Ethische aspecten van telegeneeskunde

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Ethische aspecten van telegeneeskunde"

Mathijs Bosmans
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Ethische aspecten van telegeneeskunde Sofie Vercoutere Stafmedewerker ethiek UZ Gent

2 Innovare : door de mens geïnitieerde en gerichte, doelbewuste verandering Innovatie = vernieuwing Nieuwe ideeën, producten, diensten en processen Binnen organisaties Sociale innovaties Technische aspecten Organisatorische aspecten Marketingaspecten 2

3 Goede zorg Op maat van de zorgvrager In overleg tussen de zorgvrager en zorgverlener 3

Ethiek & Innovatie Innovatie enkel mogelijk door de regels te overtreden Authentiek denken en individu overstijgen (Heidegger) Ethiek hinkt achterop:

4 Ethiek & Innovatie Innovatie enkel mogelijk door de regels te overtreden Authentiek denken en individu overstijgen (Heidegger) Ethiek hinkt achterop: geen gecontroleerde setting en geen financiële beloning Innovatie ten dienste van kwaliteit van de zorg en waardigheid van zorgvrager en zorgverlener 4

Telegeneeskunde Diversiteit - Teledermatologie - Teleradiologie - Videoconferentie - Robotchirurgie - Gezondheidsapp Dynamisch veld Essentie:

5 Telegeneeskunde Diversiteit - Teledermatologie - Teleradiologie - Videoconferentie - Robotchirurgie - Gezondheidsapp Dynamisch veld Essentie: exchange of information at a distance (Stanberry, 2000) Vb. gesproken boodschap, beelden, deel van het medisch dossier, orders aan een robot 5

6 Telegeneeskunde Systematic review van 80 reviews (Ekeland e.a, 2010) 21 reviews: telegeneeskunde is effective 18: veelbelovend, maar onvolledig Overige: evidence limited and inconsistent Themata - Economische analyses van telemedicine? - Benefits voor de patiënt? - Complexe samenwerking en onvoorspelbare processen? 6

Polariserend effect van telegeneeskunde Voordelen - Kortere wachttijden - Toegang tot gezondheidszorg - Tevredenheid - Diagnostische accuratesse -

7 Polariserend effect van telegeneeskunde Voordelen - Kortere wachttijden - Toegang tot gezondheidszorg - Tevredenheid - Diagnostische accuratesse - Ondersteuning bij chronische problematiek - Gewijzigde relatie patiënt-zorgverlener - Autonomie van de patiënt kan worden versterkt - Impact op gezondheid 7

8 Ethische vragen bij nieuwe technologie Veranderen ons beeld op de wereld Sociale interactie Onderlinge relaties -Verhoogt capabilities (capacities & abilities) - Social gap verdeling - justice 8

Stanberry (2000) ziet unieke kansen zowel voor patiënten als zorgverleners, maar waarschuwt against excessive reliance upon technology en waarschuwt

9 Stanberry (2000) ziet unieke kansen zowel voor patiënten als zorgverleners, maar waarschuwt against excessive reliance upon technology en waarschuwt eveneens voor wijzigingen in de relatie patiënt-zorverlener. veel onbekende factoren/risico s op vlak van distant medische interventies, consultatie en diagnoses. 9

Valkuilen Beroepsgeheim en privacy Nood aan een (volledig) geïnformeerde toestemming Autonomie van de patiënt Behandeling- onderzoek Relatie arts-

10 Valkuilen Beroepsgeheim en privacy Nood aan een (volledig) geïnformeerde toestemming Autonomie van de patiënt Behandeling- onderzoek Relatie arts- zorgverlener Verantwoordelijkheid? (decision-support software) Ontwikkeling van deontologische codes (vrijwillig) Depersonalisering Toegang tot gezondheidszorg 10

Autonomie en verantwoordelijkheid bij computergebaseerde beslissingen - Betrouwbaarheid van systemen - Geen vervanging voor menselijke sociaal contact E-commerce doet ons niet stoppen met

11 Autonomie en verantwoordelijkheid bij computergebaseerde beslissingen - Betrouwbaarheid van systemen - Geen vervanging voor menselijke sociaal contact E-commerce doet ons niet stoppen met shoppen - Steeds groter vertrouwen in technologie What we most value about traditional health care: the comfort and compassion human beings can only truly bring each other when they are face to face. 11

12 Toekomst van de telegeneeskunde (Heinzelmann, Lugn &Kvedar 2005) Geïndustrialiseerde wereld: Evolutie van ziekenhuis naar huis Ontwikkelingslanden: link met gezondheidswerkers Evolutie afhankelijk van 1) Menselijke factoren 2) Economische factoren 3) Technologie When will telemedicine become part of the standard of care? 12

13 Wordt de huisarts overbodig? (De Morgen, 26 april 2015) Gezondheidapp s Digitalisering en digitale (on)geletterdheid (Knack, 22 april 2015) Gebruikers versus mediawijsheid 13

14 Robotchirurgie Ethische Richtlijnen (I.Asimov) 1) A robot may not injure a human being, or, through inaction, allow a human being to come to harm. 2) A robot must obey the orders given by human beings, except where such orders would conflict with the First Law. 3) A robot must protect its own existence as long as such protection does not conflict with the First or Second Law. 14

15 Techniekfilosofen Marx Heidegger: technische manier van denken is de relatie van mensen tot de wereld gaan bepalen Haraway: mens als cyborg, hybride mens: menselijk leven is sterk veranderd door de techniek P.Sloterdijk: antropotechnologie: grens tussen mens en technologie vervaagt J.Habermas: enkel therapeutische ingrepen, geen verbetering van de mens 15

Peter-Paul Verbeek Kernvraag van de techniekethiek: wat willen we van de mens maken? Wat ons tot mens maakt, is dat we vormen kunnen geven aan onszelf.

16 Peter-Paul Verbeek Kernvraag van de techniekethiek: wat willen we van de mens maken? Wat ons tot mens maakt, is dat we vormen kunnen geven aan onszelf. De übermensch is de mens die verantwoord met dat vermogen heeft leren omgaan. En precies dat wordt momenteel van ons gevraagd. In plaats van grensbewaker te zijn, dient de ethiek zich te richten op de kwaliteit van de verwevenheid tussen mens en ethiek. 16

17 Transhumanisme en posthumanisme Transhumanisme: nieuwe soort post homo sapiens Posthumanisme: belichamen een vermenging van mens en technologie - Moreel actorschap 17

Vergelijkbare documenten

Value based healthcare door een quality improvement bril

Rotterdam, 7 december 2017 Value based healthcare door een quality improvement bril Ralph So, intensivist en medisch manager Kwaliteit, Veiligheid & Innovatie 16.35-17.00 uur Everybody in healthcare really