Position Paper Contact Datum Omschrijving

Transcriptie

1 Position Paper: Meerkosten op elektriciteit: toestand 2011 Contact: Emilie Butaye (Fédération de l Industrie du Verre) emilie.butaye@vgi-fiv.be Datum: 7/04/2011 Omschrijving De prijs die ondernemingen in België betalen voor elektriciteit bestaat uit verschillende componenten, namelijk: - de basisprijs of commodity (de prijs voor de productie van elektriciteit, met inbegrip van eventuele windfall profits); - transporttarief: de prijs voor het transport van elektriciteit over het Elianet; - distributienettarief: prijs voor de distributie van elektriciteit over de distributienetten (eventueel); - federale & regionale heffingen en meerkosten; - mogelijke prijsreducties. In deze position paper gaan we dieper in op de meerkosten op elektriciteit. Een vaste definitie van meerkosten bestaat niet, maar een mogelijke omschrijving is: de kosten die dienen om een bepaald beleid te financieren en waarvan de financiering rechtstreeks of onrechtstreeks gebeurt door de elektriciteitsverbruikers. In die zin spreken we over een meerkost als de overheid ervoor kiest om een bepaald doel te financieren door een extrakost te leggen per eenheid verbruikte elektriciteit in plaats van de financiering van dat doel uit de algemene belastingen te halen. Een voorbeeld van dergelijke meerkost is de kost die een elektriciteitsverbruiker betaalt voor de financiering voor offshore groene stroom. Producenten van offshore windenergie krijgen immers groenestroomcertificaten voor hun geproduceerde elektriciteit. Deze certificaten worden opgekocht door Elia, die de last daarvan doorrekent in haar tarief. Een ander voorbeeld is het verlaagd tarief voor beschermde klanten waarbij elke gewone klant een toeslag beschermde klanten betaalt (0,8745 /MWh) zodat beschermde klanten, i.e. klanten met een laag inkomen of in een kwetsbare situatie, niet de marktprijs voor elektriciteit hoeven te betalen. Een meer eenvoudige definitie is natuurlijk: alle kosten die de elektriciteitsprijs doen stijgen maar die niet direct gelinkt zijn aan het product elektriciteit. Meerkosten kunnen zowel verrekend worden in het transporttarief, het distributietarief of kunnen federale & regionale heffingen zijn. Vanuit Febeliec gaat onze aandacht uit naar de volgende meerkosten: - De financiering van tal van doeleinden vervat in de Federale Bijdrage (werking van de CREG, bijdrage Sociaal Fonds, Kyoto-fonds, nucleair passief, toeslag beschermde klanten, premie verwarming) (zie de position paper Federale bijdrage op elektriciteit en aardgas ); - De financiering voor offshore groene stroom via de offshore groenestroomcertificaten en de toeslag voor de financiering van de aansluiting van de offshore windturbineparken (zie de position paper offshorewindenergie ); - De financiering voor het regionaal beleid van hernieuwbare energie onder de vorm van groenestroomcertificaten en WKK-certificaten (in Wallonië zijn WKK-certificaten opgenomen in de groenestroomcertificaten) (zie position paper GSC Vlaanderen en Wallonië); - De energiebijdrage (accijns op energie). Deze bijdrage bedraagt echter nul voor klanten die aangesloten zijn op het netwerk met een spanning < 1kV. Voor de industriële wereld zijn we ervan uitgegaan dat alle verbruikers samen aangesloten zijn op een spanning die hoger ligt. Deze bijdrage is dus niet opgenomen in de berekening van de meerkosten op de elektriciteitskost; - De REG-toeslag (rationeel energiegebruik enkel in het Vlaams gewest), zijnde de toeslag ter financiering van de maatregelen ter bevordering van het rationeel energiegebruik. Deze toeslag is van toepassing op klanten die aangesloten zijn op het netwerk met een spanning < 70kV; - De meerkost voor de financiering van steunmaatregelen voor hernieuwbare energie in Vlaanderen. Deze meerkost is nieuw in 2011 maar vervangt in feite de bijdrage in de aansluiting van installaties voor de productie van hernieuwbare energie; - De toeslag voor het gebruik van openbaar domein in Wallonië ("wegenisheffing") die dient om het verlies van immaterieel dividend van de Waalse gemeenten te vergoeden. Deze toeslag is van toepassing op klanten die aangesloten zijn op het netwerk met een spanning < 70kV; - De toeslag op de aansluitingsvergoeding op het elektriciteitsnetwerk in Wallonië.

2 Let wel, de gewestelijke heffingen (REG toeslag, steun aan hernieuwbare energie en openbaar domein) zijn enkel van toepassing voor het distributienetwerk, en niet voor het transmissienetwerk. Men is bijgevolg uitgegaan van volgende hypothese: elk bedrijf dat een jaarlijks verbruik heeft van meer of gelijk aan 250 GWh/jaar is aangesloten op het transmissienetwerk en bijgevolg niet onderhevig aan deze heffingen. De som van al deze meerkosten zorgt voor een aanzienlijke extrakost op elektriciteit. Deze extrakost kan de concurrentiepositie van de Belgische bedrijven in het gedrang brengen indien de elektriciteitsprijs hierdoor hoger is dan in landen waarmee onze bedrijven concurreren. Meerkosten in 2011 Hoeveel meerkosten een bedrijf betaalt op zijn elektriciteitsconsumptie, hangt af van verschillende factoren eigen aan het bedrijf. De bepalende factoren zijn het jaarlijks energieverbruik, het feit of het bedrijf al dan niet een energieconvenant (benchmark- of auditconvenant in Vlaanderen / accord de branche in Wallonië) onderschreven heeft, of het bedrijf een energie-intensief 1 bedrijf is en of het groene stroom produceert of aankoopt. Deze verschillende factoren maken het heel moeilijk om een eenvoudig overzicht te geven van de totale meerkosten van bedrijven. In onderstaande tabellen geven we bij wijze van voorbeeld de verschillende meerkosten van 4 bedrijven met een jaarlijks elektriciteitsverbruik van resp MWh/j, MWh/j, MWh/j en MWh/j. Tabel 1 geeft de Vlaamse situatie weer, tabel 2 de Waalse. Voor meer informatie over de afzonderlijke meerkosten verwijzen wij u naar de individuele position papers. Vlaanderen Jaarlijks verbruik (MWh/j) Meerkost ( /MWh) federale bijdrage geen convenant ondanks mogelijkheid 5,3227 5,3227 5,3227 5,3227 degressiviteit/plafond zonder groene stroom 4,0216 3,0351 1,0000 0,7143 degressiviteit/plafond met groene stroom * 1,2899 0,9735 1,0000 0,7143 CV offshore 0,7820 0,7820 0,7820 0,7820 Aansluiting offshore 0,1413 0,1413 0,1413 0,1413 REG toeslag 0,0245 0,0000 0,0000 0,0000 Steunmaatregelen voor hernieuwbare energie 0,1399 0,0000 0,0000 0,0000 GSC (incl. Korting)** 6,0000 3,7200 3,7199 3,5142 WKK** 1,3720 1,3720 1,3720 1,3720 Maximale meerkost 13, , , ,1322 Minimale meerkost 9,7496 6,9888 7,0152 6,5238 * Nota 1: in geval van aankoop groene stroom dient nog rekening gehouden te worden met de extra kost die dit met zich mee brengt. ** Nota 2: de inschatting van de meerkost te wijten aan hernieuwbare energie (GSC en WKK) is afhankelijk van de aangenomen doorrekeningfactor. 1 Energie-intensief bedrijf: de aankoop van energieproducten en elektriciteit moet ten minste 3 % van de productiewaarde uitmaken, of de door dit bedrijf verschuldigde nationale energiebelasting moet ten minste 0,5 % van de toegevoegde waarde bedragen. (programmawet 27 december 2004, art ).

3 meerkost /MWh Wallonië Jaarlijks verbruik (MWh/j) Meerkost ( /MWh) federale bijdrage geen convenant ondanks mogelijkheid 5,3227 5,3227 5,3227 5,3227 degressiviteit/plafond zonder groene stroom 4,0216 3,0351 1,0000 0,7143 degressiviteit/plafond met groene stroom * 1,2899 0,9735 1,0000 0,7143 CV offshore 0,7820 0,7820 0,7820 0,7820 Aansluiting offshore 0,1413 0,1413 0,1413 0,1413 Openbaar domein 0,2433 0,0000 0,0000 0,0000 Aansluiting op het net 0,3000 0,3000 0,3000 0,3000 Certificat vert Non accord de Branche** 11, , , ,4750 Accord de Branche** 8,7125 3,5530 3,5529 3,0236 Surcharge maximale 18, , , ,0210 Surcharge minimale 11,4690 5,7498 5,7762 4,9612 * Nota 1: in geval van aankoop groene stroom dient nog rekening gehouden te worden met de extra kost die dit met zich mee brengt. ** Nota 2: de inschatting van de meerkost te wijten aan hernieuwbare energie (GSC en WKK) is afhankelijk van de aangenomen doorrekeningfactor. Onderstaande grafiek geeft weer wat de meerkosten in 2011 zijn voor Vlaamse en Waalse bedrijven die een energieconvenant ondertekenden en zonder aankoop van groene stroom, in functie van het jaarlijks elektriciteitsverbruik (GWh/J). Meerkosten op de elektriciteitskost in functie van het jaarlijks verbruik 16, , , ,0000 8,0000 6,0000 Vlaanderen Wallonië 4,0000 2,0000 0, ,5 32, Jaarlijks verbruik (GWh/an)

4 Uit bovenstaande gegevens leiden we af dat voor bedrijven met een jaarlijks verbruik tussen 10 en 350 GWh, de totale meerkost voor elektriciteit varieert 5 tot 20 in Wallonië en van 7 tot 16 in Vlaanderen, dit afhankelijk van verschillende factoren. T.o.v. de elektriciteitsprijs die een bedrijf betaalt (die sterk variabel is), betekent dit dat zowat 10 à 26% hiervan meerkost is! De impact van de vrijstellingen bekomen in het kader van de energieconvenanten komt in beide gewesten duidelijk naar voor, met dit verschil dat Waalse convenantbedrijven een grotere vrijstelling kennen. Daarentegen zijn in Wallonië de meerkosten voor bedrijven zonder energieconvenant systematisch hoger dan in Vlaanderen. Mogelijke evolutie meerkosten Tussen 2010 en 2011 is de federale meerkost op elektriciteit gestegen met ongeveer 30% om minimum 5,26 /MWh te bereiken en het tarief voor de financiering van de offshore stijgt met zo n 80%! Reeds meerdere jaren waarschuwt Febeliec voor het risico dat sterke stijgingen van deze federale meerkosten met zich meebrengen. Sinds haar invoering in 2003 werd de federale meerkost op elektriciteit vervijfvoudigd (van 1 tot 5 /MWh), omwille van de sterke stijging van een aantal maatregelen die zij moet financieren. Febeliec vraagt dat opnieuw onderzocht wordt of bepaalde uitgaven wel degelijk gefinancierd moeten worden door een heffing op het elektriciteitsverbruik. Zo pleit zij voor een financiering van de sociale en milieumaatregelen door het algemeen staatsbudget. Wat de offshore betreft, zou de factuur voor de verdere ontwikkeling van de windenergie in de Noordzee wel heel erg kunnen oplopen. In 2011 zullen de voornaamste verbruikers in ons land ongeveer 1 miljoen euro moeten betalen voor de bestaande parken. Maar, aangezien dat de productiecapaciteit zal stijgen tot MW tegen 2020, zou deze kost, bij ongewijzigd beleid, vertienvoudigd worden en zo een onhoudbare situatie teweegbrengen voor de industrie. Tegelijk stijgen ook de regionale meerkosten snel verder, dit enerzijds in lijn met de steeds hogere ambities van de gewesten om meer groene stroom en/of WKK te realiseren en anderzijds als gevolg van de toenemende kost van allerlei openbaredienstverplichtingen. Onderstaande grafieken tonen de evolutie aan van de meerkost in /MWh voor bedrijven met een jaarlijks verbruik van 2500, , MWh en 249, 251, 500 en GWh bij ongewijzigd beleid. Deze cijfers omvatten: federale bijdrage heffingen offshore (certificaten+kabel) accijns groenestroomcertificaten+warmtekrachtcertificaten+toeslag REG (Vlaanderen) certificats verts+taxe de voirie+taxe de raccordement (Wallonië)

5 /MWh /MWh Evolutie Evolution van de de meerkost la surcharge in Wallonië en Wallonie 50,00 45,00 40,00 35,00 30,00 25,00 20,00 15,00 10, MWh MWh MWh 249 GWh 251 GWh 500 GWh 1500 GWh 5,00 0, Evolution Evolutie van de de meerkost la surcharge in Vlaanderen en Flandre 50,00 45,00 40,00 35,00 30,00 25,00 20,00 15,00 10, MWh MWh MWh 249 GWh 251 GWh 500 GWh 1500 GWh 5,00 0,

6 Conclusie en positie Febeliec Concreet vertegenwoordigt het geheel van deze meerkosten een steeds toenemend deel van de energiekosten voor de bedrijven, en dit op een moment dat deze met moeite trachten recht te krabbelen na de economische wereldcrisis. Febeliec roept de regering er bijgevolg toe op om dringend maatregelen te nemen teneinde de impact van de stijging voor de industriële bedrijven in te perken, met name: - dat de regering de steunmechanismen van bepaalde maatregelen opnieuw onderzoekt: - dat zij de anomalie wegwerkt die eigen is aan het plafond van de federale bijdrage op elektriciteit dat ervoor zorgt dat bedrijven met een verbruik < 250 GWh toch gevoelig meer betalen dan het plafond van (zelfs tot drie maal meer); - dat zij een degressief tarief invoert en een absolute plafonnering op de heffing ter financiering van de offshore-windparken, door in het bijzonder beroep te doen op alternatieve financieringsbronnen zoals de nucleaire rente. Anderzijds brengen ook bepaalde gewestelijke maatregelen belangrijke meerkosten met zich mee op het verbruik van elektriciteit en aardgas (certificatensystemen, gratis verbruik, wegenisheffing, ). Febeliec vraagt dat er dringend een inventaris wordt gemaakt van het geheel van deze federale en gewestelijke meerkosten, en dat hun impact ingeperkt wordt tot een gelijkaardig niveau als dat in onze buurlanden.