GEMEENTE OLDEBROEK. Ons kenmerk. Doorkiesnummer 19 juni 2014

Transcriptie

1 Kenmerkend voor Lden is dat het een jaargemiddelde geluidbelasting betreft over 24 uur per dag. In het Luchtvaarbesluit zijn de 'werktijden' bepaald op de periode van tot uur. Daarnaast kan er ook in de periode van tot uur nog gebruik worden gemaakt varuiet 2 4 JUL ml Raadhuisplein 1, Oldebroek Verzenddatum GEMEENTE OLDEBROEK Postt 8096 ZG Oldebroek gemeente@oldebroek.nl Tel: (0525) Aan de Directie Particpatie Ontwerp Luchthavenbesluit Lelystad Postbus GH 's-gravenhage IBAN: NL16BNGH BIC-code: BNGHNL2G Uw brief/kenmerk Ons kenmerk Inlichtingen Doorkiesnummer 19 juni B. bij 't Werk Onderwerp Zienswijze Ontwerp Luchthavenbesluit Lelystad ca. 1 Bijlage(n) Datum 22 juli 2014 Geachte heer/mevrouw, Op 20 juni jongstleden is het ontwerp luchthavenbesluit en het Milieueffectrapport Lelystad Airport ter inzage gelegd. Tot en met 31 juli aanstaande kunnen zienswijzen kenbaar worden gemaakt. Graag maken wij van deze mogelijkheid gebruik. Onlangs heeft de Alderstafel de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu geadviseerd om uit te gaan van routevariant B+. Deze route is als minst belastende route beoordeeld. Voor Elburg en Oldebroek betekent deze variant dat de vliegtuigen over en dichter langs het grondgebied van beide gemeenten vliegen. Hoewel voldaan wordt aan de wettelijke geluidnormen voor luchtvaartlawaai, zal er toch sprake zijn van toename van geluidhinder voor de inwoners en met name voor de bewoners van het buitengebied. Het wordt minder stil. Het omgevingsgeluid zal op een hoger niveau komen te liggen. Het nationaal belang van de ontwikkeling van Lelystad Airport wordt door opeenvolgende kabinetten onderstreept en recent nog door de huidige Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu. Wij hechten grote waarde aan een zorgvuldige besluitvorming op grond van volledige en goede informatie met betrekking tot onder andere milieueffecten. Op basis van de nu ter inzage liggende stukken hebben wij enkele bedenkingen en vragen. Wij willen de volgende punten graag naar voren brengen. 1. Geluid In het deelonderzoek Geluid, dat deel uitmaakt van het MER, zijn de varianten beoordeeld op geluid en gehinderden. De voorgestelde routevariant B+ is in de kaarten weergegeven met daarin opgenomen de geluidbelastingen en geluidcontouren. De beoordeling is in Lden uitgevoerd.

2 vliegveld als een vorm van 'overloop', bijvoorbeeld als gevolg van slecht weer, calamiteiten, vertragingen etcetera. Het gemiddelde geluidniveau Lden is berekend op db binnen het grondgebied van de gemeenten Elburg en Oldebroek. Daar er geen sprake is van 24 uur "vliegtijd' maar er 7 uur 'nachtrust' gehouden wordt, wordt het gemiddelde geluidniveau verdeeld over slechts 17 uur. De bewegingen worden dus in een korter tijdsbestek "gepropt', hetgeen een hogere geluidbelasting inhoudt in het gedeelte van het etmaal waarin gevlogen wordt (06.00 uur tot uur en mogelijk tot uur). Met inachtneming van het feit dat de intensiteit van het aantal vliegtuigen per uur niet gelijkmatig verdeeld zal zijn (o.a. piekuren), zal er sprake zijn van uren waarbij het geluidniveau in de beoordeelde gebieden meer dan 45 db zal bedragen. In 2004 en in 2012 zijn in het buitengebied van Elburg zogenaamde "achtergrondmetingen" verricht. Het geluidniveau in het buitengebied van Elburg en Oldebroek is vergelijkbaar te noemen. Uit die metingen bleek het heersende geluidniveau in de dag- en avondperiode 36 db(a) te bedragen. In de nachtperiode ( uur) is een niveau van 27 db(a) gemeten. Wanneer deze gemeten waarden worden 'omgezet' naar een jaargemiddeld niveau Lden, is er sprake van 37,6 db en 27 db voor de nachtperiode Lnight. Het berekende geluidniveau van db, veroorzaakt door het vliegverkeer, betekent dan een forse toename aan geluid in en op de stille Veluwe. De metingen die in 2012 in opdracht van de gemeente Elburg zijn uitgevoerd, dienden om het geluidniveau vast te leggen voor zowel ruimtelijke ontwikkelingen (mogelijk nieuwe bestemmingen) én ten behoeve van de bepalingen van geluidnormen voor de "milieuvergunningen' voor bedrijven in de omgeving/dit betreffende gebied. Met de geluidniveaus zoals die in de ter visie liggende stukken zijn aangegeven én het feit dat het berekende geluidniveau feitelijk hoger zal liggen vanwege de "rusttijd' van 7 uur, ontstaat er wel een vreemde situatie dat vergunningen (van veelal agrarische bedrijven) "aangepast' moeten gaan worden vanwege een hoger omgevingsgeluid. De bedrijven zouden ruimere geluidnormen moeten krijgen en het gevolg daarvan is weer dat burgers en recreanten op die wijze ook weer meer geluidbelasting "te verteren krijgen'. Het geheel is een ongewenste situatie en de algehele omgevingskwaliteit zal hierdoor verslechteren. Hoe verhouden de gecumuleerde geluidbelastingen, waarbij ook nog sprake kan zijn van toename van verkeersgeluid door verkeer van en naar Lelystad Airport via de wegen N302 en N309, zich ten opzichte van de beschouwde effecten zoals die nu in de MER-rapportages zijn verwerkt en beoordeeld? Naar onze mening is het MER (te) beperkt in de beschouwing van bovenstaande (gecumuleerde) gebiedspecifieke aspecten en is in het besluit hiermee onvoldoende rekening gehouden. In de aanbiedingsbrief aan de Staatssecretaris en de Nota van Toelichting bij het Luchtvaartbesluit wordt gesproken over optimalisatie van routes. Om mogelijke verfijning en optimalisatie van de huidige B+ variant te kunnen beoordelen, is geadviseerd om in dit stadium hierover nog geen uitspraak te doen. Na de realisatie en operationeel zijn van de luchthaven zal nader onderzoek gedaan worden naar de mogelijkheden voor optimalisatie. Om op basis van feitelijke getallen te komen tot een optimalisatie van de route is niet onlogisch. Dit houdt echter wel in dat mogelijk in de toekomst de hinder zal af- of toenemen voor de gemeenten Elburg en Oldebroek. Misschien niet in verhoogde geluidbelasting maar wél in het aantal gehinderden in Elburg en Oldebroek. Ondanks de logische opzet zijn wij niet gerust op de uitkomst dat in de toekomst het aantal gehinderde inwoners in Elburg en Oldebroek niet zal toenemen. Dit mede met inachtneming van de hierboven aangegeven toename van geluid in de toekomst.

3 2. Gezondheidsmonitor In het MER wordt gesproken over de diverse milieuaspecten en de daarbij behorende GES-scores (gezondheid-effect-screening). Voor de diverse milieucomponenten zijn normen bepalend voor ontwikkelingen (mogelijkheden). Deze dienen als bescherming voor mens en natuur/milieu. Een norm is een 'getal', hinderbeleving is echter niet in normen gevat. Hinderbeleving is ook per persoon verschillend. Vaak wordt voor geluid, luchtverontreiniging etc. gebruik gemaakt van de GES-methodiek. Hoe hoger de geluidbelasting, hoe hoger de GES-score, hoe groter het effect op de 'gezondheid'. Hoe geluid wordt ervaren is per individu verschillend. Is het geluid aangenaam, dan wordt de hindergrens minder snel bereikt dan als het een storend geluid is. Met betrekking tot de ontwikkelingen is wel de GES-systematiek toegepast maar is (nog) geen 'hindersystematiek' in ogenschouw genomen. Door de GGD-en in Nederland wordt veelal de 'Gezondheidsmonitor' als instrument toegepast om ook hinderbeleving te monitoren. Het doel van de Gezondheidsmonitor is: Het in kaart brengen van de ervaren gezondheid en het welbevinden van de omwonenden van de luchthaven, de mening over de woonomgeving en de zelf gerapporteerde gezondheidsklachten voordat de uitbreiding van de luchthaven is gerealiseerd; Het inventariseren van welke mogelijke beïnvloedbare persoonlijke en contextuele factoren er onder de bevolking leven die van invloed kunnen zijn op de gezondheid en het welbevinden en de mening over de woonomgeving na realisatie en het operationeel worden van de luchthaven. In het kader van dit Luchtvaartbesluit willen wij dit instrument graag toegepast zien worden waarbij ook de GGD betrokken wordt. Ook bij andere luchthavens is dit instrument toegepast. Van belang hierbij is om onderscheid te maken tussen de huidige situatie (referentiesituatie) en de situatie na de realisatie. De ontwikkeling naar vliegtuigbewegingen in de eerste fase is hiervoor een goed ijkpunt. Indien uit de geïnventariseerde gegevens blijkt dat er sprake is van ernstige hinder in de gemeenten Elburg en Oldebroek. zou in combinatie met de nog nader te onderzoeken optimalisaties van de routes, aanpassing van de routestructuur mogelijk moeten zijn om de hinder bij de bewoners, bedrijven en recreanten in de gemeenten Elburg en Oldebroek te verminderen. 3. Stikstofdepositie Een zorgpunt is de stikstofdepositie op het grondgebied van de gemeenten Elburg en Oldebroek waartoe het voorziene vliegverkeer zal leiden. In het voortraject om te komen tot het voorliggende Luchtvaartbesluit zijn diverse rapportages opgesteld in het kader van het MER. De beoordeling van stikstofdepositie is in een van de rapportages uitgewerkt en gaf in eerste instantie een hoge stikstofdepositie te zien en met name op Veluws (Gelders) grondgebied. Recent is door de Alderstafel aangegeven dat de hoge depositie door een rekenfout was ontstaan en dat na correctie de stikstofdepositie niet meer belemmerend is voor de ontwikkelingen van Lelystad Airport. In dit stadium is een dergelijk correctie altijd lastig uit te leggen, maar welke zekerheid hebben of krijgen wij dat de stikstofdepositie niet schadelijk of belemmerend zal zijn of worden voor de natuur (waaronder Natura 2000 gebieden) en de agrarische bedrijvigheid in onze gemeenten? Om de effecten van de stikstofdepositie op de Natura2000-gebieden te onderzoeken dient op grond van artikel 19j Natuurbeschermingswet 1998 hierna: Nbw) een passende beoordeling uitgevoerd te worden. Artikel 19j, eerste lid Nbw stelt dat een bestuursorgaan bij het nemen van een besluit tot het vaststellen van een plan dat, gelet op de instandhoudingsdoelstelling voor een Natura2000-gebied, de kwaliteit van de natuurlijke habitats van soorten in dat gebied kan verslechteren of een significant verstorend effect kan hebben op de soorten waarvoor het gebied is aangewezen, rekeninghoudend met de gevolgen die het plan kan hebben voor het gebied. Ingevolgde lid 2 van artikel 19j Nbw maakt het bestuursorgaan voor plannen als bedoeld in lid 1, 3

4 voordat het plan wordt vastgesteld, een passende beoordeling van de gevolgen voor het gebied waarbij rekening wordt gehouden met de instandhoudingsdoelstellingen van dat gebied. Slechts als uit objectieve gegevens blijkt dat significante effecten op een Natura2000-gebied zijn uitgesloten is een passende beoordeling niet noodzakelijk (ABRvS 16 april 2014, zaaknummer /1/R4). Dat is echter bij het ontwerpluchthavenbesluit Luchthaven Lelystad niet aan de orde. Uit het MER en het bijbehorende Addendum 3 (inzake stikstofdepositie) komt helder naar voren dat voor het Natura 2000-gebied de Veluwe 'significante effecten op habitattypen van voedselarme pleistocene zandgronden (stuifzanden, heiden, bossen) niet zijn uitgesloten'. Daarbij wordt ook aangegeven dat 'mogelijkheden voor mitigatie van effecten op de Veluwe liggen in de wijziging van de voorziene vlootsamenstelling: minder klein verkeer en helikopters. Daarnaast wijst de uitkomst van de beoordeling erop dat opname in het PAS van de uitbreiding van vliegveld Lelystad een noodzakelijke stap zal moeten zijn'. De oplossing voor de (geringe) stikstoftoename wordt feitelijk gezocht in nog niet vastgelegde wetgeving. In een besluit (luchtvaarbesluit) anticiperen op nog niet vastgestelde wetgeving is naar onze mening erg voorbarig en niet juist. Graag zien wij uw reactie hierop. In Addendum 3 behorende bij het MER wordt gesteld dat een passende beoordeling slechts uitgevoerd kan worden als de routestructuur definitiefis vastgesteld. Een dergelijke stelling is ons inziens zeer discutabel. Het Luchthavenbesluit Luchthaven Lelystad maakt mogelijk dat het vliegverkeer door de uitbreiding van Lelystad Airport aanmerkelijk toeneemt. Zoals ook al aangegeven zorgt de toename voor negatieve effecten voor Natura2000-gebied de Veluwe. In de samenvatting van het MER is in de tekst op bladzijde 21 onder 5.5 aangegeven dat 'voorafgaand aan het vaststellen van het luchtvaartbesluit, een passende beoordeling moet worden opgesteld'. Deze stelling onderschrijven wij. Wij denken echter dat de stelling (nog) geen betrekking heeft op de herberekening van de stikstofdepositie en de tekst van het Addendum. Graag zien wij uw reactie hierop. In een ambtelijke mail, gericht aan de deelnemers van het 'delegatie-overleg'(zie bijlage), wordt een uitleg gegeven over de herberekening en het Addendum. In de mail is het volgende opgenomen: "Was de juiste uitkomst van de stikstofdepositie eerder bekend geweest, dan had deze als zodanig opgenomen geweest in een verstorings- of verslechteringstoets. Een passende beoordeling was dan ook niet noodzakelijk geweest". Kunt u aangeven of de interpretatie juist is als wij hieruit opmaken dat er al wél een passende beoordeling uitgevoerd is? Gezien het voorgaande is het opstellen van een passende beoordeling bij het Luchthavenbesluit Luchthaven Lelystad ons in ziens wél noodzakelijk om te voldoen aan artikel 19j van de Natuurbeschermingswet Dit temeer daar nu al een voorzet genomen wordt op het 'toepassen' van het PAS. Nu een passende beoordeling niet is opgesteld en geen onderdeel uitmaakt van het MER zal het Luchthavenbesluit Luchthaven Lelystad in strijd met de Natuurbeschermingswet 1998 worden vastgesteld. Voor zover ons bekend is er bij het Luchtvaartbesluit voor Luchthaven Twente wél een passende beoordeling opgesteld. Als dit juist is, kunt u ons aangeven waarom er verschil is gemaakt voor de beoordeling van Luchthaven Twente en het concept-luchtvaartbesluit van de Luchthaven in Lelystad? 4. Bereikbaarheid Het ministerie van Infrastructuur en Milieu, de provincie Flevoland en de gemeente Lelystad hebben samen onderzoek uitgevoerd naar de problemen en oplossingen in de bereikbaarheid van Lelystad Airport, waarbij de aandacht is gefocust op de A6. Tijdens de op maandag 23 juni jongstleden gehouden informatiebijeenkomst in Zwolle heeft een inwoner uit de gemeente Elburg aandacht gevraagd voor het toenemende verkeersaanbod tussen de A28 en de Flevopolder ten gevolge van de ontwikkeling van Lelystad Airport. In reactie gaf de

5 heer Alders aan dat geen van de overheden aan de Aldertafel dit probleem heeft aangekaart. Met andere woorden: er is geen probleem. Toch is deze conclusie te snel en doet het geen recht aan de recent gevoerde discussie met de provincie Gelderland over een rondweg om 't Harde in casu de verkeersproblematiek op de Eperweg in 't Harde annex de Zuiderzeestraatweg zowel richting Oostendorp als de kern Oldebroek. Het is zonder meer te verwachten dat een deel van de bezoekers/gebruikers van Lelystad Airport die zich per auto verplaatsen, gebruik maken van de route A28-'t Harde-Oostendorp-Dronten- Lelystad Airport. Het verkeersonderzoek (d.d. 27 maart 2014) dat deel uitmaakt van het MER, beperkt zich tot een straal van 5 a 10 kilometer rondom het vliegveld. Afgezien van een kaart op bladzijde 24 waaruit blijkt dat maar liefst 31% van het verkeer zich richting provincie Gelderland begeeft, bevat het rapport geen informatie over de hoeveelheid luchtvaartgebonden verkeer dat via de diverse routes de grens met de provincie Gelderland passeert. Hierbij komt dat de provincie Gelderland in zowel Elburg als Oldebroek de provinciale wegen voorziet van geluidreducerend asfalt ter beperking van de geluidbelasting. Het is nu onduidelijk in hoeverre deze reductie door de ontwikkeling van de luchthaven teniet wordt gedaan. De rapportage geeft geen inzicht in de gevolgen van toename van het verkeer met de mogelijke gevolgen in de vorm van doorstroming en geluid(hinder) op en ten gevolge van het verkeer op de N302 en N309. Daarnaast zijn er ook andere effecten van de toename van verkeer in de vorm van hinder, schade en mogelijke beperkingen voor de leefomgeving. Een nader onderzoek en onderbouwing ontbreekt waarmee een zorgvuldige beoordeling en besluitvorming ons inziens nu (nog) niet mogelijk is. Geconcludeerd kan worden dat op termijn problemen te verwachten zijn. Wij stellen voor de verkeersstromen van meet af aan te monitoren. Graag willen wij daarover afspraken maken. 5. Afspraken kader en Routevariant B+ Om te komen tot een besluit over de routes heeft de Alderstafel een regionaal beoordelingskader geformuleerd. Zo is afgesproken dat boven het oude land op minimaal 6000 voet (circa 1800 meter) dient te worden gevlogen. In de brief van de Alderstafel aan de staatssecretaris (d.d. 22 mei 2014) is aangegeven dat hierop één uitzondering gemaakt moet worden. Voor naderend verkeer uit het zuiden is 6000 voet boven het oude land moeilijk realiseerbaar vanwege het benodigde daalprofiel om de eindnadering uit te voeren. Het gaat hier om de dalende routevariant B+ (baan 05) over het buitengebied van Oldebroek. Daar zal worden gevlogen op een hoogte van 3000 voet. Dit gebied, de polder Oosterwolde, is in de vastgestelde Omgevingsvisie van de provincie Gelderland deels aangemerkt als "Ganzenfoerageergebied" en "Weidevogelgebied". In deel 4H "Deelonderzoek Vogels &Veiligheid" van het MER wordt dit gebied niet expliciet genoemd. Wij kunnen niet goed vaststellen of dit gebied als zodanig is meegenomen in de analyse en of de aldaar voorkomende ganzen en weidevogels een risico vormen voor het vliegverkeer. Graag zien wij uw reactie hierop. In het beoordelingskader is voorts afgesproken dat bestaande woongebieden en toekomstige stedelijke gebieden dienen te worden vermeden. De routevariant B+ laat zien dat over de kern Wezep/Hattemerbroek wordt gevlogen. Ook zal de nieuwbouwwijk Vossenakker in Elburg niet geheel kunnen worden ontzien. Wij moeten constateren dat de routevariant B+ zeer nadelig uitpakt voor de kernen Wezep/Hattemerbroek, Oosterwolde (voornoemde kernen zijn gelegen in de gemeente Oldebroek) en Elburg. Het gaat hier met name om de 40 db Lden-contour die zich voor een groot deel over beide gemeentes uitstrekt. Het is ons bekend dat deze contour geen wettelijke status heeft en dat 5

6 deze contour zorgvuldigheidshalve is doorgerekend om zo een volledig beeld te krijgen van de plaatsen waar zich een geluidseffect voordoet als gevolg van de luchthavenontwikkeling van Lelystad. Echter, het gaat om relatief grote aantallen ernstig gehinderden bij 45K na 2025 (bijvoorbeeld Wezep 950, Oosterwolde 191 en Elburg 231 inwoners) en ernstige slaapgestoorden bij 45K na 2025 (bijvoorbeeld Wezep 513, Oosterwolde 99 en Elburg 315 inwoners). Tijdens de voorlichtingsbijeenkomst van de Alderstafel in Zwolle waren simulaties te horen en te zien van vliegtuigen. Op zich heel duidelijk, maar wel altijd op een afstand van een paar kilometer. De vraag van een bewoner hoe het zou klinken als een vliegtuig recht over komt (op 1.800m) werd helaas eenvoudig afgedaan met de reactie dat niet alle situaties in beeld kunnen worden gebracht. Het gaat echter niet om alle woningen maar om de situatie dat een vliegtuig niet op grote afstand, maar recht over komt (worst case). Het is evident dat dit voor de bewoners van de hierboven genoemde kernen van groot belang is en voor ons noodzakelijk om een goed beeld te kunnen vormen van de te verwachten hinder. Dit onderstreept ook het belang dat wij hechten aan de uitvoering van een gezondheidsmonitor. Een zorgpunt in dit verband is ook de vlieghoogte van 6000 voet in relatie tot de geluidsbelasting. Welke zekerheid hebben wij dat niet lager wordt gevlogen dan 6000 voet? Geldt dit ook voor eventuele optimalisaties van de routevariant B+? Kan ter hoogte van de nieuwbouwwijk Vossenakker of boven Wezep/Hattemerbroek ook hoger dan 6000 voet worden gevlogen? Wij hopen u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Wij zien graag een gespecifieerde reactie van u tegemoet. Bij vragen kunt u contact opnemen met de heer Bij 't Werk. Met vriendelijke groet, burgemeester en wethouders van Oldebroek,, loco-burgemeester,, loco-secretaris.