Behandeling van kanker Het Onco-traject

Transcriptie

1 Behandeling van kanker Het Onco-traject 1

2 Complexiteit en verscheidenheid van kanker maakt Multidisciplinariteit noodzakelijk 2

3 Focus op interactie tussen de eerste en de tweede lijn

4 Duopresentatie

5 Eerste lijn Groen Dr.Paul Cornil Huisarts Mede-oprichter en Equipe-arts palliatieve thuiszorg Isphahan

6 Isphahan Is een palliatieve thuiszorgequipe in Arrondissement Turnhout 6

7 Huisarts begeleidt patiënt van wieg tot graf Hij kent de. Voorgeschiedenis Familieverbanden Gevoeligheden Individuele kwetsbaarheid 7

8 Huisarts is een vertrouwenspersoon een verbindingsman(vrouw), bemiddelaar en woordvoerder bij de specialist Hij bekijkt het ziekteproces ook psychosociaal Hij kiest mee andere hulpverleners, hij overlegt.en is een soort coach.

9 Huisarts is een vertrouwenspersoon Hij moet er vooral voor zorgen dat er rekening wordt gehouden met de wensen van patiënt het welzijn van patiënt en zijn familie staan centraal Soms ook organisator van second opinion wanneer het zeer ernstig is, complex is, het misloopt of bij wantrouwen

10 Tweede lijn Blauw Dr. Marc Martens Medisch Oncoloog AZ Turnhout en AZ Mol

11 Medisch Oncoloog Biedt zorg aan patiënten met vele soorten kanker Verantwoordelijk voor anti-kankerbehandelingen (chemotherapie, hormonale therapie, biotherapie, immuuntherapie ) In samenwerking met andere specialismen die kanker behandelen In samenwerking met éérste lijn 11

12 Medisch Oncoloog kernlid van multidisciplinair team coördinator/deelnemer van MOC 12

13 Medisch Oncoloog biedt aan kankerpatiënt behandeling en zorg Voor het ganse spectrum van de ziekte Wetenschappelijk Onderzoek Preventie Diagnose Behandeling Rehabilitatie onder vorm van revalidatieprogramma s Supportieve zorgen (oa pijntherapie) Palliatieve zorgen 13

14 Wat is kanker? 14

15 vormingsavond oncologie

16 Ongecontroleerde celdeling Eén of méérdere cellen ontsnappen aan de controlemechanismen Meer Groei dan Remming Een gezwel of tumor kan ontstaan Verlies van hun normale functie

17 17

18 18

19 Is kanker nog zo dodelijk? 19

20 Nu geneest 2 op 3 van kanker 20

21 40 jaar geleden stierf 2 op 3 van kanker

22 2 op 3 geneest van kanker Zeldzaam snel evoluerend en fataal op enkele maanden Bij jonge mensen die kanker krijgen zal men er alles aan doen om hen te genezen Bij meer patiënten die niet volledig kunnen genezen wordt het een chronische ziekte

23 2 op 3 geneest van kanker Wanneer men niet meer kan genezen is men palliatief maar dit wil niet zeggen terminaal Soms is het ook mogelijk om in de loop van het ziekteproces palliatieve chemotherapie of palliatieve radiotherapie te krijgen

24 Is palliatieve chemotherapie of radiotherapie zinvol? Palliatief wil zeggen de therapie is niet genezend Voorwaarden goede kwaliteit van leven acceptabele bijwerkingen (in balans met voordeel) levensverlenging is mogelijk doch niet noodzakelijk Samen met patiënt deze voorwaarden bewaken

25 Voorbeeld van palliatieve chemotherapie Patiënt met uitgezaaide blaastumor Dik en pijnlijk been door tumoraal vergrote klier die drukt op zenuw en ader van het been Therapie?

26 Dik en pijnlijk been Stap 1: Plaatsing buisje in ader (stenting) Start Zenuwpijnmedicatie Stap2: Start chemotherapie met afname van tumoraal vergrote klier Stap3: Stop zenuwpijnmedicatie Buisje in ader blijft ter plaatse

27

28 Voorbeeld van Palliatieve radiotherapie Pijn rechterdijbeen met pijnscore van 8/10 Bestraling van pijnlijke botmetastase Zeer effectief (8/10)

29 Eerste symptomen van kanker vaak bij huisarts gemeld Knobbel in borst Bloed in stoelgang Vermoeidheid

30 Een voorbeeld Knobbel in borst

31 Knobbel in borst Klinisch Onderzoek Mammografie/Echografie

32 Borstpad Samenwerking tussen 1 ste en 2 de lijn

33

34 Palpabele afwijking of positieve screening Huisarts maakt zelf afspraak < 48u Mammoechografie Bespreking resultaat door huisarts < 48u verwijzing naar borstkliniek 34

35 Diagnose borstkanker bevestigd Borstchirurg deelt resultaat mee Borstchirurg doet eerste mededeling over behandeling (meestal heelkunde) Verwijzing naar huisarts na telefonisch overleg Na heelkunde MOC met huisarts 35

36 MOC Wat is MOC?

37 Is dit een MOC?

38 Ceci n est pas un moc

39 Foto van MOC

40 Multidisciplinair oncologisch consult Naar aanleiding van diagnose of evolutie van kanker overleg over behandeling tussen verschillende zorgverleners

41 MOC Geörganiseerd per tumorgroep BorstMOC DioMOC PneumoMOC

42 Deelnemers BorstMoc Huisarts Borstchirurgen Gynaecoloog Anatomopatholoog Borstradioloog Oncologen Radiotherapeuten Borstverpleegkundige (trajectbegeleiding) Borstpsychologe..

43 MOC Rol van huisarts Aanwezigheid Liefst ter plaatse of via TeleMOC Algemene gezondheidstoestand van patiënt Thuissituatie Uitleg krijgen over voorgestelde therapie Na MOC overleg met patiënt en zijn familie Deelname aan opvolging

44 Waarom is patiënt niet aanwezig op MOC? - medisch overleg - onafhankelijkheid - vertrouwelijke informatie - verkeerde interpretatie van informatie - huisarts vertegenwoordigt patiënt

45 Pauze Noteer uw vragen en geef uw vragen door

46 Waar is er ook een belangrijke rol voor de huisarts?

47 In de behandelingen die thuis gebeuren zoals inname van pillen

48 Steeds meer perorale/subcutane oncologische behandelingen Peroraal : via mond Subcutaan: onderhuids

49 Via mond Sunitinib Abiraterone Everolimus Imatinib Lapatinib Pazopanib 49

50 Onderhuids Erythropoïtine Bortezemib Denosumab Traztuzumab 50

51 Kenmerken Vaak gaat het over bio- of targettherapie Vaak specifiek bijwerkingsprofiel Vaak duur (tot meer dan Euro per jaar) Vaak enkel verkrijgbaar via ziekenhuisapotheek..

52 Oncologische therapie thuis 1. Patiënt met kanker. 2. Oncologische therapie thuis. 3. MOC + huisarts: Multidisciplinaire bespreking behandeling, info medicatie en follow up, on site verslag, beslissing start therapie. (4. Consultatie huisarts) 5. Consultatie oncoloog info therapie, verantwoordelijkheid en opvolging aan de hand van opvolgingsmap, onderzoeken, voorschrift medicatie, invullen en meegeven opvolgingsmap. 6. Consultatie huisarts: tussentijdse controle(s), info, invullen opvolgingsmap. 7. Consultatie oncoloog: Info, evaluatie therapie effect, onderzoeken. 8.Gespecialiseerde verpleegkundige: info, coördinatie, invullen opvolgingsmap. 9.Ziekenhuisapotheek: info, interactie, afleveren medicatie. 10.Offinca apotheek: Info., interactie

53 Alternerende follow-up zo mogelijk

54 Rol huisarts Beoordeelt mee wenselijkheid van therapie Huisarts schat mee draagkracht van patiënt in Ondersteunt als vertrouwenspersoon therapietrouw

55 Participatie van patiënt Via dagboek Brengt dossier huisarts mee Haalt zelf medicatie af in apotheek

56 Goede Communicatie Mondeling (telefonisch, moc) Via brieven Via Dagboek versterkt het vertrouwen

57 In Vlaanderen Lage deelname Huisartsen aan MOC : < 5% Hoe bevorderen?

58 Hoe bevorderen? Maak het gemakkelijk Responsabiliseren

59 Maak het gemakkelijk speel in op verschillen Telefonisch TeleMOC Aanwezigheid (Gouden Standaard) Brieven

60 Responsabiliseren Huisarts responsibiliseren door verantwoordelijkheid te geven Onder andere inschatten van patiënt in zijn omgeving met zijn mogelijkheden en zijn beperkingen

61 Onco-geriatrie Kanker komt vooral bij ouderen voor

62 Frailty Inschatten van kwetsbaarheid, draagkracht van oudere patiënte is belangrijk Zeer fitte bejaarde met grote weerbaarheid en nog veel plannen versus bejaarde met zeer slechte conditie en depressieve gedachte Meetinstrumenten om Frailty te meten

63 Geriatric Assesment Helpt bij beslissing: Welke patiënte moeten we juist wel therapie geven en welke patiënte moeten we geen actieve therapie meer geven

64 Contact met huisarts Kankertelefoon: de vragen of problemen waarmee ze zitten bespreken met de huisarts Ik heb mijn huisarts niet meer gezien of gecontacteerd van voor of direct na de diagnose en zeker niet meer gedurende het ganse onco-traject Ze hadden nog enkel contact met hun specialist. De huisarts was niet meer mee in hun ziekteverhaal

65 Enkel te vermijden wanneer we er allen samen iets aan willen doen Allen: zowel de specialist, de huisarts als de patiënt zelf Dat we er allen van overtuigd zijn dat het contact met de huisarts cruciaal is en blijft

66 Contact met de huisarts An 76 jaar Indeukingen van bot met veel pijn. moeizame diagnose via bloedonderzoek diagnose van ziekte van Kahler Verwijzing naar hemato-oncoloog

67 Contact met huisarts De huisarts krijgt regelmatig verslagen Krijgt verslagen Krijgt verslagen Echtgenoot komt aan de deur na 6 maand voor voorschriften van morfine HA zegt: Eenmalig is dit OK

68 Contact met huisarts Enkele weken later zelfde scenario HA zegt: Dit kan ik toch niet blijven doen zonder patiënt te zien maar maakt wel voorschrift voor griepvaccin Opmerking man van patiënte: We moeten al zoveel naar de dokter in het ziekenhuis

69 Contact met huisarts In volgende verslag: Griepvaccin in ziekenhuis toegediend HA belt hematoloog op en uit zijn ongenoegen over gemiste kans tot samenwerking Hematoloog toont begrip en organiseert op haar consultatie gesprek met patiënte, haar man en huisarts

70 Epiloog Hematoloog betoont spijt Afspraak wordt gemaakt om patiënte wisselend te volgen Opdracht aan allen om de vertrouwensrelatie die tussen patiënt en huisarts bestaat te bestendigen

71 Contactbevorderend Deelname MOC Echte multidisciplinariteit Regelmatig overleg: telefoontje Actief betrekken in opvolging: Bloednames Tussentijdse controles Verwijzen voor niet oncologische problemen (griepvaccin)

72 Het zwarte gat na therapie Tijdens therapie veel contacten, veel zorg, aandacht van familie. als de actieve behandelingen stoppen hernemen van gewone leven wordt verwacht In het kader van het kankerplan stopt dan ook de terugbetaling van de psychosociale ondersteuning.oa daarom is het belangrijk dat de relatie met de huisarts behouden is

73 Kantelmoment bij reeds gevorderde kanker Patiënt zegt tegen huisarts Ik zie het niet meer zitten Voor mij stopt het hier Ik ben op Op voorstel van huisarts: POC of palliatief multidisciplinair oncologisch consult

74 Palliatief oncologisch multidisciplinair consult Bij verslechtering van algemene toestand Bij recidief Huisarts kan ook coördinator zijn samen met oncoloog Thuisverpleegkundige, Palliatieve thuiszorg, Palliatief supportteam, onco-nurse, pijnverpleegkundige

75 Vragen tijdens POC Wat kan nog? Wat kan patiënt nog aan? Wat wil patiënt nog? Wat is het beste voor deze patiënt in deze situatie? (maatwerk) Zorgen we ervoor dat behandelen niet mishandelen wordt ECHTE MULTIDISCIPLINARITEIT IS BESTE GARANTIE TEGEN THERAPEUTISCHE HARDNEKKIGHEID

76 Dank u voor uw aandacht Nog vragen?