KRANT VOOR VOLLEGRONDSTELERS. TBR Venray podium voor Asperge 2020

Transcriptie

1 Editie 2 - September 2014 KRANT VOOR VOLLEGRONDSTELERS TBR Venray podium voor Asperge 2020 organisaties hopen hierdoor extra deel nemers te trekken uit binnen- en buitenland. De Tuinbouw Relatiedagen Venray worden voor de vijfde keer georganiseerd en vinden plaats in de Evenementenhal Venray. Vorig jaar mocht het evenement bezoekers verwelkomen. Tijdens de vak beurs presenteren toeleveranciers uit de glasgroente teelt, sier teelt, vollegrondteelt, boom kwekerij, potplanten teelt en fruit teelt zich. Ook dit jaar nemen grote bedrijven deel, zoals Bayer CropScience Vegetable Seeds, Enza Zaden, Rijk Zwaan, ZON fruit & vegetables, The Greenery, Royal Brinkman en Rabobank. Het jaarlijkse aspergesymposium Asperge 2020 vindt dit jaar plaats tijdens de openingsdag van de Tuinbouw Relatiedagen in Venray. De vierde editie van het symposium wordt gehouden op dinsdag 25 november. De voorbereidingen voor Asperge voor alle spelers uit de asperge sector, Asperge 2020 is een initiatief van 2020 zijn in volle gang. Tijdens zowel telers, handelaren, toeleverancier Aceera bv, Christiaens Agro Systems bv, de bijeenkomst vormen teelt en en overige partijen. Zoals gebruikelijk Koenen en Co, Limgroup en Neessen ondernemer schap de kernwoorden. is deelname aan het symposium gratis. aardbei- en aspergeplanten. De keuze Over koepelende thema s op deze dag Naar verwachting zullen ook dit jaar om het symposium dit jaar te koppelen zijn gewasbescherming, huisverkoop ruim 100 mensen het symposium aan de Tuinbouw Relatiedagen in en arbeid. Het symposium is bedoeld bezoeken. Venray, werd bewust genomen. Beide Kijk voor meer informatie over de Tuinbouw Relatiedagen Venray op Het definitieve programma van Asperge 2020 is te vinden op Sakata toont noviteiten bij Proeftuin Zwaagdijk colofon Bij Proeftuin Zwaagdijk vindt dit jaar het evenement Seed meets Technology plaats. Hier kunnen bezoekers kennis maken met de nieuwste zaad- en coatingtechnologie, rassenassortiment, teeltsystemen en duurzame gewasbescherming. Sakata grijpt het evenement aan om enkele noviteiten te lanceren. Sakata toont onder andere haar een belangrijke speler in deze markt. uitgebreide assortiment bosuitjes. Naast de vertrouwde Totem zijn onder De afgelopen jaren is dit product meer de vorig jaar gelanceerde koude steeds populaider geworden en niet tolerante hybride Galactic en de dit jaar meer weg te denken uit de Nederlandse geïntroduceerde Yoda te bewonderen. keuken, aldus de veredelaar. Sakata is Verder introduceert Sakata het nieuwe broccoli herfstras Triton op het demoveld. Een ras met wat minder groei dagen dan Parthenon. Daarnaast heeft Sakata haar assortiment Chinese kool vernieuwd met rassen als Kiseki en de als mini- Chinese kool te telen Natsuki. Halloween Ook nieuw op het veld is de uniforme, gele en kogelronde biet Golden Eye. Het loof is frisgroen van kleur en de smaak van de biet is mild en zoet, zo laat Sakata weten. Het bedrijf wijst tot slot op haar Halloween-pompoenen en butternutsassortiment. Op gebied van butternuts is Sakata marktleider en op het demoveld is goed te zien dat onze rassen het prima doen in het Nederlandse klimaat. In t veld is een uitgave van: Adres: Middel Broekweg 3, 2671 ME Naaldwijk Contact: redactie@tuinbouwcommunicatie.nl en sales@tuinbouwcommunicatie.nl Hoofd - redacteur: Jacco Strating Redactie: Theo Brakeboer, Jacco Strating Fotografie: Nico Bakker, Theo Brakeboer, Horti-Images, Limgroup, Sakata, Takii Europe B.V., ThinkStock en KAS TuinbouwCommunicatie Ontwerp: Flint Creative Sales: Martijn Haas (martijn@tuinbouwcommunicatie.nl) Druk: BDUprint Uitgever: Hans van Renssen

2 Gezamenlijke proef broccolitelers De leden van studieclub broccoli in Noord- Holland houden dit jaar een rassenproef, waaraan alle 12 leden meedoen. De proef is opgezet in samenwerking met de sponsoren plantenkwekerij Gitzels in Wervershoof en zaadfirma s. Iedere winter komen de leden van broccoli studieclub Noord-Holland bij elkaar, met ook toeleverings bedrijven en zaadfirma s, om ervaringen uit te wisselen over het afgelopen seizoen. Zo ook vorig jaar op die gedenk waardige novembermiddag in de kantine van planten kwekerij Gitzels in Wervershoof. Gedenkwaardig, omdat een teler zich daar afvroeg hoe het nu verder moest met de rassenproeven en het besluit dat vervolgens werd genomen. Met het wegvallen van het PT verdween ook de financiering voor onderzoek. Als we de proeven op Proeftuin Zwaagdijk willen houden, zijn we zo een paar ruggen kwijt, wist voorzitter Peter Appelman. Dat zagen de leden niet zo zitten. Iedereen een traytje planten, opperde een teler, waarna al discussiërende het idee opborrelde om gedurende het seizoen vier keer aan alle leden van de studie club een tray met planten af te geven van ieder ras dat zaad firma s instuurden. Eén zaad firma stribbelde tegen en verwachtte chaos. Liever zag die de proeven geconcentreerd op één plek, maar uiteindelijk stemden alle zaad firma s ermee in. De zaadfirma s stelden het zaad gratis beschikbaar en ze vergoedden de opkweek. Gitzels zou de planten opkweken: voor iedere deelnemer één tray per ras. Uiteindelijk werden 10 rassen aangemeld, en dus krijgt iedere teler 10 trays à 200 planten. De teler krijgt geen vergoeding voor de rassen proef. Dat is ook niet nodig, want de aangemelde rassen zijn klaar voor introductie; er zitten geen echt slechte tussen. Ze kunnen dus gewoon worden meegesneden bij de oogst van het perceel broccoli waar ze tussen staan. Niet alle rassen in de proef zijn echt een verbetering. Dat kan ook moeilijk, als je weet dat er rassen worden ingezonden die eigenlijk nog onvoldoende zijn beproefd. Vaak hebben die nog een nummer of hebben nog maar pas een naam. In principe zijn het echter rassen met potentie. Succes De rassenproeven zijn een succes. Nico Bakker van Vollegronds groentenet zorgt voor de begeleiding. Hij zoekt telers die bereid zijn om rond het ideale oogstmoment de leden van de studie club, de zaadfirma s en toeleveranciers te ontvangen. Die teler vertelt dan over zijn ervaring met de diverse rassen en ook worden actuele ontwikkelingen uitgewisseld. Zo draagt ieder zijn steentje bij aan de discussie. Iedereen kan er vrij over praten, zegt Bakker. Het bijt geen mens. Zou het over de afzet gaan, dan ligt dat een stuk lastiger. Telers letten heel goed op wat voor hen van belang is. Zoals op de gevoelig heid voor ziekten, de snijbaarheid, de kleur, het gewicht, de houdbaarheid, het aantal groeidagen Heel objectief wordt vastgesteld hoe een ras presteert. Zo krijg je de ideale beoordeling. Vier keer per jaar vullen ze een lijstje in met al die aspecten daarop. Zo wordt ook duidelijk in welke periode een ras het beste past. Op het eind van het jaar worden de gegevens verwerkt en komt er vanzelf wel een gemeenschappelijke deler uit. Als bij drie proeven het resultaat goed was en bij een niet, dan kun je bediscussiëren waar dat aan moet hebben gelegen. Ook in Zuid-Nederland doen telers mee, zoals de telers voor BakkerBarendrecht. Zij doen echter niet mee met de excursies en de registratie van de bevindingen. Voor de zaadfirma s is vooral van belang dat hun ras onder diverse omstandigheden wordt geteeld. Dat geeft hen een prima inzicht in de mogelijkheden. Het geeft ze ook verkoop-argumenten. Juist daarom vindt voorzitter Appelman het zo belangrijk dat de telers erbij betrokken zijn. Als een ras van de twaalf locaties op één locatie goed presteert, zwaait een vertegenwoordiger de goeden niet te na gesproken - met de uitdraai van die locatie. Zo van Kijk eens hoe goed dit ras is. Knolvoet Onder de rassen zitten er enkele met knolvoet resistentie. Die rassen kunnen op extra belangstelling rekenen. Knolvoet was vooral een groot probleem op de lichtere gronden, maar manifesteert zich nu ook op de zwaardere gronden in Noord- Holland. Ook daar wordt het een groot probleem, weet Bakker. Sterker nog, het is koolprobleem nummer één. Door honger naar land nemen telers genoegen met minder goede percelen, waarvan bekend is dat ze knolvoetgevoelig zijn. Er zijn inmiddels hele gebieden waar je er flink last van kan hebben. Maar ook op oude percelen waar de teelt altijd goed ging, zie je steeds vaker knolvoet, en dat kan tot flink lagere producties leiden. Voorheen was het een vast gegeven dat wanneer de percelen voldoende vrije koolzure kalk beschikbaar hadden, ze ongevoelig waren voor knolvoet. Dat is inmiddels achterhaald. Over hoe op die percelen knolvoet kon ontstaan, gaan verschillende theorieën. De belangrijkste is dat knolvoet van het ene perceel naar het andere wordt versleept. Maar ook is er twijfel of knolvoet misschien meekomt met het plant materiaal. Planten kweker William Gitzels weet echter zeker dat dat niet het geval is. In het verre verleden zijn er fouten gemaakt, maar nu wordt de potgrond door de RHP gekeurd, onder andere ook op aanwezigheid van knolvoet. De pot grond komt gegarandeerd van maagdelijke veen gronden en de zekerheid dat die knol voetvrij is, is 99,9%. Daarnaast voorzien we de potgrond van een ruime hoeveelheid kalk en houden we de ph in de opkweek op een voldoende hoog niveau. Extremen Het broccoliseizoen kenmerkt zich dit jaar vooral door een regelmatig verloop: echte pieken blijven uit. Ook de kwaliteit is door het relatief stabiele weer redelijk goed. Die extremen waren er wel in de meer zuidelijke gebieden van Nederland, waar een of enkele keren stevige buien vielen. Daar bleef de broccoli achter in groei en kwam deze minder goed op kleur. Ondanks schoffelen om weer zuurstof in de grond te brengen en bij bemesting bleven planten achter in groei. Die planten zijn extra gevoelig voor wildschade en rupsen. Ook werd de oogstperiode erdoor verlengd; in plaats van in twee tot drie keer een perceel leegoogsten, vroeg dat nu vijf tot zes keer oogsten en dan nog was niet alles geoogst. Daar word je als teler niet blij van, want dat werkt kosten verhogend, aldus Bakker. Wel kunnen de rassen daar wat beter worden beoordeeld op hun presteren tijdens weers extremen. De Noord-Hollandse broccoli telers zijn behoorlijk actief als het om onderzoek gaat. Ze doen dit jaar naast het rassenonderzoek namelijk ook mee in drie andere projecten: onderzoek naar de bestrijding van schermrot, onderzoek naar bestrijding van de koolgal mug en onderzoek naar de bestrijding van Plutella, ofwel het kool motje. In het koolmug onderzoek participeren ook bloemkool telers en de financiering van het Plutella-onderzoek wordt door alle kooltelers gedragen. Het rassenonderzoek in broccoli is exclusief van de broccoli telers. Onder hen roept een enkeling dat de gegevens daarvan binnen de groep zouden moeten blijven. Dat zal komende winter in het overleg dus wel aan bod komen. Voorzitter Appelman heeft dat geluid nog niet gehoord en wat hem betreft is exclusiviteit helemaal niet nodig. Voor mij is de rassenproef slechts een van de handvaten voor mijn rassenkeus. Op mijn bedrijf mag iedereen naar de rassen proef komen. Als iemand komt voor uitsluitend eigen gewin, zal hij van mij echter niets horen. Die openheid bij de rassen proeven zal dus wel blijven. En gezien de resultaten van dit jaar is er een dikke kans dat de gezamenlijke rassen proef er volgend jaar weer komt.

3 Takii lanceert zomerkool Predeco Tijdens Seed meets Technology (zie pagina 7) bij Proeftuin Zwaagdijk zal Takii Europe B.V. een nieuwe zomerkool presenteren. Het gaat om Predeco, een kool die zich laat kenmerken door een goede smaak en kwaliteit. Takii Europe B.V. is een van de deelnemende bedrijven aan Seed meets Technology. Tijdens dit evenement in Zwaagdijk zal het bedrijf haar nieuwste producten aan het publiek tonen. Op het demoveld zal een gedeelte van het totale assortiment platte kool, kool en Chinese kool te zien zijn, zo geeft de veredelaar aan. Een van de nieuw komers is Predeco. Een zomerkool die zich zogezegd laat kenmerken door zijn goede smaak en kwaliteit. Predeco is uiterst geschikt voor de vroege verwerking en versmarkt, zo laat Takii weten. Het ras is iets vroeger dan Verdeco en komt eerder aan zijn kilo s. Herkolim en Backlim bewezen betrouwbaar De aspergerassen Herkolim en Backlim zijn beide bij uitstek geschikt voor bedrijven die na een vroege start met Avalim of Gijnlim een stabiel oogstverloop willen houden tot het einde van het oogstseizoen. Dat geeft veredelingsbedrijf Limgroup aan. Door deze rassen wat dieper te planten (22-24 cm) en gebruik te maken van witte folie kan de grote oogst piek begin mei enigszins worden afgetopt. Backlim en Herkolim kunnen in de tweede helft van mei en juni krachtig produceren. Kwalitatief kunnen volgens Limgroup de beste resultaten met Herkolim worden gehaald bij plant dichtheden van 5-8 planten per strekkende meter. Bij deze plantdichtheden is het productie potentie van Herkolim zeer hoog. Herkolim onderscheidt zich bijzonder positief op de kwaliteitskenmerken. Een goed foliemanagement zorgt ervoor, dat ook onder warmere omstandigheden, een kwalitatief hoogwaardig product wordt geoogst. Herkolim is uitstekend geschikt voor herinplant. De beste resultaten met Backlim worden gehaald bij een plant dichtheden van 4-4,5 planten per strekkende meter, aldus Limgroup. Backlim heeft zich al vele jaren bewezen als zijnde het standaard ras voor de herinplant en de verwarmde buiten- en binnenteelt. Van dinsdag 23 tot en met vrijdag 26 september Openingstijden van tot Vollegrond demo dagen Sakata Vegetables Europe 2014 Onze demovelden zijn te bezichtigen bij: Proefstation Zwaagdijk Oost, Tolweg 13, 1681 ND Zwaagdijk Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: Pieter Vermeulen: Marion Guerrin: sakata-info@sakata.eu Quality Reliability Service Ontdek ons assortiment: broccoli, sluitkolen, rode biet, bloemkool, Chinese kool, en spinazie

4 Koolgalmug vindt eindelijk zijn Waterloo De koolgalmug is een vervelend insect. Ondanks een aantal keren bestrijden, kun je plotseling toch heel veel schade hebben. Dankzij onderzoek op Proeftuin Zwaagdijk is er nu eindelijk een goede bestrijding beschikbaar. De koolgalmug. Al zolang bloemkool vonden toen nauwelijks schade door de Movento plus een pyrethroïde. Bij een Twee per perceel en broccoli geteeld worden, maakt mug, terwijl onbehandeld bijna geheel hoge infectiedruk slippen er bij een De afgelopen drie jaar heeft het die de telers het leven zuur. En al was weggevallen. bespuiting met een pyrethroïde altijd vang systeem zichzelf bewezen. Er even zo lang worden er onderzoeken muggen en larven tussen door. worden twee delta vallen per perceel gedaan naar hoe deze vermaledijde Systhemisch geplaatst, aan de luwe kant van het mug kan worden bestreden. Want als Bayer gaf aan dat Movento een Lokval perceel. Dat geeft een betrouwbaar schade wordt gezien, is het te laat om toelating zou krijgen voor slechts twee In 2010 ontdekte De Lange dat er een beeld van de vlucht. Als je daar je in te grijpen. Nooit werd een goede keer toe passen. Dat wierp de vraag op, feromoon beschikbaar was dat de bestrijding op afstemt, geeft dat een bestrijding gevonden. Maar nu, nu wanneer die twee bespuitingen het mannetjes van de koolgalmug lokt. adequate bescherming. Soms blijkt eindelijk vindt de mug zijn Waterloo. beste zouden kunnen worden ingezet. Door dit feromoon in een deltaval dat er 3 en 5 weken na het planten Dankzij de combinatie van een In 2009 werd dat onderzocht. Een met plakvel in het gewas te plaatsen, moet worden bestreden, soms is één adequaat bestrijdingmiddel en goede toepassing 3 en 5 weken na het planten kunnen ze worden gevangen en kan op bespuiting voldoende, maar ook komt waarneming. - inclusief een basis behandeling - bleek basis van de vangsten een bestrijding het regelmatig voor dat een bestrijding redelijk goed uit te pakken. De mug worden uitgevoerd. De deltaval moet niet nodig is en dan is er aan het eind Combi-behandeling heeft echter een korte levenscyclus twee tot drie keer per week worden van de teelt ook geen schade. Deze Van 2003 t/m 2006 werd er op van 7 tot 14 dagen. Als de piek van gecontroleerd, en op basis daarvan aanpak zou prima passen in het telen Proeftuin Zwaagdijk onderzoek een vlucht vlak na planten valt, is moet al of niet worden ingegrepen. Als onder Milieukeur, waarbij de teler dus gedaan naar de mogelijkheden de schade al gedaan als de eerste er in een week 5 of meer muggen per alleen bestrijdt als het nodig is. Maar op van bestrijding van insecten zoals bestrijding in week 3 komt Direct na val worden gevangen moet worden deze manier de koolgal mug bestrijden, de koolgalmug via zaad coating of het uitplanten dreigt er dus al gevaar. bestreden met Movento, stelde De Lange valt (nog) niet onder Milieukeur. Wel aangieten van de planten op de tray, En dus is een waarschuwingssysteem vast. Een spuit drempel van meer dan kan de teler deze werkwijze als verkoop- met Admire, Gaucho, Cruiser en nog geen overbodige luxe. Doordat er 10 of 20 muggen is te hoog, dan spuit argument tegenover zijn afnemer enkele niet toegelaten middelen. Die nu een effectief systemisch middel is men te laat. Ook bij een lage infectiedruk gebruiken. Hij is immers goed bezig: hij basis-behandeling bleek de plant een kan bij signalering van koolgalmug kan al flinke schade ontstaan. De Lange: bestrijdt alleen als dat nodig is. En voor goede bescherming te bieden die tot doeltreffend worden ingegrepen. Movento is duur. Pas je het te laat toe, zichzelf is hij ook goed bezig: eindelijk is aan de oogst zichtbaar is. Helaas was Movento verdeelt zich in de plant, dan is dat extra jammer. Jezelf laten hij de koolgal mug de baas. Dankzij een dat niet genoeg, want afhankelijk van waardoor ook het groei punt wordt leiden door een waarschuwings systeem goed middel, in combinatie met goede de infectie druk kon de made van de beschermd. Pas je een pyrethroïde toe, is dus heel zinvol. waarneming. koolgalmug vanaf enkele weken na het dan moet je echt het hart van de plant planten nog veel schade aanrichten, raken, om alle muggen en larven te bleek uit het onderzoek dat door doden. Daarom is nu het advies; als je telers via het PT gefinancierd werd. En koolgal muggen vangt, zorg dan dat je dus werd onderzoeker Jan de Lange een gewas bescherming met Movento in 2008 door telers van broccoli en uitvoert. Voeg hierbij een pyrethroïde bloemkool gevraagd onderzoek te toe, want die doden de volwassen doen naar de mogelijkheden van de muggen waardoor je de druk laag combinatie basisbehandeling plus houdt. Movento doodt alleen de jonge gewasbespuitingen. Dat jaar bracht larven. hem een Eureka-moment, zoals hij De Lange: Uit ons onderzoek in dat zelf beschrijft. We voerden met 2011 en 2012 waarbij we op basis het toen nog experimentele middel van vangsten met feromoon vallen de Movento vier keer - om de twee weken bespuitingen uitvoerden bleek dat - een gewasbespuiting uit. Dat is in je met alleen een pyrethroïde lang de praktijk niet toegestaan, maar we niet zover komt als met Movento, of

5 Advertorial Limgroup de nieuwe naam voor Limseeds Limseeds is een naam die staat voor innovatieve rasontwikkeling van asperge. De naam Limseeds verwijst naar de Provincie Limburg, waar het bedrijf haar oorsprong en haar hoofdvestiging heeft en naar zaden. Maar door een verbreding van de activiteiten dekt de naam Limseeds de lading niet meer Sinds 2009 heeft Limseeds haar activiteiten uitgebreid met de veredeling van aardbei rassen en het onderzoek in stam ontwikkeling voor de padden stoelen teelt. De veredeling van de aardbei is nog een jonge activiteit van Limgroup. De aandacht ligt in eerste instantie bij de veredeling van zowel juni dragende als doordragende aardbei rassen voor de Europese markt. De geformuleerde veredelings doelen zijn een combinatie van criteria die voortkomen uit eisen van telers, handel en consumenten. De veredeling en research met betrekking tot paddenstoelen heeft als uiteindelijke doel het mondiaal commercialiseren van genetische innovaties in de paddenstoelen teelt. De nadruk ligt daarbij op innovaties op het gebied van veredeling van champignon stammen, grond stoffen en teelt methodieken. Limgroup richt zich in eerste instantie op Agaricus bisporus, de witte en bruine champignon. De naam Limseeds dekt met betrekking tot seeds de lading niet meer. Zowel voor de paddenstoel als de aardbei geldt dat vermeerdering niet via zaden plaats vindt. In 2014 zal de naam Limseeds daarom langzaam verdwijnen en zal de naam Limgroup in steeds meer uitingen zichtbaar worden. De naam Limgroup is de alles omvattende naam voor het veredelings- en onderzoeks bedrijf actief in asperge, aardbei en paddenstoelen. Limgroup is een andere naam voor hetzelfde bedrijf, dezelfde mensen, dezelfde filosofie en dezelfde drive om voor alle ketenpartners een substantiële bijdrage te leveren aan een verhoogde efficiëntie in voedselproductie. Asperge Limgroup is gespecialiseerd in het veredelen van het gewas asperge. Limgroup veredelt groene en witte asperge voor alle belangrijke teeltgebieden in de wereld en is met uitsluitend 100% mannelijke aspergerassen Europees marktleider. De rassen onderscheiden zich door een lange rendabele levensduur en de combinatie van opbrengst en kwaliteit. Aan de basis van de rasontwikkeling staat een excellent team van veredelaars, die gefaciliteerd worden door specialisten in bio technologie en teeltverzorging. Bij het veredelingsproces worden naast de klassieke veredelings methodieken uiterst geavanceerde moleculaire technieken gebruikt voor proces versnelling en verbetering van het eindresultaat. Het team van asperge veredelaars beschikt over moderne laboratorium faciliteiten, percelen voor proefvelden op diverse locaties en goed geoutilleerde tuinbouw kassen. Limgroup veredelt niet alleen, maar produceert en commercialiseert ook de asperge zaden in eigen beheer. Een team van teeltspecialisten is in staat om accuraat advies tot in het veld te geven en draagt zo bij aan een optimaal resultaat voor de teler. Bij Limgroup kunnen asperge telers niet alleen terecht voor de beste rassen. Ook voor kennis, van alles wat er bij de teelt komt kijken, is het veredelingsbedrijf een voorname bron. Asperge, iedere dag Raadpleeg een van onze adviseurs voor een goed en eerlijk advies. Limgroup ontwikkelt vroege en late rassen en ondersteunt telers met teelttechnische informatie om, rekening houdend met de specifieke bedrijfssituatie, het resultaat van het ras te maximaliseren. De laatste jaren is gebleken dat een goede spreiding van de productie een belangrijke bijdrage levert voor een optimaal rendement van de teelt. Limgroup verwacht dat zowel vervroeging van de oogst als ook de verlating ervan steeds belangrijkere maat regelen zijn om spreiding te krijgen in het aanbod van asperges. Door deze ontwikkeling worden prijs technisch niet wenselijke pieken in het aanbod voorkomen. In het rassen assortiment van Limgroup is voor iedere teelt een geschikt ras te vinden. Limgroup vindt het zeer belangrijk om kennis te delen op het gebied van de aspergeteelt. Op het demoveld van Limgroup zijn een aantal teelt systemen en teelttechnieken aangelegd om dat te laten zien. Professionele telers besteden veel tijd aan een goede selectie van het perceel, waarop zij vervolgens hun rassen keuze afstemmen. Naast het gebruik van de meest geschikte Lim - rassen voor een bepaald perceel zijn ook teeltmaatregelen als folie gebruik en plantdiepte van groot belang. Veld Oostenrijk NV Horst T F sales@limgroup.eu

6 Ultiem teeltsysteem op water De teelt op water met drijvende styropor-platen mag zich in een grote belangstelling verheugen. Toch zitten er nadelige details aan, waardoor deze teeltwijze niet écht doorbreekt. Jan Botman van Botman Hydroponics verdiepte zich daarin en ontwikkelde het ultieme systeem; met teelt op drijvende kunststof-teeltplaten. De teelt op water op styropor (tempex)-platen ziet er leuk uit, maar kent enkele grote nadelen: er kunnen zich ziekte kiemen in ontwikkelen en ontsmetten van de platen is niet goed mogelijk. De platen zijn bovendien niet stabiel. In een buitenteelt van sla of andijvie kan er regenwater opspatten, waardoor de schimmel Microdochium panattonianum de plant ernstig kan aantasten (hagelschotziekte). Dat moet beter kunnen, vond Jan Botman van Botman Hydroponics. Hij bedacht een systeem waarin alles op elkaar is afgestemd, van de bassinwanden tot aan automatisering van teelt en oogst. Centraal hierin staat de teelt op kunststof-teeltplaten. Kunst stof blijft niet drijven, maar dat probleem tackelde hij door de teeltplaten een opstaande rand te geven. De platen worden daardoor drijverbakken. Drie fasen Voor de teelt op zijn drijver bakken ontwikkelde Botman een driefasenaanpak: de eerste fase is de opkweek op trays met daarin heel kleine pluggen van verlijmde kokos. Bij de opkweek van bijvoorbeeld sla, gaan de plantjes - zodra ze flinke lobbladen hebben (na 7 tot 10 dagen) door naar de tweede fase, waarin ze worden geplaatst op het teeltbassin, op een rubberen mat met 100 gaten per m 2. Op ieder gat komt een plugje dat in een cupje is geplaatst. Door de vorm van dat cupje komt het plugje precies met het puntje in het water, waardoor deze dankzij de capillaire werking vochtig blijft. Beregenen is dus niet nodig. De derde fase breekt aan zodra de plantjes na circa 14 dagen elkaar raken. Dan worden ze op hun definitieve plaats op de drijverbak gezet. Op die bak zitten per m 2 25 pilonen, of in het Engels cones, die van boven open zijn. De cupjes waarin de planten worden opgekweekt passen precies over deze cones, zodat ze er heel stabiel op staan. In een buiten teelt heeft de wind er daardoor geen vat op. De cones zijn zo hoog, dat het erop geplaatste plugje boven de waterlijn blijft. De wortels aan het jonge plantje zijn namelijk al lang genoeg om in het water te komen, waardoor de plant ongestoord verder groeit. Eenmaal op de drijverbak groeit een slaplant in de zomer in 14 dagen uit tot een oogstbare krop van 200 gram. Uitgaande van een teeltduur van 25 dagen in het voorjaar (vanaf februari) en in het najaar (tot november), betekent dat, dat een slateelt 10 tot 12 keer rond kan. IJsbergsla doet er gemiddeld 1,5 tot 2 weken langer over, waardoor daarmee circa 8 teeltronden haalbaar zijn. De Robotman Op proeftuin Zwaagdijk doet Botman Hydroponics de proeven met drijverbakken van 1 m 2. Maar Jan Botman stelt zich zo voor dat telers vooral gaan werken met drijverbakken van 4 x 2 meter. Voor die maat bouwt hij inmiddels een robot die de plantjes van de opkweekmat overzet op de drijverbak. Die robot heet, jawel: de Robotman. Hij wordt gemaakt door een van zijn partners binnen Hydroponics: Total Systems in Middenmeer. De andere partner is toeleveringsbedrijf van tuinbouwmaterialen KaRo in Zwaagdijk. Bij het automatisch overplaatsen van opkweekmat naar drijver bak wordt de opkweekmat automatisch opgerold en worden volle drijver bakken automatisch doorgeschoven naar een lege strook in het teeltbassin. Tegelijkertijd worden aan het eind van de opkweekmat de daar vrijkomende gaten weer volgezet met jonge plantjes. Waterafvoer De drijverbakken hebben een extra voorziening die voor buitentelers bijzonder interessant is: regenwater wordt afgevoerd middels een ingenieus afvoersysteem. Via profielen in de drijverbak stroomt het water naar afvoerpunten waar het in een buis komt die onder water doorverbonden is met de volgende drijverbak. Dat doorverbinden gaat heel simpel, met een buis die in een bredere mond schuift. Aan het eind van alle onder water doorverbonden platen komt het water door een brede buis, waardoor er een aanzuigende werking ontstaat. Hoe harder het regent hoe sneller het water wordt afgevoerd. En dat zonder gebruikmaking van pompen. Het gewas staat daardoor altijd droog, waardoor ziekten nauwelijks een kans krijgen het gewas aan te tasten. Ook Microdochium lijkt bakzeil te halen. In proeven met sla op drijverbakken is deze schimmel namelijk nog niet gevonden, terwijl hij tegelijkertijd volop schade aanrichtte in andere teeltsystemen. En misschien nog wel het grootste voordeel: bij regen loopt het teeltbassin niet over, waardoor ook geen meststoffen verloren gaan. Het opgevangen water kan bovendien worden opgeslagen: ideaal voor landen waar door het jaar heen meer dan voldoende regen valt, maar in een korte periode. Gezond Het Botman Hydroponics-systeem zit zo in elkaar dat de plant vanaf zaai tot oogst ongestoord door kan groeien. Stressperioden komen niet voor, waardoor een gezonde sterke plant uitgroeit. Zelf Lysianthus, een snijbloem berucht om zijn gevoelig heid voor ziekten, groeit er kerngezond op uit, zo is te zien tijdens de Seed meets Technology -dagen op Proeftuin Zwaagdijk van 23 tot en met 26 september, Tolweg 13, 1681ND Zwaagdijk-Oost. BotmanHydroponics Demo locatie: Proeftuin Zwaagdijk +31 (0) jan@botmanhydroponics.com

7 Demodagen vollegrond 2014 Ieder jaar in september vinden de demodagen vollegrond plaats. Veredelaars op gebied van vollegrondsgroenten presenteren dan hun bestaande rassen en noviteiten aan een internationaal publiek. De open dagen vinden vrijwel allemaal plaats in Noord-Holland, waardoor belangstellenden hun bezoek aan meerdere veredelaars kunnen combineren. Op deze pagina een beknopt overzicht van het aanbod. (1) Rijk Zwaan Waar: Eerste Kruisweg 9, Fijnaart Wanneer: 16 sept t/m 24 okt (behalve 26 sept) Wat: Rijk Zwaan toont gedurende zes weken haar assortiment vollegrondsgewassen, bestaande uit huidige rassen en nieuwe introducties. Daarnaast toont het bedrijf een beperkte hydro opstelling, een N - bemestingsproef in ijssla met haar standaardras Diamantinas en de twee nieuwe introducties RZ en RZ. Contact: Arno van Oers, tel a.van.oers@rijkzwaan.nl (2) Enza Zaden Waar: Twisk Wat: Enza Zaden heeft haar demoveld in Twisk dit jaar verder uitgebreid en toont proeven met ijsbergsla, bindsla, mini-bindsla, little gem, batavia sla, lollo bionda, lollo rossa en eikenbladsla. Ook kunnen proeven met ijsbergsla in praktijkpercelen worden bezichtigd. De demovelden van Enza Zaden zijn enkel te bezoeken door vooraf een afspraak te maken. Contact: Fokke Hoeksma, tel f.hoeksma@enzazaden.nl (3) Vitalis Waar: Voorst Wat: Vitalis, een dochterbedrijf van Enza Zaden, richt zich volledig op biologische zaden. Tijdens de demodagen vollegrond worden op het demoveld in Voorst onder andere proeven met sla, andijvie, bloemkool, prei courgette, venkel en pompoen getoond. Nieuw is de demokas met tomaten- en komkommerrassen. Om de proeven te bezichtigen dient vooraf een afspraak te worden gemaakt. Contact: Maarten Vrensen, tel m.vrensen@biovitalis.eu (4) Takii Europe B.V. Waar: Tolweg 13, Zwaagdijk Wat: Takii Europe B.V. neemt dit jaar deel aan Seed meets Technology, dat plaatsvindt bij Proeftuin Zwaagdijk. Hier presenteert het bedrijf een deel van haar assortiment vollegrondsgroenten met bestaande en nieuwe rassen in de productgroepen platte kool, ronde kool, Chinese kool en ui, die ontwikkeld zijn voor de Nederlandse markt. Contact: Erik Vesseur, tel of Paul Leenheer, tel (5) Syngenta Waar: Cornelis Kuinweg 28A, Andijk Wanneer: 23 t/m 25 sept Wat: Op de velden van Syngenta worden nieuwe en bestaande rassen getoond van diverse producten, zoals bloemkool, broccoli, spruitkool, witte kool, rode kool, savooie kool, sla, andijvie en courgettes. Ook zijn er verschillende gewasbeschermingsmethoden te zien en worden er veredelings- en teelttechnologieën gedemonstreerd. Contact: Joop Hof, tel joop.hof@syngenta.com (6) Bejo Zaden Waar: Trambaan 2, Warmenhuizen Wanneer: 23 t/m 27 sept Wat: Bejo toont niet alleen haar assortiment, maar deelt ook beschikbare kennis en kunde. Zowel op het conventionele als biologische demonstratieveld kunnen de rassen worden bekeken. Ook besteedt Bejo aandacht aan haar concepten Coolwrap, Léttage, bleekselderij sticks en snack wortelen. Ook kunnen bezoekers terecht voor de jaarlijkse mechanisatietentoonstelling. Contact: Perry Kuilboer, tel (7) Sakata Waar: Tolweg 13, Zwaagdijk Wat: Sakata Vegetable Seeds Europe grijpt de demodagen vollegrond dit jaar aan om haar brede assortiment groenten onder de aandacht te brengen. Het bedrijf toont bezoekers gedurende vier dagen onder meer bosuitjes, courgettes, halloween-pompoenen, butternuts en gele biet. Ook introduceert Sakata het nieuwe broccoli herfstras Triton op haar demoveld. Contact: Pieter Vermeulen, tel pieter.vermeulen@sakata.eu of Marion Guerrin, tel marion.guerrin@sakata.eu (8) Nickerson-Zwaan /Clause/Vilmorin Waar: Middenweg 15, Dirkshorn Wat: Nickerson-Zwaan, Clause en Vilmorin presenteren een extra breed assortiment groenterassen op één groot veld. Gewassen die worden gepresenteerd zijn onder meer diverse koolsoorten, broccoli, wortel, prei, ui, radijs, sla, selderij, courgette, venkel, rode biet, andijvie, veldsla, suikermaïs en pompoen. Van alle gewassen worden de blikvangers getoond. Contact: Lando van Doorn, tel lando.van.doorn@nickerson-zwaan.com (9) Seed meets Technology Waar: Tolweg 13, Zwaagdijk Wat: Tijdens Seed meets Technology kan men kennis maken met de nieuwste zaad- en coatingtechnologie, rassenassortiment, teeltsystemen en duurzame gewasbescherming. Initiatiefnemers zijn Incotec, Seed Processing Holland, Proeftuin Zwaagdijk en Leba. Buiten zijn proeven met teelt op water te zien en Proeftuin Zwaagdijk stelt een deel van haar researchcentrum open voor publiek. Contact: 3 ONTDEK TAKII SEED Waar kwaliteit voorop staat! Bezoek ons tijdens Seed meets Technology Proeftuin Zwaagdijk Tolweg ND Zwaagdijk-Oost seedmeetstechnology.com/takii-europe

8 Venray Hét platform voor de complete tuinbouwsector NOTEER IN UW AGENDA! 25, 26 en 27 November 2014 Evenementenhal Venray Ramon Schlepers T +31 (0) E ramonschlepers@evenementenhal.nl I Ons evenement. UW MOMENT.