Ondersteuningsprofiel CSG

Transcriptie

1 Ondersteuningsprofiel CSG Mei

2 Algemeen Inleiding De Christelijke Scholengemeenschap Groningen bestaat vanaf 1 augustus 2010 organisatorisch uit drie deelscholen. In de dagelijkse praktijk worden deze aangeduid als scholen: Augustinuscollege, een brede scholengemeenschap voor vmbo-basis, -kader en gemengd/theoretisch, havo en atheneum; het orthopedagogisch en -didactisch centrum (opdc) van de CSG maakt hiervan ook deel uit; het Augustinuscollege heeft twee vestigingen in de stad Groningen; Rehoboth, een scholengemeenschap voor vmbo en onderbouw havo en vwo, gevestigd in Hoogezand; Wessel Gansfortcollege, een brede scholengemeenschap voor vmbo-basis, -kader en gemengd/theoretisch, havo en atheneum, met twee vestigingen in Groningen en één Winsum. Voor lln die op VWO niveau een grotere cognitieve uitdaging nodig hebben, zijn er op het atheneum van het WGC en het AC extra mogelijkheden. Het ondersteuningsprofiel voor de CSG is tot stand gekomen door diverse gesprekken op CSG directie niveau en gesprekken in de scholen. Het beoogt een samenvatting te zijn van dat wat in de vestigingen aan ondersteuning mogelijk is en dat wat de ambitie daarin is en daar waar de grenzen liggen. Het ondersteuningsprofiel is een onderdeel van het ondersteuningsplan van de CSG. Elke vestiging kent haar eigen ondersteuningsprofiel. De grenzen aan en de ambitie van de ondersteuning voor de CSG worden bepaald door dat wat de gezamenlijke vestigingen aangeven in hun afzonderlijke ondersteuningsprofielen. Wat op de ene vestiging niet mogelijk is kan op een andere vestiging wel lukken. Het valt niet uit te sluiten dat er gedurende de tijd m.b.t. de opvang van leerlingen een specialisme ontstaat binnen een vestiging die vervolgens ondersteunend is voor alle vestigingen van de CSG. Juist dan is het een voordeel dat de inschrijving bij de CSG plaatsvindt is en niet bij een school/vestiging. Het ondersteuningsprofiel van de vestiging is leidend voor de mogelijkheden op de vestiging. Christelijke identiteit Als christelijke school nemen we onze ondersteuningsplicht serieus. Vanuit onze christelijke opdracht begeleiden we leerlingen binnen onze mogelijkheden. In de CSG-scholen voelen mensen zich aangesproken door universele waarden als respect, waardering, ondersteuning, aandacht en betrokkenheid. Aan deze waarden geven de scholen met het bijbels verhaal en de bijbelse boodschap een fundament, leven alle medewerkers die waarden voor en dragen zij die uit. In de praktijk van alledag betekent dit dat in iedere CSG-school ieder individu als een uniek en waardevol schepsel wordt gezien, dat respect en waardering verdient en dat deze waarden zelf ook uitdraagt. Onderwijs wordt gegeven vanuit een op de bijbel en de christelijke traditie geïnspireerde identiteit, waarop alle medewerkers aangesproken worden. Leerlingen die voldoen aan de onderwijsgerelateerde toelatingseisen zijn van harte welkom, waarbij we van alle leerlingen verwachten dat zij de christelijke identiteit van de school respecteren en deelnemen aan de verplichte, identiteitsbepalende activiteiten. Medewerkers respecterende grondslag van de school en willen een bijdrage leveren aan de praktische invulling van de christelijke identiteit. Medewerkers zijn zich ervan bewust te werken binnen een open christelijke school. Mei

3 Pedagogische identiteit Aansluitend bij de christelijke identiteit kenmerken de CSG-scholen zich door een pedagogisch-didactisch klimaat waarin leerlingen en medewerkers zich gerespecteerd, gewaardeerd en fysiek en mentaal veilig voelen en waarin ondersteuning op maat wordt geboden. We respecteren leerlingen om wie zij zijn en niet om wat zij zijn. We houden rekening met mogelijkheden en onmogelijkheden. We zien leerlingen als jonge mensen op weg naar volwassenheid, met alle vragen en vraagtekens, zekerheden en onzekerheden die daarbij horen. Zij mogen erop vertrouwen dat zij op hun weg naar volwassenheid een beroep kunnen doen op medewerkers van de school. Visie op ondersteuning Voor de visie op ondersteuning binnen de CSG willen we in algemene zin het uitgangspunt hanteren dat alle kinderen succesvol naar school kunnen. Onze invulling over hoe we dat willen bereiken staat hieronder beschreven. Passend Alle kinderen krijgen onderwijs dat bij hen past. We willen een leerling de ondersteuning geven die het nodig heeft en op een efficiënte en kwalitatief hoogwaardige wijze deze bieden dan wel naar die specifieke ondersteuning en ondersteuning toe leiden waar het recht op heeft, met de middelen die daarvoor beschikbaar zijn. De middelen worden daarbij efficiënt en doelmatig ingezet. Leerlingnabij We redeneren vanuit de leerling en willen derhalve de ondersteuning, zo nabij mogelijk hem/haar leggen. Per vestiging kan de ondersteuning verschillen in niveau en intensiteit. We gaan uit van ondersteuning die gekoppeld is aan de primaire taak van een school, n.l. het verzorgen van onderwijs. Vanuit die gedachte wordt een leerling met speciale onderwijsbehoeften ondersteund. Klasnabij We willen de ondersteuning zo dicht mogelijk in/bij de klas organiseren. Het beleid voor ondersteuning is gericht op versteviging van de structuur in de school (vestiging) zodat de leerling daar kan worden begeleid. Grenzen We erkennen dat er in voorkomende gevallen bovenschoolse ondersteuning noodzakelijk is. We hanteren binnen de CSG grenzen aan de ondersteuning. We kunnen niet onbeperkt alle leerlingen een passende onderwijsplek binnen de scholen bieden. We beschrijven deze grenzen aan de ondersteuning door aan te geven wat we wel, maar ook wat we niet kunnen. We gaan verbanden aan met scholen die de aanvullende ondersteuning wel kunnen leveren. Binnen de CSG hebben we het OPDC dat voor leerlingen met specifieke internaliserende problematiek een opvang biedt. Eén kind, één perspectief Bij de beschouwing op en invulling van ondersteuningsaspecten willen en moeten we over de grenzen van de CSG heen kijken. We willen derhalve een actieve deelnemer zijn in de ketenondersteuning binnen en buiten het onderwijs om invulling te geven aan de doelstelling: één kind, één plan (één perspectief). De rol van de ouders in dit perspectief is van wezenlijk belang. Mei

4 Ondersteunend In het algemeen willen we dat de ondersteuning gerelateerd is aan de kerntaak van het onderwijs: leerlingen begeleiden op de weg naar het diploma/vervolgonderwijs. De ondersteuning is geen doel op zich. De (school-) loopbaan van de leerling staat centraal, de school is om te leren, didactisch maar ook sociaal/emotioneel. De focus is gericht op het leren van de mens als geheel: de mens zoals hij zich in brede zin ontwikkelt als individu en zoals hij functioneert / leeft in relatie met zijn omgeving / de maatschappij. Zelfverantwoordelijk We willen ondersteuning bieden die er op gericht is dat leerlingen zelfverantwoordelijk worden of zijn voor hun ontwikkeling. Daar waar wenselijk is er sprake van begeleide zelfstandigheid. Identiteit Als christelijke school nemen we onze ondersteuningsplicht serieus. Vanuit onze christelijke opdracht begeleiden we leerlingen binnen onze mogelijkheden. Driehoek ouder-kind-school We realiseren ons dat een adequate ondersteuning niet mogelijk is zonder daar nadrukkelijk de ouders en leerling in te betrekken. Goede ondersteuning komt tot stand door zorgvuldige afstemming in de driehoek ouder-kind-school. Mentor is spil Iedere klas heeft zijn eigen mentor, die fungeert als spil in de ondersteuning van de leerling. In ieder geval de mentor heeft kennis van alle zaken rondom de leerling (cijfers en functioneren) en is voor de ouders de eerste contactpersoon. Mentoroverstijgende onderdelen van de ondersteuning voor de leerling vallen onder de verantwoordelijkheid van de oplossingen binnen de interne ondersteuningsstructuur van de school. Ondersteuningaanbod in de huidige onderwijssituatie De CSG biedt onderwijs aan in de range VMBO t/m VWO+. Tevens heeft de CSG de beschikking over een Orthopedagogisch Didactisch Centrum (OPDC) dat zich richt op een specifieke kwetsbare doelgroep leerlingen met doorgaans internaliserende problematiek. De verschillende doelgroepen kunnen goed bediend worden waarbij er zowel aandacht is voor het onderwijs als voor de ondersteuning. Met betrekking tot de opvang van leerlingen met beperkingen is m.b.t cluster 1 t/m 4 de nodige ervaring opgedaan. Niet alle leerlingen met een cluster (1 t/m 4) beschikking kunnen worden opgevangen binnen de CSG. In de paragraaf grenzen in de huidige onderwijssituatie in dit ondersteuningsprofiel wordt aangegeven waar onze beperkingen liggen. Vanuit een grote professionaliteit en welwillendheid wordt bij de aanmelding van leerlingen met een speciale onderwijsbehoefte gekeken of de vestiging een adequaat onderwijs- en ondersteuningsaanbod kan realiseren. Mei

5 Kennis en kunde voor het ondersteuningsaanbod De docenten richten zich op de individuele leerlingen en hebben een grote betrokkenheid op de leerlingen. Men kent de leerlingen en er is veel persoonlijk contact. De teams zijn over het algemeen goed in het creëren van een veilig pedagogisch klimaat. Men is in goed in staat in te gaan op specifieke hulpvragen van kinderen. De bestaande ondersteuningsstructuren worden als zeer waardevol en ondersteunend ervaren. Vestigingen hebben de beschikking over interne en externe specialisten. De ZAT s (zorgadviesteams) hebben een professionele ontwikkeling doorgemaakt waardoor er brede ondersteuning geboden kan worden. Veelal zijn de communicatielijnen binnen de vestigingen kort waardoor er snel gesignaleerd kan worden en gerichte hulp geboden kan worden. Grenzen in de huidige onderwijssituatie De grenzen aan en de ambitie van de ondersteuning worden bepaald door dat wat de gezamenlijke scholen/vestigingen aangeven in hun afzonderlijke ondersteuningsprofielen. Wat op de ene vestiging niet mogelijk is kan op een andere vestiging wel lukken. Het valt niet uit te sluiten dat er gedurende de tijd m.b.t. de opvang van leerlingen een specialisme ontstaat binnen een vestiging die vervolgens ondersteunend is voor alle vestigingen van de CSG. Juist dan is het een voordeel dat de inschrijving bij de CSG plaatsvindt is en niet bij een schoolvestiging. Elke vestiging geeft in het eigen ondersteuningsprofiel aan wat de grenzen zijn. De hieronder genoemde opsomming is in willekeurige volgorde, niet limitatief en voortdurend in ontwikkeling. In het algemeen worden de grenzen van de CSG scholen bepaald door: de mate van snelheid waarin je voor een leerling een passende (andere) oplossing kunt organiseren; de competenties van het personeel; de financiële middelen die rechtsreeks of via het samenwerkingsverband binnenkomen; de invloed op je opbrengsten; het evenwicht tussen opbrengsten en ondersteuning; de intelligentie (of beperkingen hierin) van de leerling; de mate en zwaarte van de problematiek van de leerling; de kwantiteit van de leerlingen met/in problemen en/of beperkingen op de totale leerlingpopulatie; de combinatie van problematiek in één persoon of in één klas; de samenwerking binnen de driehoek ouders-school-leerling; de organisatie van de ondersteuningsstructuur; de veiligheid in en om de school. In het algemeen geldt, dat wanneer er sprake is van agressief gedrag (acting out behavior), dit binnen de vestiging niet te hanteren valt. Dit gedrag gaat veelal ten koste van de veiligheid van de andere leerlingen en personeel. Bij aanmelding van een leerling zal er altijd individueel bekeken worden of deze leerling een goede onderwijsplek binnen de school gegeven kan worden. Rondom de grenzen is dus altijd sprake van een grijs gebied, waarin mogelijkheden nog onderzocht kunnen worden. Mei

6 Cluster 1 Blinde en slechtziende leerlingen. Er is beperkte ervaring met blinde leerlingen. Blind vraagt veel van de organisatie. Voor veel praktijkvakken is deze handicap een ernstige belemmering. De veiligheid kan dan niet voldoende gegarandeerd worden. Blinde leerlingen kunnen worden opgevangen als de zelfredzaamheid van de leerling niet in het gedrang komt. De leerling moet zich zelfstandig binnen de school kunnen verplaatsen en veilig kunnen deelnemen aan praktijklessen. De opvang van slechtziende leerlingen gaat doorgaans goed, docenten kunnen deze leerling goed helpen en het programma aanpassen. Binnen de CSG doet het Augustinuscollege Admiraal de Ruyterlaan sinds kort enige experimentele ervaring op in de opvang van leerlingen met een ernstige visuele beperking. De samenwerking met Visio is daarbij essentieel. Zonder die deskundige ondersteuning is werken met leerlingen met een ernstige visuele beperking niet realistisch. Voor de leerlingen wordt gerichte hulp ingezet om de leerling een goede schoolloopbaan te geven. Cluster 2 Dove en slechthorend leerlingen en leerlingen met ernstige spraak-taal problematiek. De CSG heeft enige ervaringen met dove leerlingen. De samenwerking met Guyot is daarbij essentieel. Zonder die deskundige ondersteuning is werken met dove kinderen niet realistisch. Voor de leerlingen wordt gerichte hulp ingezet om de leerling een goede schoolloopbaan te geven. Cluster3 Leerlingen met verstandelijke (ZML) en/of lichamelijke beperkingen (LG/MG), leerlingen die langdurig ziek zijn (LZ) en leerlingen met epilepsie. Leerlingen met deze beperking kunnen niet opgevangen worden, wanneer er sprake is van een ernstige motorische handicap, waarbij geen praktijklessen gevolgd kunnen worden en/of de leerling niet zelfstandig door en in de vestiging kan opereren. Daarnaast kunnen zeer beperkt verpleegkundige handelingen binnen de scholen worden verricht. Bij langdurig zieke leerlingen kan de school geen passende onderwijsplek realiseren, wanneer de leerling te onregelmatig aanwezig is en daardoor de doelstelling succesvol naar school teveel in het gedrang komt. Cluster 4 Leerlingen die vanwege hun gedragshandicap of psychiatrische problemen een structurele beperking in hun onderwijsparticipatie ondervinden. De CSG heeft veel ervaring opgedaan met cluster 4 leerlingen. Deze doelgroep wordt over het algemeen als belastend ervaren maar wordt zeker niet bij voorbaat uitgesloten. Het item veiligheid voor medeleerlingen en docenten is met name m.b.t. de acting out leerlingen een belangrijk aandachtspunt. Externe specialistische ondersteuning voor zowel de leerling als de docenten is van essentieel belang. Leerlingen op de grens van Praktijkonderwijs - VMBO Uitgangspunt moet zijn dat een leerling met een PrO-indicatie het recht heeft om Praktijkonderwijs te volgen. Soms kunnen er overwegende redenen zijn om een leerling, die op / rond de grens van het PrO-VMBO zit (IQ 80) met de bijbehorende leerachterstand, toch naar het VMBO te laten gaan. Vaak weegt het advies van de basisschool, de steun van thuis, het gedrag en interne kindkenmerken in positieve zin mee bij de afwegingen om deze leerlingen aldaar te plaatsen. Op dit ogenblik geven de VMBO scholen in algemene zin aan dat de ervaringen met PrOgeïndiceerde leerlingen in het VMBO wisselend zijn, men loopt aan tegen de grenzen van de ondersteuningsmogelijkheden. Het is bij de aanmelding dan ook van groot belang een zorgvuldige afweging / keuze te maken, zodat er een grote kans is op succeservaring. Mei

7 Hoogbegaafdheid De scholen in de CSG geven aan beperkt didactische mogelijkheden te kunnen bieden voor leerlingen waarbij sprake is van meer- of hoogbegaafdheid. Het gevaar van onderpresteren is daarbij aanwezig. Een positieve ontwikkeling is de werkgroep hoogbegaafdheid in en rond de stad Groningen voor PO en VO, waar de gezamenlijke scholen kijken naar de (on)mogelijkheden voor deze doelgroep. De CSG scholen participeren actief in deze werkgroep. Criteria om leerlingen niet aan te nemen of te verwijderen De visie van de school is leidend m.b.t. de toelating en plaatsing van de leerling. Voor alle CSG scholen geldt het belang dat er voor de leerling een perspectief is op het behalen van een diploma. Is dat er niet of niet meer dan is het in het belang van de leerling een onderwijstraject buiten de CSG scholen te volgen. Voor cluster 1 en 2 leerlingen zijn met name de veiligheid bij deelname aan de praktijkvakken en de mate van zelfredzaamheid een criterium. Voor cluster 3 leerlingen zijn met name de IQ beperkingen, de langdurige afwezigheid bij ziekte en de mate van lichamelijke handicap t.a.v. zelfredzaamheid, de criteria Voor cluster 4 is met name de garantie op veiligheid voor medeleerlingen en docenten het criterium om de leerling wel of niet toe te laten. Positie van de ouders De CSG hecht aan actieve ouderbetrokkenheid. Om dit te bereiken wil de CSG de rol en de positie van de ouders, de oudercommissies, de medezeggenschapsraad en de deelraden binnen de organisatie herijken. Met als doel om een hedendaagse, wederzijdse partnerrelatie op te bouwen met ouders. In deze partnerrelatie is het van belang dat de verwachtingen helder zijn van ouders ten aanzien van de school en van de school ten aanzien van de ouders. Aldus het begin van de notitie ouderparticipatie van de CSG uit Deze uitspraak is ook nadrukkelijk van toepassing op de ouderbetrokkenheid op het gebied van de ondersteuning. Dit hoofdstuk sluit m.b.t. het deel ouderparticipatie zoveel mogelijk aan bij de inhoud en de intentie van de notitie ouderparticipatie. De intentie is dat scholen zich een spiegel voorhouden en bezien óf en zo ja, in welke mate er nu reeds sprake is van ouderparticipatie. Daarnaast is het de intentie dat scholen op basis van deze spiegelreflectie het nodig achten om een hoger ambitieniveau na te streven als het gaat om deze vorm van participatie. Definitie Onder ouderparticipatie verstaan wij: de mate waarin ouders actief betrokken zijn en vooral gericht betrokken worden bij de school van hun kind Participatie op 4 niveaus In de notitie ouderparticipatie lezen we dat participatie kan plaatsvinden op 4 verschillende niveaus en wel op het niveau van meeleven; meehelpen; meedenken; meebeslissen. meebeslissen Mei

8 De CSG stelt hier opnieuw vast dat de medezeggenschap van de ouders is geregeld in de wet op de medezeggenschap waaraan de CSG ook uitvoering geeft middels de MR en de deelraden op de scholen. De CSG zet daar voor Passend Onderwijs niet een nieuw beslissend orgaan naast. Meedenken De in de notitie ouderparticipatie genoemde optie om m.b.v. ouderpanels rondom thema s de invloed van ouders te laten gelden, is voor de scholen een goede keuze om ouders verder te betrekken bij het beleid en de uitvoering van aspecten op het gebied van ondersteuning. Communicatie (meedenken en meebeslissen) De ouders zijn verantwoordelijk voor de opvoeding van hun kind. Maar een groot deel van de dag hebben wij als scholen de kinderen onder onze hoede. Daarom vindt de CSG een goede communicatie tussen school en thuis heel belangrijk. Om te komen tot een gezamenlijke aanpak van de leerdoelen besteedt de CSG veel aandacht aan de driehoek ouder-kindschool. De CSG ziet het belang van een hoge betrokkenheid van ouders bij de ontwikkeling van hun kind, ook op/in school, als een belangrijke factor voor de prestaties van de leerling, het voorkomen van verzuim en de algemene veiligheid in de school. Voor de school is het belangrijk dat signalen van problemen snel en direct met de ouders kunnen worden gecommuniceerd. Andersom kunnen ouders uiteraard ook een beroep doen op de mate van betrokkenheid van de school als het gaat om dezelfde ontwikkeling van hun kind. Participatie in ouderklankbordgroep SV 2.01 (meedenken) De CSG levert een actieve bijdrage om ouders te activeren deel te nemen aan de werkgroep Ouders Dichtbij die in de stad Groningen actief is. Deze werkgroep is actief in de stad Groningen voor ouders met leerlingen in het PO en/of VO. De functie van deze groep voor de CSG is aanvullend op dat wat binnen MR en deelraden wordt behandeld rondom ondersteuning. Directie, MR en deelraden nemen kennis van de activiteiten van de werkgroep en zijn tweezijdig communicatief met deze groep. De ouders zijn onmisbaar om samen met het kind en de school het traject zo goed mogelijk te doorlopen. De lijnen met de ouders moeten goed en kort zijn. Ouders worden gezien als partners/klanten. Van belang is een hechte driehoek ouder-kind-school waarin verwachtingen en verantwoordelijkheden volstrekt duidelijk zijn. Het CSG streeft naar een duidelijke informatie overdracht naar ouders wat betreft de mate van de ondersteuning welke in de vestiging geboden kan worden. Binnen de CSG is het voor ouders duidelijk waarom een leerling niet kan worden aangenomen. Vervolgend begeleidt het CSG de ouders naar een passende plaats op een andere vestiging of school binnen het samenwerkingsverband of een school voor voortgezet speciaal onderwijs. Mei

9 Ambitie De CSG scholen zijn er voor alle leerlingen, dus ook voor leerlingen met beperkingen. De CSG draagt zorg voor een goede kwaliteit en opleiding van het personeel die het onderwijs en de specifieke ondersteuning en ondersteuning vorm geven. Daarnaast is er in elke school sprake van een adequate structuur voor de ondersteuning van de leerlingen. De ondersteuning vindt zo veel als mogelijk plaats in, of direct naast, de reguliere klassen. Elke vestiging geeft in het ondersteuningsprofiel aan, wat de ambitie is van de vestiging. De hieronder genoemde opsomming is in willekeurige volgorde, niet limitatief en voortdurend in ontwikkeling. In het algemeen is de ambitie voor de CSG scholen: vanuit de visie: alle leerlingen bied je de beste ondersteuning op zijn/haar niveau; op elke vestiging maakt de ondersteuningsstructuur het mogelijk dat leerlingen kortdurend separaat professioneel worden opgevangen en worden terug begeleid naar de klas; specialisatie wordt op termijn per vestiging gedefinieerd; we willen de warme overdracht van PO naar VO intensiveren met als doel het kennisniveau over de leerling (achtergrond en kindkenmerken) bij binnenkomst zo hoog mogelijk te laten zijn; een leerling maakt bij de CSG geen blanco start; we organiseren aanmelding bij de CSG bij de voorkeurvestiging. Plaatsing van leerlingen komt tot stand op basis van de toelatingsprocedure van de CSG en de mogelijkheden en beperkingen van leerlingen af te wegen tegen de mogelijkheden van de vestiging (sector, ondersteuningsmogelijkheden en een eventueel maximum aantal leerlingen); we voorkomen uitval van leerlingen door te werken met competente teams die integraal verantwoordelijk zijn voor: o onderwijs; o ondersteuning; o personeel; Bijscholing, opleiding en ervaring zijn voorwaardelijk om de competentie te vergroten. Plan van aanpak en Ontwikkelagenda om de ambitie te realiseren Zie ondersteuningsplan CSG. Mei