Omzien naar elkaar CDA Kampen

Transcriptie

1 Notitie Weg uit armoede & schuld Omzien naar elkaar CDA Kampen

2 Vooraf Armoede en schulden zijn problemen en verschijnselen van alle dag. We merken dat sinds de economische crisis, de grote veranderingen in de zorg en de veranderende maatschappij de problematiek van schulden veranderen en verergeren. Van de ruim 7 miljoen huishoudens in Nederland moesten er in (9,4%) rondkomen van een inkomen onder de lage-inkomensgrens 1. Dit is een toename van huishoudens ten opzichte van In Kampen is in deze zelfde periode het aantal huishoudens onder de lage-inkomensgrens gegroeid naar huishoudens. Dit is een toename van 340 huishoudens (5,7%) ten opzichte van Ook dit jaar (2015) is het aantal verzoeken om kwijtschelding gestegen ten opzichte van Schuldenproblematiek komt voor bij laaggeschoolden, laaggeletterden, maar ook bij situaties van detentie, ontslag, echtscheiding en overlijden van een partner. 12% van de ZZP ers leeft onder de armoedegrens, aldus de Kamer van koophandel. Werkgevers zien de loonbeslagen bij hun werknemers toenemen. Armoede komt dus voor onder vrijwel alle bevolkingsgroepen in Nederland. Vaak is sprake van een stapeling van problemen. Schulden betreffen de vaste lasten, hypotheek/huur, telefonie, energie, verkeersboetes, zorgpremies. Het zal iedereen aan het hart gaan dat mensen in armoede leven. De vraag die echter gesteld moet worden is wat de rol van de overheid hierin is. Het CDA is van mening dat het de taak van de overheid is om in te zetten op preventie en het effectief aanpakken van schulden en armoede: het probleem moet bij de wortel aangepakt worden. Hierbij moet de kanttekening gemaakt worden dat de overheid niet de schulden kan overnemen of alle problemen van mensen kan oplossen. De overheid mag en zal een beroep doen op de zelfredzaamheid van mensen en waar mogelijk dit ondersteunen. Dit kennen we momenteel in Kampen in de vorm van Kamper Kracht. In deze notitie zetten wij in onze visie op de aanpak van de schuldenproblematiek in een vijftal thema s uiteen. Hierin zullen wij in gaan op: 1. Het transparant besteden van de financiële middelen; 2. De Kamper Kracht; 3. Het ontzien van kinderen/ jongeren; 4. Het Sociaal Domein; 5. De vermindering van bureaucratie. Per thema benoemen we concrete actiepunten waar wij de komende jaren aan willen werken. Deze notitie wordt uitgebracht in het kader van een Dag vol Rijkdom (17 oktober 2015), een initiatief van diverse Kamper instellingen ter bewustwording van hebben, geven en delen. Deze notitie is door de CDA fractie opgesteld mede aan de hand van informatie aangereikt door de gemeente Kampen, de Voedselbank Kampen, de Weggeefschuur, Hanzebewindvoering en Adviesbureau De Sociale Raadsvrouw (IJsselmuiden), waarvoor onze dank. CDA fractie Kampen Oktober Dit is de grens die afgeleid is van het bijstandsniveau voor een alleenstaande in 1979, toen de koopkracht het hoogst in Nederland was. 2

3 1. We besteden het gemeentelijk geld transparant 1. We zorgen ervoor dat we geld voor armoedebestrijding ook echt en alleen uitgeven aan armoedebestrijding; 2. We laten iedereen zien hoe we dit geld besteden en wat de maatschappelijke effecten zijn van het beleid dat we voeren. We gaan op zoek naar concrete manieren om dit te doen; 3. We laten zien op welke manieren we armoede helpen bestrijden: de regelingen zijn eenvoudig na te lezen en de sociale kaart is actueel en eenvoudig te vinden op de website van de gemeente. We houden daarbij rekening met laaggeletterdheid en maken hier iemand voor verantwoordelijk. 4. We bezien de mogelijkheid om het Right to Challenge, waarbij initiatieven vanuit de samenleving aangeven bepaalde taken beter/efficiënter zelf uit te kunnen voeren dan de gemeente, ook in te zetten voor schuldhulpverlening en schuldsanering. toelichting: er zijn praktijkvoorbeelden waarbij een particulier adviseur veel sneller en efficiënter schulden kan saneren dan dat het schuldhulpverleningstraject van de gemeente verloopt en daarmee (overheids)kosten worden bespaard. 2. We zetten in op de kracht van de samenleving: Kamper Kracht 1. We faciliteren maatschappelijke initiatieven voor armoedebestrijding. Veel hulpinstanties, professionals, wijkverenigingen et cetera weten niet welke regelingen en andere hulpinstanties er zijn; De gemeente kan kennisdeling en instellingen faciliteren en initiatieven verzamelen via de sociale kaart als genoemd onder 1.3 en via een zorgkaart, zoals nu bijvoorbeeld is gemaakt voor Noord Kampen We bedenken niet zelf hoe we kunnen helpen. As we beleid maken betrekken we daar actief ervaringsdeskundigen en maatschappelijke instellingen bij; 3. We proberen zoveel mogelijk mensen te bereiken die hulp nodig hebben. Dat betreft ook de doelgroep met een inkomen net boven 110% bijstandsniveau die geen recht hebben of diverse regelingen, maar met een lager besteedbaar inkomen. Deze groep is kwetsbaar vooral als zij worden geconfronteerd met bijvoorbeeld ziektekosten. We maken daarvoor gebruik van de ogen en oren in de samenleving. We werken samen met maatschappelijke initiatieven (voedselbank, weggeefschuur) kerken, de moskee, scholen en (wijk/sport/cultuur-)verenigingen. 4. Als mensen gebruik maken van diensten van een maatschappelijk initiatief in het kader van armoede wordt er tevens actief doorverwezen naar de gemeente; 5. Voor de aanpak van schuldenproblematiek en armoede vormen we allianties met maatschappelijke partners zoals scholen en woningcorporaties. 3. We helpen de jeugd actief: voorkomen is beter dan genezen 1. Inzetten op een kindpakket: Voorkomen is beter dan genezen: we maken speciaal beleid voor kinderen in armoede en betrekken scholen bij de totstandkoming van dit beleid. De 2 Informatie via de Weggeefschuur; Vanuit de Rijersdam is een zorgkaart gemaakt welke huis aan huis is bezorgd. Dit zou voor heel Kampen kunnen, gewoon op papier of beschikbaar op internet of via een app. 3

4 voorzieningen en regelingen worden samengevat in een Kindpakket (zie handreiking kinderombudsman). De effecten hiervan houden we in de gaten; 2. Schuldenproblematiek raakt ook gezinnen: ouders met schulden en inwonende verdienende kinderen hebben geregeld moeite hen te vragen bij te dragen met bijvoorbeeld kostgeld. Als ouders schulden hebben is dat vaak ook het voorbeeld dat kinderen meekrijgen waardoor schulden meerdere generaties volgen. Om dit te doorbreken is aanpak, aanspreken en informatie overdracht nodig! Wij stellen voor dat: a. Scholen actief worden uitgenodigd lessen te besteden aan omgaan met geld, eventueel samen met een schuldhulpverlener/bewindvoerder; b. Scholen de mogelijkheden en regelingen omtrent armoedebeleid van de gemeente Kampen kennen en ouders hierop wijzen. Ook verwijzen scholen ouders actief door naar de gemeente, die ook ouders kunnen wijzen op beschikbare budgetcursussen/omgaan met geld; c. Scholen wordt gewezen op hun verantwoordelijkheid ten aanzien van het vragen van ouderbijdragen bij en organiseren van luxe/bijzondere schoolreizen (al dan niet naar het buitenland) dan wel vragen we scholen daarbij actief te voorzien in een regeling voor minder draagkrachtige ouders; 3. In Kampen kennen we het Jeugdsportfonds en Jeugd Cultuurfonds: dit houden we in stand. Verenigingen wordt gevraagd op hun site bij de contributiegegevens actief melding van deze regelingen te maken en wanneer hierop aanspraak kan worden gemaakt met een rechtstreekse verwijzing naar de contactpersoon van de gemeente hieromtrent; 4. Zoals opgenomen in het coalitie akkoord onderzoeken we of er een zwemlesregeling voor minima is realiseren, al dan niet als uitvloeisel van het Jeugdsportfonds. We willen daarbij de mogelijkheid bezien om de doelgroep op te rekken tot 120% van het sociaal minimum, dan wel te kijken naar besteedbaar inkomen, aangezien die doelgroep vaak minder te besteden heeft wegens het geen recht hebben op minimaregelingen. 4. We kiezen voor een integrale aanpak binnen het sociaal domein 1. We erkennen dat armoede niet alleen een geldprobleem is; er liggen raakvlakken met de participatiewet, passend onderwijs, WMO en jeugdzorg. Er zijn meerdere huishoudens die na 3 jaar schuldsanering opnieuw in de schulden komen; Er zijn dus ook maatregelen nodig rondom zorg (o.a. mensen met psychische aandoening), omgaan met geld/begeleiding, wonen, werken en participatie; 2. Door maatschappelijke instellingen in Kampen is geconstateerd dat Laaggeletterdheid direct verband houdt met werkeloosheid en armoede en dus op de aanpak van Laaggeletterdheid vanuit de gemeente ingezet moet (blijven) worden! 3. Werk is de beste weg uit armoede; daarom zetten we in op (i) versterking van de werkgelegenheid in Kampen waar mogelijk en (ii) dat Werkgevers de mogelijkheden en regelingen omtrent armoedebeleid en participatie van de gemeente Kampen kennen en wijzen werknemers hierop. Ook verwijzen werkgevers werknemers actief door naar de gemeente; 4. Voor mensen die wel werk hebben maar kampen met schulden is hulp nodig in de vorm van ondersteuning in financieel beheer, structuur en discipline en/of aanpak en/of ondersteuning bij zorgproblemen; 4

5 5. Uitgangspunt in het Kamper beleid moet zijn dat het beleid de participatie bevordert; mensen worden ook als er nog geen werk is- uitgenodigd en uitgedaagd om te participeren in de vorm van vrijwilligerswerk of stages waarmee kennis en ervaring en werkritme worden opgedaan of behouden blijven. Daarnaast moet arbeid blijven lonen en een armoedeval bij de stap vanuit een uitkering naar werk voorkomen worden; 6. We zien om naar elkaar: we roepen (wijk)verenigingen op om activiteiten te organiseren waarbij iedereen mee kan doen, niemand valt buiten de boot. 5. We communiceren voor iedereen begrijpelijk en verminderen bureaucratie 1. We controleren of de gemeente helder communiceert. Op papier maar wellicht kan ook in filmpjes informatie beschikbaar worden gesteld (ihkv begrijpelijkheid en laaggeletterdheid). Daarbij realiseren we ons dat niet iedereen maakt gebruik van het internet. Ook mogen formulieren geen belemmering zijn voor de hulpvraag; 2. We zorgen ervoor dat gemeentelijke schulphulpverlening snel kan helpen: er mogen geen wachtlijsten ontstaan, het helpen van mensen staat echter voorop! a. We willen voorkomen dat steeds weer om dezelfde papieren wordt gevraagd omdat door tijdsverloop de lasten en toeslagen veranderen en dus weer opgevraagd worden. b. Indien de wachtlijsten bij centrumgemeente Zwolle (fase 2) ontstaan gaat de gemeente Kampen actief het gesprek met Zwolle daarover aan om te zoeken naar (tijdelijke) oplossingen. De doelstelling is om cliënten met een compleet dossier binnen 3 maanden te helpen middels afronding fase 1 en toegang tot fase 2 te hebben; c. Het betrekken van goed opgeleide schuldhulpverleners kan bijdragen aan de aanpak van wachtlijsten en bevorderen van de doorstroming. 3. De gemeente zorgt voor één contactpersoon per hulpbehoevende: we sturen de inwoner niet meer naar verschillende loketten. 4. Waar privacy regels dat niet belemmeren informeren schuldhulpverlening ook de gemeentelijke belastingdienst en handhaving; zo werken ze elkaar niet tegen. 5. Tot slot: armoede en schuldenproblematiek kan schaamte en/of stress met zich brengen. Hoe we met elkaar communiceren en elkaar bejegenen is dan ook van belang. We gaan over en weer met respect met elkaar om. Een persoonlijke benadering en contact helpt ook daarin om begrijpelijk, effectief en efficiënt met elkaar te communiceren dan enkel via formulieren en digitaal contact. Armoede is de enige last die des te zwaarder wordt naarmate er meer geliefden aan meedragen Jean Paul ( ), Duits dichter 5

6