Versterking relatie tussen ondernemers en ambtenaren is dringend gewenst

Transcriptie

1

2 FORUM Versterking relatie tussen ondernemers en ambtenaren is dringend gewenst Rob van Gijzel in gesprek met Hanja Maij Weggen GoeieZaken

3 Er ontstaat meer wederzijds begrip, maar tegelijkertijd zullen we ook beter in staat zijn om een netwerk op te bouwen in Den Haag en eventueel Brussel. Hanja Maij Weggen ziet wel iets in een uitwisselingsprogramma tussen onder andere Brabantse ondernemers en hooggeplaatste ambtenaren op de diverse ministeries in Den Haag en wellicht Brussel. Door bij de ander in de keuken te kijken leer je elkaar beter kennen en krijg je ook inzicht in elkaars manier van werken. De relatie wordt nu nog teveel gekenmerkt door een wederzijdse houding van onbekend maakt onbemind. Het voorstel, door oud-tweede-kamerlid en ondernemer Rob van Gijzel gelanceerd aan het einde van een geanimeerd gesprek met Maij Weggen, biedt volgens de Commissaris van de Koningin in Brabant een aantal goede kansen om, bij de realisatie van de Brainportdoelstelling, de noodzakelijke gezamenlijke slagkracht te versterken. Met de officiële erkenning als regio van nationaal economische belang en de stempel Brainport zijn we er natuurlijk nog lang niet. Sterker nog, willen we de kansen die we krijgen optimaal benutten, zullen we keihard aan de slag moeten, aldus Maij Weggen. Die officiële erkenning is een belangrijke stap in de goede richting, daar zijn Maij Weggen en van Gijzel het over eens. Maar, zo stelt van Gijzel, de erkenning als Brainport moet er nu snel toe leiden dat de regio Zuidoost Brabant ook kan rekenen op medeverantwoordelijkheid vanuit de rijksoverheid voor de Brainportontwikkeling en daarbij hoort, net als bij de Mainports Amsterdam en Rotterdam, ook financiële ondersteuning vanuit zowel Den Haag als Brussel. Maij Weggen heeft er alle vertrouwen in dat dit gaat gebeuren. De suggestie van Van Gijzel dat het echter tot nu toe bij die erkenning is gebleven, onderschrijft ze dan ook maar ten dele. Maij Weggen: Het proces wordt nu in gang gezet. De eerste tekenen zijn positief. Zo zal de regio wellicht vijf miljoen euro in ontvangst mogen nemen om onder andere extra faciliteiten op de High Tech Campus te realiseren. Staatssecretaris van Economische Zaken Carien van Gennip, binnen het kabinet aangewezen als coördinerend bewindspersoon voor de regio Zuidoost Brabant, toont een grote inzet en betrokkenheid. Je ziet dat er vanuit het kabinet steeds meer belangstelling komt. Ik ben het er wel mee eens dat er nog een flinke schep bovenop moet. De status van Brainport en de erkenning als kennisintensieve regio verplicht ons om stevig aan de bel te blijven trekken in Den Haag en Brussel, zodat men zowel op nationaal als internationaal niveau simpelweg niet om ons heen kan. Dat vraagt van ons om de nieuw verkregen status, als regio van nationaal economisch belang en dus één van de kerngebieden in Europa, ook echt waar blijven maken. Naast inzet is ook regie heel belangrijk. Je kunt spreken over één van de toptechnologische regio s in Europa. We zijn bezig de relaties binnen die topregio s te versterken. Vandaar dat de wederzijdse wens bestaat om samen te werken met Helsinki en Stockholm die de status ook hebben. Zij vinden onze aanpak, met allianties met steden als Aken en Leuven, erg interessant. Zij komen op ons af omdat we jarenlang hebben laten zien dat we behoorlijk wat in ons mars hebben. Erkenning Brainport hebben we aan onszelf te danken Wat we hebben bereikt, hebben we aan ons zelf te danken. Alleen moet alles, gelet op de internationale concurrentie, nu in een stroomversnelling en daarvoor hebben we de steun uit Den Haag en Brussel nodig. Internationalisering Dat de regio Zuidoost Brabant een kwaliteitsslag te maken heeft, daar zijn Van Gijzel en Maij-Weggen het wel over eens. Maij-Weggen wijst op internationale voorbeelden. Zo werken in de regio rondom Stockholm overheid, kennisinstellingen en bedrijfsleven heel nauw samen. Dat is echt opvallend. De overheid denkt op allerlei fronten mee met de ondernemers. Om je een voorbeeld te geven. Er is een afspraak dat een ondernemer die in de regio Stockholm iets wil, binnen een maand krijgt te horen of de overheid meewerkt of niet. Daarna gaat het alleen om de uitwerking. Er is het voorbeeld van universiteiten die studenten, met diverse nationaliteiten, aantrekken zodat ze de afstand tussen kennisinstellingen en bedrijfsleven verkleinen. De studenten werken mee aan hoogwaardige en dus interessante projecten binnen het bedrijfsleven en brengen zo nieuwe kennis in. Tegelijkertijd weet de universiteit, op basis van Magazine voor succesvol ondernemen

4 FORUM Instroom internationale wetenschappers vormt geen bedreiging, maar biedt een meerwaarde die praktijkervaringen, beter aan te sluiten bij wat de markt vraagt en creëren de studenten voor zichzelf een opstap naar een baan. Ander voorbeeld is dat via zogenaamde schoolentrepreneurships jonge, net afgestudeerde en gestarte, ondernemers de kans krijgen hun ideeën letterlijk en figuurlijk te ontwikkelen onder de vleugels van een groot bedrijf. Dat versterkt elkaar dus enorm. Internationale wetenschappers en deskundigen worden met open armen ontvangen, omdat men beseft dat ze een meerwaarde bieden. Dat besef mis ik op dit moment in het, van oudsher zo tolerante, Nederland. Wij zien de komst van deze mensen nog als een bedreiging. Terwijl kwalitatief goede kenniswerkers juist een verrijking zijn voor het Nederlandse economie. Randvoorwaarden creëren Van Gijzel merkt dat dit meer vraagt dan alleen werk. Wil je die buitenlandse populatie opvangen zul je ook een wervend en aantrekkelijke leefomgeving moeten bieden, op basis waarvan ze actief kunnen deelnemen aan onze samenleving. Dat vraagt van de overheid een sociale en culturele visie. Maij-Weggen: Je hebt gelijk, ook sociaalmaatschappelijk moeten deze mensen natuurlijk hun weg in Nederland zien te vinden. Dat betekent dat de voorzieningen op het gebied van wonen, werken, onderwijs en recreëren goed moeten zijn. De komst van de nieuwe internationale school in Eindhoven is daar een goed voorbeeld van, maar ook op cultureel-maatschappelijk vlak moeten we voorzieningen treffen. Dat zijn in mijn optiek zaken waar we Den Haag of Brussel niet voor nodig hebben. Dat moeten we als regio zelf oppakken. Faciliteiten van hoogwaardig niveau moeten we zelf creëren. Faciliteiten van hoogwaardig niveau moeten we zelf creëren Voor andere zaken kunnen we niet zonder steun van Den Haag. Neem de groei van bijvoorbeeld Eindhoven Airport, daar zou Den Haag ons geweldig bij kunnen helpen. Want een volwaardige luchthaven is een voorwaarde voor de status van een Brainport. A2-as en BrabantStad Van Gijzel lanceert vervolgens de stelling dat de A2-as, waarlangs de steden Maastricht, Eindhoven, Den Bosch, Utrecht en Amsterdam liggen, de economische slagader van Nederland is. Het economisch belang van die A2-as in combinatie met wat er gebeurt in de driehoek Leuven-Aken-Eindhoven, is groter dan de corridor van de Randstad, zo stelt van Gijzel. We brengen het belang van die A2-as echter te weinig naar voren. Ik zou graag een nationaal A2-overleg tussen de bestuurders tot stand zien komen. We laten de kansen liggen doordat we vaak niet kunnen uitstijgen boven het belang van een dorp, een stad of de provincie. Door te veel gericht te zijn op het vermeende eigen belang en het gezamenlijk belang minder prioriteit toe te kennen maakt met het goede de vijand van het betere. Maij-Weggen: Dat A2-overleg is een zeer interessante gedachte, daar moeten we verder over na denken. Overigens hebben we BrabantStad in het leven geroepen om de tweespalt, die er van oudsher tussen Oost en West Brabant bestond, weg te nemen. Ik weet dat dit samenwerkingsverband van de vijf grote Brabantse steden op veel kritiek heeft kunnen rekenen, maar dat is in mijn ogen onterecht. Natuurlijk kent Brabant heel duidelijk twee entiteiten. De regio Zuidoost Brabant richt zich op de kennisindustrie, terwijl West Brabant gericht is op transport en logistiek. Dat ervaren we echter niet als een groot probleem. Elke regio moet doen waar het goed in is. Het is ook niet de taak van BrabantStad om deze twee regio s wat betreft activiteiten dichter bij elkaar te brengen. Maar in het verleden zijn de steden te vaak tegen elkaar uitgespeeld en ging een ander er met de prijs vandoor. Zo is de medische faculteit, door onderlinge strijd, aan onze Brabantse neus voorbij gegaan. Dat mag dus niet meer gebeuren. Als de ene stad iets wil, komt er steun van de vier andere steden, zodat er een krachtig blok ontstaat naar strategische partners. Zo simpel is het. Hoe wij dat dan verder onderling regelen is aan ons. Ik kan elk gemeentebestuur echter garanderen dat men er per saldo op vooruit gaat. Steden BrabantStad moeten zich niet langer laten uitspelen De krachtige samenwerking tussen de vijf grote steden moet dus leiden tot meer slagvaardigheid. Als voorbeeld noemt Maij-Weggen de infrastructuur rondom Eindhoven. Daar is door het Rijk geld voor beschikbaar gesteld, dus moeten wij nu snel spijkers met koppen slaan. Dus moeten we zo snel mogelijk af van het onderlinge kinnesinne dat zo kenmerkend is voor Zuidoost Brabant en in het bijzonder wanneer het gaat om de verkeersproblematiek. Nu kunnen we laten zien dat we als regio eensgezind kunnen optreden als GoeieZaken

5 de situatie daar om vraagt. Dat zullen we overigens ook moeten want anders worden we heel snel ingehaald door anderen. Ambtenarij Van Gijzel geeft Maij-Weggen gelijk maar wijst ook op het feit dat de regio minder slagvaardig is door het eindeloze bureaucratische waar we als regio mee geconfronteerd worden. Van Gijzel geeft als bijvoorbeeld het feit dat hij zich mateloos gestoord heeft aan het voortdurende getouwtrek bij de ontsluiting van de High Tech Campus naar de A67. De bereikbaarheid van zo n belangrijke functie vraagt het stellen van prioriteiten en dan past niet het antwoord dat men achter aan mag sluiten. Bij de ontsluiting van Schiphol, een aantal jaren geleden, ging dat heel anders, daar heeft RWS getoond het belang van snelle realisatie wel te begrijpen. Maij-Weggen: Ik heb in mijn tijd als Minister van Verkeer & Waterstaat de proceduretijd al enorm ingekort. Desondanks zie je inderdaad dat dit soort trajecten nog te vaak blijven steken in de ambtelijke molen. Daarom hebben wij als provincie ook tal van initiatieven ontplooid om slagvaardiger te kunnen handelen en een krachtigere stem te kunnen laten horen in Den Haag en Brussel. Naast BrabantStad hebben we bijvoorbeeld op provinciaal niveau een innovatieraad in het leven geroepen met als doel een volwaardige gesprekspartner te zijn voor de nationale innovatieraad. Daardoor zijn we in staat initiatieven en de daarvoor beschikbare middelen beter op elkaar af te stemmen en zitten we ook direct met de juiste mensen om tafel. Met name dat laatste is essentieel om krachtig te kunnen opereren. Daar heeft het ons in het verleden te veel aan ontbroken. Waarschijnlijk ook omdat het in de volksaard zit, namelijk om zaken zelf op te lossen op het moment dat we geen gehoor krijgen. En natuurlijk is het op zichzelf een deugd, maar tegelijkertijd kan het ook een belemmering zijn om optimaal gebruik te kunnen maken van de mogelijkheden die er zijn. Op de kaart Toch wijst Van Gijzel ook op de houding in Den Haag. Hij vindt dat men daar teveel het belang van deze regio voor de nationale economie onderschat. Daarmee doen ze niet alleen ons maar uiteindelijk ook zichzelf te kort. Zoveel sterke kurken hebben we niet waar onze economie op drijft. Wanneer je er wel eentje hebt dan behoor je die te koesteren in plaats van te negeren. Hij verwijt Den Haag en Brussel zelfs een gebrek aan industriebeleid en vraagt zich af of die huidige houding en het gebrek aan interesse niet een belemmering is om de Brainportstatus voor Zuidoost Brabant succesvol tot ontwikkeling te brengen. Maij-Weggen: Maar dat heeft ook sterk te maken met het feit dat we als regio geen sterk netwerk hebben in Den Haag en Brussel. Iets wat ook zichtbaar wordt wanneer je kijkt naar het feit dat wij slechts een handvol Brabantse Kamerleden hebben. We hebben in onvoldoende mate de contacten die we, met name een regio als Zuidoost Brabant, zouden moeten hebben. Dat betekent dus, en dat ben ik met je eens, dat we ons (nog) sterker zullen moeten profileren in het lobby-circuit. Op dit moment zijn we de lijnen met en goede contacten in Den Haag en Brussel aan het versterken. Waar we nu naar moeten streven is om dat netwerk breder uit te rollen. Dus ook in de lagere echelons moeten mensen elkaar weten te vinden. In dat kader zeg ik niet direct nee tegen jouw plan voor een uitwisselingprogramma tussen het Brabantse bedrijfsleven en hun bestuurders enerzijds en vertegenwoordigers van de Rijks- en Europese overheid en nationale instellingen anderzijds. Hoe je dat precies in elkaar zou moeten steken, weet ik niet direct. Maar het is wel een interessante gedachte om ook op deze wijze onze stem te laten horen. Magazine voor succesvol ondernemen