De jaarlijkse statistieken van de hoven en de rechtbanken

Transcriptie

1 De jaarlijkse statistieken van de hoven en de rechtbanken Gegevens 2008 Anvers I Anvers II Anvers III Anvers IV Anvers V Anvers VI Anvers VII Anvers VIII Anvers IX Anvers X Anvers XI Anvers XII Boom Brasschaat Kapellen Kontich Schilde Zandhoven Arr. judic. Anvers Heist-op-den-Berg Lierre Malines Willebroek Arr. judic. Malines Arendonk Geel > Correctionele griffies van de Hoven van Beroep

2 Met dank aan het personeel van de correctionele griffies bij de hoven van beroep en de FOD Justitie (de Stafdienst ICT en het DG Wetgeving Fundamentele Rechten en Vrijheden). Het gebruik van de inhoud van deze publicatie als toelichting of bewijsvoering in een artikel of een boek is toegestaan, mits de bron duidelijk en nauwkeurig wordt vermeld. Federale Overheidsdienst Justitie Vast Bureau Statistiek en Werklastmeting Leuvenseplein Brussel Tel. 02/ Fax 02/ stat@just.fgov.be Website : onder de sectie Statistieken. 2

3 INHOUD VOORWOORD I. TOELICHTING BETREFFENDE DE STATISTISCHE TERMEN A. BASISCONCEPTEN VAN DE STATISTIEK A.1. Inhoud van de cijfers: correctionele zaken behandeld door de hoven van beroep A.2. Het statistisch jaar is een kalenderjaar A.3. Bron van de cijfers: het informaticasysteem voor de correctionele griffies van de hoven van beroep A.4. Welke zaken worden al dan niet opgenomen in de statistiek A.5. De bevoegdheden van de hoven van beroep in correctionele zaken A.5.1. De correctionele kamers A.5.2. De kamer van inbeschuldigingstelling A.5.3. De correctionele jeugdkamers A.5.4. Exclusieve bevoegdheden B. GEMEENSCHAPPELIJKE TERMEN VOOR DE VERSCHILLENDE STATISTIEKEN B.1. Input output B.1.1. Wat is een rol, rolnummer, roltype, categorie? B.1.2. Wat is een zaak? B.1.3. Wanneer is een zaak hangend? B.1.4. Definitie van input en output B.2. van de zaak B.2.1. s " van de zaak" C. STATISTIEK VAN DE INPUT-OUTPUT C.1. Type inschrijving C.1.1. Algemeen C.2. Wijze inschrijving C.2.1. Algemeen C.3. Federaal Parket C.3.1. Algemeen C.4. Strafrechtelijk burgerrechtelijk C.4.1. Algemeen C.5. Per taal C.5.1. Algemeen D. STATISTIEK VAN DE PROCEDURE D.1. Soorten "akten van de rechter" D.1.1. Proces - verbaal D.1.2. Beschikking D.1.3. Tussenarresten D.1.4. Tussenarresten sine die 3

4 E. STATISTIEK VAN DE OUTPUT E.1. Beslissingen waardoor een zaak beëindigd kan worden E.1.1. Eindarrest E.2. Output: duur 4

5 II. STATISTISCHE TABELLEN A. BELGIE 1. Input-Output 1.1. Globale tabel: categorie rol 1.2. Globale tabel: rol - categorie 1.3. Type van inschrijving 1.4. Wijze van inschrijving 1.5. van de zaak 1.6. Per categorie per taal 1.7. Per categorie Federaal Parket 1.8. Per categorie Strafrechtelijk-Burgerrechtelijk 2. Statistiek van de procedure 2.1. Globale tabel 2.2. Zaken met minstens één proces verbaal Indeling naar het type PV Indeling naar PV en naar aard van de zaak 2.3. Zaken met minstens één beschikking Indeling naar het type beschikking Indeling naar beschikking en naar aard van de zaak 2.4. Zaken met minstens één tussenarrest Indeling naar het type tussenarrest Indeling naar tussenarrest en naar aard van de zaak 2.5. Zaken met minstens één tussenarrest sine die Indeling naar het type tussenarrest sine die Indeling naar tussenarrest sine die en naar aard van de zaak 2.6. Zaken met minstens één tussenarrest (eindarrest voor sommige partijen) Indeling naar het type tussenarrest (eindarrest voor sommige partijen) Indeling naar tussenarrest (eindarrest voor sommige partijen) en naar aard van de zaak 3. Statistiek van de output 3.1. Globale tabel: Indeling van de output naar wijze van beëindiging van de zaak Aantal zaken Gemiddelde duur in dagen 3.2. Indeling van de output naar wijze van beëindiging van de zaak en aard van de zaak Aantal zaken Gemiddelde duur in dagen 3.3. Indeling van de eindarresten naar type eindarrest Aantal eindarresten Gemiddelde duur in dagen 3.4. Indeling van de eindarresten naar type eindarrest en naar aard van de zaak Aantal eindarresten Gemiddelde duur in dagen 5

6 VOORWOORD Op 1 september 2008 werden de medewerkers en de bevoegdheden van de vroegere Afdeling Statistieken van de FOD Justitie overgenomen door het Vast Bureau Statistiek en Werklastmeting (VBSW). Het VBSW werd opgericht in het kader van het Protocol project werklastmeting bij hoven en rechtbanken dat op 4 juni 2008 werd ondertekend door de minister van Justitie, vertegenwoordigers van de FOD Justitie en vertegenwoordigers van de magistratuur (zetel). 1 Voortaan staat het VBSW in voor het aanmaken van de activiteitenstatistieken van de hoven en rechtbanken (zetel). Het VBSW is bijzonder verheugd u deze publicatie voor te stellen. Aan de hand hiervan kunt u zich een beeld vormen van de werking van justitie in de hoven van beroep (correctionele griffies). Hiermee willen we inspelen op de vraag naar informatie van alle geïnteresseerden. Opgelet: deze cijfers weerspiegelen noch de werklast van de hoven van beroep, noch de gerechtelijke achterstand. Dit zijn beide complexe onderwerpen. Het VBSW en de hoven van beroep willen u erop wijzen dat volgende parameters niet zijn opgenomen in deze publicatie: het personeelskader van de hoven van beroep (administratief personeel en magistraten), hun exclusieve bevoegdheden, de complexiteit van de behandelde zaken, de kwaliteit van de rechtspraak, de herziening van wetten en procedures en de verschillende werkwijzen van de hoven van beroep. In de rubriekbesprekingen werd telkens rekening gehouden met de wetgeving die van toepassing was tijdens het jaar Evolutie van het project Statistieken van de Hoven van Beroep correctionele griffie Door het ontbreken van een applicatie voor de correctionele griffies, werd het initiatief genomen om een informatisering te voorzien. Het Hof van Beroep te Gent lag aan de basis van de ontwikkeling van een nationale applicatie voor de correctionele griffies. De Kamer van Inbeschuldigingstelling startte in november 2001, de correctionele griffie volgde in oktober De andere hoven van beroep volgden als volgt; Antwerpen op 17 november 2003, Luik op 1 januari 2005, Brussel op 1 september 2005 en Bergen op 1 januari In 2006 beschikte elke correctionele griffie van de hoven van beroep over een Justice applicatie die gekoppeld werd aan de centrale Informix databank en aan het Intranet van de FOD Justitie. Ze is ontworpen als een operationeel informatiesysteem dat gericht is op het elektronisch registreren van bepaalde elementen in de procedure. Vóór de periode gebeurde dit op een manuele wijze. De belangrijkste doelstelling van dit informaticasysteem is het elektronisch beheren van de zaken die door de hoven van beroep behandeld worden en niet het leveren van brute gegevens voor de opmaak van hun activiteitenstatistiek. De structuur van de databank bepaalt en beperkt bijgevolg het statistisch concept. Daarnaast is de applicatie een kopie van de Justice applicatie die op de burgerlijke griffie sedert 1994 wordt gehanteerd. Bepaalde cijfergegevens kunnen we momenteel nog niet berekenen omdat de noodzakelijke gegevens niet kunnen worden geregistreerd in de applicatie. Bijvoorbeeld, betreffende de duur van het deskundig onderzoek. Deze informatisering heeft een zekere harmonisatie tussen de vijf hoven teweeggebracht doordat ieder hof hetzelfde registratiesysteem hanteerde. Van een uniforme statistiek kon er echter geen 1 Voor meer informatie over het VBSW en het Project werklastmeting bij hoven en rechtbanken kunt u terecht op de website van het VBSW: 6

7 sprake zijn omdat er geen uniforme registratiewijzen bestonden. Als gevolg hiervan leidden identieke situaties soms tot uiteenlopende registraties. Het project Statistiek Hoven van Beroep_Strafzaken heeft deze toestand gedeeltelijk verholpen. De doelstelling van het project was de ontwikkeling van een centrale databank voor de FOD Justitie dankzij een geautomatiseerde en geanonimiseerde doorstroming van brute gegevens van de correctionele griffies van de vijf hoven van beroep naar de FOD Justitie. De centrale databank laat toe om de tabellen van onder andere deze publicatie te genereren. Vanaf 15 maart 2007 werd dit project uitgevoerd door de vroegere Afdeling Statistieken, gebaseerd op de opgedane kennis van het project Agora_burgerlijke griffie. Dit Agora project werd van 1 april 1999 tot 31 maart 2001 uitgevoerd door de K.U.Leuven 2. De wetenschappelijke universitaire medewerkers hebben een belangrijk juridisch luik verwerkt door op eenduidige manier te bepalen wat werkelijk in het systeem is ingevoerd. Bijvoorbeeld, bij het opstellen van een uniforme nomenclatuur aard van de zaak werden de registratiewijzen van de vijf hoven bestudeerd en werd aandacht besteed aan de verschillen die zich voordeden tussen de hoven. Het gehele werk werd uitgevoerd in nauwe samenwerking met de hoven van beroep en onder begeleiding van de vroegere Afdeling Statistieken. In 2008 startte de vroegere Afdeling Statistieken met de ontwikkeling van een datawarehouse en statistische webapplicatie (werkzaam op basis van het programma SAS Web Report Studio). Doelstelling van dit project is het efficiënt ter beschikking stellen van relevante en betrouwbare cijfergegevens inzake de activiteiten van de correctionele griffies van de hoven van beroep. In eerste instantie zullen enkel de hoven van beroep toegang hebben tot de webapplicatie om hun statistieken op een interactieve wijze te consulteren. Andere justitiële actoren, zoals de FOD Justitie en de Hoge Raad voor de Justitie, volgen in een latere fase. Deze webapplicatie maakt, op interactieve en eenvoudige wijze, tabellen en grafieken aan. Zodoende zal de werking van de hoven van beroep beter ondersteund worden. Op termijn zullen alle statistieken betreffende de activiteiten van de zetel geïntegreerd worden in de datawarehouse en webapplicatie. Aanvullende informatie Omwille van technische redenen (de grootte van het bestand) bevat deze publicatie enkel cijfergegevens op nationaal niveau. Indien u cijfergegevens op ressortniveau of kruisingen met andere variabelen wenst te verkrijgen, kunt u uw verzoek richten tot ons adres stat@just.fgov.be. Ook de hoven van beroep stellen cijfermatige informatie ter beschikking via hun jaarlijkse werkingsverslagen. Bijkomende informatie (omtrent gerechtelijke begrippen, bronnen inzake gerechtelijke en aanverwante statistieken, bevolkingscijfers per gerechtelijk arrondissement en indeling van de gemeenten in gerechtelijke en administratieve arrondissementen) is opgenomen in publicaties die te raadplegen zijn op de website van de FOD Justitie 3. Het Vast Bureau Statistiek en Werklastmeting van de FOD Justitie Met betrekking tot de vredegerechten, de politierechtbanken en de rechtbanken van koophandel zijn er cijfergegevens sinds het burgerlijk jaar Omtrent de notariaten en de hoven van beroep (burgerlijke griffie) werden statistische gegevens vrijgegeven sinds Vanaf 2000 werden daaraan de rechtbanken van eerste aanleg, het correctioneel en politieparket toegevoegd. Al deze publicaties kaderen in de reeks De jaarlijkse statistieken van de hoven en de 2 In het bijzonder het Leuvens universitair dienstencentrum voor informatie en telematica (LUDIT) en het Interdisciplinair centrum voor recht en informatica (ICRI) van de Katholieke Universiteit Leuven. 3 sectie Statistieken, klik op de link Vast Bureau Statistiek en Werklastmeting. 7

8 rechtbanken. Vanaf 2002 worden enkel door het College van Procureurs-generaal cijfergegevens over het correctioneel parket (openbaar ministerie) gepubliceerd 4. In Kerncijfers van de gerechtelijke activiteit vindt u voor alle rechtsmachten het jaarlijks aantal hangende, nieuwe en behandelde zaken sinds In de brochure Justitie in cijfers worden de FOD Justitie, de rechtbanken en de hoven, de gevangenissen, de Justitiehuizen, de veroordelingen, cijfermatig behandeld. Al deze publicaties en de brochure Justitie in cijfers kunt u terugvinden op de website van de FOD Justitie ( sectie Statistieken, klik op de link Vast Bureau Statistiek en Werklastmeting ) of via de website van het Vast Bureau Statistiek en Werklastmeting ( klik op statistieken ). Voor gerechtelijke activiteitenstatistieken en aanverwante statistische gegevens kunt u ook bij andere instanties terecht. Het Nationaal Instituut voor de Statistiek (NIS) stond tot 1998 in voor de inzameling en publicatie van de gerechtelijke statistieken 5. De Vlaamse en Franse gemeenschappen publiceren onder andere informatie omtrent maatregelen genomen ten aanzien van minderjarigen 6. De Dienst voor het Strafrechtelijk Beleid van de Minister van Justitie op haar beurt staat in voor de publicatie van statistische gegevens over veroordelingen, opschortingen en interneringen 7. Ook buiten België worden statistische gegevens over gerechtelijke thema s gepubliceerd 8. Contact Voor extra informatie, statistieken of opmerkingen kunt u steeds contact opnemen op het volgende adres: Vast Bureau Statistiek en Werklastmeting, Leuvenseplein 4, 1000 Brussel. U kunt deze dienst ook per telefoon (02/ ), per fax (02/ ) of elektronisch (stat@just.fgov.be) bereiken. Wetenschappelijke onderzoeksploegen die gebruik willen maken van brute gegevens kunnen een aanvraag indienen via dit adres. Versie november De publicatie Jaarstatistiek van het Openbaar Ministerie kan u raadplegen via de website van de FOD Justitie ( sectie Statistieken, link College van Procureurs-generaal ) of op 5 Recentste en laatste jaargang gepubliceerd door het NIS betrof het statistische jaar Nationaal Instituut voor de Statistiek, Gerechtelijke Statistieken. Bedrijvigheid van hoven en rechtbanken. Jaar 1996, Brussel, 1999, 129 p. Website: 6 Zie onder andere: Vlaamse Gemeenschap, Vrind 2009, Website: Departement Gezin, Welzijn, Gezondheid. En: Direction générale de l aide à la jeunesse, Ministère de la Communauté Française, Website: 7 Dienst voor het Strafrechtelijk Beleid, Statistisch Steunpunt, Statistische gegevens inzake veroordelingen, opschortingen, interneringen. 8 Raadpleeg daaromtrent de bijlage Bronnen inzake gerechtelijke en aanverwante statistieken op de website van de FOD Justitie ( sectie Statistieken, klik op de link Vast Bureau Statistiek en Werklastmeting). 8

9 I. TOELICHTING BETREFFENDE DE STATISTISCHE TERMEN 9

10 A. Basisconcepten van de statistiek A.1 Inhoud van de cijfers: zaken behandeld door de hoven van Beroep België heeft 5 hoven van beroep, ze bevinden zich in Brussel, Gent, Antwerpen, Luik en Bergen. Indien een partij niet tevreden is met het vonnis van de rechtbank van eerste Aanleg, kan zij hiertegen in beroep gaan. De zaak komt dan voor één van de 5 hoven van beroep, dit wordt bepaald door het rechtsgebied van het hof van beroep. Elke rechtbank van eerste aanleg en elke rechtbank van koophandel valt onder het rechtsgebied van één bepaald hof van beroep. Zo valt bijvoorbeeld de Rechtbank van Eerste Aanleg van Leuven onder het rechtsgebied van het Hof van Beroep te Brussel. Indien een partij niet tevreden is met het vonnis van deze rechtbank, kan deze partij hoger beroep aantekenen. Ze moet dit doen bij het Hof van Beroep te Brussel. Elk hof van beroep bestaat uit een eerste voorzitter, kamervoorzitters en raadsheren in het hof van beroep 9. De kamers van het hof van beroep houden al naar gelang het geval zitting ofwel met drie raadsheren in het hof van beroep, de voorzitter daaronder begrepen, ofwel met één lid, kamervoorzitter of raadsheer in het hof. 10 Elk hof van beroep bestaat uit meerdere kamers. Zo zijn er de burgerlijke kamers, de jeugdkamers, de correctionele kamers, de kamer van inbeschuldigingstelling 11. De burgerlijke kamers behandelen het beroep tegen de vonnissen die in eerste aanleg zijn uitgesproken door de burgerlijke afdelingen van de rechtbanken van eerste aanleg en door de rechtbanken van koophandel. De jeugdkamers zijn bevoegd voor het beroep tegen vonnissen in eerste aanleg van de jeugdrechtbanken. 12 De burgerlijke kamers en de burgerlijke jeugdkamers houden zich bezig met materies uit het burgerlijk - en handelsrecht, bijvoorbeeld een echtscheiding of een faillissement, maar ook met materies uit het fiscaal recht. De correctionele zaken worden al naar gelang het geval door de correctionele kamers, de kamer van inbeschuldigingstelling en de correctionele jeugdkamers behandeld. De bevoegdheden van deze kamers werden verder infra uitgelegd 13. De statistische resultaten die hier worden weergegeven, hebben enkel betrekking op de materies die behandeld werden door de correctionele kamers, de correctionele jeugdkamers en de kamer van inbeschuldigingstelling van de 5 hoven van beroep. Meer concreet tracht de statistiek een zo realistisch mogelijke benadering te geven van de instroom en uitstroom aan correctionele zaken waarmee de hoven van beroep geconfronteerd werden gedurende een welbepaalde periode. De nationale tabellen zijn de som van de 5 hoven van beroep. Deze publicatie bevat enkel statistieken op nationaal niveau. Deze cijfergegevens zijn ook beschikbaar per hof van beroep. U kunt deze aanvragen op het volgende adres: stat@just.fgov.be. 9 Artikel 101, lid 4, van het Gerechtelijk Wetboek. In de hele tekst zal de rechter die in het hof van beroep zitting houdt rechter of rechter in beroep genoemd worden. 10 Artikel 101, lid 5, van het Gerechtelijk Wetboek. 11 Artikel 101, lid 1, van het Gerechtelijk Wetboek. 12 FOD Justitie, Justitie in België (versie 2009), p Zie A.5. De bevoegdheden van de hoven van beroep in correctionele zaken. 10

11 A.2 Het statistisch jaar is een kalenderjaar De cijfers hebben steeds betrekking op een bepaalde periode, de statistische periode genoemd. Voor de aanmaak van de jaarcijfers wordt het kalenderjaar (van 1 januari tot en met 31 december) en niet het gerechtelijk jaar (van 1 september tot en met 30 juni) als referentieperiode genomen. A.3 Bron van de cijfers: het informaticasysteem voor de correctionele griffies van de hoven van Beroep De statistische resultaten zijn rechtstreeks afkomstig uit het informaticasysteem aanwezig op de correctionele griffies van de hoven van beroep. Het huidige informaticasysteem ( invoerapplicatie ) dat gebruikt wordt op de griffies werd geïmplementeerd tussen 2001 en Dit informaticasysteem werd speciaal ontwikkeld om de procedure van de strafzaken op te volgen en de taken van de griffier hierbij te ondersteunen. Elke nieuwe zaak die aanhangig gemaakt wordt, wordt steeds in het informaticasysteem ingevoerd. Ondanks het feit dat de strafzaken in de vijf hoven via hetzelfde informaticasysteem worden ingevoerd, kunnen er verschillen in de wijze van invoer tussen de hoven worden vastgesteld. Bij de aanvang van het statistisch project in maart 2007 bevatte de invoerapplicatie haast geen automatische controles met het oog op de aanmaak van betrouwbaar cijfermateriaal. Dit betekende dat de kwaliteit van de gegevens niet kon worden gegarandeerd. Om dit te verhelpen werden gedurende dit project een aantal stappen ondernomen om meer controles in de invoerapplicatie te implementeren en inconsistenties in de gegevens, waar mogelijk, weg te werken. Dit gebeurde in twee fases. In een eerste fase werden alle gegevens die in de databank zijn opgeslagen, gecontroleerd op verschillende voorwaarden. In een tweede fase werd door de Stafdienst ICT in de invoerapplicatie een nieuw controlescherm geprogrammeerd. Hetgeen de hoven van beroep toelaat om op wekelijkse basis de onvolkomenheden in de ingevoerde gegevens (registraties) op te volgen en te corrigeren. Via een systeem van checklists worden de onvolledige en tegenstrijdige registraties nauwgezet bijgehouden. Het blijft tenslotte belangrijk te benadrukken dat een statistisch systeem alleen betrouwbare informatie oplevert indien de gegevens, in de invoerapplicatie op de griffies, juist en op een uniforme manier worden ingevoerd. A.4 Welke zaken worden al dan niet opgenomen in de statistiek Zaken die geteld worden Elke zaak die een eigen rolnummer 14 heeft gekregen, en waarvan de datum hangend op 15 in de statistische periode ligt. Op deze manier bekomt men een absoluut aantal zaken. Dit kan een invloed hebben op het totaal aantal getelde zaken. Verbonden zaken 16, bijvoorbeeld, hebben elk een eigen rolnummer. Ze zullen dus als aparte zaak worden geteld terwijl ze onderling gekoppeld zijn en als één groot dossier worden beschouwd. 14 Zie blz. 13, B.1.1 Wat is een rol, rolnummer, roltype, categorie? 15 De datum hangend op is de datum waarop de zaak op het hof aanhangig werd gemaakt. Als deze datum in de statistische periode ligt (tussen 01/01 en 31/12 van het bepaalde jaar) wordt deze zaak als een nieuwe zaak beschouwd. 16 Een verbonden zaak is bijvoorbeeld een toepasselijkheidsarrest in een correctionele zaak. Zowel het toepasselijkheidsarrest als de correctionele zaak worden als aparte zaken in het systeem geregistreerd hoewel de zaken onderling verbonden zijn omdat het dezelfde materie betreft. 11

12 Zaken die niet geteld worden De zaken die ingeschreven worden op de in beroep rollen 17 en die de status afgesloten hebben op het moment van de extractie. De geannuleerde zaken. Deze zaken werden foutief ingevoerd in de applicatie. Om ze nadien juist te kunnen invoeren moet eerst de foutieve invoering worden geannuleerd. Indien de geannuleerde zaken ook in de statistiek zouden zijn opgenomen, zou dit leiden tot een dubbeltelling. A.5 De bevoegdheden van de hoven van beroep in correctionele zaken De correctionele zaken worden onder verschillende kamers verdeeld: de correctionele kamers, de kamer van inbeschuldigingstelling en de correctionele jeugdkamers. A.5.1.De correctionele kamers De correctionele kamers beslissen over het beroep tegen de vonnissen die in eerste aanleg zijn uitgesproken door de correctionele rechtbanken 18. De correctionele rechtbank is een strafgerecht dat belast is met de bestraffing van alle wanbedrijven, zoals oplichting, fraude, onopzettelijke doodslag, diefstal met inbraak, diefstal met geweld en gecorrectionaliseerde misdaden. In uitzonderlijke gevallen berechten de correctionele kamers rechtstreeks ministers voor misdrijven die zij mochten gepleegd hebben in de uitoefening van hun ambt 19. A.5.2. De kamer van inbeschuldigingstelling De kamer van inbeschuldigingstelling is een kamer van het hof van beroep die in principe zetelt met gesloten deuren 20. Het is een onderzoeksgerecht zoals de raadkamer op het niveau van de rechtbank van eerste aanleg. De raadkamer op het niveau van de rechtbank van eerste aanleg beslist om de zaak door de correctionele rechtbank te laten behandelen. Ze kan ook beslissen om de beklaagde buiten vervolging te stellen indien uit het onderzoek blijkt dat de feiten geen misdrijf opleveren of dat er onvoldoende bewijzen tegen de inverdenkinggestelde zijn. Dat betekent dat de betrokkene niet naar een rechtbank wordt verwezen. Het is ook de raadkamer die maandelijks oordeelt om de voorlopige hechtenis van de beklaagde te handhaven of deze in vrijheid te stellen, eventueel onder voorwaarden 21. De beslissingen van de raadkamer kunnen worden aangevochten in hoger beroep bij de kamer van inbeschuldigingstelling 22. De kamer van inbeschuldigingstelling neemt ook kennis van de beroepen tegen beschikkingen van de onderzoeksrechter 23. Deze kamer is eveneens belast met het toezicht op het onderzoek 24, met de regeling van de rechtspleging 25 en met de controle over de 17 Van toepassing voor de hoven van beroep te Antwerpen, Bergen en Brussel. 18 FOD Justitie, Justitie in België (versie 2009), p Zie verder A.5.4.a) Het Hof van Beroep te Brussel 20 Artikelen 28quinquies en artikel 57 van het Wetboek van Strafvordering. 21 Artikel 21 van het Wetboek van Strafvordering. 22 Zie b.v. artikel 30 van de Wet van 20 juli 1990 betreffende de voorlopige hechtenis, artikel 674bis, 9, lid 4, 2 van het Gerechtelijk Wetboek. 23 Zie o.a. artikelen 61ter, 5, 61quater, 5, 61quinquies, 4, 61sexies, 5 van het Wetboek van Strafvordering. 24 Artikelen 136 tot 136ter van het Wetboek van Strafvordering. 25 Artikel 235bis van het Wetboek van Strafvordering. 12

13 toepassing van de bijzondere opsporingsmethoden observatie en infiltratie 26. Ten slotte is de kamer van inbeschuldigingstelling het enige gerecht dat bevoegd is om een beklaagde naar het hof van assisen te verwijzen of niet. A.5.3. De correctionele jeugdkamers De correctionele jeugdkamers van het hof van beroep zijn bevoegd voor het beroep tegen vonnissen in eerste aanleg van de jeugdrechtbanken omtrent de jeugdbescherming 27. De jeugdrechtbank behandelt onder meer geschillen die vallen onder de toepassing van de Wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming, zoals de ontheffing uit het ouderlijk gezag, de plaatsing van minderjarigen in opvanggezinnen of gesloten centra alsook de jeugdcriminaliteit. 28 De rechter legt jeugddelinquenten geen straffen op, maar neemt opvoedkundige maatregelen. Zoals een prestatie van opvoedkundige aard en van algemeen nut leveren, deelnemen aan een of meer begeleide sportieve, sociale of culturele activiteiten, niet omgaan met bepaalde personen of niet komen op bepaalde plaatsen die een band hebben met het als misdrijf omschreven feit, enz 29. Wanneer de minderjarige de leeftijd van 16 jaar heeft bereikt en een misdrijf heeft gepleegd, kan de jeugdrechter de zaak uit handen geven. De minderjarige wordt dan voor een bijzondere kamer in de jeugdrechtbank gebracht, die als strafrechtbank zal optreden. 30 A.5.4. Exclusieve bevoegdheden Bepaalde hoven van beroep beschikken over exclusieve bevoegdheden. Het kader van de hoven van beroep werd bijgevolg aangepast in functie van deze bijkomende werklast. A.5.4.a) Het Hof van Beroep te Brussel: 1) Internationaal strafrecht De zogenaamde «universele» bevoegdheid bestaat erin dat een Staat een misdrijf mag vervolgen ongeacht de plaats waar zij werd begaan en los van de nationaliteit van de dader of van het slachtoffer 31. Deze universele bevoegdheid bestaat in België maar onder een beperkte vorm. Er moet een regel van internationaal recht zijn die België bindt om de daders van de misdrijven te vervolgen 32. Zo bepaalt de titel 1bis van het Strafwetboek de bevoegdheid van de Belgische gerechten voor ernstige schendingen van het internationaal humanitair recht 33. De wet verleent aan de federale 26 Deze zijn twee van de nieuwe onderzoeksmethoden in de strijd tegen terrorisme en de zware criminaliteit die door de Wet van 6 januari 2003 betreffende de bijzondere opsporingsmethoden en enige andere onderzoeksmethoden worden ingevoerd. (Artikel en 235ter en 235quater van het Wetboek van Strafvordering.) 27 Zie artikelen 37, 3, 2, lid 4, 52quater, 3, lid 7, 57bis, 3, lid 4 van de Wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming, het ten laste nemen van minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd en het herstel van de door dit feit veroorzaakte schade. 28 FOD Justitie, Justitie in België (versie 2009), p Zie artikel 37 van de Wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming, het ten laste nemen van minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd en het herstel van de door dit feit veroorzaakte schade. 30 FOD Justitie, Justitie in België (versie 2009), p H. BOSLY, D. VANDERMEERSCH, Droit de la procédure pénale, La charte, 2005, p C. MATHIEU, C. VELTE, A. LAGERWALL, La compétence universelle en droit belge, 13

14 procureur een belangrijke beoordelingsmarge wat de vervolging van de misdrijven betreft rekening houdend met diverse hypotheses van seponering 34. De kamer van inbeschuldigingstelling van het Hof van Beroep van Brussel doet uitspraak over de desbetreffende klachten overeenkomstig de klassieke rechtspleging 35. 2) Strafrechtelijke verantwoordelijkheid van ministers Het Hof van Beroep te Brussel is ook bevoegd inzake strafrechtelijke verantwoordelijkheid van ministers. Artikel 2 van de Wet van 25 juni bepaalt: Het Hof van Beroep te Brussel is bij uitsluiting bevoegd om een minister te berechten voor misdrijven die hij mocht gepleegd hebben in de uitoefening van zijn ambt. 33 Ingevoerd door de Wet van 5 augustus 2003 betreffende ernstige schendingen van het internationaal humanitair recht. 34 Zie voorwaarden in artikel 10, 1 bis, lid 2 ev. van de Voorafgaande Titel van het Wetboek van Strafvordering ; C. MATHIEU, C. VELTE, A. LAGERWALL, La compétence universelle en droit belge, 35 Artikelen 10, 4, lid 2 en 12bis, 2, lid 2 van de Voorafgaande Titel van het Wetboek van Strafvordering. 36 Wet van 25 juni 1998 tot regeling van de strafrechtelijke verantwoordelijkheid van ministers, BS 27 juni

15 B. Gemeenschappelijke termen voor de verschillende statistieken B.1. Input - Output B.1.1 Wat is een rol, rolnummer, roltype, categorie? Het begrip rol kan niet zonder meer worden overgenomen uit de terminologie van de statistiek burgerlijke griffies. Strafzaken hebben, in theorie en in tegenstelling tot burgerlijke zaken, geen algemeen rolnummer. Ze worden geïdentificeerd door een notitienummer. Toch moet de voorkeur worden gegeven aan het gebruik van een rolnummer 37. Om praktische redenen is dit rolnummer noodzakelijk om de administratie van een griffie op efficiënte wijze te doen verlopen. Administratief gezien is het rolnummer belangrijk om de juiste identificatie van een bepaalde zaak mogelijk te maken, hetgeen van belang is bij de eventuele samenvoeging van zaken. Er zal een inschrijving op de rol plaatsvinden telkens een nieuwe vordering aanhangig gemaakt wordt, welke ook het verleden van de zaak (vroegere procedure) is. Elke zaak heeft een uniek rolnummer. Op nationaal niveau zijn er verschillende nationale roltypes voor strafzaken. Elk hof van beroep heeft daarnaast een aantal lokaal beheerbare rollen. Om statistische redenen werden de lokale rollen gekoppeld aan de nationale roltypes. Op deze manier kan elk hof zijn lokale rollen behouden. Het is echter op basis van de nationale roltypes dat we een uniforme correctionele statistiek ontwikkelden. Deze laat een vergelijking tussen de hoven toe. Aan elke zaak wordt een categorie toegekend. Er bestaan 5 categorieën: correctioneel, sociaal, jeugd, kamer van inbeschuldigingstelling (KI), KI sociaal. Afhankelijk van de geselecteerde categorie zijn onderstaande roltypes mogelijk. Opsomming van de nationale roltypes Nederlands Frans Algemene rol Rôle général Pro deo Pro deo Jeugdrol Rôle jeunesse Correctionele rol Rôle correctionnel Burgerlijke belangen Intérêts civils In Beroep rol Rôle ordre d appel Uitlegging-Verbetering-Toepasselijkheid Explication-Interprétation-Applicabilité 38 Verzet Opposition Franchimont Franchimont Verzoekschriften Voorlopige invrijheidstelling Requêtes de mise en liberté provisoire Voorrecht van Rechtsmacht Privilège juridiction Sociale rol Rôle social Andere Autres Assisen Assises Voorlopige hechtenis Détention préventive Vreemdelingenwet Loi sur les étrangers Regeling rechtspleging/ Regeling rechtsgebied Règlement procédure/ Règlement ressort 37 Al betreft het hier geen rol zoals bedoeld in artikel 711 t.e.m. 719 Gerechtelijk Wetboek. 38 De vertaling van de rol van het Nederlands naar het Frans is niet correct en zou interprétation rectification applicabilité moeten zijn. In de applicatie wordt echter explication interprétation applicabilité gehanteerd. 15

16 Uitlevering Internationaal Strafrecht Toezicht onderzoek/ Onderzoeksmaatregel Eerherstel Extradition Droit pénal international Contrôle enquête/ Mesure d enquête Réhabilitation B.1.1.a.) Statistiek categorie-rol / rol-categorie Onze basistabellen presenteren we op basis van de categorie in combinatie met de nationale roltypes. B.1.1.a.1.) Correctionele zaken: deze zaken worden geteld via het veld categorie: correctioneel. De volgende roltypes kunnen voorkomen: - Algemene rol De benaming algemene rol is misleidend. Eigenlijk is deze rol een erfenis van de burgerlijke statistiek en wordt de algemene rol op de correctionele griffie enkel gebruikt voor zaken afkomstig van het federaal parket. - In beroep rol Zaken ingeschreven op de in beroep rol 39 met de status niet afgesloten op het moment van de extractie, worden meegeteld in de statistiek. Als deze zaken nadien een nieuw (correctioneel) roltype krijgen, wordt hun status afgesloten en worden ze niet meer meegeteld in de statistiek. - Correctionele rol Betreft de correctionele zaken die op de correctionele griffie worden behandeld. Hieronder zijn eveneens de zaken betreffende stedenbouw: herziening dwangsommen 40 inbegrepen. Onder deze rubriek behoren ook zaken waarbij de burgerlijke belangen samen met de strafvordering worden afgehandeld. Deze zaken worden niet als twee maar als één (nieuwe) zaak geteld. Zaken betreffende herziening 41 en heropening 42 worden eveneens onder deze rubriek geteld. - Burgerlijke belangen Op deze rol worden alle zaken betreffende de afhandeling van burgerlijke belangen ingeschreven, inclusief de burgerlijke belangen op basis van artikel 4 van de Voorafgaande Titel van het Wetboek van Strafvordering. Al de burgerlijke belangen die geen gelijktijdige afhandeling kennen met de strafvordering worden samengeteld, namelijk: - De verzoekschriften tot een burgerlijke partijstelling. - Hoger beroepen uitsluitend op burgerlijk gebied tegen een vonnis in 1 e aanleg. - De voortzetting van de burgerlijke belangen na een strafrechtelijk eindarrest. (! Exclusief de burgerlijke belangen die gelijktijdig met de strafvordering worden afgehandeld) - Verzoekschriften voorlopige invrijheidstelling Betreft de verzoekschriften tot voorlopige invrijheidstelling van de beklaagde, zowel de verzoekschriften in een dossier dat reeds aanhangig is op het hof van beroep als het hoger beroep tegen een vonnis in eerste aanleg. 39 Van toepassing voor de hoven van beroep te Antwerpen, Bergen en Brussel. Het betreft een voorlopige inschrijving in afwachting dat de zaak terugkomt van het Parket-Generaal en een nieuw roltype ontvangt. 40 Enkel van toepassing voor het Hof van Beroep te Gent. 41 Alle zaken waarin na Cassatie door de partijen een herziening wordt gevraagd. 42 Alle zaken waarin na uitspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens een heropening wordt gevraagd. 16

17 Het onderscheid tussen beide types verzoekschriften tot voorlopige invrijheidstelling op het hof kan gemaakt worden via de verbondenheid met een ander dossier of via het type inschrijving (beroep >< rechtstreeks). - Verzet Betreft alle verzetten die na betekening van een verstekarrest aanhangig worden gemaakt. - Pro deo De pro deo rol omvat alle verzoekschriften tot het bekomen van rechtsbijstand. De pro deo zaak wordt als afzonderlijke zaak ingeschreven op de pro deo rol. De zaak die aanleiding gaf tot dit verzoekschrift (het eigenlijke geschil) wordt als een gewone zaak ingeschreven onder een ander roltype (correctionele rol, jeugdrol, ). Voor het hof kan een pro deo zaak zich voordoen in twee gevallen: Een hoger beroep tegen een beslissing van de eerste rechter, die de vraag tot rechtsbijstand in een geschil dat voor een rechtbank aanhangig is, heeft afgewezen. Een verzoek om rechtsbijstand in een geschil dat bij het hof van beroep aanhangig is. Dit ongeacht of de eerste rechter rechtsbijstand toekende of niet, of zelfs wanneer dat voor de eerste rechter niet gevraagd werd. - Voorrecht van rechtsmacht Betreft zaken die rechtstreeks aanhangig gemaakt worden bij het hof van beroep. Het voorrecht van rechtsmacht geldt t.a.v. bepaalde magistraten en hoge functionarissen. In afwijking van de gewone procedureregels worden zij berecht door de eerste burgerlijke kamer van het hof. Deze kamer doet in eerste en laatste aanleg uitspraak Franchimont De Franchimont rol betreft de gevallen waarin de correctionele kamer van het hof van beroep via een verzoekschrift gevat wordt. Dit gebeurt op basis van de Wet van 12 maart 1998 tot verbetering van de strafrechtspleging in het kader van het opsporingsonderzoek en het gerechtelijk onderzoek. Het betreft volgende zaken: - artikel 28sexies, 6 Wetboek van Strafvordering (verzoekschrift tot opheffing van een opsporingshandeling m.b.t. goederen); - artikel 61quater, 7 Wetboek van Strafvordering (verzoekschrift tot opheffing van een onderzoekshandeling m.b.t. goederen); - Uitlegging, verbetering en toepasselijkheid Een dergelijke vordering wordt ingesteld wanneer volgens de betrokken partij het arrest onduidelijk of dubbelzinnig is of een misrekening of verschrijving bevat. De partij kan via deze vordering ook de toepasselijkheid van het arrest vragen. - Andere Betreft zaken die onterecht de categorie correctioneel toegewezen kregen. Dit zijn registratiefouten in de applicatie en behoren tot de categorie KI. 43 Artikelen 479 en 483 van het Wetboek van Strafvordering. 17

18 B.1.1.a.2.) Sociale zaken: deze zaken worden geteld via het veld categorie: sociaal. De volgende roltypes kunnen voorkomen: - Pro deo; burgerlijke belangen; in beroep rol; uitlegging, toepasselijkheid en verbetering; verzet; verzoekschriften voorlopige invrijheidstelling; 44 - Sociale rol Betreft de sociaal strafrechtelijke zaken, afkomstig van het auditoraat-generaal, die op de correctionele griffie worden behandeld. Hieronder vallen ook de zaken waarbij de burgerlijke belangen samen met de strafvordering worden afgehandeld. Deze zaken worden niet als twee maar als één nieuwe zaak geteld. Zaken betreffende herziening en heropening worden eveneens onder deze rubriek geteld. B.1.1.a.3.) Jeugdzaken: deze zaken worden geteld via het veld categorie: jeugd. De volgende roltypes kunnen voorkomen: - Pro deo; burgerlijke belangen; in beroep rol; uitlegging, toepasselijkheid en verbetering; verzet, verzoekschriften tot voorlopige invrijheidstelling Correctionele rol Betreft de correctionele jeugdzaken die op de correctionele griffie worden behandeld. - Jeugd rol Er bestaan twee types van jeugdzaken, namelijk de POS en de MOF zaken. Hieronder worden de twee vormen kort toegelicht. POS staat voor problematische opvoedingssituatie. Aangezien de hulpverlening aan de jeugd onder de bevoegdheden van de gemeenschappen valt, behandelen de Vlaamse Gemeenschap en de Franse Gemeenschap de materie verschillend. Volgens de Vlaamse Gemeenschap zijn de problematische opvoedingssituaties situaties waarin de minderjarigen tegen een vorm van lichamelijk of geestelijk geweld, letsel of misbruik, lichamelijke of geestelijke verwaarlozing of nalatige behandeling, mishandeling of exploitatie, met inbegrip van seksueel misbruik moeten worden beschermd 46. In de Franse Gemeenschap spreekt men van situation de danger : ( ) wanneer de lichamelijke of psychische integriteit van een kind ernstig bedreigd is, en wanneer één van de personen die de ouderlijke macht uitoefenen of die het kind in rechte of in feite onder hun bewaring hebben, de hulp van de adviseur weigert of die hulp niet benut. De lichamelijke of psychische integriteit wordt beschouwd als ernstig bedreigd, ofwel wanneer het kind gewoonlijk en herhaaldelijk gedragingen heeft die deze werkelijk en rechtstreeks bedreigen, hetzij wanneer het kind het slachtoffer is van ernstige nalatigheid, mishandeling, misbruik van gezag of seksuele misbruiken, die deze rechtstreeks en werkelijk bedreigen 47. MOF staat voor misdrijf omschreven feit 48. Deze benaming wordt gebruikt voor jongeren die een strafbaar feit hebben gepleegd maar wegens hun minderjarigheid geen straf krijgen maar een opvoedkundige maatregel overeenkomstig het Belgische beschermingmodel. 44 Voor omschrijving van deze roltypes, zie B.1.1.a.1) Correctionele zaken. 45 Voor omschrijving van deze roltypes, zie B.1.1.a.1) Correctionele zaken. 46 Artikel 22 van decreten inzake bijzondere jeugdbijstand, gecoördineerd op 4 april Artikel 38 van het decreet van 4 maart 1991 inzake hulpverlening aan de jeugd. 48 Zie voorafgaande titel, 4 van de Wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming, het ten laste nemen van minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd en het herstel van de door dit feit veroorzaakte schade. 18

19 Onder deze rubriek behoren ook zaken waarbij de burgerlijke belangen samen met de strafvordering worden afgehandeld. Deze zaken worden niet als twee maar als één (nieuwe) zaak geteld. Zaken betreffende herziening en heropening worden eveneens onder deze rubriek geteld. B.1.1.a.4.) Kamer van inbeschuldigingstelling: deze zaken worden geteld via het veld categorie: KI. De volgende roltypes kunnen voorkomen: - Algemene rol; pro deo; burgerlijke belangen; uitlegging, toepasselijkheid en verbetering; verzet; voorrecht van rechtsmacht; verzoekschriften voorlopige invrijheidsstelling 49 ; - Franchimont De Franchimont rol betreft de gevallen waarin de kamer van inbeschuldigingstelling van het hof van beroep via een verzoekschrift gevat wordt. Dit gebeurt op basis van de Wet van 12 maart 1998 tot verbetering van de strafrechtspleging in het kader van het opsporingsonderzoek en het gerechtelijk onderzoek. Het betreft volgende zaken: - artikel 28sexies, 4-5 van het Wetboek van Strafvordering (afwijzende beslissing van de procureur des Konings of federale procureur betreffende het verzoekschrift tot opheffing van een opsporingshandeling m.b.t. goederen); - artikel 28sexies, 6 van het Wetboek van Strafvordering (geen tijdige beslissing van de procureur des Konings of federale procureur betreffende het verzoekschrift tot opheffing van een opsporingshandeling m.b.t. goederen); - artikel 28septies van het Wetboek van Strafvordering (mini onderzoek) 50 - artikel 28octies van het Wetboek van Strafvordering (inzake beslag op vermogensbestanddelen) - artikel 61ter, 5 van het Wetboek van Strafvordering (afwijzende beslissing van de onderzoeksrechter m.b.t. het verzoek tot inzage van het dossier); - artikel 61ter, 6 van het Wetboek van Strafvordering (geen tijdige beslissing van de onderzoeksrechter m.b.t. het verzoek tot inzage van het dossier); - artikel 61quater, 5 van het Wetboek van Strafvordering (afwijzende beslissing van de onderzoeksrechter m.b.t. het verzoekschrift tot opheffing van een onderzoekshandeling m.b.t. goederen); - artikel 61quater, 6 van het Wetboek van Strafvordering (geen tijdige beslissing van de onderzoeksrechter betreffende het verzoekschrift tot opheffing van een onderzoekshandeling m.b.t. goederen); - artikel 61quater 7 van het Wetboek van Strafvordering (idem, voor grondrechter) - artikel 61quinquies, 4 van het Wetboek van Strafvordering (afwijzende beschikking van de onderzoeksrechter m.b.t. verzoek om een bijkomende onderzoekshandeling te verrichten); - artikel 61quinquies, 5 van het Wetboek van Strafvordering (geen tijdige beslissing van de onderzoeksrechter m.b.t. het verzoek om een bijkomende onderzoekshandeling te verrichten); - artikel 61sexies van het Wetboek van Strafvordering (inzake beslag op vermogensbestanddelen) - Voorlopige hechtenis Betreft de zaken die onder de volgende aard van de zaak codes zijn geregistreerd: * I.1 hoger beroep voorlopig hechtenis a. eerste handhaving 49 Voor omschrijving van deze roltypes, zie B.1.1.a.1) Correctionele zaken. 50 Opmerking: Dit artikel staat vermeld in de codelijst, maar moet geschrapt worden aangezien de Kamer van Inbeschuldigingstelling hier niet tussenkomt. 19

20 b. maandelijkse handhaving (art. 22, lid 1 Wet van 20 juli 1990 betreffende de voorlopige hechtenis) c. trimestriële handhaving (art. 22, lid 2 Wet van 20 juli 1990) d. verzoekschrift art. 22 bis Wet van 20 juli 1990 e. aanhouding onder de banden f. wijziging/ verlenging voorwaarden g. verzoekschrift opheffing contactverbod (art Wet van 20 juli 1990) * I.16 douane en accijnzen De wetgeving betreffende de voorlopige hechtenis is niet van toepassing op de bestraffing van bedrog inzake douane en accijnzen 51. De voorlopige hechtenis regelt zich dan overeenkomstig de oude bepalingen van de Wetboek van Strafvordering Vreemdelingen Betreft de zaken die onder de volgende aard van de zaak code zijn geregistreerd: * I.10 vreemdelingenwet a. ingesteld door de vreemdeling b. ingesteld door het openbaar ministerie c. ingesteld door de minister van Justitie - Regeling rechtsgebied/regeling rechtspleging Betreft de zaken die onder de volgende aard van de zaak code zijn geregistreerd: * I.2 hoger beroep tegen verwijzingsbeslissingen a. verwijzing politierechtbank b. verwijzing correctionele rechtbank * I.3 hoger beroep tegen buitenvervolgingstellingen * I.4 hoger beroep tegen ontlasting onderzoeksrechter * I.5 hoger beroep tegen aanvullend onderzoek * I.11 internering/inobservatiestelling * I.24 opschorting van de uitspraak - Uitlevering Betreft de zaken die onder de volgende aard van de zaak code zijn geregistreerd: * I.12 exequatur inzake uitlevering * I.13 advies inzake uitlevering * I.14 verzoeken tot invrijheidstelling bij uitlevering * I.17 hoger beroep inzake overdracht overtuigingsstukken * I.21 europees aanhoudingsmandaat - Internationaal strafrecht * I.22 schending internationale mensenrechten * I.23 internationaal strafrecht - Toezicht onderzoek/ Onderzoeksmaatregel Betreft de zaken die onder de volgende aard van de zaak code zijn geregistreerd: * I.18 evocatiebeslissingen * I.25 toezicht onderzoek a. art. 136, lid 1 Wetboek van Strafvordering (ambtshalve door de kamer van inbeschuldigingstelling) 51 Art. 47 Wet van 20 juli Art. 114 ev. Wetboek van Strafvordering 20

21 b. art. 136, lid 2 Wetboek van Strafvordering (op verzoekschrift van de inverdenkinggestelde of de burgerlijke partij) c. art. 136 bis Wetboek van Strafvordering (op vordering van de procureur-generaal) d. art. 136 ter, 1 Wetboek van Strafvordering (ambtshalve toezicht zaken in voorlopige hechtenis die geen betrekking hebben op niet-correctionaliseerbare misdaden) e. art. 136 ter, 2 Wetboek van Strafvordering (op verzoekschrift van de inverdenkinggestelde, toezicht zaken in voorlopige hechtenis die betrekking hebben op niet-correctionaliseerbare misdaden) f. art. 235 bis Wetboek van Strafvordering (onderzoek regelmatigheid rechtspleging bij de regeling van de rechtspleging, ambtshalve of op verzoek van de partijen) g. art. 235 ter Wetboek van Strafvordering (toezicht bijzondere opsporingsmethoden) h. art. 235 ter Wetboek van Strafvordering (voorlopige hechtenis) (idem als d, maar indien één der de inverdenkinggestelde in voorlopige hechtenis) i. art. 235 quater Wetboek van Strafvordering (tijdens gerechtelijk onderzoek, mbt regelmatigheid BOM, ambtshalve, op verzoek van de onderzoekrechter of op vordering van het openbaar ministerie) j. art. 335 bis Wetboek van Strafvordering (na verwijzing door bodemrechter, mbt regelmatigheid BOM, ambtshalve, op verzoek partijen of op vordering van het openbare ministerie) k. art.189 ter Wetboek van Strafvordering * I.7 hoger beroep strijdige beschikkingen onderzoeksrechter * I.19 bevelen onderzoek aan het lichaam (art. 90bis Wetboek van Strafvordering) - Eerherstel Betreft zaken die onder de aardcode I.9 eerherstel werden geregistreerd. - Assisen Betreft zaken die onder de aardcode I.8 verwijzing naar het hof van assisen werden geregistreerd. - Andere Betreft zaken die onder de aardcode I.26 andere werden geregistreerd. B.1.1.a.5.) Kamer van inbeschuldigingstelling - Sociaal: deze zaken worden geteld via het veld categorie: KI sociaal. De volgende roltypes kunnen voorkomen: - Pro deo; Franchimont; voorlopige hechtenis; regeling rechtsgebied/regeling rechtspleging; toezicht onderzoek/ onderzoeksmaatregel; andere. 53 B.1.1.b) Overnemen of inschrijving op de rol Een zaak wordt na aantekening van hoger beroep op eerste aanleg, onder andere via een akte van beroep, aanhangig gemaakt bij het hof van beroep. Na inschrijving in het register van hoger beroep op de rechtbank van eerste aanleg wordt door de griffie of het parket-generaal, afhankelijk van overnemen of inschrijven, aan de zaak een rolnummer toegekend. De toewijzing aan een rol is afhankelijk van de materie. Nadien wordt de zaak door de eerste voorzitter toegewezen aan een kamer. Later ontvangt het dossier een zittingsdatum. 53 Voor omschrijving van deze roltypes, zie B.1.1.a.1) Correctionele zaken en B.1.1.a.4) Kamer van Inbeschuldigingstelling. 21

22 In de meeste zaken die op de griffie toekomen, is er reeds door het parket-generaal een nummer toegekend aan de zaak. Dit rolnummer wordt op de griffie overgenomen van het parket-generaal of het arbeidsauditoraat bij sociale zaken. 54 Het kan eveneens voorkomen dat zaken rechtstreeks aanhangig worden gemaakt op de griffie. Deze dossiers worden ingeschreven op de rol en krijgen een automatisch nummer op de griffie. 55 B.1.2 Wat is een zaak? Met betrekking tot deze statistiek is een zaak, een geschil dat bij het hof wordt aanhangig gemaakt 56, dat een rolnummer heeft toegewezen gekregen en dat nog niet uit de werklast van het hof is verdwenen 57. Door de toekenning van een rolnummer (inschrijving of overname op de rol) 58 wordt de zaak hangend. Wanneer de zaak niet meer tot de werklast behoort, is ze niet meer hangend. 1 e Opmerking: Wanneer eenzelfde geschil eerst uit de werklast verdwijnt om vervolgens om één of andere reden terug in de werklast opgenomen te worden (bijvoorbeeld bij de maandelijkse handhaving van de voorlopige hechtenis) dan gaat het om een nieuwe zaak, die bijgevolg ook een nieuw rolnummer zal krijgen. Normaal gezien verdwijnen zaken echter niet zomaar uit de werklast. Slechts bij eindarrest, bij voeging of bij een tussenarrest dat verbroken wordt door Cassatie verdwijnen de zaken uit de werklast. Bij tussenarrest blijven ze hangend tot een eindarrest. 2 e Opmerking: In de statistiek zal een vordering die ingeschreven is op de in beroep rol en die de status afgesloten heeft op het moment van de extractie, niet als zaak geteld worden. Ook geannuleerde zaken worden niet in de statistiek opgenomen. 59 Een hangende zaak zal verschillende fasen doorlopen vooraleer het hof een uitspraak doet. Door te kijken naar de stand van de zaak weten we in welke fase de procedure zich bevindt. Volgende mogelijkheden komen voor in de applicatie: Staat van een zaak Etat de l'affaire Ingeschreven op de algemene rol Inscrite au rôle général Ingeschreven op de bijzondere rol Inscrite au rôle particulier Vastgesteld Fixée In beraad gehouden Tenue en délibéré Na Uitspraak Après arrêt Geannuleerd Annulée Afgesloten Tussenarrest Volledig verbroken door Cassatie Clôturée Arrêt interlocutoire Complètement cassé par Cassation 54 Deze situatie komt voornamelijk voor op het Hof van Beroep in Antwerpen, Brussel en Mons. 55 Deze situatie komt voornamelijk voor op het Hof van Beroep in Gent en Luik, maar er zijn eveneens materies waarin het parket-generaal nooit in tussenkomt zoals bij de burgerlijke belangen. 56 Bij wege van hoger beroep, een verwijzing door een andere rechtsmacht of rechtstreeks. 57 Omwille van een eindbeslissing, een doorverwijzing naar een andere rechtsmacht,. 58 Zie b) Inschrijven of overnemen op de rol 59 Zie A.4. Welke zaken worden al dan niet opgenomen in de statistiek. 22