Toekomstatelier laat leerlingen beroepen ontdekken

Transcriptie

1 Gepubliceerd in het tijdschrift Klasse van 17/4/17 Toekomstatelier laat leerlingen beroepen ontdekken Het is zaterdagochtend en toch stroomt de speelplaats van basisschool Sint-Joost-aan-Zee aardig vol. Tieners uit Brusselse kansarme wijken komen hier elk weekend naar de vzw ToekomstATELIERdelAvenir (TADA). Gepassioneerde vrijwilligers uit diverse vakgebieden openen hun blik op de wereld. Vandaag zorgt dat nog meer dan anders voor pure chemie uur: kennismakingskring Waarom ben je geen uitvinder geworden, vraagt Mouad in de kennismakingskring aan Dominique, apotheker bij Janssen Pharmaceutica. Zij is deze ochtend samen met 6 collega s vanuit de Kempen afgezakt naar Brussel. Een pedagogische achtergrond heeft ze niet, sociaal engagement des te meer. Straks zal ze samen met Debbie 1 van de 4 workshops chemie geven aan de eerstejaars van TADA. Dat gaat veel verder dan vertellen wat hun baan inhoudt, verduidelijkt bezieler Sofie Foets. TADA bereidt samen met de vrijwilligers de lessen grondig voor. We brengen leerlingen de essentie van een domein bij, tonen ze de verwante beroepen en leren hun praktijkgericht welke vaardigheden ze

2 daarvoor nodig hebben. Zo verbreden we hun toekomstperspectief en zien ze niet 1, maar 40 mogelijke pistes. Ze beseffen: kennis opdoen, da s leuk én zinvol! Intussen moet TADA-klascoördinator Jasmien de tijd nauwlettend in het oog houden. De leerlingen vragen de Janssen-medewerkers de labjas van het lijf. Ik vraag me af hoe TADA deze kinderen zo enthousiast krijgt om op zaterdag naar school te komen én dat 3 jaar vol te houden. Je moet zorgen dat het leuk is, he, lacht Sofie. En de leerlingen vroeg genoeg bij hun nekvel pakken, op een leeftijd waarop ze nog gemotiveerd zijn. Zeggen: hou dat gevoel vast, geloof in je kunnen, verleg je grenzen. Zo beperken we latere risico s op schooluitval en jeugdwerkloosheid. De vraag is helaas groter dan het aanbod. Het is telkens vechten voor een plekje nadat we ons hebben voorgesteld in het vijfde leerjaar van de 26 aangesloten Brusselse scholen. En ook de ouders zijn mee: ze hebben er vaak al van gehoord via mond-tot-mondreclame. TADA werkt hard aan een blijvend engagement. Daar komen ook telefoontjes en huisbezoeken aan te pas uur: pillen draaien Hoog tijd voor actie. De kinderen krijgen een gekleurde bol opgekleefd en verdelen zich in groepjes van 6 over de workshops. Ik ga mee pillen draaien met de rode groep. Dominique en Debbie helpen

3 de kinderen met hun witte schort, plastic handschoenen en beschermingsbril. Dan mogen ze poeder afwegen, het vermengen met medicijn en de capsules met het goedje vullen. Een deel belandt op de bank, maar dat drukt de pret niet. Het eerste half uur vliegt voorbij. Daar is juf Jasmien al: doorschuiven! De voormalige assistent Nederlandse Literatuur aan de KU Leuven heeft het hier duidelijk naar haar zin. Omdat deze job ook zin-vol is en een directe maatschappelijke impact heeft, lacht ze. Toen ik aan de unief studenten buisde omdat ze een enjambement niet herkenden, begon ik me toch wat vragen te stellen. Ik kwam eerst als vrijwilliger bij TADA terecht om te vertellen over poëzie, en nu ben ik halftijds aan de slag als klascoördinator. Voor de andere helft geef ik NT2 aan volwassenen in het avondonderwijs. 2 keer een gemotiveerd publiek voor mijn neus, zalig uur: bacteriën en virussen Op naar workshop 2 met de rode groep. Biochemica Ineke wil het verschil tussen dierlijke, bacteriële en virale cellen tonen, maar krijgt het smartboard niet aan de praat. Dat fikst Berfin wel even voor haar. Ondertussen vertellen de kinderen spontaan wat ze al weten over het thema. Die feedback krijgen we ook van de leraren op school: ook zij benoemen de enorme voorkennis die TADA-kinderen hebben en hoe zij daarmee het niveau van de hele klas opkrikken, vertelt Sofie. Er volgen nog een ren-je-rot-quiz en een doe-opdracht: de leerlingen mogen een cel nabouwen met gelatine en snoep. Gelukkig komt Jasmien tussendoor even coachen. Want dat klasmanagement is

4 toch niet zo simpel uur: koffieklets Bij een snel broodje kaas en het onderste uit de koffiekan ontmoet ik Peggy, voor het eerst als vrijwilliger aan de slag bij TADA. Ze is zichtbaar onder de indruk van de spreekvaardigheid en argumentaties van de leerlingen tijdens haar workshop: een stellingenspel rond dierproeven. Dat had ik niet verwacht bij zo n ethisch gevoelig thema. Meteen borrelen ook al toekomstplannen bij deze Janssen-manager op: Ik wil jonge collega s bij ons in het bedrijf hiervoor warm maken, zodat we voor continuïteit kunnen zorgen. En onder de ex- TADA-leerlingen kunnen we binnen enkele jaren misschien stagiairs selecteren? uur: professor Barabas

5 Ieuw, dat ruikt hier naar de tandarts, roept El Ghalia uit tijdens de derde workshop van de dag bij Christine en Brecht. Zijn Barabas-gehalte maakt het plaatje compleet. CaCO3 schrijft hij plechtig op het bord. Dat blijkt een effectief middel tegen maagzuur te zijn. De groep gaat aan de slag met centrifuge, pomp en reactor. Volgende keer gaan jullie die dingen allemaal in het echt zien, vertelt Brecht. Tijdens de volgende les van het thema chemie gaat de hele bende immers met de bus naar Geel, waar de farmareus produceert. Al heeft Berfin die uitstap niet per se meer nodig, haar besluit staat nu al vast: Als ik groot ben, wil ik dit studeren, vertrouwt ze me vastberaden toe uur: open debatcultuur

6 Dat de leerlingen het goed kunnen uitleggen, blijkt nog maar eens tijdens de laatste sessie van de dag: een debat rond dierproeven onder begeleiding van Peggy als observator en haar collega Ilse als moderator. Ze hebben het stellingenspel én de spelregels samen voorbereid vanuit hun ervaring in de bedrijfswereld. Ook tijdens meetings moet je luisteren, je mening helder verwoorden, de dingen van een andere kant bekijken enz. De chemicus kan een lach amper onderdrukken wanneer Mouad opmerkt dat een dier toch niet kan zeggen of het hoofdpijn heeft? Maar ze reageert als een professional: da s verdekke een goei vraag! Ik heb nog getwijfeld om les te geven, want ik doe dit wel heel graag, lacht ze wanneer ik haar na afloop complimenteer met haar pedagogische skills. Zeker bij kinderen die het zo hard nodig hebben uur: onderwijs staat niet alleen

7 Aan het eind van deze dag ben ik niet alleen gefrappeerd door het enthousiasme van de leerlingen, maar ook dat van de vrijwilligers. Sofie van TADA weet al langer dat die bereidwilligheid bij gewone burgers er is. En dat ze nódig zijn. Het onderwijs moet alles doen: kinderen leren lezen, schrijven, rekenen, maar ook tolerantie, ondernemerschap, burgerschap bijbrengen Kortom: ze klaarstomen voor de maatschappij van morgen. De school zou idealiter dus de meest innovatieve plek ooit moeten zijn. Maar dat is niet het geval, onder meer door een gebrek aan middelen. Daarom: betrek andere actoren, die scholen een duwtje in de rug kunnen geven. Het liefst structureel, zoals bij TADA. Maar elke light versie daarvan, waarbij we de burger betrekken bij de emancipatie van onze jeugd, is positief. Laat ons dat gewoon dóen, in plaats van energie te steken in discussies over wie waarvoor verantwoordelijk is.