Formulier voor het indienen van voorstellen voor bachelor en masteropleidingen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Formulier voor het indienen van voorstellen voor bachelor en masteropleidingen"

Transcriptie

1 Formulier voor het indienen van voorstellen voor bachelor en masteropleidingen Luik 1: Identificatiegegevens Titel van de opleiding die wordt voorgesteld Master in sociaal werk en sociaal beleid Dit is een nieuwe opleiding, in het bijzonder geconcipieerd voor studenten die een bachelor sociaalagogisch werk, diploma maatschappelijk assistent, behaalden aan een hogeschool. Aantal studiepunten voor het geheel van de opleiding Het masterprogramma omvat 60 studiepunten en wordt voorafgegaan door een schakelprogramma van 60 studiepunten. De mogelijkheid wordt voorzien dat dit schakelprogramma over meerdere jaren gespreid gevolgd z_u kunnen worden eh dat er een postgraduate certificaat aan verbonden zou worden. Het programma wordt afgestemd op studenten die beroepservaring opgedaan hebben of die, parallel aan hun studie, beroepservaring opdoen in het sociaal werk. Instantie die de opleiding voorstelt (veelal zal dit een POC zijn, maar het kan ook een groep van POC's zijn al dan niet binnen een faculteit of een andere groep) en coördinaten van de woordvoerder (veelal programmadirecteur) Instantie: POC sociologie die een interfacultaire Stuurgroep instelt met vertegenwoordigers van de departementen criminologie, klinische psychologie en sociale pedagogie. Het voorstel werd in eerste instantie voorbereid met een Werkgroep van departementsvoorzitters van belangstellende hogescholen; ook deze werkgroep zal vertegenwoordigd zijn in de Stuurgroep. Naam woordvoerder: Prof. dr. Jos Berghman Adres: E. Van Evenstraat 2b B-3000 Leuven Telefoon: 016/ Luik 2: Beschrijving van voorbereiding Intern: beschrijving van aanpak, initiatiefnemers en betrokkenen (bijv. Samenstelling en activiteiten van werkgroep ad hoc, conclaaf, onderwijsdag,...)

2 Het initiatief kreeg gestalte na voorbereidende contacten tussen de heer Paul Everaert, toenmalig departementshoofd, van de Sociale School Heverlee/KHLeuven en prof. dr. F. Lammertyn als onderwijscoördinator van de K. U.Leuven. Op hun initiatief werd een werkgroep ingesteld (cfr. infra 'extern') en werd prof. dr. J. Berghman, gewoon hoogleraar sociaal beleid aan het departement sociologie, gevraagd daar het voorzitterschap van op zich te nemen. De gesprekken in deze werkgroep toonden aan dat de opleiding een multidisciplinaire inbreng behoefde zodat contact werd genomen met andere relevante departementen van de K.U.Leuven. Uit gesprekken en een bijeenkomst met vertegenwoordigers van de departementen/afdelingen Criminologie, Klinische Psychologie, Sociale Pedagogie, Economie, Sociaal Recht en Filosofie bleek dat deze bereid waren om hun medewerking te verlenen. Tevens werd toen afgesproken om bij de latere voorbereiding van het programma een interfacultaire Stuurgroep in te stellen. Deze wordt als volgt samengesteld: twee leden waaronder de voorzitter uit Sociologie, telkens een vertegenwoordiger uit Criminologie, Klinische psychologie en Sociale Pedagogie en telkens één vertegenwoordiger van de opleidingen maatschappelijk assistent die hun medewerking verleenden aan het initiatief en lid werden van de eerder vermelde Werkgroep. Extern: hoe werd afnemend veld betrokken, initiatieven inzake exploratie vergelijkbare opleidingen, contacten met hogescholen Er dient vooreerst op gewezen dat de idee voor deze opleiding oorspronkelijk ontstond in de schoot van de hogeschoolopleidingen maatschappelijk assistent. Daar leeft reeds lang een dubbele nood: enerzijds om voor maatschappelijk assistenten een opleidings- (vervolg)traject op academisch niveau uit te bouwen; anderzijds om op een aangepaste wijze in te spelen op de behoefte aan beleidsbekwame verantwoordelijken op het terrein van het sociaal werk. In de departementen sociaal werk van de hogescholen bestaat bovendien de wens om de kennis met betrekking tot het sociaal werk in multidisciplinair verband samen te brengen. Het methodisch handelen (micro-niveau), het organisatorisch kader (meso) en het sociaal beleid moeten op elkaar betrokken worden. De K.U.Leuven beschikt daartoe over de capaciteit, maar het onderzoek ligt erg versnipperd. Een Werkgroep bestaande uit de departementshoofden van de departementen sociaal werk van de KH Leuven, de IRIS hogeschool, de KH Kempen, de Katholieke Hogeschool Zuid- West - Vlaanderen en de Artevelde Hogeschool heeft totnogtoe een tiental vergaderingen gewijd aan de oriëntatie, invulling en timing die aan het programma gegeven'\iienen te worden. De werkgroep heeft bij haar activiteiten tevens een beroep kunnen doen op het advies van de onderwijscoördinator en van stafmedewerkers van het rectoraat. Op te merken valt dat de eerste vier genoemde hogescholen ondertussen tot de Leuvense associatie zijn toegetreden. De Artevelde Hogeschool maakt daarentegen deel uit van de Gentse associatie. Als katholieke hogeschool wenst de Artevelde Hogeschool echter dat haar opleiding maatschappelijk assistent kan blijven meewerken aan dit initiatief dat in overleg met haar katholieke zusteropleidingen wordt opgezet. Met de Artevelde Hogeschool worden hierover duidelijke afspraken gemaakt. Ook de Sociale School van de Antwerpse Karel de Grote Hogeschool nam oorspronkelijk deel aan de

3 werkzaamheden van de. Werkgroep. Ondertussen laat zij echter niets meer van zich horen en plooit zich blijkbaar terug binnen de wallen van de Antwerpse associatie. De nota' s ter voorbereiding van de vergaderingen van de Werkgroep en de verslagen van deze vergaderingen zijn beschikbaar. Luik 3: Beschrijving van de opleiding (contouren) Algemene doelen van de opleiding Het programma is gericht op de onderlinge verwevenheid van sociaal werk en sociaal beleid. Het wil een bijdrage leveren tot de onderlinge bruikbaarheid van beide aspecten. Enerzijds wil het de kwaliteit van het uitvoerend sociaal werk verbeteren door de paradigmata en de analysekaders die momenteel een rol spelen in de theoretische verantwoording van het sociaal werk te confronteren met de praktijk ervan. Omgekeerd moeten de studenten toegerust worden om het uitvoerend sociaal werk te vertalen in beleidstermen. Uitgerekend sociaal werkers komen immers als eerste in contact met situaties die maatschappelijke veranderingen weerspiegelen, zelfs op een ogenblik waarop deze evoluties amper onderkend worden in het sociaal beleid. Voor het programma is de richtinggevende vraag in welke mate het sociaal beleid zoals het tot uitdrukking komt in wetgeving, sociale voorzieningen en sociale vergoedingen aangepast is aan verschuivende noden die het gevolg zijn van maatschappelijke veranderingen (tweede moderniteit). Dergelijke vraagstelling leren hanteren veronderstelt een uitgesproken kritische vorming en training in zelfstandig oplossingsvermogen en vertaalvaardigheid van praktijk naar beleid en omgekeerd. Het programma laat zich inspireren door diverse functieprofielen in het sociaal werk (leidinggevenden en stafmedewerkers van sociale voorzieningen in de particuliere sector, ambtenaren die sociaal beleid implementeren in steden en gemeenten, professionals die in het uitvoerend sociaal werk staan en praktijklectoren in de departementen sociaal werk van de hogescholen). Het is niet de bedoeling de opleiding naadloos te doen aansluiten op deze functieprofielen. Deze laatste dienen wel als referentie op de arbeidsmarkt. Het programma wordt multidisciplinair opgezet. Dit betekent dat de disciplinaire kennis uit meerdere faculteiten wordt gemobiliseerd om de analyse van sociale problemen te onderbouwen, om normatieve vraagstukken te verduidelijken en om oplossingsgericht denken op empirie en argumentatie te baseren. Het programma gaat uit van de overtuiging dat meerdere disciplines een bijdrage moeten leveren bij de diagnose en bij het ontwerpen van strategieën om problemen van menselijk functioneren en van maatschappelijke participatie dichter bij een oplossing te brengen. Doelgroep voor de opleiding (waarop richt de opleiding zich, eventuele toelatingsvoorwaarden, eventueel ook instroom vanuit ander opleidingen) Kwalitatieve omschrijving: De opleiding viseert de bachelors uit het studiegebied sociaal-agogisch werk van de hogescholen. Binnen deze doelgroep wordt in eerste instantie gemikt op de gediplomeerde maatschappelijk assistenten. De opleiding wordt gericht op

4 bovengenoemde bachelors die praktijkervaring opgedaan hebben of parallel met de opleiding deze praktijkervaring opdoen, zodat hun beroepservaring kan gevaloriseerd worden in de opleiding. Een bijzondere doelgroep zijn de bachelors uit bovengenoemd studiegebied van de hogescholen die na meerdere jaren beroepspraktijk intreden of ingetreden zijn als praktijklector in de departementen sociaal werk van de hogescholen. Bij hen leeft een uitgesproken vraag naar een vervolgopleiding van academisch niveau. De bachelors uit het studiegebied sociaal-agogisch werk van de hogescholen moeten, volgens de huidige stand van het ontwerp structuurdecreet, eerst drie schakelmodules volgen van elk 20 studiepunten. Deze schakelmodules zijn gericht op het verdiepen van inzichten in de relevante menswetenschappen. Deze programmaonderdelen zijn vooral gericht op het versterken van het analysevermogen van de studenten vanuit diverse disciplines die van belang zijn voor de ontwikkeling van praktijkgerichte theorie van het sociaal werk. Anderzijds zijn deze schakelmodules ook bedoeld als (zelf)selectie van de kandidaten voor de eigenlijke masteropleiding. Kwantitatieve omschrijving (hoeveel studenten starten per jaar): Wanneer men abstractie maakt van de hogeschoolafgestudeerden uit de basisopleiding orthopedagogie en de optie psychologisch assistent (die ook tot het studiegebeid van het sociaal-agogisch werk behoren) en men zich bovendien beperkt tot de 5 hogescholen die meewerken aan de voorbereiding van dit masterprogramma dan blijkt dat in deze hogescholen samen, gedurende de laatste 5 jaar studenten het diploma van maatschappelijk assistent behaalden. Wanneer men uitgaat van de veronderstelling dat slechts 10% van de afgestudeerde maatschappelijk assistenten uit de meewerkende hogescholen zou doorstromen naar het masterprogramma, dan zou men mogen rekenen op een jaarlijkse instroom van gemiddeld 71 studenten. Of dit cijfer daadwerkelijk gehaald zal worden, valt af te wachten; wel is duidelijk dat bij de afgestudeerde maatschappelijk assistenten een grote belangstelling bestaat voor een academische vervolgopleiding. Structuur van opleiding (identificeer de basiscomponenten van de opleiding (bijvoorbeeld truncus communis, keuze voor optie en vrije keuze, stage,...) en specificeer hun onderlinge verhouding (bijvoorbeeld percentages, een tekening) Het masterprogramma van 60 studiepunten bestaat uit 4 onderdelen: 1. Sociale problemen Het analyseren van sociale problemen vanuit meerdere disciplinaire invalshoeken. De studenten moeten via het leesmateriaal en de voorziene begeleiding de reikwijdte (mogelijkheden en grenzen) leren inzien van de diverse disciplines om sociale problemen te begrijpen, de verhouding tussen analyse en normatieve keuzen beter verstaan en de verhouding tussen analyse, normatieve keuze en (methodisch) handelen goed kunnen structureren bij het ontwerpen van handelingsplannen. 2. Methodiekmodellen

5 Het onderdeel bestaat uit twee sporen: enerzijds het spoor hulpverlening en sociaal beleid, anderzijds het spoor sociaal-cultureel werk en sociaal beleid. De, studenten kiezen één van beide sporen en kunnen zich daarbij laten inspireren door hun beroepspraktijk. In elk spoor is een seminarie voorzien gericht op de koppeling tussen wetenschappelijke inzichten en praktijkervaring. De studenten worden via deze seminaries op het spoor gezet van de ontwikkeling van praktijktheorie. Deze kennisproductie moet gericht zijn op het verbeteren van het sociaal werk in de praktijk. 3. Organisatie van sociale voorzieningen Het onderdeel is gericht op het analyseren van sociale voorzieningen als professionele organisaties die in direct contact staan met cliënten, leden, enz... en die gegrepen zijn door maatschappelijke verandering en schaalvergroting. Voor welke veranderingsproblematiek staan deze organisaties en wat betekent veranderingsmanagement in deze contexten? 4. Sociaal beleid Dit onderdeel is vooral gericht op de comparatieve analyse van sociaal beleid, op convergenties en divergenties van Europese verzorgingsstaten en de onderscheiden dynamiek die zij vertonen. Daarbij wordt speciaal aandacht besteed aan "lokaal sociaal beleid" en aan "veranderingen in het arbeidsbestel en de implicaties daarvan voor het sociaal beleid". Een speciale plaats wordt voorbehouden voor een seminarie dat ondersteund wordt door een aangepaste cursus _researchmethodologie en waarop persoonlijke eind verhandelingen zich kunnen enten. Inhoudelijke klemtonen (wat zijn de inhoudelijke accenten in de opleiding, veelal welke hoofdassen in het curriculum) en inhoudelijke differentiatiemogelijkheden (welke keuze-opties / afstudeerrichtingen) De inhoudelijke klemtonen zijn hierboven reeds uitgebreid aan bod gekomen. Differentiatie is vooral aan de orde in het onderdeel "methodiekmodellen" en in het seminarie omdat het programma een bijdrage wil leveren tot de ontwikkeling van een "body of knowledge" bij de professionalisering van het werkveld. De methodische kaders van enerzijds de hulpverlening en anderzijds het sociaal., cultureel werk zijn immers dermate verschillend dat specificiteit op dit gebied noodzakelijk is om de verknoping van theorie en praktijk via theorieontwikkeling effectief te maken. De afstand tussen professioneel handelen en sociaal beleid in hulpverlening en sociaal-cultureel werk is bovendien verschillend. De overbrugging van deze afstand vraagt dan ook een eigenstandig traject van kennisontwikkeling voor elk van deze gebieden. Klemtonen inzake onderwijsaanpak en begeleiding van studenten (opvang van instroom, interne differentiatie) Het programma wil vorm geven aan studentgericht onderwijs en begeleide zelfstudie. Het zuivere hoorcollege wordt gereserveerd voor complexe onderdelen van de leerstof en om

6 de kern structuren van een opleidingsonderdeel te verduidelijken. De opdracht van "docenten" zal derhalve evolueren naar het construeren van taken en het ter beschikking stellen van literatuur die deze taken ondersteunen enerzijds en naar het organiseren van feedback en discussiecolleges anderzijds. De begeleide zelfstudie moet idealiter kunnen uitgaan van feedback op de studieprestaties van de studenten. Deze studieprestaties zullen de vorm aannemen van studietaken die individueel of in studiegroepen worden voorbereid met behulp van literatuurlijsten en readers. Feedbackcolleges zijn dan bedoeld om de uitgevoerde studietaken van commentaar te voorzien. De taken die integratie van theorie en praktijk (toepassingsgerichte taken) en/of normatieve vraagstukken viseren, veronderstellen eveneens het organiseren van discussiecolleges waarin ruimte geschapen wordt om onder begeleiding van de docent beroepservaring en theorie op een voldragen wijze met elkaar te confronteren. Het inschakelen van afstandsonderwijs via het gebruik van het leerplatform, het voorbereiden van papers door de studenten (op basis.van goed gekozen taken, literatuuropgaven en readers), het organiseren van seminaries over thema's die aansluiten bij de actuele ontwikkelingen van het werkveld van het sociaal werk en sociaal beleid moeten gaandeweg meer dan hoorcolleges het beeld van het onderwijs bepalen. Dat daartoe ook de nodige ondersteuning en infrastructuur voorzien zal moeten worden, spreekt voor zich. Bij het voorbereiden van de taken blijft de inhoud van de leerstof belangrijk. In niet mindere mate moet echter ook het aanleren van de metacognitieve en academische vaardigheden voorop staan die voor de theoretische verdieping van het sociaal werk van belang zijn. Bij dat laatste wordt vooral gedacht aan het analyseren aan de hand van complexe oorzakelijkheidketens, het ontwikkelen van een habitus om bij meerdere disciplines te rade te gaan, de confrontatie van de analyse van feiten met 'normatieve benaderingen, het kritisch bevragen van gevestigde praktijken door integratie van nieuwe wetenschappelijke inzichten en het verdisconteren van nieuwe normatieve gevoeligheden. Het betrekken van deze academische of metacognitieve vaardigheden op de praktijk van het sociaal werk moet voorop staan bij de uitbouw van begeleide zelfstudie en studentgericht onderwijs. Het moet er tevens toe bijdragen om op masterniveau het al te encyclopedisch karakter van het onderwijs te doorbreken. Elementen van internationalisering De masteropleiding richt zich uiteraard op het Belgisch/Vlaamse sociaal werk en sociaal beleid. Mede omwille van het kritisch, academisch vormende karakter dat daarvan verwacht mag worden, hanteert de opleiding echter vaak een comparatief, internationaalvergelijkend, perspectief. Kennismaking met de evoluties in andere landen verbreedt niet alleen de horizon; het lokt ook de ultieme vragen uit naar het waarom van ontwikkelingen en naar mogelijke effecten van beleidsalternatieven. Bovendien moet de opleiding expliciet ingaan op de relevantie van ontwikkelingen op breder Europees en globaal vlak. Met het oog op dit alles leggen diverse onderdelen expliciet de nadruk op comparatieve analyse (o.m. de opleidingsonderdelen 'sociale problemen' en 'sociaal beleid'). Om,

7 binnen de tijdsbeperking van een éénjarige masteropleiding, het buitenland toch nog sterker voelbaar te maken wordt het inschakelen van buitenlandse gastdocenten, en de organisatie van een werkbezoek aan het buitenland gepland. Voor bacheloropleidingen: opties inzake doorstroom en uitstroom Voor masteropleidingen: omvang en plaats van eindwerk / stage Het eindwerk is er vooral op gericht om bij in de praktijk gerezen vraagstellingen op zoek te gaan naar veralgemening, verklaring en theoretische situering. Het op elkaar betrekken van basisgericht (cliëntgericht) sociaal werk en sociaal beleid (de zogenaamde signaleringsfunctie van sociaal werk) staat daarbij voorop. Om tot een cumulatieve inspanning te komen wordt voorzien dat de diverse eindwerken deel uitmaken van een breder onderzoeksprogramma. Voor de opties 'hulpverlening' en 'sociaal-cultureel werk' wordt telkens een specifiek programma ontwikkeld. Voor beide opties is het perspectief op sociaal beleid echter relevant. In de seminaries worden de probleemstellingen van de eindwerken voorbereid. Luik 4: Bespreking van de opleiding Belang voor K.U.Leuven van voorgestelde opleiding (historisch, wetenschappelijk, maatschappelijk) Aan de K.U.Leuven heeft steeds belangstelling bestaan voor de problematiek van het sociaal werk (sociale wetenschappen, criminologie, sociale pedagogie...). Het belang van de voorgestelde opleiding ligt vooreerst in de bundeling die zij toelaat van diverse invalshoeken op het brede veld van het sociaal werk. Uitgerekend de K.U.Leuven bezit zowel de multidisciplinaire breedte als expertise om zulke bundeling tot een succes te maken. De Leuvense associatie omspant hogescholen die de best gereputeerde opleidingen maatschappelijk assistent verzorgen. Binnen de hogeschoolopleidingen bestaat reeds lang behoefte aan een vervolgopleiding op academisch niveau. Bij de voorbereiding van de wet van 7 juli 1970 werd deze behoefte reeds expliciet geformuleerd. Nu de Bamaoperatie toelaat om dergelijke opleiding vorm te geven en de huidige stand van het ontwerp structuurdecreet er zelfs expliciet in voorziet dat in dit vakgebied een masteropleiding kan voortbouwen op een professionele bachelor, dan zou het van weinig inzicht en verantwoordelijkheidszin getuigen dat uitgerekend de Leuvense associatie hierbij niet het voortouw zou nemen. De combinatie van werken en studeren die in deze opleiding wordt nagestreefd verschaft de K. U.Leuven een experiment over hoe aan permanente vorming op een nieuwe, meer overtuigende en reguliere manier gestalte kan worden gegeven. Een opleiding waaraan vooral studenten met beroepservaring deelnemen laat bovendien toe om uit te testen hoe theoretische kennis en praktijkgerichte probleemstellingen op elkaar betrokken kunnen worden.

8 Vergelijking van de voorgestelde opleiding met bestaande opleidingen( en) in het huidig aanbod van de K.U.Leuven (overeenkomsten en verschilpunten) De uitdrukkelijke gerichtheid van de voorgestelde opleiding op afgestudeerde maatschappelijk assistenten maakt er uiteraard een nieuwe opleiding van die afwijkt van de bestaande academische opleidingen aan onze Alma Mater. Dat neemt niet weg dat er aan onze instelling meerdere opleidingen bestaan waarin opleidingsonderdelen figureren die een plaats kunnen krijgen in de hier voorgestelde opleiding. Met het oog op de onderwijsefficiëntie wordt zelfs nagestreefd om dergelijk dubbelgebruik na te streven. Dit geldt bij voorbeeld voor cursus(onderdelen) sociaal beleid en organisatiesociologie, klinische psychologie, criminologie en sociale pedagogie. Daar staat echter tegenover dat sommige cursussen speciaal voor deze opleiding zullen moeten worden verzorgd. Het gaat dan bij voorbeeld om de multidisciplinaire kennismaking met sociale problemen, sommige methodiekonderdelen, het seminarie en de afstudeerbegeleiding. De hier voorgestelde opleiding onderscheidt zich vooral als volgt van andere bestaande opleidingen: 1. Sociologie - is als opleiding monodisciplinair; maar toont wel aanknopingspunten in haar afstudeerrichtingen sociaal beleid en arbeid en organisatiesociologie; 2. Criminologie - is toegespitst op de justitiële sector, terwijl de voorgestelde opleiding het brede veld van het sociaal werk en de koppeling met sociaal beleid wil accentueren; 3. Sociale pedagogie - is vooral toegespitst op de sociaal-agogische component en op het sociaal-cultureel werk; 4. Klinische psychologie - is vooral gericht op begeleidingswerk van personen en gezinnen en met name vooral op de tweede lijn en vanuit een exclusief (klinisch)psychologische invalshoek. Vergelijking van de vooropgestelde opleiding met vergelijkbare opleidingen in binnen- en buitenland (overeenkomsten en verschilpunten) Kontakten met prof. Estes (Penn University - US) die vorig jaar gasthoogleraar was aan de K.U.Leuven en met collega's uit Britse departementen 'social policy and social work' leerden ons dat in sommige landen, zoals met name de VS en het VK, opleidingen sociaal werk worden georganiseerd aan de universiteit. Daar bestaan zowel bacheloropleidingen als masteropleidingen die op de bacheloropleiding voortbouwen. Er is geen principieel verschil tussen beide; wel is de master een verdieping van de bachelor. In dergelijke gevallen worden praktijkopleiding, theorievorming, specialisatie en verdieping in de masteropleiding geïntegreerd. Gelet op de verschillende traditie en context wordt in de hier voorgestelde master veel meer de nadruk gelegd op theoretische verdieping van een voorafgaande praktijkgerichte opleiding en op de kritische reflectie op de eerder opgedane beroepservaring (die overigens kan voortgezet worden dank zij de combinatie werken en studeren). De kennisontwikkeling in de hier voorgestelde master is qua concept veeleer generalistisch, gericht op theorieontwikkeling en beleidsgerichtheid van de 'professional foundation'.

9 Luik 5: Onderwijscapaciteit Kwalitatief (toon aan dat binnen de K.U.Leuven de deskundigheid aanwezig is om een opleiding van niveau aan te bieden) Cfr supra luik 4. Voor het onderdeel 'Sociale Problemen' bestaat bij criminologen, sociologen en psychologen de nodige expertise en bereidheid om het voortouw te nemen bij de multidisciplinaire behandeling van respectievelijk vraagstukken van orde/vrijheid, maatschappelijke verdeling en identiteit. Het onderdeelmethodiekmodellen' kan gebruik maken van de expertise bij klinisch psychologen en sociaal-pedagogen. Het onderdeel sociale voorzieningen en veranderingsmanagement kan terugvallen op organisatiesociologen en organisatiepsychologen. Het onderdeel sociaal beleid kan grotendeels ingevuld worden met cursus( onderdelen) sociaal beleid, arbeidssociologie, arbeideconomie en welzijnssociologie. Daarnaast bestaat de noodzakelijke onderwijsexpertise inzake onderzoeksmethodologie en sociale ethiek. Hierbij dient tevens opgemerkt te worden dat de hogeschoolopleidingen overwegen om samen 2 fte van hun docenten staf beschikbaar te stellen voor de opleiding. Hogeschooldocenten zouden door deze voorziening de mogelijkheid krijgen om zich gedurende een bepaalde periode aan de universiteit te verdiepen. Dit zou de vorm aannemen van onderzoek op het vlak van de theorie van het sociaal werk, waarbij het onderzoek in de seminaries en in de afstudeerwerken van de studenten te nutte zouden gemaakt worden. Deze docenten zouden dan ook, onder supervisie van een lid van het ZAP, ingeschakeld worden in de seminarie- en afstudeerbegeleiding. Kwantitatief (toon aan dat binnen de K. U.Leuven over de nodige personeelsleden en infrastructuur beschikt om de opleiding aan te beiden aan de verwachte studentenpopulatie) Een meer gedetailleerde invulling en berekening daargelaten, en abstractie makend van het budgetverdelingsmodel dat zal worden toegepast, moet de verwachte studenten instroom ruim voldoende zijn om een onderwijsprogramma mee te financieren waarvan zowat de helft van de opleidingsonderdelen tevens bruikbaar zal zijn in andere opleidingen. Troeven van de K.U.Leuven voor het inrichten van deze opleiding In Vlaanderen is enkel aan de K.U.Leuven de veelzijdige expertise aanwezig die toelaat om deze opleiding op masterniveau, en dus ten volle ondersteund door wetenschappelijk onderzoek, te organiseren. Naast de opleidingen en departementen die reeds werden vernoemd verschaffen ook het HIVA, het steunpuî1t WAV en LUCAS een context die de voorgestelde opleiding op een vruchtbare wijze kan schragen. Er zijn uitstekende contacten met de departementen sociaal werk van de diverse hogescholen die deel uitmaken van de Leuvense associatie en historisch tot het katholieke

10 net horen. De Werkgroep die werd ingesteld en die gedurende de voorbije maanden de voorbereiding van de hier voorgestelde opleiding ter hand nam, heeft deze contacten nog verstevigd en er een hechte en functionele vorm aan gegeven. De blijvende medewerking van de sociale school uit de Gentse Artevelde Hogeschool wordt overigens een test van de levensvatbaarheid van associatie-overstijgende initiatieven en afspraken. Moeilijkheden waarmee de K.U.Leuven zal worden geconfronteerd bij het inrichten van deze opleiding De opleiding die hier wordt voorgesteld is in meerdere opzichten vernieuwend. Dit betekent niet dat al deze aspecten moeilijkheden hoeven op te leveren. Het betekent wel dat de invulling van deze aspecten reeds veel energie gevraagd heeft en nog zal vragen, dat er een precedentwerking kan van uitgaan en er derhalve zorgvuldig moet worden mee omgesprongen. De opleiding is vernieuwend omdat: - zij voorziet in een academische masteropleiding die, zij het na een aangepast schakelprogramma, bedoeld is voor professionele bachelors; - zij een brede multidisciplinaire expertise samenbrengt uit verschillende faculteiten van onze Alma Mater en daar bestuurlijk vorm aan geeft onder de vorm van een interfacultaire Stuurgroep; - zij voorziet in de uitdrukkelijke samenwerking met hogeschooldepartementen en zij aan deze laatste ten volle de -mogelijkheid geeft om hun inbreng te doen in het kader van een Werkgroep; vertegenwoordigers van deze hogeschooldepartementen zetelen tevens in de interfacultaire Stuurgroep die wordt ingesteld; - de Werkgroep en Stuurgroep niet alleen vertegenwoordigers van de Leuvense associatie omvat, maar ook aan een associatie-overstijgende samenwerking vorm wil geven; - zij voorziet in de tijdelijke detachering van hogeschooldocenten naar de universiteit; - zij in de nadere uitwerking en roostering van de opleiding de combinatie van werken en studeren wil beveiligen en zelfs promoten.

MASTER IN HET SOCIAAL WERK K.U.LEUVEN i.s.m. HOGESCHOLEN informatie over de opleiding

MASTER IN HET SOCIAAL WERK K.U.LEUVEN i.s.m. HOGESCHOLEN informatie over de opleiding MASTER IN HET SOCIAAL WERK K.U.LEUVEN i.s.m. HOGESCHOLEN informatie over de opleiding Een opleiding met een grote maatschappelijke relevantie Nieuw samengestelde gezinnen, levenslang leren, activering,

Nadere informatie

Opleiding Master of Science in het sociaal werk en sociaal beleid. Faculteit Sociale Wetenschappen

Opleiding Master of Science in het sociaal werk en sociaal beleid. Faculteit Sociale Wetenschappen Opleiding Master of Science in het sociaal werk en sociaal beleid Faculteit Sociale Wetenschappen Inhoud en achtergrond Kernpunten opleiding 1. Verbreding en verdieping van uw kennis 2. Internationaal

Nadere informatie

Master of Science in het Sociaal Werk en Sociaal Beleid. Faculteit Sociale Wetenschappen

Master of Science in het Sociaal Werk en Sociaal Beleid. Faculteit Sociale Wetenschappen Master of Science in het Sociaal Werk en Sociaal Beleid Faculteit Sociale Wetenschappen Inhoud & achtergrond Sociaal Werk & Sociaal Beleid Internationale definitie van sociaal werk: Social work is a practice-based

Nadere informatie

GERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE

GERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE GERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE Behaal een academisch diploma. Ontwikkel uw loopbaan als gerontoloog U bent nu net afgestudeerde bachelor of enige tijd werkzaam als zorgverstrekker in een ziekenhuis,

Nadere informatie

Indeling hoger onderwijs

Indeling hoger onderwijs achelor & master Sinds enkele jaren is de structuur van het hoger onderwijs in België afgestemd op die van andere Europese landen. Hierdoor kan je makkelijker switchen tussen hogescholen en universiteiten

Nadere informatie

Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen

Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen Oordeel bij de aanvraag tot inrichting van een anderstalige equivalente initiële bachelor- of masteropleiding (Codex Hoger Onderwijs dd. 20 december 2013, deel 2. Structuur

Nadere informatie

Tien jaar master(s) in het sociaal werk en sociaal beleid Een blik op het verleden, heden én de toekomst! Resultaten onderwijsproject

Tien jaar master(s) in het sociaal werk en sociaal beleid Een blik op het verleden, heden én de toekomst! Resultaten onderwijsproject Tien jaar master(s) in het sociaal werk en sociaal beleid Een blik op het verleden, heden én de toekomst! Resultaten onderwijsproject Inhoud 1. Bekendheid van de opleiding 2. Algemene tevredenheid over

Nadere informatie

betreffende het Onderwijs XXIII

betreffende het Onderwijs XXIII stuk ingediend op 2066 (2012-2013) Nr. 5 19 juni 2013 (2012-2013) Ontwerp van decreet betreffende het Onderwijs XXIII Amendementen Stukken in het dossier: 2066 (2012-2013) Nr. 1: Ontwerp van decreet Nr.

Nadere informatie

Omvorming naar de masteropleidingen

Omvorming naar de masteropleidingen Omvorming naar de masteropleidingen Data van indiening van de ingevulde formulieren: Dit beperkt formulier op 4 oktober 2002 Uitgebreider formulier (met o.m. de doelstellingen en eindtermen) uiterlijk

Nadere informatie

Onderwijs & Onderzoek Interdisciplinair postgraduaat deskundige NAH

Onderwijs & Onderzoek Interdisciplinair postgraduaat deskundige NAH Onderwijs & Onderzoek Interdisciplinair postgraduaat deskundige NAH Auteurs: Annemie Spooren (Hogeschool PXL) Els Knippenberg (Hogeschool PXL) Frederik Houben (Hogeschool PXL) 1 INDEX 1. Doelstellingen

Nadere informatie

Master in de seksuologie

Master in de seksuologie Master in de seksuologie Faculteit Geneeskunde Kiezen voor de opleiding seksuologie De seksuologie is een erg jonge wetenschap amper iets meer dan een eeuw oud, waarvan de ontwikkeling lang heeft geleden

Nadere informatie

Het hoger onderwijs verandert

Het hoger onderwijs verandert achelor & master Sinds september 2004 is de hele structuur van het hoger onderwijs veranderd. Die nieuwe structuur werd tegelijkertijd ingevoerd in andere Europese landen. Zo sluiten opleidingen in Vlaanderen

Nadere informatie

Master in het sociaal werk

Master in het sociaal werk Master in het sociaal werk K.U.LEUVEN I.S.M. HOGESCHOLEN Faculteit Sociale Wetenschappen Een opleiding met een grote maatschappelijke relevantie Nieuw samengestelde gezinnen, levenslang leren, activering,

Nadere informatie

Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen

Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen Oordeel bij de aanvraag tot inrichting van een anderstalige equivalente initiële bachelor- of masteropleiding (Codex Hoger Onderwijs dd. 20 december 2013, deel 2. Structuur

Nadere informatie

Traject Maatschappelijk Werk (90 studiepunten) Opleidingsonderdelen Trajectschijf Semester Studiepunten Totaal. Denkkaders. Sociale agogiek 1 2 3

Traject Maatschappelijk Werk (90 studiepunten) Opleidingsonderdelen Trajectschijf Semester Studiepunten Totaal. Denkkaders. Sociale agogiek 1 2 3 Verkort programma Sociaal Werk 015-016 Bachelor in de Orthopedagogie, Bachelor in de Toegepaste psychologie, Bachelor in de Gezinswetenschappen, Bachelor in de Pedagogie van het jonge kind, Bachelor in

Nadere informatie

Academiejaar 2008-2009. Programmagids. Verpleegkunde (PBA) 1eBa verpleegkunde

Academiejaar 2008-2009. Programmagids. Verpleegkunde (PBA) 1eBa verpleegkunde Academiejaar 2008-2009 Programmagids Verpleegkunde (PBA) 1eBa verpleegkunde Opleidingsonderdeel Groep Stp Semester Deeltijds (OO)Filosofie - ethiek - recht 7.0 2 (OA) Filosofie 2.0 2 1282008 2 6 Opleidingsonderdeel

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Samenvatting aanvraag

Samenvatting aanvraag Samenvatting aanvraag Algemeen Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing Nieuwe opleiding is): Nieuw Ad programma Nieuwe hbo master Nieuwe joint degree 1 Verplaatsing bestaande opleiding Nevenvestiging

Nadere informatie

Wendbaar en waarde(n)vol onderwijs!

Wendbaar en waarde(n)vol onderwijs! Wendbaar en waarde(n)vol onderwijs! In ons onderwijs staat de mens centraal, of het nu gaat om studenten of medewerkers, om ouders of werknemers uit het bedrijfsleven, jongeren of volwassenen. Wij zijn

Nadere informatie

Bachelor Politieke Wetenschappen en Sociologie. 3 e opleidingsfase Sociologie. Infosessie 24/09/2018

Bachelor Politieke Wetenschappen en Sociologie. 3 e opleidingsfase Sociologie. Infosessie 24/09/2018 Bachelor Politieke Wetenschappen en Sociologie 3 e opleidingsfase Sociologie Infosessie 24/09/2018 Algemene doelen van de opleiding Methodologisch en theoretisch competente sociologen afleveren, die: Sociale

Nadere informatie

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs 12 november 2012 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Handreiking voor specifieke invulling van de standaarden

Nadere informatie

Omvorming naar de masteropleidingen

Omvorming naar de masteropleidingen Omvorming naar de masteropleidingen Data van indiening van de ingevulde formulieren: Dit beperkt formulier op 4 oktober 2002 Uitgebreider formulier (met o.m. de doelstellingen en eindtermen) uiterlijk

Nadere informatie

VOORBEREIDINGSPROGRAMMA MASTER IN HET SOCIAAL WERK EN SOCIAAL BELEID (68 SP)

VOORBEREIDINGSPROGRAMMA MASTER IN HET SOCIAAL WERK EN SOCIAAL BELEID (68 SP) VOORBEREIDINGSPROGRAMMA MASTER IN HET SOCIAAL WERK EN SOCIAAL BELEID (68 SP) Opmerkingen programma/leerresultaten: 2018-2019 WIJZIGINGEN 2019-2020 OPO TITEL SP SEM UREN OPO TITEL SP SEM UREN NIEUWE SOORT

Nadere informatie

Vrijstelling voor de bacheloropleiding of toelating tot de masteropleiding

Vrijstelling voor de bacheloropleiding of toelating tot de masteropleiding Vrijstelling voor de bacheloropleiding of toelating tot de masteropleiding Hebt u in het verleden een hbo- of wo-opleiding 1 afgerond en wilt u de bacheloropleiding Psychologie volgen dan kunt u in aanmerking

Nadere informatie

Traject Maatschappelijk Werk. Opleidingsonderdelen Trajectschijf Semester Studiepunten Totaal. Denkkaders

Traject Maatschappelijk Werk. Opleidingsonderdelen Trajectschijf Semester Studiepunten Totaal. Denkkaders Verkort programma Sociaal Werk 2015-2016 Bachelor in de Orthopedagogie, Bachelor in de Toegepaste psychologie, Bachelor in de Gezinswetenschappen, Bachelor in de Pedagogie van het jonge kind, Bachelor

Nadere informatie

Opleiding Psychologie. Universiteit Gent. wat, hoe, later? Prof. dr. Wouter Duyck. voorzitter Opleidingscommissie Psychologie

Opleiding Psychologie. Universiteit Gent. wat, hoe, later? Prof. dr. Wouter Duyck. voorzitter Opleidingscommissie Psychologie Opleiding Psychologie Universiteit Gent wat, hoe, later? Prof. dr. Wouter Duyck voorzitter Opleidingscommissie Psychologie wat? finaliteit van de opleiding... + universitaire opleiding Ψ: wetenschappelijke

Nadere informatie

Formulier voor het indienen van voorstellen voor bachelor en masteropleidingen voor de Faculteit Toegepaste Wetenschappen

Formulier voor het indienen van voorstellen voor bachelor en masteropleidingen voor de Faculteit Toegepaste Wetenschappen Formulier voor het indienen van voorstellen voor bachelor en masteropleidingen voor de Faculteit Toegepaste Wetenschappen Luik 1: Identificatiegegevens Titel en soort van de opleiding die wordt voorgesteld.

Nadere informatie

Verkorte trajecten naar de master in de psychologie

Verkorte trajecten naar de master in de psychologie Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen Verkorte trajecten 00-0 naar de master in de psychologie http://ppw.kuleuven.be/onderwijs/ http://ppw.kuleuven.be/onderwijs/opleidingen/index.html INHOUD

Nadere informatie

De hervorming van het hoger onderwijs in Vlaanderen.

De hervorming van het hoger onderwijs in Vlaanderen. De hervorming van het hoger onderwijs in Vlaanderen. Associaties, bama-structuur en flexibilisering Frank Baert Jaarlijkse Algemene vergadering van het Wit-Gele Kruis van Vlaanderen 25 juni 2004 Europese

Nadere informatie

Samenstelling van de opleidingscommissies in de FPPW

Samenstelling van de opleidingscommissies in de FPPW FACULTEIT PSYCHOLOGIE EN PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN Samenstelling van de opleidingscommissies in de FPPW Unaniem goedgekeurd door de Faculteitsraad op 17 september 2003 Gewijzigd door de Faculteitsraad

Nadere informatie

Traject Maatschappelijk Werk (90 studiepunten) Opleidingsonderdelen Trajectschijf Semester Studiepunten Totaal. Denkkaders. Sociale agogiek 1 2 3

Traject Maatschappelijk Werk (90 studiepunten) Opleidingsonderdelen Trajectschijf Semester Studiepunten Totaal. Denkkaders. Sociale agogiek 1 2 3 Verkort programma Sociaal Werk 015-016 Bachelor in het Onderwijs - Kleuteronderwijs, Bachelor in het Onderwijs - Lager Onderwijs, Bachelor in het Onderwijs - Secundair Onderwijs, Bachelor in de Verpleegkunde,

Nadere informatie

Bachelor in de wijsbegeerte: 10 opties voor je toekomst

Bachelor in de wijsbegeerte: 10 opties voor je toekomst HOGER INSTITUUT VOOR WIJSBEGEERTE Bachelor in de wijsbegeerte: 10 opties voor je toekomst Combineer filosofie met een andere opleiding (rechten, sociologie, psychologie, geschiedenis ) Beste (toekomstige)

Nadere informatie

Academiejaar Programmagids. Sociaal werk (PBA) 2eBa sociaal werk

Academiejaar Programmagids. Sociaal werk (PBA) 2eBa sociaal werk Academiejaar 2008-2009 Programmagids Sociaal werk (PBA) 2eBa sociaal werk Opleidingsonderdeel Groep Stp Semester Deeltijds (OO)Filosoferen, Religie, Zingeving en Levensbeschouwing 5.0 2 (OA) Filosoferen

Nadere informatie

Informatiebrochure. Verkorte opleiding: Professionele Bachelor in de Verpleegkunde (Brugopleiding)

Informatiebrochure. Verkorte opleiding: Professionele Bachelor in de Verpleegkunde (Brugopleiding) Rijselstraat 5 8200 Brugge T 050 38 12 77 F 050 38 11 71 www.howest.be Informatiebrochure Verkorte opleiding: Professionele Bachelor in de Verpleegkunde (Brugopleiding) ACADEMIEJAAR 2013-2014 Inhoud Doel

Nadere informatie

Curriculumevaluatie BA Filosofie

Curriculumevaluatie BA Filosofie Curriculumevaluatie BA Filosofie Beste student, U heeft onlangs het laatste onderdeel van uw bacheloropleiding Filosofie afgerond en staat op het punt het bachelorexamen aan te vragen. Om de kwaliteit

Nadere informatie

Sjabloon aanvraag voor het aanbieden van een anderstalige initiële bachelor- en/of masteropleiding

Sjabloon aanvraag voor het aanbieden van een anderstalige initiële bachelor- en/of masteropleiding Sjabloon aanvraag voor het aanbieden van een anderstalige initiële bachelor- en/of masteropleiding Decretale context De aanvraag voor het aanbieden van een anderstalige initiële bachelor- of masteropleiding

Nadere informatie

Bachelorproject (15 EC), BSK. Docent: MSc, Drs. C. Nagtegaal

Bachelorproject (15 EC), BSK. Docent: MSc, Drs. C. Nagtegaal Vakbeschrijvingen derde jaar EBM: In het derde jaar volg je enkele verdiepende vakken, schrijf je de bachelorscriptie en heb je een vrije keuzeruimte. Je kunt deze ruimte invullen met keuzevakken (o.a.

Nadere informatie

Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Positionering van de opleidingen De vergelijking met Vlaanderen

Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Positionering van de opleidingen De vergelijking met Vlaanderen Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Het is aan het beoordelingspanel om te bepalen of deze toelichting relevant is bij de beoordeling van de onderhavige opleiding. Positionering

Nadere informatie

Vrijstelling voor de bacheloropleiding of toelating tot de masteropleiding

Vrijstelling voor de bacheloropleiding of toelating tot de masteropleiding Vrijstelling voor de bacheloropleiding of toelating tot de masteropleiding Hebt u in het verleden een hbo- of wo-opleiding 5 afgerond en wilt u de bacheloropleiding Psychologie volgen dan kunt u in aanmerking

Nadere informatie

Vrijstelling voor de bacheloropleiding of toelating tot de masteropleiding

Vrijstelling voor de bacheloropleiding of toelating tot de masteropleiding Vrijstelling voor de bacheloropleiding of toelating tot de masteropleiding Heeft u in het verleden een hbo- of wo-opleiding afgerond en wilt u de bacheloropleiding psychologie volgen dan kunt u in aanmerking

Nadere informatie

Informatiebrochure. Verkorte opleiding: Professionele Bachelor in de Verpleegkunde (Brugopleiding)

Informatiebrochure. Verkorte opleiding: Professionele Bachelor in de Verpleegkunde (Brugopleiding) Informatiebrochure Verkorte opleiding: Professionele Bachelor in de Verpleegkunde (Brugopleiding) ACADEMIEJAAR 2012-2013 Inhoud Doel van de opleiding Situering van de opleiding Onderwijsvormen Onderwijsorganisatie

Nadere informatie

Toelating en vrijstelling 2013-2014

Toelating en vrijstelling 2013-2014 Toelating en vrijstelling 2013-2014 Toelating tot een van de masteropleidingen Met een afgeronde volledige (CROHO 1 -geregistreerde) hbo- of wo-opleiding 2 bent u toelaatbaar tot de MSc-opleidingen Management

Nadere informatie

Verkorte trajecten 2015-2016 (versie 2015-07-10)

Verkorte trajecten 2015-2016 (versie 2015-07-10) Opleiding Bachelor in het Sociaal werk Sint-Annaplein 1 9000 Gent Verkorte trajecten 201-201 (versie 201-07-10) Studenten die reeds een diploma hoger onderwijs behaald hebben, kunnen binnen onze opleiding

Nadere informatie

HERVORMING LERARENOP LEIDINGEN - BASISUITGANGSPUNTE N -

HERVORMING LERARENOP LEIDINGEN - BASISUITGANGSPUNTE N - HERVORMING LERARENOP LEIDINGEN - BASISUITGANGSPUNTE N - Werkdocument 02.10.2002 1. Woord vooraf...2 2. Basiscompetenties...2 3. Karakterisering van de opleiding...2 4. Stage...3 5. Soorten opleidingen...3

Nadere informatie

Inzet van ervaringskennis van studenten

Inzet van ervaringskennis van studenten Inzet van ervaringskennis van studenten Simona Karbouniaris, docent-onderzoeker, Kenniscentrum Sociale Innovatie, Hogeschool Utrecht. Het Kenniscentrum Sociale Innovatie is een samenwerkingsverband van

Nadere informatie

Master in het vennootschapsrecht

Master in het vennootschapsrecht Master in het vennootschapsrecht INTERUNIVERSITAIR PROGRAMMA Faculteit Rechtsgeleerdheid De master in het vennootschapsrecht aan de Faculteit Rechtsgeleerdheid legt de klemtoon op de grondige uitdieping

Nadere informatie

Masteropleidingen aan de Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen na een economische professionele bachelor

Masteropleidingen aan de Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen na een economische professionele bachelor Masteropleidingen aan de na een economische professionele bachelor Prof. dr. Katrien Antonio Programmadirecteur Masters FEB Leuven Prof. dr. Tom Verbeke Docent Handelswetenschappen / Business Administration

Nadere informatie

Gedragscode Onderwijstaal Universiteit Antwerpen UITGANGSPUNTEN

Gedragscode Onderwijstaal Universiteit Antwerpen UITGANGSPUNTEN Gedragscode Onderwijstaal Universiteit Antwerpen (Raad van Bestuur, 23 april 2013, 27 mei 2014, 31 maart 2015, 12 april 2016, 28 maart 2017 en 27 maart 2018) UITGANGSPUNTEN De Universiteit Antwerpen wenst

Nadere informatie

De 6 Friesland College-competenties.

De 6 Friesland College-competenties. De 6 Friesland College-competenties. Het vermogen om met een open enthousiaste houding nieuwe dingen aan te pakken. Het vermogen jezelf steeds beter te leren kennen. Het vermogen om in te schatten in welke

Nadere informatie

Academiejaar 2014/2015. bachelor. ergotherapie. ergotherapie. Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen

Academiejaar 2014/2015. bachelor. ergotherapie. ergotherapie. Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen Academiejaar 2014/2015 bachelor ergotherapie ergotherapie Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen Bachelor ergotherapie ergotherapie Je ideale opleiding kiezen uit het ruime aanbod aan onze hogeschool is

Nadere informatie

Van HBO5 naar Bachelor

Van HBO5 naar Bachelor Van HBO5 naar Bachelor Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen: AP 4 departementen met 24 professionele bacheloropleidingen 2 schools of arts (conservatorium, academie) 19 HBO5 opleidingen meer dan 12000

Nadere informatie

Hogeschool Windesheim Zwolle Aandacht voor jeugdzorg en jeugd- en opvoedhulp in hbo-opleidingen en onderzoek.

Hogeschool Windesheim Zwolle Aandacht voor jeugdzorg en jeugd- en opvoedhulp in hbo-opleidingen en onderzoek. Hogeschool Windesheim Zwolle Aandacht voor jeugdzorg en jeugd- en opvoedhulp in hbo-opleidingen en onderzoek. WGV Oost Deventer, 20 maart 2013 Attie Valkenburg van Roon, projectleider Master Zorg voor

Nadere informatie

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs 2 december 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordelingskader 4 pagina 2 1 Inleiding Dit beoordelingskader bevat een aantal facetten

Nadere informatie

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf Format samenvatting aanvraag Opmerking vooraf Mocht u de voorkeur geven aan openbaarmaking van de gehele aanvraag in plaats van uitsluitend onderstaande samenvatting dan kunt u dat kenbaar maken bij het

Nadere informatie

Diagnostiekbrochure Juli 2010

Diagnostiekbrochure Juli 2010 Diagnostiekbrochure Juli 2010 Faculteit psychologie Inleiding Alvorens in te gaan op de diagnostiekstage voor studenten van de faculteit Psychologie, schetsen wij een beeld van de doelstellingen en werkwijze

Nadere informatie

Van HBO5 naar Bachelor

Van HBO5 naar Bachelor Van HBO5 naar Bachelor Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen: AP 4 departementen met 24 professionele bacheloropleidingen 2 schools of arts (conservatorium, academie) 19 HBO5 opleidingen meer dan 12.000

Nadere informatie

Is nultolerantie een wenselijke maatregel? Zijn restricties binnen opo-clusters wenselijk? Zijn bijkomende randvoorwaarden aan de orde?

Is nultolerantie een wenselijke maatregel? Zijn restricties binnen opo-clusters wenselijk? Zijn bijkomende randvoorwaarden aan de orde? Discussienota Toleranties Status Vertrouwelijk Finaal document Document voor Redacteur RvB-lid Probleemstelling Algemeen Bureau, Algemene Vergadering Diede Michiels, Tom Merlevede, Kevin Seurs, Jasper

Nadere informatie

Verkorte trajecten 2015-2016 (versie 2015-04-22)

Verkorte trajecten 2015-2016 (versie 2015-04-22) Opleiding Bachelor in het Sociaal werk Sint-Annaplein 1 9000 Gent Verkorte trajecten 201-201 (versie 201-0-22) Studenten die reeds een diploma hoger onderwijs behaald hebben, kunnen binnen onze opleiding

Nadere informatie

ERKENNING NIEUWE OPLEIDING VLAANDEREN SJABLOON AANVRAAGDOSSIER AMBTSHALVE GEREGISTREERDE INSTELLINGEN MACRODOELMATIGHEIDSTOETS TOETS NIEUWE OPLEIDING

ERKENNING NIEUWE OPLEIDING VLAANDEREN SJABLOON AANVRAAGDOSSIER AMBTSHALVE GEREGISTREERDE INSTELLINGEN MACRODOELMATIGHEIDSTOETS TOETS NIEUWE OPLEIDING ERKENNING NIEUWE OPLEIDING VLAANDEREN SJABLOON AANVRAAGDOSSIER AMBTSHALVE GEREGISTREERDE INSTELLINGEN MACRODOELMATIGHEIDSTOETS TOETS NIEUWE OPLEIDING Opzet en structuur De sjabloon van het aanvraagdossier

Nadere informatie

Prof. dr. Katrien Antonio 3 april 2019

Prof. dr. Katrien Antonio 3 april 2019 Master in het management Master in de beleidseconomie Master in de bedrijfseconomie en het bedrijfsbeleid Master of International Business Economics and Management Prof. dr. Katrien Antonio 3 april 2019

Nadere informatie

VISITATIE TOEGEPASTE TAALKUNDE

VISITATIE TOEGEPASTE TAALKUNDE VISITATIE TOEGEPASTE TAALKUNDE EEN KIJK VAN ONDERUIT Prof.dr. Rita Godyns, decaan Faculteit Toegepaste Taalkunde Hogeschool Gent Universiteit Gent Overzicht: situering van de opleiding het visitatieproces

Nadere informatie

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf Format samenvatting aanvraag Opmerking vooraf Mocht u de voorkeur geven aan openbaarmaking van de gehele aanvraag in plaats van uitsluitend onderstaande samenvatting dan kunt u dat kenbaar maken bij het

Nadere informatie

De specifieke lerarenopleiding

De specifieke lerarenopleiding geëngageerd onderzoekend communicatief talent ontwikkelend vakdeskundig leerling gericht samenwerkend De specifieke lerarenopleiding dynamisch leergierig master Jij bent... inspirerend creatief toekomstgericht

Nadere informatie

Het onderwijsprogramma van de opleidingen Pedagogiek mei 2013

Het onderwijsprogramma van de opleidingen Pedagogiek mei 2013 Bijlage 7: Het onderwijsprogramma van de opleidingen Pedagogiek mei 2013 Visie opleidingen Pedagogiek Hogeschool van Amsterdam Wij dragen als gemeenschap en daarom ieder van ons als individu, gezamenlijk

Nadere informatie

Verkorte studietrajecten opleiding Sociaal Werk 201-201

Verkorte studietrajecten opleiding Sociaal Werk 201-201 Verkorte studietrajecten opleiding 0-0 Als je reeds een diploma hoger onderwijs in een aanverwant studiegebied behaalde, bieden we je de mogelijkheid tot een verkort studietraject in SAW. Hieronder vind

Nadere informatie

Studiedag Begeleidingsverpleegkundigen 21 maart 2012

Studiedag Begeleidingsverpleegkundigen 21 maart 2012 Studiedag Begeleidingsverpleegkundigen 21 maart 2012 De verschillende groepen die instromen in opleiding bachelor verpleegkunde Kristine Sels Opleidingscoördinator KHKempen, campus Lier KHKempen: situering

Nadere informatie

Specifieke leraren - opleiding economie

Specifieke leraren - opleiding economie COMBINEER MET BACHELOR / MASTER Specifieke leraren - opleiding economie Leuven Brussel Antwerpen Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit

Nadere informatie

samenvatting 1. Context, opdracht en aanpak

samenvatting 1. Context, opdracht en aanpak samenvatting 1. Context, opdracht en aanpak In de afgelopen jaren zijn steeds meer opleidingen in het Nederlands hoger onderwijs geheel of gedeeltelijk Engelstalig geworden. Deze ontwikkeling is het sterkst

Nadere informatie

Hoorzitting Commissie Onderwijs Conceptnota lerarenopleiding

Hoorzitting Commissie Onderwijs Conceptnota lerarenopleiding Hoorzitting Commissie Onderwijs Conceptnota lerarenopleiding Lerarenopleidingen versterken Visie hogescholen bij de conceptnota Johan Veeckman, voorzitter VLHORA 1 Algemene aandachtspunten Nood aan promotie

Nadere informatie

adviesnota de 20-20-doelstelling m.b.t. de hogeronderwijsmobiliteit

adviesnota de 20-20-doelstelling m.b.t. de hogeronderwijsmobiliteit adviesnota de 20-20-doelstelling m.b.t. de hogeronderwijsmobiliteit definities en criteria die gebruikt worden om de studentenmobiliteit te meten en te registreren 1/6 Situering Het Leuven / Louvain-la-Neuve

Nadere informatie

Master in het vennootschapsrecht

Master in het vennootschapsrecht BRUSSEL t Master in het vennootschapsrecht Faculteit Rechtsgeleerdheid Campus Brussel Welkom aan de KU Leuven, een van de grootste en oudste universiteiten van Europa. Met meer dan 250 masteropleidingen

Nadere informatie

Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management -

Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management - Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management - 2014-2015 Vrije Universiteit Amsterdam - der Sociale Wetenschappen

Nadere informatie

Toelichting beoordelingskader bij beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland

Toelichting beoordelingskader bij beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Toelichting beoordelingskader bij beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Het is aan het beoordelingspanel om te bepalen of deze toelichting relevant is bij de beoordeling van de onderhavige

Nadere informatie

Aanvraag beoordeling macrodoelmatigheid International Bachelor of Bioscience. Leiden, 17 januari 2017

Aanvraag beoordeling macrodoelmatigheid International Bachelor of Bioscience. Leiden, 17 januari 2017 Aanvraag beoordeling macrodoelmatigheid International Bachelor of Bioscience Leiden, 17 januari 2017 Samenvatting aanvraag Algemeen Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): Naam instelling Contactpersoon/contactpersonen

Nadere informatie

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf Format samenvatting aanvraag Opmerking vooraf Mocht u de voorkeur geven aan openbaarmaking van de gehele aanvraag in plaats van uitsluitend onderstaande samenvatting dan kunt u dat kenbaar maken bij het

Nadere informatie

Onderwijs- en Examen Regeling (OER) Programma Masteropleiding Sociologie Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Onderwijs- en Examen Regeling (OER) Programma Masteropleiding Sociologie Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Onderwijs- en Examen Regeling (OER) Programma Masteropleiding Sociologie Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 2018-2019 Bijlage: het programma 1 Master-OER Sociologie 2018/2019 Artikel 1

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2016-2017 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen Master Filosofie () Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR) treedt in werking op 1 september 2016.

Nadere informatie

Programma s en volgtijdelijkheid Sociaal-Agogisch Werk. Academiejaar 2007-2008. Bijlage 1

Programma s en volgtijdelijkheid Sociaal-Agogisch Werk. Academiejaar 2007-2008. Bijlage 1 Programma s en volgtijdelijkheid Sociaal-Agogisch Werk Academiejaar 2007-2008 Bijlage 1 IOUD Bachelor in het Sociaal Werk Studieprogramma s (modeltrajecten) 1 ste jaar bachelor in het Sociaal Werk 2 de

Nadere informatie

Voor elke competentie dient u ten eerste aan te geven in welke mate deze vereist is om het stageproject succesvol te (kunnen) beëindigen.

Voor elke competentie dient u ten eerste aan te geven in welke mate deze vereist is om het stageproject succesvol te (kunnen) beëindigen. FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSWETENSCHAPPEN NAAMSESTRAAT 69 BUS 3500 3000 LEUVEN, BELGIË m Stageproject bijlage 1: Leidraad bij het functioneringsgesprek Naam stagiair(e):.. Studentennummer:. Huidige opleiding

Nadere informatie

Workshops met ervaringsdeskundigen

Workshops met ervaringsdeskundigen Workshops met ervaringsdeskundigen Thomas Heidenreich & Marion Laging, Departement sociaal werk, gezondheid en zorg, Hogeschool Esslingen (Duitsland) 1. Wat? 2. Doel? 3. Met wie? 4. Theoretisch kader /

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

Transnationaal programma in gespecialiseerde vertaling: optie literair vertalen

Transnationaal programma in gespecialiseerde vertaling: optie literair vertalen Transnationaal programma in gespecialiseerde vertaling: optie literair vertalen Sinds academiejaar 2013-2014 bieden de KU Leuven en de Universiteit Utrecht je de gelegenheid om in een internationale context

Nadere informatie

Expertisecentrum E-QUAL. Inhuldiging E-QUAL leerstoelen

Expertisecentrum E-QUAL. Inhuldiging E-QUAL leerstoelen Expertisecentrum E-QUAL Inhuldiging E-QUAL leerstoelen 20 november 2014 Expertisecentrum E-QUAL URL: fmw.hogent.be/e-qual Coördinator: dr. Jessica De Maeyer Opgericht in de loop van het AJ 2011-2012 Is

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Voorlichtingsdag Bedrijfskunde. Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde

Voorlichtingsdag Bedrijfskunde. Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde Voorlichtingsdag Bedrijfskunde Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde PROGRAMMA Bedrijfskunde@VU: hoe, wat en waarom? Prof. dr. W.E.H. Dullaert, Opleidingsdirecteur bachelor bedrijfskunde

Nadere informatie

Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management -

Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management - Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - - P Culture Organization and Management - 2013-2014 Vrije Universiteit Amsterdam - - P Culture Organization and Management - 2013-2014

Nadere informatie

Integraal HR voor leidinggevenden

Integraal HR voor leidinggevenden Integraal HR voor leidinggevenden Leidinggeven aan professionals in het voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs vergt een hoge mate van inhoudelijk-inspirerend leiderschap. Daar waar docenten zich als

Nadere informatie

Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Master Programma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Master Programma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Master Programma van Pedagogische Wetenschappen Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 2016-2017 Paragraaf 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 Doel

Nadere informatie

Handleiding Honours Programma Wiskunde

Handleiding Honours Programma Wiskunde Handleiding Honours Programma Wiskunde Deze handleiding beschrijft inhoud en organisatie van het honours programma (HP) van de bacheloropleiding Wiskunde en Wiskunde en Toepassingen aan de Universiteit

Nadere informatie

Specifieke lerarenopleiding economie

Specifieke lerarenopleiding economie Specifieke lerarenopleiding economie Leuven Brussel Antwerpen Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject

Nadere informatie

Voor de te onderscheiden programma s van de opleiding gelden, in aanvulling op het in art. 2.1 bepaalde, geen aanvullende toelatingsvoorwaarden.

Voor de te onderscheiden programma s van de opleiding gelden, in aanvulling op het in art. 2.1 bepaalde, geen aanvullende toelatingsvoorwaarden. Opleidingsspecifiek deel Art.2.1 toelatingseisen opleiding 1. Toelaatbaar tot de opleiding is de bezitter van een Nederlands of een buitenlands diploma van hoger onderwijs, die aantoont te beschikken over

Nadere informatie

Economie en Bedrijfseconomie. Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde

Economie en Bedrijfseconomie. Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde Economie en Bedrijfseconomie Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde ( FEWEB) Opbouw van studie door prof. dr. Henri de Groot (programmadirecteur)

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen

Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen Oordeel bij de aanvraag tot inrichting van een anderstalige equivalente initiële bachelor- of masteropleiding (Codex Hoger Onderwijs dd. 20 december 2013, deel 2. Structuur

Nadere informatie

FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA. ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Masterschool Life and Earth Sciences studiejaar 2008-2009

FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA. ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Masterschool Life and Earth Sciences studiejaar 2008-2009 UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Masterschool Life and Earth Sciences studiejaar 2008-2009 DE MASTEROPLEIDING BIOMEDICAL

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Samenvatting aanvraag. Bijlage 8

Samenvatting aanvraag. Bijlage 8 Samenvatting aanvraag Bijlage 8 Samenvatting aanvraag Algemeen Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): X Nieuwe opleiding Nieuw Ad programma Nieuwe hbo master Nieuwe joint degree 1 Verplaatsing

Nadere informatie

Voorstel van resolutie. betreffende het verplicht aanbieden van cursussen eerste hulp bij ongevallen (EHBO) in het lager en secundair onderwijs

Voorstel van resolutie. betreffende het verplicht aanbieden van cursussen eerste hulp bij ongevallen (EHBO) in het lager en secundair onderwijs stuk ingediend op 1224 (2010-2011) Nr. 1 6 juli 2011 (2010-2011) Voorstel van resolutie van de heer Jean-Jacques De Gucht, de dames Ann Brusseel, Marleen Vanderpoorten en Elisabeth Meuleman, de heren Boudewijn

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Master in de bedrijfscommunicatie. Faculteit Letteren Faculteit Sociale Wetenschappen

Master in de bedrijfscommunicatie. Faculteit Letteren Faculteit Sociale Wetenschappen Master in de bedrijfscommunicatie Faculteit Letteren Faculteit Sociale Wetenschappen Heldere communicatie is voor bedrijven en organisaties van groot belang: het verhoogt niet alleen hun efficiëntie, maar

Nadere informatie