Herziening beleidsregels ontheffingen Pensioenen spaarfondsenwet

Transcriptie

1 VERZEKERINGSKAMER Herziening beleidsregels ontheffingen Pensioenen spaarfondsenwet Besluit van de Verzekeringskamer van 1 december 2000 tot herziening van de beleidsregels van 1 juli 1996, nr / (Stcrt. 1996, nr. 125), met betrekking tot het nemen van beslissingen ter zake van ontheffing van de in het eerste lid van artikel 29 van de Pensioen- en spaarfondsenwet genoemde bepalingen, zoals eerder gewijzigd bij besluit van 2 oktober 1998 (Stcrt. 1998, nr. 192), nr / De Verzekeringskamer; Gelet op artikel 29, derde lid, van de Pensioen- en spaarfondsenwet; Herziet haar Beleidsregels ontheffingen Pensioen- en spaarfondsenwet als volgt: Artikel 1 Definities Voor de toepassing van deze beleidsregels wordt, tenzij anders aangegeven, verstaan onder: a. wet: Pensioen- en spaarfondsenwet; b. Regelen: Regelen verzekeringsovereenkomsten Pensioen- en spaarfondsenwet; c. toezegging: de toezegging omtrent pensioen als bedoeld in artikel 2 van de wet; d. vennootschap: de naamloze vennootschap of besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid; e. persoon: de aan de onderneming van de werkgever verbonden persoon, aan wie de toezegging is gedaan; f. Regeling oudere werknemers: het Besluit van de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 15 juli 1994 (Stcrt. 136) houdende de vaststelling van regels en voorwaarden voor pensioentoezeggingen aan personen van 60 jaar of ouder respectievelijk 51 tot en met 59 jaar, zoals deze regeling nadien is gewijzigd; g. Regeling grootaandeelhouders: het Besluit van de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 23 december 1994 (Stcrt. 251) houdende de regeling van voorwaarden voor pensioentoezeggingen aan direct- en indirect-grootaandeelhouders. Artikel 2 Ontheffingen van artikel 2, eerste lid, van de wet geheel of gedeeltelijk, ontheffing van artikel 2, eerste lid, van de wet: a. aan de werkgever, zijnde een vennootschap, die een toezegging doet of heeft gedaan aan een persoon die door middel van de eigendom van certificaten van aandelen, uitgegeven door tussenkomst van een administratiekantoor waarvan hij voor ten minste 10% in het bestuur vertegenwoordigd is, direct of indirect houder is van aandelen welke 10% of meer van het geplaatste aandelenkapitaal van de vennootschap vertegenwoordigen, mits voldaan wordt aan de voorwaarden gestelde in het tweede lid, onder a en b; b. (vervallen;) c. voor de toezegging of het gedeelte daarvan, overeenkomstig de tabel, bedoeld in artikel 2, van de Regeling oudere werknemers, aan de werkgever, zijnde een vennootschap, die een toezegging doet of heeft gedaan aan een persoon vóór diens 60 jarige, respectievelijk 51 jarige leeftijd, op grond van diens leeftijd van 60 jaar of ouder, respectievelijk 51 tot en met 59 jaar op het tijdstip waarop deze ophield houder of indirect houder te zijn van 10% of meer van het geplaatste kapitaal van de vennootschap, dan wel ophield te voldoen aan dit lid onder a, mits voldaan wordt aan de voorwaarden gestelde in het tweede lid, onder a, b en c; d. aan de werkgever, zijnde een pensioenfonds of verzekeraar waarop de Verzekeringskamer toezicht houdt, dat of die een toezegging doet of heeft gedaan aan personen die als werknemer aan dat fonds of die verzekeraar zijn verbonden, mits voldaan wordt aan de voorwaarden gestelde in het tweede lid, onder d; e. aan de werkgever, die een toezegging doet of heeft gedaan aan een uit het buitenland afkomstig persoon die, door een in het buitenland gevestigde onderneming die met de werkgever in Nederland in een groep is verbonden dan wel door een buitenlands filiaal van de werkgever in Nederland, tijdelijk in Nederland is gedetacheerd, mits voldaan wordt aan de voorwaarden gestelde in het tweede lid, onder a en e; f. aan de werkgever, zijnde een naamloze vennootschap naar Antilliaans recht, die een toezegging doet of heeft gedaan aan een persoon die direct of indirect houder is van aandelen welke 10% of meer van het geplaatste aandelenkapitaal van die vennootschap vertegenwoordigen, mits voldaan wordt aan de voorwaarden gestelde in het tweede lid, onder a en b. 2. De in het vorige lid genoemde ontheffingen gelden zolang aan het gestelde in het betreffende onderdeel van dat lid en de daar bedoelde toepasselijke voorwaarden is voldaan. Deze voorwaarden luiden als volgt: a. De persoon heeft ingestemd met het verzoek om ontheffing; b. Er wordt voldaan aan artikel 2 van de Regeling grootaandeelhouders; c. Er wordt voldaan aan artikel 3 Regeling oudere werknemers; d. 1 e De persoon verkrijgt, wanneer hij ophoudt aan de onderneming van de werkgever verbonden te zijn anders dan door overlijden of het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd, ten minste aanspraken overeenkomstig artikel 8 van de wet; 2 e Voor zover de toezegging weduwen- of weduwnaarspensioen omvat, vindt in geval van beëindiging van het huwelijk van de persoon door echtscheiding of ontbinding na scheiding van tafel en bed, artikel 8a van de wet overeenkomstige toepassing; 3 e Voor zover de toezegging weduwen- of weduwnaarspensioen omvat vindt artikel 8c van de wet overeenkomstige toepassing; en e. De ontheffing geldt voor een periode van vijf jaar, ingaande vanaf de datum dat betrokkene in Nederland werkzaam wordt, terwijl de pensioenopbouw in de bestaande pensioenregeling die ten behoeve van betrokkene in het buitenland is getroffen, tijdens deze periode dient te worden voortgezet. 3. Voor de toepassing van het tweede lid wordt met weduwen- en weduwnaarspensioen gelijkgesteld pensioen Uit: Staatscourant 5 december 2000, nr. 236 / pag. 23 1

2 ten behoeve van de achtergebleven geregistreerde partners en met echtscheiding beëindiging van een geregistreerd partnerschap anders dan door de dood of vermissing. 4. Bij de aanvraag worden die blijkt dat voldaan wordt aan het eerste lid en de toepasselijke voorwaarden gesteld in het tweede lid. Artikel 3 Ontheffingen van artikel 3a van de wet ontheffing van artikel 3a, derde lid, van de wet aan een bedrijfspensioenfonds, mits voldaan wordt aan de voorwaarden gestelde in het tweede lid. 2. Aan de in het vorige lid bedoelde ontheffing worden de volgende voorwaarden verbonden: a. Het fonds kent een strenge maningsprocedure; b. Er worden door het fondsbestuur dwangbevelen uitgevaardigd ingevolge artikel 18 van de Wet betreffende verplichte deelneming in een bedrijfspensioenfonds; c. Het fonds heeft een voorziening voor dubieuze debiteuren, waaruit onbetaald gebleven premies worden voldaan; en d. Er is een mogelijkheid tot vergoeding van onbetaald gebleven premies door de uitvoeringsinstelling op grond van de Werkloosheidswet. 3. Bij de aanvraag worden die blijkt dat voldaan wordt aan het gestelde in het tweede lid. Artikel 4 Ontheffingen van artikel 6 van de wet (vervallen) Artikel 5 Ontheffingen van artikel 8 van de wet of artikel 9 van de Regelen geheel of gedeeltelijk ontheffing van artikel 8, tweede lid en vierde lid, voor zover betrekking hebbend op het tweede lid, van de wet, respectievelijk van artikel 9, tweede lid en vierde lid, voor zover betrekking hebbend op het tweede lid, van de Regelen: a. aan het pensioenfonds dat een pensioenregeling uitvoert op basis van het levensjarenbeginsel, mits voldaan wordt aan het gestelde in het derde lid; b. aan de verzekeraar die een pensioenregeling uitvoert op basis van het levensjarenbeginsel, mits voldaan wordt aan het gestelde in het derde lid; c. aan het pensioenfonds dat met ingang van een bepaalde datum een pensioenregeling heeft ingevoerd, waarbij voor de werknemers die op dat moment als deelnemer in die regeling worden opgenomen, bij de vaststelling van de pensioenaanspraken de vóór de invoeringsdatum bij de werkgever doorgebrachte dienstjaren mede in aanmerking worden genomen, mits voldaan wordt aan het gestelde in het derde lid; d. aan de verzekeraar die met ingang van een bepaalde datum een pensioenregeling uitvoert, waarbij voor de werknemers die op dat moment als deelnemer in die regeling worden opgenomen, bij de vaststelling van de pensioenaanspraken de vóór de invoeringsdatum bij de werkgever doorgebrachte dienstjaren mede in aanmerking worden genomen, mits voldaan wordt aan het gestelde in het derde lid; e. (Vervallen (zie lid 4)). 2. Aan de ontheffingen als bedoeld in het eerste lid wordt de voorwaarde verbonden dat ten minste rechtevenredige aanspraken worden toegekend. Het fonds, resp. de verzekeraar verstrekt aan de gewezen deelnemer, resp. de verzekerde, bij beëindiging van zijn deelneming, resp. bij beëindiging van het verbonden zijn aan de onderneming, een opgave bevattende de hoogte van deze aanspraken. 3. Bij de aanvraag worden die blijkt dat voldaan wordt aan het gestelde in het eerste en het tweede lid. 4. De Verzekeringskamer verleent geheel of gedeeltelijk ontheffing van artikel 8, eerste lid, van de wet, respectievelijk van artikel 9, eerste lid, van de Regelen, aan een pensioenfonds of een verzekeraar ten aanzien van een regeling aangaande de premiecompensatie ziektekostenverzekering. Artikel 6 Ontheffingen van artikel 9b van de wet De Verzekeringskamer verleent ontheffing van artikel 9b van de wet, aan het ondernemingspensioenfonds, dat verbonden is aan de onderneming van een verzekeraar waarop de Verzekeringskamer toezicht houdt, voor zover het betreft de herverzekering bij die verzekeringsmaatschappij. Artikel 7 Ontheffingen van artikel 32a, eerste lid, onderdeel c, van de wet of artikel 16, eerste lid, onderdeel c van de Regelen ontheffing van artikel 32a, eerste lid onderdeel c, van de wet respectievelijk artikel 16, eerste lid, onderdeel c, van de Regelen, aan een pensioenfonds respectievelijk aan een verzekeraar, dan wel aan een rechtspersoon als bedoeld in artikel 2, eerste lid, van de Regeling van voorwaarden voor pensioentoezeggingen aan direct- en indirect-grootaandeelhouders in de volgende (nevenschikkende) gevallen: a. wanneer de afkoop geschiedt met het oog op verwerving van aanspraken op pensioen jegens een verzekeraar met zetel buiten Nederland, mits pensioen of aanspraken op pensioen worden verworven jegens een verzekeraar als bedoeld in de Wet toezicht verzekeringsbedrijf 1993 met zetel in een lidstaat, met inachtneming van het Besluit uitvoering overeenkomst betreffende de EER inzake verzekeringstoezicht 1994, die bevoegd is het verzekeringsbedrijf uit te oefenen op grond van een vergunning welke overeenkomt met de in artikel 24, eerste lid, van genoemde wet bedoelde vergunning of jegens een verzekeraar met zetel buiten de Europese Unie die in Nederland een bijkantoor heeft dan wel diensten verricht naar Nederland en aan het daaromtrent bepaalde in genoemde wet heeft voldaan; b. wanneer de afkoop geschiedt met het oog op verwerving van aanspraken op pensioen jegens een andere instelling met zetel buiten Nederland, mits de afkoop geschiedt ten behoeve van een deelnemer of gewezen deelnemer, die een dienstbetrekking heeft aanvaard bij een buiten Nederland gevestigde werkgever die met de werkgever in Nederland in een groep is verbonden en in verband daarmee het dienstverband met laatstbedoelde werkgever heeft beëindigd; c. wanneer de afkoop geschiedt met het oog op verwerving van aanspraken op pensioen jegens een andere instelling met zetel buiten Nederland dan bedoeld onder a en b, mits: 1 e pensioen of aanspraken op pen- Uit: Staatscourant 5 december 2000, nr. 236 / pag. 23 2

3 sioen worden verworven jegens een pensioenuitvoerder die in het land van zijn zetel is onderworpen aan een vorm van overheidstoezicht; 2 e sprake is van juridisch gescheiden vermogens tussen de pensioenuitvoerder en de betrokken werkgever, door een aparte juridische entiteit van de pensioenuitvoerder, een speciale preferentieregeling ten gunste van de pensioengerechtigden of anderszins. 2. De ontheffingen, bedoeld in het vorige lid worden verleend mits pensioen of aanspraken op pensioen worden verworven bij de instelling die reeds de pensioenregeling van de onderneming waaraan de persoon verbonden is of zal worden, uitvoert; en indien en voor zolang op de (nieuw te sluiten) pensioenovereenkomst afkoopbeperkingen van toepassing zijn die vergelijkbaar zijn met die welke ingevolge de wet gelden. 3. Bij de aanvraag worden die blijkt dat voldaan wordt aan het gestelde in het eerste en het tweede lid. Apeldoorn, 1 december Verzekeringskamer P.J.C. Keizer, lid bestuur. Toelichting Algemeen Op 8 juli 1994 trad de Wet van 30 juni 1994 tot wijziging van de Pensioen- en spaarfondsenwet en enige andere wetten (Stb. 496) in werking. Tengevolge van deze wet is de Verzekeringskamer op grond van artikel 29 van de Pensioen- en spaarfondsenwet (PSW) onder de daar omschreven voorwaarden en beperkingen bevoegd om in bijzondere gevallen ontheffing te verlenen van de artikelen 2, 3, 3a, 6, 6a, 8, eerste tot en met zesde, tiende en elfde lid, 8b, 11, 15, en 32a, eerste lid, onderdeel c van de PSW. Lid 3 van artikel 29 van de PSW verplicht de Verzekeringskamer beleidsregels vast te stellen met betrekking tot het nemen van beslissingen terzake van ontheffing en die beleidsregels te publiceren in de Staatscourant. De eerste maal heeft de Verzekeringskamer haar beleidsregels gepubliceerd in de Staatscourant van 3 juli 1996, nr In oktober 1998 heeft de Verzekeringskamer haar ontheffingsbeleid voor internationale waardeoverdrachten gewijzigd (Stcrt. 1998, 192). Inmiddels is de Pensioen- en spaarfondsenwet meermalen gewijzigd. Met name het in werking treden van de PSW fase 1 1/2 per 1 januari 2000 en de wet van 25 mei 2000, Stb. 256 (medezeggenschap gepensioneerden en gelijkstelling geregistreerde partners) maakten het noodzakelijk dat de beleidsregels op verschillende punten moesten worden aangepast. Bovendien noopte een uitspraak het College van Beroep voor het bedrijfsleven van 1 februari 2000 tot een aanpassing van het beleid ten aanzien van ontheffingen voor internationale waardeoverdrachten. Tenslotte was er ook anderszins aanleiding de tekst op enkele punten redactioneel te verduidelijken. Deze beleidsregels zijn gericht tot eenieder die op enigerlei wijze een belang heeft bij één van de omschreven ontheffingen. Daarbij kan in de eerste plaats gedacht worden aan verzekeraars en pensioenfondsen, maar ook aan (gewezen) eigenaren van ondernemingen, werkgevers en (ex-) werknemers alsmede hun echtgenoten en kinderen, in binnen- en buitenland en pensioenadviseurs. Om ontheffing mogelijk te maken dient er, volgens het eerste lid van artikel 29 van de wet, in de eerste plaats sprake te zijn van een bijzonder geval. Vervolgens dienen de belangen van de personen die betrokken zijn bij een pensioen- of spaarregeling voldoende gewaarborgd te zijn. In de beleidsregels is steeds aangegeven wanneer er naar het oordeel van de Verzekeringskamer sprake is van een bijzonder geval en aan welke voorwaarden voldaan dient te worden om de belangen van betrokkenen voldoende te gewaarborgd te doen zijn. Met deze beleidsregels wordt aangegeven hoe de Verzekeringskamer omgaat met bij haar ingediende verzoeken om ontheffing. Als toepassing van deze beleidsregels tot onevenredig nadeel zou leiden of sprake is van gelijkwaardige gevallen, dan is de Verzekeringskamer gehouden tot afwijking. Artikelsgewijze toelichting Artikel 1 geeft enkele definities. Zoveel mogelijk is aansluiting gezocht bij de definities welke voorkomen in de wet of in de daarmee samenhangende besluiten. Artikel 2 regelt de ontheffingen van artikel 2, eerste lid, van de wet. In het eerste lid worden de gevallen omschreven waarin ontheffing wordt verleend. Het tweede lid regelt de voorwaarden die aan die ontheffingen worden verbonden. Het derde lid geeft aan welke gegevens bij het verzoek om ontheffing moeten worden ingediend. In het eerste lid onderdeel a. wordt tot uitdrukking gebracht dat alleen de eigendom van certificaten van aandelen die ten minste 10% van het geplaatste kapitaal van de vennootschap vertegenwoordigen, niet voldoende is. Er zal tevens sprake dienen te zijn van een zeggenschap die met die van een grootaandeelhouder overeenkomt. Zulks is naar de mening van de Verzekeringskamer slechts het geval indien de betrokken certificaathouder tevens voor ten minste 10% is vertegenwoordigd in het bestuur van het administratiekantoor dat de certificaten uitgeeft. Opgemerkt zij dat het evenals in die gevallen welke zijn bedoeld in artikel 2, lid 3, onder c, van de wet dient te gaan om persoonlijk eigendom van (certificaten van) aandelen. De in gemeenschap van goederen gehuwde echtgenoot van de (indirect) grootaandeelhouder is naar het oordeel van de Verzekeringskamer niet persoonlijk eigenaar van (certificaten van) aandelen. Het moge zo zijn dat de (certificaten van) aandelen in de huwelijksgemeenschap vallen, het bestuur daarover blijft echter ingevolge artikel 97 Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek in handen van degene van wiens zijde ze in de gemeenschap zijn gevallen. De echtgenoot mist derhalve de zeggenschap in de onderneming die mede de grond is voor de ontheffing. Dit standpunt is ook bevestigd door het College van Beroep voor het bedrijfsleven in zijn uitspraak van 23 mei 2000 (AWB 98/201 S1). Het College overwoog onder meer: Evenmin kan appellante worden gevolgd in haar betoog dat de echtgenoot een belang van 50% heeft in de onderneming van appellante vanwege het verrekenbeding in de huwelijkse voorwaarden. Uit die voorwaarden Uit: Staatscourant 5 december 2000, nr. 236 / pag. 23 3

4 volgt niet dat de certificaten thans in het bezit zijn van de echtgenoot, zodat deze daaraan niet de bevoegdheid kan ontlenen tot het uitoefenen van de aan de certificaten verbonden rechten. De onder b. bedoelde ontheffing is komen te vervallen, omdat de daar bedoelde situatie sinds het in werking treden van de Wet Medische Keuringen niet meer zal voorkomen. Onder c. wordt gedoeld op de (indirect) grootaandeelhouder, die op latere leeftijd zijn (certificaten van) aandelen in de onderneming overdraagt en vervolgens nog enige jaren aanblijft in de onderneming. Deze wijziging van omstandigheden maakt de betrokken persoon vergelijkbaar met die, welke bedoeld is in het Besluit van de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 15 juli 1994 (Stcrt. 136), houdende de vaststelling van regels en voorwaarden voor pensioentoezeggingen aan personen van 60 jaar of ouder respectievelijk 51 tot en met 59 jaar, zoals deze regeling is gewijzigd bij Regeling van 10 maart 1995 (Stcrt. 53). Daarom wordt ontheffing verleend onder voorwaarde dat genoemd besluit van overeenkomstige toepassing is. Duidelijker is aangegeven voor welk gedeelte van de pensioentoezegging ontheffing wordt verleend. Teneinde het in het voorkomende geval mogelijk te maken dat de in een pensioenvennootschap ondergebrachte pensioenreserve daarin blijft opgenomen, is tevens bepaald dat Regeling van voorwaarden voor pensioentoezeggingen aan direct- en indirect-grootaandeelhouders mede van toepassing is. Het onder d. genoemde geval spreekt voor zichzelf. Het is niet altijd zinvol om van een pensioenfonds, dat onder toezicht van de Verzekeringskamer staat, te verlangen dat het op zijn beurt weer een pensioenfonds opricht voor zijn eigen personeel. Mutatis mutandis geldt hetzelfde voor een verzekeraar die onder toezicht staat van de Verzekeringskamer. Het gaat in deze gevallen steeds om een collectieve ontheffing, die betrekking heeft op de toezegging van een werkgever aan zijn gehele, huidig en toekomstig, personeel. Als gevolg daarvan wordt de toestemming van de betrokken personen een zinledige voorwaarde. Door het toezicht van de Verzekeringskamer zijn de betrokken belangen echter in voldoende mate gewaarborgd. Onder e. is voorzien in de mogelijkheid om de opbouw van pensioenaanspraken van een uit het buitenland afkomstig persoon die veelal binnen concernverband tijdelijk in Nederland te werk wordt gesteld, te doen plaatsvinden bij de pensioenregeling in het land van herkomst. Ter verduidelijking is aangegeven dat hieronder ook de werknemer valt die binnen dezelfde onderneming vanuit een filiaal in het buitenland tijdelijk in Nederland wordt gedetacheerd. Onder f. wordt ontheffing toegezegd ten aanzien van de toezegging aan een grootaandeelhouder van een naamloze vennootschap naar Antilliaans recht, onder dezelfde voorwaarden als die welke gelden voor die aan een grootaandeelhouder van een Nederlandse vennootschap. Aangezien de regeling van de naar Antilliaans recht opgerichte naamloze vennootschap vrijwel identiek is met de Nederlandse regeling, verschilt de situatie van de direct- of indirect grootaandeelhouder van een vennootschap naar Antilliaans recht niet wezenlijk met die van een Nederlandse vennootschap. Het tweede lid noemt de voorwaarden die door de Verzekeringskamer worden gesteld aan de ontheffingen die in het eerste lid zijn omschreven. In het eerste lid is telkens aangegeven welke voorwaarden per geval van toepassing zullen zijn. Tevens is tot uitdrukking gebracht dat de in het eerste lid genoemde ontheffingen gelden, zolang aan het gestelde in het betreffende onderdeel van dat lid is voldaan, behoudens uiteraard de mogelijkheid van intrekking van de ontheffing. Bij het gestelde onder b. zij opgemerkt dat in de daar bedoelde gevallen materieel aan dezelfde voorwaarden voldaan dient te worden als wanneer het bedoelde besluit rechtstreeks van toepassing zou zijn. Dit brengt bijvoorbeeld mee dat indien voor het pensioen wordt gereserveerd in een pensioenvennootschap, deze in elk geval de uitvoering van een toezegging tot doel dient te hebben. De statutaire doelomschrijving van de pensioenvennootschap wordt bij de behandeling van een verzoek om ontheffing door de Verzekeringskamer aan dit vereiste getoetst. Het gestelde onder d. brengt tot uitdrukking, dat de hier bedoelde ontheffing slechts tot doel heeft, dat ter uitvoering van de pensioentoezegging niet voldaan hoeft te worden aan artikel 2, eerste lid, van de wet. De pensioenregeling van een pensioenfonds of verzekeraar dient, ook indien ontheffing is verkregen, naar haar inhoud te voldoen aan de wet. Het derde lid geeft aan welke gegevens bij het verzoek om ontheffing moeten worden ingediend. Voor de beoordeling van verzoeken om ontheffing dient de Verzekeringskamer in het bezit te worden gesteld van alle ter zake dienende gegevens. Zoveel mogelijk dient immers voorkomen te worden dat een beslissing omtrent een verzoek om ontheffing wordt genomen op basis van onjuiste gegevens. Voor de ontheffing, bedoeld in het eerste lid, onder a. heeft de Verzekeringskamer een lijst van benodigde gegevens opgesteld, welke op verzoek wordt toegezonden. Voor de overige ontheffingsverzoeken is een dergelijke lijst niet opgesteld. Ook voor deze verzoeken geldt echter dat uit de ingediende gegevens in voldoende mate moet blijken dat de feiten en omstandigheden waarop het verzoek rust, juist zijn weergegeven. Artikel 3 omschrijft het beleid van de Verzekeringskamer bij het verlenen van ontheffing van het derde lid van artikel 3a van de wet. Dit wetsartikel verplicht een pensioenfonds binnen 30 dagen melding te doen aan de Verzekeringskamer van betalingsachterstand van een aangesloten werkgever. De Verzekeringskamer kan dan, zo nodig, stappen nemen jegens het fonds, opdat deze actie onderneemt tegen de in gebreke zijnde werkgever. Indien een bedrijfspensioenfonds in zijn interne organisatie reeds procedures heeft verankerd op basis waarvan in voorkomende gevallen steeds alles in het werk wordt gesteld om de desbetreffende werkgever via aanmaningen en dwangbevelen aan zijn betalingsverplichting te houden en bovendien de desondanks onbetaald gebleven premies via een voorziening op de balans en via vergoeding door de uitvoeringsinstelling voldaan worden, kunnen de bedoelde stappen van de Verzekeringskamer achterwege blijven. Daarom wordt in zo n geval van de meldingsverplichting ontheffing verleend. Artikel 4 regelde de ontheffingen Uit: Staatscourant 5 december 2000, nr. 236 / pag. 23 4

5 van artikel 6 van de wet. Na het in werking treden van de wet van 25 mei 2000, Stb. 256 (medezeggenschap gepensioneerden en gelijkstelling geregistreerde partners) acht de Verzekeringskamer deze ontheffingen niet langer aan de orde. In verband daarmee is dit artikel komen te vervallen. Artikel 5 regelt de gevallen waarin en de voorwaarden waaronder ontheffing wordt verleend van artikel 8 van de wet of van artikel 9 van de Regelen. In de aanhef van het eerste lid zijn de lidnummers gewijzigd in verband met de Wet van 22 december 1999, Stb 592 ( PSW fase 1 1/2 ). De onderdelen a. en b. van het eerste lid, betreffen pensioenregelingen op basis van het levensjarenbeginsel. In die gevallen wordt het redelijk geacht dat bij tussentijdse beëindiging van het deelnemerschap een rechtevenredige aanspraak op pensioen wordt verkregen in plaats van een tijdsevenredige aanspraak, zoals omschreven in de wet. Een rechtevenredige aanspraak wordt op het tijdstip van beëindiging van zijn deelneming berekend door het ouderdomspensioen dat de gewezen deelnemer zou hebben verkregen als hij zou hebben deelgenomen tot de pensioengerechtigde leeftijd te vermenigvuldigen met een breuk waarvan de teller gelijk is aan het aantal jaren dat voor betrokkene tot dat tijdstip in aanmerking is genomen in de pensioenregeling en de noemer gelijk is aan het aantal jaren dat voor betrokkene in aanmerking zou worden genomen als hij zou hebben deelgenomen tot de pensioengerechtigde leeftijd. De onderdelen c. en d. betreffen die gevallen dat een werkgever op een bepaald tijdstip een pensioenregeling in het leven roept, waarbij voor de werknemers die op dat tijdstip reeds bij die werkgever werkzaam zijn de achterliggende dienstjaren worden meegenomen bij de vaststelling van de pensioenaanspraken. Gezien de parallel met het levensjarenbeginsel wordt het redelijk geacht dat ten aanzien van deze jaren een rechtevenredige pensioenaanspraak wordt verkregen bij tussentijdse beëindiging van het deelnemerschap. Het tweede lid is van belang voor pensioenfondsen die in hun pensioenreglement een regeling hebben opgenomen, uit hoofde waarvan ingegane pensioenen worden verhoogd ter compensatie van de premie voor een ziektekostenverzekering. Een dergelijke toezegging is naar haar aard onafhankelijk van de hoogte van het basispensioen en van de duur van de deelneming aan de regeling en heeft kennelijk niet de bedoeling om het pensioen welvaarts- of waardevast te houden. Om die reden beschouwt de Verzekeringskamer een dergelijke regeling niet als een toeslagregeling. Als gevolg daarvan zou bij voortijdige beëindiging van de deelneming een premievrije aanspraak moeten worden meegegeven. Ter voorkoming van dubbele compensatie bij een eventuele volgende werkgever, wordt ontheffing verleend. Deze ontheffing maakt het mogelijk dat een dergelijke toezegging niet leidt tot premievrije aanspraken als bedoeld in artikel 8 van de wet. Artikel 6 noemt het geval van een ondernemingspensioenfonds, verbonden aan de onderneming van een verzekeraar waarop de Verzekeringskamer toezicht houdt. Indien een dergelijk pensioenfonds zijn verplichtingen herverzekert bij die verzekeraar, zou daardoor de vordering op de aangesloten werkgever uitstijgen boven de in artikel 9b van de wet omschreven norm. Gelet op de parallel met de situatie, omschreven in artikel 2, eerste lid, onderdeel d, wordt ook in het hier bedoelde geval ontheffing verleend. Specifieke voorwaarden worden daarbij niet gesteld. Artikel 7 omschrijft het beleid van de Verzekeringskamer omtrent ontheffingen van artikel 32a, eerste lid, onderdeel c, van de wet en van artikel 16, eerste lid, onderdeel c, van de Regelen. Er zij op gewezen dat de Verzekeringskamer slechts ontheffing kan verlenen van onderdeel c van genoemde bepalingen. De overige voorwaarden die in deze bepalingen zijn gesteld, blijven derhalve ongewijzigd van toepassing. Ingevolge artikel 29 van de wet mag een ontheffing bovendien slechts verleend worden met het oog op verwerving van aanspraken op pensioen jegens een in het buitenland gevestigde instelling. Daarbij dienen echter, in de geest van de wet, de pensioenaanspraken zoveel mogelijk gewaarborgd te zijn en de pensioenbestemming behouden te blijven. Daartoe dienen de gestelde voorwaarden. De verzekeraars die op grond van de Europese richtlijnen voor het verzekeringsbedrijf en de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte (EER), bevoegd zijn binnen het gehele grondgebied van de Europese Unie (EU), en in IJsland, Liechtenstein en Noorwegen het verzekeringsbedrijf uit te oefenen, bieden, gelet op de financiële waarborgen die voortvloeien uit die richtlijnen, zekerheid ter waarborging van de pensioenaanspraken. Daarom wordt voor reserveoverdracht aan dergelijke verzekeraars ontheffing verleend. Verzekeraars met zetel buiten de EU en de hierboven genoemde landen, vallen niet onder de bedoelde richtlijnen. Een waardeoverdracht aan deze verzekeraars zal slechts toegestaan worden indien zij in Nederland een bijkantoor hebben of genotificeerd zijn in verband met het verrichten van diensten vanuit een vestiging buiten Nederland. Alsdan dient ingevolge de Wet toezicht verzekeringsbedrijf 1993 aangetoond te zijn dat zij in het bezit zijn van een solvabiliteitsmarge welke vergelijkbaar is met die welke geëist wordt van Europese verzekeraars. Anders dan in artikel 32a, eerste lid, onderdeel c, ten 4e, van de wet, wordt bij de ontheffing niet de voorwaarde gesteld dat pensioenaanspraken worden verworven jegens het bijkantoor in Nederland dan wel dat ten aanzien van de betreffende verzekering sprake is van dienstverrichting. Ter verduidelijking dient het volgende voorbeeld. Indien de verzekeringnemer van de nieuwe pensioenverzekeringsovereenkomst veelal de betrokken persoon zelf bij het sluiten van die overeenkomst reeds in het buitenland woont, wordt aan artikel 32a, eerste lid, onderdeel c, ten 4e, van de wet niet voldaan, gelet op de woorden: indien het de daar bedoelde dienstverrichting betreft. In dat geval is er namelijk geen sprake van dienstverrichting als bedoeld in de Wet toezicht verzekeringsbedrijf Zonder ontheffing zou in dat geval een waardeoverdracht aan een verzekeraar als bedoeld in onderdeel c, ten 4e van het wetsartikel niet mogelijk zijn. Teneinde overplaatsing van werknemers binnen hetzelfde concern naar een werkgever in het buitenland niet te belemmeren, wordt in onderdeel b. een ontheffing mogelijk gemaakt, om de aanspraken op pensioen te kunnen Uit: Staatscourant 5 december 2000, nr. 236 / pag. 23 5

6 overdragen naar de instelling die de pensioenregeling van die nieuwe werkgever uitvoert. Derhalve ongeacht of die instelling een Europees paspoort heeft. Het concernverband biedt althans enige waarborg dat de pensioenaanspraken niet in gevaar zullen worden gebracht. De betrokken partijen zullen in dat geval in zekere mate bekend zijn met de instelling waarmee zij zaken doen. In oktober 1998 heeft de Verzekeringskamer eveneens bij overdracht naar een buitenlandse verzekeraar de eis opgenomen dat de aanspraken op pensioen moeten worden verworven jegens een verzekeraar die reeds de pensioenregeling uitvoert van de werkgever waaraan de betrokken persoon is of zal worden verbonden. Dit houdt in dat waardeoverdrachten aan een verzekeraar, net als overdrachten aan pensioenuitvoerders bedoeld in onderdeel b, alleen kunnen plaatsvinden in het kader van een wisseling van dienstbetrekking dan wel binnen een bestaand dienstverband. Overigens zal in het laatste geval veelal waardeoverdracht kunnen plaatsvinden zonder ontheffing. Dat aan deze eis wordt voldaan, zal naar genoegen van de Verzekeringskamer moeten worden aangetoond. Met name in het geval van een nieuwe dienstbetrekking zal uit de in te dienen stukken moeten blijken dat van een reëel dienstverband sprake is. Het College van Beroep voor het bedrijfsleven heeft in haar uitspraak van 1 februari 2000 (AWB 96/700 S1) geoordeeld dat het op zich aanvaardbaar is dat de Verzekeringskamer objectieve criteria hanteert. Dit vanwege met name de praktische bezwaren die er aan in de weg staan dat de Verzekeringskamer zich een oordeel velt over de kwaliteit van de buitenlandse pensioenregeling in vergelijking tot de eisen die de PSW aan Nederlandse regelingen stelt, de financiële soliditeit van het betrokken pensioenfonds in vergelijking met de Nederlandse situatie en de wijze waarop in het desbetreffende land het pensioensysteem er uitziet en hoe het overheidstoezicht daarop is geregeld vergeleken met de Nederlandse situatie. Dit laat echter onverlet dat indien de betrokkene feiten en omstandigheden aandraagt waaruit zou blijken dat in zijn situatie aan dezelfde waarborgen wordt voldaan als in de situaties als bedoeld in de onderdelen a. en b., de Verzekeringskamer die feiten en omstandigheden zal moeten meewegen in haar besluit. Daartoe is onderdeel c. opgenomen. Deze aanpassing van de beleidsregels wordt reeds toegepast op lopende ontheffingsverzoeken. De beperking dat slechts mag worden overgedragen aan de instelling die reeds de pensioenregeling van de nieuwe werkgever uitvoert en de voorwaarde dat op de (nieuw te sluiten) pensioenovereenkomst afkoopbeperkingen van toepassing zijn die vergelijkbaar zijn met die welke ingevolge de wet gelden, bieden voldoende waarborg dat de pensioenbestemming behouden blijft. Een specifiek voor de betrokken persoon opgerichte instelling voldoet derhalve niet aan deze voorwaarde. Deze voorwaarden, die voor alle ontheffingen gelden die in dit artikel worden genoemd, zijn opgenomen in het tussengevoegde tweede lid. Daarnaast kan de Verzekeringskamer in voorkomende gevallen, voordat een ontheffing als in dit artikel wordt bedoeld, kan worden verleend, een verklaring eisen van zowel de betrokken persoon als van de overnemende pensioenuitvoerder dat op de (nieuw te sluiten) pensioenovereenkomst afkoopbeperkingen van toepassing zijn die vergelijkbaar zijn met die welke ingevolge de wet gelden. Deze verklaring zal in ieder geval worden gevraagd als verzocht wordt om een overdracht naar België plaats te laten vinden. Voor overdrachten naar andere landen zal worden bezien of eveneens aanleiding bestaat voor een dergelijke verklaring. Verzekeringskamer P.J.C. Keizer, lid bestuur. Uit: Staatscourant 5 december 2000, nr. 236 / pag. 23 6