DOC UMENT] Noord-West Veluwe. stimuleringsprogramma. lokale versterking GGz Wmo. regionaal participatiedossier

Transcriptie

1 [ [ stimuleringsprogramma BORGINGS lokale versterking GGz Wmo DOC UMENT] regionaal participatiedossier Noord-West Veluwe Elburg -Ermelo - Harderwijk - Nunspeet - Oldebroek - Putten [

2 Regionaal overdrachtsdossier NW Veluwe Programma Lokale GGZ Wmo Oktober 2009 Zorgbelang Gelderland Arnhem

3

4 Inhoudsopgave Inleiding 5 Leeswijzer 7 Conclusies en aanbevelingen 9 Regionale aanbevelingen voor de regio NW Veluwe 9 Lokale aanbevelingen 10 Deel I Regionale gegevens NW Veluwe 11 Algemeen 11 GGz-voorzieningen in de NW Veluwe 11 De cliëntenbeweging in de NW Veluwe 11 Programma Lokale Versterking NW Veluwe 12 Borging en de toekomst van de initiatiefgroep 14 Van meedenken naar meedoen 14 Intermezzo: Thema s die van belang zijn voor de doelgroep GGz 17 GGz-beleid in opbouw 17 Dak- en thuislozenbeleid, OGGz-beleid 17 Pakketmaatregelen AWBZ 17 Mantelzorgondersteuning voor GGz-mantelzorgers 18 Deel II Gegevens per gemeenten 19 Elburg 21 Ermelo 23 Harderwijk 25 Nunspeet 27 Oldebroek 29 Putten 31 3

5 4

6 Inleiding Programma Lokale Versterking GGz Wmo was een driejarig programma, in het leven geroepen om de lokale belangenbehartiging van en door psychisch kwetsbare mensen een stevige stimulans in de goede richting te geven. Met als uitgangspunt de wensen en behoeften van de doelgroep zelf. Dit landelijke programma startte medio 2006 en eindigde eind juni De tweede helft van 2009 wordt aandacht besteed aan de borging van de resultaten van het programma. Dit overdrachtsdossier vormt een onderdeel van deze borging. Zorgbelang Gelderland is vanaf de start van Lokale Versterking nauw betrokken geweest bij het programma en is gevraagd de borging op zich te nemen. We doen dit door actief bij de gemeenten te lobbyen voor financiering van de initiatiefgroep. Voor het al bestaande, provinciale, aanbod voor de doelgroep GGz van Zorgbelang Gelderland worden de mensen van de initiatiefgroep NW Veluwe expliciet uitgenodigd, mits zij dit wensen. Aanleiding voor het Programma Lokale Versterking GGz Wmo (Lokale Versterking) was de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) die per 1 januari 2007 van kracht werd. Deze wet bepaalt dat iedereen volwaardig moet kunnen deelnemen aan de samenleving, dus ook mensen met een beperking. Gemeenten zijn hiervoor verantwoordelijk naar hun inwoners. Dit gaat verder dan het verstrekken van voorzieningen en het leveren van zorg. In de Wmo geldt de compensatieplicht, die gemeenten verplicht mensen die beperkingen ondervinden in hun zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie te compenseren. Net als anderen moeten ook mensen met een psychische beperking, met een verslavingsprobleem, vrouwen uit de vrouwenopvang, dak- en thuislozen en hun naastbetrokkenen in de maatschappij kunnen meedoen. Helaas hadden zij bij de invoering van de Wmo ten opzichte van andere groepen hulpvragers (zoals lichamelijk gehandicapten en ouderen) een achterstand in de belangenbehartiging en participatie. Mensen met een achtergrond in de GGz en OGGz waren over het algemeen lokaal slecht of niet georganiseerd. Hun positie in de samenleving is vaak zwak door onbekendheid van deze groep bij beleidsmakers en gemeenteraden. Veelal bestaat het beeld dat de GGz-instellingen de zorgketen voor de GGz-cliënten regelen, maar dit beeld is niet juist. Het leeuwendeel van mensen met psychiatrische problematiek woont thuis en komt in aanmerking voor voorzieningen uit de Wmo. Hun stem wordt niet goed gehoord of hun hulpvragen blijven onbegrepen. De mogelijkheden voor algemene voorzieningen en reguliere ondersteuning voor hen worden over het hoofd gezien. Lokale Versterking heeft een eerste aanzet gegeven om de belangenbehartiging en cliëntenparticipatie van de doelgroepen GGz en OGGz 1 te verbeteren en hen een stem te geven die helpt het Wmo-beleid ook voor deze burgers doelgroepgericht in te vullen. De resultaten lieten daarbij zien dat dit programma in een behoefte voldeed. Wel werd duidelijk dat deze doelgroep (nog) niet in staat was om de opgebouwde kennis, infrastructuur en menskracht overeind te houden zonder aanvullende financiering. Halverwege 2008 werd duidelijk dat de staatssecretaris van VWS Bussemaker vasthield aan het driejarig Programma en geen verlenging wilde financieren. Zij vindt de cliëntenparticipatie een taak die in het kader van de Wmo direct in 2009 door gemeenten overgenomen moet worden. 1 Tot de doelgroepen GGz en OGGz zoals die door Lokale Versterking vertegenwoordigd worden, in willekeurige volgorde en met hantering van de meest gangbare aanduidingen (zowel kinderen, jeugdigen, jong volwassen als ouderen, autochtoon zowel als allochtoon): Mensen met psychische, psychosociale en/of psychiatrische problemen/problematiek, kwetsbaarheid, beperking(en) of handicaps ( cliënten geestelijke gezondheidzorg ) Mensen met verslavingsproblemen/ een verslavings(achtergrond) ( cliënten verslavingszorg ) Mensen die thuis- of dakloos zijn ( gebruikers maatschappelijke opvang ) Gebruikers van vrouwen opvang ( gebruikers Vo ) Naastbetrokkenen en mantelzorgers (familie, buren, vrienden of andere vrijwilligers). Mensen met gedrag, leer- en/of ontwikkelingsproblemen (denk aan autisme, adhd, pdd-nos etc.) 5

7 Dat geldt volgens haar ook voor de daarbij benodigde ondersteuning voor de cliëntenparticipatie in GGz en OGGz. Ook de Provincie Gelderland is van mening dat de lokale overheid zich meer verantwoordelijk moet voelen dat kwetsbare groepen kunnen participeren in de lokale samenleving. Het Programma Lokale Versterking is inmiddels gestopt. De bal ligt nu bij de lokale overheid. Het Programma Lokale Versterking werd in de NW Veluwe ingevuld door de initiatiefgroep NW Veluwe. Zij zijn nauw betrokken geweest bij het opstellen van dit dossier. Wij zijn graag bereid om met de gemeenten en Wmo-raden in de NW Veluwe in gesprek te gaan over dit dossier. U kunt hiervoor contact opnemen met ondergetekenden. Wij wensen u veel leesplezier. Zorgbelang Gelderland November 2009 Mieke Biemond Lex van Groningen 6

8 Leeswijzer Dit overdrachtdossier bestaat uit twee delen. Het overdrachtdossier start met een korte samenvatting met conclusies en aanbevelingen. Deel I is het regionale deel. We beschrijven kort de GGz-voorzieningen in de NW Veluwe, de cliëntenbeweging en de activiteiten en resultaten van de initiatiefgroep NW Veluwe. We blikken vooruit naar de toekomst van de groep en ideeën voor vernieuwend GGz-beleid. Als intermezzo zetten wij een aantal thema s die van belang zijn voor de doelgroep op rij. Deel II is het lokale deel. Per gemeente geven we gegevens over de omvang van de GGz-problematiek, over de Wmo-participatie in het algemeen en over de GGz in het bijzonder. Ook lokale knelpunten en aanbevelingen worden besproken. Voor degenen die meer willen weten over de landelijke context van het programma is een apart document beschikbaar. Dit document bevat een omschrijving van het landelijke Programma Lokale Versterking van de doelgroepen waar dit voor bedoeld was. Naast informatie over doelstellingen en wijze van aanpak, komen ook de bereikte resultaten aan de orde. Dit is te downloaden via onze website en op aanvraag beschikbaar via ons secretariaat. Begin 2010 zal nog het productenboek Programma Lokale Versterking door het Landelijk Platform GGz worden verzonden aan alle gemeenten en Wmo-raden in het land. 7

9 8

10 Conclusies en aanbevelingen Programma Lokale Versteking is in de regio NW Veluwe goed uit verf gekomen. In alle draaiende Wmo-raden wordt de GGz vertegenwoordigd. Er zijn veel contacten gelegd met andere belangenorganisaties en met mensen die andere doelgroepen vertegenwoordigen. Zorgbelang Gelderland is zeer blij met de actieve houding van de zes gemeenten die een voortgang van het Programma Lokale Versterking mogelijk hebben gemaakt. Voor de periode ontwikkelen Zorgbelang Gelderland, MEE Veluwe en de RNV-gemeenten een gezamenlijk plan van aanpak. Wij zien dan ook vol vertrouwen de toekomst van de GGz-cliëntenparticipatie in de regio NW Veluwe tegemoet. In de NW Veluwe zien we dat, net als in andere regio s, het opbouwen van goede Wmo-inspraak en Wmo-beleid tijd nodig heeft. Omdat ondertussen het proces van versobering van de AWBZ in volle gang is ontstaan er knelpunten. Door de gewijzigde financieringssystematiek, waar ook GGz-instelling Meerkanten mee te maken heeft, komen initiatieven die een rol spelen in de vermaatschappelijking van cliënten niet optimaal tot bloei. Gemeenten krijgen steeds meer te maken met burgers met GGzproblematiek, maar de Wmo voorzieningen voor mensen met psychiatrische problematiek in de regio zijn nog niet op peil. Hier is nog veel werk aan de winkel. Regionale aanbevelingen voor de regio NW Veluwe In alle nota s/beleidsstukken zou ook standaard gekeken moeten naar het effect van het beleid op mensen met psychiatrische problematiek. Maak duidelijk welke inspraak op welk niveau mogelijk is. Regel cliëntondersteuning voor de doelgroep GGz, zodat mensen niet de weg kwijtraken in het ingewikkelde zorgsysteem van Zorgverzekeringswet, AWBZ en Wmo. GGz-cliënten komen uit zichzelf niet makkelijk naar Wmo-loketten om ondersteuning te vragen. Ga aan de gang met outreachend werken voor de GGz-doelgroep. Financier zogenoemde herstelcursussen vanuit het Wmo-budget of vanuit sociale activeringsbudgetten zodat mensen hun gezonde kanten leren aanspreken en actief bezig kunnen gaan met hun herstel Zet een professionele Vriendendienst op, een maatjesproject voor de doelgroep GGz (Co)Financier de Dagactiviteitencentra de Stee in Nunspeet en de Vriendschap in Ermelo vanuit gemeentelijke gelden voor ondersteunende begeleiding, zodat het huidige activiteitenaanbod gehandhaafd kan worden en de inloopfunctie gegarandeerd is. Hou een vinger aan de pols en kijk ook naar alternatieve mogelijkheden in uw gemeente en/of regio. Niet iedere cliënt vindt wat hij/zij zoekt in een DAC. Zorgboerderijen en kunstprojecten bijvoorbeeld bieden veel mensen een zeer goed alternatief. Werk toe naar een sluitend maatschappelijk steunsysteem voor de doelgroep GGz, waarin alle betrokken partijen samenwerken, en dat mogelijk maakt dat GGz-cliënten meedoen in de samenleving op een wijze die bij ben past. Panels met GGz-cliënten op de plekken waar zij komen kan waardevolle informatie opleveren over de manier waarop zij in de maatschappij ondersteund kunnen worden, zodat ook zij mee kunnen doen. 9

11 Lokale aanbevelingen Elburg Ga vooral zo door! Ermelo Ondersteun DAC de Vriendschap en andere organisaties voer actief, outreachend beleid voor de doelgroep GGz. Harderwijk Als de GGz-zetel in de Wmo-raad vrijkomt kies dan voor een vertegenwoordiger met eigen cliëntervaring. Stimuleer inspraak vanuit cliënten bij het Regionaal Kompas. Nunspeet Ondersteun DAC de Stee. Oldebroek Heel veel succes met jullie Wmo-raad. Putten De eerste stappen om met de doelgroep in contact te komen zijn gezet. Wij vertrouwen op een prettige samenwerking. 10

12 Deel I Regionale gegevens NW Veluwe Algemeen De regio Noord-West Veluwe telt 6 gemeenten: Elburg, Ermelo, Harderwijk, Nunspeet, Oldebroek en Putten (ook bekend als RNV-gemeenten). Het totaal aantal inwoners van deze zes gemeenten is ongeveer mensen. De gemeente Hattem viel voor het Programma Lokale Versterking onder de regio IJssel-Vechtstreek. Harderwijk is de centrumgemeente van deze regio. In deze regio bestaat een regionale bestuursdienst die gezamenlijk Wmo-beleid voert, bijvoorbeeld gezamenlijke inkoop van huishoudelijke zorg. Op hadden 4 van de 6 gemeenten een erkende Wmo-raad. In Oldebroek start dit najaar een raad, in Putten zijn de voorbereidingen nog aan de gang. GGz voorzieningen in NW Veluwe In de regio NW Veluwe is Meerkanten veruit de grootste GGz-aanbieder. Zij bieden vrijwel alle disciplines van zorg aan, klinische en ambulante hulpverlening, voor GGz en verslavingszorg, dagbesteding en beschermd wonen. In andere regio s zijn vaak meer aanbieders actief en hebben cliënten meer keuzevrijheid. Voor de verslavingszorg is IrisZorg de grootste aanbieder. Zij verzorgen in Harderwijk een nachtopvang en outreachende hulpverlening voor dak- en thuisloze jongeren. In Nunspeet is een 24- uurs crisisopvang die zich richt op crisissituaties van psycho-sociale aard. Daarnaast is in deze regio ook de (christelijke) stichting Ontmoeting actief. Zij runnen een dienstencentrum in Harderwijk, met dagopvang voor dak- en thuislozen. Wat betreft de gemeentelijke GGz-voorzieningen die gefinancierd worden met Wmo-middelen in de regio springt een aantal initiatieven eruit. Sociaal Café Elburg is een algemene voorziening voor eenzame mensen, en wordt betaald door Stichting Wiel. Opvallend is dat in de regio is er nooit een goedlopende Vriendendienst van de grond is gekomen. Vriendendiensten zijn maatjesprojecten gericht op de doelgroep GGz waarbij een vrijwilliger één keer per week (of per twee weken) iets onderneemt met een deelnemer, iemand uit de doelgroep met weinig tot geen sociale contacten. Er is wel een kleine Vriendendienst vanuit het DAC in Ermelo maar deze heeft weinig koppels en een lange wachtlijst. Sommige mensen maken gebruik van de buddyzorg uit Apeldoorn. Het is wenselijk dat er in de regio een Vriendendienst komt die meer mogelijkheden heeft de benodigde vrijwilligers te werven en te coachen. Een Vriendendienst is een typisch voorbeeld van een specifieke voorziening voor de doelgroep GGz die heel goed uit Wmomiddelen gefinancierd zou kunnen worden. In Harderwijk bestaat er een ontmoetingscafé voor mensen met een psychiatrische achtergrond. Dit wekelijkse café is georganiseerd door Welzijn op Maat in samenwerking met de Algemene Hulpdienst, Meerkanten. Steunpunt Vrijwilligerswerk en CWS. Dit initiatief wordt betaald door het Maatschappelijk Werk. Wij willen in dit dossier nadrukkelijk aandacht vragen voor de positie van DagActiviteitenCentra (DAC s) in de NW Veluwe. Het gaat om Dagactiviteitencentrum de Stee in Nunspeet en de Dagactiviteitencentrum de Vriendschap in Ermelo. Deze plekken worden goed bezocht door cliënten uit de regio en zijn zeer laagdrempelig. Deze voorzieningen worden alle twee voornamelijk (uitsluitend) uit AWBZ-gelden gefinancierd en die financiering staat onder druk door de stelselwijzigingen in de AWBZ (met name door verscherpte toelatingseisen). De cliëntenbeweging in de NW Veluwe Vele cliënten in de NW Veluwe dragen, elk op hun eigen wijze, een steentje bij aan het behartigen van de belangen van de GGz-cliënten in hun regio. Ook houden velen zich actief bezig met het thema herstel. In de regio zijn tot op heden geen officiële Regionale Cliënten Organisaties, die zijn aangesloten bij de landelijke koepel Voice. 11

13 In een aantal andere regio s van Gelderland zijn wel dit soort organisaties ontstaan, die vaak een voortrekkersrol hebben in de belangenbehartiging en meestal een aantal projecten beheren. Cliëntenraad Meerkanten De cliëntenraad van Meerkanten bestaat ruim dertig jaar. Naast een Centrale Cliëntenraad kent men vele deelraden, waaronder sinds kort een raad voor ambulante cliënten. De raden zijn voldoende bezet, maar richten zich in eerste instantie op interne aangelegenheden. Wel proberen zij de beeldvorming over de GGz positief te beïnvloeden onder andere door voorlichtingen op scholen met een speciaal lesproject Ben je nu helemaal gek geworden? De Centrale Cliëntenraad van Meerkanten heeft in 2004 een aparte stichting opgericht, stichting Informelo, die de doelstelling heeft een cliëntgestuurde informatiewinkel voor de GGz (Korper Seba) in Ermelo te ontwikkelen. Jarenlang leed deze stichting een slapend bestaan in afwachting van een pand en financiering. Maar nu wordt de opening in de zomer van 2010 verwacht, en worden er ook andere initiatieven aan gekoppeld zoals werkervaringsplekken voor de doelgroep binnen een grafisch atelier en trainings- en cursusruimten. HEE Binnen Meerkanten is een actieve herstelbeweging ontstaan. Vanuit het Trimbos-instituut in Utrecht en stichting Rehabilitatie 92, en in samenwerking met de Centrale Cliëntenraad Meerkanten, is het initiatief genomen om ook in de regio NW Veluwe te gaan werken aan Herstel, Empowerment en Ervaringsdeskundigheid (HEE). De doelen van HEE zijn een individueel herstelproces, maatschappelijke participatie en een krachtig aandeel in de ontwikkeling van de zorg. De belangstelling van cliënten is groot. Er draait één herstelwerkgroep in Putten en twee in Ermelo, met gemiddeld 10 deelnemers. In Nunspeet is de introductiecursus Begin maken met Herstel met succes uitgevoerd. De komende jaren worden de activiteiten fors uitgebreid en uitgevoerd met eigen ervaringsdeskundigen en docenten. Aanbeveling Gemeenten ga pro-actief contact zoeken met Meerkanten, en zorg ervoor dat burgers uit uw gemeente die niet onder behandeling zijn bij Meerkanten, maar wel psychische problemen hebben toegang hebben tot herstelcursussen. In andere delen van het land wordt ook de vergelijkbare cursus Herstellen doe je zelf aangeboden. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat beide cursussen een positieve invloed hebben op het herstel van GGz-cliënten. Initiatiefgroep De initiatiefgroep NW-Veluwe is gestart met 3 personen begin 2007 en telt inmiddels 10 actieve leden. Voor de initiatiefgroep was de regio NW Veluwe groter dan de gemeentelijke regio NW Veluwe. Er is namelijk gewerkt binnen het verzorgingsgebied van Meerkanten en ook Heerde, Nijkerk en Barneveld zijn bediend. In dit verslag beperken wij ons tot de zes gemeenten in de NW Veluwe. De initiatiefgroep is vanaf de start, begin 2007, ondersteund door projectmedewerker Lex van Groningen. Hij had al een lange staat van dienst als ondersteuner van cliëntenraden binnen de GGz en heeft zich snel ingewerkt in de Wmo-materie. In de initiatiefgroep zitten zeven mensen uit de gemeentelijke regio NW Veluwe. Ook waren drie leden actief uit Nijkerk, Barneveld en Heerde. Velen zijn of waren lid van een cliëntenraad van Meerkanten. Alle hebben veel contacten met de achterban. Een lid was een voormalig dakloze. De meeste mensen wilden niet bij naam en toenaam in dit voor iedereen toegankelijke dossier genoemd worden, wij hebben deze keuze gerespecteerd. De groep kwam één à twee keer per maand bij elkaar. In de vergaderingen was een open sfeer en werd hard gewerkt. Programma Lokale Versterking NW Veluwe Bereikte resultaten in de periode aan de hand van de drie doelstellingen van het programma. De drie doelstellingen van Programma Lokale Versterking waren: 12

14 1. 'Meer en beter' Meer mensen met een psychische beperking, verslavingsprobleem, vrouwen uit de vrouwenopvang, dak- en thuislozen betrekken bij de totstandkoming van Wmo-voorzieningen, en de deelnemers die participeren in Wmo-raden beter toerusten om (politieke) invloed te kunnen uitoefenen op ontwikkelen en uitvoeren van beleid. Leden van de initiatiefgroep nemen als GGz vertegenwoordigers deel aan de gemeentelijke Wmo raden in de gemeenten Elburg, Nunspeet, Ermelo en Oldebroek. In Harderwijk willen twee leden van de initiatiefgroep als klankbord fungeren voor het niet-ggz ervaringsdeskundig Wmo raadslid die momenteel de GGz in de Wmo vertegenwoordigd. Putten heeft geen Wmo raad, maar de initiatiefgroep NW-Veluwe is bereid om mee te denken of mee te doen aan iedere vorm van Wmo burgerparticipatie. Het is bijzonder dat de initiatiefgroepsleden zo actief deelnemen aan de lokale politiek, terwijl zij voor de Wmo daar nooit bij betrokken waren. Van andere Wmo-raadsleden horen wij daarover lovende reacties en wordt de inbreng van onze leden zeer op prijs gesteld. Voor de leden zelf is de ondersteuning van de projectmedewerker een flinke steun in de rug geweest. Ieder heeft in overleg de ondersteuning op maat gekregen die hij of zij wenste. Dat varieerde van meegaan naar vergaderingen tot samen inwerken in de materie. Deze intensieve persoonlijke coaching was arbeidsintensief maar heeft zijn vruchten afgeworpen. Naast persoonlijke contacten tussen de projectmedewerker en de initiatiefgroepsleden was ook het samen binnen een groep ermee bezig zijn heel belangrijk. Geregeld bespreek ik in de PLV-groep hoe het vergaderen gaat met de adviesraad. Dan gaat het vaak over het vergaderen op zich, mijn positie tussen de anderen etc. Dat vind ik zelf fijn en hoor ook graag van anderen hoe zij vergaderen in hun adviesraad en hun gevoelens daarbij. Het voelt voor mij goed en versterkend om over die dingen te spreken met elkaar, te vergelijken, elkaar tips te geven, elkaar te bemoedigen en van elkaar te leren. Dat maakt me zelfverzekerder in de adviesraadsvergaderingen. In 2008 heeft de Initiatiefgroep bijeenkomsten in Harderwijk, Nunspeet en Elburg georganiseerd om in gesprek te komen met de achterban. De opkomst was in de ene plaats (Harderwijk) groter dan in de andere (Elburg), maar de gesprekken gaven de initiatiefgroep inzicht in wat belangrijk wordt gevonden door de doelgroep. Ook zijn er bijeenkomsten gehouden in de Dag Activiteiten Centra te Ermelo en Nunspeet en is er een bijeenkomst geweest in de Harderwijkse Dagopvang voor dak- en thuislozen. De bijeenkomsten gaven onder meer als uitkomst dat mensen met een psychische beperking liever bij elkaar komen in een veilige omgeving. Men wil graag lotgenoten ontmoeten en er is behoefte aan mogelijkheden tot uitgaan (dansen bijvoorbeeld). Het idee voor een Sociaal Café was geboren. Belangrijk is dat bij dit initiatief de beoogde doelgroep ook betrokken is bij de organisatie. Om beter toegerust te zijn voor de participatie in Wmo-raden hebben de leden van de initiatiefgroep in 2007 en 2008 meegedaan aan twee tweedaagse cursussen. In 2009 hebben een aantal leden een terugkomdag bezocht. Aan de orde kwamen onder andere vergadertechnieken, netwerken, de gemeentelijke politiek, het duaal stelsel en het samenwerken met andere belangengroepen. 2.'Solidariteit en samenwerking' Actief samenwerking zoeken en aangaan met bestaande lokale en regionale cliënten- en gehandicaptenorganisaties. Daar waar leden van de initiatiefgroep NW-Veluwe aan lokale Wmo cliëntenraden deelnemen, wordt ook, waar mogelijk, samengewerkt met vertegenwoordigers van ouderenbonden, vertegenwoordigers van mensen met een verstandelijke beperking, mensen met een fysieke beperking en mensen met een chronische ziekte. De houding van initiatiefgroepsleden is actief gericht op een goede verstandhouding en samenwerking met andere Wmo raadsleden en belangengroepen. Ook met Programma Lokaal Centraal, dat uitgevoerd werd door Zorgbelang Gelderland, was er een prettige en constructieve samenwerking. 13

15 Er zijn gesprekken geweest met beleidsambtenaren van Oldebroek, Harderwijk, Nunspeet en Elburg. Ook de Harderwijkse Wmo meedenkavond werd bezocht, evenals een info-sessie met de wethouder te Elburg. Op deze wijze kwamen de leden van de initiatiefgroep en de projectmedewerker in contact met andere belangengroeperingen. In 2009 heeft een lid van de initiatiefgroep meegedaan aan het organiseren van een regionale bijeenkomst van Zorgbelang, SBOG en LOC. 3.'Verbetering van de beeldvorming' De kennis vergroten over burgers met een psychische handicap, verslavingsprobleem, vrouwen uit de vrouwenopvang, dak- en thuislozen en hun naastbetrokkenen, bij gemeenteraadsleden, wethouders, ambtenaren en organisaties die een rol hebben in de uitvoering van de Wmo zodat zij een meer realistisch beeld van de groep krijgen. De initiatiefgroep NW-Veluwe heeft in mei 2009 een congres georganiseerd over het beeld van de burger met een psychiatrische ziekte of met een psychosociaal probleem. Het was bedoeld voor wethouders, gemeentelijke en regionale GGz beleidsmakers en Wmo-loketambtenaren. Tijdens dit congres is de zelfgemaakte film Beelden van burgers vertoond, die later nog een keer is gebruikt tijdens een bijeenkomst in Elburg. Deze film, portretten van initiatiefgroepsleden, laat zien wat aan de binnenkant bij mensen speelt. Uit de reacties van het publiek tijdens het vertonen bleek dat de film indruk maakte. Borging en de toekomst van de initiatiefgroep Vanuit het Landelijk Platform GGz is medio 2008 het beleid ingezet om de resultaten van het programma zoveel mogelijk te borgen bij Regionale Cliënten Organisaties (RCO s) die aangesloten zijn bij de landelijke koepelvereniging Voice Nederland. In de regio NW Veluwe was en is echter geen officiële cliëntenorganisatie. Ook lid van Voice is de GGz-sectie van Zorgbelang Gelderland. Al snel is daarom de keuze gemaakt dat Zorgbelang Gelderland een actieve rol zou gaan vervullen bij de borging van de initiatiefgroep en het zoeken naar (gemeentelijke) financiering. De projectmedewerker heeft contact gelegd met de regiocoördinator Alma Knol en zij heeft ons uitgenodigd in het ambtenarenoverleg en later het portefeuillehouderoverleg. Wij zijn heel blij dat begin juli 2009 de 6 gemeenten hebben toegezegd om voortgang van de initiatiefgroep mogelijk te maken onder de vleugels van Zorgbelang Gelderland. Financiering is toegezegd voor de periode van tot en met In deze periode zullen ook verdere plannen worden gemaakt waar ook MEE Veluwe bij betrokken zal zijn. Zij hebben aangegeven een steentje te willen bijdragen aan de belangenbehartiging voor de doelgroep GGz. Voor de tweede helft van 2009 staan een aantal concrete activiteiten op stapel: regionale groepsbijeenkomsten, individuele coaching, training voor Wmo-loketmedewerkers Clienten trainen Ambtenaren, input leveren vanuit cliëntenperspectief voor voorliggende nota s, wensen en knelpunten van de achterban inventariseren. Daarnaast zijn er enkele lokale activiteiten gepland. In Ermelo heeft Zorgbelang Gelderland de doelgroep GGz met behulp van panels bevraagd over meedoen in de maatschappij. In Elburg zullen we als intermediair functioneren om in contact te komen met de doelgroep en in Harderwijk gaan we contacten leggen met de doelgroep dak- en thuislozen. Van meedenken naar meedoen Zorgbelang Gelderland is van mening dat de initiatiefgroep in de NW Veluwe het in zich heeft een motor te zijn voor initiatieven vanuit cliëntenperspectief. Mensen van de initiatiefgroep willen graag niet alleen meepraten over gemeentelijk beleid, maar ook zelf actief meewerken aan vernieuwing in het gemeentelijk beleid. Voor de een ligt dat op het niveau van het opperen van een idee, een ander wil ook actief betrokken zijn met de uitvoering van een idee. Ik zou graag mee willen helpen bij de Vrijwilligerscentrale zodat ook GGz- mensen vrijwilligerswerk gaan doen. 14

16 Ik ken veel mensen uit de doelgroep. Ik wil best op huisbezoek bij mensen die hun AWBZ-begeleiding hebben verloren. Mij vertrouwen ze en ik kan proberen ze naar het Wmo-loket te krijgen. Alleen gaan ze niet, die drempel is veel te hoog. Wat mijns inziens bij eenzaamheidgevoelens zou kunnen helpen bij de GGz-doelgroep zijn vaste persoonlijke netwerken die met hulp van een coach tot stand worden gebracht. Het is een methodiek die ook wel wordt gebruikt bij mensen met een verstandelijke beperking. Dan worden er een paar mensen gezocht die voor langere tijd iets samen met die persoon willen doen, zoals op de koffie gaan, samen ergens naartoe, samen breien, samen klussen, etc. Ik zou het een uitdaging vinden om zoiets op te zetten voor mensen uit de GGz (vrijwillig). Het lukt velen niet om goede contacten te onderhouden, daarom is zo n vast netwerk maken een alternatief. Er wordt, ook door hulpverleners vaak gezegd: Ga maar op een club of zo, maar dat is veel te makkelijk. De contactproblemen zitten soms veel dieper. Zij hebben meer persoonlijke hulp nodig en zitten dus te vereenzamen, of klampen hun hulpverleners aan voor een gesprek. Maar dat is weer niet natuurlijk, ongelijkwaardig, duur en vaak ook niet mogelijk vanwege tijdgebrek. De mogelijkheid bestaat dat men als alternatief naar de fles grijpt of zowat de hele dag ligt te slapen, met veel pillen. Ik maak het vaak mee als cliëntondersteuner. In de GGz-hulpverlening is er veel aandacht voor psychiatrische problemen, daar zijn behandelingen voor. Maar eenzaamheid is op zichzelf geen ziekte, het is er evt. een gevolg van. Maar goede contacten zijn voor mensen toch heel belangrijk om een beter gevoel van welbevinden te krijgen. Een ziekte alleen dragen is ook veel zwaarder dan als je die kunt delen met een ander. Ik vind dat dit grote probleem niet voldoende aandacht krijgt en te makkelijk wordt afgedaan door hulpverleners, of evt. andere partijen. En in de huidige geïndividualiseerde maatschappij met soms de gedachte: als ik het maar goed heb is het ook niet meer vanzelfsprekend om nog aandacht te hebben voor moeilijke mensen uit de omgeving. Ook voor volwassenen met een autismespectrum-stoornis met een normaal tot hoog IQ met daarbij tevens andere psychische problemen, zou het samen ontwikkelen/opzetten van een persoonlijk netwerk kunnen helpen naar een betere kwaliteit van leven. Ook voor hen is het vaak moeilijk goede contacten te leggen omdat ze vaak niet goed begrepen worden. Wat ik jammer vind is dat organisaties de neiging hebben deze problematiek op elkaar af te schuiven. Zo blijft de GGz-cliënt hiermee in de kou staan. En blijft misschien meer dan nodig een beroep doen op de dure hulpverlener. 15

17 16

18 Intermezzo: Thema s die van belang zijn voor de doelgroep GGz in de regio NW Veluwe GGz-beleid in opbouw Door de opstart en inwerken in het beleid is het GGz-beleid nog prematuur. Wmo gaat over alle prestatievelden, de GGz is er maar een onderdeeltje van. Dat is bij de PLV-groep anders, daar is de GGz hoofdzaak. Dat is eerst even wennen in een adviesraad. De informatievoorziening aan de doelgroep GGz laat te wensen over: velen kunnen niet omgaan met de computer of hebben die niet, informatie op papier is dus belangrijk. Bijvoorbeeld over de Wmo in het algemeen, voorzieningen voor de doelgroep GGz, wat er voor hen is, financiële mogelijkheden/ regelingen. Er is nu volgens mij geen papieren informatie voor deze groep, in tegenstelling tot ouderen of mensen met verstandelijke beperking (van MEE). Het regionale preventie GGz-beleid is met meerdere gemeenten besproken en vastgesteld en het deed me goed dat ook Wmo-adviesraadsleden mee konden brainstormen. Voor ons als belangenbehartigers prettig ook erkend en gehoord te worden Dat vond ik waardevol en ik hoop dan ook dat, als er meer adviesraden draaien, die mensen ook geraadpleegd worden naast de beleidsmedewerkers bij het tot stand komen van nieuw beleid. Knelpunt Voor Wmo-raadsleden is niet altijd duidelijk welke delen van de Wmo regionaal besproken en besloten worden. Aanbeveling Maak inzichtelijk welke inspraak op welk niveau mogelijk is. Betrek ervaringsdeskundigen bij ontwikkelen van nieuw beleid. Dak- en thuislozenbeleid, OGGz-beleid De gemeenten vallen wat betreft de verdeling van de middelen voor Maatschappelijke Opvang onder de centrumgemeente Zwolle. Daar wordt dus het geld verdeeld. Omdat het beleid ver weg bedacht wordt heb ik het gevoel dat we, als PLV-groep, er weinig invloed op hebben. Vanuit Zwolle worden we nooit uitgenodigd om eens met elkaar van gedachten te wisselen (is mij in ieder geval niet bekend). Er is een dag- en nachtopvang in Harderwijk en ik weet bijvoorbeeld niet of er is nagedacht over onze wens om de dagopvang eerder op de middag te openen, zodat mensen niet lang op straat hoeven zijn. Aanbeveling Dak- en thuislozenbeleid gaat alle gemeenten van de NW Veluwe aan, regel goede inspraak bij het Regionaal Kompas. Pakketmaatregelen AWBZ Daar hebben we het wel wat over gehad in de raad, maar omdat de groep nog niet zichtbaar is, weten we nog niet precies om wie het precies gaat en het aantal mensen wat ermee te maken krijgt. We zijn wel bezig met denken over evt. oplossingen. Uit landelijk onderzoek blijkt dat maar liefst 36% van de mensen met AWBZ begeleiding vanuit de grondslag psychiatrische problematiek hun begeleiding vermoedelijk gaan verliezen. Leden van de initiatiefgroep denken graag mee over wat mogelijke oplossingen zouden zijn om de teruggang in AWBZ-begeleiding op te vangen. Zelf denk ik aan meer aandacht voor vrijwilligers, die wat zouden kunnen overnemen misschien, maar ik vind dat daar niet zoveel aandacht voor is. Men denkt graag weer in oplossen met betaalde krachten. Als we werkelijk terug willen naar betrokkenheid op elkaar, dan zou je meer aandacht moeten besteden aan vrijwillige buurthulp en vrijwilligerswerk. Om vrijwilligerswerk goed te laten werken is er geld nodig voor professionele krachten die bijvoorbeeld coördinerende taken op zich nemen. Het werven van vrijwilligers, adverteren, matchen en vervolgens ondersteunen vraagt veel tijd 17

19 en kost dus ook geld. Voor veel vrijwilligers is het aantrekkelijker iets te doen waarbij je ondersteund wordt en evt. de andere vrijwilligers ook geregeld kan ontmoeten. Dan kun je je ervaringen bijvoorbeeld eens per 2 maanden met anderen uitwisselen en dat geeft weer een band met elkaar. Zo kan je dus als vrijwilliger ook een nieuw netwerk krijgen en dat stimuleert sommigen vrijwilligerswerk te gaan doen (en vol te houden). Ik heb dit zelf ook gevoeld toen ik als vrijwilliger werkte. De ontmoetingsmiddagen vond ik erg zinvol en samenbindend. Maar dit vraagt wel een goede begeleiding en investering. Voor het opvangen van de gevolgen van de pakketmaatregelen is landelijk 127 miljoen euro per jaar beschikbaar gesteld in het gemeentefonds. Ook de Noord-Veluwse gemeenten krijgen hiervan hun deel. Het is wenselijk een deel van dit geld te besteden aan de doelgroep GGz. De wensen en behoefte van de doelgroep GGz zijn nog onvoldoende in beeld bij de gemeenten. De gemeenten hebben nog weinig idee en visie wat voor voorzieningen zij aan deze doelgroep kunnen en willen bieden. De VNG heeft zich gecommitteerd aan de visie van de noodzaak van het creëren van een maatschappelijk steunsysteem waar gemeenten, GGz en andere partijen in participeren. Aanbeveling Zet haast achter het maken van een maatschappelijk steunsysteem voor de doelgroep GGz. Kost dit proces veel tijd, ondersteun dan de huidige GGz-voorzieningen die last hebben van het teruglopende inkomsten uit de AWBZ. Wij denken dan met name aan gemeentelijke ondersteuning voor de DAC s (de Vriendschap in Ermelo, de Stee in Nunspeet), kunstprojecten, zorgboerderijen en soortgelijke initiatieven. Mantelzorgondersteuning voor GGz-mantelzorgers Over extra aandacht voor mantelzorgondersteuning hebben we het nooit gehad in de PLV-groep, wel in de adviesraadsbesprekingen bij de gemeente, maar dan over de mantelzorgondersteuning in het algemeen. Voor alle mantelzorgers is het goed voldoende ondersteuning te krijgen, het is een zware taak, omdat het vaak om dierbaren gaat en zorg noodzakelijk is. Daarbij komen allerlei tegenstrijdige gevoelens naar boven die je daarbij ook moet verwerken. Het gaat vaak om een vader, moeder, een kind, een naastbetrokkenen, waar je eerder al een bepaalde band mee had. Die band veranderd en dat is moeilijk. Om dit werk dan vol te kunnen houden is ondersteuning belangrijk. Voor mantelzorgers van de GGz-doelgroep is het soms op een andere manier lastig. Soms bevinden psychisch kwetsbare mensen die zorg krijgen zich op de grens tussen leven en dood en is het moeilijk te voorspellen of je het als mantelzorger wel goed genoeg doet. Het is altijd leven in spanning als je dierbare het leven niet meer zinvol vindt. Het komt er dan op aan het goede te doen, maar wie weet precies wat het goede is... 18

20 Deel II Gegevens gemeenten Inleiding Hieronder volgen per NW Veluwse gemeente één à twee pagina s. Wij hebben daarbij gebruikt gemaakt van een vaste indeling: Gegevens over GGz-problematiek binnen de gemeente Wmo participatie in het algemeen en over de GGz in het bijzonder Specifieke gegevens GGz en OGGz voorzieningen Knelpunten en aanbevelingen Waar relevant is ook een stukje opgenomen over de specifieke activiteiten van Programma Lokale Versterking in de betreffende gemeente, dit is echter zo veel mogelijk reeds verwerkt in het regionale deel. Achtergrond van de GGz-cijfers Per gemeente in de NW Veluwe geven we cijfers. Voor deze statistische gegevens hebben we gebruik gemaakt van de Wmo-prognose zoals die te vinden is op de website van Spectrum Gelderland, we hebben de prognose voor 2010 gebruikt. Voor de GGz is de bron het Goldberg & Huxley model echelonsgewijs. (beschreven op onder het kopje psychische problemen en de omvang). Een tweede bron is het NEMISIS onderzoek. Het risico om potentieel GGZ patiënt te zijn is uit ervaringscijfers vastgesteld en is qua leeftijd onderscheiden in 2 leeftijdsklassen, jaar en 65 plussers. Van deze mensen gaat een deel met GGz klachten naar de huisarts, voor een gedeelte van deze huisartsbezoekers stelt de huisarts een GGz diagnose vast. Van de mensen met GGZ diagnose komt een deel in het GGz circuit en slechts een klein deel wordt intramuraal opgenomen. Daarnaast vermelden we per gemeente de gegevens die door het CIZ beschikbaar zijn gesteld over het aantal personen die op recht hadden op AWBZ-begeleiding voor de functie Begeleiding met de grondslag Psychiatrische problematiek/ Psychosociale problematiek. Deze gegevens vinden wij relevant omdat een deel van deze mensen met de verscherpte toegang geen recht meer zal hebben na de geplande herindicaties en mogelijk een beroep gaat doen op de Wmo. Het CIZ maakt over elk kwartaal een rapportage wat in elke gemeente de gevolgen zijn van de herindicaties. Op dit moment van schrijven hebben echter nog zo weinig mensen uitsluitsel over het nieuwe indicatiebesluit dat die gegevens moeilijk bruikbaar zijn. 19

21 20

22 Elburg Gegevens over GGz-problematiek binnen de gemeente Elburg Op een geschatte bevolking in 2010 van personen is de potentiële GGz-bevolking personen personen gaan met een GGz-klacht naar de huisarts, waarvan 2806 personen een GGz-diagnose krijgt van de huisarts. Het totaal aantal mensen dat gebruik maakt van GGzhulpverlening is 743 personen waarvan er 115 intramuraal in een GGz-instelling verblijven. Uit de (gemeentelijke) rapportage AWBZ Pakketmaatregelen 2009 van het CIZ blijkt dat op de peildatum in Elburg 30 cliënten een geldig recht hadden op de functie begeleiding vanuit de dominante grondslag Psychiatrische ziekte/aandoening. Er waren op personen die een indicatiebesluit hadden voor de functie begeleiding op de dominante grondslag Psychosociaal probleem. Deze laatste groep heeft per , met het vervallen van deze grondslag op die datum, hun rechten verloren. Wmo participatie in het algemeen en over de GGz in het bijzonder De Wmo raad bestaat sinds december 2007 en is schriftelijk erkend. Het Wmo beleidsplan is vastgesteld in Bij de start van de Wmo-raad nam J.P. zitting in de raad. Door persoonlijke omstandigheden is hij afgehaakt. Beleidsambtenaar Gert Gerritsen heeft hierover overlegd met Lex van Groningen. Vanuit de groep is R.W., woonachtig in Wezep bereid gevonden de plaats van J.P. over te nemen. Hij is sinds het voorjaar 2009 officieel lid van de Wmo-raad in Elburg. Wat hij als prettig ervaart is dat de gemeente Elburg korte samenvattingen maakt van te bespreken stukken. Hierdoor kan hij op eenvoudige wijze zijn standpunten naar voren brengen. Specifieke gegevens GGz en OGGz voorzieningen Elburg is binnen de gemeenten in de Noord-West Veluwe de voorloper op het gebied van GGz-beleid. De samenwerking rond het Sociaal Café in Elburg is door de initiatiefgroep als bijzonder prettig ervaren. Tijdens een bijeenkomst met de achterban is het idee voor een Sociaal Café geboren. Een gastvrije, goedkope plaats voor mensen met psychiatrische en/of psycho-sociale beperkingen. Vanuit een dergelijk café kunnen mensen met een (hulp)vraag ook doorverwezen of begeleid worden naar bijvoorbeeld het Wmo loket, het maatschappelijk werk of de vrijwilligersbank. In Elburg werd op zaterdag 28 februari het eerste Sociale Café in de regio geopend. Het kwam tot stand door een goede samenwerking tussen de initiatiefgroep, de Wmo-raad, de Stichting Wiel, Meerkanten en de gemeente Elburg. Het is een eerste stap om avond- en weekendvoorzieningen open te stellen voor mensen met psychische beperkingen. Aanbevelingen Elburg: ga vooral zo door! 21

23 22

24 Ermelo Gegevens over GGz-problematiek binnen de gemeente Op een geschatte bevolking in 2010 van personen is de potentiële GGz-bevolking personen personen gaan met een GGz-klacht naar de huisarts, waarvan personen een GGz-diagnose krijgen van de huisarts. Het totaal aantal mensen dat gebruik maakt van GGzhulpverlening is 891 personen waarvan er 140 intramuraal in een GGz-instelling verblijven. Uit de (gemeentelijke) rapportage AWBZ Pakketmaatregelen 2009 van het CIZ blijkt dat op de peildatum in Ermelo 33 cliënten een geldig recht hadden op de functie begeleiding vanuit de dominante grondslag Psychiatrische ziekte/aandoening. Er waren op personen die een indicatiebesluit hadden voor de functie begeleiding op de dominante grondslag Psychosociaal probleem. Deze laatste groep heeft per , met het vervallen van deze grondslag op die datum, hun rechten verloren. Wmo participatie in het algemeen en voor de GGz in het bijzonder De Wmo raad bestaat sinds 2008 en is schriftelijk erkend. Het Wmo beleidsplan is vastgesteld in april In juli 2008 solliciteerde M.J. (pseudoniem) voor een zetel in de Wmo-adviesraad Ermelo en werd daar ook benoemd. Al voor de start van de Wmo-raad was M.J. betrokken bij de initiatiefgroep PLV. Met Lex heb ik veel gesproken over de Wmo en alles wat erbij kwam kijken voor wat betreft de GGz. In juli 2008 is de Wmo-raad geïnstalleerd. Het was fijn dat ik al van verschillende zaken op de hoogte was door de studiedagen, georganiseerd door Programma Lokale Versterking dat in heel Nederland draaide. Het ging vaak over wetgeving, hoe het werkt bij de gemeente, maar we waren ook praktisch bezig, bijv. in het oefenen om iets onder de aandacht te brengen. Ook ontmoetten we PLV-leden uit andere regio s en namen we elkaars ideeën en projecten door. In onze raad voel ik me zeker wel gehoord. We hebben in het begin als raad een studiedag gehad (door Zorgbelang) en hebben elkaar daarin beter leren kennen. Dat vond ik heel waardevol. Het heeft mijn onzekerheid wel goed gedaan. Ik ben de jongste in het gezelschap en was bang daarom als de meest onwetende gezien te worden. En dan ook nog eens bekend met de GGz... Maar het valt reuze mee, ik word wel gewaardeerd en krijg ruimte om mijn mening te geven. Ik vind het horen van andere ervaringen van adviesraadsleden van specifiek de GGz uit andere gemeenten heel leerzaam. Een enkele keer leg ik in de adviesraadsvergadering uit hoe het kan werken bij mensen met psychische kwetsbaarheden. Maar het is best moeilijk om ze een beeld te geven van hoe deze mensen kunnen worstelen met bepaalde (voor anderen heel normale) zaken. Het overbrengen van omstandigheden, de context en de complexiteit van hoe mensen soms in het leven staan, is lastig. Specifieke gegevens GGz en OGGz voorzieningen In Ermelo is de GGz zeer zichtbaar door de aanwezigheid van Meerkanten, vlakbij het centrum van de stad. Daarbij is de Ermelo middels huizenbouw op het terrein van Meerkanten in zeker opzicht ook deel gaan uitmaken van Meerkanten. Voor verdere gegevens verwijzen wij naar het overzicht van de regionale GGz-voorzieningen. Knelpunten en aanbevelingen In oktober en november 2009 zijn twee panels gedaan door Zorgbelang Gelderland en het Wmoraadslid GGz. Eén bij de polikliniek van Meerkanten en één bij het DAC de Vriendschap. De uitkomsten van deze panels zullen door de Wmo-raad vertaald worden naar aanbevelingen voor de gemeente. Uit gesprekken met de gemeente blijkt dat de wethouder van Ermelo zich sterk bewust is van het relatief hoge percentage mensen met een beperking in de gemeente. Wij hopen daarom op een voortrekkersrol van deze gemeente in het vormgeven van innovatief, outreachend beleid voor de GGz-doelgroep. In gesprek gaan met DAC de Vriendschap kan een eerste stap zijn. 23

25 24

26 Harderwijk Gegevens over GGz-problematiek binnen de gemeente Harderwijk Op een geschatte bevolking in 2010 van personen is de potentiële GGz-bevolking personen personen gaan met een GGz-klacht naar de huisarts, waarvan personen een GGz-diagnose krijgt van de huisarts. Het totaal aantal mensen dat gebruik maakt van GGzhulpverlening is personen waarvan er 224 personen intramuraal in een GGz-instelling verblijven. Uit de (gemeentelijke) rapportage AWBZ Pakketmaatregelen 2009 van het CIZ blijkt dat op de peildatum in Harderwijk 53 cliënten een geldig recht hadden op de functie begeleiding vanuit de dominante grondslag Psychiatrische ziekte/aandoening. Er waren op personen die een indicatiebesluit hadden voor de functie begeleiding op de dominante grondslag Psychosociaal probleem. Deze laatste groep heeft per , met het vervallen van deze grondslag op die datum, hun rechten verloren. Wmo-participatie in het algemeen en over de GGz in het bijzonder De cliëntenraad Wmo raad bestaat sinds maart 2007 en is schriftelijk erkend. Het Wmo beleidsplan is eind 2008 vastgesteld. In de Wmo-raad werd de GGz-zetel in eerste instantie bezet door een lid van de cliëntenraad van Meerkanten. Zij haakte echter snel af omdat persoonlijke problematiek opspeelde. De voorzitter van de Wmo-raad heeft toen Paul Toussaint verzocht om plaats te nemen in de Wmo-raad. Hij was zelf niet ervaringsdeskundig, maar vanuit zijn professie langdurig bij de GGz betrokken. Hij is maar kort Wmo-raadslid geweest en opgevolgd door Ton Broeders, die als (ex)-professional goed op de hoogte is van GGz-problematiek. Binnen Programma Lokale Versterking leeft de opvatting dat vertegenwoordiging vanuit de doelgroep GGz bij grote voorkeur wordt gedaan door een ervaringsdeskundige. Hij of zij weet immers vanuit eigen ervaring hoe dingen lopen. In de PLV-groep waren 2 mensen die samen eventueel in Harderwijk een zetel wilden in de Wmoraad, wat daar ook bekend was. Er wordt vaak gezegd dat de doelgroep moeilijk te bereiken is. Maar ik snap dat nooit zo, de PLV-groep is toch een ingang om de doelgroep te bereiken denk ik dan? Misschien heerst er nog enige koudwatervrees om deze mensen te benaderen. Het zou goed zijn te ervaren dat mensen uit de GGz-doelgroep ook heel gewone mensen zijn. Het is de bedoeling dat in Harderwijk twee leden van de Initiatiefgroep als klankbord gaan fungeren voor het niet-ggz ervaringsdeskundig Wmo raadslid die momenteel de GGz zetel in de Wmo bezet. Dit is tot op heden niet goed van de grond gekomen, ondanks een erg duidelijk aanbod vanuit de initiatiefgroep. Aanbeveling Als de GGz-zetel in de Wmo-raad vrijkomt kies dan voor een vertegenwoordiger met eigen cliëntervaring en leg deze voorwaarde vast in de statuten van de Wmo-raad. De gemeente Harderwijk is de centrumgemeente van de NW Veluwe. Voor het beleid voor de doelgroep OGGz is Harderwijk echter afhankelijk van Zwolle, die hier regie opvoert. Voor meer informatie zie het regionale deel van het dossier. 25

27 26

28 Nunspeet Gegevens over GGz-problematiek binnen de gemeente Nunspeet Op een geschatte bevolking in 2010 van personen is de potentiële GGz-bevolking personen personen gaan met GGz-klachten naar de huisarts, waarvan personen een GGz-diagnose krijgen van de huisarts. Het totaal aantal mensen dat gebruik maakt van GGzhulpverlening is 891 personen waarvan er 139 intramuraal in een GGz-instelling verblijven. Uit de (gemeentelijke) rapportage AWBZ Pakketmaatregelen 2009 van het CIZ blijkt dat op de peildatum in Nunspeet 25 cliënten een geldig recht hadden op de functie begeleiding vanuit de dominante grondslag Psychiatrische ziekte/aandoening. 24 personen hadden een indicatiebesluit voor de functie begeleiding op de dominante grondslag Psychosociaal probleem. Deze laatste groep heeft per , met het vervallen van deze grondslag op die datum, hun rechten verloren. Wmo participatie in het algemeen en voor de GGz in het bijzonder De Wmo raad bestaat sinds eind De Wmo raad is schriftelijk erkend, dit is vastgelegd in een verordening. Het Wmo beleidsplan is vastgesteld in mei Dit document is niet op de gemeentewebsite beschikbaar. De Wmo raad bestaat uit 11 leden en een onafhankelijk voorzitter. De gemeente heeft ervoor gekozen de doelgroepen af te stemmen op de prestatievelden van de Wmo. Dit betekent dat er 3 onafhankelijke leden zijn en dat verder de doelgroepen ouderen, gehandicapten, vrijwilligers, mantelzorgers, cliënten individuele verstrekkingen, GGz, uitkeringsgerechtigden en jongeren vertegenwoordigd worden. R.K. vertegenwoordigt de GGz-doelgroep en is actief betrokken bij de initiatiefgroep. Specifieke gegevens GGz en OGGz-voorzieningen In Nunspeet is DagActiviteitenCentrum (DAC) de Stee gevestigd waar ook cliënten komen uit buurgemeenten. De financiering van de DAC s staat onder druk door de herindicaties die momenteel uitgevoerd worden voor mensen met de functie begeleiding. Ook hebben sinds 1 januari minder mensen recht op toegang voor deze AWBZ-zorg Aanbeveling Ondersteun indien nodig DAC de Stee. 27

29 28

30 Oldebroek Gegevens over GGz-problematiek binnen Oldebroek Op een geschatte bevolking in 2010 van personen is de potentiële GGz-bevolking personen personen gaan met een GGz-klacht naar de huisarts, waarvan personen een GGz-diagnose krijgen van de huisarts. Het totaal aantal mensen dat gebruik maakt van GGzhulpverlening is 763 personen, waarvan er 118 intramuraal in een GGz-instelling verblijven Uit de (gemeentelijke) rapportage AWBZ Pakketmaatregelen 2009 van het CIZ blijkt dat op de peildatum in Oldebroek 19 cliënten een geldig recht hadden op de functie begeleiding vanuit de dominante grondslag Psychiatrische ziekte/aandoening. Er waren op personen die een indicatiebesluit hadden voor de functie begeleiding op de dominante grondslag Psychosociaal probleem. Deze laatste groep heeft per , met het vervallen van deze grondslag op die datum, hun rechten verloren. Wmo-participatie in het algemeen en over de GGz in het bijzonder De Wmo-raad is in oprichting. De Wmo raad wordt waarschijnlijk nog dit jaar officieel geïnstalleerd. Het Wmo beleidsplan is vastgesteld in begin Zie ->samenleving ->Wmo. R.W. (ook actief als vertegenwoordiger GGz in Elburg) heeft namens de doelgroep GGz gereageerd en is aangenomen. Specifieke gegevens GGz en OGGz voorzieningen Oldebroek is bezig met het opzetten van woon-zorgzones, ook voor mensen met verstandelijke en psychische beperkingen. Een belangrijke rol speelt de contactpoli (voor ambulante zorg) van Meerkanten in Wezep. Aanbeveling Heel veel succes met jullie Wmo-raad. 29