Startersgids. Partner voor bedrijvige mensen

Transcriptie

1 Startersgids SBB Partner voor bedrijvige mensen

2 Startersgids ALGEMEEN Starten als zelfstandige p. 1

3 Startersgids ALGEMEEN INHOUD U GAAT ALS ZELFSTANDIGE VAN START? 4 VOLDOET U AAN DE STARTVOORWAARDEN? 5 A. ALGEMENE VOORWAARDEN 5 B. EEN ZICHTREKENING OPENEN 6 INSCHRIJVING IN DE KRUISPUNTBANK VAN ONDERNEMINGEN (KBO) 7 A. INSCHRIJVING NATUURLIJKE PERSONEN 7 B. INSCHRIJVING VAN VENNOOTSCHAPPEN 8 C. VERMELDING ONDERNEMINGSNUMMER 8 BASISKENNIS BEDRIJFSBEHEER 9 DE VESTIGINGSWET 10 A. ALGEMENE NIEUWIGHEDEN 11 B. NIEUWIGHEDEN PER CLUSTER 11 SOCIAAL STATUUT EN SOCIALE BIJDRAGEN 14 A. AANSLUITEN 14 B. BIJDRAGEN BEGINNENDE ZELFSTANDIGEN 14 C. BIJBETALING: WANNEER? 16 D. HOEVEEL SOCIALE BIJDRAGEN BETAALT U OP UW BEROEPSINKOMEN VAN 2009? 17 E. VRIJSTELLING SOCIALE BIJDRAGEN 19 F. ZELFSTANDIGE IN BIJBEROEP 20 G. GELIJKGESTELDEN MET EEN BIJBEROEP (ART. 37) 21 VERPLICHTE EN VRIJE VERZEKERINGEN 22 A. SOCIALE VERZEKERINGEN 22 B. ANDERE VERZEKERINGEN 26 BTW 27 A. ACTIVERING ONDERNEMINGSNUMMER BIJ DE BTW 27 B. VERPLICHTINGEN EN RECHTEN IN DE GEWONE BTW-REGELING 27 C. PERIODIEK AANGEVEN VAN DE BTW 27 D. ANDERE VERPLICHTINGEN: 28 E. KLEINE ONDERNEMINGEN: GEEN BTW 28 PERSONENBELASTING 29 A. AFTREKBARE KOSTEN 29 B. WETTELIJK FORFAIT 30 C. SAMENSTELLING VAN HET BELASTBAAR INKOMEN 30 D. TARIEVEN 30 E. BELASTINGVRIJ MINIMUM 31 VENNOOTSCHAP OF EENMANSZAAK? 32 A. DE VOORDELEN VAN HET OPRICHTEN VAN EEN VENNOOTSCHAP 32 B. NADELEN 33 C. FORMALITEITEN EN KOSTEN 33 D. VENNOOTSCHAPSVORMEN 34 EEN LENING VIA HET PARTICIPATIEFONDS 36 A. DE STARTLENING 36 B. PLAN JONGE ZELFSTANDIGEN 37 p. 2

4 C. STARTEO 38 D. OPTIMEO 38 E. SOLIDAIRE LENING 39 F. INITIO 40 G. GEZAMENLIJKE BEPALINGEN BIJ DE VERSCHILLENDE LENINGEN 41 DE VLAAMSE WINWINLENING 42 A. ALGEMEEN 42 B. AAN WELKE VOORWAARDEN MOET DE KREDIETNEMER VOLDOEN? 42 C. AAN WELKE VOORWAARDEN MOET DE KREDIETGEVER VOLDOEN? 42 D. WELKE VOORSCHRIFTEN GELDEN VOOR DE WINWINLENING? 43 E. AANVRAAGPROCEDURE 43 F. KAN DE AKTE VAN WINWINLENING NA REGISTRATIE NOG GEWIJZIGD WORDEN? 44 G. WAARVOOR MOET HET GELD VAN EEN WINWINLENING GEBRUIKT WORDEN? 44 H. WAARUIT BESTAAT HET FISCALE VOORDEEL VOOR DE KREDIETGEVER? 44 I. JAARLIJKSE BELASTINGVERMINDERING 44 J. EENMALIGE BELASTINGVERMINDERING 45 K. SITUERING VAN DE VERMINDERING BIJ DE BELASTINGBEREKENING 45 L. WETTELIJK KADER 45 KMO-PORTEFEUILLE 46 A. VOOR WIE? 46 B. DOMEINEN 46 C. OVERZICHT STEUN 48 D. MEER INFORMATIE? 48 p. 3

5 U gaat als zelfstandige van start? Beste starter, Concrete plannen om een eigen zaak op te starten? Dan is uw vraag naar professionele ondersteuning alvast een stap in de goede richting. SBB heeft inmiddels ruim 35 jaar ervaring met starters en begeleidt vandaag meer dan klanten. Daardoor zijn de SBB-startersconsulenten als geen ander vertrouwd met de ondernemersrealiteit en kunnen ze u met raad en daad bijstaan bij de opstart van uw zelfstandige activiteit. In deze startersgids vindt u alle informatie over de voorwaarden waaraan u moet voldoen, en over de administratieve en wettelijke verplichtingen die u moet vervullen. Deze gids werd samengesteld door de deskundigen van de studiedienst die onderwerpen als vergunningen, sociale en fiscale wetgeving voortdurend en nauwgezet opvolgen. Of u zich nu vestigt als schrijnwerker, een praktijk start als tandarts of een winkel opent, voor alle vragen over vestigingsreglementering en vergunningen, boekhouding en accountancy, fiscaliteit en milieuwetgeving kunt u terecht in het SBB-kantoor in uw buurt. De startersconsulenten staan tot uw dienst en verstrekken u graag advies. U vindt de contactgegevens van onze kantoren achteraan in deze gids. Veel succes met uw zelfstandige activiteit! Nathalie Put Starterscoördinator SBB Accountants & Adviseurs Vuurkruisenlaan Leuven P.S. Bezoek ons ook eens op p. 4

6 Voldoet u aan de startvoorwaarden? A. ALGEMENE VOORWAARDEN OM EEN ZELFSTANDIGE ACTIVITEIT TE KUNNEN UITOEFENEN In België geldt principieel de vrijheid van ondernemen. Er zijn echter beperkingen. Sommige van die beperkingen hebben te maken met de beoefenaar, andere met de activiteit. A. Leeftijd Om als zelfstandige te beginnen, moet u minstens 18 jaar zijn. B. U moet bekwaam zijn Om te starten als zelfstandige moet u burgerrechten bezitten en bekwaam zijn. Wie wettelijk of gerechtelijk onbekwaam is verklaard of onder een voorlopig bewindvoerder staat, kan geen onderneming opstarten. Wie failliet verklaard werd, kan een nieuwe handelsactiviteit beginnen, tenzij de rechter het verbiedt. Als het faillissement te wijten was aan een ernstige fout, dan kan de rechtbank het verbod opleggen opnieuw handelaar te worden. Dat verbod geldt altijd voor een specifieke duur, die door de rechtbank wordt bepaald. De minimumduur is drie jaar, de maximumduur tien. C. Nationaliteit Nationaliteit speelt geen enkele rol voor het opstarten van een zelfstandige activiteit. Maar wie geen Belg is en niet de nationaliteit heeft van één van de landen van de Europese Economische Ruimte (de Europese Unie, Liechtenstein, Noorwegen en IJsland) moet behoudens uitzonderingen in het bezit zijn van een beroepskaart. D. Bewijs ondernemersvaardigheden Wie met een handelsactiviteit start, moet bij de inschrijving via het ondernemingsloket in de Kruispuntbank van Ondernemingen aantonen over basiskennis bedrijfsbeheer te beschikken. Naast de basiskennis bedrijfsbeheer moet men voor sommige beroepen ook aantonen over voldoende beroepsbekwaamheid te beschikken. Vanaf 1 september 2007 veranderde de wetgeving hierover grondig. Op dit moment zijn er 3 clusters van gereglementeerde beroepen. Daarnaast zijn er nog 6 beroepen die individueel gereglementeerd zijn. Meer informatie hierover vindt u verder in deze startersgids. Bepaalde ondernemingen zijn vrijgesteld van het aantonen van de ondernemersvaardigheden: 1) De onderneming is geen KMO Een onderneming is géén KMO zodra één van de volgende criteria op de onderneming van toepassing is: het gemiddeld aantal werknemers op jaarbasis is hoger dan 50; meer dan 25% van de aandelen of deelbewijzen die het maatschappelijk kapitaal vertegenwoordigen of de eraan verbonden stemrechten zijn in het bezit van één of meerdere ondernemingen, andere dan KMO's; de jaaromzet overschrijdt de EUR, of het jaarlijks balanstotaal is hoger dan EUR. p. 5

7 2) Overlijden ondernemer Bij overlijden van een ondernemer die zelf aan de vereisten voldeed, wordt de overlevende echtgenoot, de wettelijk samenwonende partner of de zes maanden officieel samenwonende partner die de onderneming overneemt, vrijgesteld van het bewijs van ondernemersvaardigheden. De kinderen van de overleden ondernemer die de zaak willen overnemen, krijgen 3 jaar de tijd om de nodige attesten te behalen. 3) Overname van een handelszaak Wie een onderneming overneemt, heeft één jaar de tijd om zijn ondernemersvaardigheden aan te tonen. B. EEN ZICHTREKENING OPENEN Als ondernemer moet u een zichtrekening openen bij een financiële instelling. Deze rekening moet verschillen van uw privérekening en u moet ze gebruiken voor verrichtingen in verband met uw zelfstandige activiteit. Dit rekeningnummer moet u samen met de naam van uw onderneming, die van de financiële instelling en uw ondernemingsnummer vermelden op alle uitgaande documenten (brieven, facturen, ). p. 6

8 Inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO) Iedere handelsonderneming en iedere niet-handelsonderneming naar privaatrecht (vb. landbouwer, tandarts, psycholoog, ) moet zich laten inschrijven in de Kruispuntbank van Ondernemingen. Deze inschrijving verloopt via de erkende ondernemingsloketten. Het maakt daarbij geen verschil of de activiteit in hoofdberoep of in bijberoep wordt uitgeoefend. De inschrijving moet gebeuren vóór de start van de onderneming. Het ondernemingsloket kent een uniek ondernemingsnummer toe en staat in voor de creatie van een vestigingseenheidsnummer per afzonderlijke vestiging. Ook SBB Accountants & Adviseurs beschikt over een ondernemingsloket. SBB heeft toegang tot on line kennistools over de vestigingswetgeving en kan uw gegevens verzamelen voor de inschrijving in de KBO. Uw inschrijving is dezelfde dag nog in orde! A. INSCHRIJVING NATUURLIJKE PERSONEN Handels- en ambachtsondernemingen De handels- of ambachtsonderneming natuurlijke persoon meldt zich voor de inschrijving aan bij een erkend ondernemingsloket. Het ondernemingsloket onderzoekt eerst uw ondernemersvaardigheden (bedrijfsbeheer en ingeval van een gereglementeerde activiteit ook beroepskennis) en schrijft uw handelsactiviteiten vervolgens in in de KBO. Niet-handelsondernemingen naar privaatrecht Het ondernemingsloket schrijft u in in de KBO. U moet geen ondernemersvaardigheden aantonen. Indien u een activiteit zal uitoefenen waarvoor een vergunning of erkenning nodig is van een orde of instituut, dan moet u na uw inschrijving contact opnemen met die orde of dat instituut. Bij de inschrijving moet u een aantal gegevens en documenten bezorgen: identiteitskaart indien u een inwoner van buiten de EU bent: beroepskaart of bewijs dat u vrijgesteld bent van de verplichting om houder te zijn van een beroepskaart; bewijs ondernemersvaardigheden (enkel voor handelaars); bankrekeningnummer; startdatum van de activiteit(en); bijzondere vergunningen indien van toepassing (leurkaart, vergunning beenhouwer-spekslager). Inschrijvingskosten: Voor handels- en ambachtsondernemingen kost de inschrijving 75 euro, één vestigingseenheid inbegrepen, plus 75 euro per bijkomende vestigingseenheid. Dit tarief geldt voor alle ondernemingsloketten! De eerste inschrijving van een niet-handelsonderneming naar privaatrecht is gratis. De latere wijzigingen of stopzetting zullen wel betalend zijn. p. 7

9 B. INSCHRIJVING VAN VENNOOTSCHAPPEN De oprichting van een vennootschap verloopt via de griffie van de rechtbank van koophandel. De griffier voert de identificatiegegevens van de onderneming in in de KBO. Hoewel vennootschappen reeds zijn opgenomen in de KBO en een ondernemingsnummer via de griffier van de rechtbank van koophandel hebben gekregen, moeten ook zij zich nog laten inschrijven bij een ondernemingsloket. Het ondernemingsloket zal de hoedanigheid (handelsonderneming of niethandelsonderneming naar privaatrecht), de activiteiten en de vestigingseenheden invoeren. Handels- en ambachtsondernemingen Zoals voor natuurlijke personen onderzoekt het ondernemingsloket of de vennootschap voldoet aan de uitoefeningsvoorwaarden van het beroep (de basiskennis bedrijfsbeheer en de beroepsbekwaamheid). De procedure tot inschrijving als handelaar is voor vennootschappen dezelfde als voor natuurlijke personen. Niet-handelsondernemingen naar privaatrecht Het ondernemingsloket zal aan de onderneming de hoedanigheid van niet-handelsonderneming naar privaatrecht toekennen. Wanneer de onderneming een activiteit zal uitoefenen die een vergunning of erkenning vereist, moet ze na de inschrijving bij het ondernemingsloket contact opnemen met de orde of het instituut. Bij de inschrijving moet u een aantal gegevens en documenten bezorgen: Identiteitskaart indien u een inwoner van buiten de EU bent: beroepskaart of bewijs dat u vrijgesteld bent van de verplichting om houder te zijn van een beroepskaart; Bewijs ondernemersvaardigheden (enkel voor handelaars); Bankrekeningnummer; Kopie publicatie oprichtingsakte in Belgisch Staatsblad; Uitbatingsadressen; Startdatum van de activiteit; Bijzondere vergunningen indien van toepassing (leurkaart, vergunning beenhouwer-spekslager). C. Vermelding ondernemingsnummer Het ondernemingsnummer dat u ontvangt na inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen moet u verplicht op een aantal plaatsen vermelden: - op alle akten, facturen, aankondigingen, bekendmakingen, brieven, orders en andere stukken die uitgaan van de onderneming; - op de gebouwen, marktkramen en vervoermiddelen die hoofdzakelijk voor de uitoefening van de handelsactiviteit gebruikt worden. De vermelding moet goed zichtbaar en duidelijk leesbaar zijn. Onderneming natuurlijke persoon BTW BE Onderneming vrijstelling van BTW BTW (meet vermelding RPR indien vennootschap) Handelsvennootschap rechtspersoon BTW BE RPR Brussel Niet-BTW belastingplichtige rechtspersoon p. 8

10 Basiskennis bedrijfsbeheer Wie zich als handelaar wil inschrijven in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO) moet bij de inschrijving bewijzen over voldoende kennis van het bedrijfsbeheer te beschikken. Het bedrijfsbeheer kan bewezen worden door middel van akten of praktijkervaring. De volgende akten worden steeds aanvaard voor het bewijs van de basiskennis bedrijfsbeheer: - getuigschrift over de basiskennis van het bedrijfsbeheer; - diploma hoger onderwijs; - getuigschrift van een erkende versnelde cursus bedrijfsbeheer (128 uur); - getuigschrift basiskennis bedrijfsbeheer uitgereikt door de centrale examencommissie; - akten die volgens internationale verbintenissen gelijkwaardig zijn met de bovengenoemde. De volgende akten worden aanvaard indien behaald vóór 30 september 2000: - getuigschrift van hoger algemeen, kunst- of technisch secundair onderwijs (volledig leerplan); - getuigschrift van hoger BSO afdeling handel, boekhouding of verkoop (volledig leerplan); - getuigschrift van het eerste jaar van de opleiding tot ondernemingshoofd; - diploma of getuigschrift van het onderwijs voor sociale promotie; - de vroeger bekomen attesten bedrijfsbeheer. Ook praktijkervaring kan ter staving worden ingeroepen. De praktijkervaring moet aangetoond worden in de loop van de vijftien jaren vóór de aanvraag tot inschrijving. De praktijkervaring omvat minstens: - drie jaar als ondernemingshoofd in hoofdberoep een handelszaak of ambacht hebben gevoerd (vijf jaar bijberoep); - vijf jaar als zelfstandig helper van een ondernemingshoofd; - vijf jaar als bediende in een leidinggevende functie. Tot slot kan de beheerskennis ook aangetoond worden door de echtgeno(o)t(e), de wettelijk samenwonende partner of samenwonende partner van de zelfstandige (op voorwaarde dat men reeds minstens 6 maanden samenwoont), de zelfstandige helper (beperkt tot familieverband in de derde graad), of de werknemer die belast wordt met het dagelijks beheer. In een vennootschap is de aangestelde het orgaan van (dagelijks) bestuur. Volgende personen moeten de basiskennis bedrijfsbeheer niet aantonen: - de overlevende echtgenoot, de wettelijk samenwonende partner (minstens 6 maanden samenwonend) of meewerkende echtgenoot die de onderneming overneemt bij overlijden van het ondernemingshoofd; - de overnemers van een onderneming gedurende één jaar volgend op de overname; - de kinderen van een overleden ondernemer zijn gedurende 3 jaar vrijgesteld. Bij minderjarige kinderen, begint de termijn van 3 jaar te lopen vanaf hun 18 de verjaardag. De inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen gebeurt via het ondernemingsloket. p. 9

11 De vestigingswet Sinds de jaren 50 bestaat er een zgn. vestigingswet. Deze wet bepaalt dat een persoon een bepaalde activiteit pas kan uitoefenen als hij kan bewijzen dat hij over voldoende ondernemersvaardigheden beschikt. De wetgeving omschrijft welke activiteiten binnen de reglementeringen vallen, welke kennis hiervoor moet aangetoond worden en hoe men deze kennis kan aantonen (akten, praktijkervaring). In de loop der jaren werden op die manier heel wat beroepen gereglementeerd. Dat plaatst België bij de absolute koplopers in de wereld. Naast de basiskennis bedrijfsbeheer dient men voor sommige beroepen ook te beschikken over voldoende beroepsbekwaamheid. Vanaf 1 september 2007 veranderde de wetgeving hierover grondig. Op dit moment zijn er 3 clusters van gereglementeerde beroepen. Daarnaast zijn er nog 6 beroepen die individueel gereglementeerd worden. Het gaat om de clusters en beroepen die hieronder worden opgelijst. GEREGLEMENTEERDE BEROEPEN Cluster 1: Fietsen en motorvoertuigen Fietsen verkopen en herstellen Carrosserie herstellen Tweedehands voertuigen verkopen Motorvoertuigen herstellen tot 3,5 ton Motorvoertuigen herstellen van 3,5 ton en meer Cluster 2: Bouw en elektrotechniek Ruwbouwactiviteiten (= metsel- en betonwerken en sloopwerken) Stukadoor-, cementeer- en dekvloeractiviteiten Tegelzetten, marmer en natuursteen Dakwerken en waterdicht maken van gebouwen Schrijnwerker en glazenmaker Eindafwerkingsactiviteiten (= schilder en behanger) Installatieactiviteiten voor centrale verwarming, klimaatregeling, gas en sanitair Elektrotechnicus Algemeen aannemer Cluster 3: Personenverzorging Kapper/kapster Schoonheidsspecialist(e) Voetverzorging Masseur/masseuse Opticien Dentaaltechnicus Begrafenisondernemer Andere gereglementeerde beroepen Restauranthouder/traiteur Brood- en banketbakker Slager-groothandelaar Installateur lichtreclames Installateur frigorist Droogkuiser-verver p. 10

12 A. ALGEMENE NIEUWIGHEDEN De nieuwe wetgeving brengt geen wijzigingen met zich mee op het vlak van de basiskennis bedrijfsbeheer of de personen die in een onderneming de kennis kunnen aantonen. Opvallend is wel dat voor het aantonen van een beroepskennis op basis van een diploma, de voorwaarden strenger worden. Vanaf 1 september 2007 moet men minstens een diploma van de derde graad van het secundair onderwijs moeten voorleggen. Er zijn enkele uitzonderingen op deze regel, vb. het beroep van masseur/masseuse, wat men na een cursus van 60 uren kan uitoefenen. Heeft men de kennis verworven via beroepservaring, dan worden de vereisten versoepeld. Praktijkervaring wordt aanvaard vanaf de leeftijd van 18 jaar (vroeger soms pas vanaf 21 jaar). De duur van de vereiste beroepservaring is meestal 3 jaar (in plaats van 5 jaar) en moet volledig verworven zijn binnen de laatste 15 jaar (in plaats van 10 jaar). Wanneer men in een cluster voor bepaalde activiteiten voldoende kennis bewijst, kan men aan het ondernemingsloket vragen ook de andere activiteiten binnen hetzelfde gereglementeerde beroep toe te voegen. Voorbeeld: wie sinds april 2005 een inschrijving heeft voor aannemer metsel- en betonwerken, mag vanaf april 2008 bij het ondernemingsloket een inschrijving voor sloopwerken aanvragen. B. NIEUWIGHEDEN PER CLUSTER 1. CLUSTER FIETSEN EN MOTORVOERTUIGEN Het verkopen en herstellen van fietsen is gereglementeerd. De handel in onderdelen is vrij. Eén jaar praktijkervaring als fietsenmaker volstaat om een eigen zaak te kunnen starten. Wil men carrosserie herstellen of 2de handsvoertuigen verkopen, dan moet men een intersectorale kennis bewijzen (= een algemene administratieve vakkennis, alsook technische kennis). Wil men voertuigen herstellen (mechanische, elektrische of elektronische herstellingen of plaatsingen), dan moet men bovenop die intersectorale kennis ook specifieke vakkennis als hersteller bewijzen. Het gereglementeerde beroep verschilt naargelang het gewicht. Enerzijds voertuigen tot 3,5 ton (klassieke wagens, moto s en bromfietsen), en anderzijds voertuigen boven 3,5 ton (vrachtwagens, landbouwvoertuigen enz.). 2. CLUSTER BOUW EN ELEKTROTECHNIEK De gereglementeerde activiteiten werden in 9 deelgebieden onderverdeeld die, op de sector elektrotechniek na, allemaal slaan op werkzaamheden aan gebouwen. Binnen elk van deze deelgebieden geldt dat voldoende beroepservaring binnen één van deze deelgebieden het mogelijk maakt om ook de andere activiteiten binnen het deelgebied aan te vragen. p. 11

13 Ruwbouwactiviteiten Stukadoor-, cementeer- en dekvloeractiviteiten Tegel-, marmer- en natuursteenactiviteiten Dakdekkers- en waterdichtingsactiviteiten Schrijnwerkers- en glazenmakersactiviteiten Eindafwerkingsactiviteiten Installatieactiviteiten voor centrale verwarming, klimaatregeling, gas en sanitair Elektrotechnische activiteiten Algemeen aannemer Deze regeling is gebaseerd op de reglementeringen van aannemer metsel- en betonwerken en van aannemer van sloopwerken. Het gaat om activiteiten die betrekking hebben op de stevigheid en de weerstand van een gebouw. De bestaande reglementering van aannemer plafonneerder-cementwerker wordt voortaan aangevuld met dekvloeractiviteiten (chape) en gyprocwerken. Dit deelgebied is het samengaan van drie bestaande reglementeringen: aannemer tegelzetter, aannemer steenhouwer en aannemer marmerbewerker. Enkel de bekleding of betegeling is gereglementeerd, niet het verzagen op zich. Een vierde deelgebied omvat alles wat te maken heeft met het waterdicht maken van gebouwen en dakwerken: metalen dakbedekking (zink), nietmetalen dakbedekking en het plaatsen van het dakgebinte. De bestaande reglementeringen van aannemer schrijnwerker-timmerman, zonder het daktimmerwerk, en van aannemer glaswerken, worden samengevoegd. Voortaan is alle schrijnwerk gereglementeerd, ongeacht het materiaal: zowel hout, metaal als PVC. Er zijn 2 categorieën schrijnwerkers: enerzijds zij die alleen producten plaatsen waarvoor minder beroepsbekwaamheid wordt gevraagd, en anderzijds de allround schrijnwerker die ook houten vloeren en parket mag leggen. De fabricatie zonder plaatsing is vanaf september niet meer gereglementeerd. De aannemer van schilderwerken en de behanger-plaatser van vloer- en wandbekledingen vinden vanaf 1 september onderdak in een gezamenlijke sector 'eindafwerking'. Er wordt geen onderscheid meer gemaakt tussen de industriële schilder en de huisschilder. Dit deelgebied omvat de vroegere reglementeringen van installateur centrale verwarming, sanitair installateur-loodgieter en installateur van verwarming met gas met individuele toestellen. Ook de klimaatregeling wordt toegevoegd aan het deelgebied. In deze reglementering zitten de vroegere reglementeringen van elektrotechnisch installateur en van fabrikant-installateur van lichtreclames. De reglementering dekt alle elektriciteitswerken, ook die slaan op roerende zaken. De voltage speelt geen rol meer. Om zich algemeen aannemer te mogen noemen zal men vanaf september aan een aantal voorwaarden moeten voldoen: het vereiste diploma is minimaal van het hoger onderwijs; naast de specifieke kennis algemeen aannemer moet men ook minstens de beroepskennis kunnen bewijzen voor 1 van de andere bouwberoepen; er moet met minstens 2 onderaannemers gewerkt worden. 3. CLUSTER PERSONENVERZORGING Binnen deze cluster worden 7 sectoren gebundeld die te maken hebben met dienstverlening aan personen. De diploma- en ervaringsvereisten variëren hier vrij sterk. p. 12

14 Kapper/kapster Schoonheidsspecialist(e) Voetverzorging Masseur/masseuse Opticien Dentaaltechnicus Het onderscheid tussen dameskapper en herenkapper vervalt, en na 2 jaar voltijdse ervaring kan men voortaan een eigen kapsalon oprichten. Het huidige beroep ondergaat weinig grote wijzigingen. Drie jaar voltijdse ervaring is vereist of een passend diploma. Pedicure is voortaan een apart gereglementeerd beroep. Wie 1 jaar voltijdse ervaring opdeed in de voetverzorging of een relevant diploma heeft, kan aan de slag. Medische pedicure (dwz. op voorschrift) valt buiten deze reglementering. Elke schoonheidsspecialist(e) kan deze activiteiten uitoefenen. Nieuw is het feit dat masseren als schoonheidsbehandeling (cosmetische massage) apart gereglementeerd wordt. Een cursus van 60 uren volgen volstaat. Elke schoonheidsspecialist(e) kan deze activiteiten uitoefenen. Deze activiteit blijft relatief streng gereglementeerd. Inhoudelijk verandert er niet veel. Idem als opticien. Begrafenisondernemer Wie minstens 1 van de volgende diensten verricht, oefent het beroep van begrafenisondernemer uit: het opbaren en verzorgen van de lijktooi en het uitvoeren van de bewaringszorgen; het zorgen voor het vervoeren van het stoffelijk overschot; het uitvoeren, verzorgen en organiseren van de begrafenisplechtigheid tot op de begraaf- of de crematieplaats, volgens de plaatselijke, godsdienstige en filosofische gebruiken en de wil van de overledene of de familie. Dit beroep kan enkel via middenstandsopleiding aangeleerd worden. Twee jaar ervaring in de sector volstaat eveneens om dit beroep uit te oefenen. p. 13

15 Sociaal statuut en sociale bijdragen A. AANSLUITEN Loontrekkenden en ambtenaren moeten zelf geen actie ondernemen om in regel te zijn met hun sociaal statuut. De bijdragen die zij betalen voor hun sociale zekerheid worden automatisch afgetrokken van hun loon. Als zelfstandige, helper of helpster, meewerkend echtgenoot of echtgenote moet u zich zélf aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Het sociaal verzekeringsfonds stuurt ieder kwartaal een afrekening van de sociale bijdrage die u moet betalen. Via die bijdragen opent u rechten op kinderbijslag, gezondheidszorg, pensioen en faillissementsverzekering. Dit alles is het sociaal statuut van de zelfstandige. Ten laatste 90 dagen na de start van uw activiteit moet u een verklaring van aansluiting ondertekenen bij een sociaal verzekeringsfonds naar keuze. Overschrijdt u die termijn, dan wordt u automatisch aangesloten bij de Nationale Hulpkas en worden intresten aangerekend wegens laattijdige aansluiting. TIP! De zelfstandige die zich tijdig aansluit, krijgt uitstel van betaling voor de eerste twee kwartalen. Hierdoor kunnen sociale bijdragen eventueel naar een volgend fiscaal jaar geschoven worden, waardoor u een besparing kan realiseren aan belastingen en sociale bijdragen. Vennootschapsbijdrage Hoewel het sociaal statuut enkel voor natuurlijke personen georganiseerd wordt, moet ook de vennootschap jaarlijks een bijdrage betalen aan het sociaal verzekeringsfonds. Deze bijdrage is afhankelijk van het balanstotaal. Vennootschappen met een balanstotaal tot ,42 EUR betalen 347,50 EUR vennootschapsbijdrage. Voor vennootschappen met een balanstotaal groter dan ,42 EUR is de bijdrage vastgesteld op 852,50 EUR. Vrijstelling vennootschapsbijdrage? In bepaalde gevallen kan de startende vennootschap de eerste drie jaren van een vrijstelling genieten. De vennootschap die meent recht te hebben op de vrijstelling, moet zelf het initiatief nemen en aan de hand van bewijsstukken aantonen dat ze cumulatief voldoet aan de volgende voorwaarden: - ingeschreven zijn als handelsonderneming in de Kruispuntbank van Ondernemingen. Deze vrijstelling geldt niet voor de vennootschap ingeschreven in het register van de burgerlijke vennootschappen; en - dat de zaakvoerder(s) én de meerderheid van de werkende vennoten die geen zaakvoerder zijn, tijdens de tien jaar voorafgaand aan de oprichting van de vennootschap maximaal drie jaar als zelfstandige verzekeringsplichtig zijn geweest. B. BIJDRAGEN BEGINNENDE ZELFSTANDIGEN De sociale bijdragen worden volgens een ingewikkeld mechanisme berekend. Uiteindelijk komt het erop neer dat u op uw nettobedrijfsinkomen van drie jaar geleden 22% aan sociale bijdragen betaalt voor uw inkomen onder de ,93 EUR en 14,16% voor de schijf tussen ,93 EUR en ,19 EUR. Voor nog hogere schijven betaalt u geen sociale bijdragen. Voorlopige bijdragen Als beginnende zelfstandige zijn uw werkelijke inkomsten, die als basis dienen voor de berekening van uw bijdragen, nog niet gekend. Daarom betaalt u gedurende de eerste drie jaren elk kwartaal een voorlopige bijdrage. Voor de berekening ervan kunt u kiezen uit twee mogelijkheden: p. 14

16 1) Voorlopige bijdragen berekend op een minimuminkomen: Gedurende de eerste drie jaren als zelfstandige betaalt u voorlopige bijdragen berekend op een minimuminkomen. Van zodra uw sociaal verzekeringsfonds de definitieve inkomsten voor uw 1ste volledige kalenderjaar van de fiscus heeft ontvangen, wordt het minimuminkomen vergeleken met uw werkelijk inkomen. Op het verschil moet u dan nog sociale bijdragen bijbetalen. 2) Voorlopige bijdragen berekend op een door u geschat inkomen: Indien u inschat dat uw inkomen hoger zal liggen dan het minimuminkomen laat u uw bijdragen best berekenen op basis van dit geschatte inkomen. Deze methode biedt een aantal voordelen: - U vermijdt om vanaf het derde jaar van uw activiteit te moeten afrekenen met hoge bijbetalingen. - U betaalt hogere sociale bijdragen tijdens uw eerste jaren. Hierdoor nemen de aftrekbare beroepskosten toe waardoor u minder belastingen moet betalen. - Het inkomen van de eerste drie jaren daalt omdat u meer sociale bijdragen betaalt. Daarom zal u ook in het vierde, vijfde en zesde jaar van uw activiteit minder sociale bijdragen betalen. Minimum bijdragen voor starters 2009 HOOFDBEROEP Voorlopige bijdrage per kwartaal (*) Bijdragepercentage Tot einde van eerste volledige kalenderjaar 606,00 20,5% Tweede kalenderjaar 620,78 21% Derde kalenderjaar 635,56 21,5% BIJBEROEP Voorlopige bijdrage per kwartaal (*) Bijdragepercentage Tot einde van eerste volledige kalenderjaar 67,05 20,5% Tweede kalenderjaar 68,68 21% Derde kalenderjaar 70,32 21,5% (*) Sociale bijdragen exclusief beheerskost van het sociaal verzekeringsfonds. Definitieve bijdragen Het systeem van voorlopige bijdragen en herziening geldt voor de eerste drie volledige jaren van je zelfstandige activiteit. Vanaf het vierde jaar worden de sociale bijdragen berekend op het beroepsinkomen van het derde voorafgaande jaar. Zelfstandigen in hoofdberoep betalen een minimumbijdrage van ongeveer 650,34 EUR per kwartaal. De bijdragen voor een bijberoep worden op dezelfde manier berekend, maar op basis van het inkomen kunnen ze lager zijn. p. 15

17 C. BIJBETALING: WANNEER? Als het beroepsinkomen van 2009 of 2010 (*) hoger ligt dan de forfaitaire minimuminkomsten waarop de voorlopige minimumbijdrage werd berekend, dan kan u zich verwachten aan een bijbetaling in de loop van 2011/2012. (*) Als u zelfstandige wordt na , dan geldt uw beroepsinkomen van 2010 (omdat u in 2009 geen 4 kwartalen zelfstandig bent). Voorbeeld bijbetaling Beroepsinkomen = EUR Voorlopige bijdrage 2009 = 606,00 EUR Definitieve bijdrage 2009 = 1.281,25 EUR Bijbetaling in 2011/2012: 1.281,25 606,00 = 675,25 x 4 kwartalen = EUR Tip! bonus bij hogere voorafbetalingen Voorafbetalingen boven het wettelijk minimum kunnen u een bonus opleveren van 0,75 % per kwartaal, gelegen tussen de voorafbetaling en de regularisatie. Dit komt neer op een intrest van 3 % per jaar. Een eenvoudig verzoek tot uw sociaal verzekeringsfonds volstaat. p. 16

18 D. HOEVEEL SOCIALE BIJDRAGEN BETAALT U OP UW BEROEPSINKOMEN VAN 2009? In de volgende tabel vindt u de sociale bijdrage die u moet betalen op uw beroepsinkomen van 2009 (of 2010 indien u startte na ). Bij de herziening in 2011/2012 moet u het verschil betalen tussen de definitieve en de voorlopige bijdrage. Sociale bijdrage per kwartaal VAP-bijdrage per jaar exclusief beheerskosten Jaarinkomen Zelfstandige Meewerkende echtgenote Gewoon VAP Sociaal VAP 2009 maxistatuut ministatuut 0,00 606,00 266,69 23,35 966, , ,46 606,00 266,69 23,35 966, , ,00 606,00 384,38 23,35 966, , ,39 606,00 606,00 23,35 966, , ,00 640,63 640,63 26, , , ,00 768,75 768,75 32, , , ,00 896,88 896,88 37, , , , , ,00 43, , , , , ,13 48, , , , , ,25 53, , , , , ,38 59, , , , , ,50 64, , , ,95 Maximum bijdrage VAP 2.781, , , , ,75 75, , , , , ,88 80, , , , , ,00 86, , , , , ,13 91, , , , , ,25 97, , , , , ,38 101, , , , , ,65 105, , , , , ,15 108, , , , , ,65 112, , , , , ,15 115, , , , , ,65 118, , , , , ,15 123, , , , , ,65 126, , , , , ,02 131, , , ,19 Maximumplafond sociale bijdragen 2.781, ,76 p. 17

19 Vanaf het 4de jaar Sociale bijdrage per kwartaal VAP-bijdrage per jaar exclusief beheerskosten Jaarinkomen Zelfstandige Meewerkende echtgenoten Gewoon VAP Sociaal VAP 2006 maxistatuut ministatuut 0,00 650,34 296,69 23,35 100,00 111, ,55 650,34 296,96 23,35 424,39 488, ,00 650,34 450,86 23,35 669,73 770, ,42 650,34 650,34 23,35 966, , ,00 751,43 751,43 26, , , ,00 901,71 901,71 32, , , , , ,00 37, , , , , ,28 43, , , , , ,58 48, , , , , ,86 53, , , , , ,14 59, , , , , ,43 64, , , ,95 Maximum bijdrage VAP 2.781, , , , ,00 75, , , , , ,29 80, , , , , ,57 86, , , , , ,86 91, , , , , ,14 97, , , , , ,64 101, , , , , ,37 105, , , , , ,09 108, , , , , ,82 112, , , , , ,55 115, , , , , ,28 118, , , , , ,01 123, , , , , ,74 126, , , , , ,49 131, , , ,47 Maximumplafond sociale bijdragen 2.781, ,76 p. 18

20 Bijberoep en gelijkgestelden (artikel 37/40) De eerste 3 jaren Vanaf het 4de jaar Jaarinkomen Sociale bijdrage per kwartaal Jaarinkomen Sociale bijdrage per kwartaal 2009 Zelfstandige Meew.echt Zelfstandige Meew.echt. 0, , , , , , , , , , , , , , ,00 0,00 23,35 0,00 23,35 67,05 23,35 76,88 23,35 102,50 23,35 128,13 23,35 153,75 23,35 179,38 23,35 205,00 23,35 230,63 23,35 317,44 307,50 23,35 333,13 23,35 358,75 23,35 384,38 23,35 410,00 23,35 0, , , , , , , , , ,00 Plafond art. 37/ , , , , , ,00 0,00 23,35 0,00 23,35 71,94 23,35 88,65 23,35 118,20 23,35 147,75 23,35 177,30 23,35 206,85 23,35 236,40 23,35 265,95 23,35 340,67 Plafond art. 37/40 354,60 23,35 384,15 23,35 413,70 23,35 443,25 23,35 472,80 23, ,39 Zie hoofdberoep Zie hoofdberoep ,42 Zie hoofdberoep Zie hoofdberoep E. VRIJSTELLING SOCIALE BIJDRAGEN Sommige beginnende zelfstandigen hebben het de eerste maanden niet gemakkelijk om financieel rond te komen. Niet alleen zijn er de opstart -en installatiekosten, maar ook de sociale bijdragen die elk kwartaal betaald moeten worden. Zelfstandigen in hoofdberoep die hun sociale bijdragen niet kunnen betalen, kunnen bij hun sociaal verzekeringsfonds een aanvraag doen tot vrijstelling voor één of meerdere kwartalen. Dit verzoek moet per aangetekend schrijven of persoonlijk (tegen ontvangstbewijs) gebeuren. Er bestaan standaardformulieren die ingevuld moeten worden. Een goede motivatie van de redenen waarom de financiële situatie niet gunstig is en een gedetailleerde opgave van de inkomsten en de uitgaven is belangrijk. De beslissing wordt genomen door de FOD Sociale Zekerheid. Tegen deze beslissing is geen beroep mogelijk. p. 19