Elektriciteitsprijzen in Vlaanderen in vergelijking met de buurlanden

Transcriptie

1 Elektriciteitsprijzen in Vlaanderen in vergelijking met de buurlanden Guido Camps Directeur voor de controle op de prijzen en de rekeningen op de elektriciteitsmarkt Vlaams Parlement, 10 mei

2 Deel 1: A. RECENTE VERLEDEN A.1. Inleiding Prijzen zijn afhankelijk van het klantentype A.2. STUDIE (Global Insight, april CREG 272) Componenten van de elektriciteitsprijs in België en in de buurlanden, en hun evolutie van 1999 tot 2003 A.3. De Brattle Group studie, maart 2004 Vergelijking net tarieven (transport en distributie) Deel 2: B. MOGELIJKE EVOLUTIE VAN DE ELEKTRICITEITSPRIJZEN IN VLAANDEREN (in de nabije toekomst) B.1. Energie component B.1.1. Brandstofprijzen B.1.2. Groene stroomcertificaten B.1.3. Warmtekrachtcertificaten B.1.4. Broeikasgasemissierechten B.2. De nettarieven B.3. Prijzen evolutie en prognoses B.4. Taksen en heffingen B.5. Specifiieke topics vermeld in de uitnodiging B.5.1. Kosten voor afval van nucleaire brandstoffen en ontmanteling van kerncentrales B.5.2. Niet geexternaliseerde ODV kosten 2

3 Deel 1: A. RECENTE VERLEDEN A.1. Inleiding prijzen zijn afhankelijk van het klantentype - de meest voorkomende klanten types zijn: LAAG SPANNING Db = 1200 kwh, 3-4 kw Dc = kwh, 4-9 kw, 1300 kwh nacht De = kwh, 9kW, kwh nacht HOOG SPANNING DISTRIBUTIENET Ie = 2 GWh, 500kW, 4.000u/jaar If = 10 GWh, 2.500kW, 4.000u/jaar HOOG SPANNING TRANSPORTNET Ih = 50 GWh, kW, 5.000u/jaar Ii = 70 GWh, kW, 7.000u/jaar - iedere klanten type veroorzaakt verschillende kosten en heeft, in een «cost +» systeem, bijgevolg verschillende tarieven - voorbeeld: Ii = energie component + transmissienet component +taksen en heffingen - voorbeeld: Dc = zelfde domponenten als Ii + distributienet component 3

4 A.2. STUDIE (Global Insight- CREG 272) over de componenten van de elektriciteitsprijs in België en in de buurlanden, en hun evolutie van 1999 tot 2003 Kenmerken 2003 voor volgende Type klanten : - Huishoudelijk: 3500 kwh, 12 kva, 1300 kwh nacht (~Dc Eurostat) - Gemiddelde industriële klanten: gemiddelde Ie en If Eurostat typeklanten (Ie = 2 GWh, 500kW, 4.000u/jaar, If = 10 GWh, 2.500kW, 4.000u/jaar) - Grote Industriële klanten: gemiddelde Ig en Ii Eurostat typeklanten (Ih = 50 GWh, kW, 5.000u/jaarIi = 70 GWh, kW, 7.000u/jaar) 4

5 Samenvattende tabel: STUDIE (Global Insight- CREG 272) 2003 (c /kwh) VL F D NL GB Huishoudelijke Klant (Dc) 13,53 17,13 16,12 16,80 7,53 Energie 4,30 5,81 6,25 5,02 3,66 Netten 5,92 7,46 5,70 4,74 3,51 Fiscaliteit en heffingen 3,31 3,86 4,17 7,04 0,36 Middelgrote industriële Klant (Ie, If) 6,51 6,49 9,64 5,61 5,89 Energie 4,16 3,76 3,83 4,00 2,90 Netten 2,20 1,53 2,18 1,61 1,63 Fiscaliteit en heffingen 0,14 1,20 3,63 nb 1,36 Grote industriële Klant (Ih, Ii) 4,84 4,20 8,24 5,20 4,51 Energie 3,55 2,86 4,02 4,18 2,68 Netten 1,15 1,34 1,20 1,02 1,09 Fiscaliteit en heffingen 0,14 nb 3,02 nb 0,74 Fiscaliteit en Heffingen : VL : BTW, bijdrage op energie, federale bijdrage, retributie voor het privatieve gebruik van het openbaar domein, REG bijdrage + voor de 6 eerste maanden 2003 : immaterieel dividend, cotisatie sociaal specifiek tarief, REG fonds. Andere landen : Eurostat cijfers, NL : BTW + energiebelasting 5

6 Huishoudelijke klant 2003 (Dc) c /kwh 8,00 7,00 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 Energie Netten Fiscaliteit en heffingen 0,00 VL F D NL GB 6

7 Gemiddelde industriële klant 2003 (Ie, If) c /kwh 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 VL F D NL GB Energie Netten Fiscaliteit en heffingen 7

8 Grote industriële klant 2003 (Ih, Ii) c /kwh 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 Energie Netten Fiscaliteit en heffingen 0,00 VL F D NL GB 8

9 A.3. De Brattle Group studie, maart 2004 Vergelijking van de nettarieven (transmissie en distributie) Middenspanningsnet Ia (30 kw ; 30 MWh) Ib (50 kw ; 50 MWh) EUR/MWh ,7 85,4 68,7 EUR/MWh ,2 65,6 54,8 0 België Duitsland Frankrijk 0 België Duitsland Frankrijk Min Max Gemiddelde. Id (500 kw ; MWh) Min Max Gemiddelde Ie (500 kw ; MWh) EUR/MWh ,1 31,7 22,1 20,7 EUR/MWh ,5 23,4 17,7 15, België Duitsland Nederland Frankrijk 0 België Duitsland Nederland Frankrijk Min Max Gemiddelde Min Max Gemiddelde Noot : Frankrijk = ééngemaakt tarief Nederland = geen middenspanningstarief van toepassing op afnemers van het type Ia en Ib. 9

10 Studie door The Brattle Group - maart 2004 (2) Vergelijking van de nettarieven (transmissie en distributie) Laagspanningsnet Dc (3.500 kwh) EUR/MWh ,6 77,9 49,8 56, België Duitsland Nederland Frankrijk Min Max Gemiddelde Dd (7.500 kwh) 100 EUR/MWh ,9 68, , België Duitsland Nederland Frankrijk Min Max Gemiddelde Noot : Frankrijk = ééngemaakt tarief 10

11 Studie door The Brattle Group - maart 2004 (3) Vergelijking van de nettarieven (transmissie en distributie) Mogelijke verklarende factoren voor de onderlinge tariefverschillen tussen landen Regulator: Duitsland heeft geen onafhankelijke regulator belast met de tariefcontrole Dekking van de kosten door de tarieven: bijvoorbeeld: De invloed van de bevolkingsdichtheid op de lengte van het net De ouderdom van de netten De gedeeltelijke financiering van de infrastructuur door belastingen (Frankrijk) Verschillen in de kostentoewijzing tussen klantengroepen: bijvoorbeeld: Sterk verschillende parameters aan de basis van de kostentoewijzing leiden tot moeilijk vergelijkbare tarieven Een gedeeltelijke toewijzing van kosten aan de producenten kan het inzicht bemoeilijken: de in Nederland gebruikte parameter G, die ongeveer 20% van de kosten draagt, vormde toen een mogelijke verklaring voor de voor dit land gevoelig lagere tarieven. Verschillen in de kwaliteit van de dienstverlening. 11

12 Deel 2: B. Mogelijke evolutie van de elektriciteitsprijzen in Vlaanderen (in de nabije toekomst) B.1. Energie component B.1.1. Brandstofkostprijzen Samenstelling van de Nc (indexatie parameter voor de gemiddelde brandstofkostprijs van het Belgische productiepark). - Geeft de kosten volgens contracten en markt prijzen - Vaste kosten - Nucleaire brandstof (alles inbegrepen tot definitieve berging) gemiddelde prijs van 6 vorige jaren - Gas geïndexeerd op kolen en petroleum quotaties (API 2 en Brent) - Petroleumproducten geïndexeerd op petroleum quotaties (Brent) NC = 0, ,260 Ifnu + 0,375 Icoal + 0,240 Ioil + 1,195 (1 Ifnu) Ispotgas 12

13 2,0 1,9 1,8 1,7 1,6 1,5 1,4 1,3 1,2 1,1 1,0 Invloed van Brent quotatie op Nc Brent ($/barrel) simulatie realiteit 10 0 Nc (gemiddelde mei 2004-april 2005)

14 2,0 1,9 1,8 1,7 1,6 1,5 1,4 1,3 1,2 1,1 1,0 Invloed van API 2 quotatie op Nc realiteit steenkool API 2 ($/ton) simulatie realiteit 10 0 Nc (gemiddelde mei 2004-april 2005)

15 Invloed van nucleaire productie op Nc Nc (gemiddelde mei 2004-april 2005) 2,8 2,6 2,4 2,2 2,0 1,8 1,6 1,4 1, Benuttiging nucleaire productie (% van standaard benuttiging) simulatie realiteit 15

16 02/ /2006 1,8 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 Evolutie Nc, realiteit en prognose 16 08/ / / / / / / / / / / / / / / / / /2006 Uitleg : evolutie kolen en fuels indexen API 2 kolen index heeft pieken bereikt tussen augustus en december 2004 en daalt daarna Brent oil index heeft een piek bereikt in oktober 2004 (Nc parameter van maand m is berekend op basis van indexen van maanden m-2 tot m-4) 07/ / / /2004

17 Gevoeligheid van de brandstofkosten voor de huishoudelijke verbruiker : De gemmiddelde laagspanning prijs bestaat uit: - Gewicht van bandstofkosten (term in Nc geïndexeerd): 20 % in de all-in prijs (afgerond) - Gewicht van alle andere kosten (term in Ne geïndexeerd): 80 % in de all-in prijs (afgerond) De Nc (april 2005) bestaat uit: - Brandstofkosten op fuelprijzen geïndexeerd: (term in Brent geïndexeerd): 23 % - Brandstofkosten op kolenprijzen geïndexeerd: (term in API2 geïndexeerd): 45 % - Kernenergie: 16% - Vaste kosten: 16% - Het gewicht van fossiele brandstoffen in Nc is dus 68 % (april 05) 17

18 Simulatie: verhoging van 100 % van de fossiele (olie + steenkool) brandstofkosten = verhoging van 68 % van de Nc = verhoging van 14 % van de fakturatie van de laagsspanningklanten (68%*20%) = verhoging van 23 %van de fakturatie van grote industrële klanten (68%*34%) (gemiddelde Ih, Ii type-klanten kW, GWh) Simulatie: vermindering van 10 % van de kerncentrales = verhoging van 9 % van de Nc = verhoging van 2 % van de fakturatie van de niet geliberaliseerde laagsspanningklanten (9%*20%) = verhoging van 3 % van de fakturatie van grote industrële klanten (9%*34%) (gemiddelde Ih, Ii type-klanten kW, GWh) 18

19 B.1.2. Groene stroomcertificaten Berekeningsbasis: geleverde electriciteit in Vlaanderen Quota: Quota's groene stroomcertificaten 8,00% Quota (%) 6,00% 4,00% 2,00% 0,00% Jaar 19

20 Boete Ontbrekend certificaat op: Boete (EUR/ certificaat) 31 maart EUR 31 maart EUR 31 maart 2005 en volgende 125 EUR Prijs impact in april 2005: 0,30 c /kwh (ECS), 0,38c /kwh (Luminus) (volgens Web-sites van de leveranciers) NB : Een groene stroom certificaat toont aan dat kwh elektriciteit werd opgewekt uit een hernieuwbare energiebron. 20

21 B.1.3. Warmtekrachtcertificaten Berekeningsbasis: geleverde electriciteit in Vlaanderen Quota: Quota's WKK certificaten Quota 6,00% 5,00% 4,00% 3,00% 2,00% 1,00% 0,00% Jaar 21

22 Boete Ontbrekend WKK-certificaat op: Boete (EUR/certificaat) 31 maart 2006 (voor het jaar 2005) maart 2007 en volgende 45 Prijs impact in april 2005: 0,05 c /kwh (ECS), 0,06 c /kwh (Luminus) NB : Een warmtekrachtcertificaat toont aan dat kwh primaire energie werd bespaard in een kwalitatieve warmtekrachtinstallatie ten opzichte van de situatie waarin dezelfde hoeveelheid elektriciteit en/of mechanische energie en warmte gescheiden worden opgewekt. 22

23 B.1.4. Broeikasgasemissierechten Start: 01 januari 2005 Betreft in de sector van de elektriciteit: Activiteit Verbrandingsinstallaties met een warmtegevend verbrandingsvermogen > 20 MW (uitgezonderd gevaarlijk of gemeentelijk afval) Broeikasgas Kooldioxide 03 mei 2005 : = 15,96 /t CO2 Bron : PointCarbon Principe Emissiequota per installatie = toelating om een aantal ton CO 2 equivalent uit te stoten tijdens een bepaalde periode Strategie Emissie = quota Kost = investering kost om emissies te verminderen Emissie < quota Kost = investering kost om emissies te verminderen inkom van quota verkoop Emissie > quota Kost = aankoop van quota s of boete betaling (40 EUR / ton uitgestoten CO 2 eq niet gedekt door een quota) => impact op elektriciteit productie kosten 23

24 B.2. De nettarieven in Vlaanderen - a. evolutie 2005: lagere kapitaalkost : lagere OLO rente - b. overdracht van vroegere excedenten - c. mogelijke verandering van wetgeving (met eventuele toepassing van bonus bij kostendalingen van beheersbare kosten) 24

25 17,00 16,00 15,00 B.3. Prijzen evolutie en prognoses (vrije markt / captieve markt) B.3.1 : betaalde prijzen Dc (3.500kWh - incl.1.300kwh n.) (VL 500kWh gratis) 1,8 1,6 1,4 1,2 1 11/ / /200 5 Evolutie Nc, realiteit en prognose 02/ / / / / / / /2005 Gereg. tar. (W & Brussel) Citypower 10/ /200 5 c/kwh 14,00 13,00 12,00 ECS elek35 Essent stoom 11,00 10, Luminus actif/direct Nuon flex 2005 Prognose NB : prijzen inclusief BTW, taksen en heffingen (immaterieel dividend voor de gemeenten (0,96 c /kwh) inbegrepen in de niet geliberaliseerde prijzen). 25

26 B.3. Prijzen evolutie en prognoses (vrije markt / captieve markt) B.3.2. = B.3.1. minus immateriële dividend van de captieve markt Dc (3.500kWh - incl.1.300kwh n.) (VL 500kWh gratis) c/kwh 17,00 16,00 15,00 14,00 13,00 12,00 Gereg. tar. (W & Brussel) Citypower ECS elek35 Essent stoom 11,00 10, Luminus actif/direct Nuon flex 2005 Prognose NB : prijzen inclusief BTW, taksen en heffingen (immaterieel dividend voor de gemeenten niet inbegrepen in de niet geliberaliseerde prijzen). 26

27 B.3. Prijzen evolutie en prognoses (vrije markt / captieve markt) B.3.3. = B.3.1. plus Elia taks Dc (3.500kWh - incl.1.300kwh n.) (VL 500kWh gratis) c/kwh 17,00 16,00 15,00 14,00 13,00 12,00 Gereg. tar. (W & Brussel) Citypower ECS elek35 Essent stoom 11,00 10, Luminus actif/direct Nuon flex 2005 Prognose NB : prijzen inclusief BTW, taksen en heffingen (immaterieel dividend voor de gemeenten (0,96 c /kwh) inbegrepen in de niet geliberaliseerde prijzen en elia taks (0,491) bijgevoegd in de in de geliberaliseerde prijzen vanaf ). 27

28 Prijzen evolutie (vrije markt) Prijs exclusief diverse taksen en vergoeding hernieuwbare energie Staal van 164 industriële klanten 20GWh (15 kv kv) / MWh ,40 1,30 1,20 1,10 1,00 0,90 0,80 0,70 0,60 0,50 Nc

29 B.4. Taksen en heffingen : B.4.1. De geexternaliseerde kosten (exclusif Elia Taks): Beschrijving Bedrag (in /MWh) van 01/01/05 tot 31/03/05 Bedrag (in /MWh) van 01/04/05 tot 31/12/05 Dekking van de werkingskosten van de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (CREG) 0,1144 0,1002 Financiering van de verplichtingen die voortvloeien uit de denuclearisatie van de nucleaire sites BP1 en BP2 te Mol-Dessel (Denuclearisatie) 0,6615 0,6165 Financiering van het federale beleid ter reductie van de emissies van broeikasgassen (Kyoto) 0,3140 0,2958 Financiering van de sociale maatregelen voorzien door de wet van 4 september 2002 houdende toewijzing van een opdracht aan de OCMW s inzake de begeleiding en de financiële maatschappelijke steunverlening aan de meest hulpbehoevenden inzake energielevering (ODV) 0,3256 0,3187 TOTAAL Federale bijdrage 1,4155 1,3312 Beschrijving Bedrag (in /MWh) van 01/01/05 tot 31/03/05 Bedrag (in /MWh) van 01/04/05 tot 31/12/05 Toeslag Beschermde klanten 0,3176 0,

30 B.4.2. Federale bijdrage ter compensatie van de inkomstenderving van de gemeenten (ELIA taks) Doel compensatie van de inkomstenderving van de gemeenten ingevolge de liberalisering van de elektriciteitsmarkt Start 1 mei 2004 Berekening Federale bijdrage compensatie inkomstenderving gemeenten (ELIA taks) Op eerste MWh/j eindafnemers distributienet /MWh ,91 4,91 4,91 4,91 2,5 2,5 2,5 0 mei-04 jul-05 jul-06 jul-07 jul-08 jul-09 jul-10 2,5 30

31 B.4.3. Degressiviteit van de Federale bijdrage (voorstel) Doel de competitiviteit van bedrijven te verzekeren Berekening Bedrijven met een jaarlijks verbruik tussen : Vermindering van ELIA taks (exclusief ELIA taks) 20 en 50 MWh 15 % 50 en MWh 20 % en MWh 25 % en MWh 45 % > MWh Max. van /jaar 31

32 huishoudelijke klant Taksen en heffingen gemiddelde 2005 ( /jaar) (zonder Elia taks) middelgrote industriële klant grote industriële klant 3500 kwh, 12 kva, 1300 kwh nacht 2-10 GWh, kw, 4.000u/jaar GWh, kW, u/jaar BTW 0 Bijdrage op energie & REG Federale bijdrage & toeslag beschermdeklanten Factuur buiten taksen en heffingen 32

33 huishoudelijke klant Taksen en heffingen gemiddelde 2005 ( /jaar) (met Elia taks max. 25 GWh) middelgrote industriële klant grote industriële klant 3500 kwh, 12 kva, 1300 kwh nacht 2-10 GWh, kw, 4.000u/jaar GWh, kW, u/jaar BTW Bijdrage op energie & REG Elia taks Federale bijdrage & toeslag beschermdeklanten Factuur buiten taksen en heffingen 33

34 huishoudelijke klant Taksen en heffingen gemiddelde 2005 ( /jaar) (zonder Elia taks) middelgrote industriële klant grote industriële klant 3500 kwh, 12 kva, 1300 kwh nacht 2-10 GWh, kw, 4.000u/jaar GWh, kW, u/jaar 1% 2% 0% 3% 4% 0% 18% 33% 15% 23% 16% 66% 73% 37% 9% Energie Transport Distributie BTW Federale bijdrage & toeslag beschermdeklanten Bijdrage op energie & REG 34

35 huishoudelijke klant Taksen en heffingen gemiddelde 2005 ( /jaar) (met Elia taks max. 25 GWh) middelgrote industriële klant grote industriële klant 3500 kwh, 12 kva, 1300 kwh nacht 2-10 GWh, kw, 4.000u/jaar GWh, kW, u/jaar 1% 4% 1% 3% 0% 4% 0% 7% 5% 18% 32% 13% 22% 15% 62% 69% 36% 8% Energie Transport Distributie BTW Federale bijdrage & toeslag beschermdeklanten Elia taks Bijdrage op energie & REG 35

36 B.5. Diverse en specifieke topics vermeld in de uitnodiging B.5.1. Kosten voor afval van nucleaire brandstoffen en ontmanteling van kerncentrales De kosten voor afval van nucleaire brandstoffen (inbegrepen definitieve berging) zijn in de nucleaire brandstofkosten inbegrepen. Nucleaire brandstof blijft eigendom van Synatom tot de definitieve berging. Synatom legt provisies aan voor het beheer van dit afval. Een jaarlijkse bedrag wordt elk jaar aan Synatom gestort. De huidige provisie bedraagt miljoen. Er bestaan ook provisies voor de kosten voor ontmanteling van kerncentales. Een jaarlijkse bedrag wordt elk jaar toegevoegd die 5% van de provisie bedraagt. De huidige provisie bedraagt miljoen. 36

37 De kosten voor afval van nucleaire brandstoffen, inbegrepen definitieve berging en voor ontmanteling van kerncentrales Kosten voor afval van nucleaire brandstoffen (inbegrepen definitieve berging) Kosten voor ontmanteling van kerncentrales Provisie eind 2004 (miljoen ) Bedrag 2005 (miljoen ) Provisie 2005 (miljoen ) c/ nucleaire kwh 2005 (*) 0,50 0,16 c/ verkochte kwh 2005 (**) 0,25 0,08 (*) geschat op basis van een jaarlijkse nucleaire productie van 42 miljoen MWh in Belgie (**) geschat op basis van een jaarlijkse gebruikte energie van 84 miljoen MWh in Belgie 37

38 B.5.2. De niet geëxternaliseerde ODV kosten ( ) Schatting 2005 ( ) Budgetmeters Openbare verlichting kWh-gratis REG Totaal c /kwh LS 0,77 c /kwh VL 0,24 eenheidswaarden geschat op basis van 16,5 verkochte TWh LS in Vlaanderen of 53 TWh HS+LS in Vlaanderen 38

39 Dank u voor uw aandacht 10 mei