Sensibiliseringscampagne Hergebruik van overheidsinformatie & open data.

Transcriptie

1 Sensibiliseringscampagne Hergebruik van overheidsinformatie & open data

2 Open Data in Vlaanderen Noël Van Herreweghe

3 Wat en waarom Open Data? Wat is Open Data? Gegevens die door de overheid worden verzameld in het kader van zijn publieke taak; Voor een zo breed mogelijke groep mensen, en voor een zo breed mogelijk aantal toepassingen; Waar geen restricties i.v.m. privacy, veiligheid, patenten, copyright, tijdslimieten of andere op rusten; In voor iedereen leesbare formaten, elektronisch beschikbaar en gebruik makend van open standaarden; Verzameld is bij de bron, in een formaat dat voldoende gestructureerd is om automatische verwerking mogelijk te maken;

4 Wat en waarom Open Data? Waarom Open Data? Vrijgeven van data voor hergebruik geeft aanleiding tot een hogere transparantie; Open Data wordt als waardevol ruw materiaal gezien; Open Data draagt bij tot een hogere efficiëntie zowel binnen als buiten de overheid; Open Data geeft aanleiding tot nieuwe en vernieuwende producten en diensten; Open Data zal nieuwe economische activiteiten genereren, activiteiten die op hun beurt weer belastinginkomsten opleveren; Open Data is ook één van de cruciale aandachtspunten voor het innovatiebeleid bij de Vlaamse overheid.

5 Open Data bij de Vlaamse overheid Strategisch Inhoudelijk Open Data Raamwerk 4 sporen Juridisch Technisch

6 Open Data bij de Vlaamse overheid STRATEGISH

7 Open Data bij de Vlaamse overheid STRATEGISCH

8 Open Data bij de Vlaamse overheid STRATEGISCH

9 Open Data bij de Vlaamse overheid STRATEGISCH

10 Open Data bij de Vlaamse overheid STRATEGISCH

11 Open Data bij de Vlaamse overheid STRATEGISCH

12 Open Data bij de Vlaamse overheid STRATEGISCH

13 Open Data bij de Vlaamse overheid INHOUDELIJK

14 Open Data bij de Vlaamse overheid INHOUDELIJK 2016 : TREFDAG

15 Open Data bij de Vlaamse overheid INHOUDELIJK

16 Open Data bij de Vlaamse overheid JURIDISCH Paar begrippen Hergebruik: het gebruik van documenten en datasets voor andere commerciële of niet-commerciële doeleinden dan het oorspronkelijke doel binnen de publieke taak waarvoor ze zijn geproduceerd; Open data: Herbruikbare datasets die beschikbaar zijn in een open en machinaal leesbaar formaat en aan de hand van een open licentie. Open en machinaal leesbaar formaat bvb. CSV, XML, RDF, JSON, Open licentie bvb. Open Government License (UK), Creative Commons, Vlaamse hergebruik modellicenties,

17 Decreet en uitvoeringsbesluit Mathias De Schrijver

18 Inhoud Begrippenkader Herziene PSI-richtlijn Wijzigingsdecreet Uitvoeringsbesluit

19 Begrippenkader Wat is hergebruik? (decreet hergebruik van overheidsinformatie, 5 november 2007) Art. 2, 3 hergebruik : het gebruik door natuurlijke personen of rechtspersonen van bestuursdocumenten voor andere commerciële of niet-commerciële doeleinden dan het oorspronkelijke doel binnen de publieke taak waarvoor de bestuursdocumenten zijn geproduceerd. Het gebruik van bestuursdocumenten binnen de instantie uitsluitend voor andere doeleinden binnen de publieke taak en de uitwisseling van bestuursdocumenten tussen instanties uitsluitend met het oog op de vervulling van hun publieke taak zijn geen hergebruik. Wat is een bestuursdocument? (decreet openbaarheid van bestuur, 26 maart 2004) Art. 3, 4 bestuursdocument: de drager, in welke vorm ook, van informatie waarover een instantie beschikt;

20 Begrippenkader Wat is een instantie? (decreet openbaarheid van bestuur, 26 maart 2004) Art. 4, 1. Dit decreet is van toepassing op de volgende instanties: 1 het Vlaams Parlement en de eraan verbonden instellingen; 2 de diensten, instellingen en rechtspersonen die afhangen van de Vlaamse Gemeenschap of het Vlaamse Gewest; 3 de gemeenten en de districten; 4 de provincies; 5 de andere gemeentelijke en provinciale instellingen, met inbegrip van de verenigingen zonder winstoogmerk [ ]; 6 de verenigingen van provincies en gemeenten, [ ], en de samenwerkingsvormen [ ]; 7 de openbare centra voor maatschappelijk welzijn, [ ]; 8 de polders, [ ] en de wateringen, [ ]; 9 de kerkfabrieken [ ]; 10 alle andere instanties binnen het Vlaamse Gewest en de Vlaamse Gemeenschap.

21 Herziene PSI-richtlijn Oorspronkelijke PSI-richtlijn (17 november 2003) Stimuleren van de informatiemarkt Garanderen van een level playing field EC wil aanzienlijke barrières voor hergebruik wegwerken + aansluiten bij de groeiende open data beweging in Europa: Hoge vergoedingen Restrictieve licentievoorwaarden Gebrek aan transparantie Beperkt gebruik van machinaal leesbare formaten Onvoldoende bewustzijn bij de overheden

22 Herziene PSI-richtlijn Herziene PSI-richtlijn (26 juni 2013) Recht op hergebruik van algemeen toegankelijke documenten (incl. data), behoudens uitzonderingen in de richtlijn bepaald; Vergoedingen in regel beperkt tot de marginale kosten voor vermenigvuldiging, verstrekking en verspreiding; Uitbreiding van het toepassingsgebied met bibliotheken, archieven en musea. Afwijkend regime: geen verplichting, hogere vergoedingen en exclusiviteitsovereenkomsten in het kader van digitaliseringsprojecten zijn toegelaten; Transparantieverplichtingen inzake de rechtsmiddelen en de vergoedingen voor hergebruik; Inrichten van overzichtslijsten en portaalsites met voor hergebruik beschikbare documenten (incl. data); Aanmoediging van open en machinaal leesbare formaten; Aanmoediging van standaardlicenties.

23 Wijzigingsdecreet Decreet hergebruik van overheidsinformatie (5 november 2007) Omzetting PSI-richtlijn (17 november 2003) Decreet tot wijziging van het decreet hergebruik van overheidsinformatie en decreet betreffende het interbestuurlijke elektronische gegevensverkeer (e-gov decreet) Omzetting PSI-richtlijn (26 juni 2013) Eigen accenten

24 Wijzigingsdecreet Eigen accenten Proactieve invulling van hergebruik in lijn met het open data beleid van de Vlaamse Regering Zowel voor commerciële als niet-commerciële doeleinden Minimale voorwaarden voor hergebruik, tenzij Gebruik van modellicenties door alle instanties, tenzij Overzichtslijsten en portaalsites met de belangrijkste voor hergebruik beschikbare documenten van de Vlaamse administratie Accurate omschrijving van de uitsluitingsbepaling m.b.t. intellectuele rechten Eenvoudige en kosteloze uitwisseling van gegevens tussen instanties Gebruik, voor zover mogelijk en passend, van open en machinaal leesbare formaten

25 Procedure Schrijfteam (DAR, BZ, CJSM, voorzitters beroepsinstanties hergebruik en openbaarheid van bestuur) Consultatieronde (VVSG, AGORIA, VVBAD, SA&S, FARO) Coördinatiecomité VDI (25 september 2014) Principiële goedkeuring VR (19 december 2014) Advies VLABEST (16 januari 2015) Advies SARC (22 januari 2015) Advies Raad van State (13 maart 2015) Definitieve goedkeuring VR (27 maart 2015) Vlaams Parlement (3 juni 2015) Bekrachtiging en afkondiging VR (12 juni 2015) Publicatie Staatsblad (30 juni 2015) Deadline 18 juli 2015 is gehaald!

26 Uitvoeringsbesluit Richtsnoeren Europese Commissie m.b.t. licenties, datasets en kostentoerekening voor hergebruik van documenten (17 juni 2014) Opmaak van een uitvoeringsbesluit Vergoedingen (hfst. 2, art. 2-6) Modellicenties (hfst. 3, art. 7-9) Portaalsite (hfst. 4, art ) Evaluatie (hfst. 5, art ) Gegevensuitwisseling tussen instanties (hfst. 6, art ) Wijzigingsbepalingen (hfst. 7, art ) Slotbepalingen (hfst. 8, art )

27 Uitvoeringsbesluit Schrijfteam (KB, CJSM, voorzitters beroepsinstanties hergebruik en openbaarheid van bestuur) Consultatieronde (VVSG, AGORIA, VVBAD, SA&S, Cultuurnet) Coördinatiecomité VDI (10 maart 2016) Principiële goedkeuring VR (1 juli 2016) Advies Raad van State (24 augustus 2016) Definitieve goedkeuring VR (16 september 2016) Publicatie Staatsblad (18 november 2016)

28 Uitvoeringsbesluit Vergoedingen In regel beperkt tot de marginale kosten voor vermenigvuldiging, verstrekking en verspreiding Bij fysieke terbeschikkingstelling beperkt tot 1 of meerdere kostenposten + minimaliseringsverplichting Bij online terbeschikkingstelling wordt geen vergoeding gevraagd, tenzij de betrokken instantie anders motiveert * Uitzonderingsgevallen met vergoeding hoger dan de marginale kosten >> kostenposten en criteria Extra kostenposten voor musea, archieven en bibliotheken Redelijk rendement op de investering

29 Uitvoeringsbesluit Modellicenties Drie modellicenties CC0-verklaring Modellicentie voor gratis hergebruik Modellicentie voor hergebruik tegen vergoeding Verplicht gebruik tenzij de betrokken instantie anders motiveert (uitzondering musea, bibliotheken en archieven) Gemotiveerde melding wordt bezorgd aan het VDIcoördinatiecomité * (MLT: na goedkeuring door stuurorgaan Vlaams Informatie- en ICT-beleid) Consistent met de open data licenties (in gebruik sinds 2013)

30 Uitvoeringsbesluit Portaalsite Portaalsite met datasets van de Vlaamse administratie die in een open en machinaal leesbaar formaat online voor hergebruik beschikbaar zijn Verplicht gebruik voor Vlaamse administratie, optioneel gebruik voor andere instanties >> Vlaams open data portaal Prioriteiten m.b.t. de belangrijkste datasets: geografie, milieu, mobiliteit, economie en statistiek

31 Uitvoeringsbesluit Evaluatie Tweejaarlijkse rapportage door het VDIcoördinatiecomité * aan de Vlaamse Regering m.b.t. de gangbare praktijk inzake hergebruik: beschikbaarheid, voorwaarden, rechtsmiddelen en vergoedingen Tweejaarlijkse evaluatie door het VDIcoördinatiecomité * m.b.t. het gebruik van de portaalsite en de prioriteiten m.b.t. de belangrijkste bestuursdocumenten

32 Uitvoeringsbesluit Uitwisseling tussen instanties Maximaal afgestemd met de huidige praktijk binnen GDI- Vlaanderen: termijnen, organisatorische en technologische maatregelen, outsourcing, Belangrijk: voor uitwisseling tussen instanties van gegevens uit geografische gegevensbronnen door de deelnemers aan GDI- Vlaanderen blijft het BVR van 10 september 2010 van toepassing. Binnen GDI-Vlaanderen worden ook (geografische) gegevens gedeeld die niet openbaar zijn en dus niet voor hergebruik in aanmerking komen (bv. gezinssamenstelling op huisnummerniveau, broedplaatsen van bedreigde diersoorten, locatie van bepaalde nutsvoorzieningen) Verschil in scope waarbij het GDI-decreet naast geografische gegevensbronnen ook slaat op geografische diensten (zoals opgelegd door de INSPIRE-richtlijn)

33 Uitvoeringsbesluit Wijzigingsbepalingen Beroepsinstantie: ook technische expertise noodzakelijk, procedure voor het (her)samenstelling aangepast, secretariaat voortaan bij AIV GRB: licentie in bijlage bij BVR 2 oktober 2015 ( gratis open data licentie ) >> modellicentie voor gratis hergebruik

34 Uitvoeringsbesluit Slotbepalingen Opheffing oud BVR en MB uit 2007 Geen impact op reeds afgesloten licenties: bestaande licentienemers kunnen verzoeken een nieuwe licentie te ontvangen cfr. de bepalingen van het besluit en de modellicenties (maar hoeven dit niet te doen) Indien een vergoeding gevraagd werd voor de inwerkingtreding, onderzoekt de instantie of de vergoeding voldoet aan hoofdstuk 2 van het besluit en past de vergoeding overeenkomstig aan.

35 Beroepsinstantie Opgericht BVR van 19 juli 2007 Art naast juridische en economische expertise is ook technische expertise vereist Art (her)samenstelling aan de hand van MB, op voordracht CC VDI en na mededeling VR Art. 21 secretariaat voortaan bij AIV Status: voordracht leden goedgekeurd op CC VDI van 7 december 2016 en meegedeeld aan de Vlaamse Regering op 10 maart 2017

36 Koffiepauze

37 Vlaams Open Data Portaal Dirk De Baere

38 Vlaams Open Data Portaal = Catalogus waarin de beschikbaarheid van herbruikbare datasets van overheidsdiensten wordt bekendgemaakt Aanbod aan herbruikbare datasets Meta-informatie: Beschrijvende info over datasets + informatie over de wijze en voorwaarden van toegang tot de data

39 Vlaams Open Data Portaal

40 Vlaams Open Data Portaal

41 Vlaams Open Data Portaal

42 Vlaams Open Data Portaal Aanbieders van herbruikbare datasets leveren meta-informatie aan, die opgenomen wordt in het Vlaams Open Data Portaal. Welke informatie (data-model) Hoe + in welke vorm leveren

43 Vlaams Open Data Portaal meta-informatie-model? Keuze voor standaard DCAT-AP = Applicatie profiel van DCAT (Data Catalogue vocabulary, standaard van W3C) voor Europese data portalen

44 Vlaams Open Data Portaal Minimum meta-informatie Titel dataset Beschrijving dataset Contactpunt Verantwoordelijke publicatie Titel distributiekanaal Beschrijving distributiekanaal Toegangs-URL Licentie

45 Vlaams Open Data Portaal Extra meta-informatie (niet verplicht): Sleutelwoorden Thema Versie-informatie Distributieformaat

46 Vlaams Open Data Portaal Meta-informatie dataset: Thema

47 Vlaams Open Data Portaal Beheer van metadata in VODAP Drie gevallen: Metadata van herbruikbare geografische gegevens Via VODAP-invulschermen DCAT-feeds aanbieden + oogsten in VODAP

48 Vlaams Open Data Portaal Beheer van metadata in VODAP: Geval 1: Herbruikbare geografische gegevens Metadata niet rechtstreeks opnemen in VODAP! Procedure toevoegen aan de GDI : o Metadata in Geopunt-metadatacenter o voorzien van gestandaardiseerd Keyword Vlaamse Open Data Metadata worden periodiek + automatisch overgenomen in het VODAP Volgens principe only once

49 Vlaams Open Data Portaal Geopunt-metadata in VODAP: 2.472/3.817 datasets

50 Vlaams Open Data Portaal beheer van metadata in VODAP: Geval 2: Beheer metadata via invulschermen Toe te passen als beginner of als u niet veel datasets moet metadateren of aanpassen Werkwijze: Voorbereiding: Registreren als gebruiker op het VODAP Rechten aanvragen met vermelding van organisatie dmv naar opendata@kb.vlaanderen.be Log in, ga naar dashboard mijn datasets en beheer metadata

51 Vlaams Open Data Portaal beheer van metadata in VODAP: invulschermen

52 Vlaams Open Data Portaal beheer van metadata in VODAP: invulschermen

53 Vlaams Open Data Portaal beheer van metadata in VODAP: Geval 3: Aanbieden van DCAT-feeds + oogsten in VODAP Toepassen als u de mogelijkheid heeft om het metadata-beheer zelf te verzorgen en DCAT-feeds aan te bieden Werkwijze: Maak en publiceer DCAT-feeds Meld URL met DCAT-feeds aan opendata@vlaanderen.be Maak afspraken o.a. over periodiciteit waarmee DCAT-feeds in het VODAP opgenomen worden. Deze werkwijze zal toegepast worden door Stad Gent, Antwerpen, Kortrijk, Dept MOW, Studiedienst Vlaamse regering, INBO, Toerisme Vlaanderen,

54 Vlaams Open Data Portaal doorstroming van metadata via oogsten MetadataCenter

55 Vlaams Open Data Portaal Doorstroming metadata: Open Data Portaal Gent

56 Vlaams Open Data Portaal Doorstroming metadata: VODAP

57 Vlaams Open Data Portaal doorstroming van metadata: Belgisch Dataportaal

58 Vlaams Open Data Portaal Doorstroming metadata: Europees Dataportaal

59 Aanbevelingen en aandachtspunten Definieer en benoem dataproduct Zorg ervoor dat je data kan blijven aanbieden/ vernieuwen (proces) o actualiteit is een belangrijke waarde van data Voorzie een manier om versies van data te documenteren (Metadata) Voorzie ondersteuning en documentatie VODAP voorziet (nog) geen archivering van metadata Zorg ervoor dat als je data opneemt in VODAP je ze ook aanbiedt (VODAP controleert geen dead links ); o De verantwoordelijkheid blijft bij de aanbieder

60 Wat betekent dit concreet voor jullie? Mathias De Schrijver

61 Aanvragen m.b.t. hergebruik Cfr. aanvraagprocedure in het decreet (sinds 2007) Iedereen kan een aanvraag indienen. Deze aanvraag gebeurt schriftelijk (kan ook per mail) is gericht aan de instantie die over de documenten of datasets beschikt (optie: via communicatieambtenaar) vermeldt naam en adres van de aanvrager, documenten of datasets die opgevraagd worden, beoogd hergebruik, vorm waarin documenten of datasets bij voorkeur ter beschikking worden gesteld wordt indien nodig doorgestuurd naar de instantie die wel over de gevraagde documenten of datasets beschikt wordt geregistreerd door de instantie die over de documenten of datasets beschikt

62 Aanvragen m.b.t. hergebruik Cfr. aanvraagprocedure in het decreet (sinds 2007) De betrokken instantie zal binnen de 15 kalenderdagen na ontvangst / registratie laten weten indien de aanvraag onvoldoende duidelijk of onvolledig is beslissen of hergebruik kan worden toegestaan. Iedere beslissing wordt geregistreerd! laten weten dat de beslissingstermijn verlengd wordt met 15 kalenderdagen Indien hergebruik is toegestaan zal de betrokken instantie binnen de 30 of 45 kalenderdagen na ontvangst de documenten of datasets in kwestie ter beschikking stellen van de aanvrager (al dan niet vergezeld van een modellicentie) De aanvrager verklaart zich schriftelijk akkoord met de voorgestelde licentievoorwaarden Indien hergebruik niet is toegestaan zal de betrokken instantie aan de aanvrager meedelen waarom het verzoek tot hergebruik is afgewezen. Elke beslissing vermeldt de beroepsmogelijkheden waarover de aanvrager beschikt

63 Beroepsprocedure Cfr. beroepsprocedure in het decreet (sinds 2007) Iedere aanvrager kan een beroep instellen tegen een afgewezen verzoek tot hergebruik tegen de vergoeding die voor het hergebruik wordt gevraagd tegen de voorwaarden die worden opgelegd m.b.t. het hergebruik tegen het niet naleven van de termijnen voor het beslissen over een verzoek of het bezorgen van de documenten of datasets in kwestie Het beroep wordt schriftelijk ingediend bij de beroepsinstantie binnen de dertig kalenderdagen Vanaf de dag na het versturen van de beslissing Vanaf de dag na het verstrijken van de termijnen De beroepsinstantie spreekt zich uit binnen de 30 kalenderdagen, verlengbaar met 15 kalenderdagen, na registratie en deelt haar beslissing mee aan de aanvrager en de betrokken instantie.

64 Beroepsprocedure Cfr. beroepsprocedure in het decreet (sinds 2007) De betrokken instantie registreert de ontvangst van de beslissing De betrokken instantie herroept indien nodig binnen de 15 kalenderdagen na registratie haar beslissing in lijn met de uitspraak van de beroepsinstantie De beroepsinstantie kan de documenten of datasets ter plaatse inzien of opvragen De beroepsinstantie kan alle betrokken partijen en deskundigen horen en de personeelsleden van de betrokken instantie om inlichtingen vragen

65 Publiceren van herbruikbare datasets als open data Vlaamse open data portaal = portaalsite cfr. art. 9 van het decreet en art van het uitvoeringsbesluit URL: Richtlijnen voor het publiceren van open data in de open data handleiding URL:

66