REGIO ARNHEM. Jaarverslag 2012

Transcriptie

1 REGIO ARNHEM Jaarverslag 2012

2 pagina 2 Jaarverslag Voedselbank Arnhem 2012 Jaarverslag Inhoudsopgave Net als een bank brengt een voedselbank vraag en aanbod bij elkaar. De vraag naar voedsel komt van mensen die van zeer weinig leefgeld moeten rondkomen. Het aanbod van voedsel komt van bedrijven die bepaalde producten niet meer (tijdig) kunnen verkopen en in plaats van het te vernietigen aan ons leveren. 1 Inhoudsopgave 2 2 Inleiding / voorwoord 3 3 Organisatie 4 4 Afdeling Aanmelding 5 5 Afdeling Uitgiftepunten 6 6 Afdeling Voedselverwerving. 7 7 Afdeling Transport 9 8 Afdeling Opslag-Pakketverwerking 10 9 Afdeling Vrijwilligers Afdeling Lokale voedselbanken Afdeling Fondsenwerving Afdeling Faciliteiten Afdeling Communicatie Financiën 17 Bijlagen: 1. Ontwikkeling aantal pakketten per week vanaf start tot eind Organigram per ultimo Werkgebied Voedselbanken Nederland, regio Arnhem per april 2013 Stichting Voedselbanken Nederland, regio Arnhem Evertsenlaan GA Velp Telefoon: Fax: info@voedselbankarnhem.nl Internet: Distributiecentrum: Bruningweg BM Arnhem (Bezoek alleen op afspraak) Rabobankrekening: KvK centraal Gelderland:

3 Jaarverslag Voedselbank Arnhem 2012 pagina 3 2 Inleiding / voorwoord Voor u ligt het jaarverslag van Voedselbanken Nederland, regio Arnhem over het jaar Met dit verslag willen wij u een indruk geven van wat de Voedselbankorganisatie inhoudt en van het vele werk dat in 2012 door alle vrijwilligers van de regionale Voedselbank Arnhem en de daarbij aangesloten lokale voedselbanken is verricht. Opnieuw zijn er nieuwe lokale voedselbanken bij gekomen in ons werkgebied en opnieuw zijn de activiteiten op alle fronten toegenomen. Dit wordt mede veroorzaakt, zo is onze inschatting, door de verslechterende economische omstandigheden die, zo verwachten wij, voorlopig nog verder voor een groei zullen zorgen. Professioneler Langzaam maar zeker zien we echter ook een ontwikkeling dat de grotere bedrijven in Nederland die op de een of andere manier met voedsel bezig zijn, de voedselbanken als fenomeen steeds serieuzer gaan nemen. Het is niet meer weg te denken in onze maatschappij. De bedrijven, maar ook andere organisaties en instanties verwachten wel van de voedselbanken dat ze op een min of meer professionele manier met elkaar kunnen omgaan. Als voedselbanken zijn we hier nog niet altijd helemaal klaar voor. Vandaar dat wij het toejuichen dat het bestuur van Voedselbanken Nederland het initiatief heeft genomen om met wijzigingsvoorstellen te komen om deze slag wel te kunnen maken. In 2012 zijn op landelijk niveau belangrijke eerste stappen gezet tot een herinrichting van de landelijke voedselbankorganisatie. Landelijke organisatie Naar aanleiding van het eerste landelijke Raadplegende congres waar alle voedselbankbestuurders in Nederland waren uitgenodigd in november 2012, worden er op dit moment plannen uitgewerkt waarbij het de bedoeling is om de landelijke organisatie democratischer te maken door de omvorming naar een vereniging waarbij alle voedselbanken zelf rechtstreeks lid kunnen worden (en niet meer via de regionale voedselbanken). Daarnaast is het de bedoeling om het beleid te harmoniseren zodat duidelijk wordt welk beleid door alle voedselbanken gevoerd moet gaan worden en welke vrijheid de voedselbanken zelf behouden om invulling te kunnen De Open Dag op 8 september 2012 trok veel (400) bezoekers. geven aan hun activiteiten in de locale gemeenschap. De laatste belangrijke stap is het opzetten van een landelijk vereniging- en servicebureau dat ten dienste staat van alle voedselbanken in Nederland. Ook dit landelijk bureau, zo is de bedoeling, gaat werken met vrijwilligers of medewerkers van bedrijven die hun personeel om niet beschikbaar stellen. Alles bij elkaar een belangrijke ontwikkeling om weer een stap verder te kunnen zetten in het verder professionaliseren van de voedselbankactiviteiten in Nederland. Stappen die gezet moeten worden vanwege de eisen die door wetgeving en onze omgeving aan de voedselbanken worden gesteld. Al deze landelijke ontwikkelingen zijn mooi, maar om het bij de eigen voedselbank elke week (52 weken per jaar!) weer voor elkaar te krijgen om de pakketten, mooi gevuld, bij onze klanten te krijgen, en elke week alle lokale voedselbanken in onze regio weer te voorzien van een belangrijk deel van de inhoud van de voedselpakketten voor hun klanten, vergt een enorme inspanning van de inmiddels zo n 350 vrijwilligers bij de Voedselbank Arnhem. Wij zijn hen, naast onze toeleveranciers, sponsoren, donateurs etc. heel veel dank verschuldigd. Graag wens ik u veel leesgenoegen toe! Tom Hillemans, voorzitter Voedselbank Arnhem Doelstellingen De algemene doelstellingen van de Voedselbanken in Nederland zijn: a. het direct helpen van mensen die onder een bepaald bestaansminimum leven, door het uitreiken van voedsel dat door derden beschikbaar wordt gesteld; b. het tegengaan van verspilling van voedsel. Bij het bereiken van de algemene doelstellingen gelden de volgende uitgangspunten: a. (Regionale) Voedselbanken mogen geen commerciële activiteiten ontplooien, kopen zelf in principe geen voedsel in en vragen geen vergoeding aan personen voor wie de levensmiddelen bestemd zijn; b. initiatieven om de doelgroep van de (Regionale) Voedselbanken ook op andere terreinen te ondersteunen, zullen niet plaatsvinden onder de naam van de voedselbank; c. (Regionale) Voedselbanken zijn vrijwilligersorganisaties die geen salarissen of daarop lijkende vergoedingen aan haar vrijwilligers betalen; d. door het bestaan van de (Regionale) Voedselbanken wordt aan armoede en verspilling in Nederland een gezicht geven.

4 pagina 4 Jaarverslag Voedselbank Arnhem Organisatie Het bestuur eind 2012 In Nederland zijn de voedselbanken georganiseerd in de Stichting Voedselbanken Nederland. Bij deze landelijke stichting zijn 8 regionale voedselbankorganisaties (stichtingen) aangesloten, waaronder de Stichting Voedselbanken Nederland, regio Arnhem. Alle regionale voedselbanken hebben een aansluitovereenkomst met de landelijke stichting, en hebben zich akkoord verklaard met het reglement van de landelijke organisatie. De regionale Voedselbank Arnhem is voortgekomen uit een initiatief van de Rotaryclub Rheden-Rozendaal om een voedselbank in Arnhem e.o. op te zetten. Sindsdien is dankzij de inspanning van een steeds groeiende groep vrijwilligers een organisatie opgezet die zo effectief mogelijk voedsel werft bij leveranciers om dit vervolgens in voedselpakketten te verspreiden onder die mensen en gezinnen in de regio Arnhem, die deze vorm van (tijdelijke) ondersteuning hard nodig hebben. Voedselverwerving- en distributie De regionale Voedselbank Arnhem werft zoveel mogelijk voedsel, verzamelt dit voedsel in haar distributiecentrum in Arnhem, stelt daar de voedselpakketten samen en distribueert vervolgens deze voedselpakketten over de bij haar aangesloten lokale voedselbanken. Vanaf de start is de regionale Voedselbank Arnhem is staat geweest om meer voedsel te verwerven dan voor het eigen werkgebied/ regio nodig was. In de landelijke samenwerking hebben we dus altijd voedsel beschikbaar kunnen stellen aan andere regio s in Nederland. Voor een kaartje van het werkgebied van de regionale Voedselbank Arnhem verwijzen wij naar bijlage 3. Lokale functie De regionale Voedselbank Arnhem vervult binnen Arnhem en direct omliggende gemeenten (Rozendaal, Rheden, Doesburg, Duiven, Lingewaard, Westervoort en Overbetuwe) ook de functie van lokale voedselbank. Dit betekent dat zij binnen die gemeenten de voedselpakketten zelf distribueert via eigen (22) uitgiftepunten waar de voedselpakketten overhandigd worden aan de afnemers. Bestuur De organisatie van de Voedselbank Arnhem is professioneel opgezet en kent naast een bestuur een organisatiestructuur met een aantal afdelingen onder leiding van coördinatoren. Het bestuur van de stichting bestond eind 2012 uit: - Th. (Tom) P.M. Hillemans MBA, voorzitter (sinds ) - Drs. M. (Marco) van der Woude, penningmeester (sinds ) - Mr. I.P.A. (Ivo) van Heijst, secretaris (sinds ) - ing. H. (Henny) Hurenkamp, lid (sinds ) Het bestuur is eindverantwoordelijk voor het goed functioneren van de regionale Voedselbank Arnhem. Zij beheert de financiën en zorgt dat aan alle wettelijke verplichtingen wordt voldaan. Bijzondere aandacht was er in 2012 onder meer voor de organisatiestructuur van de Voedselbank Arnhem, het arbo- en veiligheidsbeleid, de verzekeringsportefeuille en de implementatie van een nieuwe geautomatiseerd logistiek systeem. Afdelingen Elke afdeling wordt aangestuurd door een coördinator (in het bedrijfsleven zou je het een manager noemen). De afdelingscoördinatoren vormen samen met twee algemeen coördinatoren het coördinatorenoverleg; in het coördinatorenoverleg worden alle zaken besproken die nodig zijn voor het goed functioneren van de voedselbank. Iedere afdeling tenslotte steunt op een vaste groep vrijwilligers (zie bijlage 2 voor het organogram per 31 december 2012). Binnen de voedselbank zijn uitsluitend vrijwilligers actief. Er zijn dus geen betaalde krachten. Ook worden er geen vrijwilligersvergoedingen of reiskosten woon-werkverkeer betaald. Doordat we met zoveel vrijwilligers werken, die geen van allen full time werkzaam zijn voor de voedselbank, en de werkzaamheden plaatsvinden vanuit verschillende locaties (distributiecentrum, uitgiftepunten, vanuit huis etc.) is het van belang om goed volgens afgesproken processen te werken. Op die manier kan de continuïteit gegarandeerd worden doordat iedereen, inclusief alle vervangers, weten wie waarvoor verantwoordelijk is. In 2012 is de rol van het coördinatorenoverleg versterkt om de vele werkzaamheden van de verschillende afdelingen nog beter op elkaar te kunnen afstemmen. Tom Hillemans en Marco van der Woude, algemeen coördinatoren Het coördinatorenteam eind 2012

5 Jaarverslag Voedselbank Arnhem 2012 pagina 5 4 Afdeling Aanmelding Deze afdeling verwerkt de aanvragen vanuit het primaire werkgebied van Voedselbanken Nederland, regio Arnhem. Dit werkgebied bevat een achttal gemeenten (zie afbeelding in bijlage 3). Hulpverleners Aanmelding bij de Voedselbank Arnhem door een hulpvrager kan alleen gebeuren via een hulpverlenende instantie/een professionele hulpverlener, die als zodanig door de voedselbank erkend wordt. Het daarvoor benodigde aanmeldingsformulier kan gedownload worden van de website Om in aanmerking te komen voor een voedselpakket dient de hulpverlener voor zijn cliënt op dat formulier naar waarheid aan te geven, dat het netto besteedbaar leefgeld per maand van zijn cliënt onder de door de voedselbank bepaalde grens zit. Indien deze gegevens het verstrekken van een voedselpakket mogelijk maken, krijgt de cliënt daarvan bericht via zijn hulpverlener. Ook afwijzingen worden op deze manier doorgegeven. Alleen gezinnen woonachtig in het primaire werkgebied van Voedselbanken Nederland, regio Arnhem komen in aanmerking. Een eerste toewijzing gebeurt voor de duur van maximaal 26 weken, waarna een verlenging mogelijk is van telkens maximaal 26 weken. In principe kan de totale duur vier jaar bedragen, gelijk aan de periode van schuldsanering en een jaar extra wachttijd. Negen vrijwilligers Elke maandag en/of dinsdag van de week verwerkt het team Aanmelding, negen vrijwilligers, aanvragen die per post of mail binnenkomen en communiceert daarover met de hulpverleners. Toegewezen pakketten moeten door de cliënt elke vrijdagmiddag op een afgesproken uitgiftepunt afgehaald worden. Sinds de start in 2005 is er sprake van een continue groei van het aantal aanvragen. Per eind 2012 worden wekelijks ruim 840 voedselpakketten verstrekt. Cijfers Het aantal gezinnen dat begin 2012 wekelijks een voedselpakket ontving was 732. Per ultimo 2012 was dit 843. Hier is echter wel behoorlijk wat verloop in verdisconteerd. Deze 843 gezinnen bestonden uit 1128 volwassenen en 817 kinderen, in totaal dus 1945 personen. Dit is een ge- Een paar leden van de afdeling Aanmelding, bezig met hun wekelijkse werkzaamheden middelde gezinsgrootte van 2,3 personen per gezin. In de stand per ultimo 2012 zaten nog 349 gezinnen, die ook al een voedselpakket ontvingen aan het begin van Hieronder is te zien vanaf welk jaar ze een voedselpakket ontvangen van de voedselbank. 2005: : : : : : : : 393 De instroom van nieuwe gezinnen die gebruik maakten van de voedselbank in 2012 was 666 en de stand per 1 januari 718. In het totaal werden er dus gezinnen (is ca personen) geholpen. Tot slot een overzicht van de gezinssamenstelling van de gezinnen die per eind 2012 elke week een voedselpakket ontvangen. Herman Boesveld, coördinator Afdeling aanmelding Gezinssamenstelling per : 4722 gezinnen. aantal aantal kinderen gezinnen Eénoudergezin en meer Tweeoudergezin en meer

6 pagina 6 Jaarverslag Voedselbank Arnhem Afdeling Uitgiftepunten Uitgiftepunt als Trefpunt Om uiteindelijk de voedselproducten, die op ons distributiecentrum worden verwerkt, per krat en koelbox te distribueren onder onze klanten, maakt de (lokale) Voedselbank Arnhem gebruik van 22 uitgiftepunten, verspreid over 12 verschillende Arnhemse wijken en verder plaatsen als Doesburg, Dieren, Rheden, Velp, Duiven, Westervoort, Bemmel, Huissen, Elst en Zetten. In 2012 is het aantal uitgiftepunten uitgebreid van 20 naar 22 locaties. Een uitgiftepunt is het trefpunt waar vrijwilligers wekelijks rechtstreeks in contact komen met de mensen (klanten) die voedselhulp ontvangen in de vorm van een meestal goed gevulde tas met boodschappen. Uitbreiding aantal uitgiftepunten Ons beleid is er op gericht om ca gezinnen/personen per uitgiftepunt te bedienen. We proberen (i.v.m. de privacy van onze klanten) zoveel mogelijk de adressen van de uitgiftepunten voor de buitenwereld verborgen te houden. In 2013 zullen er een aantal uitgiftepunten bij komen om overbevolking te voorkomen. Er zijn op de 22 uitgiftepunten totaal zo n 165 vrijwilligers werkzaam. Een uitgiftepunt moet enigszins het karakter hebben van een buurthuis met bijvoorbeeld een gezellige zitruimte en een eenvoudige keuken om koffie te schenken. Daarnaast is het creëren van een open en gezellige sfeer mogelijk een hulpmiddel bij het doorbreken van een eventueel sociaal isolement van onze klanten. Privacy De vrijwilligers op een uitgiftepunt hebben ondertekend dat zij zorgvuldig om gaan met de privacy van onze klanten. Dit geldt trouwens voor alle vrijwilligers bij de voedselbank Arnhem. Onze vrijwilligers hebben het afgelopen jaar meer werkzaamheden gekregen op het uitgiftepunt als gevolg van de verscherpte regels voor de uitlevering van koel- en vriesproducten. Er moet extra gecontroleerd worden op de temperatuur en de koel-vriesproducten worden apart in koelboxen aangeleverd. Al onze uitgiftepunten, inclusief de koffie/thee, worden ons gratis ter beschikking gesteld. Een woord van dank is hier zeker op zijn plaats aan alle kerken, buurthuizen, wijkgebouwen en andere instanties die deze uitgiftepunten mogelijk maken! Joop Toeter, coördinator De vrijwilliger is naast gastheer/vrouw ook een luisterend oor, maar zit niet op de stoel van de hulpverlener. Aan de hand van een namenlijst, waarop alleen de gezinssamenstelling staat vermeldt, kunnen de vrijwilligers zelf schuiven met de inhoud van de pakketten rekeninghoudend met de achtergrond van onze klanten. Denk hierbij aan onze allochtone mensen en anderen die bijvoorbeeld geen varkensvlees of iets dergelijks mogen gebruiken. De voedselbank respecteert dit en de vrijwilliger lost dit ter plekke op. Het voedsel wordt vanuit het krat of koelbox met hulp van de vrijwilliger (en inclusief een toelichting over de houdbaarheid van de diverse producten), overgepakt in de tas van de klant. Toename Er is een kleine toename van klanten die problemen veroorzaken op een uitgiftepunt. Vaak zijn dat mensen met psychische problemen, of problemen met alcohol en/of drugs. In die gevallen wordt er overleg gepleegd met de hulpverleners. JoopToeter, coördinator Uitgiftenpunten (links) en Willy Knelissen, coördinator Vrijwilligers

7 Jaarverslag Voedselbank Arnhem 2012 pagina 7 6 Afdeling Voedselverwerving Het team van de afdeling voedselverwerving van de regionale Voedselbank Arnhem heeft in 2012 bestaan uit voedselverwervers, een binnendienst en een coördinator (ad interim). Samen proberen zij ervoor te zorgen dat de voedselpakketten van de voedselbank Arnhem goed gevuld kunnen zijn en de lokale voedselbanken in de regio elke week voorzien kunnen worden van circa tien consumenteneenheden per pakket; daarnaast draagt het team ook veel bij aan het landelijke voedselverwerving en coördineert zij mede de uitwisseling van voedselaanbod met de andere zeven regionale voedselbanken. Afspraken Gelukkig konden ook in 2012 afspraken met diverse nieuwe regionale en landelijke leveranciers worden gemaakt; Veel tijd is daarnaast uiteraard besteed aan het onderhouden van de relaties met de bestaande leveranciers. Om de relatie met onze leveranciers te verstevigen werd in april een relatie-contactdag georganiseerd. Een bijeenkomst waarbij leveranciers elkaar kunnen ontmoeten en tegelijk nadrukkelijk bedankt worden voor hun ondersteuning aan de voedselbank. Brainstormavond In oktober 2012 werd door de stichting Voedselbanken Nederland in samenwerking met Schuttelaar & partners uit Den Haag en de regionale voedselbank Arnhem op het distributiecentrum in Arnhem een brainstormavond georganiseerd voor (potentiële) landelijke leveranciers in het kader van 10 jaar voedselbanken. Hier werd onder andere gediscussieerd over maatschappelijk ondernemen, voedselleverantie als onderdeel van het companybeleid en over de (financiële) voordelen samen te werken met de voedselbanken. Deze bijeenkomst was bijzonder en zeer hoog gewaardeerd door alle deelnemers. Cijfers In de hiernaast staande grafiek zien wij dat de regionale voedselbank Arnhem in 2012 meer voedsel heeft ontvangen in vergelijking met Ontvangen aantal consumenteneenheden voedsel Voedselbanken Nederland, regio Arnhem Goederenontvangst in consumenteneenheden 2012 % 2011 % Ontvangen van de andere 7 regionale voedselbanken Rotterdam ,3% ,2% Haaglanden ,5% ,7% Brabant Zeeland ,9% ,1% Noord Holland ,8% ,8% Limburg ,0% ,2% Salland Twente ,7% ,3% Noord Oost ,6% ,0% ,9% ,2% Lokale voedselbanken (regio Arnhem) ,9% ,7% Bedrijven ,6% ,5% Overigen (part. etc.) ,7% ,6% ,0% ,0% Groei t.o.v. vorig jaar: 23,7% -3,1% In tonnen: In de tabel laten wij zien waar al het door de voedselbank Arnhem ontvangen voedsel 4.1 miljoen ce ( miljoen ce) in 2012 vandaan gekomen is. De sterke stijging van de ontvangen goederen in eenheden is geheel toe te schrijven door het sterk gestegen aanbod via bedrijven (van 2.6 miljoen naar 3.5 miljoen ce). Het aanbod via de overige regionale voedselbanken liet juist een daling zien.

8 pagina 8 Jaarverslag Voedselbank Arnhem 2012 In de hiernaaststaande tabel is aangegeven waar het voedsel dat de Voedselbank Arnhem ontvangen heeft in 2012 naar toegegaan is. In de grafiek onderaan de pagina is ten slotte weergegeven hoeveel voedsel de Voedselbank Arnhem in 2012 van andere regionale voedselbanken heeft ontvangen respectievelijk aan andere regionale voedselbanken heeft kunnen leveren. Bemoeming Sinds eind 2012 loopt Jan Willem Terheijden mee als beoogd coördinator Voedselverwerving. Inmiddels is hij in 2013 ook benoemd als coördinator Voedselverwerving en heeft Tom Hillemans zich uit deze functie teruggetrokken Tom Hillemans, coördinator voedselverwerving (a.i) Goederenuitgifte in consumenteneenheden 2012 % 2011 % Uitgegeven aan de andere 7 regionale voedselbanken Rotterdam ,5% ,7% Haaglanden ,1% ,8% Brabant Zeeland ,4% ,4% Noord Holland ,9% ,9% Limburg ,2% ,2% Salland Twente ,2% ,1% Noord Oost ,6% ,8% ,9% ,9% Uitgegeven aan lokale voedselbanken Nijmegen ,6% ,8% Apeldoorn ,1% ,5% Oost Achterhoek ,1% ,6% Wijchen ,0% ,7% Ede ,4% ,2% Tiel ,4% ,5% Doetinchem ,1% ,0% Montfortland ,9% ,8% Millingen a/d Rijn ,4% ,3% Zeist ,2% ,7% Neder Veluwe ,4% ,8% Zevenaar en Rijnwaarden ,6% ,4% Bommelerwaard ,1% ,9% Amersfoort ,1% ,0% Houten ,5% ,3% De Bilt ,3% Wijk bij Duurstede ,2% Groesbeek ,1% Elburg ,1% ,7% ,6% Arnhem ,3% ,2% ,0% ,8% Overigen (organisaties, voorraadverschillen e.d.) ,0% ,3% % % In tonnen: De voorraadadministratie is gebaseerd op consumenteneenheden. Uitgegaan is van een gemiddeld gewicht van 0,43kg per item. Ontvangen van en uitgegeven aan andere regionale Voedselbanken (in consumenteneenheden, x 1.000) Uitgegeven 2012 Ontvangen Brabant Zeeland Haaglanden Limburg Noord Holland Noord Oost Rotterdam Salland Twente

9 Jaarverslag Voedselbank Arnhem 2012 pagina 9 7 Afdeling Transport In 2012 zijn door de chauffeurs en bijrijders van de Voedselbank Arnhem weer veel ritten gemaakt naar locaties in Nederland om goederen af te halen voor ons distributiecentrum, maar ook voor andere lokale en regionale voedselbanken. Ook hebben wij elke vrijdag kratten en koelboxen naar de uitgiftepunten in ons verzorgingsgebied gebracht. Eigen chauffeurs Elke woensdag halen wij met een gesponsorde vrachtauto met eigen chauffeurs/bijrijders gesneden groenten af in Helmond voor onze eigen afnemers, maar ook voor een groot aantal lokale voedselbanken. In de loop van het jaar zijn de ritten naar het DC Deventer sterk verminderd door een afname van het aanbod. Op woensdag en in toenemende mate op donderdag hebben wij bij een groot aantal leveranciers incl. grote bakkerijen producten afgehaald voor zowel eigen gebruik als voor de lokale voedselbanken. Daarnaast hebben wij voor het afhalen van grote(re) partijen of zware pallets gebruik kunnen maken van de diensten van een aantal beroepsvervoerders. Onze collega s in Meppel hebben ook frequent gereden. Vrijdags Op vrijdag rijden wij met 5 auto s (3 eigen auto s en 2 sponsorauto s, waaronder het Rode Kruis) om de kratten en koelboxen naar 22 uitgiftepunten af te leveren. Op een aantal uitgiftepunten worden s middags de lege emballage weer afgehaald i.v.m. ruimtegebrek. De chauffeurs/ bijrijders werken volgens een van te voren afgesproken rooster. Gemiddeld was het aantal chauffeurs/bijrijders 30, maar om fysieke redenen en het vinden van een baan heeft een aantal zich afgemeld. Er is continu gezocht naar aanvulling van het aantal chauffeurs/bijrijders. Het aantal leveranciers en de frequentie van afhalen en afleveren van goederen is in 2012 licht gestegen, maar door gebruik te maken van verschillende externe vervoerders en verdere optimalisering van de afleverroutes op vrijdag is het totaal aantal gereden kilometers in 2012 gedaald van km naar km. Dank Een woord van dank aan onze chauffeurs/ bijrijders, die in het afgelopen jaar altijd klaar stonden om de transporten voor de Voedselbank Arnhem uit te voeren, ook onder extreme weersomstandigheden. Wim Savelkouls, coördinator transport

10 pagina 10 Jaarverslag Voedselbank Arnhem Afdeling Opslag-Pakketverwerking Deze groep, bestaande uit 3 dag teams en het team van de voorraadadministratie, zorgt voor het proces van de samenstelling van de pakketten tot en met de uitgifte van het voedsel aan de lokale voedselbanken en tot aan het op transport zetten van de pakketten naar de uitgiftepunten. Bovendien beheert deze groep de opslag van het binnengekomen en uit te geven voedsel, zowel fysiek in de hal als in de voorraadadministratie. Vaste vrijwiligers Het team bestaat uit zo n 65 vaste vrijwilligers en een aantal invalkrachten (met name voor op de donderdag) die samen per week ruim 400 uur werken, verspreid over de dinsdag t/m vrijdag. Het werven van nieuwe vrijwilligers was in 2012 geen probleem. De werkzaamheden in korte lijnen: Op dinsdag t/m donderdag worden geleverde partijen in ontvangst genomen. Deze worden geteld, gecontroleerd op houdbaarheidsdatum en in de voorraadadministratie opgenomen. De goederen worden vervolgens in de stellingen, koeling en vriezer opgeslagen. De opslaghallen waren in 2012 in het algemeen goed gevuld, met name aan het eind van het jaar. Op woensdag worden aan de hand van gegevens uit de voorraadadministratie de pakketten definitief samengesteld. Hierbij wordt zoveel als mogelijk gelet op de schijf van vijf om variatie in de samenstelling van het pakket aan te brengen. Daarna worden de pallets met het uit te geven voedsel verzameld op de werkvloer om uitgeteld te worden voor de pakketten die worden verspreid over onze 22 uitgiftepunten. Op donderdag wordt - aan de hand van de door de voorraadadministratie gemaakte lijsten - het voedsel voor de lokale voedselbanken op pallets klaargezet. Ondertussen worden bulkverpakkingen, zoals groente, fruit en snoep, voor Arnhem uitgezocht en in gezinsporties verpakt. In de koeling worden de koelproducten, zoals zuivel, groente en vleeswaren, uitgeteld en klaargezet. Op de voorraadadministratie wordt een toelichting op de die week verstrekte producten voor de lokale voedselbanken gemaakt. Albert Heijn versproducten levert op de donderdagavond geregeld versproducten, hetgeen betekent dat de werktijden op die donderdag dan doorgaan tot later op de avond en dat op de vrijdagmorgen vroeg begonnen wordt. Op donderdagmiddag en vrijdagmorgen wordt het voedsel, bestemd voor de lokale voedselbanken, opgehaald. Tegelijkertijd wordt alles aan de lopende band in gereedheid gebracht voor het inpakken van de voedselpakketten voor de 22 uitgiftepunten in Arnhem en directe omgeving. Ook worden extra producten voor de grote gezinnen klaargezet, dat in grijze kratten meegaat naar de uitgiftepunten. Gele boxen Eind 2011 is overgegaan op het over de volle breedte inzetten van de zogenaamde gele boxen bij het vervoer van koelproducten vanuit onze vestiging, waardoor de vereiste koelketen nog beter gewaarborgd kan worden. Ook gedurende 2012 heeft de VWA (Voedsel & WarenAutoriteit) regelmatig controles uitgevoerd. Soms kwam men met verbetersuggesties, maar nooit was sprake van tekortkomingen. Daarnaast voert Albert Heijn regelmatig controles uit over hoe de koude keten wordt gehandhaafd bij de levering van koelproducten. In Arnhem hebben we geen signalen ontvangen, dat men bedenkingen had over hoe wij daarmee omgaan, integendeel. Aanpassingen Landelijk zijn er wel regelmatig tekortkomingen geconstateerd, waardoor ook wij

11 Jaarverslag Voedselbank Arnhem 2012 pagina 11 weer aan het denken werden gezet. Op grond van die signalen hebben ook wij in 2012 aanpassingen doorgevoerd. Bijvoorbeeld producten van andere leveranciers dan AH worden precies hetzelfde behandeld als die van AH zelf. Er vinden nog vaker temperatuurmetingen plaats. Alle metingen worden vastgelegd in logboeken. Inventariseren (door testmetingen) in welke gevallen we het meeste risico lopen bij het in stand houden van de koude keten en daarop anticiperen. Eind 2012 zijn er aangepaste richtlijnen voor het omgaan met koel- en vriesproducten gepubliceerd en verspreid. Het over de volle breedte gebruiken van klapkratten en gele boxen levert het nodige klein leed op (verlies van klapkratten, kapotte hengsels aan gele boxen, uitgiftepunten die worden aangesproken op vuil ingeleverde boxen/kratten maar die dan aangeven dat ze schoon daar de deur uit zijn gegaan, ), maar per saldo zijn we hierover zeer tevreden. Inpakken Tussen 9:00 en uur worden op de vrijdag de pakketten voor de uitgiftepunten ingepakt, waarbij elke week aan en om de rollenbaan ongeveer 18 vrijwilligers betrokken zijn. Ook wordt voor de uitgiftepunten een speciale toelichting op het uitgegeven voedsel meegegeven. Per dagteam is in x groot overleg gehouden en tevens vergadert het team van de voorraadadministratie periodiek. Nieuwe software Begin 2012 is nieuwe software voor de voorraadadministratie (genaamd Emalo) in gebruik genomen. De invoering heeft de nodige (extra) arbeidsuren in beslag genomen, heeft de nodige aanloopproblemen en frustraties met zich meegebracht, maar eind 2012 kan gesteld worden dat we een pakket in gebruik hebben waarmee we goed uit de voeten kunnen. Enkele andere wetenswaardigheden: Regelmatig vragen groepen om niet alleen een voorlichting te krijgen op de Bruningweg, maar vragen zij ook om een dag mee te mogen helpen. Daar waren we terughoudend in. Met sommige groepen (bv. Delta Lloyd/Ohra) hadden en hebben we een structurele afspraak daarover, we willen gaan bekijken of we niet maandelijks 1 groep 1 dag kunnen inzetten bij (ad hoc) werkzaamheden. Ook in 2012 kwam er weer regelmatig een aanbod voor non-food. Het uitgangspunt is en blijft nee, tenzij. In 2012 is bijvoorbeeld wel in zee gegaan met een brillenactie voor onze afnemers en met de kerstactie van Q-Music. Certificering op het gebied van de voedselveiligheid is een nadrukkelijke wens. Dat traject zou in 2012 in gang worden gezet, dat is om verschillende redenen niet gebeurd. We hopen nu in 2013 dit certificaat te verkrijgen. Regelmatig wordt gediscussieerd over de vraag of we grootverpakkingen (bijvoorbeeld potten sambal met 10 liter inhoud) en/of vriesproducten waarvan de THT is verstreken, wel of niet moeten accepteren. Afspraken daarover willen we gaan aanscherpen. Tot slot enkele cijfers: In 2012 zijn 4,1 miljoen consumenteneenheden/porties van gemiddeld 400 gram ofwel 1640 ton ontvangen, een forse groei ten opzichte van Wekelijks zijn in 2012 gemiddeld voor 720 gezinnen (een forse groei ten opzichte van 2011) pakketten klaargemaakt. Er zaten gemiddeld 20 items in een pakket, waaronder in ieder geval brood, zuivel, verse groente en/of fruit en vlees(waren) en verder producten als frisdrank, chips, crackers, conserven, nootjes, sauzen. Voor de 20 lokale voedselbanken in de regio Arnhem, zijn daar bovenop, gemiddeld per week voor ongeveer 3000 gezinnen 12 items uitgegeven. Rudie van Onzen, coördinator opslag & pakketverwerking

12 pagina 12 Jaarverslag Voedselbank Arnhem Afdeling Vrijwilligers Verhouding vrijwilligers man/vrouw Vrijwilligers zijn de motor van de Voedselbank Arnhem De doelstelling van de voedselbank Arnhem is uitsluitend realiseerbaar door de inzet van onze vrijwilligers. Eind 2012 waren 347 vrijwilligers actief voor de Voedselbank Arnhem. Vrijwilligerswerk is vrijwillig maar niet vrijblijvend Voedselbank Arnhem is een sterk groeiende organisatie met 100% vrijwilligers. Sterke groei betekent voor onze organisatie dat de werkprocessen regelmatig moeten worden geëvalueerd en zo nodig moeten worden bijgesteld om professioneel te kunnen en blijven werken. Om de continuïteit in het werkproces binnen Voedselbank Arnhem te kunnen garanderen is het werven en selecteren van kandidaatvrijwilligers de hoofdtaak van de coördinator Vrijwilligers. Het is belangrijk de juiste persoon met de juiste vaardigheden te selecteren en zorgvuldig te beoordelen of hij/zij ook past in het team. Versterkingen Om te kunnen voldoen aan de toegenomen vraag naar voedselpakketten en de eisen ten aanzien het bewaken voedselveiligheid, zijn wij het afgelopen jaar actief bezig geweest met het versterken van een aantal afdelingen. Zo is het Coördinatoren team(zie organogram) op de gewenste sterkte gebracht en zijn de afdelingen Communicatie,Voedselverwerving, Facilitair en Vrijwilligers gegroeid. Vacatures Onze actuele vacatures presenteren wij op onze website, d.m.v. VIA (VrijwilligeInzetArnhem), de media en benaderen onze netwerken. Tevens hebben wij een structurele samenwerking met re-integratiebureau s en trajectbureau s. Binnen de voedselbank Arnhem zijn leden van diverse groepen/clubs/organisaties werkzaam zoals de Odd Fellows, de Lions, het dames Hockeyteam Upward, dames Inner Wheel Arnhem Gelria, Inner Wheel Arnhem-Rijn-IJssel en het Rode Kruis. Stand aantal vrijwilligers per ultimo 2012 % aantallen Bestuur 1,1 4 Coördinatie algemeen 0,5 2 Aanmeldingen 3,0 11 Uitgiftepunten 45,5 167 Voedselverwerving 2,2 8 Transport 10,6 39 Opslag-pakketverwerking 28,3 104 Vrijwilligers 0,8 3 Lokale voedselbanken 0,3 1 Faciliteiten 2,5 9 Projectbureau en overig 1,1 4 Communicatie 2,7 10 Fondsenwerving/ donateurs 1, Er zijn vrijwilligers die meer dan één functie hebben. Zij worden dan bij alle afdelingen meegeteld waar ze een functie vervullen. Diversiteit Voedselbank Arnhem heeft een diversiteit aan functies voor diverse afdelingen. Bijvoorbeeld: administratief, chauffeur, facilitair, pakketverwerking, fondsenwerving, donateursadministratie, voedselverwerving, communicatie uitgiftepunten, voorraadadministratie en coördinatie. In 2012 zijn wij gestart met een projectbureau, waarbij projectleiders werkzaam zijn die leiding geven aan diverse kort lopende projecten zoals het project haalbaarheidsonderzoek meerdaagse uitgifte van voedselpakketten en het project voedselveiligheid. Cursussen Voedselbank Arnhem stelt vrijwilligers in de gelegenheid cursussen te volgen. Een groot aantal vrijwilligers heeft in 2012 deelgenomen aan de reanimatiecursus. Tevens werd de mogelijkheid geboden het heftruckbewijs te behalen. De workshops van Volare zijn goed bezocht. Als blijk van waardering voor het vele werk dat onze vrijwilligers verrichten organiseren wij jaarlijks een vrijwilligersavond. Dit jaar werd deze gehouden op 22 november 2012 in samenwerking met rederij Eureka. Onze vrijwilligers en partners werden gastvrij ontvangen en konden genieten van een uitstekend stamppottenbuffet met live muziek tijdens de vaartocht. Tijdens deze avond hebben wij een groot aantal vrijwilligers in het zonnetje gezet die ruim 5 jaar of langer actief zijn bij de voedselbank. Zij ontvingen uit handen van Tom Hillemans, voorzitter VBA Arnhem, een zilveren speld met het voedselbank logo. Door bemiddeling van De Arnhemse Uitdaging, was er voor alle vrijwilligers die avond een dankjewel cadeau, wat enthousiast werd ontvangen. Functiewisseling Per 1 september 2012 heeft er een functiewisseling plaatsgevonden bij Stafafdeling Vrijwilligers. Na ruim 6 jaar actief te zijn geweest als coördinator Vrijwilligers heeft Joop Toeter het stokje overgedragen aan Willy Knelissen, die na een ruime inwerkperiode deze functie heeft aanvaard. Joop heeft veel vrijwilligers in deze functie zien gaan en komen (784), waarvan ruim 80 vrijwilligers momenteel langer dan 5 jaar actief zijn. Joop Toeter blijft overigens werkzaam binnen de voedselbank als coördinator Uitgiftepunten. Wij zijn Joop zeer dankbaar voor de zorg en passie waarmee hij zijn functie als Coördinator Vrijwilligers al die jaren heeft uitgevoerd. Met trots en grote waardering voor alle vrijwilligers die gedurende 2012 een deel van hun tijd beschikbaar hebben gesteld om vrijwilligerswerk te verrichten bij de voedselbank Arnhem. Willy Knelissen, coördinator vrijwilligers

13 Jaarverslag Voedselbank Arnhem 2012 pagina Afdeling Lokale voedselbanken Het werkgebied van onze regionale voedselbank omvat het grootste deel van Gelderland en het oostelijk deel van de provincie Utrecht. In dit gebied bevinden zich de volgende lokale voedselbanken: Amersfoort, Apeldoorn, Arnhem (naast de regionale functie), Bommelerwaard, De Bilt, Doetinchem, Ede, Houten, Millingen aan de Rijn, Montferland, Neder-Veluwe, Nijmegen, Oost-Achterhoek, Rivierenland, Wijchen e.o., Wijk bij Duurstede, Zeist en Zevenaar en Rijnwaarden. In de loop van dit jaar werden voedselbanken opgericht in Elburg- Oldebroek en in Groesbeek. Met al deze voedselbanken is een aansluitingsovereenkomst afgesloten. Zoals uit de hiernaast staande tabel blijkt maakten bijna alle lokale voedselbanken in de eerste tien maanden van dit jaar een forse groei door. Lokale voedselbanken Vanuit het distributiecentrum van de regionale Voedselbank Arnhem worden wekelijks de pakketten van de lokale Voedselbank Arnhem samengesteld. Daarnaast heeft de regionale voedselbank de inspanningsverplichting om aan de andere lokale voedselbanken binnen de regio Arnhem elke week 8 tot 12 consumenteneenheden per pakket te leveren. Gemiddeld kwam dit zelfs op 12 consumenteneenheden per week (tegen 12,1 in 2011). In totaal hebben wij 1,27 miljoen consumenteneenheden aan de lokale voedselbanken geleverd (buiten Arnhem zelf). De lokale voedselbanken slaagden er in de inhoud van de pakketten te verdubbelen met lokaal verkregen voedsel, een aantal zelfs veel meer dan dat. Haalbaarheidsonderzoek In het najaar werd een haalbaarheidsonderzoek gestart om te bezien of uitgifte (o.a. aan de lokale voedselbanken) op verschillende dagen mogelijk is. Diverse lokale voedselbanken werden daartoe bezocht. Het onderzoek zal in 2013 afgerond worden. Regioadviesraad Vertegenwoordigers van alle besturen van de lokale voedselbanken vormen samen de regioadviesraad. Deze kwam in 2012 vijf keer bijeen. In dit overleg worden afspraken gemaakt over de samenwerking tussen de regionale voedselbank en De teruggang bji Zeist is veroorzaakt door verzelfstandiging van De Bilt en Wijk bij Duurstede. Elburg-Oldebroek en Groesbeek e.o. zijn in 2012 begonnen. de lokale voedselbanken. Ook worden de landelijke ontwikkelingen besproken en standpunten meegegeven aan de vertegenwoordiger van de regionale voedselbank in het landelijk bestuur. Een belangrijk vast agendapunt is de onderlinge uitwisseling van ervaringen en ideeën. Men leert van elkaar. Dit jaar werd voor een iets andere opzet van de vergaderingen van de regioadviesraad gekozen. Voor elke vergadering werd telkens een verschillend hoofdthema geagendeerd. Zo kwamen aan de orde: aanmelding, voedselveiligheid en certificering (met een voordracht door mw. Toos Houwers), voedselverwerving, vrijwilligers en uitgiftepunten. Bij deze vergaderingen is de Arnhemse coördinator van dat gebied aanwezig, terwijl ook van de lokale voedselbanken zoveel mogelijk die medewerkers komen die zich met dat onderwerp bezig houden. Dit bevordert zeker de onderlinge communicatie per vakgebied. Afgezien van dit structurele overleg vinden er talloze contacten plaats via en telefonisch: voor operationele zaken met de medewerkers van opslag en pakketverwerking, voor beleidsmatige zaken met de coördinator. Bij diverse (feestelijke) gelegenheden werd een bezoek gebracht aan een lokale voedselbank. André Willemsen, coördinator lokale voedselbanken

14 pagina 14 Jaarverslag Voedselbank Arnhem Afdeling Fondsenwerving De Voedselbank ontvangt al het voedsel voor niets. Een groot deel van de diensten en verbruiksartikelen die we gebruiken worden in natura gesponsord, d.w.z. voor niets geleverd. Er zijn helaas ook nog zaken waarvoor we gewoon moeten betalen, zoals energie, brandstof, verzekeringen en ongediertebestrijding. In totaal zijn we daar als organisatie zo n euro per jaar aan kwijt; dat geld moeten we op een of andere manier inzamelen. Dekking exploitatiekosten In 2012 is het fondsenwervingsteam wat minder actief geweest. Toch werden van de diverse doelgroepen (kerken, serviceclubs, particulieren, bedrijven en gemeenten) voldoende middelen ontvangen om de exploitatiekosten te dekken. Daarnaast waren er opbrengsten van de VriendenLoterij, van het winkeltje, van de landelijke organisatie en van de verhuur van een deel van ons pand. Uit onderstaand overzicht blijkt uit welke bronnen geld verkregen werd. Het Winkeltje Ontvangen gelden Vrienden Loterij Donateurs/schenkingen Verhuur pand Winkel Provincie/gemeenten Bijdragen Voedselbanken NL Overig Marco van der Woude, coördinator fondsenwerving (a.i.) Ook scholen houden acties, hier de Pieter Brueghelschool in Arnhem, zij hebben tijdens het jaarlijkse Zomerfeest een bedrag van maar liefst 3800 euro ingezameld.

15 Jaarverslag Voedselbank Arnhem 2012 pagina Afdeling Faciliteiten Sinds 2010 heeft de Voedselbank Arnhem de beschikking over een eigen distributiecentrum aan de Bruningweg in Arnhem. Electriciteitsvoorziening In 2012 is er veel aandacht uitgegaan naar de elektriciteitsvoorziening. Vanaf het begin hebben we problemen gehad met de capaciteit. De vriescel, de koelcel en alle andere elektrische apparaten en lampen trokken zoveel stroom dat de bestaande installatie het niet aankon. Al snel zijn we tot de conclusie gekomen dat de capaciteit uitgebreid moest worden. Dat had heel wat voeten in aarde! Er moest een nieuwe kabel gelegd worden vanuit het transformatorhuisje tot achter op ons terrein. We hebben er nu voor gekozen om de stroomvoorziening in tweeën te splitsen (twee meters), hetgeen ook kon omdat het pand fysiek in tweeën is te delen. Dit voorkwam dat we in de hogere, industriële vastrechttarieven terecht kwamen. In de loop van het jaar is ook de voorgevel wit geschilderd door leerlingen van een school. Het geeft het pand een frisse uitstraling. Voorts is onze elektrische installatie uitvoerig onderzocht door een extern bureau. Dit heeft ertoe geleid dat op een aantal punten verbeteringen zijn doorgevoerd en nog zullen worden doorgevoerd. Daarnaast worden er continue kleine onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd. Brood op weg naar opslag in de vriescel. Richard de Groot, coördinator faciliteiten

16 pagina 16 Jaarverslag Voedselbank Arnhem Afdeling Communicatie Het merk Voedselbank heeft in het afgelopen jaar nog verder aan kracht gewonnen. In 2012 werd zowel in de landelijke media (tv, radio, kranten) als in de regionale en lokale media steeds meer aandacht besteed aan de voedselbanken, en hun steeds grotere rol in de verslechterende economische omstandigheden. De website wordt continu actueel gehouden. Versterking Het communicatieteam is in de loop van het jaar aanzienlijk versterkt met een journalist en een professionele vormgever. Beiden hebben hun stempel inmiddels gedrukt op het uiterlijk van de nieuwsbrief die in keer verscheen. De nieuwsbrief is primair gericht op het informeren van externe partijen en wordt ook aan vrijwilligers gestuurd. Tegen het einde van het jaar is een professionele coördinator communicatie gevonden. Daarmee is de opzet van een gestroomlijnde afdeling geslaagd. De effecten van deze professionalisering zullen in 2013 duidelijk worden. Marco van der Woude, coördinator communicatie (a.i.) Het communicatieteam in 2012

17 Jaarverslag Voedselbank Arnhem 2012 pagina Financiën Naast dit jaarverslag is er door DDJ accountants uit Ellecom een jaarrekening opgesteld, te vinden op onze website ( begroting.htm). Een overzicht van inkomsten en uitgaven staat hiernaast. Over 6,5 jaar moeten we een deel van de hypotheken op ons pand aflossen. Daarvoor reserveren we elk jaar een bedrag, in het overzicht te vinden onder financiële baten en lasten. Daarnaast zetten we elk jaar een bedrag opzij om te sparen voor jaren dat het financieel moeilijker wordt, dit is de bestemmingsreserve. Al met al hebben we in 2012 financieel verantwoord kunnen functioneren. Marco van der Woude, penningmeester Staat van baten en lasten over 2012 De baten en lasten over 2012 en 2011 kunnen als volgt worden samengevat: 2012 % 2011 % x % % Netto baten , ,0 Afschrijvingen materiële vaste activa 70 25, ,1 Huisvesting , ,8 Vervoermiddelen 29 10, ,4 Kantoor 6 2,2 5 2,0 Algemeen 14 5,2 15 6,1 Som van de lasten , ,4 Bedrijfsresultaat 43 16,0 21 8,6 Financiële baten en lasten , ,6 Resultaat 13 4, ,0 Dotatie bestemmingsreserve -10-3,7 - - Resultaat na dotatie bestemmingsreserve 3 1, ,0

18 pagina 18 Jaarverslag Voedselbank Arnhem 2012 Bijlage 1 Ontwikkeling aantal pakketten per kwartaal vanaf start tot eind 2012 Aantal pakketten per jaar in regio van Voedselbanken Nederland, regio Arnhem (i.v.m. de regiowijziging zijn in 2011 de Twentse Voedselbanken overgegaan naar de regio Saland Twente) Aantal pakketten Aantal pakketten (exclusief Twentse voedselbanken)

19 Jaarverslag Voedselbank Arnhem 2012 pagina 19 Bijlage 2 Organigram per 31 december 2012

20 pagina 20 Jaarverslag Voedselbank Arnhem 2012 Bijlage 3 Werkgebied Voedselbanken Nederland, regio Arnhem per (grootste deel van Gelderland en het oostelijk deel van de provincie Utrecht)