INLEIDING. Waterkwaliteit Bornem

Transcriptie

1 INLEIDING Sinds de oprichting van de Dienst milieu en natuur in 2 werden we regelmatig geconfronteerd met vragen over de waterkwaliteit van het oppervlaktewater in de gemeente Bornem. Anderzijds waren er een aantal lozingspunten of vervuilingsbronnen, waaronder de overstorten, waarvan de gemeente de invloed op het milieu wilde volgen. Bovendien heeft Bornem door zijn ligging langs de Schelde een aantal ecologische waardevolle waters op haar grondgebied. Verschillende hiervan (bv. Breeven, Mannenwiel, Kragewiel, Oude Schelde, ) worden gebruikt voor de hengelsport. Eénmalige momentopnames van de waterkwaliteit geven een onvoldoende beeld, vandaar dat regelmatige controles noodzakelijk zijn. Dit leidde tot de aankoop van analyseapparatuur in. Op die manier was het voor de gemeente mogelijk om een permanente en betaalbare monitoring uit te voeren. Deze werkwijze laat toe om onmiddellijk in te spelen op de gemeten resultaten. Op lange termijn kan de evolutie van de waterkwaliteit in de gemeente gevolgd worden en kan een waterkwaliteitsbeleid uitgestippeld worden. Vandaar het opzet van dit rapport om de evolutie over jaar meetnet oppervlaktewater Bornem te evalueren. 1. Methodiek 1.1. Apparatuur Voor het uitvoeren van de wateranalyses beschikt de Dienst milieu en natuur over volgende apparatuur: - een spectrofotometer (HACH DREL/) - een digitale zuurtegraadmeter en zuurstofmeter (HACH HQ 0d) - een COD-reactor (HACH 100) 1.2. Het meetnet Momenteel zijn 2 meetpunten ingedeeld over drie categorieën (zie bijlage 1): 1) meetpunten i.f.v. ecologische waarde (E..) deze metingen gebeuren met het oog op het volgen van de waterkwaliteit in ecologisch waardevolle gebieden 2) meetpunten i.f.v. overstorten (O..) deze metingen gebeuren met het oog op het volgen van de invloed van de werking van de overstorten, alsook de invloed van de toegepaste maatregelen zoals bezinkingsbekkens,. 3) meetpunten i.f.v. lozingen (L..) deze metingen gebeuren met het oog op het volgen van de invloed van puntlozingen, alsook de invloed van de toegepaste maatregelen. Op te merken valt dat de Schelde, Rupel en Vliet niet bemonsterd worden door de gemeente. Hiervoor verwijzen wij naar de monsternamepunten van de Vlaamse Milieumaatschappij Monstername en metingen In principe is er een driemaandelijkse monstername voorzien voor alle meetpunten (één per seizoen); deze frekwentie wordt in de laatste jaren niet meer gehaald en is verminderd naar twee metingen per jaar (maart en oktober). Alle monsternames gebeuren in de voormiddag, de analyse wordt nog dezelfde dag uitgevoerd. Dit beperkt het aantal monsternames tot 1 per dag. Volgende parameters worden ter plaatse gemeten: zuurstofverzadiging en temperatuur. Voor de verdere analyse in het laboratorium wordt een staal van 0, liter in glazen bemonsteringsflessen meegenomen. 1.. Analyse Volgende parameters worden bepaald: - temperatuur ( C) - zuurstofverzadiging (% O2) - zuurtegraad (ph) - geleidbaarheid, uctiviteit (µs/cm) - ammoniakale stikstof NH-N Waterkwaliteit Bornem 0-1

2 - ortho-fosfaten PO-P - chemisch zuurstofverbruik COD 1.. Beoordeling Belang van de gemeten parameters Temperatuur - heeft een rechtstreekse invloed op de aanwezige organismen en de chemische processen - daling vna de oplosbaarheid van zuurstof bij hogere temperaturen - stimulering van de plantengroei (in voedselrijke situaties treedt dan vaak algenbloei op) - elke vissoort heeft zijn eigen temperatuur-optimum: zalmachtigen: < C; karperachtigen - C Zuurstof - is bepalend voor de aanwezigheid van hoger leven en voor de natuurlijke afbraak van organische afvalstoffen in het water - voor karperachtigen wordt mg/l zuurstof gedurende 0% van de tijd als minimum beschouwd - zuurstoftekort kan optreden als gevolg van : - te hoge temperatuur hoge organische belasting (afbraak door micro-organismen) chemische oxidatie algenbloei (zuurstofopname gedurende de nacht) - zuurstofoververzadiging (> 10%) kan een even nefaste invloed hebben op de vissen : bekend is de luchtblaasjesziekte waarbij zowel uitwendig (kop en vinnen) als inwendig (bloedvaten) luchtblaasjes voorkomen; deze vormen een obstructie voor de bloedsomloop. - Zuurstofoververzadiging kan optreden als gevolg van algenbloei waarbij overdag door fotosynthese veel zuurstof in het water geproduceerd wordt. Zuurtegraad - wordt beïnvloed door de aanwezigheid van zuren en basen, en zuurbindende factoren - ph-waarden tussen en worden als normaal beschouwd - bij een te lage zuurtegraad wordt de beschermende slijmlaag van vissen aangetast (schimmelinfecties!) - in zuur water worden sommige metalen oplosbaar - bij te hoge ph stijgt het gevaar voor de vorming van vrije ammoniak (NH3) (een ademhalings- en zenuwgas), vooral wanneer in het water reeds een hoge concentratie aan ammoniakale stikstof aanwezig is. Geleidbaarheid - de geleidbaarheid (uctiviteit) is een maatstaf voor het totale zoutgehalte van het water, dwz concentratie aan opgeloste ionen (calcium-, natrium-, magnesium-, kalium-, sulfaat-, carbonaat-, chloor-ionen) - de normwaarde bedraagt 00 µs/cm - bij hoge concentraties bestaat het gevaar voor uitdroging van de organismen wegens osmotische verschijnselen. Ammoniakale stikstof - ammoniakale stikstof wordt gevormd door de afbraak van stikstofhoudende organische bestanddelen van dierlijke en plantaardige oorsprong (vrnl eiwitten) - in aanwezigheid van zuurstof wordt ammonium geoxideerd tot nitriet (NO2-) en nitraat (NO3-). Deze processen verbruiken veel zuurstof. - Bij een hoge ph (>) bestaat het gevaar dat ammoniak (NH3) gevormd wordt, wat een ademhalings- en zenuwgif is. Orthofosfaten - orthofosfaat ontstaat na mineralisatie uit organische fosfor, ze zijn aanwezig in bepaalde kunstmeststoffen en wasmiddelen - fosfaten zijn in principe onmisbaar voor de groei van organismen en kunnen de productiviteit van een watersysteem reguleren, maar in overmaat aanwezig werken zij eutrofiëring in de hand (overwoekering door algen). Bij afsterving van deze laatste treedt dan weer zuurstofgebrek op. Waterkwaliteit Bornem 0-2

3 Chemisch zuurstofverbruik COD - geeft een maat voor de concentratie van chemisch oxideerbare stoffen in het water - de COD is hoog bij organische vervuiling, waardoor zuurstofgebrek ontstaat Toetsing aan de normen Volgend wettelijk toetskader is van toepassing: - het K.B. van.02.: vaststelling van de algemene immissienormen voor viswaterkwaliteit - het K.B. van..: vaststelling van basiskwaliteitsnormen voor oppervlaktewater - Besluit Vl. Ex van 21..: vaststelling van de kwaliteitsdoelstellingen voor alle oppervlaktewateren en van de bestemming van een aantal waterlopen (B.S en 0.01.). In Bornem werden volgende oppervlaktewateren aangeduid als viswater : Breeven, Kragewiel, Zeekanaal. Tabel 1: de Vlaamse basiskwaliteitsnormen voor oppervlaktewater Temperatuur C Zuurstofgehalte mg/l Zuurstofverzadiging % Geleidbaarheid µs/cm Zuurtegraad ph NH-N mg/l PO-P mg/l COD m/l <= 2 >= > 0 < 00,, < < 1 (richtwaarde) < 0,3 (stromend water) < 0,0 (stilstaand water) Kwaliteitsbeoordeling volgens LISEC-methode Een algemeen beeld van de waterkwaliteit wordt verkregen door een aantal parameters een beoordeling toe te kennen. Wij gebruiken de LISEC-methode, waarbij de BOD (biologisch zuurstofverbruik) vervangen is door de COD (chemische zuurstofverbruik). De gebruikte parameters en hun waardering worden in tabel 2 gegeven. Tabel 2 : Puntenbeoordeling met parameters punten % zuurstof COD mg/l Ammoniakale stikstof Orthofosfaat mg/l mg/l <= <0, <=0, ,-1,0 >0,0-<0, ,1-2,0 0,2-<0, ,1-,0 0,0-<1, <=0->30 >0 >,0 >=1,0 Indien de puntenkwotatie per staalnamepunt voor deze vier parameters samengeteld wordt, dan komen we tot volgende kwaliteitsklassen: puntenscore kwaliteitsomschrijving Zeer goed of zeer zuiver Goed of zuiver Matig of twijfelachtig Slecht of verontreinigd Zeer slecht of zwaar verontreinigd Waterkwaliteit Bornem 0-3

4 2. Resultaten 2.1. Overzicht van de meetresultaten Bijlage 3 geeft de meetresultaten van alle meetpunten voor de periode 0-. Voor de meetpunten E.01 Oude Schelde, E.02 Breeven en E.03 Kragewiel wordt een meer uitgebreide bespreking per parameter gegeven. Voor de overige meetpunten wordt aangegeven bij welke parameters normoverschrijdende waarden werden gemeten in meer dan 0 % van de metingen. E.01. Oude Schelde (thv afwateringskanaal) Bespreking per parameter - O2-zuurstofverzadiging : % van de metingen zijn normoverschrijdend EO1- Oude Schelde : zuurstofverzadiging O2 % /02/ /0/ 2/03/ 2/0/ 2/02/0 2//0 /03/1 21//1 /0/2 3/02/3 /0/3 /02/ /0/ /0/ /03/ 2/0/ // /0/ 21/01/ 2/0/ /01/ 21/0/ 2/0/00 1//00 /0/01 1/0/02 /02/03 2//03 2/0/0 1/0/0 1/0/0 1/03/0 /03/0 1/0/0 // // 2// Waterkwaliteit Bornem 0-

5 - geleidbaarheid : 3% normoverschrijdend, de hoge waarden wijzen op het instromen van Scheldewater E.01. Oude Schelde : uctiviteit ms/cm /02/ /0/ 2/03/ 2/0/ 2/02/0 2//0 /03/1 21//1 /0/2 3/02/3 /0/3 /02/ /0/ /0/ 2/0/ 2/0/ // /0/ 21/01/ 2/0/ /0/ 23// 21/0/00 23/01/01 //01 23/0/02 3/0/03 /03/0 //0 /0/0 //0 //0 1//0 1/01/ /0/ /0/ - NH-N : 2 % normoverschrijdend, sterk dalende tendens EO1 - Oude Schelde : NH-N /02/ /0/ 2/03/ 2/0/ 2/02/0 2//0 /03/1 21//1 /0/2 3/02/3 /0/3 /02/ /0/ /0/ /03/ 1/0/ 2/03/ /0/ 2/0/ /01/ 21/0/ 2/0/00 1//00 /0/01 1/0/02 /02/03 2//03 2/0/0 1/0/0 1/0/0 1/03/0 /03/0 1/0/0 // // 2// Waterkwaliteit Bornem 0-

6 - PO-P : % van de metingen zijn normoverschrijdend, dalende tendens na 3 3, E01 - Oude Schelde : PO-P 3 2, 2 1, 1 0, 0 22/02/ /0/ 2/03/ 2/0/ 2/02/0 2//0 /03/1 21//1 /0/2 3/02/3 /0/3 /02/ /0/ /0/ /03/ 2/0/ // /0/ 21/01/ 2/0/ /0/ 23// 21/0/00 23/01/01 //01 23/0/02 3/0/03 /03/0 //0 /0/0 //0 //0 1//0 1/01/ /0/ /0/ - COD : 1 % normoverschrijdend E01 - Oude Schelde : COD 22/02/ /0/ 2/03/ 2/0/ 2/02/0 2//0 /03/1 21//1 /0/2 3/02/3 /0/3 /02/ /0/ /0/ /03/ 1/0/ 2/03/ /0/ 2/0/ /01/ 21/0/ 2/0/00 1//00 /0/01 1/0/02 /02/03 2//03 2/0/0 1/0/0 1/0/0 1/03/0 /03/0 1/0/0 // // 2// Waterkwaliteit Bornem 0-

7 E01 - Oude Schelde : Lisec-index 22/02/ /0/ 2/03/ 2/0/ 2/02/0 2//0 /03/1 21//1 /0/2 3/02/3 /0/3 /02/ /0/ /0/ /03/ 2/0/ // /0/ 21/01/ 2/0/ /0/ 23// 21/0/00 23/01/01 //01 23/0/02 3/0/03 /03/0 //0 /0/0 1/03/0 /03/0 1/0/0 // // 2// - tendens naar zuiver na, verslechterend naar matig 00, en weer zuiver na 0. - seizoengebonden verloop Complexe problematiek waarbij verschillende verontreinigingsbronnen kunnen aangeduid worden: - het steken van Scheldewater : tijdens de droge zomers van en 0 leidde dit tot de slechte waarden van de meeste parameters - overstorten (Kloosterstraat, Luipegem, Beerdonkstraat) - bladval - horeca - bewoners - landbouwactiviteiten - vissersactiviteiten Waterkwaliteit Bornem 0-

8 E.02 Breeven (thv de schotbalken) Bespreking per parameter - O2 : 2 % normoverschrijdende waarden, in 0 voor het eerst een flinke oververzadiging 10 E.02 - Breeven : zuurstofverzadiging /02/ 1/0/ /0/ 2// //0 1/0/1 1/0/2 //2 1/0/3 2//3 2/0/ /01/ 2/0/ 2/0/ // /0/ 21/01/ 2/0/ /0/ 23// 21/0/00 23/01/01 //01 23/0/02 3/0/03 /03/0 //0 /0/0 //0 //0 1//0 2/03/ /0/ /0/ - - geleidbaarheid : voor 00 rond de 00 µs/cm, nadien rond de 0 µs/cm 100 E.02 - Breeven : geleidbaarheid /02/ 1/0/ /0/ 2// //0 1/0/1 1/0/2 //2 1/0/3 2//3 2/0/ /01/ 2/0/ 2/0/ // /0/ 21/01/ 2/0/ /0/ 23// 21/0/00 23/01/01 //01 23/0/02 3/0/03 /03/0 //0 /0/0 //0 //0 1//0 2/03/ /0/ /0/ Waterkwaliteit Bornem 0-

9 - NH-N : % normoverschrijdende waarden, dalende tendens na 03 1, E02 - Breeven : ammoniakale stikstof 1, 1,2 1 0, 0, 0, 0,2 0 22/02/ 1/0/ /0/ 2// //0 1/0/1 1/0/2 //2 1/0/3 2//3 2/0/ /01/ 2/0/ 2/0/ // /0/ 21/01/ 2/0/ /0/ 23// 21/0/00 23/01/01 //01 23/0/02 3/0/03 /03/0 //0 /0/0 //0 //0 1//0 2/03/ /0/ /0/ - - PO-P : 3 waarden boven de norm van 30 mg/l, stijgende tendens tot 0 1,00 E.02 - Breeven : fosfaat 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,30 0, 0, 0,00 22/02/ 1/0/ /0/ 2// //0 1/0/1 1/0/2 //2 1/0/3 2//3 2/0/ /01/ 2/0/ 1/0/ 2/03/ /0/ 2/0/ /01/ 21/0/ 2/0/00 1//00 /0/01 1/0/02 /02/03 2//03 2/0/0 1/0/0 1/0/0 1/03/0 /03/0 1/0/0 // // 2// Waterkwaliteit Bornem 0-

10 - COD : 3 % normoverschrijdende waarden 0 E.02 - Breeven : chemisch zuurstof verbruik /02/ 1/0/ /0/ 2// //0 1/0/1 1/0/2 //2 1/0/3 2//3 2/0/ /01/ 2/0/ 2/0/ // /0/ 21/01/ 2/0/ /0/ 23// 21/0/00 23/01/01 //01 23/0/02 3/0/03 /03/0 //0 /0/0 //0 //0 1//0 2/03/ /0/ /0/ - Kwaliteitsklasse zuiver, in de periode neigend naar matig, nadien terug zuiver. E02 Breeven : Lisec-index /02/1 1/0/1 /0/ 2//1 //0 1/0/1 1/0/1 //1 1/0/1 2//1 2/0/1 /01/1 2/0/1 2/0/ //1 /0/1 21/01/1 21/0/1 2/0/2 1//2 /0/2 1/0/2 /02/2 2//2 2/0/2 1/0/2 1/0/2 1/03/2 /03/2 1/0/0 //2 //2 2//2 - bladval, uitwerpselen van watervogels,... - bemesting sportgrasvelden (+ golf) Waterkwaliteit Bornem 0-

11 E.03 Kragewiel (thv afwateringskanaal) Bespreking per parameter - O2 : 32 % normoverschrijdende waarden, flucturend maar dalende tendens 10 E03 - Kragelwiel : zuurstofverzadiging /0/ /0/ 1// 1/0/0 1/01/1 2/0/1 /0/2 2//2 /02/3 22/0/3 /02/ /0/ /0/ /03/ 2/0/ /0/ 2/0/ /0/ 1/01/ 2/0/ 2/0/00 2//00 /0/01 /0/02 /02/03 2//03 21/0/0 /0/0 2/0/0 2/03/0 /03/0 31/03/ 1/0/ /0/ - geleidbaarheid : 0% normoverchrijdende waarden, vrij hoge waarden rond 00 µs/cm 100 e03 Effluent Kragewiel-geleidbaarheid(mS/cm) /0/ /0/ 1// 1/0/0 1/01/1 2/0/1 /0/2 2//2 /02/3 22/0/3 /02/ /0/ /0/ /03/ /0/ /0/03 /03/0 1//0 2/0/0 //0 //0 /03/0 1// 2// 1// Waterkwaliteit Bornem 0-

12 - NH-N : 31% normoverschrijdende waarden (> 1 mg/l), dalende tendens na 03,00 Eo3:Effluent Kragewiel NH-N,00,00,00 3,00 2,00 1,00 0,00 /0/ /0/ 1// 1/0/0 1/01/1 2/0/1 /0/2 2//2 /02/3 22/0/3 /02/ /0/ /0/ /03/ 2/0/ /0/ 2/0/ /0/ 1/01/ 2/0/ 2/0/00 2//00 /0/01 /0/02 /02/03 2//03 21/0/0 /0/0 2/0/0 2/03/0 /03/0 31/03/ 1/0/ /0/ - PO-P : % normoverschrijdende waarden, meestal lage waarden, vrij constant 0,0 Eo3:Effluent Kragewiel PO-P 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,30 0, 0, 0,00 /0/ /0/ 1// 1/0/0 1/01/1 2/0/1 /0/2 2//2 /02/3 22/0/3 /02/ /0/ /0/ /03/ 2/0/ /0/ 2/0/ /0/ 1/01/ 2/0/ 2/0/00 2//00 /0/01 /0/02 /02/03 2//03 21/0/0 /0/0 2/0/0 2/03/0 /03/0 31/03/ 1/0/ /0/ Waterkwaliteit Bornem 0-

13 - COD : 2% normoverschrijdende waarden 0 EO3:Effluent Kragewiel COD /0/ /0/ 1// 1/0/0 1/01/1 2/0/1 /0/2 2//2 /02/3 22/0/3 /02/ /0/ /0/ /03/ 2/0/ /0/ 2/0/ /0/ 1/01/ 2/0/ 2/0/00 2//00 /0/01 /0/02 /02/03 2//03 21/0/0 /0/0 2/0/0 2/03/0 /03/0 31/03/ 1/0/ /0/ - van zuiver naar matig, maar na 00 terug meer een tendens naar zuiver E03 - Kragewiel : Lisec-index /0/ /0/ 1// 1/0/0 1/01/1 2/0/1 /0/2 2//2 /02/3 22/0/3 /02/ /0/ /0/ /03/ 2/0/ /0/ 2/0/ /0/ 1/01/ 2/0/ 2/0/00 2//00 /0/01 /0/02 /02/03 2//03 21/0/0 /0/0 2/0/0 2/03/0 /03/0 31/03/ 1/0/ /0/ - overstorten Sint-Rochus en Scott - percolatiewater van Scheldewater via Groot Schoor - landbouwactiviteiten (Groot Schoor) - vissersactiviteiten - bladval Waterkwaliteit Bornem 0-

14 E.0 Park (thv schotbalken) Bespreking parameters - O2 : 3 % normoverschrijdende waarden - PO-P: % normoverschrijdende waarden /02/ /0/ 2// 31/03/1 2//1 Meestal matige tot zuivere kwaliteit. - bladval! 23/0/2 /02/3 //3 2/0/ E.0 - wal park : Lisec-index /0/ 1/03/ // /0/ /0/ 1/01/ 2/0/00 2//00 //01 2/0/02 /0/03 21/0/0 2/0/0 //0 /03/0 // 2// 1// Waterkwaliteit Bornem 0-1

15 E.0 Ronebeek (WL nr.02.31) (thv Handwijzer) Bespreking parameters Geen normoverschrijdingen in meer dan 0 % van de metingen E0 - Ronebeek : Lisec-index 22/02/ /0/ /03/0 /0/1 2//1 /0/2 3/02/3 /0/3 /02/ 1/0/ /0/ /03/ 1/0/ 2/03/ 21/01/ 2/0/ /0/ 2/0/00 1//00 /0/01 1/0/02 /02/03 2//03 2/0/0 1/0/0 1/0/0 1/03/0 /03/0 1/0/0 // // 2// Sinds 03 evoluerend naar zuiver Voor 03 verontreiniging telkens in de maanden juli, augustus en september. - landbouwactiviteiten Waterkwaliteit Bornem 0-1

16 E.0 Moerloop (WL nr.02.02) (thv Spuistraat) Bespreking parameters - O2 : 3% normoverschrijdende waarden - COD : % normoverschrijdende waarden /03/0 2//1 2//2 /0/3 /02/ 1/01/ 1/03/ // E.0 - Moerloop : Lisec-index 1/02/ 30/0/ /0/ 2/0/00 2/02/01 //01 /02/03 /03/0 1//0 2/0/0 2/03/0 /03/0 31/03/ 1/0/ 1// Matige kwaliteit, x verontreinigd, tendens naar zuiver vanaf 03 - Bladval - Landbouwactiviteiten Waterkwaliteit Bornem 0-1

17 E.0 Hingenebroekloop (WL S..2) (thv Groot Schoor) Bespreking parameters - 02 : % normoverschrijdende waarden - geleidbaarheid: % normoverschrijdende waarden - NH-N : 1 % normoverschrijdende waarden - COD : % normoverschrijdende waarden 1 E.0 - Hingenebroekloop : Lisec-index /0/ /0/ /03/0 2//0 2/0/1 /0/2 2//2 /0/3 //3 2/0/ 1/01/ 1/0/ /0/ // 2/0/ /0/ 1/01/ 2/0/ 2/0/00 2//00 /0/01 /0/02 /02/03 2//03 21/0/0 /0/0 2/0/0 2/03/0 /03/0 /03/0 1// 2// 1// Matige tot verontreinigde kwaliteit, na tendens tot verbetering. - percolatiewater van Scheldewater door de dijk - bladval - landbouwactiviteit Groot Schoor Waterkwaliteit Bornem 0-

18 E.0 Brielloop (WL S.1) (thv Briel) Bespreking parameters O2 : % normoverschrijdende waarden Geleidbaarheid: % normoverschrijdende waarden NH-N : % normoverschrijdende waarden P0-P : 1% normoverschrijdende waarden COD : 3 % normoverschrijdende waarden E.0 - Brielloop : Lisec-index 23/0/ 2/02/0 2//0 1/0/1 /0/2 //2 1/0/3 2//3 /0/ /0/ /03/ 1/0/ 2/03/ /0/ 2/0/ /01/ 21/0/ 2/0/00 1//00 /0/01 1/0/02 /02/02 2//03 2/0/0 1/0/0 1/0/0 1/03/0 /03/0 1/0/0 // // 2// Meestal categorie verontreinigd, lichte verbetering naar matig vanaf 0. - steken van Scheldewater - afvalwater van bewoning en restaurant Molenstraat Waterkwaliteit Bornem 0-1

19 O.01 Ruipenbroekloop (WL S.) (thv Polderdam) Bespreking parameters Geen normoverschrijdende waarden in meer dan 0 % van de metingen O.01 - Ruipenbroekloop : Lisec-index 2/03/ /0/ /03/0 /0/1 2//1 23/0/2 /02/3 22/0/3 /02/ 1/0/ /0/ 1/03/ 2/0/ /0/ 2/0/ /0/ 1/01/ 2/0/ 2/0/00 2//00 2/0/01 /0/02 /02/03 2//03 21/0/0 /0/0 2/0/0 2/03/0 /03/0 /03/0 1// 2// 1// Fluctuerend tussen zuiver en matig. - overstorting van rioolwater ( valse overstort ) via overloopbuis in Muyshondstraat (geplaatst rond 1) en terug afgesloten in (?) Waterkwaliteit Bornem 0-

20 O.02 Schellandloop (WL S..)(thv Schellandse Broekweg) Bespreking parameters O2 : % normoverschrijdende waarden NH-N : 1 % normoverschrijdende waarden PO-P : 2 % normoverschrijdende waarden COD : 0 % normoverschrijdende waarden O.02 - Schellandloop : Lisec-index 2/03/ /0/ /0/ 21/03/0 21/03/1 2//1 23/0/2 /02/3 22/0/3 /02/ 1/0/ /0/ 1/03/ 2/0/ /0/ 2/0/ 1/02/ 30/0/ /0/ // 22/0/00 2/02/01 //01 2/0/02 /0/03 /03/0 1//0 2/0/0 //0 //0 1//0 31/03/ 1/0/ /0/ Grote schommelingen in waterkwaliteit, opvallende verslechtering naar verontreiniging sinds. - overstort aan De Baerdemaeckersstraat/Bovenbroekweg Waterkwaliteit Bornem 0-

21 O.03 Zijdeweg afwateringsgracht afwaarts overstort Bespreking parameters O2 : % normoverschrijdende waarden NH-N : % normoverschrijdende waarden O.03 - Zijdeweg overstort : Lisec-index /01/ /0/ 3/0/ /03/0 2//0 2/0/1 /0/2 2//2 /0/3 //3 2/0/ 1/01/ 1/03/ 2/0/ /0/ 2/0/ 1/02/ 30/0/ /0/ 2/0/00 2//00 2/0/01 /0/02 /02/03 2//03 21/0/0 2/0/0 //0 //0 1//0 31/03/ 2// 1// Flucturend in de categorie matig, maar langzaam verslechterend naar verontreinigd vanaf overstort Zijdeweg Maatregelen In 01 werden korrels in een traject van de waterloop gestrooid voor een biologische afbraak van de sliblaag, blijkbaar met een tijdelijk effect in 02. Waterkwaliteit Bornem 0-21

22 O.0 Mansbroekloop (WL S.) (thv kapel St-Rochus) Bespreking parameters O2 : 0 % normoverschrijdende waarden NH-N : % normoverschrijdende waarden O.0 - Mansbroekloop : Lisec-index /01/ 1/0/ /01/ /0/ /03/0 2//0 2/0/1 /0/2 2//2 /0/3 //3 2/0/ 1/01/ 1/0/ /0/ // /0/ 1/02/ 30/0/ /0/ // 22/0/00 2/02/01 //01 2/0/02 /0/03 /03/0 1//0 2/0/0 //0 //0 1//0 31/03/ 1/0/ /0/ Constant verloop matig, lichte verslechtering na, flinke verslechtering in de periode 0- - overstort St.-Rochus, overstort N1-Scott, overstort Van Kerckhovenstraat Waterkwaliteit Bornem 0-22

23 O.0 Mansbroekloop (WL S.)(afwaarts overstort Scott) Bespreking parameters O2: 2 % normoverschrijdenden waarden NH-N : % normoverschrijdenden waarden E.0 - Mansbroekloop Scott : Lisec-index /01/ 1/0/ /0/ 1// 1/0/0 21/03/1 2//1 23/0/2 /02/3 /0/3 //3 2/0/ 1/01/ 1/0/ /0/ // /0/ 1/02/ 30/0/ /0/ // 22/0/00 2/02/01 //01 2/0/02 2//03 21/0/0 /0/0 2/0/0 2/03/0 /03/0 /03/0 1// 2// 1// Flucturend in de categorie matig ; betere perioden (1,, ) wisselen af met slechtere perioden (3,,, 00), de slechtste waarden werden gemeten in de periode 0-0. Overstort Scott, overstort Van Kerckhovenstraat Waterkwaliteit Bornem 0-23

24 O.0 Beekje (WL S.) (afwaarts overstort Van Kerckhovenstraat) Bespreking parameters O2 : % normoverschrijdende waarden NH-N : % normoverschrijdende waarden O.0 - Beekje /01/ /0/ /01/ /03/0 2//0 2//1 23/0/2 /02/3 22/0/3 /02/ /0/ /0/ 1/03/ 2/0/ /0/ 2/0/ /0/ 1/01/ 2/0/ 2/0/00 2//00 2/0/01 /0/02 /02/03 2//03 21/0/0 /0/0 2/0/0 2/03/0 /03/0 /03/0 1// 2// 1// Sterk fluctuerend tussen zuiver en zwaar verontreinigd, betere waarden na. - overstort Van Kerckhovenstraat Waterkwaliteit Bornem 0-2

25 O.0 Kragewiel influent (WL S.) Bespreking parameters O2 : 1 % normoverschrijdende waarden NH-N : % normoverschrijdende waarden COD : % normoverschrijdende waarden O.0. Kragewiel influent : Lisec-index // /01/ 1/0/ /0/ 3/0/ /0/ /03/0 2//0 21/03/1 2//1 23/0/2 //2 /0/3 //3 2/0/ 1/01/ 1/0/ /0/ // /0/ 1/02/ 30/0/ 1/0/ // 22/0/00 2/02/01 //01 2/0/02 /0/03 /03/0 1//0 2/0/0 //0 //0 1//0 31/03/ 1/0/ /0/ Matige waterkwaliteit, licht fluctuerend. - overstort St.-Rochus, Scott, Van Kerckhovenstraat, Zijdeweg - percolatie en drainagewater van Scheldedijk - landbouwactiviteiten in Groot Schoor Waterkwaliteit Bornem 0-2

26 O.0 Gracht afwaarts overstort Luipegem (S.1.2) (thv kapel Luipegem) Bespreking parameters - O2 : 2 % normoverschrijdende waarden - COD : % normoverschrijdende waarden - O.0 - overstort 1e kapel Luipegem : Lisec-index /03/ /0/ 2/03/ 1// 2/0/0 1/01/1 /0/1 /0/2 //2 1/0/3 2//3 /0/ /01/ 2/0/ 2/0/ // /0/ 21/01/ 2/0/ /0/ 23// 21/0/00 23/01/01 //01 /02/03 2//03 2/0/0 1/0/0 1/0/0 1/03/0 /03/0 1/0/0 // // 2// Matige waterkwaliteit met tendens naar verbetering. - overstort Luipegem Maatregelen : Sinds 0 werden maatregelen genomen om het overstortwater op te vangen in bezinkingsbekkens, vanaf wordt teruggepompt naar de riolering. Waterkwaliteit Bornem 0-2

27 O.0 afwateringsgracht Kortelanden (WL S.1.3) (thv 2 e kapel Luipegem) Bespreking parameters O2 : 1 % normoverschrijdende waarden NH-N : % normoverschrijdende waarden COD : % normoverschrijdende waarden Sterke verbetering in de jaren -0, daarna fluctuerend in de categorie matig, lichte tendens naar verbetering. - overstort Luipegem - overstort riolering Weert (vanaf 2) Maatregelen O.0 - overstort 2e kapel Luipegem : Lisec-index 2/03/ /0/ // 23/0/ 2/02/0 22//0 /0/1 /0/2 //2 1/0/3 2//3 /0/ /01/ 2/0/ 2/0/ // /0/ 21/01/ 2/0/ /0/ 23// 21/0/00 23/01/01 //01 2/0/02 3/0/03 /03/0 //0 /0/0 //0 //0 1//0 2/03/ /0/ Waterkwaliteit Bornem 0-2

28 O. Gracht Kasteeldreef afwaarts overstort Kloosterstraat Bespreking parameters - O2 : 1% normoverschrijdende waarden - NH-N : % normoverschrijdende waarden - COD : % normoverschrijdende waarden verbetering vanaf naar matig, maar de verbetering zette niet door na, trend naar verontreinigd vanaf 0. - overstort Kloosterstraat O. - overstort Kasteeldreef : Lisec-index 2/03/ /0/ /01/ 23/0/ 2/02/0 22//0 /0/1 /0/2 //2 1/0/3 2//3 /0/ /01/ 2/0/ 2/0/ // /0/ 21/01/ 2/0/ /0/ 2/0/00 1//00 /0/01 1/0/02 /02/03 2//03 2/0/0 1/0/0 1/0/0 1/03/0 /03/0 1/0/0 // // 2// Maatregelen Sinds werden bezinkingsbekkens gegraven om het overstortwater op te vangen. In werd een bergbezinkbekken (00 m³) gemaakt thv van de abdij; het overstortwater wordt teruggepompt naar de riolering. Waterkwaliteit Bornem 0-2

29 O.a Breevenloop (WL S.1.1) (thv Kasteeldreef) Bespreking parameters O2 : % normoverschrijdende waarden COD : % normoverschrijdende waarden Voor werd soms olie op het water waargenomen O.' - Breevenloop : Lisec-index 2/03/ /0/ 2/03/ 1/0/ 2/0/0 /03/1 21//1 23/0/2 3/02/3 /0/3 /02/ /0/ /0/ /03/ 1/0/ 2/03/ /0/ 2/0/ /01/ 2/0/ 2/0/00 1//00 /0/01 1/0/02 /02/03 2//03 2/0/0 1/0/0 1/0/0 1/03/0 /03/0 1/0/0 // // 2// Waterkwaliteit fluctuerend tussen zuiver en matig; betere periode - wordt gevolgd door een lichte verslechtering in de periode -03, evenals in de periode na 0; in zelfs een meting in de categorie zwaar verontreinigd. Tot was er een verbinding met de riolering in de Kloosterstraat; werd aangepast in, mogelijk is er een verbinding aanwezig Waterkwaliteit Bornem 0-2

30 O. Sint-Jansveldbeek (S.) (thv St.-Jansveldbeekstraat) Bespreking parameters O2 : 3 % normoverschrijdende waarden NH-N : % normoverschrijdende waarden PO-P : % normoverschrijdende waarden COD : % normoverschrijdenden waarden O.- St.-Jansveldbeek, overstort : Lisec-index 2/03/ 2// 2// 2/0/0 /03/1 1//1 /0/2 3/02/3 /0/3 /02/ /0/ /0/ /03/ 1/0/ 2/03/ /0/ 2/0/ /01/ 21/0/ 2/0/00 1//00 /0/01 1/0/02 /02/03 2//03 2/0/0 1/0/0 1/0/0 1/03/0 /03/0 1/0/0 /0/ /0/ Fluctuerend in de categorie verontreinigd (1-1). Lichte verbetering in de periode 00-03, maar nadien terug slechter in de periode 0-0. Overstorten in Paardenstraat en Kraaihoeve Maatregelen In 01 werden korrels in een traject van de waterloop gestrooid voor een biologische afbraak van de sliblaag (cf mogelijke oorzaak van betere waterkwaliteit in die periode...). Ook in de periode 01- werden bacteriekorrels in de waterloop toegepast. Waterkwaliteit Bornem 0-30

31 O. Sint-Jansveldbeek (S.) (thv Kraaienbroek) Bespreking parameters O2 : % normoverschrijdende waarden NH-N : 1 % normoverschrijdende waarden PO-P : % normoverschrijdende waarden COD : % normoverschrijdende waarden O. - St. Jansveldbeek, Kraaienbroek : Lisec-index 2/03/ 2// 2/0/ 2/02/0 2//0 1/0/1 /0/2 //2 1/0/3 // 2/0/ /01/ /03/ 2/03/ 21/01/ 2/0/ /0/ 2/0/00 23/01/01 1/0/02 3/0/03 /03/0 //0 //0 //0 1/0/0 /0/ 2// Fluctuerend in de categorie verontreinigd, verbetering naar matig vanaf 00 tot 03, maar daarna terug slechter in de periode Pomp wijk Kraaihoeve : slechte werking en overstorten Waterkwaliteit Bornem 0-31

32 O. Eyckerloop (WL.02.1) (thv Marnefstraat) Bespreking parameters COD : 2 % normoverschrijdende waarden O. - Eyckerloop : Lisec-index 2/03/ /0/ 1/0/ /0/ /03/0 /0/1 2//1 /02/3 /02/ 2/0/ 1/01/ /0/ 1/03/ // /0/ 1/02/ /0/ 30/0/ 1/01/ /0/ // 2/0/00 2//00 2/02/01 2/02/01 //01 /0/02 2/0/02 /02/03 1/0/03 /03/0 /0/0 2/0/0 2/03/0 //0 /03/0 /03/0 31/03/ 1/0/ /0/ Sterke verbetering van verontreinigd naar matig in de periode -03, en naar zuiver in de periode 0-. Overstort Suyckensstraat. Maatregelen In 2 werd de riolering van Eikevliet aangesloten op de riolering van Wintam en Hingene. Mogelijke invloed van de overstort in de Suykensstraat. Waterkwaliteit Bornem 0-32

33 O.1 Koningsbeek (WL.02.3) (thv Platte Heegtestraat) Bespreking parameters O2: % normoverschrijdenden waarden O.1 - Koningsbeek, Platte Heegtestraat : Lisec-index 2/03/ 2// 2// //0 1/0/1 1/0/2 //2 1/0/3 2//3 2/0/ /01/ 2/0/ 2/0/ // /0/ 21/01/ 2/0/ /0/ 2/0/00 1//00 /0/01 1/0/02 /02/03 2//03 2/0/0 1/0/0 1/0/0 1/03/0 /03/0 1/0/0 // // 2// Matige waterkwaliteit, in de periode -0 een iets slechter niveau (van naar ), terug verbeterend na naar zuiver. Overstort Barelstraat, bewoning langs Platte Heegtestraat Waterkwaliteit Bornem 0-33

34 O.1 Koningsbeek (WL.02.3) (thv Barelstraat) Bespreking parameters NH-N : 2 % normoverschrijdende waarden O.1 - Koningsbeek, Barelstraat : Lisec-index 1/0/ /0/ /03/0 22//0 1/0/1 1/0/2 //2 1/0/3 /02/ /0/ /0/ /03/ 1/0/ 2/03/ /0/ 2/0/ /01/ 21/0/ 2/0/00 1//00 /0/01 1/0/02 /02/03 2//03 2/0/0 1/0/0 1/0/0 1/03/0 /03/0 1/0/0 // // 2// Verslechtering na, langzame verbetering vanaf 02, matige kwaliteit. Overstort Barelstraat, bewoning Boskant, boerderij Barelhoeve Maatregelen Sinds 1 wordt het overstortwater opgevangen in een bezinkingsbekken (uitvoering Ruilverkaveling) In 02 werd aan de boerderij Barelhoeve een rietpercolatieveld in gebruik genomen Waterkwaliteit Bornem 0-3

35 O.1 Afwateringsgracht kanaal (afwaarts overstort De Laetstraat) Bespreking parameters NH-N : % normoverschrijdenden waarden COD : % normoverschrijdende waarden O.1 - De Laetstraat, overstort : Lisec-index /0/1 /02/3 22/0/3 2/0/ 1/01/ 1/0/ /0/ // /0/ 1/02/ 30/0/ 1/0/ // 22/0/00 2/02/01 //01 2/0/02 /0/03 /03/0 1//0 2/0/0 //0 //0 1//0 31/03/ 2// 1// sterk verbeterende kwaliteit tussen en, daarna terug verslechterend tot 00 ( verontreinigd ), dan terug lichte verbetering naar categorie matig en zuiver. Overstort De Laetstraat, problemen met verpomping van het rioolwater van Eikevliet Waterkwaliteit Bornem 0-3

36 L.01 Dorpsloop Weert (WL S.1.1) Bespreking parameters O2: % normoverschrijdende waarden geleidbaarheid : 1 % normoverschrijdende waarden NH-N : % normoverschrijdende waarden PO-P : % normoverschrijdende waarden COD : 3 % normoverschrijdende waarden L.01 - Dorpsloop Weert : Lisec-index /01/ /0/ 2// 2/0/ /0/ 1/0/ 1// 1/01/0 2/02/0 1/0/0 3/01/1 1/0/1 /0/2 /0/3 /0/ 2/0/ // 21/01/ /01/ 2/0/00 23/01/01 1/0/02 3/0/03 2/0/0 /0/0 1/03/0 1//0 // /0/ Na (na aanleg riolering) verbetering naar matig, maar blijvend in categorie verontreinigd. Afvalwater van bewoning en horeca Maatregelen Tussen en 2 was er een zuiveringssysteem Evens aanwezig ter hoogte van de Dijkstraat; de werking was echter onregelmatig. In 2 werd in de Scheldestraat en Binnendijkstraat een riolering aangelegd welke aansluit op het rioleringsnet van Branst. Waterkwaliteit Bornem 0-3

37 L.02 Koningsbeek (WL.02.03) (Beukelbaan) Bespreking parameters PO-P : % normoverschrijdende waarden COD : 3 % normoverschrijdende waarden L.02 - Koningsbeek, Beukelbaan : Lisec-index 23/02/ 2// 2// //0 1/0/1 1/0/2 //2 1/0/3 2//3 2/0/ /01/ 2/0/ 2/0/ // /0/ 21/01/ 2/0/ /0/ 23// 21/0/00 23/01/01 //01 /02/03 2//03 2/0/0 1/0/0 1/0/0 1/03/0 /03/0 1/0/0 // // 2// Verontreinigd in de periode 0-, daarna matig met tendens tot verbetering Lozingen van de Zeuthoeve (melkverwerking en voedersilo s) Maatregelen In werden door de Zeuthoeve gesloten opvangbekkens gemaakt, vanaf dan werd terug de kwaliteit zuiver bereikt, later is deze werking terug verslechterd. Waterkwaliteit Bornem 0-3

38 L.03 Afwateringsgracht stort Buitenland Bespreking parameters O2: 1 % normoverschrijdende waarden geleidbaarheid : 0 % normoverschrijdende waarden NH-N : % normoverschrijdenden waarden COD : % normoverschrijdende waarden Slechte waterkwaliteit met lichte verbetering na 0, tendens naar matige kwaliteit. Effluent percolatiewater van het stort van Buitenland. L.03 - stort Buitenland : Lisec-index 22/02/ 1// 1/0/0 21/03/1 2//1 /0/2 /0/3 //3 2/0/ 1/01/ 1/0/ /0/ // /0/ 1/02/ 30/0/ /0/ // 22/0/00 2/02/01 //01 2/0/02 /0/03 /03/0 1//0 2/0/0 //0 //0 1//0 31/03/ 1/0/ /0/ Waterkwaliteit Bornem 0-3

39 L.0 Vitsdamloop (S..1) (thv Reek) Bespreking parameters O2: 2 % normoverschrijdenden waarden NH-N : 3 % normoverschrijdenden waarden L.0 - Vitsdamloop, Reek : Lisec-index 1/0/ // /0/ /03/0 22//0 21/0/1 /0/2 2//2 /0/3 //3 2/0/ 1/01/ 1/0/ /0/ // /0/ 1/02/ 30/0/ /0/ // 22/0/00 2/02/01 //01 2/0/02 /0/03 /03/0 21/0/0 /0/0 2/0/0 2/03/0 /03/0 /03/0 1// 2// 1// Sterk fluctuerend in de periode - ( zuiver tot verontreinigd ), daarna stabiliserend rond matig. Lozing effluent van het Zuiveringsstation in de Vitsdamloop tot, daarna enkel overstortingen. Na wordt het effluent rechtstreeks naar de Schelde gepompt. Waterkwaliteit Bornem 0-3

40 2.2. Trend van de waterkwaliteit in Bornem. In de loop van de periode - werden op de 2 (30) meetpunten 10 keer de waterkwaliteit bepaald. Zetten we per jaar het procentuele aandeel van elke waterkwaliteitsklasse uit in de grafiek, dan krijgen we een overzicht van de trend van de waterkwaliteit in Bornem zwaar verontreinigd verontreinigd matig zuiver zeer zuiver ) het aandeel zwaar verontreinigd is duidelijk verminderd (% in naar 1% in ) 2) het aandeel verontreinigd varieert tussen 1 % en 0 % en neemt de laatste jaren af 3) het aandeel matig varieert tussen 3% en % ) het aandeel zuiver neemt de laatste jaren terug toe (het goede resultaat in 0 is te wijten aan het feit dat enkel de meetcampagne in het voorjaar werd uitgevoerd) ) het aandeel zeer zuiver blijft klein ( % in ) 3. BESLUIT De kwaliteit van het oppervlaktewater is meestal gekenmerkt door een seizoengebonden verloop : betere kwaliteit in het voorjaar, slechtere kwaliteit in de zomer en het najaar. Het effect van droge zomers (watertekort, zuurstofgebrek) is duidelijk te merken in de gemeten waarden voor, 2,, 01, 03, 0. Het rioleringsstelsel dat te Bornem voor ca % is uitgevoerd, vrijwaart vele waterlopen van een constante vervuiling. Dank zij de inspanningen behoren vele waterlopen in de gemeente niet tot de vervuilde categorieën. Nochtans zijn er weinig waterlopen waar er minder dan 0 % normoverschrijdende waarden zijn over de gehele meetperiode (bv Breeven). Ten gevolge van de verschillende inspanningen aan de rioleringen is het aantal zwaar verontreinigde waterlopen wel afgenomen, maar het aantal zuivere waterlopen neemt in globaliteit niet toe. Het is mogelijk dat voor het herstel van de waterlopen een langere periode nodig is, vermits de verontreinigde onderwaterbodem gedurende een lange tijd een invloed heeft op de waterkolom (bv Dorpsloop Weert : geen spectaculaire verbetering na aanleg van de riolering in 2). Het gemengde stelsel met overstorten en pompen heeft wel als gevolg dat tijdens de zomerperiode (hevige regenval) overstortingen gebeuren in verschillende waterlopen. Deze waterlopen hebben dan Waterkwaliteit Bornem 0-0

41 een slechte waterkwaliteit (bv Schellandloop, Sint-Jansveldbeek, Beekje,.). Van groot belang is hierbij een goede werking van de pompen. Een onderhoudscontract en een automatisch meldingssysteem zijn werkzaam sinds 2. Sommige storingen worden blijkbaar niet gemeld via dit systeem. Het effect van de uitgevoerde maatregelen bij overstorten (bergbezinkbekkens, ) kan nagegaan worden bij enkele waterlopen : bv O.0 overstort Luipegem, O. gracht Kasteeldreef. Bij deze laatste blijkt dat deze maatregelen na enkele jaren toch nog niet voldoende zijn om de kwaliteit lange tijd goed te houden. Een volgend probleem bij droge zomers is het steken van water uit de Schelde. In de Oude Schelde, de Kragewiel en de Brielloop werden/worden ten gevolge hiervan hoge waarden van geleidbaarheid gemeten. Op deze plaatsen blijkt dat het Scheldewater een slechte invloed heeft op de waterkwaliteit, bv E.0 en E.0 : blijven rond de categorie verontreinigd hangen. Alhoewel een verbinding tussen de Schelde en de polder vanuit ecologisch oogpunt (vismigratie!) aangewezen is, is het steken van water pas aanbevolen als de Schelde viswaterkwaliteit bereikt. Volgende belangrijke puntlozingen worden gemeten : - bewoning en horeca te Weert (L.01) : verbetering sinds aanleg riolering, maar nog steeds verontreinigd - Zeuthoeve (L.02) : het effect van de maatregelen (bezinkingsbekken) is gunstig op de waterkwaliteit van de Koningsbeek - Stort Buitenland (L.03) : blijft verontreinigd - Effluent zuiveringsstation (L.0) : verbeterd De metingen van de Ronebeek (E.0) welke volledig in een landbouwgebied loopt, tonen aan dat ten gevolge van aangepaste bemestingsnormen belangrijke kwaliteitsverbetering kan bekomen worden. Als niet te onderschatten oorzaak van een slechte waterkwaliteit kunnen we nog de bladval van bomen vermelden. De minder goede waarden van de parkwal (E.0) zijn hierdoor te verklaren. Bij verschillende waterlopen kan de oorzaak van een slechte waterkwaliteit aangeduid worden (zie hoger), maar bij vele oppervlaktewaters is de problematiek complexer. De Oude Schelde en de Kragewiel zijn hiervan dé voorbeelden. Deze vijvers zijn verzamelbekkens van diverse waterlopen die ook op verschillende wijzen kunnen vervuild zijn. Afgezien van hun natuurlijke seizoensgebonden kwaliteitsverschillen kan een heel gamma aan mogelijke vervuilingen vermeld worden : overstortingen, steken van Scheldewater, lozingen van bewoning en horeca, landbouw (bemesting), bladval, De aanpak van deze problematiek vereist dan ook een integraal waterbeheer; Daaronder wordt verstaan een gecoördineerd beleid in functie van milieukwaliteit, ecologische kwaliteit, kwantiteit. Elementen hierin kunnen zijn : - het in orde houden van de pompen van de riolering (cf onderhoudscontract); - toepassing van alternatieve en kleinschalige waterzuivering de ontbrekende delen van de riolering (bv Kattestraat, deel Boskant, delen van Weert); - Afvoer van regenwater van grote daken en parkeerterreinen naar het oppervlaktewater of naar het grondwater via retentiebekkens; - Aanmoedigen gebruik van regenwater ( cf subsidiereglement); verordening voor het plaatsen van regenwaterput bij nieuwbouw; - Vermijden van inbuizingen van grachten en waterlopen; - Natuurvriendelijk oeverbeheer van waterlopen en vijvers; vermijden van overpopulaties van vissen; - Meer selectieve ruiming en baggering van de waterlopen (bv kruidruiming ipv slijkruiming) Waterkwaliteit Bornem 0-1

42 BIJLAGE 1 : Meetpunten waterkwaliteit gemeente Bornem Meetpunten in functie van ecologische waarde E.01 Oude Schelde thv uitwateringskanaal E.02 Breeven E.03 Kragewiel E.0 Wal park d Ursel E.0 Ronebeek (Handwijzer) E.0 Moerloop Spuistraat E.0 Hingenebroekloop Groot Schoor E.0 Brielloop Meetpunten in functie van overstorten O.01 Ruipenbroekloop Polderdam O.02 Schellandloop O.03 Gracht overstort Zijdeweg O.0 Mansbroekloop kapel St.Rochus O.0 Mansbroekloop na overstortvijver aan N1 O.0 Beekje Van Kerckhovenstraat O.0 Kragewiel influent O.0 Gracht overstort kapel Luipegem O.0 Gracht overstort 2 e kapel Luipegem O. Gracht overstort Kloosterstraat Kasteeldreef O.a Breevenloop Kasteeldreef O. St-Jansveldbeek St-Jansbeekveld O. St-Jansveldbeek Kraaienbroek O. Eyckerloop Marnefstraat O.1 Koningsbeek Platte Heegtestraat O.1 Koninigsbeek O.1 Gracht kanaal De Laetstraat Meetpunten in functie van lozingen L. 01 Dorpsloop Weert L.02 Koningsbeek Beukelbaan L. 03 Gracht stort Buitenland L.0 Vitsdamloop Reek Waterkwaliteit Bornem 0-2

43 BIJLAGE 2 : per periode van jaar gesorteerd op gemiddelde 0-, met aanduiding van negatieve evolutie gemiddelde gemiddelde gemiddelde gemiddelde gemiddelde meetpunt E.02,,3,,1, E.01,,2,33,00,22 E.0,0,3,,,22 E.03,,1,3,, O.01,2,,21,0, E.0,0,1,1,0,00 O. 1,00,,01,00,0 O.0,,3,,, O.1,,1,,, O.1 1,0,0,3,2, L.02,00,2,,,22 E.0,,30,1,2,2 O.0,0,1,0,,2 O.0,,0,33,3, L.0,3,,2,, O.1,0,,,33, O.0,1,,3,,00 O.0,2,,3,1,33 O.0,,3,0,0, O.a,,,,00, E.0,0,1,3,, E.0 1, 1,2 1,0,33, L.03 1, 1,2 1, 1,, O.,1,2,21,1, O. 1,00 1, 1,3 1,33, O.03,,31,21,0,2 O.02,, 1,01 1,0, O. 1, 1,30,3 1, 1,00 L.01 1, 1,30 1,3 1, 1,00 algemeen,,,32,01, zuiver 3 matig 21 1 verontreinigd 2 Waterkwaliteit Bornem 0-3

44 BIJLAGE 3 : Kaart van de gemiddelde waterkwaliteit 0- Waterkwaliteit Bornem 0-

45 BIJLAGE : Analyseresultaten periode 0- E.01 Oude Schelde (thv afwateringskanaal) datum temp C O2 % verz ph ms/cm NH-N PO-P /03/0, 2, 0 0,23 0,1 30 1//0 1,3 2,, 00 0, 0,0 1/0/0, 1,30 0,23 0, 0 1/01/,2 3, 0,1 0, 31 //,,, 0 0,1 1,00 /0/, 3,3,3 00 0,2 0, 22 //, 3,, 00 0,30 0,2 /0/,,0 0, 0, 2//, 1,,0 0, 0, COD E.02 Breeven (thv schotbalken) datum temp C O2 % verz ph ms/cm NH-N PO-P COD /03/0, 3,00 0, 0,0 1//0 1,,00 0 0, 0,1 2 1/0/0,, 0, 0,0 30 2/03/, 0 0,2 0, 2 //,00 3,1,0 0 0, 0,2 0 /0/ 1,00 1, , 0,0 2 //, 33,1, 0,1 0,1 /0/,0 0,1,01 0 0, 0,00 1 2//,30,, 0 0, 0,0 E.03. Kragewiel datum temp C O2 % verz ph ms/cm NH-N PO-P COD /03/0,1,21 0 0, 0, 30 /03/0, 2, 00 0,0 0, 3 31/03/, 3, 0,2 0,03 3 1//,1,2, 0,3 0,2 3 1/0/,,1 00 0, 0, 3 2//,1 2,,0 10 0,30 0, 30 /0/,2 0, 0 0, 0,0 1 1//,3,2, 0, 0,0 1 E.0 Wal park d Ursel datum temp C O2 % verz ph ms/cm NH-N PO-P /03/0,3 0,2 00 0,21 0,22 2 /03/0,1 1, ,1 0, /03/,3 30 0,1 0, //, 3,,1 00 0, 1,2 2 1/0/ 0, 0 0,0 0, //, 2,,2 0, 1,2 2 1 /0/,3,3 00 0,1 0,2 1//,,, 0 0, 0, COD Waterkwaliteit Bornem 0-

46 E.0 Ronebeek (thv Handwijzer) datum temp C O2 % verz ph ms/cm NH-N PO-P /03/0, 0, 00 0, 0,33 1//0,1,, 00 0,3 0,1 2 1/0/0,, 00 0,3 0, 2 2/03/, 1, 0 0,2 0,1 //,3 33,,3 0 1,1 0,0 /0/,,0 0 0,2 0, 23 //,,3,3 0 0, 0, /0/,,, 00 0,1 0,0 2//, 0,1 00 0,2 0,1 COD E.0 Moerloop (Spuistraat) datum temp C O2 % verz ph ms/cm NH-N PO-P /03/0, 00 0, 0,1 30 /03/0, 2, 0 1,1 0, /03/, 0 0, 0,0 3 1//,1 1,, 00 0, 0,1 30 1/0/, 1,3 30 0, 0,03 2 /0/,,0 0 0, 0,0 1 1//,, 0,1 0, COD E.0 Hingenebroekloop Groot Schoor datum temp C O2 % verz ph ms/cm NH-N PO-P /03/0,1 2, 0 2 0, 33 1//0,,, 0 2, 0,2 3 1 /03/0,, 0 3 0,2 2 31/03/,3,2 0 1,0 0, 30 1// 1,2,3 0 1, 0, 1 1/0/,2,1 0, 0,1 3 2//, 2,2,2 0, 0, 2 /0/,, 00 0, 0,00 1 1//, 1,2,3 10 1,1 0,1 1 COD E.0 Brielloop datum temp C O2 % verz ph ms/cm NH-N PO-P /03/0,3, 30 1,1 0,21 0 1//0 1,2 3,2, 0, 0, 1/0/0,, 0 0,3 0,2 2 2/03/,, 10 0, 0,2 //,, 10 1, 2, /0/,, 0, 0,3 //,2,, 1,2 2,2 /0/,,3, 10 0,2 0,0 2//,,,1 0 1,3 1, 1 1 COD Waterkwaliteit Bornem 0-

47 O.01 Ruipenbroekloop Polderdam datum temp C O2 % verz ph ms/cm NH-N PO-P /03/0,3 1, 0 0,22 0,1 1//0, 2,, 00 0, 0,2 /03/0,, ,33 0,2 31/03/,,3 0 0, 0,1 1//, 22,, , 0,2 1/0/, 0, 00 0,1 0, 1 2//,,,3 0, 0,2 2 /0/,,3 0 0,2 0, 1//, 23, 0 0,3 0,2 COD O.02 Schellandloop datum temp C O2 % verz ph ms/cm NH-N PO-P COD Lisec-ind /03/0,,3 0, 0,31 3 1//0,3,1,3 00 2, 2, 0 1 /03/0, 3,23 0, 0,1 0 31/03/, 3, ,3 0,1 1//,,,2 00 1, 1, 2 1 1/0/, 2,3 00 0, 0,2 2 2//,,3 00 1, /0/,,2 0 0,3 0,2 22 1//,,1,2 30 1,1 0, 2 1 O.03 Gracht overstort Zijdeweg datum temp C O2 % verz ph ms/cm NH-N PO-P /03/0,, , 0 1 1//0,1,1 0 1,2 0,1 1 /03/0, 32,02 0 0,3 0,0 2 31/03/, 33,0 0 0, 1, /0/,3,0 0 1,2 0, 2 1 2//, 1,3, ,2 /0/,2,0 0 0, 1, //,2, 0 1,1 1, 1 COD O.0 Mansbroekloop kapel St.Rochus datum temp C O2 % verz ph ms/cm NH-N PO-P /03/0,, 30 1, 0,0 1//0,3 3,, 00 0, /03/0, 3,3 00 1,1 0,2 31/03/,2 0, 0,0 1 1//, 1,1, 00 1, 0,3 1/0/,,2 0 1, 0,0 1 2//, 2,, 0 1 0,1 30 /0/,3 2, , 0, 1 1//,3,3,3 00 0, 0,1 COD Waterkwaliteit Bornem 0-

48 O.0 Mansbroekloop na overstortvijver aan N1 datum temp C O2 % verz ph ms/cm NH-N PO-P /03/0,,2 0 3, 0,0 2 1//0,3,1 0 0, 0,1 2 /03/0,1,1 0 0, 0, 22 31/03/,1 0, 0 0, 0,0 1 1//,2 31,2,2 1, 0, 30 1/0/,2 2,2 0, 0, 2//, 23,, 0 0, 0,2 30 /0/,2,3 1, 0,3 1 1//,3 0,, 30 0, 0,33 COD O.0 Beekje Van Kerckhovenstraat datum temp C O2 % verz ph ms/cm NH-N PO-P /03/0,,0 0 1, 0,03 1//0, 22,2, /03/0,3 2, 30 1,2 0,0 31/03/,3 2, 0 0, 0,03 1//,,,3 0 1, 0,0 1/0/,2 0 1, 0,0 2//,,2,2 1, 0,2 2 /0/, 3, //,2 2,, 0 0,3 0,03 COD O.0 Kragewiel influent datum temp C O2 % verz ph ms/cm NH-N PO-P /03/0, 3, 0 1, 0,23 1//0,,, 0 2,2 0, 2 1 /03/0,2 00 0, 0,2 1 31/03/ 3,2 0 0, 0,0 0 1//,,, , /0/,2 1, 0,3 0,0 3 2//,3 32,2,3 0 0,2 0,1 0 /0/,, 0 0, 0,1 1//, 1,2 0, 0, COD O.0 Gracht overstort kapel Luipegem datum temp C O2 % verz ph ms/cm NH-N PO-P /03/0,2, ,3 1//0,,3,1 0 0, 0,1 30 1/0/0,,0 0 0, 0,1 3 2/03/ 2, 30 0, 0,0 3 //, 1,, 0 0, 0, 0 1 /0/,3 0, 0,1 30 // 1,, 00 1, 0, 3 1 /0/,2 30 0,2 0,1 2//,, 00 1,0 0,1 COD Waterkwaliteit Bornem 0-

49 O.0 Gracht overstort 2e kapel Luipegem datum temp C O2 % verz ph ms/cm NH-N PO-P /03/0, ,3 0, 30 1//0, 32,,23 0 0, 0, 2 1/0/0, 1, 00 0,3 0, 2 2/03/,, 00 0,3 0,0 /0/,3, 0,3 0,0 21 /0/ 3,, 0 0,3 0,2 1 2//,1 23,3,1 1,1 0,0 COD O. Gracht overstort Kloosterstraat Kasteeldreef datum temp C O2 % verz ph ms/cm NH-N PO-P /03/0,,2 0 0,2 0,2 0 1//0, 3,,1 00 0,3 0,3 0 1/0/0, 2, 1,0 0, /03/,,3 0 1,1 0,03 0 //,2,,01 3, 1, 10 1 /0/, 0 0,2 0, 2 //,3,1,2 0 0, 1 1 /0/, 3,, , 0,2 2//,1, , 33 1 COD O.a Breevenloop Kasteeldreef datum temp C O2 % verz ph ms/cm NH-N PO-P /03/0,3,1 0 0, 0,23 0 1//0 1,1 1,2,2 00 1, 0, 0 1 1/0/0,3,3 00 0,33 0,0 32 2/03/, 3, , 0,1 2 //,,2,01 1, /0/ 1,2,3 0 0,3 0,0 22 //, 1,,31 0 1, 1,2 0 1 /0/,,2,2 0, 0,0 2//, 1,1,2 30 0, 0,2 COD O. St-Jansveldbeek St-Jansbeekveld datum temp C O2 % verz ph ms/cm NH-N PO-P /03/0, ,2 0, 1//0,,, 0, 2, 1/0/0,1, 0 0, 0,3 0 2/03/, 0 0, 0,1 1 /0/,,1 1,0 0,3 1 // 2,1, 00 1, 0,3 3 /0/, 3,, //,3 2, 2 0,3 1 COD Waterkwaliteit Bornem 0-

50 O. St-Jansveldbeek Kraaienbroek datum temp C O2 % verz ph ms/cm NH-N PO-P /03/0,,0 00 0, 0, 1/0/0,1,0 0 0, 0, 0 2/03/,, 1,3 0,2 2 1 /0/,3 1,3 0 1, /0/, 3,,1 1 0, 2 2//,,, 0 3, 3, 3 1 COD O. Eyckerloop Marnefstraat datum temp C O2 % verz ph ms/cm NH-N PO-P /03/0, 2, 00 1,2 0,33 0 /03/0,, , /03/,,1 0 0, 0,2 1/0/,,3 0 0, 0,0 2 /0/,, 0,3 0,1 30 COD O.1 Koningsbeek Platte Heegtestraat datum temp C O2 % verz ph ms/cm NH-N PO-P /03/0,2, 0, 0,3 2 1//0,3 21,2, 0 0, 0, 30 1/0/0,1 2,3 0 0,31 0, 30 2/03/,, 0, 0,1 22 //, 1,, 0 0,3 0,2 30 /0/ 1 3,1 0 0,2 0,0 2 //, 22,, 0, 0,3 1 /0/,2,,3 0,2 0,0 2//,,,1 0 0, 1, 1 COD O.1 Koninigsbeek datum temp C O2 % verz ph ms/cm NH-N PO-P /03/0,, 0 1 0,2 2 1//0 1,1 1,, 1, 0,1 1 1/0/0,,3 00 0,3 0,0 23 2/03/,1, , 0,1 22 //,,, 0 1, 0, 30 /0/ 1, 0, 0 0, 0,0 1 //,,,2 00 2, 0, 2 1 /0/,2 1,1, 0 0, 0,0 2//,,1 0 1, 0,0 COD Waterkwaliteit Bornem 0-0

51 O.1 Gracht kanaal De Laetstraat datum temp C O2 % verz ph ms/cm NH-N PO-P /03/0,2, ,0 0, 30 1//0, 2,, 0 0, 0,1 3 /03/0,2,32 0, 0, /03/, 1,2 0,2 0,0 30 1/0/,3 1,3 0,32 0,1 3 2//,3, 0 0, 0,2 30 /0/, 0,3 30 0,2 0, 1 1//, 23,,1 0 0, 0,2 COD L. 01 Dorpsloop Weert datum temp C O2 % verz ph ms/cm NH-N PO-P /03/0, 3, 0, 0, 1//0,,, ,, 1 1/0/0,,2 0 0, 0,31 0 2/03/, 1, 0 0, 0,3 //,,2 0 0,3 2,2 1 /0/,2 1, 0, 0, 3 1 //,2,,2 10 1,1 0, 1 /0/,1,1,2 00 0, 0,2 3 2//, 1,,3 0 0, 0,3 COD L.02 Koningsbeek Beukelbaan datum temp C O2 % verz ph ms/cm NH-N PO-P /03/0, 0, 00 0, 0, 22 1//0 1,,,1 0 0, 1, /0/0,2,2 0, 0,2 22 2/03/, 1,2 00 0,2 0,2 //, 3,1, 00 0, 0,2 /0/ 1,1 1, 0 0,2 0,1 23 //,,, 0 0, 0,3 2 /0/,,3, 00 0,2 0, 2//, 2,,3 0 0, 0, COD L. 03 Gracht stort Buitenland datum temp C O2 % verz ph ms/cm NH-N PO-P /03/0,2 3,3 0 2,1 0,1 0 1//0,,,2 10 0,3 0 1 /03/0, 3,1 0 0, 31/03/, 3, 0 1, 0, 3 1//,,, ,2 1 1/0/,3 3, 10 0, 0,2 3 2// 2,,3 1,2 0,3 1 /0/, 3, 100 0, 0,1 22 1//, 32,,21 0 1,22 0, 2 COD Waterkwaliteit Bornem 0-1

52 L.0 Vitsdamloop Reek datum temp C O2 % verz ph ms/cm NH-N PO-P /03/0,, 0 1, 0,1 30 1//0, 1,1,2 00 1, 0,1 1 /03/0 0,1 0 1,3 0,1 31/03/, 0,32 0, //, 2,3,2 0 0, 0,1 2 1/0/,,3 0 1,3 0,0 2// 3,, ,2 2 /0/, 1,3 0 1,1 0,2 0,1 1//,3,3,21 0 0,2 0,0 COD Waterkwaliteit Bornem 0-2