We vormen een ijzersterk team

Transcriptie

1 Editie 1 - September 2013 KRANT VOOR VOLLEGRONDSTELERS De kunst van broccoli telen We vormen een ijzersterk team anderen. De juiste markt voor de juiste partij vinden; daar draait het om. Binnen Best of Four wordt de prijsvorming in de gaten gehouden en wordt er voor de verkoop nauw overlegd met de handelspartijen en voor het te verkopen volume met de teler. Sabine is secretaris van Best of Four, maar dat is voor René geen reden niet kritisch te zijn. Ik maak gebruik van GMO. Natuurlijk. Maar wat mij betreft schaffen ze het direct af. Dan zou ik nóg lid blijven van Best of Four, want ze nemen je veel werk uit handen. Daarbij komt dat je collectief meer zaken voor elkaar krijgt en sterker staat dan alleen. Dat is in deze roerige tijden toch belangrijk. Sabine van den Berg (42) en René Verdonk (41) telen in het Noord-Hollandse Wervershoof 160 hectare broccoli. Areaal en bijbehorende mechanisatie zijn in de loop van de jaren meegegroeid met de vraag, mede met dank aan GMO via telersvereniging Best of Four. Gezondheid is geen vanzelfsprekend iets, hebben ze ervaren. Dat geeft toch een andere blik op waar je mee bezig bent. René Verdonk rijdt langs een van de percelen van zijn 160 hectare broccoli. De eerste rijen broccoli hebben een groeiachterstand. Eenden, legt Verdonk uit. Laatst heeft iemand een splinternieuw wildkanon tussen de broccoliplanten vandaan gejat. Hij was over een paar percelen en door de sloot er naartoe gelopen. Bij een volgend perceel staat een horizontaal heen-en-weergaand laserkanon om daarmee de eenden weg te houden. Dat werkt, maar je kunt dat ding niet zomaar overal neerzetten. Hij wijst op paarden op een weiland verderop. Die mag je natuurlijk niet wegjagen met je laser. Op het perceel daar weer naast is de eerste 50 meter vrijwel compleet weggevreten. Verdonk schrikt er van. Daar moet hij vanavond de laser maar naar verplaatsen. Gaat hij die schade nu claimen bij Faunabeheer? Verdonk mompelt iets over tijdverspilling, pakt de accu van de laser op, omdat die moet worden opgeladen en gaat verder. Is op deze manier broccoli telen eigenlijk wel leuk? Verdonk veert op: Natuurlijk is het leuk. Anders zou ik al lang iets anders doen. Maar zeg wat dat betreft nooit nooit. Soms dagdroom ik. Bijvoorbeeld van een hotel in de bergen in Oostenrijk. Dat krijg je als je ieder jaar op wintersport gaat en rondkijkt naar mogelijkheden voor ondernemen. Investeren René en Sabine Verdonk investeren bijna ieder jaar om het bedrijf beter te maken. Vorig jaar namen we bijvoorbeeld GPS op de plantmachine en schoffel. Dat zat al op de trekker, maar om probleemloos acht rijen tegelijk te schoffelen moet er ook op de plantmachine en schoffel een GPS-ontvanger. Die zorgen voor de fijnregeling. Toch zijn we niet altijd haantje de voorste met investeren. Ik heb bijvoorbeeld geen laaddocks. Investeren in een kuil voor een seizoen van 20 tot 22 weken zie ik nog niet zitten. Ik ben prima tevreden met hoe het nu gaat. Vorig najaar bleek Sabine borstkanker te hebben. Dat was een enorme dreun. Toen heb ik een moment gedacht, we investeren niks meer. De wereld ziet er opeens heel anders uit als je partner dit overkomt. Dan ga je je toch afvagen waar je het allemaal voor doet. In april was de laatste chemo. Sindsdien gaat het weer de goede kant op en maken we weer plannen. Sabine en ik vormen een ijzersterk team. Zonder haar zou ik het absoluut niet redden. Met zijn tweeën ben je wel kwetsbaar, blijkt nu. Het zou prettig zijn om een goede vervanger op het bedrijf te hebben. Daar ga ik in ieder geval wel naar op zoek. Best of Four Verdonk zette tot 2009 zijn broccoli af via telersvereniging De Brassica Group. Vanwege toenemende regelgeving rond GMO bleek het aantal leden van 15 echter te klein. Sinds 2009 is de Brassica Group onderdeel van Best of Four, met verder Tradition, Unistar en WestVeg. Na de fusie had Best of Four 140 leden en inmiddels is dit aantal gegroeid naar 180. Verdonk prijst Best of Four, vooral omdat hij daarin niet gebonden is aan één afnemer. Wij zetten in het verleden altijd af via één partij. Nu leveren we ook aan Na een aantal jaren van groei, is het landelijke areaal broccoli de laatste 2-3 jaar redelijk stabiel. Dat geeft aan dat het niet echt hosanna is in deze teelt. Toch voelen Sabine en René Verdonk er zich prettig in. De teelt moet een uitdaging voor je zijn. Zolang we niet het gevoel hebben dat we ieder jaar hetzelfde kunstje doen, en er blijft aan het eind van het jaar wat over, gaan we door. colofon In t veld is een uitgave van: Adres: Middel Broekweg 3, 2671 ME Naaldwijk Contact: redactie@tuinbouwcommunicatie.nl en sales@tuinbouwcommunicatie.nl Hoofd - redacteur: Jacco Strating Redactie: Theo Brakeboer, Ellis Langen, Jacco Strating Fotografie: Bayer CropScience, Theo Brakeboer, Homburg, Limgroup, Nickerson-Zwaan, Syngenta, West Plant Group, NAKAGRO en TuinbouwCommunicatie Ontwerp: Flint Creatieve Communicatie Sales: Martijn Haas Druk: Control Media Uitgever: Hans van Renssen

2 Open Field Demo Days september 2013 Andijk, Nederland Like ons op facebook.com/openfielddemodays en volg alle ontwikkelingen op het demoveld.

3 Demodagen vollegrond 2013 Ieder jaar in september vinden de demodagen vollegrond plaats. Veredelaars op gebied van vollegrondsgroenten presenteren dan hun bestaande rassen en noviteiten aan een internationaal publiek. De open dagen vinden vrijwel allemaal plaats in Noord-Holland, waardoor belangstellenden hun bezoek aan meerdere veredelaars kunnen combineren. Op deze pagina een beknopt overzicht van het aanbod. Bejo Zaden (1) Waar: Trambaan 1, Warmenhuizen Wanneer: 24 t/m 28 september Wat: Op de demonstratievelden toont Bejo haar wereldwijde assortiment. Op het veld en in speciale kassen worden dit jaar ook de biologische producten gepresenteerd. Bezoekers kunnen daarnaast een kijkje nemen in het zaadtechnologisch laboratorium, de faciliteiten voor zaadverwerking en -verpakking en het research center. Contact: Perry Kuilboer, tel Nickerson-Zwaan (2) Waar: Middenweg 15, Dirkshorn Wanneer: 24 t/m 27 september Wat: Onder het thema Fruitful Partnership toont Nickerson-Zwaan een groot aantal gewassen en variëteiten, waaronder sluitkool (wit, rood, spits en savooie kool), bloemkool, broccoli, spruitkool, prei, ui, sla, selderij, bonen, rode biet, radijs en witlof. Nickerson- Zwaan organiseert haar open dagen gezamenlijk met de collega-veredelaars Clause en Vilmorin. Contact: Marion Vissers, tel Sakata Seeds (4) Waar: Tolweg 13, Zwaagdijk Wanneer: 24 t/m 27 september Wat: Sakata, dat dit jaar haar 100-jarig bestaan viert, presenteert bij Proefstation Zwaagdijk haar assortiment. Dit omvat de nieuwste en bekende Sakata-rassen op gebied van onder andere broccoli, bloemkool, Chinese kool, sluitkool, kroten, courgette en spinazie. De ingang van het demoveld is gelegen aan De Gouw. Contact: Pieter Vermeulen, tel of Marion Guerrin, tel Seminis (5) Waar: Westeinde 161, Enkhuizen Wanneer: 24 t/m 27 september Wat: Seminis, de vollegrondgroentenveredelaar binnen Monsanto, laat bezoekers van de open dagen door het demoveld in Enkhuizen wandelen. Daarbij kunnen zij kennis maken met een zeer groot aantal rassen in bloemkool, broccoli, kool, ui, wortel, prei, sla en spinazie. Waaronder ook een groot aantal nieuwe veelbelovende rassen. Contact: Rijk Zwaan (3) Waar: Galgeweg 1, Opperdoes en Eerste kruisweg 9, Fijnaart Wanneer: 24 t/m 27 september en 16 september t/m 25 oktober Wat: Op haar demoveld in het Noord- Hollandse Opperdoes toont Rijk Zwaan dit jaar een breed assortiment broccoli, bloemkool en sluitkool. Wie meer wil zien, kan echter ook terecht in het Brabantse Fijnaart. Daar wordt op de R&D-locatie van Rijk Zwaan het volledige aanbod van vollegrondsrassen een maand lang aan het publiek gepresenteerd. Contact: John Buijsman, tel en Arno van Oers, tel Syngenta Seeds (6) Waar: Cornelis Kluinweg 28A, Andijk Wanneer: 24 t/m 27 september Wat: Op haar Fields of Innovation toont Syngenta Seeds nieuwe en bestaande rassen voor diverse koolsoorten, bloemkool, broccoli, andijvie, spinazie, courgette, sla en radijs. Daarnaast zijn er oogstproeven te zien van uien en prei. Ook laat het bedrijf verschillende gewasbeschermingsmethoden zien en worden veredelings- en teelttechnologieën gedemonstreerd. Contact: Joop Hof, tel Vitalis (7) Waar: Hengelderweg 6, Voorst Wanneer: 24 t/m 27 september Wat: Vitalis is een specialist in bio logische zaden en veredelt haar rassen het hele jaar door onder biologische omstandigheden. Op de demovelden in Voorst presenteert de veredelaar het complete vollegrondsprogramma, met standaard en nieuwe rassen sla, andijvie en bloemkool. Daarnaast zijn ook diverse variëteiten prei, courgette, venkel en pompoen te zien. Contact: Maarten Vrensen, tel Enza Zaden (8) Waar: Haling 1E, Enkhuizen Wanneer: 24 t/m 27 september Wat: Op de demopercelen van Enza Zaden kunnen proeven met ijs- en bindsla worden bekeken. Naast de bekende rassen zijn er ook nieuwe rassen te zien. De percelen zijn op afspraak te bezoeken. Ook kan dan het hoofdkantoor worden bezocht en kan een proef met bladgewassen op water worden bekeken. Contact: Fokke Hoeksma, tel , Bert Hendrikse, tel , Paul Huijs, tel De regenmeter-app Uw digitale regenmeter Voor ios en Android GRATIS!

4 Regenmeter app al volop in gebruik Bayer CropScience heeft dit seizoen de Regenmeter app geïntroduceerd. Inmiddels wordt hier al grof gebruik van gemaakt; de app is namelijk al meer dan duizend keer gedownload. Met deze digitale regenmeter krijgt een teler met name inzicht in de hoeveelheid neerslag die op een bepaalde plek in een bepaalde periode is gevallen. De Regenmeter app laat echter ook via de Buienradar zien welke buien eraan zitten te komen. Bayer CropScience heeft de Regen meter app gelanceerd omdat regenval grote invloed kan hebben op een succesvolle teelt van een gewas in de vollegrond. Hoe werkt de app? De app geeft geba seerd op de GPS-locatie of een gekozen postcodelocatie vooral een overzicht van de neerslag die in een bepaalde periode gevallen is. Een teler kan met de app terug zoeken hoeveel neerslag er gevallen is in de afgelopen weken, maanden of jaren. Dit wordt dan weergegeven in een grafiek. Een teler kan er ook voor kiezen om een korte periode van 3, 6, 12 of 24 uur terug te kijken. De Regenmeter app geeft ook de actuele hoeveelheid regenval weer op basis van de neerslagregistratie van Buien radar en de vooruitzichten op regenval. De app is vooral ook voor telers van vollegrondsgroenten interessant. Zij hebben immers soms percelen op verschillende locaties en krijgen zo eenvoudig informatie over de neerslag op die locaties. De app is beschikbaar voor Apple of Android smartphone of tablet en is gratis verkrijgbaar via de App Store en Google Play store. Bayer CropScience heeft inmiddels zeven apps ontwikkeld. Voor de vollegrondsgroente teelt zijn de volgende apps ook interessant;de product overzicht 2013 app (soort product catalogus), de herbiciden app (geeft informatie over de werking van middelen van Bayer op onkruiden), etiketleeswijzer app (deze geeft een uitgebreidere en verdere toelichting op de (nieuwe) etiketten) en de uienkennis app (een teelthandleiding gecombineerd met een weblog). Bezoek om een overzicht van de apps te zien. Nieuwe ijsbergsla Skater: vroegste ras in de markt Tijdens de Internationale Open Dagen in 2012 introduceerde groenteveredelaar Nickerson-Zwaan een nieuw ijsbergslaras dat in 2013 een recordhouder bleek te zijn: het ras Skater is momenteel het vroegste ras in de markt. Skater is een compacte ijsbergsla voor voorjaar en herfst met snelle kropvorming, hoge opbrengst en een mooi gesloten omblad. Vanwege de snelheid is dit ras bij uitstek geschikt voor de primeurteelt. Telers rapporteren dat deze snelheid ook onder koude omstandigheden standhoudt. In dit eerste commerciële seizoen bleek in de praktijk ook dat Skater het goed doet op zowel zware als lichte gronden. Het ras is resistent tegen alle bekende Bremiafysio s, dus ook de recent geïdentificeerde Verder heeft het ras Nasonoviaresistentie en is sterk tegen rand. Nickerson-Zwaan is al enkele decennia actief in de ontwikkeling van nieuwe ijsbergslarassen. Binnen de groentezadendivisie van moederbedrijf Limagrain heeft Vilmorin, een zuster bedrijf van Nickerson-Zwaan, zich ontwikkeld tot de specialist in alle typen sla. Dit resulteerde in 2008 in het overdragen van het ijsbergsla-veredelingsprogramma aan Vilmorin. Voortbouwend op de expertise van Nickerson-Zwaan, zette Vilmorin een speciaal veredelingsprogramma op voor Noord-West Europa. Naast Skater zijn op de Open Dagen 2013 nog drie andere interessante nieuwe rassen uit dit programma te zien: Icedancer, Pursuit en ICE Gekleurde bloemkool moet jeugd aanspreken Dit jaar wordt de paarse (Depurple), oranje (Orania) gekleurde bloemkool van Syngenta op grote schaal getest door verschillende partijen. Het geteeld areaal is nu nog niet groot, maar het veredelingsbedrijf verwacht dat er binnen een paar jaar zo n 25 hectare van deze gekleurde kolen in Nederland staan. Het bedrijf streeft met de kleurtjes bloemkool na vooral de jeugd aan te spreken. De gekleurde bloemkolen werden in 1989 gevonden door een vollegrondsgroenteteler in Denemarken in zijn veld met kool. De koolplanten zijn ontstaan uit een mutatie, dat is een spontane verandering in het genotype van een plant. Syngenta ging vanaf toen met deze mutaties aan de slag in haar veredeling en dat duurde tot aan De kolen zijn geheel tot stand gekomen via traditionele klassieke veredeling. De gekleurde kolen hebben dezelfde genetische bouw als de witte bloemkoolrassen, alleen de concentratie kleurpigmenten (kleur stoffen) wijkt af. Tijdens de Floriade vorig jaar in Venlo bleek dat consumenten de smaak van de paarse en oranjegekleurde bloemkool niet vonden afwijken van de smaak van de bekende witte bloemkool. Bewaar proeven wijzen uit dat gekleurde bloemkolen prima te bewaren zijn, zonder problemen tenminste tien dagen. Momenteel worden de gekleurde kolen geteeld door vijf telers in Nederland. In markten als zorginstellingen, groothandel, supermarkten, snijderijen, cateraars en de horeca wordt nu gekeken hoe deze marktpartijen de bloemkoolnoviteiten beoordelen. Tot nu toe zijn de geluiden uit de markt; verrassend en innovatief, maar toch ook een beetje afwachtend gezien de afwijkende kleuren. De beschikbaarheid van de gekleurde bloemkolen geldt voor het Hollandse seizoen. Ook in Italië en Amerika staat momenteel wat areaal van deze gekleurde kolen van Syngenta. West Plant Group B.V. Venrayseweg 111, Postbus 3140, 5902 RC Venlo T +31(0) , F +31(0) organisatie@westplantgroup.com

5 Risico in rassenkeus is altijd voor de teler Firma UrsemZuurbier in Heerhugowaard is groot in de teelt van ijsbergsla en spitskool met daarnaast ook sluitkool. In ijsbergsla wisselt het rassenaanbod snel, door het steeds weer doorbreken van Bremia-resistentie. In spitskool heerst al jaren het unieke bewaarras Marshal. Iedere winter bekijken we welke rassen we opnemen in ons teeltplan. Half augustus is het bij de firma UrsemZuurbier in Heerhugowaard al een drukte van belang. In de verwerkings ruimte wordt vroege wittekool afleverklaar gemaakt. Die kool komt uit de koelcel. Want ook al wordt de kool in fases geplant, om aldus een doorgaande oogst te realiseren, toch gaat de kool eerst de koelcel in. Zo kan altijd de ideale grootte worden geoogst. Bij de vroege koolrassen is firmant Dolf Ursem vooral gecharmeerd van Attraction (Nickerson-Zwaan). Die hebben we al vanaf het eerste jaar dat we vroege kool telen, vanaf Attraction heeft een mooie denige uitstraling. Je kunt hem effe wegleggen. Spitskool Voor UrsemZuurbier is de bewaarteelt van spitskool bepaald niet onbelangrijk. Dit jaar telen ze daar 37 hectare van. We planten twee keer per week, vanaf eind juni tot eind juli. Later planten en dan grotere arealen tegelijk is geen optie. Als het echt goed gaat, oogsten we een hectare per dag, dus we zijn sowieso al anderhalve maand aan het oogsten. Bovendien is spitskool die je in september oogst, meestel beter van kwaliteit dan in die je in oktober oogst. Normaal begint de oogst vanaf begin september. Dit jaar was dat al de derde week van augustus. Dat was erg vroeg, maar ze waren er aan toe. Langer wachten betekent dat ze te zwaar worden, dat ze kunnen barsten en vooral dat ze te rijp worden. Dan gaan ze snel van je af. Ze moeten even ruim een kilo wegen. Bij het afleverklaar maken gaan er een paar bladeren af, wordt de onderkant bijgesneden en kom je op het gewenste gewicht van 1 kilo. De oogst loopt door tot eind oktober en alle spitskool gaat de koelcel in bij CA-bewaring. UrsemZuurbier teelt het spitskoolras Marshal (Nickerson-Zwaan); een uniek ras qua bewaareigenschappen. We telen die exclusief in een groep van 5 bedrijven plus nog een onafhankelijk bedrijf. Die exclusiviteit, daar profiteer je van als de markt groeit. Op die manier is het een goede teelt. Daar staat tegenover dat de drempel om in deze teelt te beginnen hoog ligt. Je moet bijvoorbeeld investeren in CA-bewaring en verpakkingsmachine. Het kost allemaal wel pittig. Als de teelt vrij zou zijn en veel telers zouden er in beginnen, zou ik nog maar moeten zien of de markt dat aan kan. Vooral ijsbergsla De firma UrsemZuurbier teelt vooral ijsbergsla. Dat areaal ligt de laatste jaren rond de 100 hectare. Daarvan telen we de helft op contract, zegt Ursem. Als we meer op contract zouden kunnen verkopen, zouden we ons areaal laten groeien. Maar zouden we opeens moeten verdubbelen, zouden we dat niet doen. Bij een verdubbeling zul je zeker voor onverwachte situaties komen te staan. Een dubbel areaal betekent niet dubbel geld, maar wel dubbel problemen. Snelle rassenwisseling Door doorbreking van resistentie tegen de Bremia-schimmel verandert het rassenaanbod in ijsbergsla snel. Ursem: Dat is een groot nadeel. Je wordt gedwongen over te stappen op een nieuw resistent ras, terwijl de gebruikswaarde eigenlijk nog onvoldoende bewezen is. Het hele teeltseizoen beoordelen we welke rassen we in het volgende teeltplan zullen opnemen, waar we dan in de winter een besluit over nemen. Ieder jaar beproeven we nieuwe rassen. Vorig jaar beproefden we in de vroege teelt Skater van Nickerson- Zwaan. Daar waren we niet echt van onder de indruk, maar dit jaar stond hij er bij een collega strak en mooi bij. Volgend jaar zullen we die daarom zeker weer in het teeltplan opnemen. Hij is volledig Bremia-resistent. Ursem is met het planten van een nieuw ras altijd een beetje voorzichtig. Zeker bij een zaadfirma die relatief nieuw is in dat gewas. Zaadfirma s die zich in ijsbergsla al hebben bewezen kunnen in de veredeling op Bremia-resistentie terugvallen op goede ouderlijnen. Een nieuw bedrijf zal zich eerst met een ras moeten bewijzen voor die een plekje kan veroveren. Als je een paar hectare van een nieuw ras plant, dat vervolgens niet is te oogsten omdat hij heel anders presteert dan het jaar daarvoor, gaat je dat flink geld kosten. Dat risico is altijd voor de teler.

6 Homburg beweegt mee met de markt Spuitmachine die doet wat nodig is Homburg ontwikkelde een zelfrijdende luchtondersteunde spuitmachine die alles in zich heeft wat een tuinder zich maar kan wensen. Toch komt er binnenkort een tweede versie, want ja, er zijn tuinders en tuinders. Ook is er een nieuw accessoire waarmee nog zuiniger en gerichter kan worden gespoten. Kortom: Homburg heeft goed in de gaten wat de praktijk wil. Het is een genoegen om te zien hoe plantenkweker en teler Richard Biemans in Gemert zijn gewasbescherming uitvoert. Met zijn HeroW rijdt hij in een strak tempo door het perceel, terwijl - dankzij luchtondersteuning - de fijne spuitdruppeltjes in een rechte stroom in het gewas worden gejaagd, ondanks de stevige wind die er staat. Keren aan het kopeinde doet hij razendsnel, dankzij de hydraulische aandrijving op de vier wielen en het sturen via de voorwielen. Aan de zijlijn geeft Hans Cornelissen, productspecialist van Homburg, commen taar. Wij passen Hardi-spuitmachines aan aan de wensen van de klant. Onze HeroW doet precies wat nodig is, en dat bedoelen we in de breedste zin van het woord. De klant wil precisie, iedere centimeter benutten met zo weinig mogelijk chemie en toch de beste bedekking. De HeroW doet dat. Kenmerken Cornelissen wijst op een aantal kenmerken van de HeroW. De wielmotoren zitten in de velgen. Vooral voor opgaande gewassen zoals prei, is dat heel belangrijk, omdat zo ook de prei aan de buitenkant van een bed onbeschadigd blijft. Dat betekent voor de teler meer klasse I-prei en minder uitsorteerwerk in de schuur. De wieldruk van de trekker is voor en achter gelijk, dankzij de ideale gewichtsverdeling van tank en motor én door de grotere achterwielen. Door de korte bouw kan de machine bovendien al keren op een kopakker van 4 meter. Bij al die positieve punten weet Cornelissen waarachtig ook nog een nadeel te bedenken: Hij is niet de goedkoopste. Dat heeft een reden. Wij komen heel veel in de praktijk. Wij hebben alle wensen van klanten geïnventariseerd en zijn daarmee naar machinebouwer Widontec in Veghel gegaan, waar Homburg nauw mee samenwerkt. Die heeft de HeroW ontworpen en vormgegeven. Neem bijvoorbeeld de cabine. Het heeft heel wat voeten in aarde gehad om die te vinden. Hij is niet alleen ergonomisch, met rondom goed zicht, maar dankzij de opengewerkte bodem heb je ook zicht op de voorwielen. Dat is heel prettig bij het insteken van een perceel. Deze HeroW is met zijn rijsnelheid van maximaal 30 kilometer en een tankinhoud van 2400 liter bedoeld voor het gemiddeld grote tuinbouwbedrijf. Er komt een tweede versie met een snelheid van kilometer per uur en een 3000 liter tank, voor grotere bedrijven of telers met percelen wat verder van huis. Op 1 november gaat die op de beurs in Hannover in première. En laat die rijsnelheid nou precies de enige aanmerking zijn die Biemans heeft op zijn HeroW: Wij hebben enkele percelen op 10 kilometer afstand. Dan zou 40 kilometer per uur wel zo prettig zijn. Nog een bezwaar vindt hij de snelheidsregeling met het gaspedaal. Als je over een verkeersdrempel rijdt moet je snelheid minderen en dan is het verdraaid lastig om met je voet een gelijkmatige snelheid aan te houden. Maar daarin is in nieuwere versies allang voorzien met een joystick voor de snelheidsregeling. Biemans had al een Hardi, voordat hij overstapte op de HeroW. Een grote plus van de Hardi vond ik de verdraaibare spuitboom, waardoor je bijvoorbeeld bij tegenwind de boom iets naar voren kon kantelen. Die mogelijkheid zit ook op de HeroW, naast al die andere voordelen. Ik ben er heel content mee. Demo Sensispray en autonoom rijden Voor de teler die streeft naar het maximale effect bij de laagste dosering ontwikkelde Homburg de SensiSpay: een combinatie van sensor- en regeltechniek. Per dop met vier nozzles meet een sensor de bladdichtheid. Bij weinig bladmassa spuit slechts één nozzle oplopend naar alle vier nozzles bij een dichte bladmassa. Op die manier kan de spuithoeveelheid per meter veranderen van 100 naar 600 liter per hectare. Hiermee is tot 50% op middel te besparen, weet Hans Cornelissen van Homburg. Op 3 en 4 oktober wordt deze techniek gedemonstreerd tijdens de open dagen van Bayer in Lelystad. Homburg heeft de SensiSpray geïntegreerd in een (nog experimentele) autonoom rijdende spuit. Deze rijdt via GPS, waarbij het niet nodig is het gewas ook met GPS op de plantmachine te planten. Cornelissen: Je rijdt de eerste keer met de machine door de rijen. Dat wordt vastgelegd en de volgende keren rijdt hij dat traject precies na. Deze machine draaide dit jaar op proef bij aardbeiteler Rob Luysterburg in Heerle. Op 6 september was deze machine te bewonderen op de aardbeidag bij Anton van Gennip in Mierlo.

7 Advertorial Asperge kennis zit in onze genen bij de rassenkeuze en een ziekteboek. Maar ook de gehele asperge branche bij elkaar brengen en dan gezamenlijk kennis uitwisselen, is een handschoen die de Limgroup graag oppakt. Op vrijdag 8 november vindt daarom voor de derde keer het aspergesymposium plaats. Dat organiseren we samen met onze gerenommeerde collega bedrijven Aceera, Koenen & Co, Christiaens en Neessen Aardbei- en aspergeplanten. Met dergelijke initiatieven op het gebied van kennis uitwisseling wil Limgroup alle relevante partijen in de aspergebranche bedienen. Bij Limgroup kunnen aspergetelers niet alleen terecht voor de beste rassen. Ook voor kennis van alles wat er bij de teelt komt kijken, is het veredelingsbedrijf een voorname bron. Om dat laatste waar te maken, spendeert het Limburgse bedrijf in talloze initiatieven. We gaan beduidend verder dan alleen de veredeling, onze adviseurs zijn ook partners als het gaat om kennis uitwisseling, zegt salesmanager Piet Beurskens. Voor de aspergeteler breekt nu de tijd aan om voorbereidingen te treffen voor de aanleg van nieuwe productie percelen. Professionele telers besteden veel tijd aan een goede selectie van het perceel waarop zij vervolgens hun rassen keuze afstemmen. Naast het gebruik van de meest geschikte Lim -rassen voor een bepaald perceel zijn ook teelt maatregelen als foliegebruik en plantdiepte van eminent belang. Wanneer u nu de voorbereidingen treft voor de aanleg van een nieuw perceel, schakel dan eens een van onze adviseurs in voor een goed en eerlijk advies. Want, aspergekennis zit bij de Limgroup in de genen, geeft salesmanager Piet Beurskens aan. Limgroup ontwikkelt vroege en late rassen en ondersteunt telers met teelttechnische informatie om, rekening houdend met de specifieke bedrijfssituatie, het resultaat van het ras te maximaliseren. De laatste jaren is gebleken dat een goede spreiding van de productie een belangrijke bijdrage levert aan een optimaal rendement van een teelt. Limgroup verwacht dat zowel vervroeging van de oogst als ook de verlating ervan steeds belangrijkere maat regelen zijn om spreiding te krijgen in het aanbod van asperges. Door deze ontwikkeling worden prijstechnisch onwenselijke pieken in het aanbod voorkomen. Uniek demoveld De adviseurs van Limgroup helpen de aspergeteler graag in het vergroten van zijn teeltkennis. Ze investeert daarom de laatste jaren meer kennisontwikkeling op teelttechnisch gebied. Zo is in 2011 direct naast het bedrijf in Horst een demoveld van ruim één hectare aan geplant waarop gangbare technieken worden toegepast. Maar er worden ook diverse nieuwe teeltechnieken en trends in de teelt toegepast. Beurskens: Dit veld mag met recht een uniek veld in Noord- West Europa genoemd worden. Dubbel rij systemen, ondergronds druppel bevloeiing en variërende plantdiepten zijn zo maar wat voorbeelden van die innoverende teelttechnieken. Jaarlijks worden de oogstgegevens nauwgezet vergeleken en de resultaten deelt Limgroup met aspergetelers en planten kwekers over de hele wereld. Dit veld mag met recht een uniek veld in Noord-West Europa genoemd worden. Veel aandacht voor smaak Voor de Limgroup is de smaak van een ras niet meer weg te denken in het veredelingsprogramma. Immers onze belangrijkste partner in de keten en het eindstation van ons product is de consument. De consument let bij de beleving van de asperge voornamelijk op de smaak. Ondanks dat smaak een objectief begrip is en bij asperge vooral wordt bepaald door de teelt- en weersomstandigheden, weerhoudt dit het veredelingsbedrijf er niet van om bij de ontwikkeling van nieuwe rassen nadrukkelijk het smaakaspect te beoordelen. Sensorische smaaktesten in laboratoria en consumentenpanels maken steevast onderdeel uit van de selectie procedure die elk Lim-ras moet ondergaan om uiteindelijk het predicaat geschikt voor commercialisatie te krijgen. Zo komen er smakelijke rassen op de markt. En als iets goed smaakt, smaakt dat altijd naar meer. Het demoveld is een perfecte manier om een goed platform te zijn voor aspergekenners. Het is een plek om zaken te bekijken en te bediscussiëren. Daarnaast voorziet Limgroup de aspergeteler bijvoorbeeld van teeltnieuwsbrieven, tabellen die helpen Veld Oostenrijk NV Horst T F sales@limgroup.eu

8 open DagEN 24 t/m 27 September 2013, h, Dirkshorn (Noord-Holland) Tijdens onze Internationale Open Dagen kunt u kennismaken met een compleet assortiment vollegrondsgroenterassen. Het resultaat van een vruchtbare samenwerking tussen Nickerson-Zwaan, Clause en Vilmorin, waarvan onze klanten al jaren de vruchten plukken. U bent van harte welkom om u te laten informeren door onze gewasspecialisten en veredelaars! Datum: Dinsdag 24 t/m vrijdag 27 september 2013 Tijd: Van uur Locatie: Middenweg 15, Dirkshorn (Noord-Holland) Kijk voor meer informatie en een routebeschrijving op regio Benelux, rubriek Evenementen. Excellence in the seed we breed Van dinsdag Van 24 tot dinsdag en met 24 vrijdag tot en 27 met september vrijdag september Openingstijden van Openingstijden tot van tot Vollegrond demo dagen Sakata Vegetables Europe 2013 Onze demovelden zijn te bezichtigen bij: Proefstation Zwaagdijk, Tolweg 13, 1681 ND Zwaagdijk Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: Pieter Vermeulen: Marion Guerrin: sakata-info@sakata.eu Ontdek ons assortiment: broccoli, sluitkolen, rode biet, bloemkool, Chinese kool, en spinazie Quality Reliability Service

9 West Plant Group stelt rendement teler als doel West Plant Group in Venlo, gespecialiseerd in de opkweek van kool-, selderij-, prei-, kruiden- en aardbeienplanten, staat bekend om haar sterke focus op productinnovaties. Directeur Bart Verhalle: Dat kunnen kleine wijzigingen aan het planttype zijn tot en met het meedenken en zoeken naar de best mogelijke manier voor een teler om automatisch te planten. De zeven vertegenwoordigers en de drie agenten van de plantenkweker zijn de ogen en oren van het bedrijf en fungeren als een spin in het web als het gaat om te kijken waar telers behoefte aan hebben. Wij denken mee met het rendement van onze klanten. Ongeveer 25 procent van de gekweekte trayplanten op de productie locaties rondom Venlo worden in Nederland verkocht, de rest is export naar vrijwel alle Europese landen. In bijna alle regio s waar we zitten hebben we een marktaandeel van 20 tot 30 procent. Voor de komende jaren heeft West Plant Group de ambitie om ook haar marktaandeel in de kool in Noord-Holland te vergroten. Wij zijn dan ook op zoek naar een vertegenwoordiger die enthousiast aan het rendement van onze klanten kan werken. Doordat West Plant Group voor ongeveer de helft van haar opkweekareaal gebruik maakt van ClimV/cabrio-kassen, kan de kwekerij telers prima voorzien in afgeharde planten die sterk zijn en goed weggroeien gedurende het gehele seizoen. En we kunnen, doordat we met ons teeltsysteem de planten rustiger kunnen opkweken, in de afleverperiodes flexibeler inspelen op eventuele calamiteiten, weet Verhalle. Hierdoor kunnen afleverdata naar voren worden getrokken of juist worden verplaatst naar een later moment dan aanvankelijk is afgesproken met de vollegrondsgroenteteler. GRASP-module is naast GlobalG.A.P erg in trek NAKAGRO, de grootste certificerende instelling in de agrarische sector en gespecialiseerd in GlobalG.A.P. certificatie, ziet de belangstelling voor de aanvullende GRASP - module sterk groeien. De GRASP-module is een certificering bovenop de GlobalG.A.P. certificatie waarbij de arbeidsomstandigheden gewaarborgd worden. Volgens NAKAGRO wordt de GRASP steeds meer verplicht gesteld, zowel internationaal als in Nederland. De module is een waarborg voor goede omstandigheden voor personeel. Consumenten verwachten dat de grootst mogelijke zorg wordt besteed aan de teelt en verwerking van de groenten en maaltijden die op hun bord komen. Supermarktorganisaties vertalen deze verwachtingen naar inkoopeisen voor de telers, afzetorganisaties en industriële verwerkers. Zij zijn op zoek naar veilige en hoogwaardige producten van betrouwbare leveranciers. Inkopers van supermarktorganisaties vragen daarom van Nederlandse telers van groenten en fruit het Voedselveiligheidscertificaat en het GlobalG.A.P. certificaat voor veilige producten. NAKAGRO ziet het GlobalG.A.P. certificaat steeds belangrijker worden. Het CBL, de brancheorganisatie van de supermarkten, stelt zelfs dat de GlobalG.A.P. certificering de basis moet zijn voor alle bedrijven in de agrarische sector. Naast de kwaliteit van het product, ziet NAKAGRO dat steeds vaker dat de manier waarop het product geteeld, geoogst en behandeld wordt ook erg belangrijk is. Denk hierbij aan bijvoorbeeld de lokale productie, het beperkte gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, bevordering van de biodiversiteit en minder energieverbruik. Dit zijn allemaal elementen van duurzaam ondernemen. Een ander element van dit duurzaam ondernemen is het creëren van verantwoorde arbeidsomstandigheden voor (buitenlandse) arbeiders bij de oogst en behandeling van het product. De waarborg voor dit laatste is de GRASP-module. Novisem biedt kansen in de markt Novisem is een innovatief zaadbedrijf in Baarlo dat zich puur richt op de ontwikkeling, productie en verkoop van smaakvolle en gezonde groenterassen. Door middel van veredeling en onderzoek in samenwerking met vele kennisinstellingen, zoals HAS Den Bosch en - Limburg, WUR en Universiteit Maastricht worden er rassen veredeld voor de toekomst. Met deze rassen verleidt Novisem de moderne, doordachte, kwaliteitsgerichte en gezonde consument. Onlangs heeft Novisem enkele innovatieprijzen gewonnen. Het bedrijf investeert namelijk in de modernste technieken zoals bijvoorbeeld veredeling met LED verlichting. Bijzonder aan het zaadbedrijf is dat ze oudere en vergeten groente combineert met de modernste kennis en technieken. Novisem is er van overtuigd dat de tuinbouw een nieuw tijdperk ingaat waarin de consument en eindgebruiker centraal staan. Door kruisbestuiving met alle partners in de keten kunnen we de behoefte bepalen en reeds aan het begin van de keten hierop inspelen, zegt Charl Dings, directeur van Novisem. We werken alleen met bedrijven samen die ook in dit concept geloven. Dat maakt dat onze samenwerking alleen maar positieve energie genereert. Dat straal je uit en dat maakt het verschil. Naast deze heldere visie werkt Novisem aan de verbetering van de zaadkwaliteit door middel van eigen high-tech technologie in de zaadbewerking. Voor de ontwikkeling van deze zaadtechnologie is Novisem op zoek naar ervaren zaadtechnologen en zaadspecialisten die de uitdaging graag aannemen om ook aan derden, zoals plantenkwekers en andere zaadveredelingsbedrijven deze high-tech service aan te bieden. Novisem is een internationaal gericht en snelgroeiend bedrijf met een heldere visie en vele mooie uitdagingen. Ben jij op zoek naar zo n uitdaging? Kijk dan eens op de website: waarbij gekozen kan worden voor acht verschillende talen. Knolselderij informeer bij uw plantenkweker Brilliant diamant mentor monarch president seeds to grow

10 Johan Vermeeren, teler in Rijsbergen Aardbeienteelt is altijd in beweging Al 25 jaar teelt Johan Vermeeren in Rijsbergen aardbeien, samen met zijn broer en hun beider vrouwen. En al 25 jaar doet hij dat in de vollegrond. Dat klinkt misschien wat saai, maar het is een weloverwogen keuze. Bovendien is er in de loop der jaren heel wat veranderd in teelt en afzet. Bij een perceel aardbeien van Johan Vermeeren in Rijsbergen staat in de berm een hele serie fietsen en op het veld zie je tientallen plukkers aan het werk. Schooljeugd? Mis! Het zijn - het is na de schoolvakanties - voornamelijk Polen die van Vermeeren een fiets hebben gekregen. Daarmee kunnen ze zich makkelijk van perceel naar perceel verplaatsen. Vermeeren teelt 15 hectare aardbeien in de vollegrond. Dat doet hij al 25 jaar. Hij teelt in maatschap met zijn broer Adri die vooral het melkveebedrijf runt van 35 koeien. Hun beider vrouwen zijn regelmatig in de aardbeien te vinden, bijvoorbeeld bij het afwegen. Beheerste groei In de loop van 25 jaar is er het nodige aan de teelt veranderd, constateert Vermeeren. We telen op 4 hectare de wachtbedplanten. Die rooien we in december, waarna ze in de koelcel gaan. In het volgende jaar planten we vanaf begin maart iedere twee weken een deel, zodat we een doorgaande aardbeienoogst krijgen. Wat nieuw is, is dat we in de beginjaren de groei van de wachtbedplanten met stikstof opjaagden, om maar zo zwaar mogelijke planten te krijgen. Hoe zwaarder hoe beter. Nu weten we dat je op die manier de bloemvorming uitstelt en áls die dan eindelijk begint, worden alle bloemen ook meteen in één keer aangelegd. Het jaar erop duwt de plant al die bloemen in één keer naar buiten, waardoor de vruchten klein blijven. Nu willen we op het wachtbed nog alleen een snelle begingroei, met vervolgens in september een veel rustiger groei. De omslag in de plant van groei naar bloemaanleg begint daardoor eerder en gaat ook veel geleidelijker, zodat je het jaar erop ook een geleidelijker vorming van bloemen krijgt met daardoor grovere vruchten. Met zo n wachtbedplant valt het meest te verdienen. Innovaties Vermeeren heeft meegedaan met Innovaties in het kwadraat, een project dat vermindering van gebruik van meststoffen en gewasbescherming nastreeft. Op ons bedrijf is gekeken of een gift Trianum zinvol is om de groei te versterken. Daarmee zou je kunnen besparen op gewasbescherming, maar het gaf helaas geen effect. Als je grond goed op orde is, blijk je er in de aardbeienteelt niets mee te winnen. (Trianum is een plantversterker met sporen van de schimmel Trichoderma harzianum stam T-22). Minder gewasbescherming realiseert hij wel in de bestrijding van de aardbeibloesemsteker. Die bestrijdt hij met een middel op knoflookbasis. De meningen hierover zijn verdeeld, maar in de paar jaar dat ik het toepas zie ik toch minder schade. Anders had ik wel jaren met 30% afgestoken bloemen, dat is nu niet meer. Ook heeft hij plantsapmetingen gedaan. Maar in welke vorm je stikstof ook geeft, zodra de vruchtuitgroei begint ga je kali geven; dat was met plantsapmetingen niet veel anders. De stikstof geeft hij de laatste jaren in een langzaam vrijkomende vorm middels Entec. We hebben allerlei meststoffen geprobeerd, maar deze bevalt ons het beste. Afzet via Greenery Vermeeren zette in het verleden zijn aardbeien af via veiling RBT. Toen dat The Greenery werd, was daar al veel aandacht voor afzet van aardbeien. Bij andere producten traden vooral grotere telers van glasgroenten uit. Voor mij als aardbeienteler is een procentje hogere kosten geen probleem, als de afzet maar goed geregeld is. De kracht van The Greenery is dat het veel aardbeien verhandelt. Wij hebben de plussen en minnen op een rijtje gezet, om vervolgens te besluiten bij The Greenery te blijven. Het collectietransport is bijvoorbeeld heel prettig. Het geeft een bepaalde rust dat je niet zelf je aardbeien hoeft te rijden. Zeker de laatste paar jaar scoort The Greenery een oede middenprijs, ook al is het lastig vergelijken. Als het eens een beetje verschilt, moet je niet meteen weggaan. Anderen roepen dat zij een veel hogere prijs maken, maar dan hebben ze het over één sortering. Als je het hele pakket bij elkaar voegt kom je misschien op dezelfde of hogere prijs uit. Niet groter Vermeeren voelt zich senang met zijn aardbeien. Behoefte aan omschakeling naar een ander gewas heeft hij niet. Bovendien, wat moet ik met 15 hectare prei?, of sla of bloemkool? Wil je daarin meetellen dan moet je areaal veel groter zijn. Zijn areaal aardbeien vergroten zit er ook niet in. Het gebied is hier vol, waardoor het niet meevalt even 10 hectare erbij te huren. En als die kans er al was zou ik die nog niet grijpen. Ten eerste moet je een groter bedrijf willen en je moet het ook kunnen. Daarbij komt nog dat ik niet zie hoe je met een groter bedrijf de kostprijs kunt verlagen.

11 Gezonde Ideeën VOOR EEN GEZONDERE WERELD The Greenery heeft haar positie in radijs de afgelopen jaren zien groeien. Meer radijstelers hebben zich aangesloten bij Coöperatie Coforta en de komende jaren verwachten wij meer groeikansen bij onze afnemers in zowel binnen- als buitenland. Wilt u de opties voor uw bedrijf nader onderzoeken bij The Greenery? Neem dan contact op met Nanne van Baar , n.vanbaar@thegreenery.com Adv Radijs_267x400_v03.indd :57

12 Compacte HeroW is met maximale wendbaarheid en HeroW compacte zelfrijdende spuitmachine Compacte zelfrijders met TwinForce luchtondersteuning. HeroW speelt in op de vraag van telers en loonwerkers naar wendbare zelfrijders met veel bodemvrijheid, maximaal zicht en een concurrerende prijs. TwinForce garantie voor hoger saldo. precies wat nodig is Tel. +31 (0)