Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal Vergaderjaar Vluchtelingenbeleid Mr. 33 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN JUSTITIE Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal 's-gravenhage, 23 juni 1987 Hierbij bied ik u, conform mijn gedane toezegging, een notitie aan over de uitvoering van de op 1 5 april 1987 door de regering genomen maatregelen tot versnelling van de asielprocedure. Omtrent deze maatregelen heeft op 9 april 1987 uitvoerig overleg plaatsgevonden tussen de Tweede Kamer en de regering. Het Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur is thans bezig met de voorbereiding van maatregelen tot opvang van asielzoekers, waaromtrent op 9 april 1987 ook uitvoerig met de Tweede Kamer van gedachten is gewisseld. De Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur zal op korte termijn de Tweede Kamer van de voortgang hieromtrent op de hoogte houden. De Staatssecretaris van Justitie, V. N. M. Korte-van Hemel Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 33 1

2 1. Inleiding Ten vervolge op het debat in de Tweede Kamer der Staten-Generaal op 9 april jongstleden inzake de nota Vluchtelingenbeleid wordt hierbij een notitie aangeboden over de uitvoering van de op 15 april jongstleden door de regering getroffen maatregelen ter versnelling van de asielprocedure. De inmiddels doorgevoerde wijzigingen zijn weergegeven in onderdeel B7 van de Vreemdelingencirculaire 1982 en onderdeel B7 van de Grensbewakingscirculaire De tekst hiervan is op 4 mei 1987 aan de Tweede Kamer toegezonden. Binnenkort (bij het verschijnen van het eerstvolgende supplement) zal een en ander worden gepubliceerd in de Staatscourant. De wijzigingen in de asielprocedure zijn nog te kort van toepassing om reeds thans tot een volledige evaluatie te kunnen komen; niettemin kan een overzicht worden gegeven van de toepassing tot dusver en kunnen reeds enige conclusies voor de komende tijd worden getrokken. Dat overzicht treft men hierna aan. De procedure heeft er voorshands toe bijgedragen dat het aantal duidelijk ongegronde asielverzoeken is afgenomen en het aantal beslissingen is vergroot, zulks met behoud van de benodigde rechtswaarborgen voor de asielzoeker. 2. Ontwikkeling aanbod aantal asielverzoeken sinds 15 april j.l. Het aantal asielverzoeken bedroeg dit jaar in: maart: 1922 april: 1683 mei: 1020 juni 1 t/m 1 5: 352, waarvan 221 in de 4 grote gemeenten. Vanaf 15 april tot 15 juni zijn in deze vier gemeenten in totaal asielverzoeken ingediend; in het gehele land Ongeveer 80% van de asielverzoekers meldde zich dus in deze vier gemeenten. Hierna is het aantal asielzoekers weergegeven, gesplitst naar de meest voorkomende nationaliteiten over de periode januari t/m mei Januari Februari Maart April Mei Afghanistan Bangla Desh Ethiopië Ghana India Iran Libanon Pakistan Polen Sri Lanka Suriname Syrië Turkije Zaire Overigen Totaal Het aantal verzoeken loopt, naar het zich laat aanzien ook door de wijzigingen in de procedure, sterk terug. Men moet evenwel nog voorzichtig zijn met het trekken van conclusies uit deze cijfers. Tweede Kamer, veraaderjaar , , nr. 33 2

3 3. Schets wijziging asielprocedure- en toepassing 3.1. De wijzigingen in de asielprocedure zijn van organisatorische en van procedurele aard Organisatorische maatregelen In de vier steden met de grootste toeloop (Amsterdam, 's-gravenhage, Rotteram en Utrecht) zijn in asielzaken gespecialiseerde ambtenaren van het Ministerie van Justitie geplaatst om op asielverzoeken te beslissen. Tevens zijn extra contactambtenaren van het ministerie ingezet voor het horen van asielzoekers en personeel van de Koninklijke Marechaussee ter ondersteuning van het werk van de vreemdelingendiensten aldaar Wijzigingen in de procedure De procedure is, voorzover thans hier van toepassing, op de volgende punten aangepast: 1. In geval een asielverzoek als duidelijk ongegrond of misbruik van de procedure wordt beoordeeld, wordt door het Ministerie van Justitie, in overeenstemming met het Ministerie van Buitenlandse Zaken, zoveel mogelijk onmiddellijk een beslissing genomen op basis van de door het hoofd van plaatselijke politie verzamelde gegevens. 2. In geval de asielzoeker afkomstig is uit een staat waarmee een terugname-overeenkomst bestaat en de aldaar bevoegde autoriteiten instemmen met wedertoelating, wordt door de Staatssecretaris van Justitie een bijzondere aanwijzing gegeven aan het hoofd van de plaatselijke politie tot uitzetting van de asielzoeker naar bedoeld land (artikel 22.2 Vw). Alsdan kan uitzetting worden geëffectueerd voordat een beslissing omtrent vluchtelingschap is genomen. 3. In geval een asielzoeker zich meldt op een Nederlandse luchthaven en voorafgaand aan zijn komst heeft verbleven in België, de Bondsrepubliek Duitsland, Canada, Denemarken, Frankrijk, Groot-Brittannië, Luxemburg, Noorwegen, Oostenrijk, de Verenigde Staten van Amerika, Zweden of Zwitserland en daar, indien vluchteling, genoegzame bescherming genoot of had kunnen genieten tegen refoulement en hij in dat land, naar het oordeel van de Staatssecretaris van Justitie, verbleef of had kunnen verblijven, onder ter plaatse niet als abnormaal aan te merken omstandigheden wordt door de staatssecretaris een bijzondere aanwijzing gegeven op grond van artikel 6 Vw tot weigering van de toegang tot Nederland. 4. Asielzoekers die zich aan de oostgrens melden wordt in beginsel de toegang geweigerd. Hun wordt kenbaar gemaakt dat zij zich voor het indienen van een asielverzoek kunnen wenden tot een Nederlandse diplomatieke of consulaire vertegenwoordiging in de Bondsrepubliek. 5. Indien naar het oordeel van de Staatssecretaris van Justitie een asielverzoek duidelijk ongegrond is of is aan te merken als misbruik van de asielprocedure, wordt een kortere vertrektermijn dan de gebruikelijke 30 dagen gegeven (in de praktijk zeven dagen). Binnen die termijn dient de asielzoeker een kort geding aan te spannen. Hij mag in dat geval in Nederland de uitspraak van de president van de arrondissementsrechtbank afwachten Toepassing van de nieuwe asielprocedure Extra menskracht Als uitvloeisel van de door de Ministerraad op 27 maart jongstleden goedgekeurde personeelsmaatregelen zijn vanaf 25 mei jongstleden 25 ambtenaren van de Koninklijke Marechaussee ter beschikking gesteld van het Ministerie van Justitie en gedetacheerd in de vier gemeenten, met Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 33 3

4 name ter ondersteuning van de vreemdelingendiensten bij hun werkzaamheden in de asielprocedure. Tevens wordt nog enig Marechausseepersoneel ter beschikking gesteld van de Centrale Recherche Informatiedienst ten behoeve van de controle van dactyloscopische signalementen van asielzoekers (ter onderkenning van dubbele asielaanvragen in verschillende gemeenten). Bij genoemde Ministerraadsbesluit zijn tevens 40 extra medewerkers ten behoeve van het Ministerie van Justitie toegestaan. Het betreft 40 ambtenaren ten behoeve van de Directie Vreemdelingenzaken. De werving is gaande De selectie zal spoedig worden afgerond. De Minister van Justitie heeft op 1 mei jongstleden een brief gezonden aan de vergadering van presidenten van arrondissementsrechtbanken met een voorstel voor toedeling van de 10 ten behoeve van de rechterlijke organisatie ter beschikking gestelde plaatsen. Over de aanwijzing van twee vice-presidente \.v -echtbanken die zullen worden vrijgesteld van andere werkzaamheden ten einde zich volledig te kunnen wijden aan kort gedingen in asielzaken is inmiddels met de rechterlijke macht overeenstemming bereikt Naar verwacht rg ;a de -\ uil ing van de 10 plaatsen binnen enkele weken zijn bes ag \' ge" Inzet depate'"e-t3'":?:enaren in de vier grote gemeenten In verband mei de ge~~ee^te,%e voorbereiding (huisvesting, materieel en dergelijke: is op.e-sc~ ende data begonnen: Amsterdam 'f apt 's-gravenhage: 17 april Utrecht: 21 april Rotterdam: 8 me Thans is het me-e ee.5" ze ceschikbare contactambtenaren werkzaam in deze :e~ee:e- Dok zijn in elk dezer gemeenten een of meer gekwalificee-;e ;e: ;te~e"t3'e ambtenaren geplaatst voor het beslissen op asielverzoe' e' ~' :e- ondersteuning van de vreemdelingendiensten, ter uitvoe' ntg. ar de geri omen beslissingen. Er is een goede e" r.a_.'.e samenwerking tussen de onderscheiden vreemdelingendie';:e- e' re - gezette justitiemedewerkers ten einde de procedure sne! cc.". e'="t.'.occ te doen verlopen Schets gang var za<e r ~ ce / er grote gemeenten In de diverse ge"ee"e'.vo'ce' ae administratieve gegevens van de asielzoeker zovee moge / c 'eet bij eenmelding verzameld. In een substantie aa-ta ge.e.e' «vordt tevens dezelfde dag een interview omtrent de as e " '.' e.e' ger ouden en een beslissing genomen. Voorzover het aanboc ea'.e-zoe^e' de behandelcapaciteit te boven ging, is zoveel moge / ee- afspraak gemaakt voor de navolgende dagen. Met name wordt gestreefd r aar eer snelle behandeling van asielverzoeken van vreemde! ' ge'. ; ;'.v e ee' grotere groep naar Nederland komt met zeer zwakke asielmotieven. In geval reeds bij aanmelding blijkt van zwaardere motieven is het gehoor door de COf tactambtenaar uitgesteld. Verzoeken waarbij tijdens het gehoor door de contactambtenaar sterkere asielmotieven blijken, worden door de lokaal geplaatste justitiemedewerkers ter beoordeling voorgelegd aan het ministerie (afdeling Asielzaken). Vanzelfsprekend wordt elk verzoek individueel behandeld en beoordeeld. Bij het interview kan steeds een advocaat of hulpverlener aanwezig zijn. Hiervan wordt slechts in een zeer beperkt aantal gevallen gebruik gemaakt. In veel gevallen zijn ook asielzoekers geïnterviewd die zich reeds voor 15 april hadden aangemeld en is op dezelfde dag beslist op Tweede Kamer, veraaderjaar , , nr. 33 4

5 het verzoek. In ongeveer 10% der gevallen is het asielverzoek ingetrokken voordat een beslissing was genomen, vrijwel steeds tijdens het gehoor door de contactambtenaar. In een aantal gevallen zijn asielzoekers nog vóór het gehoor weggelopen en hebben zich aan verder toezicht onttrokken; eveneens is het enkele malen voorgekomen dat asielzoekers zich, vóór zij gehoord waren omtrent hun motieven, vrijwillig meldden voor terugkeer naar het land van herkomst. In geval de beslissing afwijzend is, wordt aan de vreemdeling in het algemeen een termijn van 30 dagen gegeven voor vertrek uit Nederland. In geval van een duidelijk ongegrond verzoek of misbruik van de procedure is deze termijn zeven dagen. Van het geven van een vertrektermijn kan slechts worden afgezien in het belang van de openbare rust, de openbare orde of de nationale veiligheid (artikel 24 Vreemdelingenwet). Deze criteria zijn nader uitgewerkt in hoofdstuk A6 van de Vreemdelingencirculaire. In een aantal gevallen is op grond van deze criteria besloten de betrokken vreemdeling in bewaring te nemen ter fine van verwijdering. Voor zover zulks in verband met het ontbreken van geldige reisdocumenten noodzakelijk was, is in deze gevallen na het uitreiken van de afwijzende beschikking, een laissez-passer aangevraagd en verkregen via de diplomatieke vertegenwoordiging van de Staat waarvan de betrokkene onderdaan was. Tot nu toe heeft in 25% van de gevallen waarin na 15 april jongstleden in de grote gemeenten een afwijzende beslissing is genomen, effectief verwijdering plaatsgevonden. Er bestaat nog onvoldoende inzicht in hoeverre diegenen aan wie een vertrektermijn van zeven dagen is gegeven en niet of niet tijdig rechtsmiddelen heeft aangewend zelf zijn vertrokken uit Nederland Aantallen aanmeldingen en beslissingen in de vier grote gemeenten In de vier grote gemeenten zijn vanaf het tijdstip van toepassing van de nieuwe procedure tot en met 1 5 juni asielverzoeken ingediend. In die periode zijn 1518 asielzoekers geïnterviewd, onder wie ook velen die reeds vóór 15 april jongstleden een asielverzoek hadden ingediend. - Aantal afwijzende beschikkingen: Aantal intrekkingen asielverzoek: 155 (vrijwel steeds tijdens gehoor met contactambtenaar). - Na gehoor weggelopen: Verwijderd uit Nederland: Bijzondere aanwijzing ex artikel 22.2 Vw: 7. - Doorverwezen naar ministerie: Bij ruim 800 na 1 5 april jongstleden ingediende verzoeken is nog geen gehoor gehouden vanwege capaciteitsproblemen (onder meer tolken) en omdat - in het algemeen - in een substantieel aantal gevallen reeds bij aanmelding van mogelijk zwaardere asielmotieven bleek. In deze gevallen wordt in de komende tijd alsnog zo spoedig mogelijk een gehoor gehouden Behandeling asielverzoeken van in andere steden verblijvende vreemdelingen In enkele gemeenten buiten de vier genoemde wordt onderzocht in hoeverre beslissingen kunnen worden genomen op basis van reeds gehouden gehoren door de plaatselijke politie. Hierdoor is vereist dat het door de plaatselijke politie gehouden gehoor alle elementen bevat om een verantwoorde beslissing mogelijk te maken. Op deze wijze zijn thans in bij voorbeeld Arnhem, Breda, Eindhoven en Tilburg ruim 200 beschikkmgen genomen. Thans wordt een dergelijk onderzoek ingesteld in Nijmegen. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 33 5

6 Het ligt in de bedoeling dat beslissingsambtenaren van het ministerie ook andere steden bezoeken en zoveel mogelijk ter plaatse beslissingen nemen op verzoeken. De verwachting is dat hierdoor de behandelcapaciteit hoger kan zijn dan thans nog het geval is. Voorts is een project in voorbereiding dat erin voorziet dat op het eind van 1988 de achterstand in de behandeling van eerste aanleg asielverzoeken is ingelopen. Thans moet nog in ongeveer 4500 zaken een gehoor worden gehouden. Dit aantal is ontstaan door de groeiende discrepantie tussen aantal asielverzoeken en behandelcapaciteit. Het nieuw aan te trekken personeel zal voor een belangrijk deel worden ingeschakeld bij het wegwerken van de bestaande achterstand Rechtsbescherming In geval afwijzend wordt beslist op een asielverzoek wordt bij uitreiking van de beschikking de vreemdeling met behulp van een tolk gewezen op de mogelijkheid van het raadplegen van een raadsman en aanwenden van rechtsmiddelen (dit geldt ook in geval van toepassing van de artikelen 22.2 of 6.2 Vw). Het wordt de vreemdeling in het algemeen toegestaan de uitspraak van de president van de arrondissementsrechtbank af te wachten met dien verstande, dat, indien de vreemdeling is aangezegd binnen zeven dagen ons land te verlaten, hij binnen deze termijn het kort geding dient te hebben aangespannen. Hierbij zij aangetekend dat zulks uitzondering kent in geval het kort geding door in redelijkheid niet aan de vreemdeling toe te rekenen omstandigheden later is aangespannen. Een en ander wordt van geval tot geval op het Ministerie van Justitie beoordeeld. Het aantal na afwijzing van het asielverzoek aangespannen kort gedingen neemt zeer sterk toe. Het aantal tussen 15 april en 15 juni jongstleden aangespannen kort gedingen bedraagt 520 (waarvan 52 betrekking hebben op beslissingen die vóór 15 april jongstleden zijn genomen). Inmiddels is in de vier grote gemeenten in een aantal zaken waarin een beslissing is genomen op een asielverzoek onder de regels van de gewijzigde procedure door de president van de arrondissementsrechtbank in kort geding een uitspraak gedaan. Tot nu toe (1 5 juni) zijn vrijwel alle vorderingen afgewezen. In één geval betrof het een zaak waarin een bijzondere aanwijzing was gegeven op grond van artikel 22.2 Vw. Hierin is door de president van de arrondissementsrechtbank te Groningen geoordeeld dat in casu het terugnameland (België) niet als eerste opvangland kan gelden vanwege het feit dat een (vrijwel) rechtstreekse doorreis naar Nederland had plaatsgevonden. De Staat heeft appèl aangetekend Asielzoekers op Schiphol/aan de grens Alle asielzoekers worden gehoord door een contactambtenaar, waarna een beslissing wordt genomen omtrent het al dan niet toelaten tot Nederland. Op vrijwel alle verzoeken is door middel van een schriftelijke beschikking ex artikel 1 5 Vw beslist. Slechts in één geval is een schriftelijk gegeven bijzondere aanwijzing ex artikel 6.2 Vw geëffectueerd. Het aantal asielzoekers op Schiphol is teruggelopen ten opzichte van het aantal aanmeldingen in dezelfde periode in 1986: 1986 t/m 1 juni: t/m 1 juni: 189. Aan het merendeel der asielzoekers is dit jaar toegang tot Nederland verleend in afwachting van de beslissing op het verzoek. In totaal werden dit jaar na rechterlijke toetsing 56 vreemdelingen verwijderd. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 33 6

7 Deze hielden tot hun vertrek verblijf in transit in de verblijfsaccommodatie op de luchthaven Schiphol. Voor zover bekend heeft zich vanaf 15 april jongstleden aan de oostgrens geen vreemdeling gemeld bij een officiële grensovergang met een verzoek om politiek asiel. 4. Totaaloverzicht beslissingen vanaf 15 april t/m 11 juni (inclusief van de vier grote steden) Voor het aantal in de afgelopen maanden ingediende asielverzoeken wordt verwezen naar paragraaf 2 van deze notitie. Het totaal aantal beslissingen vanaf 15 april jongstleden t/m 11 juni is Het aantal afwijzingen (inclusief 16 maal toepassing van artikel 22.2 Vw en éénmaal artikel 6 Vw) is (Gedeeltelijk) ingewilligd zijn 118 verzoeken: A status: 23 B status: 67 Vergunning tot verblijf: Overleg met Vluchtelingenwerk en Amsterdamse advocatuur In de achterliggende weken zijn kritische geluiden vernomen over de toepassing van de gewijzigde procedure. Naar aanleiding van dergelijke geluiden uit de Amsterdamse advocatuur heeft op mijn initiatief op 5 juni jongstleden overleg plaatsgevonden over de proceduretoepassing tussen vertegenwoordigers van de Amsterdamse advocatuur, Vluchtelingenwerk, de Vreemdelingendienst te Amsterdam en ambtenaren van het Ministerie van Justitie. Ook het bestuur van Vluchtelingenwerk heeft in een overleg met mij op 1 juni jongstleden een aantal kritische kanttekeningen geplaatst en voorstellen gedaan voor aanpassing van de procedure. In een drietal door Vluchtelingenwerk met naam genoemde zaken waarin sprake zou zijn van te snelle verwijdering heb ik een onderzoek ingesteld. Ik verwijs voor het resultaat hiervan naar de bijlage bij deze notitie. Ten aanzien van de asielprocedure zijn vooral kanttekeningen gezet bij de vereiste zorgvuldigheid van de procedure (kort gehoor, snelle beslissing, snelle verwijdering, frequente inbewaringstelling) en is verzocht om in geval bij de afwijzende beslissing is bepaald de vreemdeling onmiddellijk te verwijderen, deze in elk geval 24 uur uit te stellen ten einde de vreenv deling en advocatuur de gelegenheid te geven zich te beraden op procedurele stappen. Verder is aangedrongen op het voorlezen van het rapport van gehoor aan de asielzoeker en het door deze voor akkoord doen tekenen. Ook is mij verzocht om geen rechtsgevolg te geven aan verklaringen van in bewaring gestelde asielzoekers (intrekking verzoek) dan nadat een advocaat hierover contact heeft gehad met betrokkenen. Binnenkort vindt - weer - overleg plaats met advocatuur en VluchtelingenWerk over deze punten. 6. Terugblik op proceduretoepassing 6.1. Doelstelling Doelstelling van de thans geldende procedure is sneller duidelijkheid te geven over de gegrondheid van een asielverzoek en hierdoor de stroom van verzoekers met duidelijk ongegronde asielmotieven af te remmen, zodat de positie van bonafide asielzoekers niet in de knel komt. De wijziging van de procedure heeft hieraan - naar zich laat aanzien - tot nu toe bijgedragen. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 33 7

8 6.2. Beoordeling toepassing in de praktijk De toepassing van de nieuwe procedure en werkwijze heeft tot een sterke toename van het aantal behandelde zaken geleid. Met name de uitplaatsing van departementale ambtenaren naar de grote steden voor het ter plaatse beslissen op verzoeken en het - waar geïndiceerd - voorbereiden van verwijdering bleek van invloed. In enkele gevallen (Amsterdam en Utrecht) waren aanloopmoeilijkheden te constateren, waaronder contacten met raadslieden. In elk der steden bestaan afspraken tussen de advocaten en lokale vreemdelingendiensten over het verlenen van rechtshulp aan asielzoekers wier asielverzoek is afgewezen. Voor wat betreft de Amsterdamse situatie kunnen deze nog wat worden verbeterd. Het hoofd van de vreemdelingendienst aldaar heeft de rechtshulpverleners voorgesteld het advocatenpiket permanent aanwezig te doen zijn op de Vreemdelingendienst om - zo nodig - onmiddellijk een vreemdeling terzijde te kunnen staan. Kritiek als zouden de gehoren te kort en onvolledig zijn kan ik niet onderschrijven: voortdurend wordt de contactambtenaar voorzien van de benodigde informatie en waar nodig gewezen op de wijze waarop een gehoor dient plaats te vinden. Bovendien wordt de asielzoeker in de gelegenheid gesteld om al zijn motieven aan de interview-ambtenaar duidelijk te maken. In de praktijk zijn er nog niet voldoende praktische mogelijkheden om tegemoet te komen aan de wens van Vluchtelingenwerk om een rapport van gehoor door te nemen met de asielzoeker en deze voor akkoord te doen tekenen. De vereiste snelheid van werken, de gegeven betrouwbaarheid van de rapporten en de beschikbare interview-capaciteit afwegend, kan zulks vooralsnog niet worden gerealiseerd. In de procedure wordt afgegaan op de eigen verklaringen van de asielzoeker, afgelegd ten overstaan van de administratie. Ik doel hier op de situatie dat de asielzoeker zelf te kennen geeft geen raadsman te willen raadplegen of besluit geen rechtsmiddelen te willen aanwenden na afwijzing van zijn verzoek. Dit geldt evenzeer als de vreemdeling te kennen geeft het asielverzoek te willen intrekken. Het ligt dan ook niet in de lijn om slechts dan rechtsgevolg te geven aan verklaringen van de asielzoeker dan na contact met een raadsman. Wel zal erop worden toegezien dat de asielzoeker zijn verklaring in alle vrijheid kan afleggen en ondertekenen. Indien een asielzoekerte kennen geeft een raadsmante willen consulteren is dit reden voor uitstel van vertrek, mits een raadsman binnen redelijke tijd reageert. In geval van inbewaringstelling wordt steeds een raadsman geïnformeerd. Goede afspraken op lokaal niveau tussen (rechts)hulpverleners en vreemdelingendienst (zullen) worden gestimuleerd en gerespecteerd. Ik merk hier op dat de gronden voor inbewaringstelling niet zijn veranderd. In dit verband wijs ik erop dat onderdeel van hoofdstuk B7 van de Vc 1982, waarin is weergegeven in welke gevallen een kortere vertrektermijn dan 30 dagen wordt verleend, niet tot gevolg heeft dat asielzoekers na afwijzing van hun verzoek niet meer in bewaring kunnen worden gesteld ter fine van uitzetting. De gronden voor inbewaringstelling zoals weergegeven in artikel 26 Vreemdelingenwet, zijn ongewijzigd, evenals de uitwerking daarvan in A7 van de Vreemdelingencirculaire Van bijzonder belang bij de toepassing van procedure is de coördinatie. Op het departement zijn speciale coördinatoren aangesteld voor afstemming van het werk van de uitgeplaatste departementale ambtenaren en - waar nodig - van de vreemdelingendiensten. Tweede Kamer, vergaderjaar , nr. 33 8

9 7. Conclusies De gewijzige procedure komt tegemoet aan de beoogde doelstelling: versnelling van de procedure met behoud van voldoende rechtswaarborgen. Het tot nu toe zichtbare resultaat maakt het wenselijk de gekozen samenwerking en organisatie in de vier grote gemeenten uit te breiden naar andere plaatsen. Daarbij wordt gedacht aan regionale concentratie van de behandeling van asielverzoeken, waarbij - in de nabije toekomst - de opvangcentra voor asielzoekers, zoals het Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur deze thans in voorbereiding heeft, ook zullen worden betrokken. Hierbij is nodig een strakke coördinatie vanaf dit departement ter waarborging van een uniforme toepassing van regels en criteria. Tot dusver is de procedure in het algemeen verantwoord toegepast, ook voor wat betreft de rechtshulp en rechtsbescherming. Slechts in een van de drie door Vluchtelingenwerk gesignaleerde zaken is er sprake van een omissie met betrekking tot het inschakelen van de advocatuur bij een inbewaringstelling van een asielzoeker wiens asielverzoek was afgewezen. Het hoofd van de plaatselijke politie heeft dit ook zelf onderkend. Naar mijn oordeel zullen de ontwikkelingen in de komende tijd nog moeten worden afgewacht om tot een meer omvattende - en meer definitieve - evaluatie te komen van de procedure. Ik stel mij voor hierover, waaronder de (rechts)hulpverlening regelmatig contact te onderhouden met de belangrijkste bij de toepassing van de procedure betrokken instanties, waaronder (rechts)hulpverleningsorganisatie en de advocatuur. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 33 9

10 BIJLAGE I Naar aanleiding van op 29 mei jongstleden door Vluchtelingenwerk geuite klachten over toepassing van de asielprocedure te Amsterdam in verband met een te snelle verwijdering van drie met naam genoemde asielzoekers, na afwijzing van hun verzoek, heb ik een onderzoek ingesteld, waarbij het volgende is gebleken: 1. Een vreemdeling van Ghanese nationaliteit diende op 8 mei jongstleden een asielverzoek in. Op dezelfde dag is betrokkene gehoord door een contactambtenaar van het Ministerie van Justitie en is zijn verzoek afgewezen. Het hoofd van de plaatselijke politie is geïnstrueerd dat betrokkene geen vertrektermijn diende te worden verleend. Bij de uitreiking van de beschikking is betrokkene gewezen op de mogelijkheid van rechtshulp voor het aanwenden van rechtsmiddelen. Betrokkene heeft daarvan geen gebruik gemaakt. Betrokkene is vervolgens in bewaring gesteld ter fine van verwijdering die de volgende dag kon plaatsvinden. In alle gevallen van inbewaringstelling wordt door het hoofd van de plaatselijke politie het Amsterdamse advocatenpiket op de hoogte gesteld. In dit geval is dit echter, door de grote hoeveelheid werk, uitgebleven. Dit is, naar ook het hoofd van de plaatselijke politie te Amsterdam stelt, een omissie. 2. Een vreemdeling van Turkse nationaliteit diende op 8 mei 1987 een asielverzoek in. Dit verzoek is op 12 mei 1987 afgewezen. Daarbij is het hoofd van de plaatselijke politie geïnstrueerd betrokkene geen vertrektermijn te verlenen. Bij de uitreiking van de beschikking is de vreemdeling met behulp van een tolk in de Turkse taal gewezen op de mogelijkheid om middels een advocaat rechtsmiddelen aan te wenden. Hij heeft van deze mogelijkheid geen gebruik gemaakt en is 3 uur later te uur verwijderd per vliegtuig naar Turkije. 3. Een vreemdeling van Turkse nationaliteit diende op 28 november 1986 een asielverzoek in. Op 13 maart is betrokkene gehoord door een contactambtenaar. Dit verzoek is op 9 april 1987 afgewezen. Daarbij is het hoofd van de plaatselijke politie geïnstrueerd dat in casu betrokkene geen vertrektermijn diende te worden verleend. Tegen betrokkene was op 30 januari 1987 proces-verbaal opgemaakt wegens zware mishandeling. De uitreiking van de beschikking geschiedde op 8 mei 1987 met behulp van een tolk in de Turkse taal. Hierbij is de betrokkene gewezen op de mogelijkheid om middels een advocaat rechtsmiddelen aan te wenden. Hij heeft hiervan geen gebruik gemaakt en is 7 uur later verwijderd naar Turkije. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr