Van uurtje-factuurtje naar up time garantie tegen vaste prijs. Technisch onderhoud wordt Duurzaam onderhoud of asset management
|
|
- Adam Wauters
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Artikel in MAG1010 December 2004 Van uurtje-factuurtje naar up time garantie tegen vaste prijs Technisch onderhoud wordt Duurzaam onderhoud of asset management Technisch onderhoud doe je er niet meer zomaar even bij. Niet als ondernemer in de industrie, niet als facilitair manager in de zorg of de utiliteit, en ook niet als installatieverantwoordelijke in de zin van de Arbo-wet. Door de ontwikkeling van nieuwe technologie en de integratie van verschillende technieken zijn installaties intelligent en complex geworden. De eigen technische dienst van een fabriek of instelling is zwaar geprofessionaliseerd. Of het onderhoud van de technische installaties is in zijn geheel of gedeeltelijk uitbesteed aan een daarin gespecialiseerd bedrijf. In dat laatste geval is er vaak een selectie gemaakt uit de verschillende onderdelen van het onderhoudsprogramma, waarvan een deel is uitbesteed. In ál deze gevallen moet je als opdrachtgever van wanten weten. Kortom, industrieel/technisch onderhoud is een volwassen en op zichzelf staande bedrijfstak geworden, met een eigen jargon. Het heet tegenwoordig asset management, oftewel het optimaal beschikbaar houden van kapitaalgoederen (machines en installaties), tegen zo laag mogelijke kosten. Terwijl vrijwel ieder product en iedere installatie in de techniek is genormaliseerd en gecertificeerd, is dat met het onderhoud ervan nog vrijwel niet het geval. Dat constateert vice-voorzitter Auke Hofstra van de Nederlandse Vereniging van Doelmatig Onderhoud (NVDO), die speciaal is belast met opleiding, certificatie en normalisatie. Zijn vereniging is daarover dan ook in overleg met het Nederlands Normalisatieinstituut NEN in Delft. Daarnaast is Hofstra lid van de Europese normcommissie CEN-TC 319 die zich bezighoudt met opleidingseisen ten aanzien van technisch onderhoud. Ook vertegenwoordigt hij de NVDO in de EFNMS (European Federation of National Maintenance Societies), ofwel de Europese federatie van nationale verenigingen als de NVDO. Waarom is normalisatie van technisch onderhoud zo belangrijk? Auke Hofstra: Normalisatie zorgt voor standaardisatie en dus voor efficiëntie. Het is gewoon handig, snel en goedkoop als een kabel in kabelschoenen van verschillende merken past. En als leidingen en appendages precies op elkaar aansluiten. Dat maakt ook het technisch onderhoud een stuk doelmatiger. Maar het technisch onderhoud zelf is ook een autonoom product geworden. En als een op zichzelf staand product is onderhoud niet of nauwelijks genormaliseerd.
2 Maar waarom moet dat dan? Doordat technisch onderhoud een product op zichzelf geworden is, kent het zijn eigen termen en begrippen. Er zijn tegenwoordig ook specifieke, gerichte opleidingen voor, op alle niveaus. Zelfs bij de engineering van een product of installatie moet al rekening worden gehouden met het toekomstig onderhoud. In die zin is onderhoud als product ook onderhevig aan innovatie, of zou dat moeten zijn. Dat alles vraagt om normalisatie van onderhoudstermen en -vormen, onderhoudsovereenkomsten en -documenten, controle en inspectie die daarbij horen, onderhoudsspecialisten en de certificatie daarvan, onderhoudsengineers zelfs. Bovendien, in complete installaties in industrie en utiliteit zijn allerlei traditionele vakdisciplines geïntegreerd: mechanica, elektronica, ICT, elektrotechniek en installatietechniek. Om de communicatie te vergemakkelijken en het geïntegreerde denken en ontwerpen mogelijk te maken, is normalisatie een voorwaarde. Kortom, normalisatie en standaardisatie zullen ook hier zorgen voor efficiëntie. En daar streven we nog altijd naar, we heten niet voor niets de Vereniging voor Doelmatig Onderhoud. Schiphol Hofstra geeft een voorbeeld dat een beetje buiten de praktijk van het technisch onderhoud valt, maar dat wel het nodige duidelijk maakt: Kijk naar Schiphol. Daar werken misschien wel tweeduizend bedrijven samen, allemaal binnen hun eigen specifieke vakdiscipline. Daarin is ieder voor zich goed. Maar de reiziger ervaart dat alles als één product: een prettige tijd van aankomst, verblijf en vertrek, waarin hij alles kan regelen dat geregeld moet worden. Zonder een strakke regie van bovenaf, niemand is de baas. Maar allemaal werken ze samen in het kader van hun gezamenlijke belang: die tevreden reiziger. Het loopt gesmeerd, maar dat kan alleen met heel duidelijke afspraken, standaardisatie. Zo moet je ook kijken naar modern onderhoud. Iedereen werkt samen, denkt geïntegreerd, en die tevreden reiziger is in dit geval de uitbesteder van het onderhoud. Die wil maar één ding: zijn installaties en zijn productie voor een zo hoog mogelijk percentage beschikbaar hebben (up time), tegen zo laag mogelijke kosten. Asset management En daarmee zijn we bij modern asset management, dat zich laat omschrijven als optimaal beheer van de productiemiddelen waarvan de technische installaties deel uit maken. Dat richt zich op vragen als: Kiezen we voor geplande of ongeplande down time van de installatie? Gaan we pas ingrijpen als er iets kapot is, en reservedelen en onderhoudspersoneel niet in de buurt zijn waardoor alles veel langer duurt (curatief onderhoud)? Of gaan we op geplande tijden (bijvoorbeeld
3 gedurende omsteltijd) zorgen dat allerlei vervangingsdelen en personeel paraat staan, om dan meteen ook maar het onderhoud te doen (preventief onderhoud). Wat kost meer: langere productiestilstand of (te) vroegtijdige vervanging van onderdelen? En zo moeten veel meer beslissingen worden genomen om de juiste balans tussen die uitersten te vinden. En wat kan dan blijken? Dat te veel onderhoud ook helemaal niet goed hoeft te zijn: niet qua kosten en ook niet qua beschikbaarheid van de installaties (zie het artikel daarover elders in deze MAG1010). NVDO De NVDO, zo vertelt Auke Hofstra, heeft al deze ontwikkelingen op de voet gevolgd, en haakt daar nu verder op in door onder meer het stimuleren van de normalisatie van onderhoud. De actieve vereniging onderscheidt zich verder van andere brancheorganisaties, doordat ze niet alleen de belangen van één partij behartigt, maar en dat past goed bij normalisatie die van álle partijen die belang hebben bij doelmatig onderhoud, of liever bij optimaal asset management. De 1400 leden tellende vereniging bestaat dan ook voor ieder een derde uit aanbieders van technisch onderhoud (waaronder veel daarin gespecialiseerde installatiebedrijven), uitbesteders van technisch onderhoud (de opdrachtgevers van de installateurs) en de adviseurs van beide partijen. Het bureau van de vereniging is ondergebracht in het prestigieuze Aluminiumcentrum in Houten, waarin de aluminiumindustrie zijn producten en diensten onder de aandacht brengt. De NVDO is overigens gericht op alle takken van industrie en utiliteit. Van oorsprong is het een vereniging van hoofden van technische diensten. De helft van de leden is nog altijd lid uit hoofde van die functie, de andere helft is lid als bedrijf. Markt technisch onderhoud Aan de hand van de geschiedenis van deze brancheorganisatie schetst Auke Hofstra de ontwikkeling en de huidige status van de markt voor technisch onderhoud. In de loop van de afgelopen decennia is het accent verschoven van onderhoud van gebouwen naar onderhoud van de technische installaties daarin. Die zijn veel belangrijker geworden. De installaties kennen een heel ander verouderingsproces dan gebouwen. Bovendien gaat dat proces gemiddeld drie keer sneller, wat vraagt om veel meer en heel ander onderhoud voor de instandhouding van de functionele staat. Daarnaast spelen allerlei maatschappelijke factoren een grote rol. Een theater is tegenwoordig een multifunctioneel gebouw, dat vraagt om heel andere installaties en dus ook heel ander onderhoudsmanagement. Datzelfde geldt voor bijvoorbeeld een ziekenhuis, waar de inzet van apparatuur en dus ook installaties een hoge vlucht heeft genomen. Bovendien is er
4 een verschuiving naar DuBo en DuBe ontstaan: duurzaam bouwen en duurzaam beheer. Tot slot zijn zoals eerder gezegd de toegepaste en geïntegreerde technieken complex en intelligent geworden. Moderne installaties hebben zich daardoor ontwikkeld tot kapitaalgoederen waarin zelfs meer wordt geïnvesteerd dan in het gebouw. Optimale inzet daarvan kan derhalve het complete verschil uitmaken tussen winst en verlies van een concern. Of tussen het al dan niet in stand kunnen houden van non profit voorzieningen in bijvoorbeeld de zorg. De Sectie Onroerend Goed binnen de NVDO bestudeert deze fenomenen en verzorgt opleidingen en symposia.naast deze sectie ontstond de Sectie Informatie en Kennis in Onderhoud (Sicon) ontwikkeld. Want alleen al om die optimale inzet van installaties tegen zo laag mogelijke kosten te bereiken, zijn de afgelopen jaren minstens dertig softwarepakketten op de markt gebracht. Sicon heeft dan ook een model gebouwd waaraan dergelijke softwarepakketten kunnen worden getoetst. Daarnaast geeft Sicon cursussen en helpt mee opleidingen in het reguliere onderwijs in te vullen. De elders in dit blad geciteerde Mark Haarman is zelfs afgestudeerd in technisch onderhoud aan de TU Delft. Wat dat betreft is maintenance dus een serieus vak geworden. Ook Hofstra zelf geeft daarin les aan de Hogeschool van Utrecht. Uitbesteding Als derde is binnen de NVDO de Sectie Uitbesteding Technisch Onderhoud (Suto) ontstaan. Deze sectie is de afgelopen tien jaar steeds belangrijker geworden en vooral vanuit deze hoek klinkt de roep om normalisatie. Hofstra daarover: Sinds tien à vijftien jaar keren bedrijven terug naar hun core business. Met een lach zegt hij: Ze besteden datgene uit, waar ze zelf geen verstand van hebben. Juist technisch onderhoud wordt daardoor steeds meer door derden en vierden gedaan. Hele technische diensten worden afgestoten en verzelfstandigd. Vervolgens gaan ze hun diensten niet meer alleen aanbieden aan het oorspronkelijke moederbedrijf, maar ook aan soortgelijke bedrijven. Daardoor kan verdere technische specialisatie worden opgebouwd en uitgebouwd, en kunnen kosten worden gespreid. Reparateur of onderhouder? Ook installatiebedrijven werpen zich steeds meer op die onderhouds- en innovatiemarkt. Want installaties zijn zo ingewikkeld geworden dat ze maar beter kunnen worden onderhouden door de bouwers daarvan, zegt Hofstra. Dat zijn doorgaans de breed georiënteerde installatiebedrijven, die gewend zijn integraal met techniek bezig te zijn en samen te werken met anderen. De productieleiding of de onderhoudsmanager wil niet drie verschillende onderhouds- en installatiebedrijven op allerlei verschillende tijdstippen over de vloer hebben. Daarnaast zijn er ook nog de OEM-
5 onderhouders. Dat zijn de fabrikanten en importeurs van machines die deze ook bij voorkeur zelf onderhouden. Ook dat is voor de installatieverantwoordelijke weer een beslispunt extra: wat doen we zelf, wat besteden we uit en aan wie allemaal? Naast dit alles heb je dan ook nog wat Hofstra aanduidt als de reparateurs en de onderhouders. De eerste komt opdraven als er een elektromotor of pomp kapot is. En dat kan hem niet vaak genoeg zijn, want hij denk in termen van uurtjefactuurtje. Hoe vaker opdraven hoe beter. De onderhoudsspecialist garandeert zijn opdrachtgever echter contractueel een bepaald percentage aan up time van de productiemiddelen (en dus de installaties) tegen een vastgesteld bedrag. Hij zal zich dus afvragen hoe het komt dat die ene elektromotor of pomp zo vaak kapot gaat, en vooral hoe dat voorkomen kan worden. Daarmee komt tevens het duurzaam beheren (DuBe) van installaties in beeld. Auke Hofstra met nadruk daarover: En dat heeft niets te maken met geitenwollen sokken, maar direct met bedrijfseconomisch goed functioneren. Juist vanuit deze sectie van de NVDO komt de roep om normalisatie en certificering. Want gezien het enorme bedrijfseconomische belang van dit alles zal er in zogeheten performance contracten tussen aanbieders en uitbesteders van technisch onderhoud heel veel moeten worden vastgelegd en gecontroleerd. De belangen zijn zo groot dat zelfs steeds vaker bonus/malusregelingen aan die contracten worden gekoppeld. Onderhoud van installaties is hiermee dus niet meer alleen een technische, maar vooral ook een bedrijfskundige zaak geworden, meent Hofstra. En dat zal de installateur die zich op deze markt begeeft zich terdege moeten realiseren. Maintenance master Op Europees niveau is binnen de EFMNS dan ook in ieder geval alvast een persoonscertificeringssysteem overeengekomen, dat voorziet in de (technisch breed opgeleide) onderhoudstechnicus, de onderhoudsengineer en de onderhoudsmanager. Aan de Hoge School Zeeland zijn de eerste examens daarin al afgenomen en in Utrecht is er zelfs een maintenance masteropleiding. Deze leert onder meer integraal en ook op het latere onderhoud gericht ontwerpen vanuit minstens vier verschillende puur technische vakdisciplines, met inbegrip van veiligheid, energie en milieu. Bestaande regelgeving Wat volgens Hofstra als eerste door grote opdrachtgevers wordt uitbesteed is het preventieve beheer en onderhoud: Voor het curatieve onderhoud, de spoedreparatie als er toch nog wat
6 kapot is, willen ze zelf nogal eens een storingsdienst in stand houden. Hoewel ook steeds meer gespecialiseerde onderhoudsbedrijven eigen storingsdiensten 7 maal 24 uur per week paraat hebben. Maar vooral in dat preventieve onderhoud is al vrij veel genormaliseerd en vastgelegd in wet- en regelgeving. Want daarbij spelen allerlei arbo-, milieu- en veiligheidszaken. Denk daarbij aan de Atex Richtlijnen, de Machine Richtlijnen, NEN 3140, NEN 3028 en de Scios- en Komo Instal certificeringen. Dat moet goed geregeld zijn, daarom wordt het als eerste uitbesteed. Nu moet echter alleen nog het onderhoud als product op zichzelf worden genormaliseerd: waar bestaat het uit, wie mag wat doen, hoe inspecteer je dat en wie houdt daarop het toezicht, hoe documenteer je dat allemaal? Het is goed al dit soort zaken met alle marktpartijen vast te leggen. In normen. Auke Hofstra is zelfstandig adviseur op het gebied van onderhoud en productie optimalisatie en docent bij de PT groep van de HvU. De kennis en ervaring heeft hij opgedaan in onderhoud en inspectie bij Shell En Akzo Nobel.
Niet alleen de installatie, ook het advies wordt integraal
Niet alleen de gebouw- en fabrieksinstallatie of die in de utiliteit worden integraal, maar ook het installatieadvies. En dat advies strekt zich niet alleen uit over de technische vakdisciplines, maar
Nadere informatieStoringscontract. HVL Service, Onderhoud en Beheer
Uw samenwerking met HVL Service, Onderhoud en Beheer kan in verschillende contractvormen worden vastgelegd. Samen stellen wij een gedetailleerd onderhoudsplan op en formuleren wij een overeenkomst op maat,
Nadere informatieOptimalisatie door integratie
Optimalisatie door integratie industriële en utilitaire dienstverlening op het gebied van elektrotechniek, werktuigbouw, instrumentatie, automatisering, HVAC en service & onderhoud Dassen Group is opgericht
Nadere informatieOnderhoud en renovatie. Onderhoud en renovatie
Onderhoud en renovatie Onderhoud en renovatie Colt: een servicegerichte organisatie Kwaliteit en service zijn de factoren waarmee Colt zich onderscheidt op de markt. In haar benadering staat de klant centraal.
Nadere informatiede techniek van cofely
de techniek van cofely wel eens van cofely gehoord? Bij Cofely gaat er een wereld voor je open. Monteurs, lassers, calculatoren, werkvoorbereiders, servicetechnici en andere specialisten werken samen aan
Nadere informatieBack office Services voor intermediairs
Back office Services voor intermediairs Wat houdt Back office Services in? Als intermediair wilt u zich continu kunnen richten op uw core business: werving, selectie en het plaatsen van medewerkers. Oftewel:
Nadere informatieDe bouw Conceptueel bouwen. Klinkt ingewikkeld,
De bouw Conceptueel bouwen. Klinkt ingewikkeld, heeft wel de toekomst. Over vijf jaar zal één op de vijf bouwwerken in Nederland volgens een concept gebouwd worden. Wat is dat en wat betekent het voor
Nadere informatieReference case Atlas Copco. Atlas Copco gebruikt Vodafone M2M om wereldwijd de klantondersteuning te verbeteren. Vodafone Power to you
Atlas Copco gebruikt Vodafone M2M om wereldwijd de klantondersteuning te verbeteren Vodafone Power to you Atlas Copco gebruikt Vodafone M2M om wereldwijd de klantondersteuning te verbeteren Atlas Copco
Nadere informatieM&O - een nieuw vak. Management & Organisatie. Management. Organisatie. Een nieuw vak in de bovenbouw van havo/vwo
Management & Organisatie Een nieuw vak in de bovenbouw van havo/vwo M&O - een nieuw vak Management en Organisatie (M&O) komt als vak niet voor in de basisvorming. In de Tweede Fase kan je M&O kiezen in
Nadere informatieWhitepaper. Outsourcing. Uitbesteden ICT: Wat, waarom, aan wie en hoe? 1/6. www.nobeloutsourcing.nl
Uitbesteden ICT: Wat, waarom, aan wie en hoe? 1/6 Inhoud Uitbesteden ICT: Wat, waarom, aan wie en hoe? 3 Relatie tussen ICT en 3 Outsourcen ICT: Wat? 3 Cloud Services 3 Service Level Agreement 3 Software
Nadere informatieGecertificeerd inspecteren op basis van normen
auteur Harrie Heemskerk Van Empel: Maar niet investeren in risico s die er niet zijn Gecertificeerd inspecteren op basis van normen Werkgevers en gebouweigenaren zouden hun elektrotechnische installaties
Nadere informatieNieuwe norm inspectie brandveiligheid
auteur Harrie Heemskerk NEN 3140 is nu echt wel ingedaald hoor Nieuwe norm inspectie brandveiligheid ET-installaties Brancheorganisatie Uneto-VNI, de Stichting Scios, inspecteursvereniging Ikeur en het
Nadere informatieEMC. Geen probleem voor machinefabrikanten? Rinus Simonis Trainer / Coach machineveiligheid en vicevoorzitter Vereniging FME-RNCM
EMC Geen probleem voor machinefabrikanten? Rinus Simonis Trainer / Coach machineveiligheid en vicevoorzitter Vereniging FME-RNCM Machinefabrikant vroeger en nu elektrotechnicus werktuigbouwkundige elektricien
Nadere informatieCASE STUDY MDM LEERT KLANTEN ZELF VISSEN
Exact Online CASE STUDY MDM LEERT KLANTEN ZELF VISSEN www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY MDM LEERT KLANTEN ZELF VISSEN MDM accountants & belastingadviseurs uit Den Haag is hard op
Nadere informatiem a c h i n e s p e c i a l i s t e n
BS machine specialisten industrieel onderhoud m a c h i n e s p e c i a l i s t e n o v e r b s BS, opgericht in 1946, heeft zich de reputatie verworven de machinespecialist bij uitstek te zijn. De organisatie
Nadere informatieBent u ook zoveel tijd kwijt met het zoeken naar de laatste en enig juiste! - versie van uw marktonderzoek
Bent u ook zoveel tijd kwijt met het zoeken naar de laatste en enig juiste! - versie van uw marktonderzoek Heeft u zich ook al eens afgevraagd waarom uw concurrent zo veel goedkoper kan zijn? Waarschijnlijk
Nadere informatieOnderhoud kan productieprocessen LEAN-er maken. LEAN en onderhoud in de voedingsmiddelen industrie 16 september 2011. Inhoud
Onderhoud kan productieprocessen LEAN-er maken LEAN en onderhoud in de voedingsmiddelen industrie 16 september 2011 Rob Brager 1 Inhoud 1. Inleiding 2. Waarom productieprocessen? 3. Traditioneel productieproces
Nadere informatieDe kritische consument
De kritische consument Inleiding Om producten te kunnen maken heb je grondstoffen nodig. Mensen werken met deze grondstoffen en maken er producten van die we consumeren. Een ondernemer is tevreden als
Nadere informatieAan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt
Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt orthodontist Daniël van der Meulen samen met veertien assistentes intensief
Nadere informatiePayroll Services voor de schoonmaakbranche
Payroll Services voor de schoonmaakbranche Wat is payrolling? Payrollen van medewerkers is een groeiend fenomeen binnen het Nederlandse bedrijfsleven. Van de term payrollen hebben de meeste werkgevers
Nadere informatieArbozorg, intern organiseren of uitbesteden? Vangnet of maatwerk?
Arbozorg, intern organiseren of uitbesteden? Vangnet of maatwerk? December 2010 Arbozorg, intern organiseren of uitbesteden? Vangnet, of maatwerk? Tot voor kort was elke werkgever verplicht aangesloten
Nadere informatieStage opdracht Technische dienst... 2 Stage opdracht Laboratorium... 3 Stage opdracht Productie... 4 Stage opdracht Supply Chain...
Stage opdracht Technische dienst... 2 Stage opdracht Laboratorium... 3 Stage opdracht Productie... 4 Stage opdracht Supply Chain... 5 Stage opdracht Technische dienst Sinds ruim een eeuw is aan de Nederrijn
Nadere informatie<<RIJOPLEIDING IN STAPPEN>> Wees wijs. Haal met CBR RIS Gecertificeerde VERKEERSSCHOOL VAN MAAREN snel en veilig je rijbewijs!!!
Wees wijs. Haal met CBR RIS Gecertificeerde VERKEERSSCHOOL VAN MAAREN snel en veilig je rijbewijs!!! Voorwoord De Rijopleiding in Stappen (RIS) is een nieuwe, moderne rijopleiding.
Nadere informatieINFORMATIE Resultaatgericht Vastgoedonderhoud (RGVO)
INFORMATIE Resultaatgericht Vastgoedonderhoud (RGVO) O n d e r h o u d e n d g o e d NVT Onderhoudsgroep BV Hoefsmid 5-7 2631 RH Nootdorp Telefoon (015) 310 83 32 Fax (015) 310 56 23 www.onderhoudendgoed.nl
Nadere informatieVGo-keur wordt steeds belangrijker
C l O s E UP VGo-keur wordt steeds belangrijker VGO-Keur is een Kiwagecertificeerd keurmerk voor onderhoudsbedrijven dat onder andere deskundigheid, ervaring, kwaliteit en solvabiliteit toetst. De bewaking
Nadere informatieKracht door samenwerking. VDL Industrial Modules
Kracht door samenwerking VDL Industrial Modules IN DE HIGH-TECH WERELD WAARIN U EN WIJ OPEREREN, DRAAIT ALLES OM EFFICIENCY: STREVEN NAAR REDUCTIE VAN KOSTEN EN UITBESTEDING VAN NIET KERNCOMPETENTIES.
Nadere informatieHANDIG HONDEN ONTMOETEN
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG HONDEN ONTMOETEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN ONTMOETEN. JE KUNT ER
Nadere informatieVoortgangsverslag 3.2
Voortgangsverslag 3.2 Paulo Lopes de Barros Voortgangsverslag 3.2 Paulo Lopes de Barros G. Rook (Werkplekcoach) M. kras (Docentbegeleider) Zaandam 30-02-2014 Haagse Hogeschool Voorwoord Dit voortgangsverslag
Nadere informatieMissionstatement en core values
Missionstatement en core values Inhoud 1 Het formuleren van missionstatement en core values... 1 2 Het maken en uitdragen van missie en kernwaarden... 5 1 Het formuleren van missionstatement en core values
Nadere informatieLerende gebouwen. meer comfort & minder energie. 2e Expert meeting TAG, 7 oktober 2015, Haagse Hogeschool, Delft
Lerende gebouwen meer comfort & minder energie 2e Expert meeting TAG, 7 oktober 2015, Haagse Hogeschool, Delft 2 e Expert meeting Thermisch Actieve Gebouwen, woensdag 7 oktober 2015, Haagse Hogeschool
Nadere informatieVijf veranderingen per 1 januari 2013
Advies over financiële producten? December 2012 Vijf veranderingen per 1 januari 2013 U overweegt een financieel product aan te schaffen en daarover advies in te winnen? Dan gaan er bij de advisering van
Nadere informatieValue Driven Maintenance: Een tevreden klant of alleen een speeltje van de Technische Dienst. Sponsoren
Value Driven Maintenance: Een tevreden klant of alleen een speeltje van de Technische Dienst R.J.H.C. van velzen Astellas Meppel Content Partners: Sponsoren Wie ben ik wat ben ik Robert van Velzen: 49
Nadere informatieOntdek de verborgen schat in onderhoud
Ontdek de verborgen schat in onderhoud Zoektocht naar waarde Zoektocht naar waarde Zoektocht naar waarde Zoektocht Zoektocht naar waarde Zoektocht naar waarde Zoektocht naar waarde Zoektocht Zoektocht
Nadere informatieContextbeschrijving. Schoonderbeek Installatiegroep. Robin van Heijningen
Contextbeschrijving Schoonderbeek Installatiegroep Robin van Heijningen Contextbeschrijving Schoonderbeek Installatiegroep Robin van Heijningen Hillegom 07-10-2012 AD projectleider techniek Voorwoord Dit
Nadere informatieMarktregulering elektrische veiligheid: de volgende stap
auteur Harrie Heemskerk Grote verzekeraars staan achter certificatie ET-inspecties Marktregulering elektrische veiligheid: de volgende stap Vrijwel alle ondernemers en gebouweigenaren hebben zich tegen
Nadere informatieJe motivatie vormt de basis om dingen te veranderen.
Je motivatie vormt de basis om dingen te veranderen. Om iets te bereiken moet je actie ondernemen. Je moet vanuit jezelf iets doen. Om iets te doen moet je gemotiveerd zijn. Je zou dus kunnen stellen dat
Nadere informatieCASE STUDY JOANKNECHT & VAN ZELST DENKT VOORUIT
Exact Online CASE STUDY JOANKNECHT & VAN ZELST DENKT VOORUIT www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY GROEI DOOR PROACTIEF ADVIES Het gaat goed bij Joanknecht & Van Zelst: dit Eindhovens
Nadere informatieNEN kV-installaties. en installaties met andere spanningen van meer dan 1000 V
NEN 3840 10kV-installaties en installaties met andere spanningen van meer dan 1000 V Wat is er nieuw in de NEN 3840+A2:2018 De hoogspanningsnorm gaat over het omgaan met het hoogspanningsrisico. De bedrijfsvoering
Nadere informatieCursusspecial Vakbekwaamheid
Cursusspecial Vakbekwaamheid > Elektrotechniek > Waterleidingtechniek > Gastechniek > CV-techniek Haal uw vakbekwaamheidsdiploma en word Erkend Installateur. Uw klanten zitten erop te wachten. Als installateur
Nadere informatieuw portaal voor technisch facilitair management unica online
uw portaal voor technisch facilitair management unica online , Altijd en overal inzicht in uw technische installaties Snel en eenvoudig een storing melden? Inzicht in het energiegebruik van uw installaties?
Nadere informatienovacollege.nl/mytec Elektrotechniek Procestechniek Werktuigbouw MyTec 2016/2017
novacollege.nl/mytec Elektrotechniek Procestechniek Werktuigbouw MyTec 2016/2017 Ik heb stage gelopen bij Liander, de beheerder van het elektriciteitsnetwerk. Later wil ik daar aan de slag: systemen doormeten,
Nadere informatieStratego voor vrouwen de ongeschreven regels van het spel
Stratego voor vrouwen de ongeschreven regels van het spel Stratego voor vrouwen In Touch women resource management Persoonlijke ontwikkeling - masterclass stratego voor vrouwen - workshops stratego, macht,
Nadere informatieMeer succes met je website
Meer succes met je website Hoeveel geld heb jij geïnvesteerd in je website? Misschien wel honderden of duizenden euro s in de hoop nieuwe klanten te krijgen. Toch levert je website (bijna) niets op Herkenbaar?
Nadere informatieTECHNISCH BEHEER. Zorgeloze kwaliteit. vandorp.eu
TECHNISCH BEHEER Zorgeloze kwaliteit TECHNISCH BEHEER Onze samenleving verandert snel. Waar in het verleden volstaan kon worden met een eenvoudig inspanningscontract voldoet dit veelal niet meer aan de
Nadere informatieSpecialisten in elektrische veiligheid
Specialisten in elektrische veiligheid Inspexx Specialisten in elektrische veiligheid AREPA Nederland is een toonaangevende technische service-organisatie, onderdeel van de internationaal opererende AREPA
Nadere informatieInstallatie, Service en Dakwerk. Breman. Samen bijzonder
Installatie, Service en Dakwerk Breman. Samen bijzonder Samen bijzonder Met een groot aantal zelfstandige bedrijven en in totaal zo n 1500 uitstekend opgeleide en sterk gespecialiseerde vakmensen is de
Nadere informatieMultidisciplinair technisch onderwijs ontplooit zich bij De Cromvoirtse en Bosch Rexroth
Multidisciplinair technisch onderwijs ontplooit zich bij De Cromvoirtse en Bosch Rexroth Technologische ontwikkelingen gaan razendsnel en hebben grote gevolgen voor de arbeidsmarkt: oude banen verdwijnen
Nadere informatiede dynamiek van water producten en diensten voor installatietechniek
de dynamiek van water producten en diensten voor installatietechniek 2 compleet en duurzaam Duijvelaar Pompen biedt een breed assortiment aan schoon- en vuilwaterpompen en installaties. Producten die in
Nadere informatieVaillant & rendement. Technisch Project Advies
Vaillant & rendement Technisch Project Advies meer rendement van uw project? Begin bij Vaillant Technisch Project Advies tijdige inschakeling TPA Uw winst Hoe blijven we samen aan de voortdurend aangescherpte
Nadere informatieCase study: Service en sales gaan samen voor beter klantcontact
Case study: Service en sales gaan samen voor beter klantcontact Sales als basis voor klantcontact stimuleert klanttevredenheid Meer dan 900 medewerkers van Transcom Nederland verzorgen dagelijks facilitaire
Nadere informatieDe kracht van samenspel
De kracht van samenspel Er zijn ambities in het spel U wilt zeker zijn van de continuïteit en beschikbaarheid van techniek. U wilt een prettige, veilige werkomgeving in een nieuw kantoorpand. U wilt uw
Nadere informatieGroningen, Hoogeveen 2012-2013. Elektrotechniek, Mechatronica, Werktuigbouwkunde. Engineering. www.alfa-college.nl
Groningen, Hoogeveen 21 2012-2013 Elektrotechniek, Mechatronica, Werktuigbouwkunde Engineering www.alfa-college.nl Jouw opleiding volg je bij het Alfa-college Het Alfa-college is het christelijk regionaal
Nadere informatieKinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar
Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Als je ouders uit elkaar gaan is dat heel ingrijpend. Vaak verandert er nogal wat in je leven. Een rechter wil hierover met je praten tijdens een kinderverhoor.
Nadere informatieGroningen, Hoogeveen 22 2014-2015. Elektrotechniek, Mechatronica, Werktuigbouwkunde. Engineering. www.alfa-college.nl
Groningen, Hoogeveen 22 2014-2015 Elektrotechniek, Mechatronica, Werktuigbouwkunde Engineering www.alfa-college.nl Jouw opleiding volg je bij het Alfa-college Het Alfa-college is het christelijk regionaal
Nadere informatieMaximale EMC tegen minimale kosten
sten Peter Zwamborn, Rob van Heijster 2 Inhoud Inleiding Cost of ownership Context Cost drivers Cost of ownership en Voorbeelden Alles is anders show 1 3 Inleiding Andere kijk op Van uit kosten-overwegingen
Nadere informatieOTIS Smart Maintenance
OTIS Smart Maintenance Altijd in beweging! Altijd in beweging! OTIS Smart Maintenance onderhoud op een hoger niveau OTIS is al 160 jaar toonaangevend op het gebied van installeren, repareren en moderniseren
Nadere informatieVoorwoord. ITN Hart voor techniek. Luchtbehandeling - IJburg College, Amsterdam 2
ITN Ontzorgt Voorwoord ITN Installatietechniek b.v. Ede opgericht in 1973 is een allround technisch dienstverlener. In deze interactie zijn transparantie in doen en laten en het nakomen van afspraken van
Nadere informatieKinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar
Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Als je ouders uit elkaar gaan is dat heel ingrijpend. Vaak verandert er nogal wat in je leven. Een rechter wil hierover met je praten tijdens een kinderverhoor.
Nadere informatieVan dromen... Finext. 72 Het Nieuwe Werken
Finext Finext is een club van hondertachtig mensen die diensten verlenen aan financiële afdelingen binnen profit en non-profit organisaties. Eén van de echte kenmerken van Finext is dat er geen regels
Nadere informatieTrainingen najaar 2016. Zorg & Welzijn. Normen op de juiste manier toepassen. www.nen.nl/trainingenz&w
Trainingen najaar 2016 Zorg & Welzijn Normen op de juiste manier toepassen www.nen.nl/trainingenz&w Meer maatwerk met een bedrijfstraining Wist u dat we in 2015 ruim 2000 deelnemers met een bedrijfstraining
Nadere informatieHoe kunnen wij gezamenlijk werken aan een veilige Werkomgeving als gelijkwaardige partners met als basis VCA?
Hoe kunnen wij gezamenlijk werken aan een veilige Werkomgeving als gelijkwaardige partners met als basis VCA? Jean-Pierre PARTOENS Profiel Benelux Cegelec is een Internationale Groep die Solutions & Services
Nadere informatie1. WAAR MOET IK OP LETTEN?
1. WAAR MOET IK OP LETTEN? In de begindagen van het web was een standaard website met alleen je contact gegevens voldoende. Maar klanten willen meer. Ze hebben de keus tussen vele aanbieders (waarvan ze
Nadere informatieSmart Datacenter Services
Smart Datacenter Services Naast het borgen van de continuïteit wijst onafhankelijk onderzoek uit dat de drie belangrijkste zaken zijn om het onderhoud en beheer van een datacenter uit te besteden zijn:
Nadere informatieICT en Medische Technologie. Waar MT en ICT samen komen
ICT en Medische Technologie Waar MT en ICT samen komen Wie ben ik? Bas Kraneveld Sinds 2002 werkzaam in Medische Technologie (Jeroen Bosch Ziekenhuis) 1 e contact met Medische ICT, echter nog zeer beperkt
Nadere informatieKennis is de norm. KAM Opleidingen. OHSAS trainingen. Telefoon:
KAM Opleidingen OHSAS 18001 trainingen Brochurewijzer Welkom bij KAM Opleidingen Waarom KAM Opleidingen Locaties InCompany training Training op maat Training on the job OHSAS 18001 opzetten en implementeren
Nadere informatieNEN 3140 Veilige Bedrijfsvoering
NEN 3140 Veilige Bedrijfsvoering Als werkgever bent u verantwoordelijk voor veilige installaties en het veilig kunnen werken van uw personeel in een elektrotechnische omgeving. In zowel de Arbowet als
Nadere informatie25 jaar NIBE - Interview Mantijn van Leeuwen
152 152 25 jaar NIBE - Interview Mantijn van Leeuwen 153 Interview Mantijn van Leeuwen Voor de meeste mensen ben jij nog een onbekende, zeker gerelateerd aan het NIBE. Vertel eens iets over je achtergrond,
Nadere informatieMilieuwetenschappen in Leiden
Milieuwetenschappen in Leiden Combineer je opleiding met milieu en duurzaamheid leiden.edu.nl Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken. Waarom milieu en duurzaamheid? Thema s als gezondheid, armoedebeschrijving,
Nadere informatieNORMEN. Functioneel voor Iedereen. Willem van der Bijl. Nederland is Geregeld
NORM Functioneel voor Iedereen Willem van der Bijl 1 Nederland is Geregeld Typ dit in bij Google en het levert bijna 10.000 hits! Is Nederland overgeregeld?? 2 Copyright Communicatie BV [Presentatie PPA2008.ppt]
Nadere informatieHAGA Ziekenhuis. Techniek bedrijf Van Detail naar Regie met NEN Hans Heesen. Eef Bouman. HAGA - Onderhoudsniveaus
HAGA Ziekenhuis Techniek bedrijf Van Detail naar Regie met NEN 2767 Hans Heesen Eef Bouman HAGA - Onderhoudsniveaus Aard en omvang Dia 2 HAGA Onderhoudsniveaus Visie RvB Opdrachtgever wil het uitbesteden
Nadere informatieUw vertaling van begin tot eind
Uw vertaling van begin tot eind Bij Concorde Group hebben we kwaliteit en flexibiliteit vanzelfsprekend hoog in het vaandel staan. Een vertaling moet precies aan uw wensen voldoen. Want een echt goede
Nadere informatieVoor een eigenwijze kijk op certificatie. Uw partner voor al uw certificatie
Voor een eigenwijze kijk op certificatie Uw partner voor al uw certificatie Wie is NIKTA NIKTA is dé partner voor certificerings- en examineringsvraagstukken. We leveren graag maatwerk en hechten veel
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieLezen is cool. Pilot met vrij lezen op vmbo- KB in Duiven slaat aan. Door: Elise Haarman
Lezen is cool Pilot met vrij lezen op vmbo- KB in Duiven slaat aan Door: Elise Haarman Toen docent Nederlands Hans van Kol vorig jaar gevraagd werd om mee te doen aan een project om zijn vmbo- leerlingen
Nadere informatieSAFETY CLASS, Programma 2012-2013
SAFETY CLASS, Programma 2012-2013 Wilt u een - pert worden? In de markt van explosieveiligheid gaan de ontwikkelingen in een steeds sneller tempo. Denk bijvoorbeeld aan de zone 2 toepassingen en de opmars
Nadere informatiehavo-top! hv.penta.nl
havo-top! In Hoogvliet start per 1 augustus 2015 een havo- TOP opleiding in het profiel Economie en Maatschappij. Door de samenwerking tussen de PENTA business school Hoogvliet, het VAVO Rijnmond College
Nadere informatieNEN 1010:2015. The making of. 1 september 2015. Moet dat nou echt, de nieuwe NEN 1010
NEN 1010:2015 The making of 1 september 2015 1 Even voorstellen: Johan van Velthoven Afgestudeerd in Elektrotechniek TU Eindhoven, Nederland Werkervaring Royal Philips Electronics: > Innovatieve ontwikkelingen
Nadere informatieONTWIKKELING VAN ASSET MANAGEMENT INTRODUCTIE VOOR NEDERLANDSE PROVINCIES INTERPROVINCIAAL OVERLEG
John de Croon 6 oktober 2011 ONTWIKKELING VAN ASSET MANAGEMENT INTRODUCTIE VOOR NEDERLANDSE PROVINCIES INTERPROVINCIAAL OVERLEG Inhoud Waarom is asset management belangrijk Wat verstaan we onder asset
Nadere informatieJaarprogramma 2011. Laat zien dat uw bedrijf een competente bouwpartner is als het gaat om innovatieve duurzame oplossingen!
Jaarprogramma 2011 Laat zien dat uw bedrijf een competente bouwpartner is als het gaat om innovatieve duurzame oplossingen! Meer dan wordt u aangeboden door het Centrum voor Innovatie van de Bouwkolom
Nadere informatieWij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.
Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat
Nadere informatieHandleiding Docenten/Begeleiders
Handleiding Docenten/Begeleiders In dit document vindt u een aantal handige tips en wetenswaardigheden die van pas kunnen komen wanneer u het invullen van de JOB-monitor klassikaal begeleidt. 1. Algemene
Nadere informatiead Matres Upgrade Functioneel Beheer Word in drie maanden functioneel beheerder Benut je werkervaring Leren in de praktijk Persoonlijke begeleiding
Upgrade Functioneel Beheer Leren in de praktijk Benut je werkervaring Opleiding op maat Persoonlijke begeleiding Word in drie maanden functioneel beheerder Upgrade Functioneel Beheer Als je - optimaal
Nadere informatie41 december 2010. MAT Afbouw Zaltbommel. Ale van der Veen van Gerko Afbouw op het project Wave. MATinfo 1
MAT Afbouw Zaltbommel # 41 december 2010 Ale van der Veen van Gerko Afbouw op het project Wave #37 - januari 2009 Hotel Zwolle MATinfo 1 Ale van der Veen 26 jaar, lts, werken/leren als timmerman, bij MAT
Nadere informatieDomotica, ICT en Beveiligingsinstallaties
Domotica, ICT en Beveiligingsinstallaties Steeds meer systemen zijn straks digitaal, gekoppeld en draadloos. In huis, op het werk en eigenlijk overal. Deze acht innovaties worden in de toekomst alleen
Nadere informatieWaarde-volle zorg is ook nog JONG!
Waarde-volle zorg is ook nog JONG! LOC maakte een nieuwe visie op de zorg. Die heet Waarde-volle zorg. Allerlei mensen herkennen zich daar in. Dat komt doordat die gaat over dingen die voor ons allemaal
Nadere informatieNet dat beetje meer, en daar zijn wij trots op!
Niet groter, maar slimmer en kleiner is het antwoord op onze huidige economische problemen. Abel accountants is een klein accountantskantoor. Bewust klein omdat wij geloven in persoonlijke contacten, een
Nadere informatieTrainingen Leren is investeren
en Leren is investeren Voordeel voor u en uw klanten Op drie locaties in Nederland verzorgt Resideo trainingen over Honeywell Home-producten. In een dag- of dagdeel doet u actuele kennis op en gaat u actief
Nadere informatieOnderhoud en vervanging
Wet- en regelgeving Onderhoud en vervanging Algemeen Elk gebouw heeft onderhoud nodig, dus ook Scoutinggebouwen. Een goed Scoutinggebouw biedt een veilig en betrouwbaar onderkomen voor de leden en het
Nadere informatieSPC360: specificeren, programmeren en contracteren. SPC360 en AT Osborne 2016 Q1
SPC360: specificeren, programmeren en contracteren Andere contractvormen In de utiliteitsbouw worden steeds vaker andere contractvormen toegepast. Het zijn tools die hun oorsprong vinden in de wereld van
Nadere informatieFeeding the world with solar power.
Feeding the world with solar power. inteqnion-solar.com Zonne-energie. Duurzame energiebron van de toekomst. De markt voor energievoorziening is volop in beweging. Fossiele brandstoffen als gas en olie
Nadere informatie! LERAREN HANDBOEK!!! 1e Editie, 2014
LERAREN HANDBOEK 1e Editie, 2014 1. Je eerste Workshop Om te beginnen In dit Leraren Handboek vind je een paar tips en tricks die je kunnen helpen bij het voorbereiden van je workshop. Als je nog nooit
Nadere informatieVerslag kernteam overleg nr. 4 WISE Donderdag 5 juni 2014 10.00 12.00 uur Het Breedhuis, Het Breed 16
Verslag kernteam overleg nr. 4 WISE Donderdag 5 juni 2014 10.00 12.00 uur Het Breedhuis, Het Breed 16 Aan het kernteam worden een aantal vragen voorgelegd naar aanleiding van de adviezen uit de zevende
Nadere informatiePositionering Ketensamenwerking
Positionering Ketensamenwerking Hans Wamelink, Faculteit Bouwkunde, Afdeling Real Estate & Housing 12-4-2011 Delft University of Technology Challenge the future Inhoud Succesfactoren Ketensamenwerking
Nadere informatieUW DROOMWONING IN TIEN STAPPEN. Waar woonwensen werkelijkheid worden
UW DROOMWONING IN TIEN STAPPEN Waar woonwensen werkelijkheid worden 1 2 DROOMPLEK GEVONDEN? OF ZOEKT U NOG? HOE WORDT UW DROOMWONING WERKELIJKHEID? Iedereen heeft dromen. Zeker als het om wonen gaat. Maar
Nadere informatieOver de meerwaarde van een EKH erkend keurbedrijf
Over de meerwaarde van een EKH erkend keurbedrijf U moet er toch niet aan dénken! De zorgplicht van de werkgever als het gaat om geschiktheid en blijvende veiligheid van ter beschikking gestelde arbeidsmiddelen.
Nadere informatieGroningen 20 2014-2015. Maintenance. www.alfa-college.nl
Groningen 20 2014-2015 Maintenance www.alfa-college.nl Jouw opleiding volg je bij het Alfa-college Het Alfa-college is het christelijk regionaal opleidingencentrum voor Noord- en Oost-Nederland. Deze brochure
Nadere informatieDe Architect. Luuk de Boer & Bas de Boer
De Architect Luuk de Boer & Bas de Boer 1. Wat is een architect? Iedereen woont of werkt in een gebouw, bijvoorbeeld: - een huis - een kantoorgebouw - fabriek - een school Soms heeft zo iemand een
Nadere informatieIP Businessmanager voor gevorderden
IP Businessmanager voor gevorderden mobiel integratie total cost of ownership (tco) management rapportages netwerken en ict vm en hosted oplossingen business manager integratie bedrijfs applicaties voip
Nadere informatie