voor en door boomkwekers

Transcriptie

1 KENNIS & INNOVATIE IMPULS REGIO BOSKOOP voor en door boomkwekers Van denken naar doen! Veel gezaaid, nu oogsten Twee weten meer dan één. Een oeroude wijsheid die tegelijkertijd lang niet altijd in de praktijk wordt toegepast. Zonde, vond de Stichting Greenport Regio Boskoop en startte daarom in augustus 2010 het project Kennis & Innovatie Impuls. Ondernemers, onderzoekers en onderwijsinstellingen slaan in het project de handen ineen om de boomkwekerijsector in de regio Boskoop een extra impuls te geven op het gebied van innovatie en kennis. Met als uiteindelijk doel de koploperspositie te versterken en uit te bouwen. We zijn nu een jaar verder. We hebben een stevige basis gelegd voor de komende jaren. De projectpartners weten elkaar goed te vinden. De website, hét communicatiekanaal richting de ondernemers, is gelanceerd en een groot aantal projecten is gestart. Bovendien kunnen we de eerste projectresultaten melden. Maestro Verde bijvoorbeeld geeft ondernemers regelmatig een update van nieuwe ontwikkelingen. Kennis & Innovatie Impuls denkt mee over de inrichting van Zuidwijk en we bundelen kennis over thema s zoals bagger of gietwater in kennisdossiers. Om medewerkers en ondernemers klaar voor de toekomst te maken, hebben we een masterclass ontwikkeld en werken we aan een leergang voor ondernemers. Afgelopen jaar hebben we veel gezaaid. Met als doel dat de sector de komende jaren volop kan oogsten. Uw hulp, in de vorm van suggesties en commentaar, is daarbij onontbeerlijk. Want alleen als wij weten waar en wat wij moeten zaaien, kunt u als sector de maximale oogst binnenhalen! René van Tol Projectleider Kennis & Innovatie Impuls 1

2 i n n o v a t i e impuls slimme ideeën snel naar de praktijk Kansen van LED-belichting in beeld Vaak zijn het de ondernemers die de beste ideeën hebben voor nieuwe producten, markten of productietechnieken. Zij weten precies waar behoefte aan is en wat praktisch haalbaar is. Te vaak komen deze ideeën niet in de praktijk terecht, omdat een ondernemer niet de tijd, het geld of het netwerk heeft om het idee verder te ontwikkelen. In het deelproject Innovatie Impuls helpen wij ondernemers hun slimme ideeën te realiseren. Door bijvoorbeeld bij te dragen in de ontwikkelkosten of door de ondernemers te koppelen aan partners. Zo kunnen we de positie van het bedrijf én de sector verstevigen en verder uitbouwen. Ideeën uit de praktijk Sinds de start van Innovatie Impuls hebben we vanuit de sector 35 ideeën ontvangen voor innovaties, variërend van grote systeeminnovaties tot oplossingen voor teelttechnische problemen, water- en energiebesparende maatregelen en de ontwikkeling van nieuwe producten. Op dit moment wordt een deel van de ideeën al verder ontwikkeld. Over andere ideeën wordt binnenkort over het vervolg beslist. Ook een slim idee? Heeft u ook een slim idee en wilt u weten hoe u het beste dat idee naar de praktijk kunt brengen? Kijk op onze website ( of neem contact met ons op door een te sturen naar innovatie@kennisinnovatieimpuls.nl. We nemen dan contact met u op. Uiteraard gaan we vertrouwelijk met uw idee om. Een voorbeeld van een idee dat op dit moment verder wordt uitgewerkt is het in beeld brengen van de kansen van LED-belichting in de boomkwekerij. Belichting met deze relatief nieuwe lampen lijkt ook voor de boomkwekerij interessante mogelijkheden te bieden. Er zijn bijvoorbeeld aanwijzingen dat stekken die met LED belicht worden beter wortelen. Met steun van Kennis & Innovatie Impuls onderzoekt PPO in Lisse welk effect LED-belichting precies heeft op Buxus, Lavendel, Ceanothus, Chamaecyparis en Juniperis. Baggerprobleem aan de kant De toenemende bagger in de sloten van de regio beperkt de doorstroming, vermindert de hoeveelheid beschikbaar gietwater en vermindert de waterkwaliteit. Een studiegroep ging, op verzoek van Kennis & Innovatie Impuls, aan de slag met het bedenken van oplossingsrichtingen. Inmiddels heeft de studiegroep de huidige situatie in beeld gebracht en werkt mogelijke oplossingen verder uit. Schitterend project Kennis & Innovatie Impuls is een schitterend project waar we als Kringfonds Boskoop graag aan bijdragen, zegt Rien Verweij, penningmeester van het fonds. De wisselwerking tussen het project en de praktijk is heel goed, merk ik. Ik ben ook betrokken bij de pilot Zuidwijk en zie daar dat kennisvragen snel opgepakt worden door Kennis & Innovatie Impuls. Ze komen snel met interessante oplossingsrichtingen voor bijvoorbeeld een drijvende teeltvloer, de aanleg van een gemeenschappelijk waterbassin en de baggerproblematiek. Onze bijdrage aan Kennis & Innovatie Impuls is goed besteed geld. 2

3 Zoet water belangrijk Korine Hengst is namens het Hoogheem-raadschap Rijnland betrokken bij Kennis & Innovatie Impuls: Nu de belangrijkste wensen en ideeën van de kwekers bekend zijn, denken we mee over oplossingen. Samenwerken, het delen van kennis en het oppakken van nieuwe ideeën is van groot Nu kansen pakken Milan Korver is boomkweker en bestuurslid van de Kring Boskoop: Als je vroeger steun zocht voor de ontwikkeling van een innovatief idee had je een lange weg te gaan. Met Innovatie Impuls gaat dat een stuk sneller. Korver is één van de beoordelaars van de ingediende ideeën: We hebben al veel ideeën langs zien komen. Samen met de kenniswerkers bepalen we welke ideeën de sector vooruit kunnen helpen. Wat mij betreft komen volgend jaar nog meer ondernemers met een slim idee op de proppen. We moeten nu de kansen pakken die langs komen. Elan weer terug in de regio Peter Bontekoe, salixkweker en LTO-bestuurder is enthousiast over Kennis & Innovatie Impuls: Het project zorgt voor reuring in onze regio en dat hadden we hard nodig. Bontekoe zag de boomkwekerijsector te lang stil staan: We hebben de concurrentie te dichtbij laten komen. Met Kennis & Innovatie Impuls bouwen we onze positie weer verder uit. Het project moet daarbij als een vliegwiel werken. Want naast goede kennisdossiers op internet, stimulering van slimme innovaties en de scholing van goed personeel, moeten we als ondernemers weer de schouders eronder zetten. Het project geeft ons een flinke duw in de goede richting. belang om te zorgen dat de productiefactor water niet in de knel komt. Rijnland werkt aan het zoet en op peil houden van het water, maar ook kwekers zelf kunnen hieraan bijdragen. Door samen aan de slag te gaan bundelen we onze krachten. Zo denken we ook mee in de pilot Zuidwijk over de inrichting van het gebied en over innovatieve oplossingen voor waterberging en watervoorraad. Geënt op de praktijk Henk van der Smit, stuurgroeplid namens de Greenport Regio Boskoop en betrokken bij de pilot Duurzaam Zuidwijk valt op dat binnen Kennis en Innovatie Impuls veel verbinding is tussen praktijk en kennis: De resultaten van onderzoek zijn geënt op de praktijk. We kunnen zo veel sneller de resultaten benutten. Van der Smit ziet dat ook terug in de ontwikkelingen rondom Zuidwijk: doordat alle partijen aan tafel zitten, komen we sneller ergens. De balans opmakend over het afgelopen jaar, is Van der Smit positief: We zijn al een heel eind gekomen. We moeten wel zorgen dat we nieuwe kennis zo snel mogelijk overdragen zodat boomkwekers er hun voordeel mee kunnen doen. Daarnaast moeten we zorgen dat de resultaten uit het project alle boomkwekers bereiken en niet alleen de voorlopers. 3

4 Voorzitter Helma van der Louw: Kennis & Innovatie Impuls stuurt Maestro Verde naar vrijwel al onze bijeenkomsten. Hij geeft ons updates over innovaties in de boomkwekerij waar we meteen mee aan de slag kunnen. Maar andersom voeden wij het project ook weer met vragen vanuit de praktijk. t Is mooi om die wisselwerking te zien werken. Website k e n n i s rotonde twee weten meer dan één Niet alleen nieuwe kennis, ook bestaande kennis kan ondernemers helpen verder te komen. Twee weten immers meer dan één. Daarom organiseert Kennis & Innovatie Impuls regelmatig themabijeenkomsten waarin boomkwekers en toeleveranciers hun kennis en ervaringen kunnen delen. Daarnaast wordt de website gebruikt om zoveel mogelijk kennis eenvoudig beschikbaar te stellen. Logistiek in beeld Een voorbeeld van een bijeenkomst is het netwerkontbijt in juni waarin boomtelers en toeleveranciers de laatste stand van zaken op het gebied van agrologistiek kregen gepresenteerd. Binnen een uur passeerden hubways, GreenRail, multimodaal vervoer, lokaal vervoer en logistiek binnen het bedrijf de revue. De website van Kennis & Innovatie Impuls groeit langzaam maar zeker uit tot hét kennisportaal voor de boomkweker. U vindt er de laatste nieuwtjes, de agenda voor de komende bijeenkomsten en de verslagen van de afgelopen bijeenkomsten. Drijvende kracht achter de website is Marijke Bode: Ik zorg ervoor dat de website zo actueel mogelijk is. Ook publiceer ik de kennisdossiers. In deze dossiers vinden bezoekers alle kennis over een onderwerp op één plaats. Op dit moment staan de dossiers over gietwater, watergeeftechniek en waterkwantiteit online. Binnenkort wordt het dossier agrologistiek gepubliceerd. In de loop van het project volgen nog minimaal 16 andere onderwerpen. Overschakelen van denken naar doen Als we het goed aanpakken, heeft de regio Boskoop geweldige toekomstkansen, zegt Coos Rijsdijk, burgemeester van Boskoop en voorzitter van de St. Greenport Regio Boskoop: Kennis & Innovatie Impuls is daarbij een belangrijke factor. Door innovaties te ontwikkelen, bouwen we onze koploperspositie verder uit. Als gemeente participeren wij volop in het project. Studieclub Een ander platform om kennis te delen is de Studieclub Regio Boskoop. Ruim 300 boomkwekers en hun toeleveranciers wisselen er onderling kennis uit. De studieclub werkt nauw samen met Kennis & Innovatie Impuls. 4

5 Zo werken wij mee aan de herstructurering van Zuidwijk en aan de realisatie van de drijvende teeltvloer. Ook het scholen van (nieuwe) medewerkers en ondernemers is cruciaal voor onze toekomst. Als gemeente werken we daar hard aan door bijvoorbeeld met de buurgemeenten te overleggen over de werving van nieuwe arbeidskrachten. Daarnaast geven we Kennis & Innovatie Impuls financiële steun. De burgemeester is tevreden over het eerste jaar: Er is veel in de steigers gezet en de eerste resultaten zien er goed uit. Wat mij betreft schakelen we nu over van denken naar doen. Ik heb er alle vertrouwen in dat we de komende jaren op mooie resultaten kunnen terugkijken en mede daardoor in 2022 tijdens de geplande Floriade in de regio een ijzersterke sector kunnen laten zien. Eric Poot, teamleider glastuinbouw van Wageningen UR: Je ziet dat we veel van elkaar kunnen leren. De boomkwekerijsector kan bijvoorbeeld profiteren van onze kennis op het gebied van substraatteelt en energieverbruik. Tegelijkertijd kunnen de glastuinders veel leren van bijvoorbeeld de marketing in de boomkwekerijsector. Zo maken wij elkaar sterk. Mooie ontwikkelingen hier PPO Lisse en DLV Plant zijn de twee grote kennisinstellingen in Kennis & Innovatie Impuls. Beide organisaties zetten stevig in op het project. De directeur van DLV Plant, Jacco van der Wekken, vindt de grote rol van zijn organisatie logisch: We hebben veel ervaring en kennis in de boomkwekerij en willen bijdragen aan de versteviging van de sector. Zijn collega bij PPO, Bert Pinxterhuis ziet dat voor PPO ook zo. Bovendien is het uniek dat een project zich richt op één sector in één regio. Zo kunnen we met z n allen echt slagen maken. Pinxterhuis en Van der Wekken zitten beiden in de stuurgroep. Het afgelopen jaar hebben we veel aandacht besteed aan het fundament van het project. We hebben een agenda opgesteld voor de komende jaren en gaan nu aan de slag om concrete doelen te behalen, zegt Pinxterhuis. Dat kunnen we overigens niet alleen, vindt Van der Wekken: Zonder de inbreng van de ondernemers, komen we nergens. Als zij actief betrokken blijven, komen hier mooie ontwikkelingen op gang. Inspiratie vind je bij de buren Kennis & Innovatie Impuls is er voor en door de boomkwekers. Toch is het goed om bij de buren inspiratie op te doen. Daarom komen een paar keer per jaar onderzoekers bij elkaar uit andere sectoren, zoals de glastuinbouw en de akkerbouw. Eén jaar 5 kennis & innovatie impuls

6 Langdurig werklozen aan de bak De sector staat te springen om extra medewerkers. Tegelijkertijd zijn er veel langdurig werklozen die aan de slag willen. Samen met het UWV en de gemeente Gouda helpt Kennis & Innovatie Impuls deze gemotiveerde langdurig werklozen aan een baan in de sector. Goed beeld van mogelijkheden o n d e r w i j s a c c e l e r a t o r meer én beter opgeleide medewerkers Goed opgeleide medewerkers zijn voor elk bedrijf essentieel. Voor een kennisintensieve sector als de boomkwekerij geldt dat in het bijzonder. Daarnaast vraagt schaalvergroting om meer en om anders opgeleid personeel en om andere ondernemersvaardigheden. In de Onderwijs Accelerator werkt Kennis & Innovatie Impuls op verschillende manieren aan een gezonde arbeidsmarkt waar voldoende medewerkers zijn opgeleid voor de juiste functies. De deelnemers maken tijdens een intensief traject kennis met alle aspecten van werken op een kwekerij. Piet Verhoeven, scholingsconsulent bij projectpartner Aequor, is medebedenker van dit initiatief: Tijdens het traject werken de deelnemers op verschillende soorten bedrijven. Zo werken ze een aantal weken op een bedrijf met containerteelt en daarna weer in de vollegrond. Na het inwerkprogramma weten de deelnemers precies wat ze kunnen verwachten en welk type bedrijf het beste bij hen past. Klaar voor een baan Na het inwerktraject zijn de deelnemers klaar voor een baan en neemt een uitzendbureau ze in dienst om ze uit te zenden naar boomkwekerijen. Als het klikt kan de boomkweker de deelnemer in dienst nemen en verder laten opleiden via een leer-werktraject. Verhoeven: Het mes snijdt aan twee kanten: langdurig werklozen hebben weer perspectief, terwijl de kweker zeer gemotiveerde medewerkers in dienst krijgt zonder dat hij tijd hoeft te steken in het voorbereidende traject van werkritme opbouwen en kennismaken met het werk. Alphen sluit aan De eerste groep van acht deelnemers heeft inmiddels het inwerktraject doorlopen en is in dienst gekomen bij Creyf s Uitzendbureau. Natuurlijk zijn acht nieuwe medewerkers maar een druppel op een gloeiende plaat, geeft Verhoeven toe: maar het blijft dan ook niet bij deze groep. Inmiddels gaat het project ook draaien bij Alphen aan de Rijn en zien we kansen voor tal van andere gemeenten. Dit jaar hebben we laten zien dat het idee werkt. Nu moeten we gaan uitrollen. 6

7 Masterclass: kneepjes van het vak Half juni 2011 presenteerde Kennis & Innovatie Impuls de Masterclass Boomkwekerij, een nieuw opleidingsprogramma voor medewerkers in de boomkwekerij. Projectleider Wim de Jong: De masterclass is bedoeld voor medewerkers met ruime praktijkervaring die hun vakbekwaamheid verder willen aanscherpen. Werkgevers beschikken zo over goedgeschoolde medewerkers en medewerkers stellen hun kansen op de arbeidsmarkt zeker. De deelname aan de masterclasses is voorlopig gratis. teelt- en afzetplan en in- en verkoop. Ook deze masterclass heeft een praktische inslag waardoor cursisten meteen met de opgedane kennis aan de slag kunnen in de praktijk. Managementvaardigheden voor ondernemers De schaalvergroting van de bedrijven vraagt om nieuwe vaardigheden en kennis van de ondernemer. De ondernemers moeten bijvoorbeeld meer kennis van P&O, financiën en marketing hebben. Gezien de extra tijd die dat in beslag neemt, moeten ze een deel van de managementtaken uit handen geven aan middenkader-medewerkers. Kennis & Innovatie Impuls werkt aan een leergang ondernemerschap die de ondernemers gaat voorzien van alle kennis om slagvaardig te kunnen blijven opereren. Vakbekwame medewerkers In acht modules van acht dagdelen krijgen de deelnemers onderwijs op praktijkplaatsen over alle aspecten van de boomteelt, vertelt De Jong: Van de voorbereiding van de teelt tot en met het bewaren van producten. In de masterclasses wordt de theoretische kennis voortdurend gekoppeld aan de praktijk. Elke module wordt afgesloten met een eindopdracht die de deelnemer uitvoert op de eigen werkplek. De eerste masterclass begint in september en wordt in januari 2012 afgerond. Ontwikkeling van middenkader Vanaf september 2012 start een tweede reeks masterclasses die gericht zijn op de scholing van het middenkader. In twaalf modules van elk acht dagdelen maken de deelnemers kennis met onderwerpen als het regelen van arbeid, het beschermen van de teelt, het maken van een 7

8 Meer weten? Wilt u weten wat Kennis & Innovatie Impuls voor u kan betekenen? Neem dan contact met ons op. Postadres Postbus 53, 2770 AB Boskoop Bezoekadres Plantarium Gebouw, DLV-kantoor Italiëlaan 6, 2391 PT Hazerswoude T: F: I: E: info@kennisinnovatieimpuls.nl Colofon Redactie en coördinatie: Bert van Rees, Bureau Berdt Fotografie: Gemeente Rijnwoude, Gemeente Boskoop, St. Greenport Regio Boskoop, Walkinshaw Photography Vormgeving: Marian van Helden, Van Helden grafische vormgeving Kennis & Innovatie Impuls wordt mogelijk gemaakt door DLV Plant B.V., Wageningen Universiteit, Kamer van Koophandel Den Haag, Wellantcollege, Kring Boskoop (LTO), Kringfonds van Kring Boskoop, LTO Noord, Studieclub Regio Boskoop, St. Projectbureau Boomkwekerij, St. Vakbeurs voor de Boomkwekerij, St. Beurshal, Gemeente Boskoop, Gemeente Rijnwoude, Hoogheemraadschap van Rijnland, Regionaal Platform Arbeidsmarkt Rijn-Gouwe, Rabobank Gouwestreek, Flynth adviseurs en accountants B.V. en het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling. Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst. Dit project van St. Greenport Regio Boskoop 8 Eén jaar Kennis & Innovatie Impuls geeft praktische antwoorden op belangrijke kennisvragen, ondersteunt bij het realiseren van succesvolle innovaties en wordt mede mogelijk gemaakt door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling. gekwalificeerde medewerkers. kennis & innovatie impuls