De suikerbiet en haar teelttechniek

Transcriptie

1 KONINKLIJK BELGISCH INSTITUUT TOT VERBETERING VAN DE BIET VZW Molenstraat 45, B-3300 Tienen F De suikerbiet en haar teelttechniek PVBC PROGRAMMA VOORLICHTING BIET CICHOREI, IN HET KADER VAN DE PRAKTIJKCENTRA Rubriek opgesteld en medegedeeld onder de verantwoordelijkheid van het KBIVB, J.-Fr. Misonne Directeur KBIVB, met de financiële steun van de Vlaamse overheid. Onderzoeksprojecten en voorlichting van het KBIVB in 2010 Op de Algemene Vergadering van het KBIVB van 18 maart 2010 hebben de ingenieurs een kort overzicht gegeven van het activiteitenprogramma voor het lopende jaar. De belangrijkste projecten worden hierna kort samengevat. Enkele terugkerende activiteiten, evenals studies voor derden, worden niet vermeld. Het activiteitenprogramma wordt onderverdeeld in vier onderzoekslijnen : - De vermindering van input en pesticiden, volgens de Europese doelstellingen in De optimalisering van het industriële werktuig en de verlenging van de campagnes - De verhoging van de opbrengst - De bodembescherming en erosiebestrijding De activiteiten van het KBIVB omvatten eveneens : - De voorlichting - De begeleiding en dienstverlening Dankwoord Het KBIVB bedankt iedereen die zijn onderzoek en voorlichting stimuleert : - De sector Bieten-Suiker (en gedeeltelijk Cichorei-Inuline); - De overheid op Federaal niveau, Waals (Pilootcentra, Investeringen, DGARNE-Recherche, DGARNE-Développement), Vlaams (Praktijkcentra, IWT, VLIF, ADLO), Europees (INTERREG) en Provinciaal (Vlaams-Brabant); - De veredelaars van bietenzaad en andere vertegenwoordigers van de industrie. Een bijzondere dank aan de onderzoekers en waarnemers die bijdragen aan de goede werking van het onderzoek, alsook aan de andere Belgische centra (CRA-W, ILVO, Universiteiten, ) en aan de Europese collega s dank zij wie snellere conclusies ten voordele van de teelt worden getrokken. 1 VERMINDERING VAN DE INPUT & DE PESTICIDEN, EUROPESE DOELSTELLINGEN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN - ALGEMEENHEDEN Efficiënter spuiten met behulp van GPS GPS technieken laten toe preciezer te werken. Verschillende constructeurs bieden een grote waaier aan mogelijkheden aan. Het doel van het project is van een correcte onafhankelijke informatie te geven met een beoordeling van het aangeboden materiaal. De verschillende systemen die in aanmerking komen zijn: GPS, DGPS, RTK en gelijkaardige systemen. Het project beoogt de volgende doelstellingen te realiseren: het bekomen van gegevens over de praktische werking van GPS systemen, de bouw op een demotrekker, het testen van verschillende GPS-toepassingen en het communiceren naar de landbouwers toe. Verantwoordelijke van het project: PCLT Samenwerking: PCLT, PCA, LCG, KBIVB 1.2 HERBICIDEN EN ONKRUIDBESTRIJDING Onkruidbestrijding en herbicidenvergelijking in bieten De onkruidbestrijding in biet wordt moeilijker omwille van de terugtrekking g van de meeste EC-formuleringen (emulsie concentraat), gebonden aan het gebruiksverbod van de NPE-solventen (nonyl fenol ethoxylaten) op Europees vlak. De SC en SE formuleringen (Suspensie concentraat en Suspo-emulsies) bieden alternatieven maar vergen een hogere dosis fenmedifam (PMP) om een zelfde werkzaamheid te tonen. De werking van fenmedifam en desmedifam dient geoptimaliseerd te worden omwille van de aangekondigde verdwijning van diverse herbiciden. Twee veldproeven zullen aangelegd worden om de werkzaamheid en de selectiviteit van de gangbare g formuleringen te vergelijken, waarbij voor sommige de invloed van de dosis zal bepaald worden Invloed van geactiveerd bietenzaad op de onkruidbestrijding De veralgemening van zaadactivering heeft de laatste jaren de veldopkomst met ongeveer 2 dagen versneld. In vele gevallen durven de landbouwers (verkeerdelijk!) niet ingrijpen met een eerste FAR tijdens deze periode, hoewel lage FAR systemen zeer selectief zijn. In sommige gevallen zouden de dosissen, in functie van de onkruidbezetting, moeten verhoogd worden om doeltreffend te zijn. Deze studie bekijkt in hoeverre zulke systemen vroeger kunnen ingezet worden om betere onkruidbestrijding te bekomen Onkruidbestrijding in cichorei De proeven worden hoofdzakelijk gericht op moeilijk te bestrijden onkruidsoorten. Voortaan moet rekening gehouden worden met de toekomst en het verdwijnen van bepaalde actieve stoffen. Van de andere kant moet rekening gehouden worden met zulke onkruiden die hogere hoeveelheden vereisen dan erkend en de studie van nieuwe middelen. Het is eveneens interessant om het onderzoek op Dual - Frontier verder te zetten om bingelkruid en hondspeterselie te bestrijden. Ook de kostprijs en de gewasremming bij aanbevolen systemen moeten zo beperkt mogelijk blijven. Alle proeven worden aangelegd volgens een protocol dat een aantal "gezamenlijke" behandelingen met identieke producten en dosissen bevat. Deze laten een erkenning van producten en dosissen toe. Andere objecten die interessant geacht worden of overgelaten aan het oordeel van de projectverantwoordelijken worden eveneens bestudeerd. De groep "plantenbescherming" vergadert in het begin van het jaar om zijn protocollen te bepalen. Naast ganzenvoet en hondspeterselie, onkruiden die moeilijker te vernietigen zijn, zal bijzondere aandacht besteed worden aan "varkenskers" (Coronopus squamatus), vaak voorkomend in Henegouwen en het Noorden van Frankrijk. Verantwoordelijke van het project : PIBO, CPL-Vegemar, Cosucra 1.3 FUNGICIDEN EN ZIEKTEN Ziektenbestrijding en fungicidenvergelijking in bieten Studie van de rentabiliteit van de fungicidenbehandeling in functie van de behandelingsdatum, het gebruikte product en het aantal behandelingen. Vergelijking van de doeltreffendheid van de producten naargelang de aanwezige ziekte(n). Visuele evaluatie van de doeltreffendheid van de behandelingen en meting van de opbrengstparameters bij de oogst Rasgevoeligheid voor bladschimmelziekten in bieten Sommige rassen zijn minder gevoelig voor bladschimmelziekten (witziekte, cercospora, ramularia en/of roest). De rasgevoeligheid voor ziekten wordt een belangrijk criterium teneinde minder behandelingen uit te voeren en de kosten te drukken. Voorts loopt het aantal effectieve fungiciden het risico drastisch te verminderen naar aanleiding van het herzieningsproject van de Europese Richtlijn 91/414 CEE. Dit project heeft tot doel de variabiliteit van de rasgevoeligheid te tonen door de aanleg van waarnemingspercelen voor rassen. De evolutie van de ziekten zal voor alle rassen bestudeerd worden. Opbrengstproeven, met en zonder fungicide, moeten de belangstelling voor meer resistente rassen bewijzen en de selectie voor deze markt oriënteren. 04/2010 7

2 De rasgevoeligheid voor ziekten wordt een belangrijk criterium teneinde minder behandelingen uit te voeren en de kosten te drukken Rhizoctonia bruinwortelrot in bieten : Rasgevoeligheid Dit project heeft als doel verschillende dubbel resistente rassen rhizomanie-rhizoctonia te vergelijken in velden met een natuurlijke besmetting door Rhizoctonia solani. Deze proeven worden aangelegd volgens een stripproef (1 rij per ras) met verschillende herhalingen, waarbij één vatbaar ras op verschillende plaatsen in de proef gezaaid wordt. Ziekteontwikkeling tijdens de zomer en bij de oogst (oktober) wordt nauwkeurig waargenomen en in kaart gebracht. Bij een manuele rooi met een individuele quotering van alle bieten volgens een internationale schaal (schaal van 0-7), wordt een disease-indexindex berekend en wordt de resistentiegraad van de verschillende rassen bepaald Bladziekten in cichorei In cichorei wordt de druk van bladschimmelziekten steeds groter, waardoor verwacht wordt dat de rentabiliteit van de fungicidenbehandeling toeneemt. Haar rentabiliteit hangt af van de gevoeligheid van het cichoreiras en zal volgens de netto-wortelopbrengst, het inulinegehalte en de inulineopbrengst geëvalueerd worden voor 5 rassen. Verantwoordelijke van het project : POVLT 1.4 INSECTICIDEN EN PLAGEN Invloed van nematoden op de prestatie van de suikerbietenrassen Studie van de reactie van rassen met het tolerantiegen van B. maritima of het resistentiegen Hs1Pro1 van B. procumbens in aanwezigheid van het nematode Heterodera schachtii Beheer van nematoden door de rassenkeuze en de inplanting van tussenteelten De resistentie en semi-resistentie bieten (ttz tolerante) hebben een invloed op de vermeerdering van de nematoden. Op korte en middellange termijn, zou de keuze van het type ras een invloed kunnen hebben op de dynamiek (verhoging/verlaging) g/ g g) van de aaltjespopulaties p alsook op de selectiedruk. De goede keuze van planten gebruikt in de tussenteelt (bv. mosterd) is belangrijk: hun mate van resistentie tegen nematoden en hun inplanting worden bestudeerd Gevolgen van de verticale verdeling van nematoden en beheermoglijkheden Het KBIVB heeft onlangs gewezen op een significante aanwezigheid van bietencystennematoden in de diepere bodemlagen. Duitse studies wijzen ook in deze richting. Dit project beoogt te antwoorden over de gevolgen van deze aaltjespopulaties op de opbrengst alsook over de mogelijkheid om deze populaties te beheren met de teelten Plaagbestrijding & vergelijking van insecticiden in bieten Studie van de selectiviteit en de doeltreffendheid van nieuwe en oude moleculen in de behandeling van bietenzaad Bodeminsecten en insecten bij opkomst in cichorei Bodeminsecten (vooral ritnaalden, emelten en tripsen) veroorzaken regelmatig schade in de cichoreiteelt. Poncho Beta, zeer recent erkend in cichorei, kan doeltreffend zijn op ritnaalden, doch niet even goed als de Het KBIVB heeft onlangs gewezen op een significante aanwezigheid van bietencystennematoden in de diepere bodemlagen (30-60 cm). De invloed van de rassen en de tussenteelten worden op deze populaties bestudeerd. granulaatinsecticiden carbofuran en carbosulfan waarvan de erkenning ingetrokken werd. Over de werking van Poncho op tripsen en emelten bestaan weinig gegevens. Een proef zal aangelegd worden op een perceel dat gekend is voor de aanwezigheid van deze parasieten. Deze proef azl aangewend worden als communicatiemiddel naar de planters. Verantwoordelijke van het project : Cosucra 1.5 BEMESTING Bijdrage aan het Project Interreg «SUN» (Sustainable Use of Nitrogen) Het project "Verbetering van de kwaliteit van het water door een duurzamer beheer van stikstof en evaluatie op de schaal van het hydrogeologisch bekken" werd neergelegd door verschillende Franse en Belgische onderzoeksinstellingen die werken in de grensoverschrijdende zone Frankrijk-Wallonië vallend onder het Europees programma Interreg IV. Dit project zal over 3 jaar ( ) lopen. De taken worden over acht instellingen verdeeld, het ITB en het KBIVB zijn verantwoordelijk voor de stikstofbemestingsproeven in de biet, in hun respectievelijke streken. De operationele doelstellingen zijn : verbetering van de systemen voor bemestingsadvies, evaluatie van het effect van de landbouw op de uitspoeling van nitraat, de verspreiding van systemen bij instanties voor landbouwadvies, de aansporing van landbouwers om hun bemesting te beredeneren. Verantwoordelijke van het project : FSAGx, Nitrawal, INRA de Laon, LDAR (Laboratoire Départemental d Analyses et de Recherche, Laon), Chambre d Agriculture de l Aisne (Laon), ITB (Paris), KBIVB. Cofinanciering : Interreg IV Gebruik van bietenrassen die minder minerale stikstof vereisen Het bestuderen en bevorderen van bietenrassen die productief zijn maar die minder minerale stikstof vereisen. De proeven van 2010 zullen het gedrag van gecommercialiseerde rassen nagaan, waarvan sommige waarschijnlijk minder stikstof vereisen, volgens de resultaten van de proeven die tussen 2005 en 2009 bekomen werden. Er zullen in de proeven toenemende stikstofdosissen in rijentoediening toegepast worden (50, 100, 150 kg N/ha). In 2010 zullen de proeven rekening houden zowel met de toegediende minerale stikstof als met de stikstof vrijgekomen uit de bodem en de organische inbreng. De adviezen die door één van beide methodes worden aangeraden (N-Theoretisch, Azobil, ) zullen bevestigd worden volgens de optimale financiële opbrengst. De proeven zullen in 2 platforms van het KBIVB worden aangelegd. Bepaalde bietengenetica zullen in deze proeven getest worden, op vraag van selectioneurs. Cofinanciering : SPW, DGARNE-Développement, Selectiehuizen 2 OPTIMALISERING VAN HET INDUSTRIËLE WERKTUIG & DE VERLENGING VAN DE CAMPAGNES Bewaring van de bieten op lange termijn en bescherming tegen de vorst Dit project, aangevat in 2008, betreft de opvolging van bietenhopen op lange termijn. De interesse van dit project gaat meer bepaald naar de ontwikkeling van schimmels bij stockage in functie van de graaddagen. Aanleggen van proeven in reële omstandigheden, opvolging van hopen met verschillende gecommercialiseerde rassen en verschillende rooi- of bewaringsmodaliteiten (directe of uitgestelde afdekking). Opmaken van een model voor bewaring van bieten. Opvolging van de omstandigheden bij het rooien en de evolutie van de meteorologie gedurende de bewaring in de hoop. Cofinanciering : SPW, DGARNE-Développement 8 04/2010

3 Proeven over afdekken van hopen volgens verschillende modaliteiten worden opnieuw aangelegd door het KBIVB in Bewaring van de bieten op lange termijn : gedrag van de commerciële rassen Dit project heeft als doel de bewaringscapaciteit van verschillende commerciële rassen (of inschrijvingsfase) te verifiëren, door de suikerverliezen tijdens de stockage en de ontwikkeling van de schimmels te meten in het begin en op het einde van de campagne. De proeven worden ook uitgevoerd in geklimatiseerde ruimten met opvolging van de ademhaling. Cofinanciering : SPW, DGARNE-Développement, Selectiehuizen Dank zij een zeer doeltreffende infrastructuur (ademhalingskamer) kan het KBIVB het gedrag van de verschillende bietenrassen ten opzichte van de bewaring bestuderen Aanpassing van de suikerbietenteelt aan de klimatologische veranderingen en onderzoek naar nieuwe teeltstrategieën Dit nieuwe project bestaat er in om vroegtijdig te zaaien en zelfs het zaaien van herfstbieten te overwegen. De studie zal betrekking hebben op de effecten van deze nieuwe fytotechnie ten opzichte van de stikstofbemesting, de onkruidbestrijding, schieters, de impasse van fungicidenbehandelingen, het rooien in zomeromstandigheden en de levering op het einde van de zomer, de vermindering van grondtarra. Dit project zal eveneens de mogelijkheid bestuderen om een betere suikeren financiële opbrengst te verkrijgen, om te beantwoorden aan de verlenging van de campagnes door vroegtijdig zaaien, om een bodembedekking in de winter en een betere bescherming van de bodem (erosie) in de lente te verkrijgen. Samenwerking : FSAGx, CRA-W Cofinanciering : SPW, DGARNE-Recherche Opvolging van siloreinigers in bieten Siloreinigers zullen in werking worden in de toeleveringssectoren van de Tiense Suikerraffinaderij en Iscal Sugar. Het KBIVB zal bij voorkeur de reinigingssystemen g met verschillende concepten en van verschillende merken opvolgen : reiniger Ropa Euro Maus met opnametafel van 8 of 10m, Kleine RL 350V met opnametafel van 10 m en Holmer Terra Felis (Vario Clean indien werkzaam) met wachtbunker of opnametafel van 8 of 10 m. De doeltreffendheid van deze siloreinigers op grondtarra en productieverliezen zal opgevolgd worden op hopen afgedekt met zeilen (Toptex of andere). Er zullen metingen worden gedaan op de vermindering van grondtarra en de productieverliezen door wortelbreuk. Cofinanciering : VO ADLO Nationale studiedag «Bewaring op lange termijn» van bieten Een nationale studiedag zal in het begin van de campagne 2010 georganiseerd worden om de resultaten van het onderzoek uitgevoerd Het KBIVB voert proeven op siloreinigers uit om de impact op grondtarra en productieverliezen te meten in het kader van gebruik van zeilen van het type Toptex. door het KBIVB voor te stellen. De behandelde thema s zullen zijn : de bewaring van bieten op lange termijn, de afdekking van de hopen, de opname van silo s door siloreinigers, de vermindering van de grondtarra, de bescherming van de hopen tegen vorst, de ernst van de vorstschade, Andere specialisten zullen worden uitgenodigd om hun ervaringen te delen. Demonstraties in afdekken van bietenhopen zullen eveneens georganiseerd worden. Cofinanciering : VO ADLO, SPW-CP Interactie bewaring * rassen * rooidatum in cichorei Het doel van het project is de invloed van het oogsttijdstip van diverse rassen industriële cichorei te onderzoeken op de bewaring en de kwaliteit (gehalte fructose, gehalte glucose, inulinegehalte en de verhouding fructose/glucose). Verantwoordelijke van het project : POVLT Cofinanciering n ie ing : Vo ADLO Decompacteurs in cichorei Nut van de diepgronders tanden naar gelang de gebruiksomstandigheden. Het ILVO heeft de laatste jaren onderzoek uitgevoerd op het gebruik van diepgronders naargelang de gebruiksomstandigheden. De bedoeling is van een synthese op te maken en duidelijke boodschappen te communiceren naar de praktijk toe. Verantwoordelijke van het project : ILVO Evaluatie van de vorkenrooier Holmer in cichorei In 2009 heeft een bunkerrooier Holmer met een specifieke uitrusting cichorei met succes cichorei gerooid zowel in droge en natte omstandigheden. De bunkerrooier is met een ontbladeraar met 2 scharen uitgerust (één met stalen klepel en de tweede met rubbers), zonder kopmessen, met 6 paar trilscharen en een zeefrad met platte spijlen. Het objectief is het berekenen van deze geavanceerde techniek in termen van opbrengstvermeerdering, wortelbreuk, grondtarrareductie en eonomische doeltreffendheid. Deze metingen zullen uitgevoerd worden onder verschillende omstandigheden en in vergelijking met een referentiewerktuig. De werkgroep "mechanisatie" vergadert tijdens de maand juni teneinde de modaliteiten vast te leggen en het werk in het kader van de samenwerking met het ILVO te harmoniseren. Verantwoordelijke van het project : ILVO, CRA-W Informatie over siloreinigers en opslagplaatsen in cichorei Siloreinigers worden de laatste jaren meer en meer gebruikt. Het doel van dit project is de parameters te bestuderen die een optimale werking (verlaging grondtarra en beperking rooiverliezen) van de machines toelaten. In dit verband zijn de opslagplaatsen van zeer groot belang. Op basis van zijn expertise zal het KBIVB zijn raadgevingen voor suikerbieten aanpassen aan de cichorei, en indien nodig bijkomende metingen uitvoeren. 3 VERHOGING VAN DE OPBRENGST Officiële rassenproeven voor de erkenning en prestatie van de gecommercialiseerde bietenrassen Evaluatie van de teeltwaarde en het gebruik van betere erkende rassen in België, van de teeltwaarde en het gebruik van nieuwe rassen voorgesteld voor de erkenning op de Belgische rassencatalogus, van de onderscheidbaarheid van de erkende of nieuwe rassen en de genetische en landbouwkundige stabiliteit van de rassen in de loop van de laatste 3 jaren. Cofinanciering : Vo, SPW, Semzabel 04/2010 9

4 5 VOORLICHTING 5.1 WAARNEMINGSVELDEN EN WAARSCHUWINGSDIENST Wekelijkse waarnemingen en waarschuwing in bieten De waarschuwingsdienst van het KBIVB is gebaseerd op regelmatige waarnemingen in een netwerk van velden in de bietenstreek. De landbouwers worden geïnformeerd over de evolutie van de teelt, ziekten of plagen en de noodzaak van behandelingen. Deze adviezen worden verspreid via mail en de landbouwpers, de landbouwkundige diensten van de suikerfabrieken, de officiële diensten en via door bv. de evolutie van de gezondheidstoestand van de teelt te illustreren met cartografie. Sinds 2006 heeft het netwerk zich uitgebreid dank zij de medewerking van planters en specialisten van de biet. Sinds 2007 brengen al deze waarnemers direct hun gegevens in via de website van het KBIVB. Deze gegevens g worden verzameld en elke week behandeld door het KBIVB. Samenwerking : externe waarnemers Het KBIVB legt elk jaar 6 platforms met rassenproeven aan, in combinatie met andere soorten proeven. Andere meer specifieke proefsites (rhizoctonia bruinwortelrot, nematoden, ) worden eveneens aangelegd Kwaliteit van het bietenzaad : opkomstsnelheid en plantenbezetting Ieder jaar test het KBIVB het commercieel zaad verkocht aan de landbouwers. Naast de officiële kiemtesten voert het KBIVB eveneens testen om de kiemenergie te bepalen die beter gecorreleerd moeten zijn met de veldopkomst. Deze testen geven aan de landbouwer een nuttige informatie in verband met de voorzorgen te nemen bij het zaaien. De efficiëntie van de activeringsprocessen worden hier gemeten Evaluatie van de cichoreirassen op de catalogus Twee rassenproeven worden aangelegd: één door het PIBO op leemgrond (Tongeren in samenwerking met Orafti) en één door het POVLT in lichte zandleemgrond (Beitem, in samenwerking met Cosucra). Het rassenonderzoek van POVLT bevat ongeveer 11 rassen en probeert uit te maken welke rassen industriële cichorei het meest geschikt zijn voor de Vlaamse maritieme teeltomstandigheden. De belangrijkste facetten van het rassenonderzoek zijn netto-wortelopbrengst, de inuline opbrengst, de teeltveiligheid en de kwaliteit. Deze laatste heeft betrekking op het inulinegehalte, het fructose- en glucosegehalte en de verhouding fructose/glucose. Verantwoordelijke van het project : POVLT, PIBO 4 BODEMBESCHERMING EN EROSIE Ploeglozel Teelt Technieken in bieten Een onderzoeksproject IWT van 4 jaar ( ) wordt geleid in samenwerking met de KULeuven en het PCA. Dit project betreft de vergelijkende studie van decompactors en hun invloed op de opbrengst van verschillende teelten. Het omvat eveneens des studie van een hele reeks fysisch-chemische parameters van de bodem. Verantwoordelijke van het project : KULeuven Samenwerking : KBIVB, PCA Cofinanciering : Vo IWT, Syngenta Proeven met decompacteurs in het kader van de ploegloze teeltechnieken in teeltwisselingen worden uitgevoerd. De praktische toepassing van de techniek wordt bij de landbouwers toegelicht aan de hand van demonstratieve proeven Erosie en verdichting van de bodem in bieten In het kader van het project "Ploegloze teeltechniek" wordt een ander demonstratieproject geleid in het Pajottenland op vraag van de Provincie Vlaams-Brabant. De gegevens afkomstig van de waarnemingsvelden worden geïllustreerd met cartografie, regelmatig bijgewerkt Uitbreiding van het netwerk van waarnemingen in bieten In het kader van het PVBC wordt een financiering voorzien voor de uitbreiding van het netwerk waarnemingsvelden geleid door CPL- VEGEMAR en PIBO. De gegevens worden gecentraliseerd en behandeld door het KBIVB. Verantwoordelijke van het project : PIBO, CPL-VEGEMAR Wekelijkse waarnemingen en waarschuwing in cichorei De waarschuwingsdienst van het KBIVB is gebaseerd op regelmatige waarnemingen in een netwerk van velden in de streek van cichoreiproductie. De landbouwers worden geïnformeerd over de evolutie van de teelt, ziekten of plagen en de noodzaak van behandelingen. Deze adviezen worden verspreid via mail en de landbouwpers, de landbouwkundige diensten van de inulinefabrieken, de officiële diensten en via door bv. de evolutie van de gezondheidstoestand van de teelt te illustreren met cartografie. Sinds 2006 heeft het netwerk zich uitgebreid dank zij de medewerking van planters en specialisten van de cichorei. Sinds 2007 brengen al deze waarnemers direct hun gegevens in via de website van het KBIVB. Deze gegevens worden verzameld en elke week behandeld door het KBIVB. Samenwerking : externe waarnemers, SPW 5.2 WEBSITE Beheer van de website Op de website van het KBIVB ( worden praktische informaties, aanbevelingen en onderzoeksresultaten aan talrijke internauten voorgesteld. Om de site nuttig en aantrekkelijk te houden, door actualisering van de informatie en regelmatige aanpassing en verbetering ervan, vereisen een goede kennis van het beheer van een website. De website zal tevens informatie en aanbevelingen opnemen voor de industriële cichoreiteelt. 5.3 VOORDRACHTEN Wintervoordrachten in bieten & Onthaal Voor de voordrachten 2009/2010 zal het KBIVB zijn traditionele "Grote Voordrachten" vervangen door vergaderingen van een halve dag voor verschillende groepen (afgevaardigden CBB, landbouwkundigen van suikerfabrieken, landbouwindustrie, pers, officiële, Landbouw Comices ). Deze zullen in kleine groepen uitgenodigd worden te Tienen om de installaties van het Instituut en zijn proefmateriaal te bezoeken. De traditionele thema s van de vergaderingen (advies rassen, nematoden, wortelziekten, bladziekten, onkruidbestrijding, waarnemingsvelden, mechanisatie, vergelijking zaaimachines, reiniging en lading van hopen, bewaring op lange termijn, vermindering van stikstofbemesting, vroege zaai, inkuiling van de pulp, ) zullen aangekaart worden naargelang de desiderata van de deelnemers. Het KBIVB zal eveneens deelnemen aan vergaderingen in samenwerking met de Tiense Suikerraffinaderij, de groep ISCAL Sugar, de Coördinatie Comité s van Vlaanderen en Vlaamse Haspengouw. Samenwerking : Landbouwkundigendienst van de suikerfabrieken, Coördinatie Comité van Vlaanderen en Vlaamse Haspengouw, Landbouw Comices 10 04/2010

5 5.3.2 Wintervoordrachten in cichorei Elke jaar organiseren de producenten van inuline één grote en/of meerdere kleine voordrachten eind februari - begin maart. De proefresultaten, de laatste nieuwigheden en een oproep voor goede teeltpraktijken worden voorgesteld aan de planters. Verantwoordelijke van het project : Cosucra, Orafti Cofinanciering i i : Vo ADLO, SPW-CP 5.4 BEZOEK PROEFVELDEN Bezoek proefvelden in bieten met de SPW Er zullen bezoeken worden georganiseerd in de lente en/of op het einde van de zomer, om de ontwikkelingen van verschillende onderzoeksobjecten zichtbaar te maken en toe te lichten, zoals de onkruidbestrijding, de bestrijding van ziekten en plagen, de bemesting of de mechanisatie. Ter gelegenheid van deze bezoeken zullen presentaties van de resultaten van de proeven van vorige jaren of andere sites door middel van posters gemaakt worden Demonstratieplatform van de Vo in bieten In samenwerking met de dienst Voorlichting & Vorming van het Departement Vo-ADLO worden 2 demonstratieplatforms aangelegd te Melkwezer en Zwalm. Op deze platforms worden, naargelang de mogelijkheden, proeven op rassenkeuze, onkruidbestrijding, bemesting, vergelijking van diepwoelers (project IWT) en een waarnemingsveld aangelegd. Deze platforms zullen bezocht worden met de bietentelers en toegelicht door de ingenieurs van het KBIVB. Cofinanciering :Vo ADLO Bezoek proefvelden en demonstratieplatforms in cichorei Elk jaar organiseren de producenten van inuline proefveldbezoeken om de planters te informeren. Deze bezoeken zijn vooral nuttig om de doeltreffendheid en de selectiviteit van de onkruidbehandelingen te tonen. Zij dienen ook om de tussentijdse resultaten over bodembewerking, zaai, opkomst, rassen, groeistand, mede te delen. Deze bezoeken zijn een aanvulling op de informatie die tijdens de wintervergadering werd meegedeeld. Verantwoordelijke van het project : Cosucra, Orafti, PIBO 5.5 PUBLICATIES IN DE LANDBOUWPERS Technische pagina s in de Bietplanter en andere kranten Iedere maand publiceert het KBIVB technische h artikels in de centrale pagina's van "", verzonden naar bietentelers in Vlaanderen. Deze pagina s geven advies over seizoensgebonden thema s (rassen, bemesting, zaaien, insecticide- en fungicidenbescherming, raadgevingen voor het rooien, inkuilen van perspulp, bescherming van de bietenhopen tegen vorst, enz.). Ze vormen een belangrijk kanaal voor de verspreiding van de resultaten verkregen in de demonstratieproeven gefinancierd in het kader van het PVBC., SPW-CP Jaarverslag van de proefresultaten van het KBIVB In deze jaarlijkse brochure worden de samenvattingen van alle projecten uitgevoerd door het KBIVB in het afgelopen jaar gebundeld. Ze wordt in beperkte oplage uitgegeven t.a.v. vertegenwoordigers van de sector en de Officiële Diensten die het onderzoek subsidiëren. Deze informatie is tevens beschikbaar op de website van het KBIVB Fiche : Aanbevolen rassen in bieten Een geschikte rassenkeuze is primordiaal voor om een optimaal opbrengstpotentieel. Zij moet steunen op een goede kennis van de kenmerken van de rassen en van de omstandigheden waarin de rassen zullen groeien. Om de telers hierbij te helpen, zal het KBIVB een fiche uitgeven met de beschrijving van de aanbevolen rassen in Deze fiche, formaat A5 kleur recto-verso, wordt ingevoegd in van februari (± exemplaren in het Nederlands en ± exemplaren in het Frans) (editie van eind januari) Fiche : Folder ter voorstelling van het KBIVB Een brochure met een korte beschrijving van de voornaamste activiteiten van het Instituut en het gebruikte materiaal zal worden afgedrukt in een voldoende aantal exemplaren om gedurende meerdere jaren te kunnen uitdelen aan bezoekers en alle andere geïnteresseerden. Deze visitekaart zal ook beschikbaar zijn op de website van het Instituut Speciaal cichorei Nummer in de krant Het speciaal nummer wordt onderverdeeld in verschillende actualiteitsartikels gepubliceerd in de "Bietplanter". Door de artikels kunnen wij een update brengen over specifieke onderwerpen en algemene of specifieke informatie verspreiden voor fundamentele periodes in de teelt. De artikels maken het eveneens mogelijk om de resultaten van het toegepast onderzoek of demonstratieve acties in het kader van het centrum te verspreiden. De overgrote meerderheid van de cichoreiplanters ontvangen de Bietplanter. 5.6 DOCUMENTATIECENTRUM Beschikbaarstelling van bietenliteratuur & abonnementen Sinds 1932 verzamelde de afdeling Documentatie van het KBIVB wetenschappelijke en technische publicaties met betrekking tot de suikerbiet. Tussen 1990 en 2006 werden bibliografische referenties (abstracts) van de nieuwe publicaties opgenomen in de databank van de "Internationale Bibliotheek van de Biet" (B.I.B.). B Ze zijn allen opgenomen op de website van het KBIVB en beschikbaar op het Instituut. Verantwoordelijke van het project: KBIVB-PVBC 6 BEGELEIDING & DIENSTVERLENING Controle van de zaadkwaliteit van de gecommercialiseerde zaadloten in bieten Controle van de fysieke kwaliteit en de kiemkracht van het bietenzaad gecommercialiseerd in België, voor rekening van de suikerfabrieken. Het zaad moet voldoen aan de normen die worden vermeld in het lastenboek opgesteld op vraag van de Raad van Bestuur van het KBIVB. Cofinanciering : SUBEL Controle van de actieve stoffen in de zaadomhulling in bieten Voor enkele zaadloten, zullen bepaalde actieve stoffen gebruikt in het omhulsel door HPLC gedoseerd worden. Cofinanciering : SUBEL Beta Sana : Bijstand bij de identificatie van gezondheidsproblemen in bieten De Beta Sana dienst helpt de teler of zijn raadgever bij de diagnose van symptomen van ziekten, plagen en/of schimmels op bieten tijdens de groei of bij de oogst. Deze dienst omvat ook raadplegingen in het veld en voor gebrekkige perspulpsilo s Verzaaibaarheid op testbank van cichoreizaad De verzaaibaarheid testen geleid door het "Département Génie rural" (CRA-W) dienen om abnormaal gedrag van een zaadlot bij de zaai te identificeren. De testen worden uitgevoerd in een laboratorium vóór de distributie van de loten. De testen worden uitgevoerd op een automatische testbank die de verzaaibaarheid, de aanwezigheid van dubbels en ontbrekende zaden opspoort en dit voor verschillende zaai- elementen. In totaal worden ongeveer 15 zaadloten op 5 zaai-elementen ontleed. Voor sommige zaadloten worden verschillende instellingen van de zaai-elementen uit geprobeerd. Enkele testen worden eveneens uitgevoerd tijdens het omhullingproces om de industriëlen hierin te helpen. Verantwoordelijke van het project : CRA-W, Département de Génie Rural Zaadcalibratie met Bonner in cichorei Het zaadkaliber is een belangrijke factor, te controleren vooraleer het zaad aan de landbouwers uit te delen. Deze controle wordt uitgevoerd door het KBIVB met het Bonner-systeem (zeefsysteem). Elk jaar wordt het kaliber van een twintigtal stalen bepaald Kiemenergie en kiemkracht in cichoreizaad De kiemkracht- en kiemenergie bepaling worden uitgevoerd door het Laboratorium Zaadontleding te Merelbeke, een erkend labo van de Vo, door middel van testen in klimaatkamer. Op aanvraag van Beneo-Orafti, worden commerciële zaadloten gekiemd aan 10 C op substraat en op verschillende diepten gedurende 180 graaddagen. Verantwoordelijke van het project : Cosucra, Orafti, KBIVB Samenwerking : POVLT, KBIVB-PVBC Afkortingen ADLO : Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling Vo CBB : Confederatie van de Belgische Bietplanters CP : Centre Pilote CPL-VEGEMAR : ex CHPTE-CEFA CEFA, Waremme CRA-W : Centre de Recherches Agronomiques Wallon (Gembloux) DGARNE : Direction générale Opérationnelle de l'agriculture, des Ressources naturelles et de l'environnement - SPW FSAGx : Faculté des Sciences Agronomiques de Gembloux, actuellement Gembloux Agro-Bio Tech ILVO : Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (Merelbeke). ITB : Institut Technique de la Betterave Industrielle (Paris) IWT : Instituut voor de Aanmoediging van innovatie door Wetenschap en Technologie in Vlaanderen KBIVB (IRBAB) : Koninklijk Belgisch Instituut tot Verbetering van de Biet KULeuven: Katholieke Universiteit Leuven PCA: Interprovinciaal Proefcentrum voor de Aardappelteelt (Kruishoutem) PIBO : Provinciaal Instituut voor Biotechnisch Onderwijs (Tongeren) POVLT : Provinciaal Onderzoek- en Voorlichtingscentrum voor Land- en Tuinbouw (Rumbeke-Beitem) PVBC: Programma Voorlichting Biet Cichorei. i Programme Vulgarisation Betterave Chicorée SPW : Service Public de Wallonie (Waalse overheid) SUBEL : Société Générale des Fabricants de Sucre de Belgique Algemene Maatschappij der Belgische Suikerfabrikanten VLIF : Vlaams Landbouwinvesteringsfonds Vo : Vlaamse overheid 04/