Jaarverslag VARA 2007

Transcriptie

1 Jaarverslag VARA 2007 Bestuur, maart

2 VARA Jaarverslag 2007 Beleidsjaarverslag ten behoeve van de Verenigingsorganen Inhoudsopgave Voorwoord I II III IV V VI VII VIII IX X Missie en Identiteit Bestuur en Bestel Raad van Toezicht De Vereniging Televisie Radio Internet, Nieuwe media Uitgeverij Communicatie en Marketing Sociaal beleid 2

3 VOORWOORD De crossmediale productontwikkeling en productie komt bij de VARA in 2007 echt van de grond, al blijkt dat het uitwerken van de crossmediale strategie, in een traditionele mediaorganisatie als de VARA is, een grotere inspanning vergt dan voorzien. Het platformoverschrijdend denken van programmamakers dient verder gestimuleerd en ontwikkeld te worden om de crossmediale invulling van het speerpuntenbeleid van de VARA te realiseren. In het najaar van 2007 is daarom een omvangrijk opleidingstraject ontwikkeld. Toch is er in 2007 op dit vlak al veel tot stand gebracht, waaronder de verbreding en inhoudelijke versterking van het speerpunt consumenteninformatie en de productie van een televisieversie van het radioprogramma Vroege Vogels. In 2007 leverde de VARA na de NOS de grootste bijdrage aan het marktaandeel van de publieke omroep op televisie. Onze programma s werden goed bekeken, al zijn er een paar omroepen die hogere kijkcijfers halen. Maar omdat de VARA een bovengemiddelde hoeveelheid zendtijd vult, trekt zij na de NOS toch de meeste kijkers. Een prestatie mag dat best genoemd worden, al voelen we nog meer trots bij de kwaliteit van onze programma s. Binnen het bedrijf is het motto dan ook: hoge kijkcijfers zijn geen bewijs van kwaliteit; voor kwaliteit hebben we onze eigen maatstaven. Die maatstaven zijn in 2007 ondergebracht in een voor de VARA programma s geldend kwaliteitssysteem. Dat moet er voor zorgen dat we onszelf vanaf het ontstaan van een programma- idee tot en met de productie van de programmaserie de maat nemen op een aantal aan dat systeem ontleende programmacriteria. We verwachten dat deze manier van werken in de komende jaren zijn vruchten gaat afwerpen in de vorm van nog betere VARA programma s. Bovenstaande neemt niet weg dat elke prijs die onze programma s wordt toegekend gewaardeerd wordt als een onderstreping van het feit dat een programma of presentator goed presteert. In 2007 is de prijzenregen zonder overdrijving fors geweest: we tellen er vijftien! Zo is Paul de Leeuw omroepman van het jaar en ontvangt hij de Zilveren Televisierster voor beste televisiepresentator. De Wereld Draait door wint de gouden Televisie-uren als beste televisieprogramma en Matthijs van Nieuwkerk ontvangt De Hoofdprijs van een vakjury als beste presentator. Giel Beelen ontvangt Marconi Awards voor het beste radioprogamma en als beste radiopresentor. Hier verdient zeker ook vermelding dat Sonja Barend en Ellen Blazer de Ere- Zilveren Nipkowschijf ontvangen voor hun totale televisie- oeuvre. Ook onze uitgeverij valt in 2007 op en wel door het op de markt brengen van de eenmalige glossy Youp, een door Youp van t Hek, Bob Bronshoff en een klein productieteam perfect uitgevoerde persiflage op de vele glimmende tijdschriften die onder de naam van bekende Nederlanders op de markt verschijnen. Youp baart opzien en wordt de best verkochte glossy ooit. Daarnaast is VARA TV Magazine de initiatiefnemer en mediapartner van het VARA programma Het TV Moment van het jaar. De ledenparticipatie wordt in 2007 verder uitgebouwd door de instelling van focusgroepen, samengesteld uit VARA- leden, die worden betrokken bij de pilots van nieuwe programma s. Ledengroepen en het 600 man sterke electronische ledenpanel zorgen daarnaast voor een structurele inbreng van VARA- leden in het programmaaanbod van de VARA. In het najaar van 2007 verschijnt de Kabinetsbrief over het toekomstige mediabeleid. Erin worden warme woorden gewijd aan de externe pluriformiteit van het bestel, maar een vertaling daarvan in de vorm van een betere positionering van omroepen bij het (strategisch) beleid van de publieke omroep en van een betere bescherming van hun programma- autonomie is nog niet terug te vinden. Toch is dat dringend nodig, want die externe pluriformiteit en de daarbij behorende vrijheid om eigen programmatische 3

4 keuzes te maken wordt van binnen uit uitgehold door een steeds verdergaande centrale sturing en een daarbij behorende uitdijende bureaucratie. Als dit kabinet hieraan geen grenzen stelt zal het voor volgende kabinetten die een minder warm hart hebben voor een sterke extern pluriforme publieke omroep, relatief eenvoudig zijn om de publieke omroep ingrijpend om te vormen tot een Nederlandse BBC, eventueel met een beperkter aantal televisienetten. En daarmee zou veel verloren gaan! Vera Keur voorzitter 4

5 I MISSIE EN IDENTITEIT De VARA wil als onafhankelijke en progressieve omroep bijdragen aan een samenleving waarin zoveel mogelijk mensen goed geïnformeerd zijn, aan het publieke debat deelnemen en participeren in cultuur en maatschappij. Daarbij wil de VARA aandacht besteden aan nieuwe ontwikkelingen en wil ze grenzen verkennen. (missie) De VARA laat zich hierbij inspireren door beginselen en waarden uit de sociaaldemocratie en het humanisme, waaronder de gelijke behandeling van mensen, het belang van sociale rechtvaardigheid, de bescherming van de menselijke waardigheid en de internationale verbondenheid van mensen. Als journalistieke organisatie stelt de VARA geen mening voorop, maar laat ze mensen graag zelf nadenken. Dat neemt niet weg dat de VARA soms ook stelling zal nemen. Het programma-aanbod van de VARA onderscheidt zich door een progressieve inhoud, door professionele kwaliteit, originaliteit, toegankelijkheid, betrokkenheid, kritisch vermogen, humor en lef. (identiteit) Op basis van haar missie, haar identiteit en haar specifieke expertise zal de VARA zich bij haar programma-/contentbeleid richten op de volgende speerpunten: maatschappelijke/politieke/culturele informatie en debat, consumenteninformatie, natuur en milieu, cabaret/satire en daarmee samenhangend amusement, kennisquizzen, drama & cultuur. 5

6 II BESTUUR EN BESTEL II-1 Beleidsvoornemens 2007 Pleidooi voeren, bij minister en relevante Kamerfracties, voor erkenning- en concessieverlening aan consortia van bij elkaar passende omroepen, die beschikking krijgen over zo compleet mogelijke uitzend- c.q. aanbodplatforms en die daarop binnen algemene kaders van de publieke taak over zowel programmering als productie gaan. Actieve bescherming van de extern pluriforme aanbodsvrijheid en herkenbaarheid op nieuwe media tegen centralisatie. In 2006 ontwikkelde het bestuur het plan voor concessieverlening aan consortia van omroepen. Aanvankelijk samen met de EO-leiding, met het oog op het bereiken van een zo breed mogelijk draagvlak bij de omroepverenigingen en om kans te maken op gehoor bij zowel confessionele als linkse fracties, maar de EO zag er in later stadium van af van uit vrees in een haar slecht passende consortiumcombinatie terecht te komen en dan te veel eigenheid te moeten inleveren. Daarmee verdween natuurlijk ook de kans op een breed gedragen Hilversums plan dat mede daardoor ook politieke aantrekkelijkheid zou kunnen verwerven bij de nieuwe regeringscoalitie. Bovengenoemd beleidsvoornemen dateert overigens van voor het afhaken van de EO. Uit eigen naam brengt de VARA niettemin de hoofdelementen van het plan onder de aandacht van de mediaspecialisten van de linkse fracties en van CDA en CU. De organisatorische kerngedachte van het consortiumplan is dat programmering en programmaproductie zo nauw met elkaar verweven zijn dat de bevoegdhedenscheiding daartussen centrale RvB >< omroepen niet werkbaar is en moet worden weggenomen. Om pluriformiteit te waarborgen en te zorgen voor herkenbaarheid zouden aan een beperkt aantal consortia van bij elkaar passende omroepen concessies moeten worden verleend, waaraan per consortium de beschikbaarheid wordt verbonden over zo compleet mogelijke uitzend-/aanbodplatforms. Elk consortium gaat binnen algemene kaders van de publieke taak over zowel programmering als productie. In het voorjaar voert het bestuur gesprekken met de mediaspecialisten van de genoemde fracties over de diverse onderwerpen die aandacht behoeven in het kader van de voorbereiding van de nieuwe mediawet, waaronder het organisatiemodel en het consortiumplan dat daarop betrekking heeft. Met de minister is alleen in het kader van het College van Omroepen gesprek mogelijk en daardoor niet rechtstreeks over het VARA-plan. Zoals in de volgende paragraaf wordt beschreven leidt een en ander er niet toe dat de consortiumgedachte politiek wordt opgepakt. II-2 Rust en misschien pacificatie Bij de behandeling van de eerste mediabegroting van de nieuwe minister spreekt een enkel Kamerlid al van de Pacificatie van Plasterk, om daarmee aan te geven dat deze minister van OCW een sfeer van rust en vrede lijkt te brengen over het publieke omroepbestel. Die verwachting is allereerst gebaseerd op de conclusie die de minister in juni, na de honderd dagen -verkenning van zijn beleidsterreinen, uitspreekt ten aanzien van de publieke omroep: Mijn beeld is dat een grootscheepse hervorming van het omroepbestel niet nodig is en bovendien onwenselijk. En vervolgens op de hoofdlijnen van zijn mediabeleid, uiteengezet in een brief aan de Tweede Kamer van 5 oktober. Daarin zegt hij te kiezen voor een aantal kleine, gerichte ingrepen en verder vooral aan gunstige omstandigheden te willen bijdragen waarin alle aandacht en bezieling uit kan gaan naar het journalistieke en creatieve programmawerk. 6

7 Financieel voegt de minister de daad al bij het woord. In de mediabegroting staan de herstelbedragen opgenomen zoals ze in het regeerakkoord van CDA, PvdA en CU zijn overeengekomen ter compensatie van de zware aderlatingen van de afgelopen jaren. De uitwerking in de Erkenningswet die de minister in 2008 zal voorstellen moet duidelijk maken of er ook wat de organisatie van het publieke bestel betreft een periode van vreedzame rust komt. Dat valt nog te bezien. Ten eerste omdat slechts in algemene termen het spanningsveld is afgebakend tussen aan de ene kant de aanbodsvrijheid van de omroepen en aan de andere kant de regierol van de Raad van Bestuur over de programmering van de netten/aanbodplatforms. (Zie hierover ook par. II-4 n.a.v. het rapport De Springer en de Vanger ) Ten tweede omdat de glijdende schaal die de minister voorstaat voor een gedeelte van de budget- en (minimum)zendtijdtoekenning aan omroepverenigingen, in plaats van de huidige A- en B-status, qua effect zeer uiteenlopend kan worden uitgewerkt. De glijdende schaal behelst budgetverdeling naar ledental (boven ) zoals zich dat verhoudt tot het totaal aantal leden van alle omroepverenigingen tezamen. In het commentaar van het College van Omroepen op de voorstellen van Plasterk wijzen de omroepen op het belang van een betere positionering van hen in zowel het proces van algemene beleidsvaststelling als in het (operationele) programmeerproces. Het CvO steunt het voornemen om een glijdende schaal in te voeren, maar met voorbehoud ten aanzien van de concrete uitwerking. Over de budgettaire gevolgen voor de omroepverenigingen geeft de minister naderhand een indicatie. Als uitgangspunt hanteert hij een 50/50-verhouding tussen enerzijds het totaalbedrag dat bestemd wordt voor het vaste (en voor elke omroepvereniging gelijke) basisbudget en anderzijds het totaalbedrag dat beschikbaar komt voor de glijdende varabele toekenning. Wanneer in 2010 aan meerdere nieuwe, althans relatief kleine omroepen een erkenning zou worden gegeven, leidt dit echter voor de bestaande grote omroepverenigingen tot een heel onevenwichtige budgettoemeting en een grote bevoordeling van kleine omroepen. Wat hen betreft zal dan ook een andere balans in de systematiek gebouwd moeten worden. De mediawoordvoerders van de Kamerfracties uiten zich bij de bespreking van de hoofdlijnen van beleid, in november, nogal terughoudend dan wel sceptisch over het toepassen van een glijdende schaal. Eens is men het wel met de bedoeling om het grote niveauverschil dat tussen A- en B-status bestaat en dat groot vervalrisico vormt voor enkele omroepen die de grens naderen te vervangen door een gematigd vloeiend systeem. Maar beduchtheid bestaat voor hevige ledenjacht en besteding van veel geld daaraan. Eén simpele manier om die jacht te beperken neemt de minister al meteen over. Hij zegt toe een lager plafond te stellen over de ledenbonus: maximaal voor leden. Voor het idee van clustering van omroepen tot consortia waaraan uitzend/platformkavels toe te kennen zijn, zoals bepleit door de VARA en ook het PvdA-verkiezingsprogramma voorstaat, voelt Plasterk niet. Hij ziet praktische problemen om tot passende samenwerkingscombinaties te komen, weerstand bij te veel omroepen, en hij denkt dat er een negatief uitpakkende onderlinge concurrentie tussen de publieke kanalen zou ontstaan die tevens thematische samenwerking in de weg staat. Het huidige programmeermodel, met sterke regie van de Raad van Bestuur, werkt volgens hem goed. Ook vanuit de Tweede Kamer wordt geen bezwaar meer geuit tegen het programmeermodel en overmatige centralisatie van zeggenschap over aanbod en programmering. Opvallend is niettemin Plasterks onderstreping, veelvuldig en nadrukkelijk, van pluriformiteit ( kernwaarde ) als primair beginsel van het Nederlandse publieke 7

8 omroepbestel. Omroepverenigingen blijven wat hem betreft dragers van de pluriformiteit. Het is jaren geleden dat een minister of staatssecretaris van mediazaken zo uitgesproken de (externe) pluriformiteit waardeerde. En dat is wellicht iets om hoop uit te putten wat de aanstaande organisatiewet betreft. II-3 Overige wet- en regelgeving Het voor eind 2007 aangekondigde multimedia-wetsvoorstel verschijnt niet meer in dit verslagjaar. Met name het achterhaalde en voor de publieke omroep hinderlijke verschil tussen z.g. hoofdtaken (radio en tv) en neventaken (internet en andere nieuwe media) zal daarin worden opgeheven. Tweede belangrijk punt is het schrappen van de wettelijke programmavoorschriften in de vorm van percentages informatie, cultuur en verstrooiing op radio en televisie. Deze sluiten niet meer aan op de multimediale praktijk. In plaats van wettelijk bepaalde voorschriften wil de minister het al sinds enkele jaren bestaande instrument gebruiken van de prestatieovereenkomst tussen hem en de RvB-NPO. Daarin kunnen veel gedetailleerder verplichtingen worden vastgelegd. Dat laatste is tevens een punt van zorg voor de omroepen, aangezien de minister daarmee (buiten zeggenschap het parlement) potentieel erg dicht, té dicht, op het programmabeleid kan komen. II-4 Overleg en verhoudingen in Hilversum In januari verschijnt de rapportage van een onderzoek dat oud EO-directeur Ad de Boer in opdracht van de Raad van Bestuur verrichtte naar aard en oorzaken van, en mogelijke oplossingen voor, de spanningen en problemen op het snijvlak van programmering en programma-inhoud binnen de publieke omroep. De sterke tendens tot centralisatie die het beleid van de Raad van Bestuur kenmerken, gepaard aan magere en vaak te late consultatie van de omroepen over onderwerpen die hen volop raken, heeft over de jaren 2005 en 2006 geresulteerd in een ijzige verhouding tussen de meeste omroepen en de RvB. De besluiten over invoering van het programmeermodel en afschaffing van de vaste netbespeling vormden de belangrijkste stenen des aanstoots. In zijn rapport De Springer en de Vanger geeft De Boer een heldere analyse van het complexe patroon van nauw met elkaar verbonden maar tegelijk ook zo sterk verschillende taken, belangen en bevoegdheden die de vele instellingen en hun vertegenwoordigende functionarissen hebben. Een patroon dat in principe gegeven is door de externe pluriformiteit van het publieke bestel, maar dat met het programmeermodel procesmatig erg kwetsbaar is gemaakt. Programmering enerzijds en programmaontwikkeling en -productie zijn te ver uit elkaar getrokken waardoor de omroepen vruchtbare betrokkenheid bij het programmeringsbeleid verloren hebben. Binnen de grenzen van de huidige organisatie en werkwijze van het bestel zijn de gesignaleerde problemen niet fundamenteel op te lossen, maar kunnen ze slechts van hun scherpe kanten worden ontdaan, concludeert De Boer. Teleurstellend vinden de VARA en andere omroepen dat zijn rapport vervolgens maar beperkt blijft tot aanbevelingen op mentaal vlak: ontwikkel beter begrip voor elkaars posities en belangen; kies een op betrokkenheid van allen gerichte attitude; (en tot de omroepen) berust in de besluiten van de RvB en in het model van de huidige werkwijze. In par. II-2 is beschreven dat ook de minister in zijn hoofdlijnenbrief nog geen oplossing aanreikt voor een goede ordening van de interactie tussen decentrale programmavrijheid van de omroepen en centrale regiefunctie van de RvB. Na een ontmoeting tussen het College van Omroepen en de Raad van Toezicht Publieke Omroep komt een reeks gesprekken op gang tussen aanvankelijk het College van Omroepen en de Raad van Bestuur en vervolgens de RvB en het Omroepdirecteuren Overleg (ODO). Hoofddoel is om een gemeenschappelijke visie- en strategieontwikkeling 8

9 op gang te brengen gericht op de vraag: met welk aanbod treden wij als geheel het publiek tegemoet. Daaronder ligt de constatering dat een duidelijke koersbeschrijvende verbinding ontbreekt tussen enerzijds de betrekkelijk abstract geformuleerde algemene uitgangspunten en missie uit het concessiebeleidsplan van de PO, en anderzijds de operationele plannen zoals jaarlijks in de begroting van de publieke omroep worden gepresenteerd. Het z.g. Kompasproject dat de RvB vervolgens start heeft tot doel die lacune gezamenlijk zoveel mogelijk te vullen. Omroepdirecteuren en RvB praten daarin over de vraag hoe het begrip publieke kwaliteit zijn vertaling kan krijgen in de strategie van de publieke omroep in een concretere vorm dan in termen van de doelstelling van het concessiebeleidsplan. Dit alles in het besef overigens dat de mate van gemeenschappelijke visie per definitie zijn beperking vindt in de pluriformiteit waaruit het publieke bestel bestaat. Beëindiging procedures In februari besluiten de omroepen AVRO, KRO, NCRV, TROS, VARA en VPRO om hun juridische procedures tegen naar hun mening onrechtmatige besluiten van de RvB te staken. Het aantal is in de loop van 2006 gegroeid tot een klein arsenaal en betreft met name procedures tegen verschillende besluiten omtrent het programmeermodel en de nieuwe tv-netprofielen, en daarnaast tegen besluiten die de vrijheid op het gebied van themakanaalaanbod ontnemen. Reden voor beëindiging is de tekst van het regeerakkoord van de nieuwe coalitie. Daarin staat uitdrukkelijk dat bij omroepverenigingen als zelfstandige autonome organisaties de verantwoordelijkheid berust voor de eigen programma-inhoud en voor de daarbij behorende budgetten. Ook zal het wetsvoorstel van het vertrekkende kabinet over de organisatie en uitvoering van publieke mediaopdracht worden ingetrokken, en komt er een nieuw wetsvoorstel op andere leest. Met het oog hierop hebben de omroepen niet zo n behoefte meer aan een rechterlijke toetsing van het programmeermodel aan de bestaande Mediawet. Met behoud van hun uitgangspunten verklaren ze in deze context liever de dialoog met de RvB te blijven zoeken. De procedures tegen de beknotting van hun themakanaalplannen staken de omroepen vervolgens in juni. II-5 Samenwerking Net 3-partners De bestaande samenwerking in de vaste informatieve programma s is in 2007 voortgezet, evenals de samenwerking met NPS en VPRO op ondersteunend vlak. Maar zij verkeert in een sur place -positie, sinds de in 2006 veranderde tv-netprofielen en het programmeermodel dat de Raad van Bestuur invoerde een einde maakten aan de vaste netbespeling en gezamenlijke netprogrammering. Daarmee ontviel een van de drijvende argumenten voor verdere ontwikkeling. Ook het regeerakkoord dat CDA, PvdA en CU in februari met elkaar sluiten biedt nog geen grond, noch voor NPS en VPRO, om conclusies op te baseren ten aanzien van de toekomst van de partnercombinatie. De toekomst van de samenwerking met NPS en VPRO staat of valt sindsdien met de z.g. erkenningswet (aanvankelijk organisatiewet genaamd) die in 2008 moet worden vastgesteld. Daaruit zal duidelijk worden of in de nieuwe concessieperiode vanaf 2010 zinvolle ruimte bestaat voor (her-)opbouw van duurzame samenwerkingsverbanden tussen omroepverenigingen, of de NPS als onderscheiden organisatie blijft bestaan en of haar programmataken nog van betekenis zijn voor samenwerking met een omroepvereniging. Los hiervan roepen de ontwikkelingen op het gebied van technologie en gebruik van nieuwe media de vraag op of schaalvergroting van programmaproductie en vergaand samengaan van organisaties daaraan nog wel een noodzakelijk en adequaat antwoord bieden. Merkbekendheid (soms zelfs gepersonifieerd in een presentator), gespecialiseerde (content)kwaliteit en creatieve dynamiek zijn zeker zo belangrijke 9

10 factoren geworden, en die kunnen wellicht zelfs beter door/in relatief kleine organisaties voortgebracht worden. Toename van on demand mediagebruik door het publiek vereist crossmediaal beleid van contentaanbieders en toegang tot alle mediaplatforms maar relativeert tegelijkertijd de betekenis van programmeringszeggenschap over een eigen (tv)net. Omroeppolitiek opereren de partners in afstemming dan wel informatief contact met elkaar. Laat in het jaar wordt duidelijk dat bij de NPS de voorkeur groeit om zich los te maken van nauwe banden met ideëel geprofileerde omroepverenigingen en een neutralere positie in te nemen. Men richt voor eventuele programmatische samenwerking het oog liever op de NOS en/of Educom. Over de vraag wat dit dan eventueel voor de bestaande samenwerkingsprogramma s NOVA, Zembla, Buitenhof en Pauw & Witteman betekent wordt tussen de partners in 2007 nog niet gesproken. Wel laat de NPS in de publiciteit weten dat het de programmatische samenwerking met de VARA wil ontvlechten, wegens de gekleurde identiteit van onze omroep. II-6 Zelfevaluatie De Mediawet schrijft voor dat de publieke omroep éénmaal per vijf jaar de uitvoering van haar taakopdracht laat beoordelen door een visitatiecommissie van onafhankelijke deskundigen. De eerste visitatie was die van de commissie Rinnooy Kan in In 2008 zal een commissie onder leiding van oud-burgemeester van Utrecht Brouwer het licht laten schijnen over de prestaties van de omroepen, afzonderlijk en in totaliteit. De visitatiecommissie kan bij diens beoordeling van de afgelopen periode ook aanbevelingen doen voor de volgende periode. De minister van OC&W betrekt het rapport van de visitatie, dat voorjaar 2009 moet verschijnen, bij de beoordeling van de nieuwe concessie- en erkenningsaanvragen voor de periode vanaf Ten behoeve van de visitatiecommissie verrichten alle publieke omroepinstellingen gedurende 2007 een uitvoerige zelfevaluatie over de periode Dit aan de hand van een gestandaardiseerde vragenlijst en methodiek. Onder regie van een daarvoor gevormde stuurgroep wordt met de titel De VARA in Spiegelbeeld een lijvige evaluatierapportage tot stand gebracht. De vaststelling door het bestuur en presentatie aan de visitatiecommissie vinden kort na de jaarwisseling plaats. II-7 Richtlijnen en regels voor Goed Bestuur en Integriteit Voor de landelijke publieke omroep gelden richlijnen voor goed bestuur en integriteit. Het betreft zes richtlijnsets voor de gebieden: 1. Goed bestuur en toezicht 2. Integriteit 3. Verslaglegging 4. Co-financiering (ideële sponsoring) 5. Interactieve telefoondiensten, SMS, 0900-lijnen en mobiel internet 6. marketing Op de eerste na zijn de richtlijnen bindend, als minimumnormstelling, voor alle instellingen. Alleen de richtlijn Goed bestuur en toezicht heeft de status van een set aanbevelingen, gezien de uiteenlopende interne structuren van de organisaties en hun autonomie daarin. Ten opzichte van de aanbevelingen van de richtlijn Goed bestuur en toezicht wijkt de VARA op éen punt af. De taakverdeling en werkwijze van de Raad van Toezicht van de VARA zijn niet in een apart reglement neergelegd. Daarvoor wordt, mede gelet op hetgeen al statutair en in de reglementen van Verenigingsraad en Verenigingsraadscommissies is bepaald, geen reden gezien. 10

11 De VARA kent, in aansluiting op richtlijnset 2, een Integriteitsregeling die normen, gedragsaanwijzingen en opgaveverplichtingen bevat waaraan medewerkers, bestuurders en toezichthouders zich moeten houden bij integere uitoefening van hun functie en ter voorkoming van de (schijn van) vermenging van privé-belangen of die van derden met de zakelijke belangen van de omroep. Elke VARA-medewerker ontvangt jaarlijks de nieuwe Integriteitsregeling, en wordt daarbij schriftelijk geattendeerd op het belang van naleving en vereiste opgaven. Met ingang van 2007 moet, op wens van het Commissariaat voor de Media, íedere medewerker bij een publieke omroep jaarlijks een verklaring omtrent nevenfuncties/- werkzaamheden indienen, d.w.z. ook als men ze niet heeft. Het CvdM wil op die manier het mogelijke excuus vergeten van de werknemer c.q. geen opgave gekregen van de werkgever uitsluiten. De VARA-website bevat een rubriek Verantwoording met daarin rapportage en registratiegegevens, plus het jaarverslag, conform de richtlijnen 1, 2 en 3. In de jaarrekening worden gegevens opgenomen overeenkomstig de richtlijnen 1, 3 en 4. De Commissie Integriteit Publieke Omroep schrijft in haar monitoringsverslag over de naleving van de richtlijnen dat de VARA, met NPS en NPO, voorop loopt wat betreft implementatie en verslaglegging. Het bestuur constateert in 2007 geen feiten of omstandigheden die op niet goed naleven van de richtlijnen en de integriteitsregeling wijzen. II-9 Samenstelling Bestuur Het VARA-bestuur bestaat uit het door de Verenigingsraad bepaalde aantal van twee leden. Voorzitter is Vera Keur. Penningmeester is Mark Minkman. Het bestuur is tevens de algemene bedrijfsleiding. II-10 Organogram 11

12 Raad van Toezicht VERENIGINGSRAAD Ondernemingsraad Voorzitter Bestuur Penningmeester Penningmeester Vice-voorzitter VARA-bestuur Communicatie & Marketing Onderzoek Centraal Financiële Administratie Bestuursecretaris/ Beleidsplanning Bestuurs-&RTVi secretariaat dir. Secretariaat Automatisering Bedrijfseconomische Zaken Juridische Zaken secretaris Verenigings- Secretaris Personeel & Organisatie Centraal Beleids Archief Huishoudelijke Zaken Directeur RTV en Internet/Nieuwe Media Hoofd Bedrijfsbureau Directeur Uitgeverij Financiële Zaken RTVi rtv bureau Productie- Bureau Afdeling Amusement Afdeling Informatie Schemazaken Sales Redactie TV-Magazine Afdeling Drama Afdeling Afdeling Nieuwe Media Nieuwe Media Financiële Administratie Advertentie Afdeling Marketing Uitgeverij II-10 Geliëerde stichtingen Organogram VARA 2007 De VARA is betrokken in vijf stichtingen: Stichting Nederland 3, Stichting Heuvellaan, Stichting Nationaal Natuur- en Milieuspektakel 1994, Stichting VARA Speciale Akties en Stichting Op weg naar het Cabaretpodium. 1. In de stichting Nederland 3 participeert de VARA samen met NPS, VPRO en RVU. Deze in 1995 opgerichte stichting heeft als doelstelling: - De ontwikkeling en realisering van zo groot mogelijke en duurzame samenwerking van de vaste bespelers van het derde net; en daartoe onder meer te voldoen aan de formele vereisten voor gezamenlijke uitvoering van wettelijke programmavoorschriften. - Behalen van efficiëntie- en schaalvoordelen; - Verwerven van een meerjarige concessie voor de samenwerkende omroepen; - Samenwerking op het gebied van de radio. Met de Stichting Nederland 3 speelden in 1995 de netpartners van het derde net (als enige) in op de toenmalige mediawet, die voorzag in garanties voor een vaste bespelerscombinatie op een der televisienetten en gezamenlijke realisatie van de programmaverplichtingen, op voorwaarde dat de partners zich door middel van een samenwerkingsrechtspersoon verbonden aan een ten dele gemeenschappelijke vaststelling van programmabeleid op het net. In de statuten van de stichting en in de samenwerkingsovereenkomst tussen de partners is daarom ten aanzien van het programmabeleid voor de gezamenlijke avonden op het derde net een gekwalificeerde besluitvorming bepaald. De betreffende wettelijke garantie-optie is overigens nadien uit de mediawet geschrapt, terwijl de invoering door de RvB van het z.g. programmeermodel in 2006 praktisch een eind heeft gemaakt aan de mogelijkheid voor realisatie van gemeenschappelijk netprogrammabeleid. 12

13 Het bestuur van de Stichting Nederland 3 bestaat uit vier bestuursleden van de deelnemende omroepen; elke omroep benoemt een lid van het eigen bestuur. Aan de stichting zijn geen uitvoerende bedrijfsactiviteiten overgedragen. Gemeenschappelijke ondersteunende dienstverlening wordt per taakgebied uitgevoerd door een onder een der partners ressorterende bedrijfsafdeling, onder verrekening van ieders afname. 2. De Stichting Heuvellaan heeft statutair een drieledige doelstelling. 1. Het houden en beheren van aandelen in vennootschappen en het voeren van directie over ondernemingen. 2. Verlenen van diensten bij totstandbrenging van VARA-producties. 3. Verlening van materiële en financiële ondersteuning aan de VARA met name ten behoeve van producties die kenmerkend zijn voor het ideële doel van de vereniging. Het bestuur van de stichting wordt op bindende voordracht van het VARA-bestuur benoemd door de stichtingsraad, waarvan de leden op hun beurt benoemd worden door de Raad van Toezicht van de VARA. In deze stichting, opgericht in 1987, vinden al jaren geen activiteiten meer plaats noch bestaan er voornemens daartoe. De enige activa bestaat uit een schadeclaim jegens een derde partij inzake een beëindigde gezamenlijke facilitaire onderneming, waarover een langslepende juridische procedure wordt gevoerd. Aan die procedure komt dit jaar een einde. Na een tussenvonnis van de rechtbank, die de claim in principiële zin toewijst en aan een extern expert opdraagt het bedrag te bepalen, komt in juli een schikking tot stand. Het schikkingsbedrag wordt door de tegenpartij aansluitend op rekening van de stichting overgemaakt. 3. De Stichting Nationaal Natuur- en Milieuspektakel 1994 is een overblijfsel van de Vroege Vogels-jubileummanifestatie in dat jaar. In het bestuur namen naast enkele VARAfunctionarissen vertegenwoordigers deel van een aantal in de manifestatie participerende organisaties. Alle activiteiten zijn al lang afgewikkeld en de stichting is in feite leeg en inactief, wachtend op opheffing. 4. Eveneens inactief is de Stichting VARA Speciale Akties, waarvan de VARA-voorzitter enig bestuurder is. In 1984 werd deze stichting de voortzetting, met zoals de naam aangeeft wat verbrede doelstelling, van de vanaf de jaren 50 tot de jaren 80 roemrijke Stichting VARA Speelgoed Aktie. Sindsdien is de stichting slapend. 5. De Stichting Op weg naar het Cabaretpodium wordt in oktober 2007 opgericht ten behoeve van educatieve en creatieve activiteiten voor scholieren, die aan het gelijknamige programmaplan worden gekoppeld. Doel van de stichting is het ontvangen en toezicht houden op subsidies ten bate van kennis- en talentontwikkeling op cabaretgebied, in het kader van het programmaproject Op weg naar het cabaretpodium. Het bestuur van de stichting wordt benoemd door het bestuur van de VARA; met dien verstande dat de bestuursleden geen bestuurder, toezichthouder of personeelslid van de VARA (noch partner van) mogen zijn. Bij geen van de vijf stichtingen is personeel in dienst. 13

14 III RAAD VAN TOEZICHT [Dit hoofdstuk van het jaarverslag valt onder verantwoordelijkheid van de RvT] III-1 Algemene taak en voornaamste activiteiten in 2007 De Raad van Toezicht (RvT) is krachtens de statuten van de VARA belast met het toezicht op en de controle van het bestuur. Daarnaast heeft de raad tot taak de Verenigingsraad (VR) te adviseren, in het bijzonder over de financiële en beleidsmatige jaarstukken. Ook adviseert de raad het bestuur, gevraagd en ongevraagd. Conform de richtlijnen ter bevordering van goed bestuur bij publieke omroepinstellingen stellen de leden van de RvT zich daarbij onafhankelijk en kritisch op. In 2007 vergadert de RvT vier keer met het bestuur volgens een vergaderschema dat is gekoppeld aan de planning- en controlcyclus van de omroep en aan de vergaderingen van de VR en zijn commissies. Ook nemen leden van de raad deel aan de vergaderingen van de VR, commissies van de VR en aan andere bijeenkomsten binnen de VARA. De auditcommissie van de RvT bespreekt de financiële jaarstukken met de verantwoordelijk bestuurder en de accountant. Met de Ondernemingsraad wordt contact onderhouden volgens een in 2006 afgesproken werkwijze. De OR is aanwezig bij die RvT-vergaderingen waarin begroting en beleidsplannen aan de orde zijn, alsmede bij de behandeling van het jaarverslag en de financiële jaarstukken. Daarbij komt het advies van de OR uitdrukkelijk aan de orde. III- 2 Successen en zorgen Creativiteit en vakmanschap De RvT stelt vast, dat het bestuur en de medewerkers van de VARA in 2007 programma s hebben gerealiseerd, die een herkenbaar VARA-imago hadden en grote groepen kijkers bereikten. De VARA is in 2007 (weer) een spitsspeler geweest binnen het team van de Nederlandse Publieke Omroep (NPO). De VARA draagt in belangrijke mate bij aan de realisering van de doelstellingen van de NPO, dankzij de succesvolle amuserende en informatieve programma s. De VARA heeft deze programma s grotendeels zelf geproduceerd, met grote creativiteit en vakmanschap. De VARA heeft in het afgelopen jaar ook grote vaart gemaakt met het ontwikkelen van een multimediaal aanbod. Digitale themakanalen, internet en tijdschriften worden naast radio en tv volwaardige kanalen om de producten te verspreiden en nieuwe doelgroepen te bereiken. Steeds meer programma s worden crossmediaal opgezet, hetgeen hun bereik vergroot. De VARA is een platform geworden, waar vanaf zowel het grote publiek als specifieke publieksgroepen worden bediend. Deze combinatie van brede kwalitatief verantwoorde programma s en gericht aanbod voor specifieke publieksgroepen is altijd kenmerkend geweest voor de VARA, maar is in het multimediale tijdperk veel gemakkelijker te realiseren. De VARA is als multimediaal platform ook beter in staat om in te spelen op enerzijds de geïndividualiseerde samenleving en anderzijds op de toenemende maatschappelijke betrokkenheid van grote groepen burgers. De RvT dankt bestuur en medewerkers voor hun inzet. Pluriformiteit en profilering Het jaar 2007 was ook een belangrijk jaar, omdat de publieke omroep weer hoog op de politieke agenda is gekomen. De openingszin van de beleidsbrief die minister Plasterk op 5 oktober 2007 heeft uitgebracht, luidt: Het kabinet kiest voor een sterke en pluriforme publieke omroep, die garant staat voor onafhankelijkheid, pluriformiteit en kwaliteit op de mediamarkt. 14

15 Er is sprake van een belangrijke beleidsbreuk. Cruciaal hierin zijn de herwaardering van de omroepen als dragers van de pluriformiteit, de erkenning van de omroep als multimediaal platform en de versterking van de culturele functie. Er komen extra budgetten om de omroepen een kans te geven hun maatschappelijke opdracht in te vullen. Tenslotte heeft de minister diverse voorstellen gedaan om de organisatie van de NPO en de positie van de omroepen daarin te herzien. Niettemin heeft de RvT zorgen over de condities waaronder de VARA zijn maatschappelijke en culturele missie moet uitvoeren. De VARA heeft het thuisnetmodel noodgedwongen verlaten vanwege het huidige programmeermodel. Dit model lijkt weliswaar de neergang van de NPO te hebben gestopt, maar de tv-zenders Nederland 2 en 3 komen nog steeds onvoldoende uit de verf. Ook de radiozenders 1 en 5 maken de verwachtingen niet waar. Het publiek wordt uitsluitend gedefinieerd in termen van consumentenblokken en veel te weinig gezien als een diversiteit van maatschappelijk geïnteresseerde burgers. Hoewel de (amuserende en informatieve) VARA-programma s een prominente plaats innemen in de zendschema s, kan de omroep zich toch te weinig profileren. De herkomst van de programma s is voor de gemiddelde kijker of luisteraar lang niet altijd duidelijk en informatieve en culturele programma s worden te vaak naar de marge verdrongen. Het huidige programmeermodel laat te weinig zeggenschap aan de omroepen om een interessant en gevarieerd totaalprogramma te bieden dat aansluit bij de maatschappelijke verscheidenheid van de kijkers. De huidige werkwijze tast feitelijk de pluriformiteit van het Nederlandse omroepbestel aan, te meer daar een steeds groter deel van het budget wordt gecentraliseerd of aan taakgerichte organisaties wordt toegewezen. Hoewel de minister belangrijke maatregelen heeft genomen of voorbereidt, die de positie van de NPO als geheel en ook die van de afzonderlijke omroepen begunstigen, biedt de beleidsbrief juist op het punt van organisatie en programmering onvoldoende helderheid. Er dient een steviger verbinding te komen tussen de omroep die de programma s maakt, en het programmeerorgaan. De RvT beseft dat het thuisnetmodel binnen de publieke omroep achter de horizon is verdwenen en steunt de voorzitter in haar zoektocht naar alternatieven die de versnippering in Hilversum tegengaan. De VARA zoekt daarvoor ook nieuwe samenwerkingspartners naast VPRO en NPS. De wetgever zal echter de bestuurlijke condities moeten scheppen om de combinatie van samenhangende programmering per zender en herkenbaarheid van de afzonderlijke omroepen mogelijk te maken. Investeren in de vereniging Wanneer de VARA zich beroept op zijn culturele en maatschappelijke opdracht, is de maatschappelijke verankering van de omroep onmisbaar. In 2007 heeft de VARA daarom geïnvesteerd in de vereniging en de binding met zijn achterban. Ledengroepen (klankbordgroepen voor programma s), Roodshows, Kinderen voor Kinderen en het elektronisch ledenpanel zijn belangrijke instrumenten om contact met de achterban te onderhouden en ook feedback te krijgen op de programma s. De RvT stimuleert het bestuur om de neergaande trend in het ledental om te buigen. Dat is een zware opdracht in een periode, waarin de traditionele ledenorganisaties het moeilijk hebben. In 2007 zijn verschillende soorten ledenwerfacties beproefd; de meest effectieve zullen in 2008 in uitvoering worden genomen. De noodzaak leden vast te houden en nieuwe leden te werven is groter geworden, nu de minister van OCW voornemens is het gewicht van het aantal leden in het vaste omroepbudget te vergroten. Naar de mening van de RvT kan de VARA als multimediaal platform het aantal leden vergroten, wanneer niet alleen geworven wordt onder de traditionele (sociaaldemocratische) achterban, maar ook onder specifieke groepen die geïnteresseerd zijn in de speerpunten van de VARA (cabaret, consumentenzaken, natuur en milieu). 15

16 Daarnaast is het van belang dat de vereniging democratisch bestuurd wordt. De leden moeten een grotere invloed krijgen op de samenstelling van de Verenigingsraad (VR), het hoogste orgaan van de VARA. De RvT heeft ingestemd met een vereenvoudiging van de verkiezingsprocedure 1x per 4 jaar de gehele verenigingsraad kiezen, zodat meer leden geïnteresseerd zullen zijn om hun stem uit te brengen. Verder krijgen de leden van de VR meer mogelijkheden om bijvoorbeeld via de website en het ledenblad Uitgesproken contacten met de achterban te onderhouden. Deze versterking van de democratie is gewenst om de VARA maatschappelijk verankerd te houden. Een goed functionerende vereniging is nodig om de Richtlijnen en regelingen goed bestuur en integriteit te implementeren. De Commissie Integriteit Publieke Omroep (commissie Dijkstal) heeft vastgesteld, dat de VARA als enige omroepvereniging geheel voldoet aan deze richtlijnen voor good governance. Het bestuursmodel, de wijze van bedrijfsvoering en de verslaglegging zijn helemaal in orde bevonden. De RvT complimenteert de VR en het bestuur met dit resultaat. III-3 Samenstelling De Raad van Toezicht kent gedurende 2007 de volgende samenstelling: Dhr. C.J.D. Waal (voorzitter), Leiden Dhr. G.Th. den Uyl, Odijk Dhr. Th.H. Roes, Leiden (herbenoemd) Mevr. G.J.J. Prins, Utrecht Mevr. A.M. de Groot, Vogelenzang (herbenoemd) Dhr. F.J.M. Crone, Leeuwarden (herbenoemd) Dhr. J. Bruins (vice-voorzitter), Den Haag 16

17 IV DE VERENIGING IV-1 Beleidsvoornemens 2007 Versterken van de binding van de leden aan de VARA. Vergroten en verdiepen van de band tussen vereniging en bedrijf. IV-2 Meedenken, meedoen en meepraten Onder dat motto organiseert de vereniging tal van activiteiten. Activiteiten die passen bij de democratische vereniging en leden meer betrekken bij en invloed geven op het (programma)beleid van de VARA. Bovendien zijn deze activiteiten van belang voor het bedrijf VARA om, via haar achterban, aansluiting te houden bij maatschappelijke ontwikkelingen. Dat leden dit waarderen blijkt uit hun actieve, betrokken en groeiende deelname aan de thematische ledengroepen, het elektronisch ledenpanel en de focusgroepen (een nieuwe activiteit die medio 2007 van start gaat; zie hierna). De Verenigingsraad kijkt in 2007, naast zijn reguliere werkzaamheden, kritisch naar mogelijkheden om meer verdieping te geven aan het eigen functioneren. Dat resulteert onder meer in het instellen van een themacommissie en een werkgroep Communicatie. De themacommissie richt zich op deskundigheidsbevordering van de leden van de Verenigingsraad zelf en de werkgroep Communicatie richt zich vooral op de dialoog tussen de Verenigingsraad en de VARA-leden. Verenigingsraad Verkiezingsstelsel In het voorjaar van 2007 besluit de Verenigingsraad om het verkiezingsstelsel te wijzigen. Met ingang van 2009 zullen de verkiezingen voor de VR niet meer om de twee, maar om de vier jaar plaatsvinden. De Verenigingsraad treedt dan niet meer voor de helft maar in zijn geheel af. VR-leden kunnen zich achtereenvolgend tweemaal herkiesbaar stellen. Het besluit is een uitwerking van de wens van de VR om de balans tussen continuïteit van kennis en ervaring binnen de Verenigingsraad en de frequentie van vernieuwing van de samenstelling meer in evenwicht te brengen. Themacommissie en vaste werkgroep Communicatie Vanuit de VR-commissie Media komt het voorstel om een themacommissie in het leven te roepen die themabijeenkomsten organiseert met als doelen: - verdieping en verbreding van kennis (deskundigheidsbevordering) - vergroten van betrokkenheid Het voorstel wordt aangenomen met dien verstande dat de themacommissie onderwerpen aandraagt voor een jaarlijkse themabijeenkomst. Op 3 november vindt de eerste themabijeenkomst plaats over digitalisering (ontwikkelingen, gevolgen voor de toekomst). Presentaties worden gehouden door Michel Mol, directeur Innovatie en Nieuwe Media bij de NPO en Frans Klein, programmadirecteur VARA. De werkgroep Communicatie heeft hard gewerkt aan ideeën om het contact met de VARA-leden te verbreden. In 2008 zullen deze ideeën concreet vorm krijgen. Roodshows Tijdens de goed bezochte Roodshows (voorheen regionale ledenbijeenkomsten) in Middelburg, Roermond, Nijmegen, Haarlem en Drachten worden op die locaties voor het eerst ook ledengroepen georganiseerd. Al deze ledengroepen, met het programma Pauw en Witteman als thema, zijn volgeboekt en dat betekent 50 leden per groep. Leden, 17

18 programmamakers en directie zijn enthousiast over de inhoudelijke en zeer betrokken wijze waarop gediscussieerd wordt over dit programma. Ook kunnen leden kennismaken met het elektronisch ledenpanel, door het invullen van een korte vragenlijst, en zich direct voor het panel aanmelden. Dat levert 70 nieuwe deelnemers op. De Verenigingsraad profileert zich met een speciale stand waar VR-leden belangstellenden informeren over het werk van en in de raad. Meer informatie over de Roodshows hieronder in paragraaf IV-4. Ledengroepen In 2007 worden ledengroepen georganiseerd rond de volgende programma s dan wel speerpuntthema s: Radio Kassa, Pauw en Witteman (5 x, zie hierboven), Natuur en Milieu/Vroege Vogels en Maatschappelijke Informatie en Debat. In totaal discussiëren zo n 270 geïnteresseerde VARA-leden in de diverse groepen met directie en programmamakers over onder anderen vorm en inhoud en de VARA-uitstraling van onze consumenten-, debat- en informatieve programma s. In de ledengroep Natuur en Milieu wordt niet alleen intensief gesproken over het radioprogramma Vroege Vogels, maar ook in bredere zin over de wijze waarop de VARA meer aandacht kan besteden aan natuur en milieu. In de ledengroep Maatschappelijke Informatie en Debat vindt uitgebreide van gedachtewisseling plaats over de volgende vragen: Zijn we verrassend en vernieuwend genoeg? Voelt u zich als kijker/sitebezoeker uitgedaagd om mee te discussiëren? Wordt er genoeg aandacht besteed aan internationaal nieuws? Ontbreken er thema s? De resultaten zijn net zo divers als de onderwerpen en variëren van kortere items bij Radio Kassa, intensivering van de oriëntatie op de onderwerpkeus bij Pauw en Witteman, een nieuwe rubriek (De Vraagbaak) in het programma Vroege Vogels tot tips en suggesties voor een natuur- en milieuprogramma op televisie. Net zo belangrijk als de resultaten is het positieve oordeel van deelnemers en VARA-medewerkers over het belang van de ledengroepen. Deelnemers voelen zich serieus genomen en de programmamakers ervaren de gesprekken met leden als stimulerend en inspirerend. Helaas gaan de ledengroepen Kassa 3 en VARA s Nieuwe Lagerhuis, die in november 2007 op het programma staan, niet van start wegens een te gering aantal deelnemers. Beide programma s worden op dat moment (nog) niet uitgezonden en dat is mogelijk de oorzaak van de geringe belangstelling. Elektronisch ledenpanel Het aantal deelnemers aan het elektronisch ledenpanel van de VARA groeit gestaag. In 2007 krijgen de meer dan 600 deelnemers via en internet vragenlijsten toegestuurd over het radioprogramma Het Circus van Jeroen Bosch, de televisieprogramma s Mooi! Weer de Leeuw en Giel, de themakanalen en over de internetsites van Twee voor Twaalf en Per seconde wijzer. De response op de vragenlijsten is hoog en de inhoudelijke wijze waarop de deelnemers antwoord geven op de open vragen blijft positief verrassen. Het levert waardevolle informatie op voor de mediadirectie en programmamakers. Focusgroepen In tegenstelling tot de ledengroepen, die eenmalig rondom een bepaald thema bij elkaar komen, wordt van de deelnemers aan een focusgroep gevraagd een programma gedurende een wat langere tijd te monitoren. Gedurende zomer vult één focusgroep bijna dagelijks een vragenlijst in over het programma Wat heet. De vragen gaan met name over presentatie-eigenschappen die de deelnemers belangrijk vinden voor een dergelijk programma en in hoeverre de steeds wisselende presentatoren van het programma (in totaal 10) daarbij passen. Ook is een focusgroep in het najaar actief rondom het programma De leugen regeert. De deelnemers aan deze focusgroep vullen wekelijks een vragenlijst in over de onderwerpen van die week, de gasten, de mediaraad en de presentatie. 18

19 De uitkomsten van de vragenlijsten worden in de betrokken redacties besproken en houden hen, zoals zij zelf aangeven, scherp. Zowel de deelnemers als de programmamakers uiten zich enthousiast over deze nieuwe activiteit van de VARA-vereniging. IV-3 Ledenwerving In september start de VARA de Waarom, Daarom -campagne. De campagne heeft een tweeledig doel. Naast ledenwerving is dat: het (associatief) laden van het merk VARA aan de hand van verschillende steekwoorden die bij uitstek kenmerkend zijn voor wie de VARA is en wat de VARA wil zijn. Met deze campagne worden verschillende doelgroepen benaderd, gesegmenteerd op basis van hun voorkeur voor een bepaald VARA-programma c.q. product. De doelgroepen worden aangesproken op hun eigen interesse of gevoel. Ook is de VARA voor het eerst actief met ledenwerving op verschillende platforms, zoals de eigen VARA-portals, printmedia en on line. Tot slot wordt in 2007 gewerkt aan een betere basis onder de ledenwerving, waardoor een constante aanwas van leden beter gewaarborgd is. De VARA werkt op structurele wijze aan toevoeging van meerwaarde aan het lidmaatschap, met als doel de aantrekkelijkheid ervan te verhogen en een duurzame kwalitatieve relatie op te bouwen tussen de VARA en haar leden. Toegevoegde meerwaarden zijn dan ook van betekenis zowel bij de werving als bij het behoud van leden. IV-4 Ledenbinding en -behoud De activiteiten in dit kader zijn gericht op: Vergroten van het loyaliteitsgevoel van de leden Bevestigen, activeren en enthousiasmeren van VARA-leden Versterken van het imago van de VARA als actieve omroep Verhogen van het lidmaatschapsbewustzijn In totaal wordt keer door leden een arrangement afgenomen in 2007; een toename van keer ten opzichte van Hieronder volgt een overzicht van de arrangementsactiviteiten. Een beperkt aantal (previews, theatervoorstellingen, debatworkshop) is bewust ook toegankelijk voor niet-leden, ter verbreding van de marketingdoelgroep (prospecting) waarop bij toekomstige marketingacties actieve ledenwerving kan worden gericht. Cinema en filmacties Met succes wordt weer een aantal gratis filmpreviews gegeven voor VARA-leden en abonnees van VARA TV Magazine. Het betreft kwalitatief betere bioscoopfilms, die geschikt zijn voor een breed publiek: Kicks, The Diving Bell, Hot Fuzz, Still Life, Interview (Amerikaanse remake), Infamous, Sicko, Wolfsbergen en Venus. Naast deze previews organiseert de VARA ook andersoortige filmvertoningen. Zo is er in het Omniversum voor VARA-leden een gratis voorstelling van de documentairefilm Mummies, geheimen van de farao s te zien. In samenwerking met Amnesty International worden in diverse theaters in het land maandelijks en tijdens het Amnesty International Film Festival Movies that Matter -films vertoond die VARA-leden met korting kunnen bezoeken, zoals True North, Black Gold, Salvador en Mark of Cain. Van de dramaserie Stellenbosch wordt in Utrecht tijdens het Nederlands Film Festival een voorvertoning georganiseerd voor VARA-leden, waarbij zij de serie in zijn geheel kunnen 19

20 zien, de hoofdrolspelers kunnen ontmoeten en Stellenbosch-wijn kunnen proeven en kopen. Cabaret Speciaal voor leden is er een aantal met korting te bezoeken theatershows. Onder meer: Claudia de Breij in Carré; Kasper van Kooten met Zangzaad ; Theaterduo Schudden met hun voorstelling Zout ; Ashton Brothers. Verder is er een heel speciale voorstelling van Ballyhoo van de Ashton Brothers. Met hun optredens voor het kroonprinselijk paar in zicht oefenen zij in theater De Meervaart op VARA-leden en geven ze live tekst en uitleg bij een achter-de-schermen-rapportage over hun speciale optredens in Carré. Theater Naast cabaret zijn er nog meer voorstellingen met korting voor leden. Bij de theatervoorstelling Zeg ns Aa krijgen leden korting en kunnen zij gratis kaarten winnen. De voorstellingen van Arturo Brachetti een transformatie-kunstenaar uit Italië die in april en mei Nederland bezoekt worden eveneens met korting aangeboden. Prijsvragen Ook in 2007 zijn er een aantal prijsvragen voor leden. Een VARA-VIP-avond in Studio Plantage, een meet & greet met Felix Meurders in combinatie met een Avondje Plantage en kaarten voor de Kerstrevue van Mike & Thomas worden verloot onder de goede inzenders. De belangstelling voor een figurantenrol in Vuurzee 2 is overweldigend. Vroege Vogels-excursies Voor VARA-leden en luisteraars van Vroege Vogels bestaat sinds begin 2006 de mogelijkheid om deel te nemen aan een excursie in de natuur onder leiding van een ervaren gids. De VARA organiseert deze in samenwerking met Natuurmonumenten. In de zomer kan men op exclusieve reeën-excursies. Dit jaar vindt in de winter een snerttocht plaats met naast een interessante excursie ook een kennismaking met de nieuwe presentatoren van Vroege Vogels Menno Bentveld en Andrea van Pol. Verder worden gedurende de zomer in het hele land speciale Vroege Vogelsnatuurfotografie-workshops gehouden onder leiding van professionele natuurfotografen. Ledenfotowedstrijd De VARA organiseert voor de vijfde keer een fotowedstrijd, exclusief voor leden die zich graag met amateurfotografie bezighouden. 337 VARA-leden sturen hun mooiste foto rond het thema Kleurrijk in. Alle foto s komen op de ledensite van de VARA en worden beoordeeld door een deskundige jury, bestaande uit fotograaf Angèle Etoundi Essamba, Desiree Vroemen (directeur van The FOTOfactory), Robert Theunissen (eindredacteur Focus), fotojournalist en fotograaf Bert Verhoeff, Marijke Reer (vormgeefster VARA TV Magazine) en presentatrice Isolde Hallensleben. De makers van de winnende foto s worden uitgenodigd in Studio Plantage te Amsterdam. Daar krijgen zij een diner geserveerd en zijn ze aanwezig bij de uitzending van De Wereld Draait Door. Aansluitend worden de prijzen door Isolde Hallensleben uitgereikt: hoofdprijs is een digitale spiegelreflexcamera. De winnende foto s worden geëxposeerd in de hal van Studio Plantage. Sales-producten VARA-leden krijgen voordeel bij de aanschaf van shopartikelen van de VARA. Hun voordeel bestaat eruit dat zij geen ( 2,00 of 3,50) verzendkosten hoeven betalen. Uitgesproken en VARA-ledensite Speciaal voor leden verschijnt 20 keer per jaar het katern Uitgesproken in VARA TV Magazine. In de regel worden leden via dit katern over de ledenbindende activiteiten 20