Canvas intern noodplan voor scholen en internaten

Transcriptie

1 Canvas intern noodplan voor scholen en internaten Federale dienst noodplanning gouverneur Oost-Vlaanderen In samenwerking met de Provinciale Brandweerschool Oost-Vlaanderen en het Katholiek Secundair Onderwijs Oudenaarde Versie februari 2012 Incl. draaiboek Schokkende gebeurtenissen 7 mei 2014 Aangepast voor KSLeuven op 12 juni 2014 Onder 'scholen' wordt verstaan het kleuteronderwijs, het lager onderwijs, het secundair onderwijs (zowel voltijds als deeltijds), het buitengewoon basisonderwijs, het buitengewoon secundair onderwijs, internaten, het volwassenenonderwijs en de centra voor basiseducatie.

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding Waarom dit noodplan? Doel van het intern noodplan Wat is een noodsituatie? Risico's Interne risico's Externe risico's Crisisstructuur van algemene noodplanning (bij externe of grootschalige interne noodsituaties) Fasering Disciplines Coördinatie Wetgeving... 9 Schokkende gebeurtenissen Infofiche school Kaartmateriaal Voorbereiding op noodsituaties Alarmering Opstart intern noodplan Hoe personeel en leerlingen alarmeren? Eerste interventieploeg Crisisteam Schokkende gebeurtenissen Crisislokalen Crisiscentrum Lokalen Communicatie Actiekaarten Actiekaarten voor noodsituaties Schokkende gebeurtenissen Schuilen Evacuatie Brand, explosie en gasdetectie Bommelding Criminaliteit Ongeval Voedselvergiftiging Infectieziekten Zelfdoding, zelfmoordpoging of plots overlijden op school Vermiste persoon Schooluitstappen/Busongeval Crisis buiten de school met mogelijke dreiging voor de school Actiekaarten voor personen Taken verantwoordelijke oproep hulpdiensten Taken verantwoordelijke opvang hulpdiensten Taken eerste interventieploeg Taken evacuatieverantwoordelijke Taken secretariaat bij evacuatie Taken directie Taken van het crisisteam en plaats van de crisislokalen

3 Taken verantwoordelijke communicatie familie van leerlingen of personeelsleden Taken communicatieverantwoordelijke media Taken woordvoerder media Taken begeleider bij een busongeval Duiding bij de actiekaarten en noodsituaties Brand en explosie Algemene principes Vuurklassen en gevaarlijke stoffen Blussen Blusmiddelen Ontdekken van brand / rook Opvang van de hulpdiensten Gasalarm Algemene principes Bommelding Algemene principes Ontvangen van een bommelding Evacuatie van een gebouw bij bomalarm Criminaliteit Ongeval Algemene principes Concrete werkwijze per categorie ongeval Voedselvergiftiging Infectieziekten Meldingsprocedure infectieziekten Zelfdoding, zelfmoordpoging of plots overlijden Algemene principes Zelfdoding of zelfmoordpoging Vermiste persoon Schooluitstappen/Busongeval Busuitstappen Overige uitstappen Crisis buiten de school met mogelijke dreiging voor de school Contactgegevens Namenlijst crisisteam Namenlijst eerste interventieploeg Namenlijst nijverheidshelpers Contactgegevens hulpdiensten Contactgegevens diverse diensten Namenlijst personeel Namenlijst leerlingen per klas Na de noodsituatie...96 Schokkende gebeurtenissen Oefenen Bijlagen Afkortingenlijst Telefoonrepertorium Checklist oefening evacuatie Plannen van de school Checklist busreizen - punten in acht te nemen voor het vertrek Telefoonlijst en reisformulier busreizen Ritssluitingprincipe bij busongevallen

4 10.8. Voorbeeldbrief aan de ouders rond zelfdoding Meldingsformulier aangifte van een ernstig incident of ernstig ongeval op een speelterrein Meldingsformulier aangifte van een voedselvergiftiging Meldingsformulier aangifte van een infectiezieke KB betreffende de nood- en interventieplannen Inleiding 1.1. Waarom dit noodplan? Het noodplan is een geheel van procedures en structuren die geactiveerd worden bij een noodsituatie binnen de school, in de onmiddellijke omgeving van de school of met personen behorend tot de school, waarbij het de bedoeling is om de nodige verwittigingen te doen en de hulpverlening op te starten zodat de schade naar mens en omgeving zo beperkt mogelijk blijft Doel van het intern noodplan Naast de analyse van de feiten en evaluatie van de toestand heeft een intern noodplan - globaal - vijf grote doelstellingen: 1. Alarmeren de alarmering van: directie personeel leerlingen bezoekers de alarmering van: hulpdiensten (112) autoriteiten omgeving 2. Evacueren, ontruimen de evacuatie van het gebouw, of delen ervan Het bevel tot evacuatie kan gebeuren door: een verantwoordelijke van de school (dringendheid) het crisisteam van de school de hulpdiensten (brandweer, ambulance, politie, ) de overheid (burgemeester, gouverneur, ) 3

5 3. Bestrijden het bestrijden van de noodsituatie: eerste interventieploeg gebruik kleine blusmiddelen EHBO 4. Communiceren informatie naar personeel en leerlingen informatie naar familie informatie naar media samenwerken met de overheid 5. Acties in de nazorg informatie bv. informatiebijeenkomst mantelzorg bv. stimulatie hulp uit de directe omgeving rituelen bv. één minuut stilte erkenning bv. opvanggesprek Wat is een noodsituatie? Noodsituaties kunnen behoren tot één van de volgende categorieën. 1. Crisis binnen de school met evacuatie bv. brand in de keuken geen evacuatie vereist bv. voedselvergiftiging 2. Crisis buiten de school met mogelijke dreiging voor de school schuilen en ramen/deuren dicht bv. ontsnapping gevaarlijk product uit een naburig bedrijf met evacuatie bv. gaslek 3. Crisis buiten de school met betrokkenheid van leerlingen en/of personeel: in schoolverband bv. busongeval tijdens uitstap niet in schoolverband bv. zelfmoord, weekendongeval Dit zijn slechts enkele voorbeelden, de mogelijke situaties worden verder uitgewerkt in de actiekaarten.! Aandachtspunt: Er kunnen activiteiten door derden binnen de schoolgebouwen georganiseerd worden. Voor deze activiteiten sluit de school best een overeenkomst met de verantwoordelijke organisator. Vergeet niet in deze overeenkomst voldoende aandacht te schenken aan 4

6 preventie-items (bv. aandacht dat ALLE uitgangen en nooduitgangen steeds vrij zijn). Denk ook aan verzekeringen. 5

7 1.2. Risico's Risico's maken de kans op een mogelijke noodsituatie in de school groter. Risico's worden aangeduid op een kaart en zijn onderverdeeld in interne en externe risico's Interne risico's Voorbeelden: hoofdschakelaar gas en elektriciteit opslag gassen keuken liften verwarming (stooklokaal) Externe risico's Voorbeelden: waterlopen verkeersassen opslagplaatsen industriezone 6

8 1.3. Crisisstructuur van algemene noodplanning (bij externe of grootschalige interne noodsituaties) Deze crisisstructuur van de overheid wordt geactiveerd in geval van een noodsituatie. De school kan hierin betrokken zijn wanneer er dreiging is voor de school, de leerlingen en het personeel of wanneer zich een grootschalig interne noodsituatie in de school voordoet. Iedere gemeente heeft een gemeentelijk algemeen nood- en interventieplan (GANIP). Iedere provincie beschikt over een provinciaal algemeen nood- en interventieplan (PANIP) Fasering Bij een noodsituatie kan een fase worden afgekondigd. De gemeentelijke fase wordt afgekondigd door de burgemeester voor noodsituaties die op gemeentelijk niveau kunnen beheerd worden. De provinciale fase wordt afgekondigd door de gouverneur voor noodsituaties die grootschalig en/of gemeentegrensoverschrijdend zijn en extra middelen vergen. De federale fase wordt afgekondigd door de minister van binnenlandse zaken voor noodsituaties die nationaal gecoördineerd moeten worden Disciplines De hulpdiensten worden gegroepeerd in 5 disciplines: Discipline 1 (D1): brandweer Discipline 2 (D2): medische diensten Discipline 3 (D3): politie Discipline 4 (D4): logistiek (Civiele Bescherming, Defensie, ) Discipline 5 (D5): informatie Coördinatie Bij elke noodsituatie moet er een coördinatie bestaan om de ramp zo beperkt mogelijk te houden. Deze coördinatie gebeurt op 2 niveaus: Operationeel niveau: Commandopost-Operaties (CP-Ops), dicht bij het gebeuren. Beleidsniveau: Coördinatiecomité (CC) onder leiding van de burgemeester bij een gemeentelijke fase en/of gouverneur bij een provinciale fase. Het CC zetelt in het 7

9 gemeentelijk en/of provinciaal crisiscentrum. De locaties van deze crisiscentra staan bepaald in het GANIP van de gemeente en het PANIP van de provincie. Het crisisteam van de school dient een afgevaardigde te sturen naar de CP-Ops en het CC. Beleidsniveau Coördinatiecomité (CC) Operationeel niveau Commandopost Operaties (CP-Ops) Beleid (burgemeester/gouverneur) Discipline 1 (brandweer) Discipline 2 (medisch) Discipline 3 (politie) Discipline 4 (logistiek) Discipline 5 (informatie) Experten Afgevaardigde(n) van de school Directeur CP-Ops (Dir-CP-Ops) Directeur Brandweer (Dir-BW) Directeur Medisch (Dir-Med) Directeur Politie (Dir-Pol) Directeur Logistiek (Dir-Log) Directeur Informatie (Dir-Info) Experten Afgevaardigde(n) van de school! Aandachtspunt: De afgevaardigde van de school staat in voor het doorgeven van gegevens van de school aan de CP-Ops en/of het CC: het aanwijzen van de in- en uitgangen van de school; het aanduiden van de lokalen waar de noodsituatie zich voordoet; het meedelen van het aantal leerlingen en leerkrachten op de verzamelplaats; het melden van eventuele afwezigen of vermiste personen; 8

10 1.4. Wetgeving 1. ARAB: algemeen reglement voor de arbeidsbescherming De werkgever is verplicht om de nodige maatregelen te nemen om noodsituaties te voorkomen en te bestrijden. 2. KB van 27 maart 1998 betreffende het beleid inzake het welzijn van de werknemers De werkgever voorziet in een intern noodplan. 3. KB van 16 februari 2006 op de nood- en interventieplannen Dit KB bepaalt de principes van coördinatie, samenwerking en communicatie in het geval van noodsituaties. Het KB bepaalt dat iedere instelling moet beschikken over een intern noodplan. Een intern noodplan is een document op het niveau van het bedrijf en/of instelling, dat erop gericht is de schadelijke gevolgen van een noodsituatie te beperken door het uitwerken van aangepaste materiële en organisatorische noodmaatregelen, opgesteld door het betrokken bedrijf of de betrokken instelling. Zie hiervoor ook bijlage

11 Schokkende gebeurtenissen Wat is een schokkende gebeurtenis? Niet elke crisissituatie is een schokkende gebeurtenis Niet elke crisissituatie is voor iedereen een schokkende gebeurtenis Een crisissituatie kan voor een bepaalde persoon wel schokkend zijn, voor een andere niet. Oog hebben voor deze verschillen tussen mensen is het uitgangspunt om ook het draaiboek schokkende gebeurtenissen een plaats te geven in dit algemeen draaiboek. Alle scholen worden af en toe geconfronteerd met schokkende gebeurtenissen. Alle schokkende gebeurtenissen raken mensen diep en dienen met zorg te worden aangepakt. Er zijn verschillen in de impact die ze hebben (zowel in de breedte als in de diepte). In dit draaiboek richten we ons zowel op gebeurtenissen met beperkte als met grote impact. Dit draaiboek krijgt een plaats binnen de noodplanning van de school. Het Canvas voor noodplanning voor scholen en internaten dat door het departement onderwijs wordt voorgesteld kan hiervoor een hulpmiddel vormen. Hierin is het thema Zelfdoding, zelfmoordpoging of plots overlijden op school voorzien, waarvoor een actiekaart wordt gemaakt. Ook de thema s ongeval of geweld staan dicht bij schokkende gebeurtenissen. We verwijzen in voetnoot hoe de structuur van beide documenten kan afgestemd worden. Heel wat scholen hebben een aanbod ontwikkeld voor het omgaan met verlies in het algemeen. Het spreekt vanzelf dat de beschikbare know-how terzake een plaats krijgt in dit stappenplan. Hieronder vind je de verschillende stappen die zich situeren voor, tijdens of na een schokkende gebeurtenis. Dit alles kan je helpen om een schoolspecifiek draaiboek te maken voor jouw school. 10

12 2. Infofiche school CONTACTGEGEVENS Instelling Naam Adres Tel. Fax Website Directie Naam Tel./GSM Fax Preventieadviseur Naam Tel./GSM Fax Contactpersoon permanentie Naam Functie Tel./GSM Fax Contactpersonen CLB Naam Functie CLB anker Tel./GSM Fax Naam Veerle Van Gerven Functie VCLB arts en coördinerend arts VCLB Leuven Tel./GSM (24/24) Fax Naam Lut Verhaegen 11

13 Functie VCLB Leuven Verpleegkundige Tel./GSM (24/24) Fax Naam Filip Mels Functie VCLB Directeur Tel./GSM (24/24) Fax ACTIVITEITEN EN BEZETTING Algemeen Type onderwijs Aantal leerlingen Aantal leerkrachten Aantal ander personeel Aantal gebouwen Kleuter Lager Secundair voltijds Secundair deeltijds Buitengewoon basis Buitengewoon secundair Internaten Volwassenen Centrum voor basiseducatie Schooluren - lestijden Voormiddag Namiddag Avond pauze pauze pauze 12

14 Voor- en naschoolse opvang Morgen Avond Van Tot Van Tot RISICO'S Interne risico's (site) bv. gevaarlijke stoffen, laboratoria, stookketel, keuken, Externe risico's (omgeving)* bv. waterlopen, verkeersassen, opslagplaatsen, industriezone, NOODPLANNING* Terrein Noodplanningszone Way in Way out Verzamelplaatsen Mogelijke opvangcentra Aandachtspunten Intern noodplan ja / nee Laatste update: / / *Deze delen worden ingevuld door de gemeente! Aandachtspunt: Iedere gemeente beschikt over een gemeentelijk algemeen nood- en interventieplan (GANIP). In dit plan kunnen infofiches over de gemeentelijke risico's opgenomen worden, o.a. een fiche per school. Stuur deze infofiche door naar uw gemeente ter attentie van de ambtenaar noodplanning, bij wie u ook terecht kan voor meer informatie. Een jaarlijkse update van deze fiche wordt aanbevolen. 13

15 3. Kaartmateriaal 1. Inplantingsplan van de school (globaal beeld met aanpalende straten) 2. Plattegrond van de site van de school: aanduiding van de verschillende gebouwen (indien de school uit verschillende gebouwen bestaat), toegangswegen, verzamelplaatsen, 3. Evacuatieplan met aanduiding van het evacuatietraject, uitgangen en nooduitgangen 4. Plan(nen) van de gebouwen per verdieping met aanduiding van: Plaatsen verschillende ingangen van de school (voor de hulpdiensten) (nood)uitgangen aantal gebouwen aantal verdiepingen trappen en liften stoelen voor gehandicapten verzamelplaats bij evacuatie + mogelijke alternatieven brandcentrale lokalen met vermelding van de bestemming bv. klaslokaal, keuken, refter, EHBOlokaal, laboratoria, werkplaats, internaatkamer, afsluitkranen gas, elektriciteit, water rookkoepels sleutelkastjes Interventiemiddelen veiligheidsverlichting blusapparaten / axiale muurhaspels / boven- en ondergrondse hydranten waterwinplaatsen (bv. vijver) rookmelders brandmelders telefoontoestellen met buitenlijn of via centrale (bij voorkeur met noodbatterij) Risico's 14

16 opslag scheikundige producten zonnepanelen afvalbeheer! Aandachtspunt: Voor de opmaak van deze plannen is het wenselijk dat er overleg gepleegd wordt met de brandweer. 15

17 4. Voorbereiding op noodsituaties 4.1. Alarmering Opstart intern noodplan Vaststeller noodsituatie Bel 112 Verwittig secretariaat of verantwoordelijke Directie start intern noodplan op Bijeenroepen van het crisisteam Eerste analyse van de noodsituatie Voorbeelden van acties: Eerste interventieploeg oproepen Signaal voor nemen van maatregelen Oproepen van hulpdiensten Informatie verzamelen en verspreiden Hoe personeel en leerlingen alarmeren? Spreek een wijze van alarmeren af met het personeel en de leerlingen. De aanwezigen kunnen op verschillende manieren gealarmeerd worden: sirene stil alarm 16

18 ! Aandachtspunten: SCHUILEN (zie actiekaart 5.1.1) betekent dat leerlingen en personeelsleden binnen de schoolgebouwen en/of hun klaslokalen moeten blijven, omwille van een noodsituatie die van buitenaf komt. Er wordt bij schuilen ofwel een specifiek alarmsignaal gebruikt, ofwel moeten leerlingen en personeel mondeling of telefonisch gewaarschuwd worden. Aan ouders wordt gevraagd hun kinderen niet te komen ophalen wanneer een schuilmaatregel in werking is. Voor scholen gelegen in de omgeving van een Seveso-bedrijf (chemische industrie) gelden de specifieke richtlijnen bij een Seveso-alarm: ( ga of blijf binnen sluit ramen en deuren luister radio of kijk tv telefoneren kan wachten laat de kinderen op school EVACUEREN (zie actiekaart 5.1.2) betekent dat iedereen zo snel mogelijk de betrokken gebouwen moet verlaten door bepaalde noodsituaties die binnen of buiten de school zijn ontstaan en die een gevaar vormen voor personen binnen de schoolgebouwen. Bij evacuatie wordt een evacuatiesignaal gebruikt.! Aandachtspunten: wie (nominatief of per functie aanduiden) mag een alarm geven? is het auditief (visueel) alarm overal hoorbaar (zichtbaar) en niet voor interpretatie vatbaar? het is soms nuttig om in fasen te alarmeren waarschuwing (bv. stil alarm, ) beperkt (bv. één gebouw van de campus,...) totaal (bv. alle gebouwen, ) maak een intern alarmeringsschema met de te verwittigen personeelsleden en autoriteiten (aanstiplijst!) de 112-centrale is altijd prioritair zijn er alternatieven indien uw telefooncentrale uitvalt? houd er rekening mee dat een noodsituatie van buitenaf uw school kan bedreigen (bv. gaswolk). Informeer uw personeel en leerlingen over die externe dreiging zodat paniek vermeden wordt. 17

19 Eerste interventieploeg Om te helpen met de coördinatie tijdens een noodsituatie is het nuttig een goed opgeleide eerste interventieploeg te hebben die, in afwachting van de komst van de hulpdiensten, de eerste stappen kan zetten naar het beheersen van de situatie toe. Elk jaar organiseert de preventiedienst opleiding en bijscholing voor de leden van de interventieploeg. Zie actiekaart en namenlijst Crisisteam De directie stelt een crisisteam samen. Het crisisteam bestaat uit vooraf aangeduide personen die in een noodsituatie de operaties leiden vanuit een crisiscentrum. De vooraf aangeduide medewerkers (afhankelijk van de schoolstructuur) moeten beslissingen kunnen nemen. Mogelijke samenstelling: directie coördinator intern noodplan preventieadviseur evacuatieverantwoordelijke verantwoordelijke opvang hulpdiensten communicatieverantwoordelijke media verantwoordelijke communicatie familie van leerlingen en personeelsleden secretaris (bijhouden van het logboek) CLB externe diensten bv. verzekeringsmaatschappij, Bestuurders? Taken: eerste opvang hulpdiensten en overleg met overheden beslissen over al dan niet (bijkomend) evacueren zo veel mogelijk informatie verzamelen over de noodsituatie zo veel mogelijk informatie verzamelen over eventueel ontbrekende/gekwetste personen informeren van de leerlingen en ouders 18

20 organiseren van opvang contacten met ziekenhuizen contacten met verzekeringsmaatschappijen beleidsbeslissingen nemen opvang media en persberichten geven Zie actiekaart en namenlijst 7.1.! Aandachtspunt: In functie van de schoolstructuur is het mogelijk dat meerdere functies door één persoon worden uitgevoerd. 19

21 Schokkende gebeurtenissen Bij gelijk welke crisis die zich kan voordoen is het nuttig ook aandacht te besteden aan het schokkende effect ervan voor sommigen, eventueel niet voor anderen. Het is zinvol bij de samenstelling van een crisisteam ook oog te hebben voor het effect van de gebeurtenis op sommigen. Het is duidelijk dat sommige noodsituaties meer aanleiding geven tot risico s. 2 Plan van aanpak Elke schokkende gebeurtenis is anders. Je improvisatietalent en gezond verstand zal je dus altijd nodig hebben. Maar als duidelijk is wie welke taken opneemt, verloopt een crisissituatie meer gestructureerd, grijp je efficiënter in en communiceer je beter. 2.1 Voor de schokkende gebeurtenis Samenstelling van het crisisteam bestaat uit een kern van 3 à 4 personen : directeur, preventieadviseur, interne leerlingenbegeleider, CLB-medewerker, communicatieverantwoordelijke. Ze kan uitgebreid of veranderd worden van samenstelling naargelang het soort crisis; verzamelt informatie, houdt contact met de hulpdiensten en overheid, geeft leiding en stuurt bij, coördineert de samenwerking met interne en externe diensten (brandweer, politie, ); heeft een communicatieverantwoordelijke. Die kent de feiten, volgt de actualiteit en coördineert de verspreiding van informatie; heeft een woordvoerder. Meestal is dat de directeur. Maar dat betekent niet dat hij of zij ook de communicatieverantwoordelijke is. Bij crisis met grote impact kan ook het schoolbestuur een rol opnemen. Het crisisteam werkt samen met bevoegde overheden en hulpverleningsdiensten wanneer die betrokken zijn. Het crisisteam dient zeker niet alle taken zelf uit te voeren. - Intern: Delegeren aan de juiste mensen is belangrijk. Zo zullen er in een school leerkrachten aanwezig zijn die goed zijn in het voeren van gesprekken met leerlingen die daar behoefte aan hebben. Anderen kunnen aangesteld worden om de reguliere taken van de leden van het crisisteam over te nemen (bvb aandacht voor de onderwijsorganisatie); - Externen: CAW (automatisch betrokken of ingeschakeld door CLB), andere deskundigen (CGG ) betrekken (via CLB) Bij het inschakelen van externen is het belangrijk het aantal (nieuwe) gezichten voor de rechtstreeks betrokkenen te beperken. Het crisisteam heeft nood aan een locatie van waaruit rustig gewerkt kan worden (eventueel buiten de schoolgebouwen bij een schokkende gebeurtenis met grote impact). Een goede werking vereist logistieke ondersteuning en logboek. Tijdens een crisis zal ook het crisisteam nood hebben aan opvang. Mensen die gedurende uren gewerkt hebben en ondersteuning geboden hebben aan anderen, verdienen zelf ook ondersteuning. CLB-medewerkers, psychosociale preventieadviseurs van IDEWE of medewerkers van externe diensten CAW, CGG of VK, maar ook leerkrachten, kunnen hier een belangrijke rol spelen Stappen in het opstellen van een draaiboek Het samenstellen van een schoolspecifiek draaiboek gebeurt door het verantwoordelijk beleidsteam. Dit kan samenvallen met het crisisteam. Dit team kan aangevuld worden met gespecialiseerde externen die een bijdrage kunnen leveren tot het optimaliseren van het draaiboek. Waar mogelijk worden interne werkgroepen (Leven en Dood op school, pastoraal ) ook betrokken. 20

22 Een draaiboek moet duidelijke omschrijvingen van handelingen bevatten. De gegevens moeten zo compleet mogelijk zijn. Wanneer ingeval van een crisis mensen gewaarschuwd moeten worden, staan ze met naam, functie en telefoonnummers in het draaiboek vermeld. Ook belangrijke websites kunnen in het lijstje opgenomen worden. Stap 1 : informatie verzamelen Het crisisteam maakt een risicoanalyse m.b.t. schokkende gebeurtenissen: maak een lijst van crisissen waarmee de school in het verleden werd geconfronteerd crisissen waar het later misschien mee geconfronteerd zal worden: bepaal welke risico s hieraan verbonden zijn. Het crisisteam maakt per soort crisis een kort overzicht van hoe er gereageerd moet worden. Zo zal bij bijv. een brand in het gebouw snel geëvacueerd moeten worden. Het is ook nodig om dit vanuit de verschillende niveaus te bekijken : leerlingen, directie, onderwijzend en ondersteunend personeel. Stap 2 : doelgroepen bepalen Bij een schokkende gebeurtenis wordt niet enkel aandacht besteed aan directe slachtoffers. Ook indirecte slachtoffers hebben nood aan bepaalde vormen van ondersteuning. Maak vooraf een lijst van alle mogelijke (doel)groepen getroffenen. Bijv. de directe getroffenen, de familie, de (mede)-leerlingen, het personeel van de school, de ouders van de (mede)-leerlingen. Afhankelijk van de concrete crisis kunnen daar nog verschillende doelgroepen bijkomen (bijv. professionelen, buren van de leerling, grootouders, ). Indien een doelgroep door anderen geholpen wordt (bv. in het ziekenhuis), neem die taak dan niet over. Leg je focus dan op andere getroffenen. Tijdens een crisis is het uiteraard niet mogelijk om al deze doelgroepen dadelijk te bereiken. De nadruk moet liggen op die groepen die de meeste hulp nodig hebben. Dat betekent niet dat de andere groepen geen recht hebben op ondersteuning, wel dat ze misschien pas later aan de beurt komen. Stap 3 : behoeften bepalen Ook al is dit voor elke crisis verschillend, toch is het belangrijk om na te gaan wat per doelgroep de behoeften zouden kunnen zijn. Algemeen zijn er vijf belangrijke behoeften: Primaire behoeften : veiligheid, warme en droge omgeving, voedsel & drank Betrouwbare informatie krijgen Erkenning krijgen als slachtoffer Ervaring kunnen delen met naasten Rituelen : uitvaart voorbereiden en bijwonen, herdenkingsmoment organiseren Een veilige sfeer wordt onder meer gecreëerd door een open communicatie naar personeelsleden, leerlingen en ouders over de reeds ondernomen acties om met de crisis om te gaan. Het expliciet ter beschikking stellen van extra (individuele) steun voor wie daar behoefte aan heeft, kan het gevoel van veiligheid versterken. Slachtoffers moeten het gevoel krijgen dat ze er niet alleen voor staan. Stap 4 Inventariseren van steunfiguren in de school Ga na wie binnen de school(gemeenschap) een ondersteunende rol kan opnemen bij: o opvang van leerlingen in de klas o opvang van leerlingen buiten de klas o organisatie van herdenkingsactiviteiten 21

23 o organisatie van klasgesprekken o organisatie van opvang van leerlingen o opvang van ouders o contacten met oudercomité Mogelijks kan de scholengemeenschap ook een rol opnemen. Stap 4 : Richtlijnen i.v.m. de opvang van de betrokkenen De richtlijnen i.v.m. de opvang van personeel, leerlingen en ouders tijdens een crisis worden ook opgenomen in het crisisdraaiboek. Algemeen gesteld moet men tijdens een crisis begrip hebben voor alle emoties. Verder zullen deze richtlijnen samenhangen met de visie van de school op zorg, de structuur van de zorgwerkgroep (cel leerlingenbegeleiding), de grootte van de school, de inbedding, het reeds bestaande netwerk. De school kan hiervoor ook steeds een beroep doen op het CLB-team en het CAW en, voor de opvang van het personeel, op de externe preventiedienst (bvb. IDEWE) en eventueel de schoolverzekering. Stap 5 : Nadenken over de communicatie Vooraf wordt vastgelegd wie tijdens de crisis de communicatie naar het personeel, de ouders en de media zal verzorgen. Hierbij is het gebruik en/of aanpassen van de website van belang. Ook nagaan hoe op school (indien nodig) een telefoonpermanentie georganiseerd kan worden. Geef bij persberichten geen informatie over de gebeurtenis, maar over hoe de school ermee omgaat. Een voordeel van zelf contact met de pers zoeken is dat de regie min of meer in handen te houden is. Doe dit echter weloverwogen en enkel indien echt nodig. Selecteer: wie staan we wel te woord en wie niet. Bepaal de kernboodschap en probeer bondig, open en concreet te zijn. Zorg voor openheid en duidelijkheid, voor zover de direct betrokkenen hiervoor toestemming geven. Benoem een vaste persoon die contacten met de pers onderhoudt. 22

24 4.2. Crisislokalen Crisiscentrum Het crisiscentrum is de locatie in de school waar de leden van het crisisteam samenkomen om de hulpacties te coördineren Locatie Alternatief Uitrusting Voldoende communicatiemiddelen: telefoon, PC, printer, fax, internet Zie actiekaart Lokalen In sommige noodsituaties zullen er meer locaties moeten voorzien worden. lokaal opvang familie locatie telefoon fax lokaal opvang media locatie telefoon fax lokaal telefooninformatiecentrum. 23

25 ! Aandachtspunt: De noodsituatie kan ervoor zorgen dat er buiten de school moet gecoördineerd worden. Via de gemeente zal er op dat ogenblik een crisiscentrum worden opgericht bv. in het gemeentehuis, in de brandweerkazerne, 24

26 4.3. Communicatie Communicatie is één van de sleutelbegrippen in de noodplanning. Het is belangrijk om de doelgroepen naar dewelke gecommuniceerd moet worden, te bepalen. 1. Communicatie leerlingen 2. Communicatie personeel 3. Communicatie familie zie actiekaart Communicatie met CLB 5. Communicatie met externe diensten 6. Communicatie media zie actiekaart en ! Aandachtspunt: Denk eraan om deze specifieke taken te laten vervullen door de meest aangewezen personen. 25

27 5. Actiekaarten 6.1. Actiekaarten voor noodsituaties Schuilen Evacuatie Brand, explosie en gasdetectie Bommelding Criminaliteit Ongeval Voedselvergiftiging Infectieziekten Zelfdoding, zelfmoordpoging of plots overlijden op school Vermiste persoon Schooluitstappen/busongeval Crisis buiten de school met mogelijke dreiging voor de school! Aandachtspunt: Het is een suggestie om de actiekaarten op gekleurd papier af te drukken. 26

28 Schokkende gebeurtenissen De alertheid van het crisisteam om bij elke noodsituatie ook oog te hebben voor wat bij de leerlingen en het personeel (en ook bij de hulpverleners) omgaat is de noodzakelijke reflex om schokkende gebeurtenissen snel op te vangen en erger te voorkomen. 2.2 Tijdens de schokkende gebeurtenis In een crisissituatie is het van groot belang dat mensen weten waar de verantwoordelijkheden liggen en wie de beslissingen neemt. Duidelijke instructies bepalen mee het verloop van de crisissituatie Duidelijke en eenvoudige instructies Ingewikkelde en gedetailleerde instructies hebben weinig zin, omdat mensen meestal impulsief handelen en rationele instructies niet altijd doordringen Het is beter één duidelijke instructie te benadrukken Het crisisteam in actie Het bericht komt binnen De ontvanger van het bericht (onthaal, secretariaat) waarschuwt de directeur of de voorzitter van het crisisteam. De directeur beslist of de andere crisisteamleden moeten worden verwittigd en belegt indien nodig onmiddellijk een vergadering Het crisisteam komt samen Het bericht wordt gecontroleerd Bijkomende informatie wordt verzameld Externe instanties zoals politie, justitie en hulpverlening worden gecontacteerd Het personeel wordt gebrieft en geïnstrueerd De communicatie naar leerlingen en ouders wordt verzorgd De media wordt te woord gestaan Eerstelijnszorg wordt georganiseerd en er wordt adequaat doorverwezen Er wordt voor structuur en regels gezorgd Er wordt nagedacht over het (gedeeltelijk) voortzetten of aanpassen van de lessen en hoe dit te organiseren Nazorg voor de verschillende doelgroepen wordt georganiseerd Communicatie over de crisis Bereid je communicatie goed voor Belangrijk principe : communiceer eerlijk op het gepaste moment Stap 1 : Verzamelen en geven van informatie Verzamel zo snel en zo veel mogelijk informatie om een zo volledig mogelijk beeld te hebben van de crisis Beslis over wat en hoe er wordt gecommuniceerd De directeur hoeft niet alle communicatie zelf te verzorgen, ook een woordvoerder kan dit opnemen Hou een logboek bij waarin de dagelijkse stand van zaken wordt genoteerd Stap 2 : Briefing van het personeel Informeer en instrueer goed het personeel Briefing van het personeel mag dagelijks gebeuren zodat ze de laatste informatie krijgen en ze eigen vragen kunnen stellen Geef hen instructies over o het verdere verloop van de communicatie o de opvang binnen en buiten de klas 27

29 o de gang van zaken in de komende dagen Stap 3 : Communicatie met leerlingen en ouders Geef zo snel mogelijk informatie aan leerlingen en ouders, bij voorkeur voor de eerste berichten in de media verschijnen Breng bij crisissen eerst de families op de hoogte Respecteer het privéleven van de slachtoffers Verspreid geen informatie die de bewuste personen of hun familieleden zou kunnen treffen Betuig sympathie, wens een goed herstel of betuig uw medeleven aan de slachtoffers of hun naasten Informeer ouders en leerlingen van organisatorische wijzigingen Geef leerlingen en ouders vertrouwen in de gevolgde aanpak (bvb werking van crisisteam, ondersteuning waarop een beroep gedaan is) Informeer ouders en leerlingen waar ze voor informatie, ondersteuning, hulp terecht kunnen Stap 4 : Communicatie met de media Voor scholen aangesloten bij het VSKO is de perswoordvoerder van het VSKO is beschikbaar voor contact met de media. Geef aan personeel en leerlingen de boodschap dat alleen de perswoordvoerder in contact treedt met de media Opvang van leerlingen en personeel tijdens een crisis 5 basisprincipes (ONVEE-principes) worden gehanteerd als leidraad voor de opvang en ondersteuning van leerlingen en personeel : Onmiddellijkheid Indien mogelijk, onderneemt men best onmiddellijk actie (hulpdiensten bellen, communiceren naar de verschillende doelgroepen, ) Neem onmiddellijk contact op met de getroffenen vanuit een pro-actieve ingesteldheid ipv af te wachten Nabijheid Indien mogelijk, probeer de plaats van het gebeuren te bezoeken en de ondersteuning reeds ter plaatse te starten. Slachtoffers hebben vaak nood aan het samenzijn met andere getroffenen of collega s. Verwachting Verstrek informatie aan de getroffenen wat ze de komende dagen of periode normaliter kunnen verwachten quà lichamelijke en mentale reacties op de crisis maar ook quà ondersteuning Eenvoud Acute hulp berust op eenvoudige handelingen : het gevoel van veiligheid herstellen, geborgenheid geven, emotionele ondersteuning aanbieden Eenheid Belangrijk motto: één team, één visie. Een goede samenwerking binnen het crisisteam en met de externe partners samen met een goede communicatie helpt de crisis goed aan te pakken. Algemene voorzorgsmaatregelen : Vang eerst leerlingen op die overstuur zijn Ga pas daarna de klas in Bespreek gezamenlijk de gebeurtenis en de gevoelens die daarbij opkomen Breng een overlijdensbericht zonder omhaal. Dat kan na een inleidende zin: ik moet iets ergs vertellen 28

30 Vertel kort en kernachtig wat er is gebeurd en met welk gevolg. Ín deze fase is het van belang om nadere toelichting en uitleg achterwege te laten. Daarvoor is later alle gelegenheid. Laat de leerlingen elkaar helpen en troosten. Probeer de opvang binnen de klaslokalen te houden. Bereid deze activiteit indien mogelijk voor met de interne begeleider en/of de CLBmedewerker Zorg dat er een ruimte binnen de school beschikbaar is waar kinderen die erg overstuur zijn, opvang krijgen. Door het crisisteam moet ook aandacht worden besteed aan de emoties van personeelsleden. Indien nodig kan hulp worden ingeroepen van CAW of IDEWE (zie ook psychologische ondersteuning ). 29

31 Schuilen Wat te doen bij een schuilmaatregel? 1. Blijf kalm en blijf binnen Stop alle buitenactiviteiten Ga naar binnen Sluit ramen en deuren Schakel de airconditioning en/of luchtbehandelingsinstallaties uit Beperk het telefoon- en GSM gebruik 2. Volg instructies Volg de richtlijnen van de directie, de hulpdiensten en/of de overheid Wacht tot het bericht gegeven wordt dat de situatie opnieuw veilig is 30

32 Evacuatie Wat te doen in geval van evacuatie? 1. Blijf kalm en verlaat samen de gebouwen Stop onmiddellijk alle werkzaamheden Sluit alle ramen, deuren, kasten, Schakel alle apparaten en machines uit Laat de verlichting branden Laat persoonlijke eigendommen achter Indien er voldoende tijd is kunnen specifieke richtlijnen gegeven worden bv. neem al uw persoonlijke bezittingen mee Verlaat het lokaal Gebruik geen lift Bij rookontwikkeling het hoofd zo dicht mogelijk bij de grond houden Indien de weg versperd is, neem een andere vluchtweg Verlaat in alle kalmte het gebouw Richting uitgang: Nooduitgang: Uitgang: 2. Ga naar de verzamelplaats Stel je op per klas Geef de gegevens door aan de evacuatieverantwoordelijke Keer nooit terug zonder toestemming van de directie, de hulpdiensten en/of de overheid Verzamelplaats: 31

33 Brand, explosie en gasdetectie Wat te doen in geval van brand, explosie of gasdetectie? 1. Blijf kalm en geef alarm Stop onmiddellijk alle werkzaamheden Druk de meldknop in Verwittig onmiddellijk de directie of het secretariaat 2. Verlaat samen de gebouwen Sluit alle ramen, deuren, kasten, Schakel alle apparaten en machines uit Laat de verlichting branden Laat persoonlijke eigendommen achter Indien er voldoende tijd is kunnen specifieke richtlijnen gegeven worden bv. neem al uw persoonlijke bezittingen mee Verlaat het lokaal Gebruik geen lift Bij rookontwikkeling het hoofd zo dicht mogelijk bij de grond houden Indien de weg versperd is, neem een andere vluchtweg Verlaat in alle kalmte het gebouw Richting uitgang: Nooduitgang: Uitgang: 32

34 3. Ga naar de verzamelplaats Stel je op per klas Geef de gegevens door aan de evacuatieverantwoordelijke Keer nooit terug zonder toestemming van de directie, de hulpdiensten en/of de overheid Verzamelplaats: 33

35 Bommelding Wat te doen in geval van bommelding? 1. Informatie verzamelen Onthoud zo goed mogelijk de tekst van de ontvangen melding! Vraag: Wanneer zal het gebeuren? Waar zal het gebeuren? Waar bent u? Wie bent u? Wat is uw reden? Luister en onthoud: De oproeper Stem van de oproeper (man, vrouw, kind) Taal accent Uitspraak spraakgebreken Snelheid (snel, traag, hortend, buiten adem, ) De achtergrondgeluiden Muziek? Machines? Verkeer? Vliegtuiglawaai? Gesprekken? Kindergeluiden? 2. Blijf kalm en geef alarm BEL 112 of verwittig de directie Geef naam en afdeling Vermeld de belangrijke gegevens i.v.m. de 34

36 ontvangen melding 3. Evacueren De waarschuwing kan als volgt gebeuren: Omroepen van een evacuatiebevel ("gelieve de school te verlaten") Evacuatiesignaal Ga naar de verzamelplaats Stel je op per klas Geef de gegevens aan de evacuatieverantwoordelijke Keer nooit terug zonder toestemming van de directie, de hulpdiensten en/of de overheid Indien er voldoende tijd is kunnen specifieke richtlijnen gegeven worden bv. Neem al uw persoonlijke bezittingen mee Laat alle verdachte voorwerpen onaangeroerd liggen en verwittig.. over een mogelijk verdacht voorwerp Verzamelplaats: 35

37 Criminaliteit Wat te doen bij criminaliteit? 1. Blijf kalm Daag de persoon die de criminele feiten pleegt niet uit. Vraag wat hij/zij wil en schik u naar zijn/haar eisen totdat de politie overneemt 2. Geef alarm BEL 112 Verwittig de directie De directie oordeelt samen met de hulpdiensten over een eventuele evacuatie!! Aandachtspunt Er zijn allerhande vormen van criminaliteit. Belangrijk is op voorhand na te denken over wat moet gebeuren vooraleer een school met die verschillende vormen van criminaliteit geconfronteerd wordt en vooral ook na te denken wat de school kan doen om antisociaal gedrag te voorkomen. Een 'draaiboek' dat kan dienen om na te denken over het beleid tegen antisociaal gedrag is terug te vinden op de website van onderwijs: Verder zijn er door verschillende experten draaiboeken ter ondersteuning van de scholen en centra gemaakt : -drugbeleid op scholen: zie: en -Voor het tegengaan van cyberpesten is er het draaiboek voor ICT: en -seksueel overschrijdbaar gedrag : Er zijn ook nog vanuit het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming, de Eerstelijndossiers van Klasse over geweld, steaming, pesten, geweld. ( 36

38 Ongeval Wat te doen bij een ongeval? 1. Geef alarm Verwittig het secretariaat zodat de EHBO-helper kan ter plaatse komen. Indien meer hulp vereist: BEL 112 Denk aan zoveel mogelijk informatie: Reden van de oproep, omschrijving van de verwondingen Man/vrouw/leerling-afdeling Leeftijd Plaats van het slachtoffer, eventueel gebouw, verdieping en lokaalnummer Bij bewustzijn/bewusteloos Eventueel gekende problemen Breng volgende personen op de hoogte: Directie Preventieadviseur Arbeidsgeneesheer (bij arbeidsongeval en technisch ongeval) Andere belanghebbenden 2. Extra maatregelen bij technisch ongeval De arbeidsinspectie wordt verwittigd, evenals de FOD Economie, Directie Elektrische Energie voor ongevallen met elektrische installaties. Gegevens: FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Algemene Directie Energie, Afdeling Infrastructuur 37

39 Koning Albert II-laan Brussel Tel.: Fax: 02/ melissa.meuleman@economie.fgov.be 3. Extra maatregelen bij arbeidsongeval Een niet- ernstig ongeval dat zich op de arbeidsplaats zelf voordoet, met tenminste 4 dagen arbeidsongeschiktheid wordt genoteerd op een arbeidsongevallensteekkaart of het aangifteformulier in de overheidssector. Er wordt een afschrift gezonden naar het medische toezicht van de (externe) preventiedienst. De stukken worden in de school bij gehouden. De aangifte van elk ernstig arbeidsongeval met ten minste vier dagen ongeschiktheid moet binnen de TIEN DAGEN na het ongeval doorgestuurd worden naar de Directie Toezicht op het Welzijn op het Werk bevoegd op de plaats waar het ongeval gebeurde. Er wordt een omstandig verslag opgemaakt. (KB 27 maart 1998 betreffende het beleid inzake welzijn van de werknemers) Bij een dodelijk arbeidsongeval en een arbeidsongeval dat volgens de eerste medische diagnose de dood of een blijvende arbeidsongeschiktheid van meer dan 25% tot gevolg kan hebben moet de Directie Toezicht op het Welzijn op het Werk, bevoegd op de plaats waar het ongeval gebeurde, ONMIDDELLIJK in kennis worden gesteld en binnen de 10 dagen met een omstandig verslag. 4. Extra maatregelen bij ongeval op een speelterrein De directie licht de aangewezen administratieve dienst (FOD Economie: Algemene Directie Kwaliteit en Veiligheid) ONMIDDELLIJK in over elk ernstig incident en elk ernstig ongeval dat een gebruiker of 38

40 derde overkomt tijdens het gebruik van een speelterrein of speeltoestel Indien mogelijk: neem foto's! Gegevens: FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Algemene Directie Kwaliteit en Veiligheid Centraal Meldpunt voor Producten- North Gate Koning Albert II-laan Brussel Tel.: Fax: Gegevens Provinciale Afdeling Directie Toezicht op het Welzijn op het Werk Provincie Antwerpen Theater Building Italiëlei bus Antwerpen Tel: Fax: tww.antwerpen@werk.belgie.be Provincie Limburg Provincie Vlaams Brabant Koning Albertstraat 16B 3290 Diest Tel: Fax: tww.limburg.vlaamsbrabant@werk.belgie.be Provincie West-Vlaanderen FAC Kamgebouw Koning Albert I laan 1/5 bus Brugge Tel: Fax: tww.west-vlaanderen@werk.belgie.be Brussel Ernest Blerotstraat Brussel Tel: Fax: tww.brussel@werk.belgie.be Provincie Oost-Vlaanderen Ketelvest 26/ Gent Tel: Fax: tww.oost-vlaanderen@werk.belgie.be 39

41 Voedselvergiftiging Wat te doen bij een voedselvergiftiging? 1. Geef alarm Verwittig de directie of het secretariaat van de school Indien meerdere leerlingen zich tegelijk ziek voelen: BEL 112 De directie neemt contact op met de CLB-arts of een huisarts uit de omgeving. Deze zal een beslissing nemen rond de verdere aanpak Het crisisteam wordt samengeroepen De Provinciale Controle Eenheid (PCE) wordt onmiddellijk verwittigd. Dit wordt telefonisch gedaan en bevestigd door de gelijktijdige overmaking van het meldingsformulier via fax of met minimale invulling van de verplichte velden (zie bijlage 10.10) Gegevens Provinciale Controle Eenheden Provincie Antwerpen Brussel Italiëlei 124 Bus 92 Kruidtuinlaan Antwerpen 1000 Brussel Tel: Fax: Tel: Fax: GSM: (Enkel in uiterst GSM: (Enkel in uiterst dringende gevallen buiten de diensturen) dringende gevallen buiten de diensturen) Notif.ANT@favv.be Notif.BRU@favv.be Provincie Limburg Provincie Oost-Vlaanderen Kempische Steenweg 297 bus 4 Zuiderpoort blok B, 10 e verdieping 3500 Hasselt Gaston Crommenlaan 6 /

42 Tel: Fax: GSM: (Enkel in uiterst dringende gevallen buiten de diensturen) Notif.LIM@favv.be Provincie Vlaams Brabant Greenhill Campus Interleuvenlaan 15 blok E Researchpark Haasrode Leuven Tel: Fax: GSM: (Enkel in uiterst dringende gevallen buiten de diensturen) Notif.VBR@favv.be 9050 Gent Tel: Fax: GSM: (Enkel in uiterst dringende gevallen buiten de diensturen) Notif.OVL@favv.be Provincie West-Vlaanderen AIPM Koning Albert I laan Brugge Tel: Fax: GSM: (Enkel in uiterst dringende gevallen buiten de diensturen) Notif.WVL@favv.be 41

43 Infectieziekten 1. Interne melding Verwittig: Wat te doen bij een infectieziekte? Directie Preventieadviseur Arbeidsgeneesheer Schoolarts CLB Overleg met de CLB-arts alvorens een beslissing te nemen. Het crisisteam wordt samengeroepen indien nodig. De directeur is verplicht om: -De aandacht van de ouders te vestigen op het mogelijke besmettingsgevaar -De ouders duidelijk te maken welke voorzorgsmaatregelen ze kunnen nemen -Het sluiten van de school of klas onmiddellijk te melden aan het departement Onderwijs 2. Externe melding -Overleg met de CLB-arts alvorens een beslissing te nemen -Verwittig de provinciale afdeling van het Toezicht Volksgezondheid Dienst Infectieziektebestrijding (zie bijlage 10.11) -Buiten de kantooruren? Tel

44 Gegevens Toezicht Volksgezondheid - Dienst Infectieziektebestrijding Provincie Antwerpen Lange Kievitstraat , bus Antwerpen Tel: Fax: koen.deschrijver@wvg.vlaanderen.be Provincie Oost-Vlaanderen Elfjulistraat Gent Tel: Fax: willem.flipse@wvg.vlaanderen.be Provincie West-Vlaanderen Spanjaardstraat Brugge Tel: Fax: valeska.laisnez@wvg.vlaanderen.be Provincie Limburg Koningin Astridlaan 50, bus Hasselt Tel: Fax: anmarie.forier@wvg.vlaanderen.be Provincie Vlaams Brabant en Brussel Diestsepoort Leuven Tel: Fax: walli.vandoren@wvg.vlaanderen.be.!!aandachtpunten -Er is een lijst van de infectieziekten. De lijst en het bijhorende draaiboek wordt geactualiseerd naargelang er zich nieuwe ziekten voordoen of naargelang bepaalde ziektes verdwijnen. Het overzicht van infectieziekten is terug te vinden in het draaiboek Infectieziekten : -Er is ook een voorbeeld van continuitsplan ontwikkelt : ook bij een infectieziekte moet de school verder functioneren als openbare dienst. Bij het uitbreken van een pandemie moeten er afspraken komen om scholen toe te laten de continuïteit van bepaalde processen die op school moeten blijven lopen, te blijven nakomen. Het is vooral ook van belang wanneer er een grote groep personeelsleden omwille van ziekte uitvalt. 43

45 Zelfdoding, zelfmoordpoging of plots overlijden op school Wat te doen bij zelfdoding, zelfmoordpoging of plots overlijden op school? 1. Blijf kalm en geef alarm BEL 112 indien dit binnen school gebeurt Verwittig secretariaat en/of directie Secretariaat verwittigt: Directie Dienst preventie Interne leerlingenbegeleiding Ondersteunende cel CLB Dienst slachtofferhulp 2. Aandachtspunten Spreek af wie zorgt voor: -Opvang leerling, broers, zussen of personeelslid -Opvang klasgenoten en/of collega's -Contactopname ouders en/of familieleden 3. Overleg tussen de betrokken diensten actief in de opvang Bespreek de stand van zaken en stel een stappenplan op: -Wie verder opvangen / wie mag naar huis? -Situatie van de leerling? Situatie ten opzichte van de ouders? -Brief naar de ouders van de andere leerlingen? -Extra klassenraad? -Acties volgende dagen? (één minuut stilte, begrafenis, klasgesprek, herdenkingsplaats, ) -e.a. 44

46 !!Aandachtpunt Er is ook een instrument ter ondersteuning van het uitwerken van het schoolbeleid rond zelfdoding: 45

47 Vermiste persoon Wat te doen wanneer een leerling vermist is? 1. Blijf kalm en geef alarm Verwittig de directie en het secretariaat Roep het crisisteam samen 2. Verdere afhandeling Verzamel gegevens over de vermiste leerling. Dit houdt in: Waar is de leerling laatst gezien? Wie had als laatste contact met de leerling? Wat is zijn/haar normale reisweg van/naar de school? Welk vervoermiddel gebruikt hij/zij om naar school te gaan? Hoe was zijn/haar recente gemoedstoestand? Heeft deze leerling een bepaald ziektebeeld of allergieën? Wat is de gezinssituatie van de leerling? Zijn er nog persoonlijke bezittingen van hem/haar aanwezig op de school (boekentas, kledij, schoolmateriaal, )? Verwittig de ouders van de vermiste leerling De directie beslist wanneer de politie verwittigd wordt om een zoekactie te starten 46