S T I C H T I N G. Bonisa Z E N D I N G. Lessenserie. onderbouw

Transcriptie

1 S T I C H T I N G Bonisa Z E N D I N G Lessenserie onderbouw

2 S T I C H T I N G Bonisa Z E N D I N G Bonisa Zending Grachtweg 20, 2161 HN Lisse Telefoon

3 Inhouds opgave Inleiding 5 Achtergrondinformatie 6 Lessen onderbouw 13 Inleidende les over de Bonisa Zending 14 Godsdienst Bijbelvertelling en verwerking embleem Bonisa Zending 15 Themahoek China 17 China Flora en fauna 18 Project panda 19 Rekenles 20 Bewegingsonderwijs (spelles) 21 Werkles Chinese hoed maken 23 Werkles Chinese tekens 24 Taal een Chinees woord aan kinderen uitgelegd 24 Muziekles 25 Lessuggestie rijstkoekjes bakken 26 Werkles Chinese waaiers maken 27 Werkles Chinese muur maken 28 Werkles Chinese lampion maken 29 Werkles Vazen maken en beschilderen 30 Werkles Chinese pop maken 31 Bijlagen op CD 1. Inleidende brief 2 2. Foto Thain 3 3. Voorbeeld brood- en viskaart 4 4. Voorbeeld van poster 5 5. Embleem Bonisa Zending 6 6. Brood 7 7. Vis 8 8. Cijfer Cijfer Cijfer

4 11. Cijfers 1 t/m Chinese tekens Leunen op de woorden van God Liedje Chinezen mmm Ritmekaart: Chinees eten Ritmekaart: Bami Ritmekaart: Vork Ritmekaart: Lepel Ritmekaart: Eetstokjes Waaiers 21 Extra s 22 Puzzel 23 Kleurplaten 24 Memoryspel 30 Verbindpuzzel 33 Zoekpuzzel 34 Plaatmateriaal over China 35 (chinese vazen, chinese kleding, chinees tapijt, chinese hoed) 4

5 Geachte leerkracht U hebt vast wel eens van de Bonisa Zending gehoord. Bonisa Zending is een interkerkelijke stichting, die bewogen is met de nood van christenen in China. China, een land van 1,3 miljard inwoners. Volgens voorzichtige schattingen veertig miljoen christenen. Vele christengemeenten hebben een bewogen geschiedenis. Ontstaan vanuit het werk van zendelingen, die vaak ploegend op rotsen het Woord zaaiden. Het gezaaide Woord dreigde in de vorige eeuw ( ) ten onder te gaan. Maar de Heere van de oogst gaf vruchten; dertig, zestig en zelfs wel honderdvoudig. Nu zijn de velden wit om te oogsten, maar de arbeiders zijn weinig De Bonisa Zending mag in China dienend werkzaam zijn, met steun aan: Bouw en uitbreiding van Bijbelscholen Opleiding van evangelisten Bijbelverspreiding Bouw van kerken Opbouw en verbetering van scholen Medische zorg in de bergdorpen Bruggenbouw Mefiboseth gehandicaptenzorg Kindertehuis weeskinderen Verbetering leefomstandigheden van de bergbevolking Waterreservoirs Om de Bonisa Zending meer bekendheid te geven bij de kinderen ligt hier een lessenserie voor de onderbouw van de basisschool voor u. We wensen u samen met de kinderen veel plezier toe bij het uitvoeren van deze lessen in de onderbouw. Hartelijke groet van de makers van deze lessenserie, Tirza Beeke Esther den Boer Mirjam Hofland Alita Verhoek Jantje Visscher Pabo studenten, de Driestar Gouda, juni

6 Achtergrond informatie We willen u als leerkracht hierbij eerst zelf wat achtergrondinformatie bieden over het land China. Misschien dat u tijdens de lessen gebruik kunt maken van deze achtergrondinformatie, of in een leergesprek met de kinderen over (een gedeelte) in gesprek kunt gaan. China China is een republiek in Oost-Azië. China is na Rusland en Canada het grootste land ter wereld. Nederland past 230 keer in China. De hoofdstad van China is Beijing. Deze stad wordt bij ons Peking genoemd. China is verdeeld in 23 provincies. De oppervlakte van China is ruim 230 keer zo groot als de oppervlakte van Nederland. vlakte. 60% van het land is onbewoonbaar. Dat gebied bestaat uit woestijn, woeste gebergten of water. In China zijn grote verschillen. In het noordoosten van China ligt de Noord-Chinese Laagvlakte. Die wordt aan drie kanten door bergen omgeven. In dit gebied zijn de winters heel koud. Het vriest er dan soms wel 40 graden. De zomers zijn er juist erg warm. In dit gebied wordt veel tarwe verbouwd. In het noorden en noordwesten liggen uitgestrekte woestijnen en steppen. In de steppen valt wat meer neerslag. Er kan nog gras groeien. Toch wonen er maar weinig mensen. De mensen die er wonen zijn nomaden. Ze wonen in tenten en ze trekken rond met geiten, schapen of kamelen. Door de stofstormen waait veel vruchtbare grond weg. Tussen Beijing (Peking) en Shanghai ligt de Centrale Laagvlakte. Deze vlakte is bedekt met löss. De löss is erg vruchtbaar. Landbouw is in dit gebied dus erg belangrijk. Een groot deel van China bestaat uit bergen. In het zuidwesten ligt de Himalaya, het grootste gebergte van de wereld. Tussen de bergen liggen hoogvlakten. Bijvoorbeeld de hoogvlakte van Tibet. Het is er koud en er zijn veel hellingen. Daarom wonen er maar weinig mensen. In Zuid-China zijn ook veel bergen. Maar daar wonen heel veel mensen. Het klimaat is er tropisch. Het is er altijd warm en het regent er vaak. Er wordt veel rijst verbouwd. Inwoners China heeft ongeveer 1,3 miljard inwoners en heeft zo de meeste inwoners ter wereld. Eén op de vier mensen die op aarde leven, is een Chinees. De regering van China wil dat de mensen minder kinderen krijgen, één kind per gezin, om het aantal inwoners te laten dalen. Van de bevolking in China is 92% van de bevolking nog een echte Chinees. De levensduur van mannen is ongeveer 68 jaar en van de vrouwen 71 jaar. Natuur Het land bestaat uit 80% hooggebergte en hoog- 6

7 Godsdienst Christenen in China De christenen in China maken veel verdrukking mee. Van de regering mogen ze niet bij elkaar komen. Overal zijn informanten om dat te controleren. Jeugdwerk en evangelisatiewerk is verboden. Voorgangers worden gevangen genomen. Er mag geen contact zijn met buitenlandse kerken. Er mogen geen samenkomsten worden gehouden zonder toestemming van de regering. De kerk mag nog wel bestaan, maar dan alleen onder toezicht van de regering. Alle kerken moeten zich laten registreren. De geregistreerde protestantse kerk wordt de Drie-Zelf-Kerk genoemd. Voor veel christenen in China is dit niet aanvaardbaar. Er zijn dan ook een groot aantal huisgemeenten ontstaan. In kleine groepjes komen de mensen dan in het geheim bij elkaar. Soms op een zoldertje, in een schuurtje of in het bos. Meestal wordt er niet of heel zacht gezongen. Er is altijd de angst voor spionnen of geheime afluisterapparatuur. Toch blijven veel mensen op God vertrouwen. Tegen de verdrukking in groeit de kerk. Andere godsdiensten Confucianisme Dit is geen godsdienst, maar het volgen van leefregels van Confucius ( voor Chr.) over gehoorzaamheid en eerbied aan de ouders en aan de regering van het land; de voorouderverering is erg belangrijk. Ook nu vinden veel Chinezen gehoorzaamheid en eerbied voor de overheid nog erg belangrijk. China. Deze godsdienst kwam in de 1e eeuw uit India en sloot goed aan bij het Taoïsme. Voor 1949 waren er wel boeddhistische tempels en kloosters in China. Geld Chinees geld heet Renminbe (RMB) of Yuan. Dit betekent geld van het volk. Tien Yuan is 1 euro. Een yuan is verdeeld in 10 jiao. De Chinezen noemen de jiao meestal Mao. Een jiao wordt weer verdeeld in 10 fen. De Verboden Stad Ongeveer 500 jaar geleden had Beijing (Peking) vijf verschillende stadsmuren. De ene muur lag binnen de andere. In het midden van de stad lag de Verboden Stad. Het bouwen van de Verboden Stad duurde vijftien jaar. Hier woonde de keizer met zijn hofhouding. Er stonden veel paleizen. In Beijing mochten geen gebouwen staan, die hoger waren dan de muur rond die paleizen. Want niemand mocht naar binnen kijken. Alleen hovelingen mochten in de Verboden Stad komen, gewone mensen niet. Tegenwoordig kan iedereen de Verboden Stad bezoeken. Het is nu het paleismuseum geworden. De Chinese Muur Ten noorden van Beijing (Peking) ligt de beroemde Chinese Muur. Meer dan 2500 jaar geleden is er begonnen met de bouw van de Chinese Muur. Deze muur moest het land beschermen tegen invallen van de vijanden. Taoïsme Ook dit is geen godsdienst, maar het zijn ideeën over een goed leven, waarin je niets mag begeren en waarbij men één probeert te zijn met de natuur. Deze ideeën zijn opgesteld door Lao Tse. (ongeveer 600 v. Chr.) Boeddhisme Dit is de belangrijkste godsdienst in 7

8 Eten en drinken Chinees eten is over de hele wereld bekend. Er zijn heel veel Chinese restaurants. Bij Chinees eten hoort rijst. In Zuid-China is dat ook zo. Maar in het noorden is het te koud om rijst te verbouwen. Daar groeit wel tarwe. De Chinezen die daar wonen eten veel bami, spagetti en mihoen bij de maaltijd. In Vervoer Auto In een groot land als China zijn wegen heel belangrijk. De regering heeft daarom veel wegen aangelegd. Die wegen zijn soms van slechte kwaliteit. Vaak zijn ze niet geasfalteerd. Bij slecht weer zijn ze moeilijk te berijden. Er zijn bovendien nog veel te weinig goede wegen. In China zie je steeds meer auto s. Personenauto s kun je er kopen, maar alleen mensen van de regering of van het leger hebben een auto. Er rijden veel vrachtwagens en bussen. China zijn weinig koeien. Daarom eten Chinezen weinig rundvlees en zuivelproducten. De boeren houden wel varkens en kippen of ander pluimvee. Daar hebben ze niet zo veel plaats voor nodig. En het vetmesten van deze dieren is goedkoop. De Chinezen maken het vlees op verschillende manieren klaar. Ze roosteren, wokken, braden of stoven hun eten. De Peking eend is bekend. Hij komt uit het noorden van het land. De Chinezen eten deze eend graag. In het zuiden wordt veel vis gegeten. Er wordt veel aandacht aan het eten geschonken. Meestal is een familielid er de hele dag mee bezig. Deze persoon maakt niet alleen de maaltijd klaar, hij moet ook voor het bewaren van het voedsel zorgen. In China zijn maar weinig koelkasten. Daarom moeten de levensmiddelen gedroogd, gezouten of gerookt worden. De Chinezen bereiden hun eten op een speciale manier. Groente en vlees wordt eerst fijngesneden. Dan wordt het gekookt of gebakken in water of olie. s Morgens eten Chinezen meestal rijstepap met groente en een opgewarmd broodje. Het middagmaal bestaat uit rijst en gebakken groente. Daarna eten ze bijvoorbeeld een kop groentesoep. Soep is in China geen voorgerecht, maar een nagerecht. s Avonds is er weer een broodje en wat rijstepap. Bij de maaltijd drinken Chinezen thee of gewoon heet water. Chinezen houden niet van koude gerechten of dranken. Fiets Een belangrijk vervoersmiddel in China is de fiets. Die rijden in grote aantallen rond. Alleen in Beijing zijn er al vijf miljoen fietsen. Vooral tijdens het spitsuur krioelt het van de fietsers. Voor auto s is er dan geen doorkomen aan. Door de slechte wegen is het ook moeilijk om goederen te vervoeren. Gelukkig heeft China goede waterwegen. Er wordt veel per schip vervoerd. De rivier de Jangtsekiang is de belangrijkste waterweg. Chinezen noemen deze rivier vaak gewoon kiang, dat betekent rivier. 8

9 Trein In China is de trein ook een belangrijk vervoersmiddel. De spoorwegen liggen door het hele land. Er worden nog steeds nieuwe spoorverbindingen aangelegd. 60% van alle goederen wordt in China met de trein vervoerd. De treinen voor de passagiers hebben twee klassen. Die heten in China de harde en de zachte klasse. In de zachte klasse zijn de stoelen zacht en lekker om in te zitten. Maar de kaartjes zijn duur. Alleen hoge militairen, belangrijke mensen van de regering en van de Communistische Partij en toeristen reizen in de zachte klasse. De Chinese bevolking neemt de harde klasse. De mensen moeten op eenvoudige, harde banken zitten. Maar zij reizen veel goedkoper. Vliegtuig Vliegtuigen zijn in China ook erg belangrijk. De Chinese luchtvaartmaatschappij heet CAAC. Ongeveer 100 vliegvelden liggen over het hele land verspreid. De Chinezen bouwen zelf militaire vliegtuigen. Maar passagiersvliegtuigen kopen ze meestal in Rusland, Groot-Brittannië of de Verenigde Staten. Onderwijs Chinese kinderen gaan voor het eerst naar school als ze zes jaar oud zijn. Ze gaan naar de basisschool. De basisschool duurt er zes jaar. Daarna gaan de kinderen naar de middelbare school. De middelbare school bestaat uit twee gedeelten. De lagere middelbare school duurt drie jaar. Daarna kan je nog drie jaar naar de hogere middelbare school. Weinig leerlingen gaan daarna nog verder studeren op de universiteit. In China is geen leerplicht, zoals in Nederland. In sommige delen van China mogen de ouders zelf beslissen of ze hun kind(eren) naar school sturen. Vooral in de oogsttijd blijven veel kinderen weg. Ze moeten hun ouders helpen op het land. Daarom geven sommige scholen in die tijd vakantie. In het westen van China leven veel nomaden. Die trekken rond met hun kudden. Soms trekken de scholen mee. Ongeveer 95% van de leerlingen maakt de basisschool af. Van de leerlingen op de lagere middelbare school haalt maar 40% het einde. Veel kinderen gaan van school af als ze 13 of 14 jaar oud zijn. Die kinderen gaan dan werken. De belangrijkste vakken op de basisschool zijn: lezen, schrijven en rekenen. In de hogere klassen krijgen de leerlingen ook geschiedenis en kennis van politiek. Op Chinese scholen moeten de kinderen ook lichamelijke arbeid doen. Dat betekent dat ze een paar uur per week moeten werken. Jonge leerlingen moeten bomen planten, straten vegen en het schoolplein opruimen. Sommige middelbare scholen hebben zelf een eigen fabriekje. De mensen vinden dat erg belangrijk. De kinderen leren zo het werk van de arbeiders waarderen. Op Chinese scholen moeten kinderen zich altijd goed gedragen. Ze moeten altijd beleefd zijn tegen hun leraren en andere volwassenen. Ze moeten zich wassen, eerlijk zijn, zich ordelijk gedragen en ze moeten van hun land houden. Kinderen die zich goed gedragen komen bij de jonge pioniers. Deze kinderen dragen een rode halsdoek. Landbouw Lang geleden leefden de meeste Chinezen al van de landbouw. De beste grond lag aan de grote rivieren 9

10 in Midden- en Oost-China, waar na overstromingen vruchtbaar slib achterbleef. In het noorden werden, net als nu, tarwe en gerst verbouwd. Hier leefden vooral boeren met kleine stukjes land. In het warme, vochtige zuiden, waar rijke stadsbewoners grote landgoederen bezaten, werd rijst geteeld. In boomgaarden kweekten de mensen peren en sinaasappels. De meeste boeren gebruikten eenvoudige werktuigen, zoals stenen, schoffels en houten harken. Kleding/sieraden Chinese boeren hadden eenvoudige kleding aan. Meestal droegen ze een katoenen tuniek over een wijde broek, met daaronder sandalen van bijvoorbeeld stro. In het zuiden droegen zij een kegelvormige hoed met een brede rand tegen de zon en de regen. In het koude noorden van China droegen de boeren onder andere bontmutsen en schapenvachten. Rijke mensen gingen met zorg gekleed. De stijl van de kleding en zelfs de kleuren stonden in de wet en hadden te maken met de positie van iemand. Zo mochten kooplieden geen zijde dragen. Alleen keizers konden geel dragen, en zijden gewaden met drakenmotieven. Taal De Chinese taal wordt geschreven met karakters, dat zijn tekens die klanken en woorden voorstellen. In de loop van de tijd zijn ze steeds veranderd. In een woordenboek uit 1716 werden er zo n beschreven. Alle karakters werden met een penseel met de hand geschreven. Het schilderen van deze karakters heet kalligrafie en is een aparte kunstvorm. De Chinezen gingen rond 1600 voor Christus drukken met houtblokken. Daarvoor werden boeken met de hand op stroken bamboe geschreven. Oude Chinese schrijvers schreven vaak encyclopedieën en handboeken. De dichtkunst ontstond ongeveer 3000 jaar geleden. Bijna 2000 jaar geleden vonden de Chinezen het papier uit, dat ze maakten van bijvoorbeeld boombast. Rond 1040 vonden ze het drukken met losse letters uit. Feesten/gebruiken Het bekendste Chinese feest is het nieuwjaars- of lentefeest. De eerste maand van de Chinese kalender begint bij de eerste volle maan tussen 21 januari en 19 februari. Tijdens het feest dragen dansers een lange draak door de straten, tijdens een lawaai van vuurwerk dat de boze geesten moet verjagen. Het feest wordt al meer dan 2000 jaar gevierd en is een echt familie- en dorpsfeest. De deuropeningen worden versierd met stroken rood papier waarop gedichten staan. Deze zouden voor geluk en voorspoed zorgen in het nieuwe jaar. Kort na nieuwjaar worden er voor het lantaarnfeest zoete balletjes van rijstemeel klaargemaakt. Er worden bij alle huizen papieren lantaarns buiten opgehangen, die de eerste volle maan van het jaar voorstellen. Dit feest ontstond tijdens de Tang-dynastie ( ). In de achtste maand van het jaar eet men tijdens de volle najaarsmaan speciale maankoeken. De Chinese feesten hebben vooral te maken met de jaargetijden en de landbouw. Er zijn zaai- en oogstfeesten, dansfeesten en paardenrennen, en er wordt vaak iets speciaals gegeten. Panda De panda leeft alleen nog in China. In andere gebieden van de wereld waar de panda ooit geleefd heeft, komt het dier niet meer voor. Ook in China komen nog maar weinig panda s voor. Het WNF beschermt de panda s. Een panda is groot en sterk. Hij is zo lang als een mens. Hij wordt de grote panda of de reuzenpanda genoemd. Zijn zwart-witte vacht is dik en wollig. Het staartje zie je niet. Dat zit in de vacht verstopt. Er bestaat ook een kleine panda. Hij is familie van 10

11 de reuzenpanda. Maar hij ziet er anders uit. Zijn vacht is roodbruin. Hij heeft een spitse snuit en een lange, dikke staart. Als je op een plaatje in een boek een panda ziet afgebeeld, is dat meestal de reuzenpanda. De panda leeft hoog in de bergen. Het is er koud en nat en er wonen nauwelijks mensen. s Winters valt er veel sneeuw. Maar de panda houdt van de kou. Hij heeft een dikke vacht, dus daarom voelt hij zich het beste thuis in een koude omgeving. Meestal zwerft hij door de bossen. Hij is dan op zoek naar voedsel. Een groot beest moet veel eten. Eigenlijk heeft een panda maar een eentonig leven. Want als hij niet op zoek is naar eten, slaapt hij. In een boom of op de grond. Eten, slapen, eten, slapen. Dat is het leven van de panda. Toch vindt de panda dit niet saai. Hij is tevreden met zijn leven en hoopt dat de mensen hem lekker zijn gang laten gaan. De panda s eten hoofdzakelijk bamboe. Bamboe is een soort gras. Het heeft harde, taaie stengels en smalle blaadjes. Jonge bamboe is lekker sappig. Dat eet de panda het liefst. Hij zit dan op zijn achterste en eet met zijn voorpoten. Die poten hebben klauwen. Aan de zijkant van deze klauwen zit een dikke bobbel. Het lijkt wel een beetje op een duim. Daarmee grijpt hij het bamboe vast en stopt het in zijn bek. Af en toe eet hij andere planten. Soms ook een rat of een muis. Panda s leven alleen. Behalve in de lente: dan zijn het mannetje en het vrouwtje samen. Dan is het de paartijd. Het jong van de panda wordt na de zomer geboren. Een pasgeboren pandajong is erg klein. Zo klein als een hamster. Haren heeft hij bijna niet. Hij kan niet zien en niet lopen. Zijn moeder houdt hem steeds in haar armen. Daar is het veilig en warm. Je kunt bijna niet voorstellen dat zo n beestje later net zo n grote panda als zijn vader en moeder zal worden. De jonge panda drinkt veel melk bij zijn moeder. Zo wordt hij snel groter. Zijn ogen gaan open. Zijn vacht wordt dik. En na een maand of vijf kan hij goed lopen. Kijk hem spelen. Het leukste spel vindt hij toch wel het roetsjen. Hij klimt dan op moeders rug en glijdt vervolgens. roetsj.. weer omlaag. Net een glijbaan. Daarna knabbelt hij even aan wat bamboe en maakt een koprol. Als de panda een jaar oud is, kan hij voor zichzelf zorgen. Dan gaat hij bij zijn moeder weg. De panda heeft veel vijanden. Komt er bijvoorbeeld een panter aan? Of een troep wilde honden? Snel vlucht de panda in een boom en houdt zich muisstil. Maar het grootste gevaar zijn de mensen. Mensen schieten de panda dood. Ze willen zijn mooie vacht hebben. Ook hakken ze bamboebossen om. Dan heeft de panda geen eten meer. Zo komen er steeds minder panda s. Daarom is de panda nu beschermd. Niemand mag meer op panda s jagen. Toch worden er nog vaak panda s door de hongerdood bedreigd. De leefruimte van de panda wordt steeds kleiner, panda s worden gedood door stropers en er zijn er veel weggehaald uit de vrije natuur en opgesloten in dure kooien. 11

12 12

13 Lessen onderbouw 13

14 Inleidende lessen over de Bonisa Zending Lesdoel: Aan het eind van de les weten de kinderen wat de Bonisa Zending doet. Ze worden gemotiveerd om geld te verzamelen. Materialen: Brief, brood- en viskaart, embleem Bonisa, folder Bonisa Zending, stickers, spaardoosje van de Bonisa Zending, evt. andere materialen van de Bonisa Zending. Bijlage: Nr. 1: Inleidende brief Nr. 2: Foto Thain Nr. 3: Voorbeeld brood- en viskaarten Nr. 4: Voorbeeld van poster Inleiding: Brief voorlezen van de Bonisa Zending (deze is als bijlage bijgevoegd) Uitleg geven over de materialen: - brood- en viskaarten - spaardoosje - folder een kruisje en de kinderen leveren later het totaalbedrag èn de kaart op school in. Hierna kunt u met de leerlingen in gesprek gaan, om nog andere manieren van geld verzamelen te bedenken. Bijv. lege flessen verzamelen, kijkdoos maken, boodschappen doen voor oude mensen, spulletjes verkopen (zelfgemaakte kaarten, cake e.d.), sponsoractie, etc. Deze plannen kunnen breder uitgewerkt worden. Er kan een poster gemaakt worden om op een leuke manier bij te houden hoeveel geld er is verzameld. Op de volgende bladzijde ziet u een idee. De kinderen kunnen dit eventueel in het groot maken met leuke kleuren en verschillende soorten plaatjes. Afsluiting: De spaardoosjes en de brood- en viskaarten worden uitgedeeld. Ook kunt u de kinderen allemaal een sticker en een folder geven van de Bonisa Zending. Kern: De kinderen hebben gehoord dat de mensen in China hulp nodig hebben. Door middel van de introductiebrief is aan hen gevraagd, of ze de Bonisa Zending willen helpen om geld te verzamelen. Geef uitleg over het spaardoosje en over de brooden viskaarten. Vertel dat ouders, ooms, tantes, vrienden enz. vast graag een paar broodjes en visjes voor deze actie willen betalen. Zo n cirkeltje van het gekozen bedrag (of meerdere cirkeltjes) krijgen 14

15 Godsdienst-Bijbelvertelling en verwerking embleem Bonisa Zending Lesdoel: De kinderen weten wie de Gever van ons dagelijks brood is. Ze begrijpen de noodzaak van het bidden en danken voor ons eten en weten van de opdracht die de Heere ons door middel van dit bijbelgedeelte geeft: Geeft gij hen te eten. De kinderen weten daarnaast hoe de Bonisa Zending aan het embleem is gekomen en wat het betekent. Materialen: Bijbel (Johannes 6: 1-13), embleem Bonisa Zending, bijlagen van brood en vis, closetrollen, draad, brooden viskaarten. Bijlage: Nr. 5: Nr. 6: Nr. 7: Nr. 3: Embleem Bonisa Zending Brood Vis Brood- en viskaart Inleiding: De leerkracht vertelt het Bijbelverhaal over de wonderbare spijziging (Joh. 6: 1-13). Beschrijving: Als de Heere Jezus Zijn discipelen de opdracht geeft: Geeft gij hen te eten, zeggen zij eerst dat er niet voldoende voedsel is voor zoveel mensen. Dan zegt Andreas: Hier is een jongen, die 5 gerstebroden heeft en 2 visjes. En Jezus nam die 5 broden en 2 vissen en Hij zegende het. Opvallend is, dat deze jongen vrijwillig zijn bezit, het voedsel, aan de Heere Jezus geeft. Wat een les voor ons. De Zaligmaker, Die de Bezitter van alles op deze aarde is, wil Zich laten helpen door een kind. Door de broden en vissen van de jongen. Zo mogen en moeten wij, in duidelijke opdracht van de Heere, ons inspannen. Inspannen, om Zijn wil uit te voeren, namelijk: GEEFT GIJ HEN TE ETEN Kern: Na het verhaal kunt u de kinderen de volgende verwerking laten maken: In de bijlage zit een voorbeeld van een vis en een brood. Elk kind krijgt 2 vissen en 5 broden. De kinderen kunnen de vissen kleuren, uitknippen en tegen elkaar aan plakken. Bijvoorbeeld met papier, dun karton of closetrol er tussenin. De vissen kunnen aan draadjes, touwtjes of met een knijper aan een lijntje opgehangen worden of in een werkschrift geplakt worden. De kinderen kunnen de broden kleuren, uitknippen en tegen elkaar plakken en ophangen. Ze kunnen ook 2 papieren vissen en 5 broodjes op een papieren bordje leggen of in een mandje. Zichtbaar onderwijs werkt stimulerend. Afsluiting: De geldinzameling voor dit doel doen we in Nederland op de scholen vaak met bijgesloten brood- en viskaarten. Deze hebt u tijdens de inleidende les al aan de kinderen meegegeven. U kunt even bespreken hoe het daar mee gaat. Zijn er misschien kinderen, die al geld hebben verzameld? Hoe hebben ze dat gedaan? 15

16 Van een tentenmaker/ zendingswerker in China Jo Lampoi wordt wakker van z'n vader en moeder die opstaan uit bed. Het begint al licht te worden buiten en het is nog maar 5 uur. Hij rekt zich uit en denkt terug aan een jaar geleden. Toen zijn z'n ouders christen geworden nadat zendelingen hun verteld hadden over God. Er is veel verandert na die tijd. Jo Lampoi herinnert zich hoe de andere mensen van de bergstam waar hij bij hoort boos waren, omdat z'n ouders in de Heere Jezus waren gaan geloven. Op school was het er ook niet makkelijker op geworden. Nee... het was eerder moeilijker geworden. Als ze s morgens moesten bidden voor de leider van het land, deed hij niet mee. Dat had al voor heel wat problemen gezorgd, want hij moest het doen van de meester. De politie was ook al regelmatig aan de deur geweest. Ze hadden gesprekken gehad met z'n vader en moeder en die waren ook geslagen. Ze gingen zelfs zover dat ze zeiden dat ze hem en zijn broertje andere ouders zouden geven, omdat hun eigen ouders hen niet op konden voeden. Hij rilt als hij daaraan denkt... en dat was nog niet alles. De dorpsbewoners hadden het rijstveld van z'n vader helemaal vernield, omdat ze wilden dat ze weer in de geesten gingen geloven. En geen rijst betekent... geen eten. Maar wat een wonder... de Heere had er voor gezorgd dat ze niets tekort gekomen waren. Mensen vonden dat zo bijzonder dat sommigen nu ook tot het geloof waren gekomen. Dat maakt gelukkig het leven nu een stuk makkelijker. Als Jo Lampoi zich nog een keer uitrekt komt hij overeind van z'n matje. Aankleden hoeft niet meer, want hij slaapt altijd in de kleren die hij 's middags na het wassen aantrekt. Eten, roept z'n moeder... de rijst is klaar. Even wachten hoor, ik moet nog bidden. Hij vouwt zijn handen en sluit z'n ogen en zo bidt hij of de Heere hem ook die dag wil helpen met alles. Na het bidden gaat hij snel eten. Om 7 uur begint de school al en hij wil graag nog even met z'n vriendje spelen. Dag mam roept hij als hij het trapje van de veranda afspringt. En weg is hij... VRAGEN: 1. Je hebt net gelezen dat Jo Lampoi geplaagd werd door zijn vriendjes op school. Dat was niet leuk. In de bijbel heeft de Heere Jezus al gezegd dat we als christenen vervolgd zullen worden. In Johannes 15 vers 20 staat: Indien zij Mij vervolgd hebben, zij zullen ook u vervolgen. Word jij ook weleens geplaagd omdat je naar de kerk gaat? Wat vind je daarvan? 2. In het land waar Jo Lampoi vandaan komt moet je als kind op school bidden tot de leider van het land. Jo Lampoi wil dat niet meer doen en dat is best moeilijk voor hem. In de bijbel staat immers dat we geen andere goden mogen hebben dan God. Toch is het zo dat ook mensen in Nederland afgoden hebben. Kun je een paar voorbeelden noemen? Wie moet de eerste plaats innemen in ons leven? 3. Zendelingen hadden het evangelie aan Jo Lampois ouders verteld. Dat is heel mooi, want anders hadden ze misschien nooit van de Heere Jezus gehoord. Het was de opdracht van de Heere Jezus aan alle mensen die in Hem geloven om ervoor te zorgen dat iedereen van Hem hoort. Heb je er weleens over nagedacht? 16

17 Themahoek China Lesdoel: De kinderen zien voorwerpen uit China. De kinderen weten wat dit voor voorwerpen zijn en waar deze voor dienen. De leerkracht kan zelf beslissen hoe met de voorwerpen om wordt gegaan. Materialen: De kinderen kunnen thuis, op school en in de bibliotheek zelf allerlei materialen verzamelen en deze meenemen naar school. Bijlage: In het gedeelte Extra s kunt u plaatmateriaal over China vinden. Inleiding: Aan het begin van de eerste week kan de leerkracht een hoek samenstellen. Deze hoek gaat over het thema China. De kinderen kunnen zelf allerlei voorwerpen meenemen. Voor materialen kunt u denken aan: Kern: Misschien kunt u de kinderen ook laten werken in de themahoek. Dat ligt aan het materiaal wat de kinderen meenemen en wat uzelf kunt verzamelen. De dingen die de kinderen zelf maken, kunnen ook worden neergezet in de hoek of kunnen opgehangen worden in de klas. Zo komt de klas in de sfeer van China. Afsluiting: Als er een eventuele kijkavond gehouden wordt, is het een idee om de klas helemaal in te richten in de Chinese sfeer. U kunt dan denken aan een bamboebos in een hoek van de klas, een Chinese muur e.d. De gemaakte werkjes van de kinderen kunnen in deze hoeken neergezet of opgehangen worden. Als afsluiting van het hele project / actie is het misschien leuk om met de kinderen nasi te gaan eten met stokjes. Voor de kinderen is dit een hele belevenis. - Rijst - Stokjes om mee te eten - Waaiers - Chinese hoed - Plaatmateriaal over China - Posters - Chinese tekens - Kleurplaten - Kleding - Thee - Chinese vazen 17

18 China Flora en fauna Lesdoel: De leerlingen maken kennis met de panda en zijn leefwereld. De panda is een beschermd dier. De kinderen leren hun emoties te verwoorden in gesprekjes (mondelinge expressie) en te verbeelden in tekeningen. Ook andere materialen en technieken worden toegepast (creatieve expressie). Voorbereiding + materialen: Knuffelbeer panda Bibliotheek (prentenboeken, informatieve boeken) Documentatiecentrummateriaal Bonisa Zending kwartaalbladen Wereld Natuurfonds: - Tijdschriften / platen / posters - Informatie - Aanschouwelijk materiaal Kleur- en voorleesboek: Tao Tao is verdwaald (inbegrepen bij lessenserie) Prentenboeken over panda s Bijv. - Wanda, de kleine panda, door Ria Baens Dokter Muis, Lucy Cousins Muis zoekt haar panda, Lucy Cousins Patja, de gevlekte panda, door Martine Delfos Pavel Panda, Daan Remmerts de Vries Bijlage: U kunt voor de verwerking van de pandaberen misschien de pandakleurplaten gebruiken. Deze vindt u bij het gedeelte Extra s en in het kleurboek Taotao is verdwaald. Kern: Het kringgesprek: elk kind vertelt over de logeerpartij van de kleine panda thuis (zie project panda logeren). Leeractiviteiten: vertellen, luisteren, verzorgen, delen; ontwikkelen van sociale vaardigheden. Verwerking: Pandaberen: prik- of plakwerk Bamboebos: knip- of plakwerk Decor: schilderen van bergen, hutten, kinderen, schooltje Kijkdoos: fantasiebomen, struiken, panda s, hutjes e.d. Gelddoosje: inzameling voor zendingsproject Groepswerkboek: m.m.v. ouders: verslagjes en tekeningen Afsluiting: Ouderavond werkstukken van leerlingen bekijken. Verkoop van artikelen, o.a. prentenboeken (Tao-tao) en pandaberen. 18

19 Project Panda Uitwerking: Een reuzengrote pandabeer met een kleine panda op haar schoot zit op een stoeltje in de poppenhoek. Moeder en kind horen bij elkaar. De juf vraagt aan de kinderen of zij ook iets horen (gericht luisteren). Iemand huilt. Het geluid komt uit de poppenhoek. Dan vinden ze het kleine pandabeertje. Er ontstaat een gesprek tussen de leerkracht en het pandabeertje. De panda vertelt dat hij Tao Tao heet, waar hij met zijn moeder vandaan komt, wat er allemaal in China gebeurd is. (informatieverwerving). De kleine panda heeft verdriet, omdat hij niemand heeft om mee te spelen. Zijn hier misschien kinderen met wie hij mee mag naar huis, om met hem te spelen en voor hem te zorgen? De leerkracht en de kinderen spreken af dat Tao Tao elke dag s middags uit school met een kind mee mag om thuis te spelen en te slapen. Moeder panda blijft op school. Onder schooltijd zit Tao Tao bij zijn moeder. Tijdens het kringgesprek staat hun stoeltje in de kring tussen de leerlingen. Als de kinderen aan de opdrachten werken, gaan moeder en Tao Tao naar de poppenhoek. Het verhaal van Tao Tao, over alles wat hij meemaakte zal enkele dagen in beslag nemen. Spelen, logeren, verzorgen, tekenen: Tao Tao, de logeerpanda, gaat in een draagtas mee naar huis. In de tas zit een dekentje, eventueel een toilettasje met kammetjes, spiegeltje, borsteltje e.d. In de tas zit ook een groepsschrift, waarin elke vader of moeder een verslagje schrijft over de logeerpartij van Tao Tao bij haar/zijn kind. Een tekening, die het kind thuis maakt, wordt erbij geplakt. Het resultaat wordt een groepswerkboek over de panda als onderdeel van de schoolactiviteit: zendingsproject China. Ieder kind vindt de logeerpartij van Tao Tao een prachtige belevenis. De ervaringen worden door het kind elke morgen tijdens het kringgesprek verteld. De leerkracht stelt vragen en vult aan tot verbreding en verdieping. Groepswerk: N.a.v. het gesprek met Tao Tao (enkele dagen) en het prentenboek gaan de leerlingen met elkaar in de vorm van groepswerk het verhaal verwerken. Ieder kind maakt een grote (moeder) en een kleine (kind) pandabeer. Prik- of knipwerk. Plak er een wcrol en een lucifersdoosje achter, zodat de gemaakte panda s kunnen staan. Ook kan een bamboebos met behulp van keukenrolhouders gemaakt worden. Decor: het maken van een achtergrond door het schilderen van bergen, hutten en Chinese kinderen. Een schoolgebouwtje kan in het decor worden opgenomen. Dit is dan het schoolgebouw, waar Thain (uit de inleidende brief) naar toe gaat. Extra suggestie: Van een schoenendoos kan een kijkdoos gemaakt worden. Bamboetakken op de wanden, pandaberen uitknippen of uitprikken. Naar eigen fantasie kunnen de kinderen bomen, struiken, Chinese kinderen en hutjes maken. Met de kijkdoos en het gelddoosje kunnen ze langs de deuren gaan bij familie en buren. 19

20 Rekenles Vooraf: Deze les is waarschijnlijk te moeilijk voor groep 0 en 1. U kunt de les dan helemaal weglaten, of erg eenvoudig houden. Lesdoel: Kinderen oefenen met getallen aan de hand van allerlei concrete situaties. Kinderen krijgen door middel van deze oefeningen getalbegrip. Ze leren ook dat in andere landen, in dit geval China, de getallen anders geschreven worden. Materialen: Concreet materiaal zoals appels, blokjes, gummetjes, pennen e.d. Bijlage: Nr. 8: Cijfer 1 Nr. 9: Cijfer 2 Nr. 10: Cijfer 3 Nr. 11: Cijfers 1 tot en met 10 nog 4 bij pakken? Hoeveel heb ik er nu samen? (Aan de hand van deze vragen kunt u ook een verhaaltje vertellen waar een som in voor komt. U kunt hier het thema China bij betrekken door bijvoorbeeld te vertellen over een Chinees jongentje e.d.) Daarna kan de leerkracht iets gaan vertellen over de Chinese getallen. Deze worden veel anders geschreven. De leerkracht kan een kind vragen om het getal 3 op het bord te schrijven. Daarna schrijft de leerkracht het getal in het Chinees. De kinderen zien zo dat er grote verschillen zijn tussen het schrijven van de Nederlandse en Chinese getallen. Slot: Elk kind krijgt een papier met een Chinees getal (de getallen 1 t/m 10 kunnen gebruikt worden). Dit getal mag op een vel papier nagetekend en gekleurd worden. Deze Chinese getallen kunnen later opgehangen worden. Inleiding: De leerkracht vertelt de kinderen dat ze gaan rekenen. Eerst in het Nederlands, en daarna gaan ze wat leren over Chinese getallen. Laat de kinderen voorwerpen tellen van 1 t/m 10, zodat ze weer weten wat getallen waren. Laat de kinderen, als ze dit kunnen, ook de getallen op het bord schrijven. Kern: De leerkracht legt het concrete materiaal voor zich en laat dit telkens aan de kinderen zien. De leerkracht stelt vragen aan de kinderen zoals: Hoeveel is 3 appels en 4 appels bij elkaar? In mijn ene hand heb ik 2 appels. Ik pak er 1 bij. Hoeveel heb ik er dan samen? In mijn ene hand heb ik 2 appels. In mijn andere hand 3. In welke hand zitten er meer / minder? Ik leg 4 appels op de tafel. Wie kan er voor mij 20

21 Bewegingsonderwijs (spelles) Lesdoel: Door middel van allerlei bewegingen en spelen, leren de kinderen het leven van de panda beter kennen. Kinderen zijn door middel van deze les bezig met het thema China. Kinderen oefenen de grove motoriek. Materialen: Matten, pittenzakken, pandaberen. Algemene opmerking: In de kern zijn drie tikspelen beschreven. Hiervan kunt u er twee kiezen, anders is de les te lang. Het is leuk om ook echt een pandabeer mee te nemen naar het speellokaal. Zo komen de spelen meer in de beleving van de kinderen. Inleiding: Bij deze warming-up doet de leerkracht allerlei bewegingen voor, die panda s doen. U kunt denken aan: Doen alsof u in een boom klimt Rennen Sluipen Dansen De leerlingen doen de bewegingen van de leerkracht na. U kunt dit een aantal minuten volhouden, zodat de leerlingen even lekker bewogen hebben en wat opgewarmd zijn. Kern: Tikspel Er ligt een panda (kind) te slapen op een mat in de hoek van het speellokaal. De rest van de klas zit in het midden van het speellokaal stil in de kring. Een kind uit de kring gaat naar de panda toe en zegt: Panda, wordt eens wakker. Wil je met me spelen? De panda wordt boos omdat hij wakker gemaakt wordt. De panda rent snel achter het kind aan dat hem wakker maakte en probeert dat kind te tikken. Maar dat kind rent weg en probeert snel in de kring te gaan zitten. Als de panda het kind niet heeft getikt, heeft het kind gewonnen. Tikspel Chinese muur: De kinderen staan achter een x x x x x x x x x x x x streep. In het midden van het lokaal worden wachter twee strepen getrokken, de muur. U kunt dit extra afbakenen door matten neer te leggen. Op de muur staat de wachter. De wachter zegt: Wie durft er over de Chinese muur? De kinderen antwoorden ik. De kinderen lopen hierna over naar de andere kant; de wachter probeert hierbij de kinderen te tikken. De wachter moet op de muur blijven. De getikte kinderen komen wissend links en rechts op de muur te staan (in lichte spreidstand). Het gebied waar je kunt oversteken wordt steeds kleiner. Als alle kinderen getikt zijn, kunt u een andere tikker aanwijzen. Tikspel Aan beide zijkanten van het speellokaal liggen matten, deze zorgen voor afbakening. Twee panda s (kinderen) lopen in het bos (het midden van het speellokaal). Zij bewaken hun gebied. De andere panda s (rest van de klas) willen door hun gebied lopen. De twee panda s willen dat niet en proberen de anderen te tikken. Als de panda s aan de zijkant van het speellokaal weer op hun eigen gebied (matten) lopen, mogen ze niet getikt worden. Na een poosje kunt u twee andere pandatikkers aanwijzen. Elke getikte panda doet een pittenzak in een mand. Aan het eind van het spel worden de pittenzakken geteld. 21

22 Afsluiting: Stiltespel De kinderen zitten in het midden van het speellokaal stil in de kring. De leerkracht wijst een panda (kind) aan, die ergens in een hoek van het lokaal gaat zitten. De panda maakt een geluid en de andere kinderen moeten raden waar het geluid vandaan komt. Zij wijzen met hun vinger naar de hoek waaruit het geluid komt. Daarna kunt u een andere panda aanwijzen of u kunt de les afsluiten. 22

23 Werkles Chinese hoed maken Lesdoel: Aan het eind van de les hebben de leerlingen allemaal een Chinese hoed gemaakt, die in de klas of op een eventueel gehouden kijkavond gedragen kan worden. Het laat wat zien over het land China. Kinderen zijn bezig geweest met het creëren van Chinese tekens en hebben zich zo verdiept in de begrippen letters en tekens. Materialen: Dik papier, schaar, lijm, kleurpotloden, zwarte wol en elastiekjes. Bijlage: Nr. 12: Chinese tekens Inleiding: U kunt met de leerlingen een gesprek voeren over Chinese hoeden. Wat is de functie hiervan e.d. (De hoeden worden vaak gedragen tegen de felle zon). Kern + verwerking: U gaat samen met de leerlingen een Chinese hoed maken. U gaat als volgt te werk: De leerkracht tekent van te voren de omtrek van de hoed. Deze moet ongeveer een diameter hebben van ± 40 cm. Eventueel kunt u deze zelf vergroten of verkleinen. Teken in het midden van de cirkel een stip. Teken twee lijnen vanuit de stip naar de rand van de cirkel zoals aangegeven op de afbeelding hieronder. De leerlingen kunnen nu eerst de hoed versieren door de hoed te kleuren, verven of beplakken. De leerlingen kunnen op de hoed ook allerlei Chinese tekens maken die ze zelf verzinnen of natekenen vanaf de bijlage Chinese tekens. b a De leerkracht kan misschien wat sturing geven, zodat de leerlingen niet al te felle kleuren gebruiken. Een Chinese hoed heeft vaak de kleuren crème, geel of bruin. De tekens op de hoed hebben vaak donkere kleuren. Als de kinderen de hoed versierd en gekleurd hebben, kan de leerkracht de hoed in elkaar zetten. Dat gaat als volgt: Knip lijn a door tot aan de stip in het midden van de cirkel. Plak flap a tegen lijn b. Je krijgt nu een hoedvorm. Dit kunt u de kinderen misschien ook laten doen, maar dat ligt aan het niveau van de groep. Als u het de kinderen zelf wilt laten doen, kunt u het beter eerst een keer voordoen. Als extra kunt u zwarte vlechten van wol maken van ongeveer 2,5 cm breed en 20 cm lang. Deze kunnen links en rechts binnen in de hoed geplakt worden, zodat ze onder de hoed vandaan komen. Of één dikke vlecht midden-achter. Afsluiting: Op een eventueel gehouden kijkavond kunnen deze hoeden gedragen worden, of gewoon tijdens de les in de klas. Extra: Het is een leuk idee om een foto van ieder kind te maken in een Chinese hoek, met de Chinese hoed op en Chinese kleren aan. Deze foto s kunnen later verkocht worden. Het geld kan besteedt worden voor de Bonisa Zending. 23

24 Werkles Chinese tekens Lesdoel: Aan het eind van de les weten de kinderen dat je een woord kunt zeggen, maar ook kunt uitbeelden in een tekening. Aan het eind van de les hebben de kinderen allemaal gewerkt met tekens. Materialen: Groot gekleurd vel papier, gekleurd papier, schaar en lijm, potloden, blad met Chinese tekens Bijlage: Nr. 12: Chinese tekens Kern: Kinderen krijgen een vel gekleurd papier. Op dat papier mogen ze zelf van gekleurd papier tekens plakken of tekenen. Deze tekens mogen ze namaken van de bijlage of zelf verzinnen. Kinderen moeten proberen te verzinnen wat hun teken betekent. Afsluiting: Je kunt de kinderen laten vertellen wat hun teken betekent en waarom ze dat teken gemaakt hebben. De tekeningen kunnen in de klas opgehangen worden. Inleiding: Chinees is een moeilijke taal. De Chinese taal heeft namelijk geen letters, maar tekeningetjes. En het zijn niet zo maar een paar tekeningetjes, maar heel erg veel (wel een paar duizend). Deze les mogen de kinderen zelf Chinese tekens maken. U kunt ze dit laten plakken van gekleurd papier. U kunt het de kinderen ook laten tekenen. Een Chinees woord aan kinderen uitgelegd Lesdoel: Aan het eind van de les weten de kinderen dat de Chinese taal anders is dan de Nederlandse taal. Chinees bestaat uit tekentjes. Kinderen weten wat het woord geloven inhoudt. Materialen: Groot vel geel karton - plak er een rand rood karton omheen Bakje met zwarte plakkaatverf en een platte kwast (Verdun de verf eventueel totdat u in één streek een dikke zwarte streep verticaal kunt zetten, die niet gaat druipen) Bijlage nr. 13. Bijlage: Nr. 13: Leunen op de woorden van God 24

25 Inleiding: Chinees is een moeilijke taal. De Chinese taal heeft namelijk geen letters, maar tekeningetjes. Dat zijn er wel een paar duizend. Kern: De leerkracht gaat een Chinees woord voor de kinderen schilderen. Daarbij heeft de leerkracht de hulp van de kinderen nodig. De leerkracht haalt een kind naar voren en vraagt of het kind zijn mond wagenwijd open wil doen. De leerkracht schildert nu deze mond op het papier in de vorm van een vierkante O. De leerkracht vraagt aan de kinderen wat je met je mond kan doen. Praten; schilder een streepje boven de mond. Lachen; schilder nog een streepje erboven. Zingen; schilder het derde streepje. Deze dingen kun je met de mond doen. Al de woorden uit de mond zijn erbij getekend. Die strepen zijn dus woorden die uit de mond komen. De leerkracht vraagt of er een ander kind naar voren wil komen. Dat kind mag schuin gaan staan, zodat het nog net niet omvalt. De leerkracht vertelt dat het niet meevalt om schuin te staan. Je valt bijna om. Deze schuine houding kun je niet zolang volhouden. Wie weet een makkelijkere manier? De kinderen komen met oplossingen. Als je tegen iets aanleunt val je niet om. Laat het kind tegen iets aanleunen dat stevig is. Is het sterk genoeg? Val je niet om? Het kind blijft even zo staan en de leerkracht schildert het woord af. De leerkracht moet goed kijken. Het kind staat zo, de arm opzij en de hand leunt ergens op. Nu is het woord klaar. Afsluiting: Wat zou het woord dat geschilderd is, kunnen betekenen? Ga in op de reacties van de kinderen. Het is iemand die leunt. Waar leunt hij op? Iemand leunt op woorden. Kun jij leunen op je eigen woorden? Spreken we altijd de waarheid? Kun je leunen op wat mensen zeggen? Soms wel, maar vaak ook niet. Op welke woorden kun je wel leunen? Op de woorden van God. Die zijn helemaal betrouwbaar. En de woorden van God staan in de Bijbel. De Bijbel is het woord van God. Je kunt leunen op de woorden van God. Dit woord, het Chinese karakter betekent: geloven. Nu weten we precies wat geloven inhoudt. Geloven is dat je leunt op de woorden van God. Want God kun je echt vertrouwen. Muziekles Lesdoel: Aan het eind van de les kennen de kinderen het liedje. Ze ervaren hoe het is om met stokjes te eten. Materialen: Liedje, blokfluit, plaatmateriaal Chinees eten, nasi, stokjes. Bijlage: Nr. 14: Liedje Chinezen mmm Nr. 15: Ritmekaart: Chinees eten Nr. 16: Ritmekaart: Bami Nr. 17: Ritmekaart: Vork Nr. 18: Ritmekaart: Lepel Nr. 19: Ritmekaart: Eetstokjes Inleiding: Fluit het lied een keer voor. Zing het liedje een aantal keren voor. Stel vragen over het liedje zoals: Over welke mensen gaat het liedje? Wie heeft gehoord wat ze eten in China? Hoe eten ze hun eten? Hoe eten wij? Heeft iemand van jullie wel eens met stokjes gegeten? Waar was dat? Houdt naar aanleiding van deze vragen een kort gesprek. Leg de moeilijke woorden uit. 25

26 Kern: Zing het liedje nog eens voor. Laat de kinderen de plaatjes (ritmekaarten) uit de bijlage in de goede volgorde zetten. Tijdens het aanleren kunnen ze dan steeds weer naar deze plaatjes kijken. Laat de kinderen telkens een regel meezingen. Draai daarna steeds een plaatje om, totdat de kinderen het liedje uit hun hoofd kennen. Extra: Als de kinderen het liedje kennen, kunt u gaan werken met ritmebouwstenen. U kunt hiervoor dezelfde platen gebruiken. U laat de kinderen een kaart zien en dan moeten de kinderen het woord klappen. Laat de kinderen op de lange en korte noten letten. Slot: Als afsluiting van het project / actie is het mis- schien leuk om met de kinderen nasi te gaan eten met stokjes. Voor de kinderen is dit een hele belevenis. Tip: Voor andere muzieklessen verwijzen we u naar liedjes uit de bundel Eigenwijs. Sei sei sau - blz. 75 Sjing sjang sjiena - blz. 81 De keizer van Hongkong - blz. 140 Kleine Chineesje - blz. 142 Voor een christelijk lied over de zending verwijzen we u naar Uit de mond der kinderen, deel 2. Samen mogen wij nu geven - blz. 184 Heer, zie ons aan - blz. 182 Lessuggestie rijstkoekjes bakken In deze les kunt u samen met de leerlingen rijstkoekjes bakken. Voor de rijstkoekjes hebt u het volgende nodig. 200 gram gekookte rijst 4 dl olie Het bakken van de koekjes gaat als volgt: 1. Verwarm de oven voor op 190 graden. Bekleed de bakplaat met vetvrij papier. Schep 4 eetlepels rijst op een bergje en vorm er ronde platgedrukte koekjes van. Bak de koekjes ongeveer 35 minuten tot ze geel / bruin zijn. 2. Verhit op hoog vuur 4 dl olie in een wok. Leg de rijstkoekjes voorzichtig in de hete olie en frituur ze tot ze goudbruin zijn. Stap twee kunt u het beste alleen doen, omdat het frituren voor kinderen gevaarlijk is. 26

27 Werkles Chinese waaiers maken Lesdoel: Aan het eind van de les weten de kinderen hoe een Chinese waaier eruit ziet en hebben ze er zelf een gemaakt. Kinderen weten waarvoor waaiers dienen. Materialen: 2 vellen wit papier A4 formaat, vetkrijt, schaar, plakband, dun koordje van 10 cm lang, bijlage waaiers Bijlage: Nr. 20: Waaiers Inleiding: U kunt de leerlingen een waaier laten zien en daar allerlei vragen over stellen zoals: - Wat is dit? - Waar kun je dit voor gebruiken? U houdt aan de hand van deze en andere vragen een kort gesprek. Kern: De kinderen mogen nu zelf een prachtige waaier gaan maken. Hieronder wordt beschreven hoe je een waaier kunt maken. Tijdens de instructie kunt u alle stappen het beste voor doen aan de klas. De kinderen kunnen dan direct meedoen. Leg de vellen papier in de lengte naast elkaar neer en plak ze aan 1 kant vast met plakband. Kleur het papier (aan de kant waar geen plakband zit) op een vrolijke manier in met vetkrijt. Gebruik veel kleuren. Vouw je ingekleurde papier als een trappetje in elkaar. Tussen elke vouw moet ongeveer 1,5 cm ruimte zitten. Zie afbeelding 1 (op de bijlage). Geef met een schaar 2x een klein knipje in het papier. Zie afbeelding 2 (op de bijlage). Wind plakband om het einde van het papier en maak er met de punt van je schaar of met een perforator een klein gaatje in. Haal het koordje erdoor en maak er een knoopje in. Hieraan kun je de waaier ophangen. Zie afbeelding 3 (op de bijlage). Afsluiting: U kunt een aantal kinderen voor de klas vragen, zodat ze hun waaier kunnen laten zien. De waaiers kunt u ophangen en neerzetten in de klas. 27

28 Werkles Chinese muur maken Lesdoel: Aan het eind van de les hebben de kinderen met elkaar de Chinese muur gemaakt. Kinderen weten welke middelen je kunt gebruiken om een stad te beschermen. Materialen: Lege doosjes, gekleurd papier in de kleuren donkerlichtbruin, zwart, grijs en donkergeel, lijm. Inleiding: De leerkracht vertelt het volgende verhaaltje: Sjing woont in een hele grote stad hier ver vandaan. In de stad wonen heel veel mensen. De mensen werken op het land en in de fabrieken. Zo zorgen ze ervoor dat er geld verdient wordt om eten, kleding en een huis te kopen. Ook Sjing s vader werkt op het land. Hij verbouwt rijst. Sjing gaat naar school en speelt uit school met zijn vriendjes. Op een dag hoort de vader van Sjing dat er vijanden komen. Ze willen oorlog voeren en zelf de baas spelen in de grote stad. Ze willen dat alle mensen naar hen luisteren. De belangrijke mensen uit de stad van Sjing willen dat natuurlijk niet en proberen iets te verzinnen waardoor de vijanden niet in de stad kunnen komen. Kunnen jullie hen helpen om te zor- gen dat de vijanden niet in de stad kunnen komen? De leerlingen komen nu met oplossingen. Als de kinderen niet op het idee komen om een muur te maken, kan de leerkracht zorgen voor een huisje met blokjes. Dan kan de leerkracht aan de kinderen laten zien, dat een muur handig zou zijn om vijanden tegen te houden. De leerkracht vertelt dat ze in China ook een heel lange muur gemaakt hebben om de vijanden tegen te houden. Kern: De kinderen gaan nu de Chinese muur namaken. De kinderen krijgen per tafel een aantal lege doosjes. Dit mogen er heel veel zijn, omdat je best wat nodig hebt voor een grote muur. Op deze doosjes mogen de kinderen gekleurd papier plakken. Het is het mooist als een doosje één kleur krijgt. Slot: Een aantal kinderen mogen de doosjes op en aan elkaar plakken en ervoor zorgen dat er een mooie muur ontstaat. Op de muur kunnen gemaakte Chinese poppen gezet worden. Werkles Chinese lampion maken Lesdoel: Aan het eind van de les hebben de leerlingen allemaal een Chinese lampion gemaakt, die in de klas neergezet/opgehangen kunnen worden, of op een eventueel gehouden kijkavond kunnen branden met een waxinelichtje erin. Het laat wat zien over het land China. Materialen: - Gekleurd papier - Ecoline - Water (in een plantenspuit) - Glitters of andere materialen om te versieren - Evt. ijzerdraad/pluim - Evt. waxinelichtjes - Evt. glazen potje en bamboestokje 28

29 Inleiding: Wat doen wij eigenlijk met nieuwjaar? Zijn er dan dingen die heel veel mensen dan in huis hebben of eten? Je kunt dan bijvoorbeeld bespreken dat wij in Nederland dan vaak oliebollen eten. In China hebben veel mensen dan een lampion met allemaal mooie kleuren erop. Kern + verwerking: Je kunt er voor kiezen om de kinderen 1 van de 2 lampions te laten maken, je kunt ze ook allebei laten maken, of de 2 technieken combineren. Lampion 1 is versierd met ecoline. Lampion 2 is versierd met glitters en evt. nog andere materialen. Voor deze twee lampions hebben de kinderen een rechthoek nodig. 1. Kleur lampion 1 met ecoline (denk eraan: ecoline vlekken krijg je niet uit kleding) Het karton van deze lampion is van te voren nat gemaakt. Je kunt het ook achteraf met een plantenspuit nat maken. 2. Plak bij lampion 2 glitters en evt. andere materialen op het papier. 3. Vouw een rechthoekig papier dubbel, zodat je een lange, dunne rechthoek krijgt. 3.Vouwen 4. Maak een aantal inkepingen (ongeveer 12, mag iets meer). Knip vanaf de dubbelgevouwen lijn. Knip niet helemaal tot aan de rand van het papier. 4. Inknippen 5. Open het papier. 6. Plak de smalle zijkanten op elkaar en vouw de lampion een beetje in model. 6. Plakken 7. Als je hem op wilt hangen, maak je aan de bovenkant een ijzerdraadje in een boogvorm en aan de onderkant een recht ijzerdraadje met een pluim eraan. Dit kan ook evt. met een stuk papier. Je knipt dan een lange dunne strook en lijmt deze aan 2 kanten vast. 7. IJzerdraad of papieren handvat 8. Als je hem wilt neerzetten met een waxinelichtje, dan kun je het ijzerdraad weglaten. Lampion 2 (zie foto) is om een glazen potje vastgemaakt. Het ijzerdraadje zit om het potje heen en aan een bamboestokje vast Afsluiting: Bekijk de lampionnen, die de kinderen gemaakt hebben. Het zou leuk zijn, om de lampionnen aan een touwtje door het lokaal te hangen. Hierdoor komt het lokaal nog meer in de Chinese sfeer. De lampionnen kunnen bij een evt. gehouden kijkavond, of bijv. op een middag waarop het thema wordt afgesloten, echt aangedaan worden. Ieder kind krijgt dan een waxinelichtje in een glazen potje in de lampion(nen)! Zo wordt het echt gezellig! (Let op: brandgevaar!) 29

30 Werkles Vazen maken en beschilderen 1e les: Van klei een vaas gaan maken 2e les: Vazen beschilderen Lesdoel: De kinderen komen te weten hoe aardewerk vazen er in China uit zien. En ze leren om zelf een Chinese vaas te maken. Materiaal: Klei, vazen (in het echt en op plaatjes), kwasten, kranten en verf. Bijlage: In het gedeelte Extra s kunt u plaatmateriaal vinden van vazen. Tijdsduur les: 1e les: 45 min. 2e les: 30 min. Inleiding: Vertel een verhaaltje over Chinese vazen. U kunt gebruik maken van het verhaal hieronder of u kunt zelf een verhaal verzinnen. Verhaal over Chinese vazen in globale lijn weergegeven: - Jeng s vader is handelaar in vazen. - Iedere week staat hij op de markt bij hen in de plaats. - Het gaat goed met de verkoop. Hij moet het vooral van de toeristen hebben. - Jeng mag iedere vrijdag met zijn vader mee naar de markt. - Deze vazen zijn geen gewone vazen, ze zijn helemaal bewerkt. - Er staan vrouwen op, die in de tuin aan het werk zijn of kinderen die aan het spelen zijn. - Vandaag is het een heel warme dag en Jeng is het een beetje zat. - Totdat er een heel deftige mevrouw langs komt. Je kunt zien dat ze rijk is. - Jeng vraagt aan deze mevrouw wat zij van een hele grote, dure vaas vindt. - Jeng krijgt de mevrouw zover dat zij de vaas koopt. - Wat is Jeng gelukkig, zijn dag kan niet meer stuk. - Maar hij vindt het ook jammer, want die vaas had zijn opa nog gemaakt. - En hij is drie weken geleden gestorven. - Nu maakt zijn moeder vazen om te verkopen. - Zijn vader is heel blij dat de vaas verkocht is, nu hebben ze weer geld om nieuwe materialen te kopen om vazen te maken. - Als ze thuis komen is moeder nog bezig, ze is druk aan het schilderen. - Het is een heel precies werkje. - Eigenlijk hebben Jeng en zijn vader veel te weinig vazen om te verkopen. Zou jij hen kunnen helpen? Kern: Laat na het inleidende verhaaltje een aantal platen zien van vazen. Praat met de kinderen over de afbeeldingen op de vazen. Er staat van alles op uit het dagelijkse leven. Ze zijn heel druk beschilderd. Als je echte vazen hebt kunnen kinderen hier gebruik van maken bij hun werk. Ze kunnen ook kijken naar de afbeeldingen. De kinderen gaan van klei mooie vazen maken. Zorg ervoor dat ze goed stevig zijn en dat er geen losse handvaten e.d. aan zitten. Deze gaan er anders met het bakken af. Hierna gaan de vazen in de oven. De volgende les mogen de kinderen de vazen gaan beschilderen. Kinderen moeten met kleine penselen werken, anders wordt het te grof. Afsluiting: Alles wordt opgeruimd en je bespreekt de gemaakte vazen. Kinderen kunnen ook zelf iets over hun werk vertellen. 30

31 Werkles Chinese pop maken Lesdoel: De kinderen weten hoe de traditionele kleding van Chinezen eruit ziet. De kinderen kunnen zelfstandig een Chinese pop maken van allerlei materialen. Materialen: Papier, closetrolletjes, textiel, scharen, lijm, wol, wattenstaafjes e.d. Bijlage: In het gedeelte Extra s kunt u plaatmateriaal vinden van Chinese kleding. Inleiding: Neem Chinese kleding mee en laat dit een kind aantrekken. Zorg voor plaatmateriaal waarop traditionele Chinese kleding staat afgebeeld. De Chinese kleding is bijzonder doordat er allerlei Chinese motieven en tekens in verwerkt zijn. Ga met de leerlingen een gesprek aan over de Chinese kleding en stel vragen zoals: Hoe ziet het eruit? Wat vind je ervan? Wat is er bijzonder aan de kleding? Welke mensen dragen dit? Kern: De kinderen gaan nu zelf een Chineesje maken met een hoed met vlechten. Afsluiting: Aan het eind van de les kunt u een aantal Chinese poppen laten zien en bespreken. U kunt ze in de klas neerzetten tijdens een eventueel gehouden kijkavond. 31

32