DE INVLOED VAN DE DARK TRIAD OP SOCIALE RELATIES BIJ ADOLESCENTEN

Transcriptie

1 De Invloed van de Dark Triad op Sociale Relaties bij Adolescenten Tomas Geling Departement Psychologie en Gezondheid, Forensische Psychologie, Tilburg University Bachelorthesis Psychologie en Gezondheid (550997) Collegejaar Tomas Geling, ANR: Begeleider: Dr. T.A. Klimstra 1

2 Abstract Er wordt steeds meer onderzoek gedaan naar de Dark Triad; de persoonlijkheidsdimensies narcisme, psychopathie en machiavellisme. Het doel van deze studie is om de rol van de Dark Triad bij sociale relaties van adolescenten te onderzoeken. In dit onderzoek wordt er gekeken naar de invloed van de Dark Triad op het genomineerd worden als aardig bij adolescenten. Dit werd gedaan door middel van een vragenlijst die de scores op de Dark Triad eigenschappen meet en peernominaties over (niet) aardig gevonden worden. Bij adolescenten die zelf hoog scoorden op de Dark Triad, waren geen significante effecten gevonden met betrekking op het nomineren van leeftijdsgenoten als (niet) aardig. In de groep waarbij de adolescenten die hoog scoorden op de Dark Triad werden genomineerd als (niet) aardig, waren interessante effecten te zien. De eerste belangrijke bevinding was dat adolescenten die hoog scoorden op machiavellisme vaker als niet aardig werden genomineerd. De andere bevinding was dat adolescenten die hoog scoorden op narcisme juist minder vaak werden genomineerd als niet aardig. Bij psychopathie was geen significant effect gevonden. De afzonderlijke onderdelen van de Dark Triad hebben dus invloed op het genomineerd worden als aardig of niet aardig. 2

3 Iemands persoonlijkheid heeft invloed op de hoeveelheid en soort sociale relaties die een persoon heeft. Iets wat als algemeen bekend wordt verondersteld in de sociale samenleving is dat spontane en empathische mensen aardiger gevonden worden dan ongevoelige mensen. Maar is dit wetenschappelijk te bewijzen? Dat is wat in deze studie zal worden onderzocht. Een alom bekende theorie om persoonlijkheid te beschrijven is die van de Big Five: de score op de vijf karaktertrekken openheid, ordelijkheid, extraversie, vriendelijkheid en emotionele stabiliteit beschrijft de persoonlijkheid van een persoon. De Big Five beschrijft de meer algemene eigenschappen, maar er is een minder bekende term die de onwenselijke kant van persoonlijkheid beschrijft: De Dark Triad. De Dark Triad zal centraal staan in dit onderzoek. De Dark Triad De Dark Triad bestaat uit narcisme, machiavellisme en psychopathie (Paulhus & Williams, 2002). Een van meest kenmerkende eigenschappen van de narcist is de op het eerste gezicht paradoxaal lijkende aanwezigheid van zowel grootheidswaan als kwetsbaarheid met een constante behoefte aan aandacht en bewondering (Morf & Rhodewalt, 2001). De grootheidswaan wordt echter gebruikt om het lage en fragiele zelfvertrouwen te verbeteren en te beschermen. (Raskin & Novacek, 1991). Deze grootheidswaan neemt vaak de vorm aan van zichzelf zien als extra intelligent en aantrekkelijk (Gabriel, Critelli, & Ee, 1994). Ook hebben narcisten vaak een enorme competitiedrang (Morf, Weir, & Davidov, 2000). Machiavellisme wordt beschreven als sociale gedragingen die betrekking hebben op het manipuleren van anderen voor persoonlijk gewin en vaak tegen het belang van de ander (Jakobwitz & Egan, 2006). Ook hebben machiavellisten een cynische blik op de wereld en de mens. Verder focussen ze op haalbare doelen (Ingram, Kelso & Marsee, 2011). Bagozzi et al. 3

4 (2013) concluderen dat een hoge mate van machiavellisme vaak gepaard gaat met een lage mate van empathie en dat deze personen emotioneel afstandelijk zijn. Tot slot wordt psychopathie door Paulhus en Williams (2002) beschreven als een persoonlijkheid die gekenmerkt wordt door hoge impulsiviteit en een sterke behoefte aan sensatie in combinatie met lage empathie en angst. Ook is psychopathie vaak gerelateerd aan grootheidswaan, harteloze en manipulatieve relaties, oppervlakkige emoties en een voorliefde voor sociaal afwijkend gedrag (Hare, Hart, & Harpur, 1991). Zoals hierboven te zien is, is er enige overlap tussen de 3 karaktertrekken. Paulhus & Williams (2002) besloten deze karaktertrekken samen te voegen omdat ze allemaal (1) een sociaal ongewenste aard hebben, (2) vergelijkbaar gedrag tot gevolg hebben bij hoge scores (zoals bijvoorbeeld manipulatie) en (3) conceptuele overeenkomsten hebben (bijvoorbeeld egocentrisme). Hierdoor worden deze karaktertrekken bij veel onderzoeken samengevoegd tot de Dark Triad. Dit neemt niet weg dat deze karaktertrekken nog steeds hun eigen unieke deel bevatten. Daarom is het bij onderzoek en analyses belangrijk om te blijven kijken naar narcisme, machiavellisme en psychopathie als aparte onderdelen. Sociale gedragingen en de Dark Triad De hiervoor beschreven afwijkende sociale gedragingen komen voort uit het feit dat Dark Triad eigenschappen samenhangen met het hebben van een negatieve kijk op anderen (Rauthmann, 2012-a). Narcisten devalueren anderen (Morf & Rhodewalt, 1993), machiavellisten zien anderen als feilbaar en zwak (Rauthmann, 2012-b) en psychopaten hebben weinig respect voor anderen en kunnen zich niet inleven in de gevoelens van anderen (Hare, Hart, & Harpur, 1991). 4

5 Uitgaande van de antisociale gedragingen en gedachtepatronen, zou een logische redenering zijn dat personen die hoog scoren op de Dark Triad vermeden worden en verstoten worden uit groepen. Dit ligt echter een stuk gecompliceerder. De manieren waarop de individuen met hoge scores op de Dark Triad worden bekeken, verschillen nogal. Uit onderzoek van Back, Schmukle en Egloff (2010) is namelijk gebleken dat mensen met hoge scores op narcisme vaak op het eerste gezicht populair worden geacht. Ook worden ze gezien als open, extravert en aardig (Friedman, Oltmanns, Gleason & Turkheimer, 2006). Echter op de lange termijn is gebleken dat relaties met narcisten niet positief worden bestempeld (Paulhus, 1998). Ook bij machiavellisten zijn er gemengde resultaten gevonden. Zo kwam uit onderzoek van Wilson, Near & Miller (1998) dat machiavellisten op het eerste gezicht als charmant en aantrekkelijk worden gezien. Ondanks dit, zien we dat mensen minder graag met machiavellisten samenwerken. Een andere interessante uitkomst is dat mannen zich graag willen associëren met een machiavellist en vrouwen juist niet. Bij psychopaten is er nog weinig onderzoek gedaan. Wel is uit onderzoek van Thompson & Mather (2013) gekomen dat veel psychopaten op het eerste gezicht charmant en bijna verleidelijk overkomen in sociale situaties. Deze verschillende bevindingen leveren veel vragen op. Worden narcisten bijvoorbeeld door hun charme aardig gevonden of juist niet door hun grootheidswaan? En scoren manipulatieve persoonlijkheden hoog op sociale status of juist niet? Zoals bij veel psychologische verschijnselen, en ook de Dark Triad, is het belangrijk om te kijken of het op jongere leeftijd ook al voorkomt, en zo ja, in welke mate. Misschien kunnen desbetreffende personen op jonge leeftijd geholpen worden, zodat ze er op latere leeftijd beter mee om kunnen gaan. Het onderzoeken van deze zaken is zeker van belang aangezien uit 5

6 onderzoek van Leistico, Salekin, DeCoster en Rogers (2008) is gebleken dat hoge scores op psychopathie gerelateerd zijn aan een lage effectiviteit van behandeling en een verhoogd risico op recidive en geweld. Daarnaast komt uit het onderzoek van Roff & Wirt (1984) dat de combinatie van een lage sociale status bij leeftijdsgenoten en een lage sociaaleconomische status bij middelbare scholieren zorgt voor een enorm percentage van 46,3% delinquentie. Het lijkt er dus op dat de Dark Triad op verschillende manieren effect heeft op het sociaal gedrag. Op latere leeftijd komt vaker delinquentie en agressie voor. Wat voor gedragingen komen er dan voor bij jongeren die hoog scoren op de Dark Triad? De Dark Triad bij adolescenten Ondanks dat de Dark Triad vaak samengenomen wordt en hier één bepaalde maat van persoonlijkheid aan wordt toegewezen, komen uit de 3 persoonlijkheidstrekken wel verschillende gedragingen voort bij jongeren. Bij jongeren die hoog scoren op psychopathie is er een verhoogde kans op hardvochtig en emotieloos gedrag wat gepaard gaat met meer agressie, erge gedragsproblemen en recidiveren (Edens, Campbell & Weir, 2006). Bij kinderen en jongvolwassenen is narcisme vaak geassocieerd met een verhoogde mate van agressie, gedragsproblemen en delinquentie (Lau et al. 2011). Narcisme en psychopathie vertonen wat dat betreft sterke overeenkomsten. Machiavellisme is net een iets ander verhaal, aangezien er nog weinig onderzoek is gedaan onder adolescenten. Wel is gebleken dat mensen met hoge scores op machiavellisme geassocieerd worden met pesten, minder sympathie hebben voor gepeste kinderen, een sterk geloof hebben dat mensen manipuleerbaar zijn en een sterke behoefte aan sociaal succes hebben (Andreou, 2004; Sutton and Keogh, 2000, 2001). Dit impliceert dat ze waarschijnlijk instrumenteel agressief gedrag zullen vertonen. 6

7 Sociale status bij adolescenten Iets wat vaak als waarheid wordt aangenomen is dat adolescenten veel geven om sociale status en graag erbij willen horen. Uit onderzoek van O Brian en Bierman (1988) kwam naar voren dat adolescenten extra bezorgd zijn over hun sociale status en beschouwden reacties van hun leeftijdsgenoten als belangrijk voor hun gevoelens van sociale en persoonlijke waarde. Dit leidt vaak tot bezorgdheden en onzekerheden over hun sociale status ten opzichte van hun leeftijdsgenoten (Li & Wright, 2013). Dit is dus in overeenstemming met wat er al over jongeren werd gedacht. Concluderend uit deze resultaten is het niet onwaarschijnlijk dat de Dark Triad invloed heeft op de sociale status van personen binnen een klas. Met sociale status wordt bedoeld hoe aardig personen gevonden worden en hoe aardig ze anderen vinden. Huidig onderzoek De invloed van de Dark Triad op sociale status bij adolescenten is onderbelicht en daar zou meer onderzoek naar gedaan moeten worden. In dit onderzoek zullen de overeenkomsten, maar juist ook de verschillen belicht worden, tussen machiavellisme, psychopathie en narcisme. De sociale status speelt hierbij een belangrijke rol. In dit onderzoek staan 2 hoofdvragen centraal. Wat is bij adolescenten de invloed van de Dark Triad op het nomineren van leeftijdsgenoten als aardig of niet aardig? En verschillen psychopathie, narcisme en machiavellisme zodanig van elkaar dat er aparte effecten ontstaan op sociale status? In dit onderzoek zijn een tweetal hypotheses. Ten eerste: Adolescenten met hoge scores op de Dark Triad worden minder aardig gevonden door leeftijdsgenoten. Ten tweede: Adolescenten met hoge scores op de Dark Triad vinden anderen minder aardig. Een 7

8 exploratieve onderzoeksvraag in dit onderzoek is of de effecten van narcisme, psychopathie en machiavellisme onderling verschillen. Methoden Participanten en procedure De deelnemers voor dit onderzoek zijn geworven op twee scholen met niveaus van VMBO tot Gymnasium in Nederland. De leeftijd van de participanten varieerde van elf tot vijftien jaar met een gemiddelde van 12,7 jaar (SD=1,29). De leerlingen en ouders ontvingen op voorhand een brief met informatie over het onderzoek met een mogelijkheid om niet mee te werken aan dit onderzoek. Twee adolescenten hebben van deze keuze gebruik gemaakt en hebben niet deelgenomen aan het onderzoek. Er werd een totaal van 307 leerlingen ondervraagd (47,9% vrouw). Tijdens afname vulden de leerlingen zelf vragen in over hun persoonlijkheid en hierna werden vragen over peernominatie afgenomen. Dit hele proces gebeurde onder toezicht van de onderzoeker. In totaal duurde de afname niet langer dan 50 minuten. Dit vond bij voorkeur plaats tijdens de mentoruren. Het onderzoek is goedgekeurd door de ethische commissie van de Tilburg School of Behavioral Sciences van Tilburg University. Instrumenten In dit onderzoek werd gebruik gemaakt van de SPACE-vragenlijsten (Study on Personality, Adjustment, Cognitions and Emotion). Deze vragenlijsten meten een groot aantal aspecten, maar in dit onderzoek wordt er alleen gefocust op de scores van de Dark Triad en de peernominaties. De peernominaties meten de sociale status van leerlingen binnen een klas. 8

9 De score op de Dark Triad werd gemeten door middel van een vragenlijst genaamd de Dirty Dozen (Jonason & Webster, 2010). De participanten kregen 12 stellingen en moesten deze beoordelen (1=helemaal niet mee eens, 9=helemaal mee eens). Elk van de 3 onderdelen van de Dark Triad wordt gemeten met 4 items. Voorbeelden van de vragen zijn Ik wil graag dat anderen mij bewonderen. (narcisme), Ik neig ernaar om harteloos of ongevoelig te zijn. (psychopathie) en Ik neig ernaar anderen te manipuleren om mijn zin te krijgen. (machiavellisme). Cronbach s alfa was 0,74 voor de Machiavellisme-items, 0,74 voor de Narcisme-items en 0,78 voor de Psychopathie-items. Dijkstra, Lindenberg, Verhulst, Ormel & Veenstra (2009) hebben een vragenlijst ontwikkeld met peernominaties die gaan over hoe de leeftijdsgenoten elkaar beoordelen op bepaalde sociaal-relationele aspecten. Uit onderzoek van Maassen, van Boxtel & Goossens (2005) kwam een test-hertest betrouwbaarheid die varieerde van 0,66 tot 0,83. Hieruit kan geconcludeerd worden dat de test-hertest betrouwbaarheid van peernominaties goed is. In totaal waren er tien vragen. Vragen die in dit onderzoek van belang zijn, zijn Welke klasgenoten vind je aardig? en Welke klasgenoten vind je niet aardig?. De adolescenten kregen elk een lijst met de namen van al hun klasgenoten en konden bij elke naam aankruisen of ze deze persoon aardig vonden of niet aardig. Analyse Omdat niet alle klassen even groot waren, en daarmee bijvoorbeeld adolescenten met vergelijkbare populariteit, in een grote klas als populairder werden gezien dan in een kleine klas, is de data van de peernominaties proportioneel gemaakt. Dit werd gedaan door het aantal nominaties te delen door het aantal personen in de klas -1. Deze proportionele scores verwijzen dus naar de populariteit van een kind in verhouding tot de hoeveelheid leerlingen in de klas. 9

10 Om de eerste hypothese te toetsen, moeten de scores van narcisme, psychopathie en machiavellisme geassocieerd worden met de proportionele score van de ontvangen scores over aardig gevonden worden door de klasgenoten. Dit zal worden gedaan met een correlatie en regressieanalyse. Hier worden de proportionele data van niet aardig gekregen en aardig gekregen voor gebruikt. Om de tweede hypothese te testen, zal er gekeken worden naar de Dark Triad en de proportionele score over het (niet) aardig vinden van de klasgenoten. Ook dit zal gebeuren door middel van een correlatie en regressieanalyse. Om te kijken of er onderlinge verschillen zijn tussen narcisme, psychopathie en machiavellisme, moet er gekeken worden naar de afzonderlijke scores van elk van deze constructen in combinatie met de proportiescores over het (niet) aardig vinden van de klasgenoten. Deze informatie kan verkregen worden uit de reeds uitgevoerde analyses. Resultaten Tijdens de analyse in SPSS is er naar voren gekomen dat de proportionele scores voor het niet aardig vinden en niet aardig gevonden worden een Kurtosis hadden van hoger dan 3,9. Dit houdt in dat de data niet normaal verdeeld. De reden hiervoor is dat veel leerlingen nul keer als niet aardig zijn genomineerd. Dit statistische probleem is met een transformatie in SPSS opgelost. Er is gekozen voor een 1/x transformatie. Met deze getransformeerde scores zijn de analyses uitgevoerd. De gemiddelden en standaarddeviaties van narcisme, machiavellisme en psychopathie zijn te zien in Tabel 1. Uit deze tabel blijkt ook dat deze scores normaal verdeeld waren (Skewness < 2 ). Daarnaast is er een correlatieanalyse uitgevoerd tussen machiavellisme, 10

11 psychopathie en narcisme, welke te zien is in Tabel 2. Hieruit blijkt dat de alle correlaties tussen de variabelen positief en significant waren. Om te testen of de Dark Triad invloed heeft op het aardig gevonden worden, zijn een tweetal lineaire regressies uitgevoerd. Resultaten laten zien dat er geen significant effect is tussen de score op de Dark Triad en hoe vaak iemand als aardig genomineerd werd (R²= 0,004, p = 0,785). Hierna is een tweede regressie uitgevoerd tussen de score op de Dark Triad en hoe vaak iemand als niet aardig genomineerd werd. Uit deze regressie kwam naar voren dat er een significant effect was (R²= 0,044, p= 0,004). Om te kijken of het effect positief of negatief is en welke Dark Triad trek dit effect veroorzaakte, wordt gekeken naar tabel 3. Hieruit blijkt dat er een positief effect was van machiavellisme op het genomineerd worden als niet aardig en een negatief effect is van narcisme op het genomineerd worden als niet aardig. Om te testen of adolescenten die hoog scoren op de Dark Triad anderen als minder aardig bestempelen, zijn twee lineaire regressies uitgevoerd. De eerste regressie onderzocht de relatie tussen de Dark Triad en het bestempelen van anderen als aardig. Het resultaat was niet significant (R² = 0,008, p = 0,479). De tweede regressie onderzocht de relatie tussen de Dark Triad en het bestempelen van anderen als onaardig en ook deze resultaten waren niet significant (R² = 0,004, p = 0,749). Discussie Het doel van deze studie was erachter komen of de Dark Triad invloed heeft op het (niet) aardig gevonden worden en het nomineren van anderen (niet) aardig bij adolescenten. De eerste hypothese was dat adolescenten met hoge scores op de Dark Triad minder aardig gevonden 11

12 zullen worden door leeftijdsgenoten. Deze hypothese is, als we de exploratieve onderzoeksvraag over onderlinge verschillen meenemen, gedeeltelijk bevestigd. Er zijn namelijk onderlinge verschillen gevonden; Machiavellisme heeft een positief significant effect en narcisme heeft een negatief significant effect op het genomineerd worden als niet aardig, terwijl psychopathie geen significant effect liet zien. De tweede hypothese was dat adolescenten met hoge scores op de Dark Triad hun leeftijdsgenoten minder aardig zullen vinden. Er zijn geen significante resultaten gevonden om deze hypothese te kunnen bevestigen Het eerste interessante punt naar aanleiding van de resultaten bij de eerste hypothese is dus dat een hoge score op machiavellisme samengaat met het meer genomineerd worden als niet aardig. Dit is in tegenspraak met wat Wilson, Near & Miller (1998) vonden, namelijk dat machiavellisten op het eerste gezicht als charmant werden gezien. Over de specifieke reden voor dit verschijnsel, valt slechts te speculeren. Een mogelijke verklaring kan zijn dat adolescenten met machiavellistische trekjes nog niet genoeg getraind zijn in het manipuleren en hun leeftijdsgenoten het eerder door hebben. Een andere mogelijke verklaring is dat de adolescenten al langer bij elkaar in de klas zitten en dat ze niet meer gevoelig zijn voor het manipulatieve gedrag van de adolescent die hoog scoort op machiavellisme. Adolescenten hebben dus blijkbaar door dat een machiavellist niet te vertrouwen is. Een ander punt is dat een hoge score op narcisme samengaat met het minder genomineerd worden als niet aardig. Het merkwaardige hierbij is dat er geen effect is gevonden dat narcisten als aardiger worden gezien en dus ook niet geconcludeerd kan worden dat narcisten aardiger worden gevonden door hun leeftijdsgenoten. Deze uitkomst ligt daarom dus niet in het verlengde 12

13 van voorgaande onderzoeken (Back, Schmukle & Egloff, 2010; Friedman, Oltmanns, Gleason & Turkheimer, 2006), waaruit kwam dat narcisten als aardiger gezien worden. Iets anders dat opvalt is dat uit het onderzoek van Paulhus (1998) naar voren komt dat langdurige relaties met narcisten als negatief worden bestempeld. De participanten bevinden zich in een klas waar ze veel met elkaar omgaan en vaak voor een lange tijd, dus zou een logische conclusie zijn dat ze de relaties met narcisten als negatief zouden beoordelen. Een mogelijke reden voor de verschillende uitkomsten is dat het onderzoek van Paulhus (1998) hoogstwaarschijnlijk gedaan is bij volwassenen (de gemiddelde leeftijd wordt niet genoemd in het artikel) en dit onderzoek bij adolescenten. Waarom narcisten dus zelfs na lange tijd niet als onaardig worden bestempeld, is iets wat onderzocht kan worden in de toekomst. Nog een punt dat opvalt bij deze hypothese is, dat psychopathie de enige karaktertrek is die geen significant effect laat zien. Over een verklaring voor deze uitkomst valt wederom alleen te gissen. Een van deze verklaringen komt naar voren met behulp van de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders IV-TR (DSM-IV-TR). Psychopathie vertoont namelijk grote overlap met de antisociale persoonlijkheidsstoornis, en wordt er soms zelfs gelijk aan gesteld. De DSM-IV-TR definieert de antisociale persoonlijkheidsstoornis als een pervasief patroon van veronachtzaming en schending van de rechten van anderen dat zich openbaart vanaf het 15 e levensjaar (4th ed., text rev.; DSM-IV-TR; American Psychiatric Association, 2000). De leeftijd van de adolescenten in ons onderzoek varieerde van 11 tot 15. Hieruit zou dus kunnen worden geconcludeerd dat psychopathische trekken zich nog niet hebben geopenbaard bij de een groot aantal personen in dit onderzoek. De tweede hypothese was dat adolescenten met hoge scores op de Dark Triad hun leeftijdsgenoten minder aardig zullen vinden. Een potentiële verklaring voor het vinden van geen 13

14 significante resultaten kan zijn dat het aantal proefpersonen per klas dat hoog scoort op de Dark Triad, redelijk laag is. Met grotere klassen, en dus meer kans op adolescenten die hoog scoren op de Dark Triad, zouden de effecten misschien wel significant zijn. Een probleem dat dan echter optreedt, is dat in grotere groepen de onderlinge relaties minder sterk zijn omdat de adolescenten elkaar minder goed kennen. Sterke punten en beperkingen Dit onderzoek bevat een aantal sterke punten en ook een aantal beperkingen. Het eerste sterke punt in dit onderzoek is dat er met instrumenten is gewerkt die eerder in wetenschappelijk onderzoek zijn gebruikt, namelijk de SPACE-vragenlijst en de Dirty Dozen (Jonason & Webster, 2010). Deze hebben in vorige onderzoeken bewezen dat ze een goede betrouwbaarheid hebben. Het tweede sterke punt in dit onderzoek is dat er een steekproef is gebruikt van 307 adolescenten. Doordat dit aantal zo hoog is, zullen de gevonden effecten beschikken over een hoge betrouwbaarheid. Echter een grote beperking in dit onderzoek is dat de zogenaamde social desirability bias met zeer grote waarschijnlijkheid aanwezig is. Deze bias houdt in dat participanten de neiging hebben om antwoorden op een zodanige manier in te vullen dat ze sociaal wenselijk overkomen. Vragen die de participant voor een keuze stellen om iemand positief of negatief te beoordelen zijn heel erg gevoelig voor deze bias, omdat de meeste mensen liever aardig zijn dan onaardig. Daarnaast is deze bias misschien zelfs nog sterker aanwezig bij deze specifieke leeftijdsgroep omdat bekend is dat adolescenten in de leeftijdscategorie van jaar veel waarde hechten aan hun vriendengroepen en veel geven om hoe ze overkomen op hun leeftijdsgenoten, zoals eerder al besproken is. Verder is niet duidelijk in welke mate de social desirability bias aanwezig is bij 14

15 mensen die hoog scoren op de Dark Triad. Dit is iets wat in de toekomst kan worden onderzocht. Iets wat hier bij kan dragen is het gebruik van indirecte vragen. Uit het onderzoek van Fisher (1993) is namelijk gebleken dat bij het gebruik van indirecte vragen, de social desirability bias afnam. Een andere beperking van dit onderzoek is dat er alleen onderzoek gedaan is naar de nominatie van aardig en niet aardig. Er zijn veel meer factoren die meespelen, bijvoorbeeld wederzijdse vriendschap of het geslacht. Ook zou er gekeken kunnen worden naar populariteit, behulpzaamheid of agressief gedrag/ruzie. Deze concepten zijn meer toegespitst op de specifieke onderdelen van de Dark Triad. Dat dit onderzoek alleen heeft gekeken naar de nominatie van aardig en niet aardig kan echter ook gezien worden als een positief punt, want daardoor zijn de resultaten duidelijk en specifiek. Onderzoek naar de andere onderdelen van sociale status kan iets zijn voor onderzoek in de toekomst. Iets anders waar naar kan worden gekeken in toekomstig onderzoek is hoe personen die hoog scoren op de Dark Triad reageren op anderen die hoog scoren op de Dark Triad. Om zo min mogelijk last te hebben van omgevingsfactoren, is het goed om een experiment uit te voeren in een meer gecontroleerde omgeving. In zo een soort onderzoek zouden de scores op de Dark Triad van de participanten gemeten kunnen worden door bijvoorbeeld een Dirty Dozen vragenlijst. Op basis hiervan kunnen groepen worden samengesteld met een meerderheid van personen die duidelijk hoog scoren op de Dark Triad en een minderheid die laag scoort. Hierna kunnen samenwerkingstaken gemaakt worden in tweetallen waar er na elke taak gerouleerd zal worden. Zo zal uiteindelijk ieder persoon met iedereen aan een taak hebben gewerkt. Na afloop zal dan aan elke participant gevraagd worden om elk persoon te beoordelen met bijvoorbeeld de peernominatielijst van Dijkstra, Lindenberg, Verhulst, Ormel & Veenstra (2009). 15

16 De verwachtingen na dit experiment zijn dat de personen die hoog scoren op de Dark Triad, anderen die ook hoog scoren op de Dark Triad vaker als niet aardig zullen nomineren. Over de afzonderlijke verschillen tussen psychopathie, narcisme en machiavellisme zijn geen specifieke verwachtingen, behalve dat ze waarschijnlijk wel van elkaar zullen verschillen. Uit eerder onderzoek blijkt dat er nog veel onbekend is over de onderlinge reacties van psychopathie, machiavellisme en narcisme op elkaar, dus een onderzoek zoals dit zal veel bijdragen aan de wetenschap. Conclusie Dit onderzoek heeft zeker een bijdrage geleverd aan de hedendaagse kennis over de Dark Triad bij adolescenten. In de praktijk betekent dit dat een leerkracht de sociale relaties binnen een klas goed in de gaten moet houden en moet opletten op adolescenten die afwijkend meer of minder aardig worden gevonden door leeftijdsgenoten. Dit onderzoek heeft een aantal reeds gevonden effecten bevestigd, maar is ook in strijd met een aantal onderzoeken. Er is dus nog ook veel onbekend over de Dark Triad bij adolescenten met betrekking tot sociale status. Er is er nog veel ruimte voor onderzoek in de toekomst naar zowel de Dark Triad zelf als psychopathie, narcisme en machiavellisme afzonderlijk in combinatie met sociale status. Referentielijst American Psychiatric Association. (2000). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (4th ed., text rev.). Washington, DC: Author. 16

17 Back, M. D., Schmukle, S. C., & Egloff, B. (2010). Why are narcissists so charming at first sight? Decoding the narcissism popularity link at zero acquaintance. Journal of Personality And Social Psychology, 98, doi: /a Bagozzi, R. P., Verbeke, W. I., Dietvorst, R. C., Belschak, F. D., van den Berg, W. E., & Rietdijk, W. R. (2013). Theory of mind and empathic explanations of Machiavellianism: A neuroscience perspective. Journal of Management, 39, doi: / Bender, D., & Lösel, F. (2011). Bullying at school as a predictor of delinquency, violence and other anti-social behaviour in adulthood. Criminal Behaviour And Mental Health, 21, doi: /cbm.799 Dijkstra, J., Lindenberg, S., Verhulst, F. C., Ormel, J., & Veenstra, R. (2009). The relation between popularity and aggressive, destructive, and norm-breaking behaviors: Moderating effects of athletic abilities, physical attractiveness, and prosociality. Journal Of Research On Adolescence, 19, doi: /j x Edens, J. F., Campbell, J. S., & Weir, J. M. (2007). Youth psychopathy and criminal recidivism: A meta-analysis of the psychopathy checklist measures. Law And Human Behavior, 31, doi: /s y Fisher, F. J. (1993). Social Desirability Bias and the Validity of Indirect Questioning. Journal of Consumer Research, 20, Friedman, J. W., Oltmanns, T. F., Gleason, M. J., & Turkheimer, E. (2006). Mixed impressions: Reactions of strangers to people with pathological personality traits. Journal Of Research In Personality, 40, doi: /j.jrp

18 Gabriel, M. T., Critelli, J. W., & Ee, J. S. (1994). Narcissistic illusions in self-evaluations of intelligence and attractiveness. Journal Of Personality, 62, doi: /j tb00798.x Hare, R. D., Hart, S. D., & Harpur, T. J. (1991). Psychopathy and the DSM-IV criteria for antisocial personality disorder. Journal Of Abnormal Psychology, 100, doi: / x Ingram, P. B., Kelso, K. M., & McCord, D. M. (2011). Empirical correlates and expanded interpretation of the MMPI-2-RF Restructured Clinical Scale 3 (Cynicism). Assessment, 18, doi: / Jakobwitz, S., & Egan, V. (2006). The dark triad and normal personality traits. Personality And Individual Differences, 40, doi: /j.paid Jonason, P. K., & Webster, G. D. (2010). The dirty dozen: A concise measure of the dark triad. Psychological Assessment, 22, doi: /a Latifian, M., & Bashash, L. (2009). The relationships among students goals and their machiavellian personality beliefs. Journal Of Psychology, 13, Lau, K. L., Marsee, M. A., Kunimatsu, M. M., & Fassnacht, G. M. (2011). Examining associations between narcissism, behavior problems, and anxiety in non-referred adolescents. Child & Youth Care Forum, 40, doi: /s Leistico, A. R., Salekin, R. T., DeCoster, J., & Rogers, R. (2008). A large-scale meta-analysis relating the Hare measures of psychopathy to antisocial conduct. Law And Human Behavior, 32, doi: /s

19 Li, Y., & Wright, M. F. (2013). Adolescents social status goals: Relationships to social status insecurity, aggression, and prosocial behavior. Journal Of Youth And Adolescence, doi: /s z Maassen, G. H., van Boxtel, H. W., & Goossens, F. A. (2005). Reliability of nominations and two-dimensional rating scale methods for sociometric status determination. Journal Of Applied Developmental Psychology, 26(1), doi: /j.appdev Morf, C. C., & Rhodewalt, F. (1993). Narcissism and self-evaluation maintenance: Explorations in object relations. Personality And Social Psychology Bulletin, 19, doi: / Morf, C. C., & Rhodewalt, F. (2001). Expanding the dynamic self-regulatory processing model of narcissism: Research directions for the future. Psychological Inquiry, 12, doi: /s pli1204_3 Morf, C. C., Weir, C., & Davidov, M. (2000). Narcissism and intrinsic motivation: The role of goal congruence. Journal Of Experimental Social Psychology, 36, doi: /jesp O'Brien, S. F., & Bierman, K. L. (1988). Conceptions and perceived influence of peer groups: Interviews with preadolescents and adolescents. Child Development, 59(5), doi: / Paulhus, D. L. (1998). Interpersonal and intrapsychic adaptiveness of trait self-enhancement: A mixed blessing?. Journal Of Personality And Social Psychology, 74(5), doi: /

20 Paulhus, D. L., & Williams, K. M. (2002). The Dark Triad of personality: Narcissism, Machiavellianism and psychopathy. Journal Of Research In Personality, 36, doi: /s (02) Raskin, R., Novacek, J., & Hogan, R. (1991). Narcissism, self-esteem, and defensive selfenhancement. Journal Of Personality,59, doi: /j tb00766.x Rauthmann, J. F. (2012). The Dark Triad and interpersonal perception: Similarities and differences in the social consequences of narcissism, Machiavellianism, and psychopathy. Social Psychological And Personality Science, 3, doi: / Rauthmann, J. F. (2012). Towards multifaceted Machiavellianism: Content, factorial, and construct validity of a German Machiavellianism Scale. Personality And Individual Differences, 52, doi: /j.paid Roff, J. D., & Wirt, R. D. (1984). Childhood social adjustment, adolescent status, and young adult mental health. American Journal Of Orthopsychiatry, 54, doi: /j tb01529.x Sutton, J., & Keogh, E. (2000). Social competition in school: Relationships with bullying, Machiavellianism and personality. British Journal Of Educational Psychology, 70, doi: / Sutton, J., & Keogh, E. (2001). Components of Machiavellian beliefs in children: Relationships with personality. Personality And Individual Differences, 30, doi: /s (00)

21 Thompson, K., & Mather, R. D. (2013). A personality for modern living. Evolutionary Psychology, 11, Wilson, D., Near, D. C., & Miller, R. R. (1998). Individual differences in Machiavellianism as a mix of cooperative and exploitative strategies. Evolution And Human Behavior, 19, doi: /s (98)

22 Tabellen Tabel 1 Gemiddelden en standaarddeviaties (N= 307) Skewness Kurtosis N Mean (SD) (SE) (SE) Statistic Statistic Statistic Statistic Narcisme 307 3,71(1,81),40(,14) -,74(,28) Machiavellisme 307 2,67(1,34),81(,14),07(,28) Psychopathie 307 2,83(1,50),96(,14),65(,28) Niet aardig gekregen ,84(,61) -,52(,15) -1,14(,29) Niet aardig genomineerd 307,76(,01) -,76(,14) -,25(,28) Aardig genomineerd 307,71(,01) -,53(,14) -,21(,28) Aardig gekregen ,79(,56) -1,06(,16) -,10(,32) 22

23 Tabel 2 Correlaties (N=307) Niet aardig Niet aardig Aardig Aardig Narcisme Psychopathie Machiavellisme gekregen genomineerd genomineerd gekregen Narcisme 1 Psychopathie,390 ** 1 Machiavellisme,640 **,568 ** 1 Niet aardig -,107 -,030,055 1 gekregen Niet aardig,053,027,058,093 1 genomineerd Aardig -,042 -,089 -,064,009 -,248 ** 1 genomineerd Aardig,015 -,033 -,032 -,150 ** -,147 *,319 ** 1 gekregen **. Correlatie is significant bij een α van 0,01 (2-zijdig). *. Correlatie is significant bij een α van 0,05 (2-zijdig). 23

24 Tabel 3 Coëfficiënten en correlaties Unstandardized Coefficients Standardized Coefficients Model B Std. Error Beta t Sig. Machiavellisme 1,915,627,249 3,055,002 Psychopathie -,562,467 -,082-1,203,230 Narcisme -1,387,415 -,243-3,339,001 a. Dependent Variable: Niet aardig gekregen 24