HOUTFREESMACHINES P164-5 Kopieerfreesmachines 1991 blz.1

Transcriptie

1 blz.1 Holzfrasmachinen Kopierfrasmachinen Wood moulding machines Copying shapers Toupies Copieuses / fraiseuses BEKNOPTE SAMENVATTING Aan het werken met kopieerfreesmachines zijn veel gevaren verbonden. Ongevallen met deze machines gebeuren onder andere door - het niet of onjuist gebruiken van beschuttings- en hulpmiddelen; - een foutieve werkmethode en/of instructie. Krachtens de Arbeidsomstandighedenwet/Veiligheidswet 1934 moeten werkzaamheden aan en met kopieerfreesmachines zodanig worden uitgevoerd, dat deze geen gevaar kunnen opleveren. Dit blad geeft aanwijzingen die grotendeels zijn gebaseerd op wettelijke bepalingen. SUMMARY Many hazards are involved in working with copying shapers. The causes of accidents which can occur these machines include: - failure to use, or incorrect use of aids and protective equipment; - incorrect working practice and/of instruction. Under the Working Environment Act/Safety Act 1934 working with copying shapers must be carried out in such a way that no hazards will arise. This sheet provides safety recommendations which are largely based on statutory regulations.

2 blz.2 INHOUDSOPGAVE 1 Inleiding 2 Toepassingsgebied 3 Begripsomschrijvingen 3.1 Kopieerfreesmachine 3.2 Opspaninrichting 3.3 Centreerinrichting 3.4 Snijgereedschap 4 Gevaren 4.1 In aanraking komen met roterend snijgereedschap 4.2 Stukspringen of losraken van roterend snijgereedschap 4.3 Bekneld raken 4.4 Elektrische installatie 4.5 Geluidsniveau 4.6 Schadelijke stoffen en dampen 4.7 Werkmethode en instructie 5 Constructie 5.1 Algemeen 5.2 Elektrische installaties 5.3 Remsystemen 5.4 Carrousel-kopieerfreesmachine, kopieerfreesmachine voor stoelzittingen en kopieerdraaibank met roterend snijgereedschap spillige kopieerfreesmachine en gecombineerde kopieerfreesmachine 5.6 Kopieerbovenfreesmachines 6. Veilig gebruik 6.1 Algemeen 6.2 Voorlichting en onderricht 6.3 Kleminrichting 6.4 Kleding en werkhouding 6.5 Verwijderen van houtresten 6.6 Onderhoud en reparatie 6.7 Gereedschap en toerental 6.8 Instellen 6.9 Opstelling 7. Geluid 7.1 Algemeen 7.2 Lawaaibestrijding 7.3 Gehoorbescherming 8 Wettelijke bepalingen

3 blz.3 1 INLEIDING Kopieerfreesmachines -in verschillende uitvoeringen- worden toegepast in onder andere de meubelindustrie, de timmerfabrieken en de klompenindustrie. Aan het werken met kopieerfreesmachines zijn veel gevarenverbonden. In dit blad worden aanwijzingen gegeven die beogen deze gevaren te voorkomen. De met een * gemerkte aanwijzingen zijn geheel of gedeeltelijk gebaseerd op: - de Arbeidsomstandighedenwet; - de Veiligheidswet 1934; - het Veiligheidsbesluit voor fabrieken of werkplaatsen 1938; - het Electrotechnisch Veiligheidsbesluit 1938; - het Veiligheidsbesluit gevaarlijke werktuigen; - het Arbeidsbesluit jeugdigen, en hebben mede betrekking op de naleving van die artikelen (zie het publikatieblad van de Arbeidsinspectie, P 168 "Werken met houtbewerkingsmachines; Wettelijke bepalingen"). Met het in acht nemen van die aanwijzingen voldoet men naar het oordeel van de Arbeidsinspectie op doeltreffende wijze aan bedoelde wettelijke voorschriften. De overige aanwijzingen zijn voor het met kopieerfreesmachines echter van even groot belang. Het is vanzelfsprekend dat de Arbeidsinspectie bij het hanteren van de in algemene termen vervatte wettelijke bepalingen -behoudens wanneer zich bijzondere omstandigheden voordoen- zich zal richten naar de inhoud van dit blad. Hierbij word aangetekend dat, mocht op andere wijze een even hoog niveau van veiligheid worden bereikt, evenzeer is voldaan aan de wettelijke bepalingen. In dit verband wordt ook gewezen op toekomstige EG-richtlijnen en Europese normen. De komst van geharmoniseerde Europese normen kan aanleiding zijn wijzigingen in dit blad door te voeren. Mocht in bepaalde gevallen blijken dat de aanwijzingen niet kunnen worden opgevolgd, dan verdient het aanbeveling overleg te plegen met het districtshoofd van de Arbeidsinspectie.

4 blz.4 TOEPASSINGSGEBIED De aanwijzingen in dit blad zijn van toepassing op alle kopieerfreesmachines en eveneens van toepassing op de hierna te noemen machines als onderdeel van gecombineerde houtbewerkingsmachines. Voor bovenfreesmachines en stationair opgestelde handbovenfreesmachines wordt verwezen naar publikatieblad P "Bovenfreesmachines". BEGRIPSOMSCHRIJVINGEN 3.1 Kopieerfreesmachine Een kopieerfreesmachine is een machine voor het in één of meerdere arbeidsgangen vervaardigen van één of meerdere werkstukken door middel van het kopiëren of aftasten van modellen, sjablonen, mallen, tekeningen of computerprogramma's. Onder deze begripsomschrijving worden onder andere de volgende machines verstaan: - carrouselfreesmachine; - trappenfreesmachine; - 2-spillige kopieerfreesmachine; - gecombineerde kopieerfreesmachine; - kopieerdraaibank; - kopieerbovenfreesmachine. 3.2 Opspaninrichting Een opspaninrichting is een toestel vervaardigd voor het opspannen (klemmen) van een werkstuk. 3.3 Centreerinrichting Een centreerinrichting is een toestel vervaardigd voor het opspannen (klemmen) van een werkstuk tussen twee centers, waarbij één center wordt aangedreven. 3.4 Snijgereedschap Onder snijgereedschap wordt verstaan: gereedschap, voorzien van één of meer snijkanten en vervaardigd voor het gebruik op kopieerfreesmachines.

5 blz.5 4 GEVAREN 4.1 In aanraking komen met roterend snijgereedschap In aanraking komen met roterend snijgereedschap of bewegende delen kan plaatsvinden door: - het niet of onjuist gebruiken van de benodigde afscherming; - het plegen van onderhoud bij roterend snijgereedschap; - het verstellen bij het draaiend snijgereedschap en/of aanvoermechanisme; - het onvoldoende ingespannen zijn van het werkstuk. 4.2 Stukspringen of losraken van roterend snijgereedschap Roterend snijgereedschap kan stukspringen of losraken door: - verkeerd geslepen gereedschap; - een verkeerde gereedschapskeuze of ondeugdelijk snijgereedschap; - een foutieve instelling van het toerental; - onbalans; - het niet voldoende of op onjuiste manier opspannen van het snijgereedschap of werkstuk. 4.3 Bekneld raken Bij het bedienen van genoemde machines bestaat het gevaar dat de bedieningspersoon bekneld kan raken tussen de opspaninrichting, alsmede tussen andere bewegende onderdelen van de machine. 4.4 Elektrische installatie Door een ondeugdelijke aanleg van de elektrische installatie kunnen metalen gestellen onder gevaarlijke elektrische spanning komen te staan. Door een onjuiste beveiliging van de installatie en een foutieve keuze van het elektrisch materieel kan eventueel brand ontstaan. 4.5 Geluidsniveau hoog geluidsniveau kan in de omgeving van een kopieerfreesmachine het gehoor van de bediener en andere personen beschadigen.

6 blz Schadelijke stoffen en dampen Houtstof Door het vrijkomen van schadelijk houtstof kan gevaar voor de gezondheid ontstaan (zie het publikatieblad van de Arbeidsinspectie, P 145 "Nationale MAC-lijst") Kunststof Bij het verspanen van kunststof kunnen stoffen en/of dampen vrijkomen, die schadelijk zijn voor de gezondheid (zie P 145 "Nationale MAClijst"). 4.7 Werkmethode en instructie Door een foutieve werkmethode en/of instructie kunnen gevaren ontstaan. 5 CONSTRUCTIE 5.1 Algemeen 5.1.1* Een kopieerfreesmachine moet deugdelijk zijn geconstrueerd. Bewegende delen zoals snijgereedschappen, aseinden en onderdelen van de aandrijving, moeten -voor zover deze gevaar opleveren- zijn beschut * Het snijgereedschap van een bovenkopieerfreesmachine moet doelmatig zijn beschut, zodat onopzettelijk aanraken met het snijgereedschap zoveel mogelijk wordt voorkomen * Kopieerfreesmachines moeten van een doelmatige stofafzuiging zijn voorzien of zodanig zijn vervaardigd, dat aansluiting op een stofafzuiginstallatie mogelijk is. Opmerking Hoewel dit wettelijk verplicht is, is gezien de praktijksituatie bij uitgifte van dit blad voor bepaalde typemachines dit moeilijk te realiseren.

7 blz * De snijgereedschappen moeten op een deugdelijke en veilige wijze op de onderscheidenlijke freesspillen of in de beitelblokken worden gemonteerd. Het is niet toegestaan dat snijgereedschappen of beitels door middel van een schroefbout op de freesspillen worden gemonteerd * Op een kopieermachine moet op een goed zichtbare plaats duidelijk en onuitwisbaar zijn vermeld: - de naam van de fabrikant en/of leverancier; - het serienummer of het jaar van de fabrikage; - het (de) toerental(len) van de spillen in omwentelingen per minuut; - draairichting van de spillen; - de benodigde netspanning; - het vermogen * Bij een kopieermachine moeten worden meegeleverd: - gebruiks- en onderhoudsaanwijzingen in de Nederlandse taal, - gereedschap voor het verwisselen van het snijgereedschap * Indien een kopieermachine is uitgerust met een tweehandenbediening moet deze voldoen aan het gestelde in publikatieblad van de Arbeidsinspectie, P 141 "Tweehandenbediening" * Ten behoeve van het opspannen van werkstukken dient een pneumatische, of hydraulische klem- of opspaninrichting te worden toegepast. Deze moet zijn voorzien van een slangbreukbeveiliging. Deze slangbreukbeveiliging moet direct op de spancilinder zijn gemonteerd. De klem- of opspaninrichting moet zodanig kunnen worden afgesteld dat de vrije ruimte tussen het werkstuk en het voetje van de cilinder nooit groter is dan 5 mm * Een kopieermachine moet zodanig zijn geconstrueerd dat het geluidsniveau op de arbeidsplaats niet hoger is dan 80(85) db(a), of zo laag als volgens de algemeen aanvaarde stand van de lawaaibestrijdingstechniek mogelijk is.

8 blz Elektrische installaties 5.2.1* De elektrische installatie dient te voldoen aan de "Veiligheidsvoorschriften voor laagspanningsinstallaties" NEN * Kopieermachines staan veelal opgesteld in ruimten waar rekening moet worden gehouden met stofontwikkeling en brandgevaar. De elektrische installatie van een kopieerfreesmachine dient een beschermingsgraad van ten minste IP5x te bezitten, waardoor het binnendringen van schadelijke hoeveelheden stof in de motoren, schakelaars en schakelkasten wordt voorkomen * De inrichting voor het in- en uitschakelen van de motor moet zodanig zijn ontworpen, uitgevoerd en geplaatst dat deze op zo'n ergonomische en veilige wijze kan worden bediend. In dit verband is het onder meer van belang dat: - de machine of het aanvoerapparaat niet door onopzettelijke aanraking van de aanzetschakelaar in werking kan komen; - de hoofdschakelaar van de machine bij het wegvallen van de voedingsspanning automatisch uitschakelt (nul-spanningsbeveiliging); - bij het terugkeren van de voedingsspanning de machine uitsluitend weer kan gaan draaien nadat met de hand is ingeschakeld * Indien een kopieerfreesmachine is voorzien van een inrichting voor het instellen van verschillende toerentallen, moet aan het volgende zijn voldaan: - op de machine moet bij de bedieningszijde duidelijk zichtbaar, leesbaar en onuitwisbaar zijn aangegeven door welke bedieningshandelingen welke toerentallen worden verkregen; - indien een inrichting voor traploze snelheidsregeling aanwezig is, moet deze inrichting in elke stand kunnen worden geblokkeerd; - het bedieningsorgaan voor in- en uitschakelen van de machine moet, indien dit gecombineerd is met de keuzeschakelaar voor laag en hoog toerental, zijn voorzien van een inrichting waardoor voor het inschakelen van het hoge toerental een bewuste extra handeling nodig is.

9 blz * Voor elektrische verbinden tussen vast opgestelde componenten moet een leidingtype voor vaste montage worden toegepast, zoals een vinylmantelkabel met een aderisolatie van vinyl (VMvK) of rubbermantelkabel (RMvK). Buigzame rubbermantelleidingen zijn niet toegestaan. Leidingen moeten zodanig zijn gemonteerd dat er geen gevaar voor beschadiging bestaat. Voor de aansluiting van verplaatsbare componenten moet een neopreenmantelleiding van zware constructie (HO7RN-F) worden toegepast. De aansluitplaatsen van de koperkernen van deze leidingen moeten deugdelijk van trek zijn ontlast. De trekontlasting moet van stevig isolatiemateriaal zijn vervaardigd en stevig op het machineframe of onderdeel zijn gemonteerd * De metalen gestellen van elektrisch materiaal moeten zijn geaard. Hiertoe moeten deze deugdelijk zijn verbonden met de beschermingsleiding, die is opgenomen in de aansluitleiding. De ader die hiervoor wordt gebruikt, moet geelgroen gekleurd zijn. Bevestigingsschroeven mogen niet tevens als aardschroeven worden gebruikt * Leidingen mogen niet over scherpe randen worden geleid. 5.3 Remsystemen Het verdient aanbeveling om bij kopieerfreesmachines een remsysteem toe te passen, waarbij de machine binnen een bepaalde tijd na uitschakeling automatisch stopt (bijvoorbeeld door remmotoren). Hierbij dient bijzondere aandacht te worden besteed aan de constructie van de machine. 5.4 Carrouselfreesmachine, kopieerfreesmachine voor stoelzittingen en kopieerdraaibank met roterend snijgereedschap 5.4.1* De plaats waar de bedienende persoon zich bevindt om de werkstukken te verwisselen en/of de machine te bedienen, dient zodanig te zijn uitgevoerd dat het zicht op het werkstuk niet wordt gehinderd en het knelgevaar zoveel mogelijk wordt voorkomen * Op de bedieningsplaats dient een noodstopschakelaar op een ergonomisch gekozen plaats te zijn aangebracht. De noodstopschakelaar moet in een veiligheidscircuit zijn opgenomen.

10 blz spillige kopieerfreesmachine en gecombineerde kopieerfreesmachine 5.5.1* De klemcilinders moeten zodanig zijn afgesteld dat nimmer knelgevaar kan ontstaan tussen het voetje onder de zuigerstang en het werkstuk (zie 5.1.8) * De machine dient zodanig te zijn uitgevoerd dat de slede in de uitgangspositie zo ver mogelijk van het draaiend snijgereedschap verwijderd is * Tussen de tegenover elkaar gelegen spillen moet een blokkering zijn aangebracht, die voorkomt dat de op de spillen gemonteerde snijgereedschappen elkaar raken, ongeacht de vorm en diameter van het gebruikte snijgereedschap * Op de bedieningsplaats dient een noodstopschakelaar op een ergonomisch gekozen plaats te zijn aangebracht. De noodstopschakelaar moet in een veiligheidscircuit zijn opgenomen * De in- en afvoerzijde van de kopieerfreesmachine dient doelmatig te zijn beschut. Hierbij dient de beschuttingskap het zicht op het werkstuk tijdens het in- of afvoeren niet hinderlijk te beïnvloeden en tevens het knelgevaar zoveel mogelijk te voorkomen. 5.6 Kopieerbovenfreesmachines 5.6.1* Het snijgereedschap van een kopieerbovenfreesmachine moet doelmatig zijn beschut, zodat onopzettelijke aanraking van het snijgereedschapzoveel mogelijk wordt voorkomen * Het beschuttingstoestel moet gemakkelijk, zonder gebruik van gereedschap kunnen worden ingesteld en mag de beweging van het werkstuk niet bemoeilijken * De beschuttingskap of de afscherming moet zodanig zijn uitgevoerd dat aansluiting op een stofafzuiging mogelijk is.

11 blz * De beschuttingskap of de afscherming dient te voldoen aan de eis van deugdelijke constructie. Het verdient aanbeveling voor de constructie de volgende materialen te gebruiken: transparante slagvaste kunststof, staalplaat al dan niet geperforeerd, of een ander, kwalitatief gelijkwaardig materiaal. 6 VEILIG GEBRUIK 6.1* Algemeen 6.1.1* Jeugdigen Een jeugdige (beneden 18 jaar) mag geen arbeid verrichten aan of in de nabijheid van een kopieerfreesmachine. Van deze algemene regel mag alleen bij een beroepsopleiding binnen het kader van een wettelijke regeling worden afgeweken, mits in voldoende mate wordt gezorgd voor deskundig toezicht * Stof- en dampafzuiging Een kopieerfreesmachine moet zijn aangesloten op een deugdelijke afzuiginstallatie. Tijdens het in werking zijn van de kopieerfreesmachine moet de afzuiginstallatie steeds zijn ingeschakeld. Bij toepassing van een afzuiginstallatie in een bedrijfsruimte die berust op recirculatie, worden deze stoffen en/of dampen voor een groot deel weer in de werkruimte teruggevoerd. Bij het gebruik van een dergelijke afzuiginstallatie kunnen verdergaande maatregelen van belang zijn. Tijdens het bewerken van bepaalde soorten hout kan het gebruik van ademhalingsbeschermingsmiddelen toch nog noodzakelijk zijn. (zie ook punt 5.1.3) 6.1.3* Verlichting Een kopieerfreesmachine moet voldoende en doelmatig zijn verlicht. Bij toepassing van TL-verlichting moet rekening worden gehouden met het zogenaamde stroboscopisch effect. Hierdoor kan draaiend snijgereedschap schijnbaar stilstaan. Een oplossing om dit effect tegen te gaan, is het gebruik van dubbele armaturen waarbij een faseverschuiving van de beide TL-buizen is bewerkstelligd * Gebruiks- en onderhouds-aanwijzingen Bij een kopieerfreesmachine moeten in de Nederlandse taal gestelde gebruiks- en onderhoudsaanwijzingen aanwezig zijn. Voor werknemers die de Nederlandse taal niet voldoende beheersen, moeten de aanwijzingenzodanig zijn dat ook die werknemers deze kunnen begrijpen.

12 blz * Voorlichting en onderricht Personen die een kopieerfreesmachine bedienen, moeten voldoende voorlichting en onderricht ten aanzien van veiligheids-, gezondheids- en welzijnsaspecten met betrekking tot het bedienen van deze machine, hebben genoten. Dit heeft onder meer betrekking op: - het gebruik van de beveiliging en en hulpstukken; - de werking van de machine (gebruiksaanwijzing); - het te verwerken materiaal (warrig hout en dergelijke, kunststof fen); - de aard en omvang van de gevaren bij gebruik (zie ook hoofdstuk 4), de risico's die daarmee gepaard gaan en de maatregelen die zijn of worden genomen om deze gevaren zoveel mogelijk te beperken; - persoonlijke beschermingsmiddelen (soort beschermingsmiddelen en gebruiksaspecten). Deze voorlichting en onderricht moeten zo vaak worden herhaald als nodig is. Tevens moet erop worden toegezien dat de geldende veiligheidsvoorschriften worden nageleefd. 6.3 Kleminrichting De kleminrichting dient zodanig te zijn ingesteld, dat voldoende klemming van het werkstuk is gewaarborgd en de afstand tussen drukvoet en het te bewerken materiaal niet meer bedraagt dan 5 mm. 6.4 Kleding en werkhouding Om te voorkomen dat men in aanraking komt met roterend snijgereedschap is het van belang dat: - de kleding zoveel mogelijk om het lichaam sluit (ondermeer geen wijde mouwen en geen loshangende stropdas); - het dragen van ringen wordt vermeden; - bij lang haar een haarnet wordt gedragen of het haar wordt opgestoken. 6.5 Verwijderen van houtresten Houtresten of dergelijke die zich in de onmiddellijke omgeving van draaiend snijgereedschap bevinden, mogen niet met de hand worden verwijderd. Wanneer houtresten klem zitten tussen vaste en/of bewegende delen, moet de kopieerfreesmachine worden gestopt alvorens deze houtresten te verwijderen.

13 blz * Onderhoud en reparatie Degene die een kopieerfreesmachine onderhoudt en repareert moet de nodige vakbekwaamheid bezitten. Het verrichten van reparatie- en onderhoudswerkzaamheden bij een in werking zijnde machine is verboden. Bij storing in of wijziging van de elektrische installatie dient bij voorkeur een erkend installateurte worden ingeschakeld. 6.7* Gereedschap en toerental Een eerste vereiste voor het veilig werken met een kopieerfreesmachine is de juiste keuze van het snijgereedschap. Dat snijgereedschap moet scherp zijn en op de juiste wijze zijn geslepen. Ook het bijbehorende toerental van de freesspil is van belang. 6.8* Instellen Tijdens het in werking zijn van de machine mogen geen instelwerkzaamheden worden verricht, behoudens in geringe mate corrigeren van de instelling, op voorwaarde dat de draaiende delen doeltreffend zijn beschut. Alvorens men de machine aanzet, moet men zich ervan overtuigen dat het snijdend gereedschap niet in aanraking kan komen met de tafel, de kleminrichting of de aanslagen. 6.9* Opstelling De kopieerfreesmachine moet veilig en doelmatig zijn opgesteld. Zonodig kan een hekwerk van ten minste 0,90 m uitkomst bieden. Door bij plaatsing van de machine met de produktielijn rekening te houden, kan tussenopslag van produkten nabij de machine tot een minimum worden beperkt. Een opgeruimde werkplek rondom de machine komt het veilig werken ten goede.

14 blz.14 7 GELUID 7.1* Algemeen Het geluid op de arbeidsplaats moet zoveel mogelijk worden beperkt, bij voorkeur tot beneden de schadegrens van 80 db(a). In ieder geval moet echter worden gestreefd naar een geluidsniveau beneden de actiegrens van 85 db(a). Bij de huidige stand van de techniek is deze waarde voor kopieerfreesmachines alleen haalbaar in een aantal gevallen bij vrijloop van de machine. Bij belast draaien van de machine is het geluidsniveau vrijwel altijd hoger dan 80 db(a). In verreweg de meeste gevallen wordt ook de grens van 85 db(a) overschreden. In veel gevallen kan het geluidsniveau echter worden verlaagd door het treffen van bepaalde maatregelen. Dergelijke maatregelen moeten bij voorkeur gericht zijn op lawaaibestrijding aan de bron. Dit wil zeggen dat de hoeveelheid geproduceerd geluid van de machine moet worden verminderd. Als lawaaibestrijding aan de bron niet mogelijk is of onvoldoende resultaat oplevert, kan in bepaalde gevallen het geluidsniveau worden verlaagd door de geluidsoverdracht van bron naar ontvanger te verminderen. 7.2 Lawaaibestrijding Lawaaibestrijding aan de bron * Bij de aanschaf van een nieuwe kopieerfreesmachine is het aan te bevelen om de keuze voor een bepaald merk of type mede te laten afhangen van de hoeveelheid geluid dat de machine produceert. Dit is de simpelste, meest doeltreffende en in veel gevallen ook de goedkoopste manier van lawaaibestrijding. Het verschil tussen een lawaaiige en relatief geluidarme machine kan meerdere db(a)'s bedragen.

15 blz * Bij een kopieerfreesmachine die reeds in gebruik is genomen, kunnen ter besperking van de geluidssterkte de volgende maatregelen worden getroffen: - Het toepassen van goed gebalanceerd snijgereedschap. - Indien het machineframe niet geheel van gietijzer is gemaakt, nagaan of bepaalde onderdelen van de machine sterk trillen. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij deksels en deuren van plaatstaal. Deze onderdelen kunnen worden ontdreund door er een laag ontdreuningspasta of trillingdempende folie op aan te brengen. Ook kan plaatstaal worden vervangen door samengestelde platen, bestaande uit tweestaalplaten met een elastische tussenlaag (sandwich-constructie). - Het zo ver verlagen van het toerental als -gezien de vereiste snijsnelheid en de gewenste oppervlaktekwaliteit- mogelijk is. - Indien mogelijk, beitelblokken toepassen met een ronde, gesloten vorm en een zo klein mogelijk uitsteek van de snijkanten (geluidarm snijgereedschap). - Indien mogelijk, freesgereedschap met scherende in plaats van rechte snijkanten toepassen. - De omgeving van draaiend snijgereedschap, afzuigkappen en afzuigleidingen aerodynamisch gunstig uitvoeren. Daarbij moet er vooral op worden gelet dat zich in de luchtstroom geen scherpe randen en obstakels bevinden en dat er een goede spaangeleiding plaatsvindt * Beperking van geluidsoverdracht van bron naar ontvanger Wanneer na uitvoering van de maatregelen van het geluidsniveau toch nog te hoog is, kan een verdere niveauverlaging worden bereikt door de kopieerfreesmachine geheel of gedeeltelijk te omkasten. Ongunstige akoestische bouwconstructies van de bedrijfsruimte en andere geluidsbronnen kunnen mede aanleiding geven voor een gerichte geluidreducerende aanpak * Beperking van geluidsoverdracht naar elders Trillingen van een kopieerfreesmachine kunnen op de bouwkundige constructie van een bedrijfsruimte worden overgedragen en elders als hinderlijk geluid worden afgestraald. Om dit te voorkomen moet de machine trillingsvrij worden aangesloten op de afzuiginstallatie en verend worden opgesteld, bijvoorbeeld op dempers van rubber (zie ook het publikatieblad van de Arbeidsinspectie, P 30 "Bouw en inrichting van bedrijfsruimten").

16 blz * Gehoorbescherming Indien bij het werken met een kopieerfreesmachine de lawaaibestrijding ontoereikend is om het geluidsniveau op de arbeidsplaats tot beneden 80 db(a) terug te brengen, moet gehoorbescherming beschikbaar wordengesteld. Als het geluidniveau op de arbeidsplaats hoger is dan 90 db(a) is het dragen van gehoorbescherming verplicht (zie het publikatieblad van de Arbeidsinspectie, P "Gehoorbeschermingsmiddelen"). 8 WETTELIJKE BEPALINGEN De wettelijke bepalingen die van toepassing zijn op kopieerfreesmachines, zijn opgenomen in het publikatieblad van de Arbeidsinspectie, P 168 "Werken met houtbewerkingsmachines, Wettelijke bepalingen".