuizingen tijdens de gebruiksfase als de eenmalige verhuizing van de drie organisaties (vanuit vier verschillende locaties, drie locaties in Den Haag en één locatie in Bilthoven) naar B30. Documentmanagement Reststoffenmanagement Verstrekken van middelen ICT Buiten scope. De reprodiensten worden door de gebruikers zelf georganiseerd. Binnen scope. De marktpartij wordt verantwoordelijk voor het verzamelen, opslaan en afvoeren van afval. Duurzaamheid is hierbij een belangrijk aandachtspunt (afvalscheiding/ recycling/ upcycling ) Binnen scope De marktpartij wordt verantwoordelijk voor het verstrekken van de inrichting en overige middelen zoals bewegwijzering, dienstfietsen, kunst, groen en kantoorbenodigdheden. Deels binnen scope. In het gebouw wordt gewerkt in een flexibele, door ICT optimaal gefaciliteerde eigentijdse werkomgeving, waarbij men geen fysieke, digitale of mentale belemmering ondervindt om van plek te wisselen. ICT wordt in de scope opgenomen voor zover het gaat om de realisatie en het onderhoud van de externe en interne infrastructuur. De bekabeling tot aan het gebouw en in het gebouw tot en met het aansluitpunt aan de muur, behoren tot de scope. Het betreft vooralsnog ondermeer de ICT-ruimten (EFR, MER en SER), een fysiek- en draadloos netwerk (WiFi) en een dekkingsinstallatie voor mobiele telefonie/datacommunicatie binnen het gebouw. De hardware, software, ondersteunende ICT diensten (helpdesk, opleiden, beheer, etc.) en de informatiestromen vallen er buiten. De gebouwgebonden ICT en de systemen die er gebruik van maken dienen een hoge beschikbaarheid te hebben. 30

31 Externe voorzieningen Facility management Buiten scope. Het verblijf extern, externe werk- en vergaderplekken en het vervoer van personen wordt door de gebruikers zelf georganiseerd. Deels binnen scope. De aansturing van de facilitaire dienstverlening blijft de verantwoordelijkheid van de gebruikers, alleen de uitvoering (bewonersservice, handyman, e.d.) is onderdeel van de scope. Hierbij wordt uitgegaan van goede samenwerking met de marktpartij. Verder wordt de marktpartij geacht adequate managementinformatie aan te leveren. 31

32 RISICO S, FINANCIEN EN BIJZONDERE EISEN Risico s Financiën De taak- en risicoverdeling in de DBFMO-overeenkomst is zoals neergelegd in de model DBFMO-overeenkomst zoals die voor rijkshuisvestingsprojecten wordt toegepast. De model DBFMO-overeenkomst voor huisvesting is te vinden op: De opdrachtnemer dient op door hemzelf te bepalen wijze zorg te dragen voor voldoende en tijdige financiering om aan haar verplichtingen uit het contract te voldoen. Voor deze verplichting wordt van gegadigden een bankgarantie gevraagd. De opdrachtnemer ontvangt op basis van de DBFMO-overeenkomst, vanaf de ingebruikname, een prestatieafhankelijke, periodieke beschikbaarheidvergoeding. Opdrachtnemer ontvangt een variabele vergoeding voor een aantal standaard variabele diensten op basis van de afgenomen volumes. De periodieke beschikbaarheidvergoeding is het standaard betalingsprincipe bij DBFMO-overeenkomsten. Bijzondere eisen In verband met de kenmerken van de opgave worden naar verwachting de volgende bijzondere selectie-eisen gesteld aan de marktpartijen, zijnde:! Ervaring met renovatie en/of restauratie van een beschermd monument op het gebied van ontwerp en realisatie;! Ervaring met integraal proces(management);! Vermogen om vakkundig te ontwerpen in overeenstemming met de ambities van dit project;! Vermogen om vakkundig facilitaire diensten te leveren in overeenstemming met de ambities van dit project. 32