SAMENWERKING IS DE BRUG NAAR DE TOEKOMST

Transcriptie

1 SAMENWERKING IS DE BRUG NAAR DE TOEKOMST EEN VISIE OP SAMENWE RKING IN DE NACHT IN DE SPOEDZOR G Versie 2.1- maart

2 1. Inleiding 1.1 Aanleiding LHV Kring Midden-Nederland, Primair Huisartsenposten en de RAVU voelen de bestuurlijke verantwoordelijkheid om nauwer samen te werken in de spoedzorg. Met als doel het optimaal inrichten van de spoedzorg, geredeneerd vanuit de patiënt. Diverse maatschappelijke ontwikkelingen waren voor de LHV Kring Midden-Nederland, Primair Huisartsenposten en de RAVU reden voor deze intensivering van de onderlinge samenwerking. Hierbij kan onder andere worden gedacht aan de landelijke herverdeling en decentralisatie van zorgtaken en de toegenomen nadruk op kwaliteit en betaalbaarheid van zorg. Voor huisartsen betekent dit dat er steeds meer zorgtaken bij hen neer worden gelegd. Primair Huisartsenposten en RAVU hebben in 2012 hun gezamenlijk convenant herzien. Uitgangspunt van het convenant is het op adequate wijze bieden van de meest passende zorg aan patiënten met een acute zorg- of hulpvraag binnen de keten van RAVU en Huisartsenposten. Als direct gevolg van dit convenant zijn er tussen Primair en de RAVU afspraken gemaakt over de overdracht van patiënten, het overnemen van visites en enkele gezamenlijke onderzoeken. Het in opdracht door Primair Huisartsenposten en de LHV Kring Midden-Nederland opgestelde rapport HAP in de toekomst (januari 2013) leidde tot het advies drie scenario s verder te verkennen en uit te werken. Een van de drie scenario s betreft de bovenregionale en domein-overstijgende samenwerking in de nachturen. Het advies om dit scenario verder te verkennen, de wens om het convenant tussen Primair en de RAVU verder uit te werken en de maatschappelijke ontwikkelingen waren voor de LHV Kring Midden- Nederland, Primair Huisartsenposten en de RAVU reden om met elkaar in overleg te treden. Het tripartite overleg heeft geleid tot het rapport Zinnig met zorg, zuinig met mensen. Verkenning van samenwerking in de nacht (april 2014). In dit rapport zijn enkele domeinen verkend. Het gaat om: productie, protocollen, opleiding, ICT en Financiën. Primair Huisartsenposten, LHV-Kring Midden-Nederland en RAVU organiseerden in april een invitational conference, onder de titel Bovenregionale samenwerking in de nachturen. Doel van deze conferentie was om de nieuwe inzichten te delen en te bespreken met vertegenwoordigers van de drie organisaties en de huisartsenverenigingen in het werkgebied. Naast het delen en bespreken van inzichten en ervaringen, werd verkend welke volgende stap in de samenwerking gezet zou kunnen worden. Tijdens deze conferentie bleek dat huisartsen en ambulancepersoneel verwachten elkaar in toenemende mate nodig te hebben. Samenwerking in de nacht is de brug naar de toekomst Invulling samenwerking In vervolg op de conferentie hebben de drie besturen de intentie uitgesproken de samenwerking in de spoedzorg in de nacht te optimaliseren. Primair Huisartsenposten, LHV Kring Midden-Nederland en RAVU realiseren zich dat samenwerkingsafspraken in de nacht gevolgen kunnen hebben voor of zelfs van toepassing kunnen zijn in de avond,- en weekend uren en/of de dagzorg. Dit is afhankelijk van het onderwerp van samenwerking. Natuurlijk is de spoedzorgketen niet beperkt tot huisartsenzorg en ambulancezorg. Het voelt echter wel natuurlijk om vanuit deze samenwerking te starten. Tenslotte is voor de samenwerking van belang dat de organisatorische en juridische setting bij Primair Huisartsenposten, de LHV Kring Midden-Nederland en RAVU verschillen. Primair Huisartsenposten en de RAVU zijn zorginstellingen; de LHV Kring Midden-Nederland niet. Als gevolg hiervan verschillen 2

3 de bestuurlijke verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Primair Huisartsenposten en RAVU zijn stichtingen met personeel in dienst. Huisartsen zijn verbonden met Primair Huisartsenposten via een aansluitovereenkomst. De LHV Kring Midden-Nederland is een vereniging met huisartsleden. Om de intenties voor een betere samenwerking te bekrachtigen hebben de LHV Kring Midden- Nederland, Primair Huisartsenposten en de RAVU een visie opgesteld. Deze gezamenlijke visie vormt het sturend kader voor het neerzetten en monitoren van programma s, en tot de programma s behorende projecten. 2. Visie en gezamenlijke ambitie 2.1.Visie op samenwerking in de nacht In onderstaande visie wordt weergegeven wat de essentie is van de samenwerking die de drie besturen nastreven. Deze visie is uitgangspunt in de samenwerking. Alle voorstellen over nauwere samenwerking zullen getoetst worden in hoeverre deze bijdragen aan deze visie. De LHV Kring Midden-Nederland, Primair Huisartsenposten en de RAVU hebben de bestuurlijke visie om de inrichting van het primaire proces voor spoedeisende eerstelijns hulpvragen in de nacht te optimaliseren. Onder optimale inrichting wordt verstaan: vanuit perspectief van de patiënt te organiseren dat de juiste zorg op het juiste moment door de juiste hulpverlener op de juiste plek wordt verleend. Onder de patiënt wordt hierin zowel de patiënt met een hulpvraag verstaan (die wil de beste zorg) als de inwoner zonder hulpvraag (die wil de zorg zo snel en efficiënt mogelijk georganiseerd zien). De LHV Kring Midden-Nederland, Primair Huisartsenposten en de RAVU gaan de samenwerking intensiveren en afspraken maken over het overnemen en overdragen van patiëntenzorg indien dit voor de patiënt voordeel heeft. Hiermee wordt het verhogen van de patiëntveiligheid nagestreefd. Het moet tevens leiden tot het beter benutten van elkaars krachten en kwaliteiten en het beter ondersteunen van de medische verantwoordelijkheid van de huisarts. De visie past binnen maatschappelijke ontwikkelingen en trends als bijvoorbeeld kwaliteitsverbetering, professionalisering van organisaties, substitutie van zorg en innovatie. De visie ondersteunt de centrale medische verantwoordelijkheid van de huisarts in de keten. De medische verantwoordelijkheid van de huisarts heeft betrekking op de juiste toegeleiding ofwel op de vraag of en welke zorg een patiënt moet krijgen en wie deze zorg aan de patiënt verstrekt. In feite sluiten in de gehele spoedzorgketen de rollen en verantwoordelijkheden van zorgaanbieders op elkaar aan, rekening houdend met landelijke en regionale ontwikkelingen en ieders competenties. Alleen met elkaar kunnen huisartsen en ambulancepersoneel ook in de toekomst op het juiste moment de juiste zorg verlenen. Wat betekent de visie voor de patiënt? Met het onderschrijven van deze visie staat de patiënt centraal voor de drie organisaties in het regelen van de spoedzorg. Nadat de patiënt contact heeft gezocht met de huisartsenpost of met de ambulancedienst, vindt er waar nodig afstemming plaats tussen de organisaties. Patiënten worden geholpen door die zorgverlener die het beste past bij de hulpvraag en de urgentie van de situatie. Indien patiënten worden overgedragen, verhuizen zijn gegevens mee. Dit kan ook betekenen dat de patiënt contact zoekt met de ene organisatie, maar uiteindelijk zorg krijgt van professionals van de andere organisatie, zolang dit in het belang van de patiënt is. 3

4 Wat betekent de visie voor de huisarts? De huisarts bepaalt welke patiënt naar wie wordt toegeleid en met welke prioritering 1. Uitzondering zijn patiënten met A1 en A2 meldingen (de urgente zorgvragen op de meldkamer). De medischinhoudelijke verantwoordelijkheid 2 van de huisarts sluit naadloos aan bij de verantwoordelijkheden van andere partijen in de keten. De visie betekent voor de huisarts dat hij in de toekomst zijn vak kan blijven uitoefenen. De vraag naar huisartsenzorg groeit. De rol van de huisarts verandert. De huisarts is niet meer de huisarts van vroeger, die alles kan en alleen doet. Dit komt nu al tot uiting in het organiseren van de spoedzorg in de ANW-uren door huisartsenposten. In de nabije toekomst zullen specialisaties, taakdifferentie en (multidisciplinaire) samenwerking voor huisartsen nog noodzakelijker worden om de kwaliteit van de basishuisartsenzorg in de toekomst te kunnen garanderen. Een andere organisatie van de spoedzorg in de nacht kan bijdragen aan een betere ondersteuning en betere verdeling van het werk. Minder druk in de nachturen of het minder s-nachts aanwezig zijn zonder dat er een spoedvraag in de nacht is, leidt ook tot een betere schakel naar de dagelijkse werkzaamheden. Wat betekent de visie voor de huisartsenpost? Primair Huisartsenposten zal, met deze visie in de hand, zowel tussen de huisartsenposten als in de samenwerking met de RAVU streven naar het beter inrichten van de zorg, waarbij de inwoners als uitgangspunt wordt genomen. Hierbij wordt zowel gekeken naar de kwaliteit als de beschikbaarheid van de zorg. Wat betekent de visie voor de ambulancevoorziening? De RAVU levert in toenemende mate spoedzorg zonder de patiënt te vervoeren. Door de samenwerking tussen huisartsen(posten) en de RAVU te optimaliseren, streeft de RAVU naar betere inrichting van de zorg en de overdracht daarvan in de keten, om daarbij de kwaliteit van zorg en patiëntveiligheid te verhogen. Door het spreken van dezelfde taal en het eenduidig overdragen van triage en zorg worden de diverse zorgverleners in de eerste lijn optimaal in staat gesteld spoedzorg te verlenen. 2.2 Gezamenlijke ambitie Om de visie te realiseren zetten de drie organisaties programma s op, met per programma een of meer projecten. De programma s zijn te onderscheiden in programma s gericht op het primaire proces en programma s die het primaire proces ondersteunen. De projecten kunnen gericht zijn op samenwerking tussen een of meer huisartsenposten, een of meer huisartsenposten en de RAVU en/of tussen alle huisartsenposten en de RAVU. Met programma s in het primaire proces bedoelen we die programma s waarvan de patiënt direct de gevolgen merkt als hij contact opneemt met de RAVU of huisartsenpost. Met programma s die het primaire proces ondersteunen wordt bedoelt die programma s die leiden tot een betere samenwerking of kwaliteit, zonder dat de patiënt hier direct iets van merkt. De in deze nota voorgestelde programma s en projecten sluiten aan bij de in de conferentie van april jl genoemde knel- en verbeterpunten en wensen. Na overleg met de huisartsenverenigingen en een eventuele aanscherping van de projecten- wordt de programma en projectstructuur definitief. De programma s gericht op het primaire proces zijn: 1 Of de triagist die geprotocolleerd en onder de medische verantwoordelijkheid van de huisarts triageert 2 De centrale medische verantwoordelijkheid van de huisarts wijkt niet af van de huidige situatie. 80% van de zorgvragen op de Primair-huisartsenposten heeft de urgentie U3 of lager. Na de meldkamer en 112-melding neemt de huisarts de derde plek in als het gaat om het aantal ritopdrachten. 20% van de ritten van de RAVU worden uitgevoerd in opdracht van de Primair-huisartsenposten. 4

5 Betere samenwerking tussen huisartsenposten onderling. Deze samenwerking kan bestaan uit: a) gezamenlijke triage b) afspraken over overnemen visites c) delen van een locatie voor consulten Betere samenwerking tussen huisartsenposten en RAVU. Deze samenwerking kan bestaan uit: a) betere afstemming van triage b) afspraken over overnemen visites De programma s die het primaire proces ondersteunen zijn: a) Systematischer overdragen van patiëntinformatie b) Zicht hebben op elkaars voertuigposities c) Gezamenlijk organiseren van scholing voor professionals De uitwerking van programma s in projecten is opgenomen in een apart document. De fasering van projecten moet aansluiten bij bestaande ontwikkelingen in de huisartsen en ambulancezorg in Midden-Nederland. 2.3 Wetenschappelijk onderzoek De innovatieve samenwerkingsvormen die uit de gezamenlijke visie voortkomen worden waar mogelijk getoetst aan de hand van (wetenschappelijk) onderzoek. 2.4 Organisatie en werkwijze Een stuurgroep bestaande uit bestuursleden/ -vertegenwoordigers van de drie organisaties, ondersteund door bureau medewerkers is opdrachtgever voor het programma en is verantwoordelijk voor monitoring en bijsturing van de programma s en projecten. De stuurgroep is ook verantwoordelijk voor de communicatie. In de uitwerking wordt een gezamenlijke begroting en communicatieplan opgesteld. De stuurgroep bestaat uit: Eugen Zuiderwijk, huisarts en participeert namens de KMN Lucas Fraza, huisarts en bestuurder Primair Huisartsenposten Jack Versluis, arts en bestuurder RAVU De werkgroep bestaat uit: Hanny Schulten, LHV regiomanager Midden-Nederland André van Zwol, bestuurssecretaris en manager Primair Huisartsenposten Carolien Fledderus, manager stafbureau RAVU 5

6 Bijlage I: de patiënt in de spoedzorg In deze bijlage wordt het proces dat de patiënt met een acute zorgvraag in de nacht (figuur 1) kan doorlopen uiteengerafeld. Het proces dat doorlopen wordt door een patiënt met een acute zorgvraag in de nachturen kan als volgt worden weergegeven: Figuur 1 1. Huisarts en eigen patiënten De huisarts vormt als de zorgaanbieder van de patiënten in zijn praktijk en als regisseur en poortwachter altijd de basis van de eerstelijns zorgverlening en toegang tot de tweedelijns zorgverlening, of deze nu planbaar, acuut of urgent en levensbedreigend is. Een patiënt kan met een acute zorgvraag in de ANW naar een huisartsenpost of SEH gaan. Patiënten met een acute zorgvraag kunnen 112 bellen. Niet alle zorg kan 7x24 uur door de eigen huisarts verleend worden. Andere zorginstellingen zijn ingericht om zorg van de huisarts over te nemen c.q de huisarts hierin te ondersteunen. Huisartsenposten nemen de zorg over s avonds, s nachts en in het weekend. Ambulancezorg voorzieningen nemen de zorg over indien sprake is van levensbedreigende situaties, indien patiënten vervoerd moeten worden of als de zorg niet in de eigen omgeving (maar bijvoorbeeld op straat) verleend moet worden. Dit is nu zo en zal in de toekomst ook zo zijn. 6

7 De huisarts is regisseur en als regisseur medisch inhoudelijk verantwoordelijk. Met uitzondering van A1 en A2 meldingen (de urgente zorgvragen op de meldkamer), bepaalt de huisarts welke patiënt naar wie wordt toegeleid en met welke prioriteit. De medisch inhoudelijke verantwoordelijkheid van de huisarts sluit naadloos aan bij de verantwoordelijkheden van andere partijen in de keten. De samenwerking tussen Primair Huisartsenposten, LHV Kring Midden-Nederland en RAVU beoogt de inrichting van het primaire proces voor spoedeisende eerstelijns hulpvragen in de nacht te optimaliseren. 2. De patiënt belt met een acute vraag Een patiënt met een acute zorgvraag in de nacht zoekt contact met een huisartsenpost, ambulance of de spoedeisende hulp (SEH). Voor een goede afhandeling van de acute zorgvraag, is de toegankelijkheid en bereikbaarheid van deze ingangen goed en snel. 3. Telefonische triage De telefonische triage is ingericht volgens de Nederlandse Triage Standaard, waarbij de systemen van huisartsenposten, ambulance en SEH nog niet aan elkaar gekoppeld zijn. Bij overdracht later in de keten, wordt informatie opnieuw verzameld en vastgelegd. Door de systemen aan elkaar te koppelen kan de informatie gemakkelijk en gestandaardiseerd overgedragen worden. Daarnaast kan het triage systeem gekoppeld worden aan het patiëntendossier waardoor belangrijke en/of recente informatie snel gedeeld kan worden. Indien het actuele medicatiegebruik inzichtelijk is, draagt dit zonder meer bij aan de kwaliteit van de zorgverlening. In de samenwerking tussen huisartsenposten (onderling en/of met) en ambulancezorg moet de vraag beantwoord worden of de triage centraal of decentraal georganiseerd wordt en onder welke voorwaarden. 7

8 4. Overdracht en zorgtoewijzing Om de zorgtoewijzing passend uit te voeren wordt in de telefonische triage bepaald wie (los van de organisatie, dus los van (welke) HAP of RAVU) de zorg het beste kan leveren en wat de urgentie is waarmee de zorgvraag beantwoord moet worden. In het samenwerkingsmodel wordt vervolgens gekeken of de gevraagde kwalificatie beschikbaar is en wordt bepaald wie wordt ingeschakeld. In de samenwerking tussen huisartsenposten (onderling en/of met) en ambulancezorg moet de vraag beantwoord worden of deze zorgtoewijzing centraal of decentraal ingericht kan worden en onder welke voorwaarden. 5.. Zorgverlening Afhankelijk van de zorgvraag vindt een (telefonisch) consult, een huisarts visite/inzet ambulance plaats. Hiermee krijgt de volgende stap in de triage vorm middels als het ware een fysieke triage. Op basis hiervan wordt een volgende actie ingezet en verslag gedaan in dossier. Dit wordt gevolgd door tenminste een overdracht aan de eigen huisarts. Het vastleggen van bevindingen bij de patiënt in een digitaaldossier maakt koppeling van informatie mogelijk. 8

9 6.. Overdracht na zorgverlening Nadat fysieke triage en vervolg acties hebben plaatsgevonden vindt een overdracht plaats. Een paar mogelijkheden: Huisarts op de post - eigen Huisarts Huisarts op de post Specialist Huisarts op de post - Ambulancezorgverlener (Centralist, Ambulanceverpleegkundige, Ambulancezorgbegeleider) Ambulanceverpleegkundige- Huisarts (HAP en/of eigen huisarts) Ambulanceverpleegkundige- Specialist Ambulanceverpleegkundige- Ambulanceverpleegkundige Te allen tijde vindt overdracht plaats aan de eigen huisarts middels een gestandaardiseerde methode, die digitaal ondersteund wordt. 9