llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll

Transcriptie

1 Gemeente į/j Bergen op Zoom Aan de leden en duoburgerleden van de gemeenteraad van Bergen op Zoom llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll Uw kenmerk Ons kenmerk U Datum 0 7 APR 2017 Uw brief Beh. door I.A.R. Dietvorst Doorkiesnr. Onderwerp: T ransformatiemonitor Jeugd Afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling, Maatschappij Bijlage(n) Beste leden en duoburgerleden van de gemeenteraad, Sinds 1 januari 2015 is de Jeugdwet van kracht. De gemeente Bergen op Zoom werkt op dit gebied samen met acht andere gemeenten in de regio West-Brabant West (Steenbergen, Woensdrecht, Etten-Leur, Halderberge, Moerdijk, Roosendaal, Rucphen en Zundert). Benieuwd naar de factsheet over de laatste rapportage van de Transformatiemonitor? De factsheet is als bijlage toegevoegd aan deze brief. De factsheet bevat een weergave van de resultaten uit de derde Transformatiemonitor. Wat is de Transformatiemonitor? De GGD West-Brabant kreeg de opdracht om de transformatie te volgen. De GGD ontwikkelde hiervoor de Transformatiemonitor Jeugd. Er worden zowel kwalitatieve als kwantitatieve deelonderzoeken uitgevoerd. De Transformatiemonitor wordt uitgevoerd door onderzoekers van de GGD West-Brabant samen met ouders, gemeenten, toegang-organisaties (CJG's en wijkteams) en een aantal grote zorgaanbieders. Aan de start van de transformatie formuleerden we een aantal beleidsdoelstellingen. De GGD heeft aan de hand hiervan 10 vragen gemaakt. De ontwikkelingen in de afgelopen twee jaar voor onze gemeente zijn samengevat in een factsheet. In de transformatiemonitor is per vraag het antwoord gevisualiseerd, met daarbij een toelichting in tekst. Wat gebeurt er met de resultaten? We verwachten in de komende periode informatie over de toegang jeugd vanuit verschillende onderzoeken. Binnenkort ontvangt u meer informatie over het inspectierapport van Samenwerkend Toezicht Jeugd I Toezicht Sociaal Domein. Daarnaast loopt er een regionaal (West-Brabant West) onderzoek Eigenheid binnen Eenheid. Ook hiervan worden de resultaten in het komende kwartaal verwacht. We delen deze informatie met de betrokkenen bij beleid en uitvoering en bepalen gezamenlijk de vervolgstappen. Heeft u nog vragen over deze brief? Neem dan contact op met dhr. S.P.M. Verstraten. Hij is te bereiken via het telefoonnummer of via het e- mailadres S.P.M.Verstraten@berqenopzoom.nl. Jacob Obrechtlaan 4 Postbus 35 T B nv BNG rek. nr AR Bergen op Zoom 4600 AA Bergen op Zoom F (0164) B IBAN: NL41BNGH Estadskantoor@bergenopzoom.nl lwww.bergenopzoom.nl KvK B BIC: BNGHNL2G

2 Met vriendelijke groet, het college van burgemeester en wethouders van Bergen op Zoom, loco-secretaris, loco-burgei Dhr. Th. J.M. Wingens MPA

3 ttt* 10 vragen over Bergen op Zoor Resultaten Transformatiemonitor Jeugd Februari 2017 BBS ŵ

4 Inleiding De Transformatie Jeugdzorg is op 1 januari 2015 van start gegaan en loopt nu twee jaar. Het onderzoeksteam van de GGD West-Brabant heeft in opdracht van de gemeenten in West-Brabant West de transformatie gevolgd. De gemeenten in de regio West-Brabant West hebben aan de start van de transformatie beleidsdoelstellingen geformuleerd. Aan de hand hiervan hebben we 10 vragen gemaakt. Door stil te staan bij deze vragen vatten we de ontwikkelingen van de afgelopen 2 jaar voor uw gemeente samen. 10 vragen over de jeugdzorg 1. Nemen jeugdigen deel aan de samenleving? 2. Maken jongeren vaker hun school af? 3. Hoe aezond ziin onze ieuodiaen? 4. Is het veilia binnen aezinnen? 5. Hoe lossen aezinnen hun oroblemen od? 6. Wat is de weg naar jeugdzorg? Binnen deze factsheet maken we gebruik van cijfers en verhalen uit de praktijk afkomstig van verschillende gegevensbronnen. U vindt deze bronnen in de leeswijzer. Met behulp van iconen geven we in de tekst aan van welke bron we gebruik maken. 7. Neemt het aebruik van ieuadzora af? 8. Ziin de resultaten van ieuadzora duurzaam? 9. Is de aeboden ieuadzora op maat? 10. Hoe werken zoraarranaementen in de Draktiik?

5 Leeswijzer De pictogrammen op deze pagina worden in dit document gebruikt om aan te geven uit welke bron de gegevens afkomstig zijn. Cijfers gepubliceerd door CBS van jeugdzorgaanbieders via CBS Statline. Het CBS rond aantallen af op 5-tallen en 10-tallen. Het precieze aantal wordt niet gepubliceerd in verband met privacy. Op 1 april 2017 worden de cijfers over het tweede helft van 2016 gepubliceerd. *Het betreft voorlopige cijfers van het CBS. Groepsinterviews met professionals bij de toegangorganistaties Cijfers uit de registratie van de GGD jeugdgezondheidszorg Groepsinterviews met professionals van zorgaanbieders Cijfers gepubliceerd door met ministerie van OCW over vroegtijdig schoolverlaten VSV verkenner. Cijfers afkomstig van het jaarverslag Veilig Thuis West-Brabant, Cijfers afkomstig van een enquête onder gezinnen in uw gemeente over opvoeden en opgroeien, Cijfers afkomstig door het Zorg Inkoop en Informatie Team van de gemeenten in West-Brabant West over 2016 tot en met

6 Nemen jeugdigen deel aan de samenleving? Deelname aan de samenleving door jeugdigen is een indicator voor hun gezondheid en welzijn, nu en in de toekomst. In de infographic staan de cijfers van de gemeente Bergen op Zoom en van de jeugdzorgregio West-Brabant West. LID VAN EEN CLUB OF VERENIGING 4 fa İ GEMEENTE 180/0 WB WEST I80/0 Zorgaanbieders geven aan dat toewerken naar participatie van de cliënt al járen centraal staat in hun werkwijze. Sinds de transitie krijgt het nog meer aandacht dan voorheen, ook van gemeenten, en de mogelijkheden worden nog meer verkend en benut. Men geeft hier, voor zover dat mogelijk, uitvoering aan in de individuele situatie van een kind en het systeem. Men vindt dat ook oog moet blijven voor gezinssituaties die niet meer te herstellen zijn. In zulke situatie moeten GEMEENTE 790Zo WB WEST 80 0/0 LID VAN EEN SPORTCLUB LID BIJ EEN MUZIEK- DANS- OF TONEELCLUB VRIJWILLIGERS- WERK professionals in het veld ook de beslissing durven nemen voor een alternatieve langdurige optie in het belang van de cliënt, zoals bijv. begeleid wonen. GEMEENTE WB WEST 6207o 4-11jaar 12-17jaar GEMEENTE 70Zo GEMEENTE 260Zo WB WEST 707o WB WEST 2907o

7 Maken meer jongeren hun school af? Schooluitval is een belangrijke indicator voor het gebruik van (zorg)voorzieningen bij jeugdigen en volwassenen. Uit de VSV-verkenner blijkt dat de schooluitval in Bergen op Zoom al een aantal járen stabiel is rond de 20zó. In het schooljaar 2014/2015 ging het om GEMEENTE SCHOOLUITVAL WB 98 leerlingen. Het grootste deel van de leerlingen zat op het MBO (81 leerlingen). Het valt op dat op MBO niveau 1 relatief gezien de meeste uitvallers heeft (42(907o) (bron VSV verkennerì. vsv

8 Maken meer jongeren hun school af? Regio De samenwerking met scholen draagt volgens n jeugdprofessionals bij aan het voorkomen van voortijdig schoolverlaten (VSV), hoewel er meer (onderzoek) voor nodig is om dit feítelijk vast te stellen. Jeugdprofessionals weten de leerplichtambtenaar beter te vinden en vice versa. De jeugdprofessional vormt als vertegenwoordiger van het 'zorgperspectief' een laagdrempelige ingang naar ouders. Zowel de jeugdarts als jeugdprofessionals zouden eerder in casussen betrokken mogen worden als er risicosignalen zijn. De mate waarin zorgaanbieders samenwerken met scholen is afhankelijk van het type zorg dat wordt geleverd. Met sommige scholen werkt men intensief samen. Andere scholen zijn soms wat wantrouwend en zijn bang om in de hulpverlenersrol te kruipen en een 'etiket' te krijgen. Men ziet het belang in van de school als partner in het toewerken naar participatie en ziet nog ruimte voor verbetering in de signalering door scholen. De meerderheid van de zorgaanbieders heeft direct contact met scholen zonder tussenkomst van de toegang en dat loopt goed. Men denkt wel dat de toegang in sommige gevallen een faciliterende rol kan Gemeente Jeugdprofessionals in Bergen op Zoom geven aan dat de spelen in het contact tussen zorgaanbieders en scholen. samenwerking met scholen nog in opbouw is. Voor Passend onderwijs wordt bijvoorbeeld een kaderinstructie/richtlijn geschreven over de rolverdeling tussen school en de jeugdprofessional. Zowel scholen als leerplichtambtenaren zouden echter eerder bij jeugdprofessionals 'aan de bel mogen trekken' als er (risico)signalen zijn.

9 Hoe gezond zijn onze jeugdigen? Overgewicht en obesitas zijn belangrijke risicofactoren voor ongezondheid voor jeugdigen op dit moment en in de 10/11jaar 21,l0Zo 17,30/0 toekomst. In Bergen op Zoom is het zien we, in het jaar 2015, dat het overgewicht (inclusief obesitas) toeneemt naarmate de kinderen ouder worden. Vanaf 5 jaar begint het percentage 5/6 jaar 13,80Zo 10,90/0 kinderen met overgewicht sterker te stijgen. In Bergen op Zoom zien we dat het percentage met overgewicht (inclusief obesitas) hoger is dan in de gehele regio van de GGD West- Brabant. 3,9 jaar 3 jaar 11,10/0 10,20/0 7,40Zo 6,50/0 Regio West-Brabant Bergen op Zoom Tijdens de contactmomenten van GGD jeugdverpleegkundigen en jeugdartsen wordt het risico op psychosociale problematiek 2 jaar 11,70/0 7,50/0 fff ff gemeten. Kinderen kunnen dan verhoogd risico hebben of in een grens gebied vallen. Dit is dan ook het moment dat ingegrepen kan worden en hiermee zou de inzet van zwaardere jeugdzorg kunnen worden voorkomen. In Bergen op Zoom is het percentage met een verhoogd risico in de groep jaar iets hoger is dan in de GGD-regio West- QO/O 50/0 lqo/o 150/0 200/ũ 250/0 Brabant. 890/0 m Normaal Grensgebied Verhoogd 10/11jr 10/11 jr Bergen op Zoom West-Brabant

10 Hoe gezond zijn onze jeugdigen? Ook bij leerlingen in de tweede klas van het 30 /o voorgezet onderwijs worden verschillende gezondheidsaspecten gemeten. In de grafiek zijn de resultaten voor jongeren uit Bergen op 250/0 Zoom weergegeven. We zien de resultaten van 3 schooljaren en een vergelijking met de GGDregio West-Brabant. De jongeren in Bergen op Zoom scoren minder goed op het gebied van overgewicht (incl. obesitas) en inactiviteit. 2007o lichamlijke klachten waar zorgen over zijn overgewicht (incl. obesitas) Daarbij zien we dat in het laatste minder bewogen wordt dan de járen ervoor. 150/0 verhoogd risico op psychosociale problemen beweegt te weinig (inactief) lqo/o gebruikt alcohol Regio Door tijd en werkdruk wordt er volgens sommige jeugdprofessionals te weinig tijd besteed aan preventieve activiteiten. Jeugdprofessionals hebben het gevoel dat er uiteindelijk minder gebruik zal worden gemaakt van NVTZ als er Oo/o schooljaar schooljaar schooljaar Gemeente West-Brabant meer ingezet kan worden op preventie.

11 4 Is het veilig binnen gezinnen? AANTAL JEUGDBESCHERMINGS- MAATREGEL ļvo IN DE GEMEENTE AANTAL MELDINGEN EN ADVIEZEN «s, GEMEENTE 35 ONDERZOEK WB WEST 125 MELDING GEMEENTE WB WEST AANTAL JEUGDRECLASSERINGS- MAATREGEL ADVIES AANTAL ONDERZOEK BIJ HUISHOUDENS UEIIIG THUIS In de gemeente Bergen op Zoom heeft 0,9o7o van de jeugdigen van 0 tot 18 een jeugdbeschermingsmaatregel. 0,5oZo van de jongeren tussen 12 en 23 jaar heeft een jeugdreclasseringsmaatregel.

12 4 Is het veilig binnen gezinnen? 1 rol van de regionale teams voor complexe veiligheidscasuïstiek (CVC) wordt nog verder vormgegeven maar jeugdprofessionals verwachten dat het CVC-team een duidelijke meerwaarde heeft. Op- of afschalen tussen drang en dwang kan in de praktijk nog problematisch zijn, bijvoorbeeld een casus die na een ondertoezichtstelling (OTS) bij de toegang terecht komt. Jeugdprofessionals verwachten dan een betere terugkoppeling van Bureau Jeugdzorg, omdat zij dan het gezin kunnen begeleiden. Er zijn meer heldere afspraken gewenst met de partners in de justitiële veiligheidsketen over de Zorgaanbieders zijn tevreden over de samenwerking met en deskundigheid van partners in de justitiële veiligheidsketen. Men heeft wel behoefte aan uitwisseling van kennis en expertise van partners in de veiligheidsketen nu langer wordt geprobeerd een kind in het vrijwillig kader te behouden. Men ervaart een verschuiving naar zwaardere problematiek die wordt doorverwezen naar de NVTZ en geeft aan vaker met veiligheidsissues in gezinnen te maken te hebben. Enkele zorgaanbieders ervaren een toegenomen druk op verantwoording wanneer een onveilige situatie in een gezin ontstaat. routing van drang naar dwang, bijvoorbeeld over de grenzen van de toegang en samenwerking met het KR8-kollektief en Veilig Thuis. Gemeente Jeugdprofessionals in Bergen op Zoom geven aan dat het op- of afschalen van casussen met dwang in de praktijk soms problematisch is.

13 Hoe lossen gezinnen hun problemen op? Percentage ouders dat vragen of zorgen bespreekt in het sociale netwerk Met mijn partner Regio Alle jeugdprofessionals hebben de training Met buren en/of kennissen, Met mijn vrienden/ vriendinnen sociaalnetwerkversterking (SIW) gekregen, waardoor het streven Bergen op Zoom naar meer inzet van het sociaal netwerk 'meer is gaan leven'. Het bevorderen WB-West van eigen kracht en hulp uit het sociaal netwerk biedt kansen maar kent volgens jeugdprofessionals van de toegang ook z'n grenzen, zoals bij cliënten Met collega's Met mijn kind(eren) met een licht-verstandelijke beperking. Veel cliënten hebben volgens jeugdprofessionals daarentegen een oplossing in hun sociaal netwerk geprobeerd, voordat ze naar de toegang komen. Gemeente Het streven naar meer inzet van het sociaal netwerk is 'meer Met andere familieleden (anders dan (schoon)ouder(s) en gezinsleden) Met leerkrachten op school of leid(st)er kinderdagverblijf/ peuterspeelzaal i: gaan leven' in het team en heeft in concrete casussen ervoor gezorgd dat (schoon)ouder(s) kinderen in de eigen omgeving konden blijven wonen. Het versterken van eigen kracht en de inzet van het sociaal netwerk staan nog steeds centraal in de werkwijze van zorgaanbieders. Een kanttekening die wordt geplaatst bij deze werkwijze is dat een netwerk ook een negatief effect kan hebben op een kind. Met name in situaties waarbij de veiligheid in het gedrang is. Hier moet aandacht voor blijven. HULP PROFESSIONAL behoefte aan hulp 8t advies liill 1 op 5 ouders hulp 8t advies gekregenļjo/q WB West 1607o

14 6 Wat is de weg naar jeugdzorg? We zien dat in Bergen op Zoom twee belangrijke wegen zijn naar de jeugdzorg zonder verblijf (exclusief jeugdbescherming en jeugdreclassering): de huisarts en het CJG. Waar in 2015 het in veel gevallen onbekend was door wie werd doorverwezen, wordt dit in 2016 veel beter vastgelegd. De doorverwijzing door de gecertificeerde instellingen is licht toegenomen. Er wordt 10007o 80o7o 6007o 1X1 = X1 = X1 = 1330 relatief weinig doorverwezen door jeugdartsen. 4007o 12 Uit de CBS publicaties blijkt verder dat in Bergen op Zoom vooral het CJG en de gecertificeerde instellingen doorverwijzen naar zwaardere verblijfszorg (exclusief 20o7o jeugdbescherming en jeugdreclassering). n van de toegang in Bergen op Zoom in het Ie halfjaar e halfjaar 2015 Bergen op Zoom Ie halfjaar 2016* Gemeentelijke toegang Huisarts «Jeugdarts * Medisch specialist Gecertificeerde instelling Geen verwijzer Verwijzer onbekend stelsel ontwikkelt zich steeds beter, wat onder meer blijkt uit de samenwerking met scholen en zorgaanbieders. Het team van jeugdprofessionals is gegroeid maar de belangrijkste randvoorwaarden zijn op orde. enquêteį Van de ouders in Bergen op Zoom is bekend met CJG of toegangsorganisatie

15 Neemt het gebruik van jeugdzorg af? De staafdiagrammen laten zien dat in Bergen op Zoom in het eerste halfjaar van 2016 het aantal bij CBS gemelde Totaal aantal trajecten /o jongeren met verblijfzorg Totaal jongeren met jeugdzorg zorgtrajecten inclusief jeugdbescherming en 1600 jeugdreclassering weer ongeveer gelijk is als in begin 2015 (blauwe staven). Het aantal jongeren dat jeugdzorg ontvangt is na een aanvankelijke stijging weer iets terug gelopen (gele staven) In de eerste helft van 2016 ontvangt 9,80Zo van de 800 jeugdigen in Bergen op Zoom tussen de 0 en 18 jaar één 600 of meerdere vormen van jeugdzorg. 400 We zien ook dat het aandeel zwaardere zorg 200 (verblijfszorg) in Bergen op Zoom in de afgelopen anderhalf jaar stabiel gebleven (groene lijn). Ie half jaar e half jaar 2015 Ie half jaar 2016*

16 7 Neemt het gebruik van jeugdzorg af? Regio Jeugdprofessìonals kunnen niet objectief beoordelen of de n doorverwijzingen naar NVTZ afgenomen zijn, omdat zij niet kunnen vergelijken met de situatie zoals die voorheen was. Enerzijds is de aard van casuïstiek volgens jeugdprofessìonals ernstiger dan voorheen, waardoor er meer wordt doorverwezen naar zorgaanbieders. Anderzijds is de hulp aan jeugdigen door de nieuwe werkwijze laagdrempeliger geworden, wat kan voorkomen dat er gebruik gemaakt moet worden van NVTZ. Doorverwijzingen naar NVTZ kunnen ook teruggedrongen worden door afstemming met huisartsen over hun doorverwijzingen. Gezien het (huidige) grote aantal doorverwijzingen naar NVTZ door de huisarts kan dit tot een grote toename leiden van casussen bij de toegang. Zorgaanbieders merken dat er binnen de nieuwe werkwijze sneller wordt doorverwezen en afgeschaald. Daarnaast wordt kritischer gekeken naar de mogelijkheden. De zorgaanbieders vinden dat een positieve ontwikkeling, omdat trajecten in het verleden vaker stagneerden. Zorgaanbieders geven aan meer dan voorheen te werken volgens het uitgangspunt 'licht waar kan, zwaar waar nodig'. Ook binnen de justitiële veiligheidsketen wordt gekozen voor de lichtere weg in het vrijwillige kader, tenzij dat niet mogelijk is en de veiligheid van het kind in het gedrang is. Een kanttekening die breed wordt gegeven, is dat voor zeer complexe zorg, voor bijv. de LVB doelgroep, de mogelijkheden beperkter zijn. Zorgaanbieders merken een toename in de ernst van de problematiek bij kinderen die worden doorverwezen door de toegang. Volgens sommigen is dit een logisch gevolg van de investering in het voorliggend veld. Men vindt echter wel dat 'Behandeltechnisch gezien is het voor ons spannender geworden, maar voor de cliënt en ouders en gezin heeft het meerwaarde omdat de relatie thuis sneller kan herstellen.' jeugdprofessìonals alert moeten blijven op het risico van escalatie van de problematiek en soms ook de keuze moeten durven maken om een kind tijdig door te verwijzen naar specialistische hulp. Uiteindelijk draagt tijdige doorverwijzing volgens aanbieders ook bij aan het uitgangspunt, aangezien er op langere termijn sneller tot afschaling van specialistische zorg kan worden overgegaan.

17 8 Zijn de resultaten van jeugdzorg duurzaam? n* gezin(systeem) wat per definitie bijdraagt aan duurzame Zorgaanbieders geven aan bij de meerderheid van de cliënten blijvende resultaten te bereiken. Of cliënten terugkomen in zorg resultaten. Zorgaanbieders hebben nu ook de verplichting om blijvend resultaat te leveren. Een zorgaanbieder kan volgens de jeugdprofessionals echter niet altijd worden aangesproken op het niet-bereiken van een doel, bijvoorbeeld als de omgeving van het gezin is veranderd. Veel cliënten hebben korte begeleiding ('1 à 2 gesprekken') zoals opvoedondersteuning nodig en die komen daarna niet meer terug. Multiprobleem-gezinnen en/of is afhankelijk van de problematiek, leeftijd en levensfase van een kind. De complexe, multiprobleem en/of LVB doelgroep ziet men vaker terugkomen. Zorgaanbieders maken resultaten meetbaar a.d.h.v. de opgestelde doelen in de plannen en voeren ook klanttevredenheidsonderzoek uit. Er is nauwelijks zicht op het verloop van een casus buiten de eigen instelling en men hoopt dat de toegang dit monitort. gezinnen met een vechtscheiding komen daarentegen regelmatig terug en worden ook eerder doorverwezen naar NVTZ. Problematiek van cliënten, en daarmee hun hulpvraag, is bovendien gerelateerd aan de leeftijdsfase: wanneer de ondersteuning van een cliënt succesvol is afgerond, kan die in een latere levensfase toch weer nodig zijn. Professionals werkzaam bij instellingen voor JB en JR geven aan sneller casussen af te sluiten dan voorheen, maar zien cliënten nu eerder weer terugkomen. Veilig Thuis merkt dat door het opstellen van een veiligheidsplan en bijbehorende doelen en afspraken minder cliënten terugkomen en gaat dit na via monitormomenten. Over de duurzaamheid van de jeugdzorg zijn op dit moment nog geen cijfers beschikbaar. Dit percentage ligt gemiddeld voor de regio West-Brabant West op 60Zo. Het percentage voor de gemeente staat hiernaast. Als indicatie geven we voor de gemeente weer op welke wijze een behandeling is afgesloten. Wanneer een behandeling vroegtijdig wordt Eenzijdige beëindiging traject door cliënt of Aanbieder afgesloten is er een hoger risico dat er recidive optreedt. MM

18 Is de geboden jeugdzorg op maat? De staafdiagram laat voor Bergen p Zoom over het type 1^ = 1120 INN1140 1^ = 970 jeugdzorg zonder verblijf (exclusief jeugdbescherming en jeugdreclassering) zien, wat op die datum gegeven wordt. Er vallen een aantal zaken op: 1. de ambulante zorgtrajecten gegeven op de locatie van zorgaanbieders neemt licht toe van 2015 naar 2016, 2. daghulp en jeugdhulp in het netwerk van de jongere nemen licht af. 20 /o juni december juni 2016ľ Bergen op Zoom Jeugdhulp in het netwerk van de jongere Daghulp op locatie van de aanbieder Ambulante jeugdhulp op locatie aanbieder «Uitgevoerd door het wijk- of buurtteam

19 9 Is de geboden jeugdzorg op maat? n* bij uitstek de mogelijkheid om te komen tot ondersteuning op Zorgaanbieders ervaren over het algemeen meer ruimte voor maatwerk in hun werk en vinden dat een positieve ontwikkeling. maat, waarbij alle leden in een gezin en hun omgeving worden betrokken. De jeugdprofessional werkt vanuit een integraal perspectief, hoewel het feítelijke gezinsplan zich beperkt tot de hulp voor één jeugdige. De samenwerking tussen jeugdprofessionals en scholen voor het bieden van passend onderwijs wordt over het algemeen positief gewaardeerd. Door veelvuldige afstemming in de afgelopen periode zijn er steeds 'kortere lijntjes' ontstaan. In sommige De samenwerking tussen zorgaanbieders en de toegang verloopt over het algemeen goed en de bereidheid tot samenwerking vanuit de toegang is groot. Wel ervaren zorgaanbieders nog steeds verschillen In de kwaliteit van de samenwerking en invulling van de rol per jeugdprofessional en dit wijten ze aan de verschillen in achtergrond en expertise. Men heeft vertrouwen in de deskundigheid van de toegang. gevallen kan de rolverdeling tussen scholen en de toegang duidelijker worden gemaakt: wat kunnen scholen en jeugdprofessionals van elkaar verwachten en waar liggen de grenzen van hun taken en verantwoordelijkheden? Men is zich sinds de transitie bewuster van de kosten van specialistische zorg en mede daardoor is er meer aandacht voor tussentijds afschalen. Hierbij is gedegen kennis van de toegang over een passend vervolg wel noodzakelijk. Gemeente De CJG-organisatie in Bergen op Zoom is nog volop in ontwikkeling, wat druk geeft op elke jeugdprofessional. In de samenwerking met de gemeente is er echter steeds minder sprake van een 'wij/zij-gevoeľ. Er zijn nog (werk)processen die 'gladgetrokken' moeten worden, zoals de ondersteuning in de backoffice. De jeugdprofessionals hebben de ervaring dat de samenwerking met zorgaanbieders goed verloopt als partijen met elkaar de dialoog zoeken. Jeugdprofessionals hebben een meer algemene Men voelt ook een toegenomen druk op verantwoording en dat maakt dat het lastig is om van eerder afgesproken doelen af te wijken als dit gedurende het zorgtraject nodig blijkt te zijn. Om maatwerk bij zeer complexe doelgroepen te kunnen leveren, hebben aanbieders behoefte aan meer afstemming over de behandeldoelen met de toegang voorafgaand aan en tijdens het zorgtraject. De ervaring is dat de doelen soms te hoog gegrepen zijn en niet haalbaar blijken in de praktijk. begeleidende rol in gezinnen, terwijl de zorgaanbieders veelal betrokken zijn bij een deelstuk van de hulpvraag.

20 Hoe werken zorgarrangementen in de praktijk? Profiel Profiel Profiel Profiel Profiel Profiel Profiel Profiel Profiel 007o 1007o 2007o 3007o 4007o 5007o 6007o m Bergen op Zoom West-Brabant Profiel 1: Jeugdigen met psychosociale problemen en problematische relaties tussen ouders Profiel 2: Jeugdigen met ontwikkelings- en gedragsproblemen en ouders met behoefte aan opvoedondersteuning Profiel 3: Jeugdigen met ouders met een ziekte of beperking Profiel 4: Jeugdigen met ontwikkelings-, gedrags- en/of psychiatrische problemen met ouders met psychi(atri)sche problemen Profiel 5: Jeugdigen met ontwikkelings- en gedragsproblemen door kindfactoren (psychiatrisch en/of somatisch) Profiel 6: Jeugdigen met ontwikkelings-, gedrags- en psychiatrische problemen binnen multiprobleemgezinnen. Profiel 7: Jeugdigen met een beneden normale intelligentie Profiel 8: Jeugdigen met ontwikkelings- en Er zijn op , 655 zorgarrangementen geregistreerd in Bergen op Zoom. In 607o van de gevallen gaat het om hoog complexe zorg bij een gemiddelde in West-Brabant West van ll07o. Het meest voorkomende type zorg is duurzaam (50o7o). gedragsproblemen met een beneden normale intelligentie Profiel 9: Jeugdigen met een lichamelijke beperking (gehoor/zicht of somatisch) en/of niet aangeboren hersenletsel.

21 Hoe werken zorgarrangementen in de praktijk? Regio In 2016 zijn er protocollen ontwikkeld die een leidraad bieden voor jeugdprofessionals bij het werken met zorgarrangementen. Dit ervaren ze als prettig. Jeugdprofessionals zijn ervan overtuigd dat de werkwijze met zorgarrangementen goed kan werken maar op dit moment zijn er volgens hen ook nog veel vragen en onduidelijkheden, zowel bij jeugdprofessionals als bij zorgaanbieders. Voorbeelden hiervan zijn het stapelen van zorg, onderaannemerschap, resultaatfinanciering, en het formuleren van zorgdoelen. Sommige (complexe) casussen zijn soms moeilijk in het systeem 'te passen'. Zorgaanbieders zijn geneigd om de intensiteit van zorg relatief hoog in te zetten wat kan leiden tot 'touwtrekken' met de zorgaanbieder over de invulling van het zorgarrangement. I arrangementen een mooi systeem en hebben de indruk dat het ruimte biedt voor maatwerk. Echter het proces om tot een arrangement te komen, loopt volgens zorgaanbieders nog niet goed en is sterk afhankelijk van welke jeugdprofessional betrokken is in een casus. Men ervaart verder dat de goedkeuring van arrangementen door de jeugdprofessionals te lang duurt. Zowel grote als kleine zorgaanbieders merken dat de zorgarrangementen dwingen tot onderhandeling met de jeugdprofessionals en dat kost veel extra tijd. Soms starten aanbieders daarom in het belang van het kind al met de behandeling zonder dat het arrangement rond is en daarmee komt het risico bij de zorgaanbieder te liggen. Men vindt het werken met hoofd- en onderaannemers nog niet goed lopen. Aanbieders geven aan er onderling niet altijd aan uit te komen over de tarieven, waardoor niet de juiste zorg kan worden verleend. Men ziet hier een faciliterende rol voor de jeugdprofessionals weggelegd. Een risico dat men ziet is dat aanbieders in de toekomst minder of niet meer gaan samenwerken vanwege negatieve ervaringen, wat gevolgen heeft voor de kwaliteit van de zorg voor het kind. 19 m t

22 Colofon Uitgave Team Onderzoek van de GGD West-Brabant Datum Februari 2017 Tekst en grafieken Arthur Rijkers, Lieke Raaijmakers, Hans Augustijn en Joyce de Goede Lay-out en vormgeving Karin de Vries