Telecom Expo. 7 december Breedband: welke rol voor regio-overheden?

Transcriptie

1 Telecom Expo 7 december 2011 Breedband: welke rol voor regio-overheden?

2 Inhoud Maatschappelijk en economisch belang van breedbandverbindingen Verwachte toekomstige ontwikkelingen op het gebied van datagebruik Verschillende visies over wat de ideale vorm van snel breedband is Wat wordt wel en niet toegestaan door Europese wet- en regelgeving? Welke aanpak, eigendomsmodel en rol voor de decentrale overheid in de uitrol hiervan is het meest effectief? 2

3 Vorm van deze presentatie Wat zien we? Welke problemen zijn er? Vragen voor overheden Mogelijke aanpak 3

4 Wat zien we? Breedbandnetwerken zijn het gesprek van de dag Iedereen zoekt zijn rol in veranderend telecom/ictlandschap Investeren? Subsidiëren? Stimuleren? Sturen? Marktopportunity of nutsvoorziening? Veel verschillende aanpakken Flevoland: Locaties Provincie en Waterschap op Glas NGA project in Amsterdam: investeringsparticipatie in glasvezel Heeze maakt werk van glasvezelnet Pilot glasvezel in buitengebied Provincie Fryslan onderzoekt breedbandaanpak 3 pilots Provincie Overijssel Provincie Limburg onderzoekt breedbandaanpak 4

5 Wat zien we? De vraag naar snelle dataverbindingen neemt toe Geen cloud(-services) zonder goede infrastructuur Exponentiële groei? - Groter - Vaker - Langer - Meer 5

6 Wat zien we? Belangstelling voor breedband Her en der zijn breedband initiatieven maar de aanpak verschilt nogal Regiobelangen zijn divers, overlappen elkaar soms of sluiten elkaar soms zelfs uit - Nieuwe werken, vergrijzing, economische impuls - Breedband voor iedereen vs breedband waar nodig - Investeringszekerheid vs keuzevrijheid 6

7 Welke problemen zijn er? Uitdagingen voor provincies en gemeenten Waar breedband het meest economisch waardevol zou kunnen zijn voor regio s is het niet altijd het meest economisch rendabel voor investeerders. Uitrol van breedband lijkt niet overal door de markt zelf te gebeuren Regiodoelen omzetten naar gericht beleid levert dilemma s op: - Diensten en/of infra? - Huishoudens en/of bedrijven? - Stedelijke gebieden en/of buitengebieden? Wat wil, kan en mag een regionale overheid concreet doen op dit gebied? 7

8 Welke problemen zijn er? Wat wil, kan en mag een regionale overheid? Definities Breedband en Next Generation Access-network (NGA) zijn niet eenduidig Succesvol breedband is meer dan (download)snelheid Eigendom, beheer en openheid van netwerken kent vele varianten Overheden zijn gebonden aan (Europese en landelijke) regels 8

9 Welke problemen zijn er? Definities breedband en NGA niet eenduidig Definities van de benodigde minimum downstream bandbreedte om te kunnen spreken van breedband variëren van - 256kbps (OECD definitie 2006) tot - 4 Mbps (FCC 2010) De Europese Commissie geeft de volgende definitie voor NGA: NGA-netwerken zijn vaste toegangsnetwerken die volledig of gedeeltelijk uit optische elementen bestaan en die breedbandtoegangsdiensten kunnen leveren met betere kenmerken (zoals een hogere verwerkingscapaciteit) dan de diensten die via bestaande netwerken met koperen telefoonlijnen worden geleverd - Eventuele technische ontwikkelingen over bestaande koperen telefoonlijnen vallen buiten deze definitie. - Kabelnetwerken (Coax) vallen wel binnen deze definitie, mits ze diensten kunnen leveren met betere kenmerken dan de diensten die via bestaande telefoonnetwerken worden geleverd. 9

10 Welke problemen zijn er? Succesvol breedband is meer dan snelheid Ook belangrijk zijn technische Quality of Service gerelateerde eigenschappen als: - Overboeking: met hoeveel afnemers wordt de capaciteit gedeeld - Symmetrie: verhouding upstreamcapaciteit downstreamcapaciteit - Latency: vertraging in het netwerk - Beschikbaarheid: hoe vaak onderhoud en/of storing En economische aspecten - Toekomstvastheid : hoe lang gaat een netwerk mee o Absoluut (levensduur) o Relatief (ten opzichte van ontwikkelingen van alternatieven) - Openheid : voor alternatieve diensten, content, apparatuur, netwerken, 10

11 Welke problemen zijn er? Eigendoms- en beheersvarianten: openheid in vele varianten Verticale integratie Gedeelde passieve laag Gedeelde actieve laag Volledige scheiding Diensten Actieve Apparatuur Passsieve Infrastructuur Concurrentie op infrastructuur Concurrentie op diensten 11

12 Welke problemen zijn er? Eigendoms- en beheersvarianten: openheid in vele varianten Verticale integratie Gedeelde passieve laag Gedeelde actieve laag Volledige scheiding Diensten Actieve Apparatuur Passsieve Infrastructuur telefonie televisie Tv, telefonie en internet Concurrentie op infrastructuur Concurrentie op diensten 12

13 Welke problemen zijn er? IP: Hetzelfde netwerk, vele mogelijke diensten Verticale integratie Gedeelde passieve laag Gedeelde actieve laag Volledige scheiding Diensten Actieve Apparatuur Passsieve Infrastructuur telefonie televisie Tv, telefonie en internet Internet + bellen alles in één internet etc.. Concurrentie op infrastructuur Concurrentie op diensten 13

14 Welke problemen zijn er? Dienst als specifieke toegang tot cloud service(s) Bedrijfs netwerk Hosting Storage Applicaties Internet access Diensten Actieve Apparatuur Passsieve Infrastructuur telefonie televisie Tv, telefonie en internet Internet + bellen alles in één Cloud dienst etc.. Cloud dienst Concurrentie op infrastructuur Concurrentie op diensten 14

15 Welke problemen zijn er? Over the top: ontkoppeling dienst en netwerk Content (ook diensten!) Telefonie over internet X over Internet TV over X Internet over Internet Y over X over Internet InternetX over Internet Diensten Actieve Apparatuur Passsieve Infrastructuur telefonie televisie Tv, telefonie en internet Internet + bellen alles in één internet etc.. Concurrentie op infrastructuur Concurrentie op diensten 15

16 Welke problemen zijn er? Regionale overheden zijn gebonden aan regels De Europese Commissie heeft handvaten over steun bij breedband; EC maakt hierbij onderscheid naar een drie soorten gebieden: - Witte NGA-gebieden; - geen NGA-netwerk voorhanden. - Grijze NGA-gebieden; - Binnen drie jaar slechts één NGA-netwerk voorhanden - Dan: Alleen onder strenge voorwaarden toegestaan. - Zwarte NGA-gebieden; - Meer dan één NGA-netwerk bestaat of komt beschikbaar. - Overheidssteun niet toegestaan. Alternatieven voor overheden: - Definiëren van Dienst van Algemeen Economisch Belang (DAEB) - Gebruiken van Market Economy Investor Principle (MEIP) - Rol als grote en/of langdurige launching customer 16

17 Vragen voor regionale overheden Welke stappen voor provincies en gemeenten? Identificeer doelen: Welk doel zouden gemeenten en provincies moeten nastreven en hoe houden ze dit doel het beste voor ogen? - Inbedding in achterliggende regiodoelen - Vertaling naar doelgroepen en eigenschappen - Relatie met doelen van mogelijke partners Concretiseren: Hoe vertalen we de doelen naar concrete (technische) eisen en wensen? Rol bepalen: Welke rollen kunnen gemeenten en provincies spelen? - Voldoen aan Europese regelgeving mbt bestaande marktsituaties - Bepaal meest effectieve rol(len) bepalen voor gemeente of provincie - Waarborg dat het doel ook bereikt wordt 17

18 Mogelijke aanpak Identificeer doelen: Van regiodoelen naar breedbandwensen Kies speerpunten in regiodoelen en stel prioriteiten, bijvoorbeeld: - tegengaan digitale tweedeling door aantrekkelijk maken achterstandsgebied - regiobreed MKB activiteiten stimuleren, of juist - focussen op bedrijventerreinen.. Vertaling in breedband eisen en wensen: - Vorm idee over technische eigenschappen wat moet het netwerk kunnen? o Bandbreedte, symmetrie, overboeking - Economische en maatschappelijke eigenschappen wat moeten gebruikers met het netwerk kunnen? o Pluriformiteit dienstenaanbod, openheid, toekomstvastheid - Eigenschappen t.a.v. homogeniteit en financiering één netwerk voor iedereen of voor iedereen een netwerk? o Dekkingsgraad, differentiatie, uitrolfasering, investering/subsidiegrootte 18

19 Mogelijke aanpak Regiodoelen en de doelen van andere partijen Ingezetenen en (business) partners hebben eigen, niet altijd samenvallende belangen en doelen - Eindgebruiker als consument, burger, netwerkbeheerder, aanbieder - Eindgebruiker als huishouden of als bedrijf - Dienstenproducenten (met of zonder eigen netwerk) - Eigenaar bestaand netwerk - Bestaande eigenaren van fysieke infrastructuur: gemeenten, provincies, woningbouwverenigingen, (boeren)bedrijven - Andere gebruikers van fysieke infrastructuur - Andere overheden - Resellers & vraagbundelaars Effectieve communicatie is zeer belangrijk - Hoeveelheid, inhoud en stijl 19

20 Mogelijke aanpak Concretiseren: zo helder en haalbaar mogelijk minder gewenst haalbaar? meer idealistisch zwaar overboekt Overboeking 1:1 a-symmetrisch Symmetrie Volledige symmetrie hoog gesloten Latency Openheid en pluriformiteit diensten laag alle lagen open 5 jaar Toekomstvastheid 100 jaar 70% Dekkingsgraad 100,0% Investering en/of subsidie 0 20

21 Mogelijke aanpak Rol bepalen: Businesscases & haalbaarheid zwart Hoge potentiële opbrengsten Relatief lage aanlegkosten Goede business case private partijen grijs Business case private partijen twijfelachtig Relatief hoge aanlegkosten Business case private partijen twijfelachtig Investeringen private partijen onwaarschijnlijk wit Lage potentiële opbrengsten Diagram PWC en Stratix 21

22 Mogelijke aanpak Rol bepalen: Mogelijke overheidsrollen zwart Hoge potentiële opbrengsten A B Relatief lage aanlegkosten Goede business case private partijen grijs Business case private partijen twijfelachtig Relatief hoge aanlegkosten Business case private partijen twijfelachtig Investeringen private partijen onwaarschijnlijk C D wit Lage potentiële opbrengsten Diagram PWC en Stratix 22

23 Mogelijke aanpak Overheid: voor elke situatie op zoek naar meest passende rol A. Goede business case private partijen - Stimuleren dienstenaanbod - Voorwaarden aan marktpartijen (landelijke overheid) B. & C. Business case private partijen onzeker - Investeren alleen onder voorwaarden - Verlaag aanlegkosten door eenvoudiger vergunningssysteem (met name C) - Launching customer of stimulering diensten (met name B) D. Investeringen private partijen onwaarschijnlijk - Subsidiering mogelijk - grijze gebieden onder voorwaarden 23

24 Mogelijke aanpak Mogelijke aanpak & checklist Identificeer regiodoelen Identificeer effectieve doelgroep(en) Bepaal gewenste vorm t.a.v. snel breedband + netwerkvorm(en) Stel prioriteiten en (financiële) randvoorwaarden Toets vorm aan EC regels en bepaal optimale rol(len) Zoek (evt) effectieve partner(s) Actie! Maar blijf toetsen aan doelen bij beslismomenten Er leiden vele wegen naar Rome! Kijk ook naar: Menukaart van de Taskforce Supersnel Breedband Stappenplan Aan de slag met breedband van het Ministerie van EL&I 24

25 Tot slot Er bestaat geen algemene beste oplossing Er zijn vele wegen die naar Rome leiden Inbedding in regiodoelen is belangrijk Werk samen en sluit compromissen, maar wees bedacht op (business)doelen mogelijke partners Kies optimale rol(len) rekening houdend met Europese wetgeving Volg een stappenplan met regelmatige toetsing aan doelen en randvoorwaarden 25

26 Backup slides

27 Breedband: welke rol voor regio-overheden? Voor provincies en gemeenten is het steeds belangrijker om een visie te bepalen omtrent de ontwikkeling van snelle breedbandnetwerken in hun regio, en de rol die hierbij door de decentrale overheid gespeeld kan worden. Dit lezing gaat in op verschillende aspecten die hierbij essentieel zijn: ook wordt kort ingegaan op economische en juridische kansen en valkuilen. 27

28 Aantal verschillende modellen? Eigendomsmodellen - Carrier owned - Real estate ownership (met als variant Zweedse model) - Public-Private ownership - Customer owned - Publicly owned 28

29 Social and Economic Information Exchanges Freedom of expression, Freedom to contract, Communications privacy Content split between communications and information services Applications Network layer Datalink layer current Net-neutrality debate, end-to-end networking paradigm Bitstream access, leased line Open Network Provisioning access to unbundled local loops & channels, access to MDFs & ODFs old common carrier regime Physical facilities access to towers, ducts, risers, exchange buildings, landlord restrictions Civil Facilities access to rights of way, spectrum licenses, building permits Earth 29

30 Wat is een open netwerk? Plaatje aanpassen 4 lagenmodel Eindgebruikers Dienstenlaag Actieve laag Gesloten toegangsmodel Beheer Eigendom Passieve laag Open toegangsmodel Voorbeeld met meerdere financiers Bron: PWC 30

31 Dus rol overheid varieert Grote rol overheid D (Mee) financieren Grondige analyse nodig om aan te tonen dat geen sprake is van staatssteun B&C Kleine rol overheid Stimuleren/ Voorwaarden scheppen/ Toezicht houden A Business case niet haalbaar Business case wel haalbaar Met dank aan PWC 31

32 Welke problemen zijn er? Regionale overheden zijn gebonden aan regels De Europese Commissie (hierna: EC) heeft handvaten gegeven over de beoordeling van steun bij breedbandinvesteringen. Zij maakt hierbij onderscheid naar een drietal soorten gebieden: - Witte NGA-gebieden; gebieden waar momenteel geen NGA-netwerken voorhanden zijn en waarschijnlijk niet binnen drie jaar door particuliere investeerders worden aangelegd; overheidssteun toegestaan onder voorwaarden. - Grijze NGA-gebieden; gebieden waar in de komende drie jaar slechts één NGA-netwerk voorhanden is of zal worden uitgerold en geen andere exploitant plannen heeft om in de komende drie jaar een NGA-netwerk uit te rollen; overheidssteun alleen onder strenge voorwaarden toegestaan. - Zwarte NGA-gebieden; gebieden waar meer dan één NGA-netwerk bestaat of in de komende drie jaar meerdere NGA-netwerken zullen worden uitgerold. Overheidssteun niet toegestaan. Alternatieven voor steun: Dienst van Algemeen Economisch Belang (DAEB) of Market Economy Investor Principle (MEIP) 32