/IB/OB 10 mei 2016

Transcriptie

1 Ministerie van VWS Directie Curatieve Zorg t.a.v. mw. S. van Dierendonck Postbus EJ Den Haag Onderwerp: Kenmerk: Datum: Reactie V&VN Ambulancezorg op het concept-wetsvoorstel tot verlenging en wijziging van de Tijdelijke wet ambulancezorg /IB/OB 10 mei 2016 Geachte mevrouw Van Dierendonck, V&VN Ambulancezorg is de beroepsvereniging die zich individueel en collectief inzet voor professionals in de ambulancezorg op het niveau van kwaliteit van zorgverlening en vakinhoud. V&VN Ambulancezorg streeft doorlopend naar kwaliteitsverbetering binnen de ambulancezorg. Vanuit deze visie reageren wij op het concept-wetsvoorstel tot verlenging en wijziging van de TWAZ. Wij geven middels deze brief onze toegevoegde waarde voor de (toekomstige) patiënt, zorgorganisaties en maatschappij weer. De ambulancezorg in Nederland heeft een hoog kwaliteitsniveau, ook internationaal Ambulanceprofessionals willen deze hoogwaardige zorg in de toekomst behouden bij de (her)inrichting van de ambulancezorg. V&VN Ambulancezorg heeft met belangstelling de verlenging van de TWAZ gevolgd en is blij met dit uitstel. Hierdoor zijn wij in de gelegenheid om onze uitgangspunten bij de herinrichting kenbaar te maken die cruciaal zijn om de ambulancezorg in de toekomst goed te blijven organiseren. Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland Churchilllaan 11, 3527 GV Utrecht Postbus 8212, 3503 RE Utrecht T. (030)

2 V&VN Ambulancezorg hanteert de volgende uitgangspunten, waarbij de patiënt/cliënt per definitie centraal staat en waarvoor verdere inspanningen nodig is; - hoge kwaliteit van zorg staat met de beschikbaarheid, flexibiliteit (door brede inzetbaarheid) en invloed van voldoende vakbekwame verpleegkundigen en chauffeurs en de investering in deskundigheidsbevordering; - ambulancezorg moet ten alle tijden en tijdig beschikbaar zijn; - ambulancezorg is geen losstaande sector. De regionale verbintenis met andere zorgpartners en zorgketens zijn nodig om het werk ook regionaal te kunnen organiseren; - systemen moeten faciliterend en doelmatig zijn, en zo worden ingericht dat deze de professional ondersteunt in haar professioneel handelen waardoor de kwaliteit van zorg aan de patiënt toeneemt; - registratie van zorg draagt bij aan professionele verantwoording en (wetenschappelijk) onderzoek en aan nieuwe inzichten, die tot verbetering van de zorg en het zorgproces leiden. - de toekomstige ambulancezorg dient preventieve taken op zich te nemen, en specifieke kennis op een zodanige wijze te delen dat deze een bijdrage levert aan het terugdringen van onnodige zorg, onnodige medicalisering en van toegevoegde waarde is voor de patiënt, de zorg en de maatschappij. Toelichting op de uitgangspunten: Beschikbaarheid en vakbekwaamheid De huidige ambulancezorg wordt geleverd door hoog opgeleide en ervaren verpleegkundigen, verpleegkundig specialisten, en ambulancechauffeurs. De complexiteit van de huidige zorg stelt hoge eisen aan de vakbekwaamheid en vaardigheden van deze professionals. Deze competenties staan helder verwoord in het expertisegebied van de ambulanceverpleegkundigen. Op dit moment zijn er regionale tekorten aan ambulanceverpleegkundigen zichtbaar. Er is in Nederland een beweging gaande waarbij zorg meer geconcentreerd wordt. Dit heeft effecten op de beschikbaarheid van verpleegkundigen en in het opleiden en bieden van stageplaatsen voor ambulanceverpleegkundigen. Bij de visie op de toekomstige inrichting van de ambulancezorg moet het vraagstuk naar voldoende zorgprofessionals en scholingsmiddelen voor het behoud van deze expertise worden geadresseerd. De ambulancezorg kenmerkt zich met pieken en dalen voor wat betreft zorginzet. Dit vraagt om een ruime beschikbaarheid van hoog opgeleide professionals die ten dienste staan aan mens en maatschappij. V&VN buigt zich inmiddels actief over dit vraagstuk door te werken aan een verpleegkundig profiel voor acute zorg/ advanced life support. Met als doel te komen tot een profiel waarin op beroepsinhoud de minimale eisen, wat betreft kennis, vaardigheden en gedrag zijn vastgesteld.

3 Regionale samenwerking Goede regionale samenwerking met andere zorgketens (GGZ, huisartsen, verloskundige) kan verbeterd worden mits regio's overzichtelijk zijn en aansluiten op de bestaande structuren. Belangrijke aspecten daarvan betreffen ontwikkelingen rond concentratie en specialisatie van acute en electieve zorg, samenwerkingsvormen tussen de verschillende partners in de acute keten en de rol van zorgverzekeraars ten aanzien van die acute keten. Deze ontwikkelingen laten zien dat de ambulancezorg reeds is vastgeketend aan verschillende schakels van (spoed)zorg. V&VN Ambulancezorg beveelt daarom aan de definitie van ambulancezorg daarop aan te passen, de ambulancezorg beweegt namelijk volop mee met alle ontwikkelingen en professionaliseert verder door een bijdrage te leveren aan verantwoorde en veilige zorg in diverse zorgpadtrajecten: somatisch, psychisch of sociaal. Nederland kent een uniek ambulancezorgsysteem waarin zowel in de eerste als in tweede lijn sprake is van professionele samenwerking en samenwerkingsverbanden. Door middel van een landelijk stelsel van onderwijs en medische protocollen ter ondersteuning van het medisch-verpleegkundig handelen dragen we als ambulancezorgprofessionals de dagelijkse verantwoordelijkheid om iedere burger in elk gebied van Nederland dezelfde (acute medische) zorg te kunnen verlenen en zorg op maat na te streven. Verschil in regio en in financiering van onze zorgverlening kan druk zetten op de uniformiteit van ambulancezorg, zelfs op het gehele stelsel van onderwijs, opleiding, personeelsplanning, kwaliteit etc. en kan bij noodzakelijke grensoverschrijdende samenwerking tot ongewenste effecten leiden. Professionele standaarden Met behulp van standaarden wil en kan de ambulancezorg zich ook professioneel verantwoorden voor geleverde zorg, door allereerst belangrijke kwaliteitsregistratie toe te passen en met behulp van gestandaardiseerde uitvraagsystemen te komen tot uniforme zorgverlening. Daarnaast is de volgende stap die nog dient te worden gemaakt het tegengaan van niet doelmatige ambulancezorg: onbedoelde en "te veilige" ambulancezorg door overtriage, hetgeen leidt tot ongewenste gemedicaliseerde pre- hospitale zorgverlening. Onnodig hoge kosten en consequenties voor beschikbaarheid zijn een gevolg. Genoemde stap kan alleen worden gemaakt door nauwe samenwerking met de eerste- en tweede lijnspartners. De grens tussen hulp- en of zorgverlening is niet altijd duidelijk. Invloed kan slechts beperkt worden uitgeoefend op de zorgvrager, dat is een vast gegeven. Echter, wat de patiënt, maatschappij of zorgomgeving van de ambulancezorg mag verwachten is op meerdere onderwerpen uitgewerkt in kwaliteitstandaarden, beroepscodes, richtlijnen en protocollen. De ambulancezorg heeft ook een maatschappelijke functie. Niet alle zorgvragen die binnenkomen via 112 zijn altijd direct medisch. Acute zorgvragen worden soms ook geleid door angst, zorgen, paniek. Interveniëren op deze gevoelens is bij uitstek verpleegkundige zorg waarbij de context van de patiënt wordt meegewogen, deze zorg kan niet door andere professionals worden geleverd. De juiste zorg, op het juiste moment door de juiste zorgverlener is wat dagelijks wordt nagestreefd en waarin de ambulancezorg de komende jaren wil uitblinken. Dit kan alleen worden gerealiseerd wanneer ambulancezorgprofessionals nauw worden betrokken bij alle veranderingen in hun zorgomgeving. De veranderingen in de

4 GGZ laten bijvoorbeeld zien dat men naast kennis van psychiatrische ziektebeelden ook kennis van de organisatie moet hebben. Bij uitstek kan de ambulanceverpleegkundige een spin functie hierin vervullen door het web te kennen en voor de patiënt als tijdelijke zorgcoördinator op te kunnen treden. Eenduidigheid in systemen De huidige systemen binnen de ambulancezorg dienen primair gericht te zijn op het faciliteren van goede acute zorg. Waarbij doelmatigheid, continuïteit en kwaliteit voorop staan. Verpleegkundige competenties zoals klinisch redeneren moeten nog verder ontwikkeld worden en de verpleegkundige competenties dienen leidend te zijn voor de wijze waarop systemen worden ingericht. Protocollen ondersteunen hierbij. Gelegitimeerd afwijken van het protocol is soms noodzakelijk en in het belang van de patiënt en kwaliteit van zorg en vergt professioneel gedrag Eén uniform, op de Nederlandse situatie gericht, triage-systeem dat ondersteunt en leidt tot doelmatige zorg is wenselijk. Tevens kan een zorgmeldkamer/ zorgcoördinatiecentrum ten goede komen aan het verbeteren van de triage. Het uitwisselen van gegevens en samenwerken op operationeel niveau kan dit proces ondersteunen. Optimale transparantie en ( beperkte, noodzakelijke) gegevensuitwisseling tussen professionals in de spoedzorg keten en beperkte registratiedruk komen ten goede aan patiëntenzorg en is nodig! Doorontwikkeling ambulancezorg De omgeving is sterk in verandering dit vraagt een doorontwikkeling van ambulancezorg waarbij ambulanceprofessionals meer invloed krijgen, en ook nodig hebben, om de organisatie van de zorg ( -ketens) en de uitvoering van het dagelijks werk te kunnen verrichten. V&VN Ambulancezorg signaleert dat er hoge eisen worden gesteld. Gedegen wetenschappelijk onderzoek is nodig, net als voldoende beschikbare middelen voor landelijke inbedding in het ambulanceprotocol, onderwijs en dagelijkse zorgverlening. Aandacht gaat ook uit naar veiligheid en de organisatie van de veiligheidsketen (met politie, brandweer, justitie GHOR), ook deze processen doen een beroep op de dagelijkse ambulancezorgverlening. De ambulancezorg dient 24 uur beschikbaar te zijn, ook na een crisis of rampsituatie. Dit vraagt om breed inzetbare zorgprofessionals. Naar verwachting heeft onderaanneming negatieve effecten op de kwaliteit en zal de nadruk dan meer verschuiven naar kwantiteit (goedkoop en minder aandacht voor bij- en nascholing).v&vn Ambulancezorg wenst zorgverlening waarbij op geen enkele manier een winstoogmerk voorop staat. Het feit dat binnen RAV'en een geringe vorm van differentiatie heeft plaatsgevonden door de inzet van de zorgambulance is naast kostenbesparing ook oog voor de kwaliteit van zorg. Verdere differentiatie zal mogelijk tot ongewenste versnippering leiden en onduidelijkheid bij de Nederlands burgers en samenwerkingspartners. Bij ambulancezorg is vervoer al lang niet meer leidend maar is sprake van verpleegkundige consulten op divers terrein, met het daarop uitzetten van een juist zorgpad of gedragen advies. Dit vraagt o.a. om vakbekwame professionals die op basis van evidence kwaliteitsverbeteringen doorvoeren. Voldoende scholingsmogelijkheden zijn nodig om de rol als reflectieve professional waar te kunnen

5 maken. Deze gaan verder dan alleen de rol van zorgverlener aangezien zij ook een onderdeel vormen van de keten van openbare orde en veiligheid. V&VN Ambulancezorg wenst dat het uitstel van de WAZ zal leiden tot een nieuwe structuur die toekomstbestendig is, waarbij de professionele invloed gegarandeerd is en blijft. Dit is tenslotte het fundament van de zorg waarop we verder willen bouwen en waaraan V&VN Ambulancezorg op inhoud wil bijdragen bij de toekomstige ordening. Met vriendelijke groet, Ina Bolt Voorzitter V&VN Ambulancezorg Sonja Kersten Directeur V&VN