Parafering besluit PFO Hou (Geen) - D&H B - Geparafeerd

Transcriptie

1 agendapunt 2.a Aan College van Dijkgraaf en Hoogheemraden A4: WIJZIGINGSBESLUIT GRONDWATERONTTREKKING Portefeuillehouder Houtzager, M.A. Datum 15 december 2015 Aard bespreking Besluitvormend Afstemming Bijlagen 6 Zaaknummer Gremia Datum Aard Advies/ Parafering besluit PFO Hou (Geen) - D&H B - Geparafeerd Gevraagd besluit College van Dijkgraaf en Hoogheemraden I. De Nota van beantwoording, beantwoording ingekomen zienswijzen op het ontwerp wijzigingsbesluit grondwateronttrekking (kenmerk ) - inzake watervergunning grondwateronttrekking Rijksweg A4 Delft Schiedam - vast te stellen. II. Het definitieve wijzigingsbesluit van Delfland, waterdossier 18746, kenmerk / A, aan Rijkswaterstaat West-Nederland Zuid te Rotterdam, voor het onttrekken van grondwater in de half verdiepte en verdiepte delen van Rijksweg A4 tussen Delft en Schiedam, vast te stellen. III. De begeleidende brief aan de indieners van de zienswijzen bij het definitieve wijzigingsbesluit en de nota van beantwoording, met kenmerk , vast te stellen. IV. Kennis te nemen van de samenvatting "Aanvullend Onderzoek Lekdebiet: Samenvatting naar aanleiding van zienswijzen" V. Kennis te nemen van de "Review wijzigingsbesluit grondwateronttrekking A4 Delft- Schiedam." Besluit College van Dijkgraaf en Hoogheemraden

2

3 A4: Wijzigingsbesluit grondwateronttrekking 1. Probleemstelling context In opdracht van Rijkswaterstaat (RWS) legt aannemerscombinatie A4all de Rijksweg A4 tussen Delft en Schiedam (A4-DS) aan. In de (half) verdiepte delen van deze weg is een permanente grondwateronttrekking nodig om de weg in de beheerfase droog te houden. Deze grondwateronttrekking is vergunning plichtig op grond van de Keur Delfland. Deze vergunning met kenmerk / is op 21 januari 2014 door het college verleend. Tijdens de aanleg van de A4-DS is gebleken dat niet kan worden voldaan aan de voorschriften uit deze vergunning. Dit heeft in het bijzonder betrekking op de hoeveelheid te onttrekken grondwater en het niet optreden van verlaging van de grondwaterstand op de systeemgrens. Ook na aanzienlijke afname van het kweldebiet door diverse herstelmaatregelen kon RWS niet voldoen aan deze voorschriften. Daarom heeft RWS bij Delfland begin 2015 een wijziging van de verleende vergunning aangevraagd. Op 17 maart 2015 heeft het college het ontwerpbesluit tot wijziging van deze vergunning vastgesteld en vrijgegeven voor inspraak. Op het ontwerpbesluit zijn acht ontvankelijke zienswijzen ontvangen. Voor de goede en zorgvuldige beantwoording van de zienswijzen was aanvullend onderzoek nodig naar mogelijke omgevingseffecten als gevolg van deze onttrekking. Op basis van de onderzoeksresultaten heeft Rijkswaterstaat op 18 november en 2 december 2015 aanvullingen op het wijzigingsverzoek ingediend. Mede op basis van deze aanvullingen dient Delfland een definitief wijzigingsbesluit te nemen en de nota van beantwoording vast te stellen. 2. Beoogd effect Te komen tot een definitief wijzigingsbesluit voor het verhogen van het onttrekkingsdebiet van de vergunning voor het permanent onttrekken van grondwater in de half verdiepte en verdiepte tracédelen van de A4-DS, en hierbij rekening te houden met de ingediende zienswijzen en de uitkomsten van uitgevoerd aanvullend onderzoek. 3. Kernboodschap Voor het onttrekken van grondwater in de half verdiepte en verdiepte delen van de A4 Delft Schiedam heeft Delfland in 2014 een vergunning met voorschriften afgegeven. In 2014 is gebleken dat er meer grondwater werd onttrokken dan vergund. Rijkswaterstaat heeft vervolgens bij Delfland een wijziging van de vergunning aangevraagd en deze onderbouwd. Op basis van deze aanvraag heeft Delfland in maart 2015 een ontwerp-wijzigingsbesluit vastgesteld en hierin aanvullende voorschriften opgenomen. Naar aanleiding van zienswijzen op dit besluit heeft Delfland RWS aanvullende vragen gesteld over de effecten van deze grondwateronttrekking. RWS heeft drie scenario s laten doorrekenen. Hieruit bleek dat in het ongunstige scenario de daling van de grondwaterstand in de directe omgeving van de A4 groter kan zijn dan eerder was berekend. Door deze daling neemt de kans op een toename van de veenafbraak toe. Daarom is Rijkswaterstaat tot de conclusie gekomen dat het nemen van maatregelen ter compensatie van de mogelijke effecten op de grondwaterstand noodzakelijk is.

4 Retourbemaling is als beste maatregel naar voren gekomen. In het aanvullende onderzoek heeft Rijkswaterstaat onderbouwd dat de retourbemaling de mogelijke effecten nagenoeg geheel compenseert. Delfland heeft een extra voorschrift opgenomen in het definitieve wijzigingsbesluit. Als de retourbemaling de effecten onvoldoende reduceert moet Rijkswaterstaat (aanvullend) andere maatregelen nemen. De zienswijzen hebben dus geleid tot aanpassing van het besluit. 4. Historie - eerdere besluitvorming De A4 kent van 1973 tot nu een lange voorgeschiedenis, waar Delfland in diverse stukken en op diverse podia inspraak heeft geleverd. Er zijn veel besluitvormingsmomenten geweest over de A4 Delft-Schiedam. Hieronder staan de meest relevante Zandlichaam Trajectnota MER + watertoets 2006 IODS-Convenant 2010 Tracébesluit 2010 Bestuurlijke overeenkomst IODS 2011 Aanbesteding en gunning 2013 Definitieve watervergunning verlegging polderkaden 2013 Definitieve watervergunning wijziging waterhuishouding tracédelen 1, 2 en 3. D&H 17 april 2012: Besluit om vergunningen voor de A4-DS voor de definitieve situatie via D&H te laten lopen. D&H 3 september 2013: Vaststellen van de ontwerp-watervergunning voor de definitieve situatie met betrekking tot de grondwateronttrekking en vrijgeven voor de inzagetermijn van de gecoördineerde vergunningenprocedure in het kader van de Tracé wet. D&H 21 januari 2014: Vaststellen van de nota van beantwoording op de zienswijzen en verlenen van de definitieve vergunning voor het onttrekken van grondwater in de half verdiepte en verdiepte delen van de Rijksweg A4 tussen Delft en Schiedam. het onttrekken van grondwater in de half verdiepte en verdiepte delen van de Rijksweg A4 tussen Delft en Schiedam en vrijgeven voor de gecoördineerde vergunningenprocedure in het kader van de Tracéwet. D&H 14 april 2015: Vaststellen van de antwoorden op VV-vragen over de grondwateronttrekking A4. D&H 7 juli 2015: Vaststellen van de antwoorden op aanvullende VV-vragen over de grondwateronttrekking A4. D&H 27 oktober 2015: Kennis nemen van de planning en vaststellen van een brief aan de VV over de voortgang van de besluitvorming. 5. Regelgeving en Beleid Op grond van artikel 3.3 van de Keur Delfland is de grondwateronttrekking vergunningplichtig. De aangevraagde wijziging van de vergunning wordt getoetst aan de doelstellingen van het waterbeheer zoals genoemd in artikel 2.1 Waterwet. Uit de aanvraag en de bijbehorende onderzoeken blijkt dat de aangevraagde wijziging verenigbaar is met de doelstellingen van artikel 2.1 van de Waterwet en verleend kan worden. Daarnaast weegt Delfland op grond van artikel 3:4 van de Algemene wet bestuursrecht de rechtstreeks bij het besluit betrokken (derde) belangen af, voor zover uit een wettelijk voorschrift of uit de aard van de uit te oefenen bevoegdheid geen beperking voortvloeit. Indien nodig verbindt Delfland voorschriften aan de vergunning om nadelige gevolgen voor de rechtstreeks bij het besluit betrokken belangen te voorkomen of beperken. 2

5 6. Financiën De initiatiefnemer draagt de kosten voor de onttrekking en maatregelen die daarmee samenhangen, zoals de retourbemaling en de monitoring. Voor risico s en schade die uit de onttrekking voortvloeien is Rijkswaterstaat op basis van de Waterwet verantwoordelijk. 7. Duurzaamheid De keuze voor de aanleg van een (half) verdiepte constructie is na 40 jaar voorbereiding primair gebaseerd op de weg niet horen, zien en ruiken. Daarbij spelen voor Rijkswaterstaat ook kosten en planning een rol in de maatschappelijke belangenafweging. Duurzaamheid is een belangrijke bouwsteen van het beleid van Delfland. Door de getroffen herstelmaatregelen en de inzet van retourbemaling geeft de totaaloplossing invulling aan het criterium duurzaamheid. 8. Organisatorische en personele consequenties Delfland zal toezien op het kweldebiet, de retourbemaling en de omgevingseffecten als gevolg van de A4-DS (zie ook risico s en beheermaatregelen). Het monitoringsplan is hiervoor de leidraad.het toezicht op de watervergunning wordt als regulier werk opgepakt, binnen de bestaande capaciteit en is geborgd in het uitvoeringsprogramma 2016 van team Toezicht & Handhaving. 9. OR/GO Niet van toepassing 10. Risico- en beheersmaatregelen Daling freatische grondwaterstand groter dan berekend. Naar aanleiding van de zienswijzen is aanvullend onderzoek uitgevoerd. In dit onderzoek zijn drie scenario s doorgerekend om de mogelijke extra daling van de freatische grondwaterstand als gevolg van de grondwateronttrekking bij de A4-DS door te rekenen. Deze scenario s verschillen van elkaar door de gehanteerde aannames voor de 4 meest relevante bodemeigenschappen. In scenario C is daarbij gerekend met aannames van deze 4 bodemeigenschappen die aan de ongunstige kant van de bandbreedte zitten. Deze bandbreedte is vastgesteld op zowel lokaal beschikbare gegevens als literatuurwaarden. De kans dat de daadwerkelijke daling van de freatische grondwaterstand groter is dan berekend met scenario C is daardoor zeer gering. Door de retourbemaling is de relevantie van dit risico ook beperkter. Aanvullend bevat het monitoringplan enerzijds metingen van de freatische grondwaterstand in zowel een kleibodem als een veenbodem in een raai over het perceel en anderzijds een infiltratieproef op deze locaties. Doel van deze metingen is om meer kennis op te kunnen doen van lokale bodemeigenschappen en op basis daarvan beter inzicht te krijgen in de daadwerkelijke kans dat de daling van de freatische grondwaterstand groter kan zijn dan berekend. Retourbemaling bereikt niet het gewenste effect. Risico is dat de retourbemaling niet of onvoldoende blijkt te werken en dat er alsnog andere maatregelen moeten worden getroffen om de verlaging van de stijghoogte in het eerste watervoerende pakket zoveel als mogelijk teniet te doen. In wijziging van de vergunning zijn voor de retourbemaling voorschriften opgenomen om de kans van optreden van dit risico zo klein mogelijk te maken. Zo is opgenomen dat Rijkswaterstaat voor voldoende overcapaciteit moet zorgen om het retourdebiet altijd te waarborgen. Daarnaast dient de vergunninghouder met monitoring het effect van de maatregel aan te kunnen tonen. Ook in het ontwerp van de retourbemaling is hierop geanticipeerd, onder andere door het toepassen van een waterzuiveringsstap waarmee de kans op het dichtslibben van de retourfilters aanzienlijk wordt gereduceerd. Verder is het wijzigingsbesluit zo opgesteld dat indien retourbemaling niet of onvoldoende effectief is, er andere maatregelen moeten worden getroffen. Voor alle maatregelen zijn hiertoe algemene voorschriften opgenomen. 3

6 Niet opnieuw ter inzage leggen. Gezien de gewenste snelle openstelling van de A4 voor het verkeer en de wens dat voor die datum een definitief besluit is vastgesteld voor het al dan niet toestaan van de verhoging van het onttrekkingsdebiet, is het niet mogelijk om de wijziging van het ontwerp besluit opnieuw ter inzage te leggen. Dit heeft procedurele consequenties in een eventuele beroepszaak: Naast de belanghebbenden die een zienswijze hebben ingediend kunnen ook andere belanghebbenden ontvankelijk zijn in hun beroep voor zover het beroep ziet op de wijziging van het ontwerpbesluit. Ook zou de rechter het beroep gegrond kunnen verklaren op dit vormverzuim. Overigens lijken de risico s van deze procedurele consequentie beperkt, omdat de wijziging van het ontwerpbesluit juist is bedoeld om de belangen van derden te beschermen en zij dus niet benadeeld worden door de wijziging en/of het vormverzuim. Ook in een recente uitspraak van de Raad van State (nr /1/A4), heeft de rechter bepaald dat de bepalingen van afdeling 3.4 van de Awb niet verplichten om een nieuw ontwerpbesluit ter inzage te leggen, alvorens het definitieve besluit vast te stellen. De rechter heeft tevens bepaald dat belanghebbenden die bezwaar hebben tegen de in een besluit ten opzichte van het ontwerpbesluit aangebrachte wijzigingen, daartegen beroep kunnen instellen en daarmee voldoende rechtsbescherming hebben. Ook heeft een rechter de mogelijkheid het beroep wel gegrond te verklaren maar het besluit toch in stand te laten als aannemelijk is dat belanghebbenden daardoor niet zijn benadeeld. Noodzaak uitvoeren m.e.r.-beoordeling Op verzoek van Delfland heeft Tauw een review (zie bijlage 5) uitgevoerd op het conceptwijzigingsbesluit en onderliggende stukken. Daarin wordt gewezen dat wellicht een informele m.e.r.-beoordeling uitgevoerd had moeten worden. Met de opstellers van de review is geconstateerd dat het Besluit milieueffectrapportage hierover niet juridisch eenduidig te interpreteren is, dat er op dit punt ook geen duidelijkheid wordt gegeven in de toelichting bij het besluit en dat er geen relevante jurisprudentie voor handen is. Het risico is dat de rechter een eventueel beroep gegrond zou kunnen verklaren op grond van een motiveringsgebrek en dat Delfland alsnog de informele m.e.r.- beoordeling moet uitvoeren. Delfland heeft in deze de volgende afweging gemaakt: Delfland vindt dat het Besluit milieueffectrapportage niet van toepassing is op het wijzigingsbesluit. De categorie van activiteiten waarnaar wordt verwezen, te weten categorie D 15.2 uit het Besluit milieueffectrapportage er spreekt van: de aanleg, wijziging of uitbreiding van werken voor het onttrekken of kunstmatig aanvullen van grondwater. Delfland verleent geen vergunning voor het aanleggen of wijzigen van werken, maar enkel voor het onttrekken van grondwater. Andere formuleringen van categorieën van activiteiten van het Besluit milieueffectrapportage er, ondersteunen deze interpretatie. Bijvoorbeeld categorie C 15.2 waarin wel simpelweg wordt gesproken over de activiteit: het onttrekken van grondwater. Motivering omtrent afwijking van beleid Er is discussie mogelijk over de vraag of de vergunning ziet op een nieuwe onttrekking of op de wijziging van de voorschriften van de eerder afgegeven vergunning (zie review bijlage 5). Het risico is dat de rechter een eventueel beroep gegrond zou kunnen verklaren op grond van een motiveringsgebrek en dat Delfland een nieuw wijzigingsbesluit moet nemen waarin wordt afgeweken van het beleid. Delfland hanteert als uitgangspunt dat er geen sprake is van een nieuwe onttrekking. De grondwateronttrekking voor de A4, is immers vergund in de vergunning van 21 januari Slechts de beperkende voorschriften voor het onttrekkingsdebiet worden gewijzigd. 11. Communicatie (in- en extern) Er is de afgelopen maanden veelvuldig woordvoering gedaan n.a.v. persvragen. De lijn van woordvoering was dat Delfland een zorgvuldige afweging wil maken en dat daarom extra onderzoek nodig was en extra tijd voor de besluitvorming. Op vragen van media of dit de opening van de weg zou vertragen is consequent doorverwezen naar RWS als opdrachtgever voor dit project. In een extra vergadering van de commissie SWW op 14 december 2015 zijn de VV-leden over het voorgenomen besluit geïnformeerd. Medewerkers worden vanwege alle media-aandacht in december via intranet geïnformeerd over onze rol. 4

7 Na het besluit verzenden we een persbericht, waarin we toelichten wat er is besloten en waarom. Hierin benadrukken we wederom de zorgvuldigheid en het feit dat er een oplossing is gevonden om de effecten voor de omgeving zo klein mogelijk te houden (zie ook kernboodschap). Dit wordt ook op intranet geplaatst met extra toelichting. Delfland informeert de indieners van de zienswijzen met een begeleidende brief over de wijze waarop Delfland hiermee is omgegaan en de rol van Delfland bij de besluitvorming. Deze indieners worden in de gelegenheid gesteld een persoonlijke toelichting te krijgen op uitnodiging van RWS en in aanwezigheid van Delfland. Op 15 december worden de indieners van zienswijzen alvast op hoofdlijnen per mail geïnformeerd over het besluit. Verder hebben we meegewerkt aan een serie op de regionale TV Alles op 1A4 met diverse interviews en opnamen. 12. Bekendmaking en vervolgprocedure Op het project A4 Delft-Schiedam is de Tracéwet van toepassing. Dit betekent dat de Minister van Infrastructuur en Milieu de coördinatie van vergunningaanvragen verzorgt, de termijnen vaststelt en de (ontwerp)vergunningen publiceert. Dit geldt voor die vergunningen die nodig zijn voor de definitieve situatie van werken, waaronder dit wijzigingsbesluit. De Coördinator zal namens de Minister een kennisgeving van het wijzigingsbesluit bekend maken conform de Tracé wet procedure. Het besluit zal met bijbehorende stukken gedurende 6 weken na publicatie ter inzage liggen. Delfland zal het besluit met bijbehorende stukken tegelijkertijd ook ter inzage leggen. Gedurende de inzageperiode kan beroep worden ingesteld. 13. Bevoegd orgaan D&H is bevoegd bestuursorgaan voor het beslissen op de aanvraag van het besluit tot wijziging van de watervergunning (artikel 3.3. van de Keur Delfland). 14. Toelichting Ontwerp van de A4-DS op hoofdlijnen De A4-DS tussen Delft en Schiedam is deels half verdiept en deels verdiept aangelegd. Over de verdiepte ligging is een ecoaquaduct aangelegd waarmee de water- en ecologische verbindingen tussen het oostelijke en westelijke deel van de Holierhoekse en Zouteveense polder in stand blijven. Voor het half verdiepte deel van het tracé zijn wanden gemaakt tot in de waterremmende Holocene kleilaag. Afhankelijk van de specifieke lokale gesteldheid van de ondergrond zijn deze wanden aangebracht tot een diepte van 7,5 tot 19 meter beneden NAP. Deze wanden zijn gemaakt van cementbentoniet (CB-wanden). De diepere CB-wanden in de half verdiepte ligging zijn aanvullend voorzien van een folie. In het tracédeel met een verdiepte ligging is eveneens gewerkt met CB-wanden. Deze wanden gaan tot meer dan 40 meter beneden NAP. De zogenaamde Laag van Kedichem fungeert hier aan de onderzijde als waterremmende laag. De grondkering wordt verzorgd door (in de CB-wand geplaatste) damwanden die zijn aangebracht tot maximaal -25m NAP. In bijlage 4 is een gevisualiseerde samenvatting van het ontwerp, de mogelijke effecten en de te treffen maatregelen opgenomen. Watervergunning definitieve grondwateronttrekking d.d. 21 januari 2014 Op 21 januari 2014 heeft Delfland vergunning verleend voor de definitieve situatie van een permanente grondwateronttrekking uit de half verdiepte en verdiepte tracédelen van de A4- DS. Dit zijn verdiepte constructies met verticale wanden tot in diepe kleilagen waarbij de kleilaag fungeert als waterremmende laag. Binnen deze constructie is een permanente grondwateronttrekking nodig om het toetredende grondwater (kwel) uit te malen. Tegen het ontwerp van deze vergunning zijn in 2013 drie zienswijzen ingediend. Deze zienswijzen 5

8 hebben in 2014 geen aanleiding gegeven de ontwerp-vergunning te wijzigen. De indieners van de zienswijzen zijn niet in beroep gegaan tegen de verleende vergunning. Knelpunten bij de aanleg van de A4-DS De half verdiepte en de verdiepte ligging is aangelegd in 15 compartimenten. Bij de aanleg van de A4-DS is gebleken dat de meeste compartimenten van de verdiepte ligging en een aantal compartimenten van de half verdiepte ligging niet voldeden aan de voorwaarden voor maximaal debiet zoals opgenomen in de watervergunningen. Mede door deze overschrijding van het debiet kan ook niet worden voldaan aan de voorwaarden dat er geen verlagingen van de grondwaterstand op de systeemgrens plaatsvinden. Door RWS en A4all is een aanzienlijke inspanning verricht om de oorzaak van de lekkages te achterhalen en herstelmaatregelen uit te voeren. Dit heeft geresulteerd in een afname van het debiet tot circa m3 per dag. Hiermee werd echter nog steeds niet voldaan aan de vergunningvoorschriften. In de samenvatting (bijlage 4) wordt hier nader op in gegaan. Wijzigingsaanvraag definitieve grondwateronttrekking Op 20 februari 2015 heeft Rijkswaterstaat een wijziging van de vergunning aangevraagd. Rijkswaterstaat heeft deze aanvraag onderbouwd met een rapportage. Deze rapportage beschreef onder andere de debieten in de verdiepte en half verdiepte ligging, het uitgevoerde onderzoek en de getroffen maatregelen. Verder bevatte deze rapportage de uitkomsten van een geohydrologische modelstudie van Deltares en een beschrijving van de effecten van de grondwateronttrekking op onder andere de stijghoogten in het eerste watervoerende pakket (circa NAP 20 tot -40 meter) en de freatische grondwaterstand. Voorts bevatte deze aanvraag een integrale beschrijving van de effecten op bodemdaling en zettingen van infrastructuur, warmte-koude opslag, andere grondwateronttrekkingen, de grondwaterkwaliteit, het peilbeheer, bodemverontreiniging, landbouw, natuur, archeologie en overige belangen. Delfland heeft bij de begeleiding en beoordeling van deze producten deskundigheid van een expert van de TU-Delft ingehuurd. Rijkswaterstaat verzocht in de aanvraag de onttrekking uit te breiden naar 1450 m3 per dag (1525 m3/dag in de situatie zonder DSM-onttrekking) en effecten op en buiten de systeemgrenzen toe te staan. Deze effecten zijn in de studies gekwantificeerd. De uiteindelijke gevolgen voor andere betrokken belangen bleken op basis van deze studie beperkt. Rijkswaterstaat en A4all hebben op 18 februari 2015 tijdens een informatiebijeenkomst bewoners geïnformeerd over het grotere kweldebiet en het feit dat hiertoe een wijziging van de watervergunning nodig is. Tevens is tijdens deze bijeenkomst ingegaan op de gevolgen van het hogere kweldebiet en zijn de bewoners in de gelegenheid geweest vragen te stellen. Ontwerp-wijzigingsbesluit definitieve grondwateronttrekking Delfland heeft op 17 maart 2015 een ontwerp-wijzigingsbesluit vastgesteld en vrijgegeven voor inspraak. In dit ontwerp-wijzigingsbesluit zijn aanvullende voorschriften opgenomen. Bij dit besluit was de samenvatting van de bij de aanvraag ingediende rapportage opgenomen. Besluit af te zien van handhaving Op 6 februari 2015 verzocht Rijkswaterstaat om gezien de ingediende aanvraag voor de wijziging van de vergunning - niet handhavend op te treden tegen het overschrijden van het debiet en de effecten op de systeemgrens. Hiertoe heeft D&H op 17 maart 2015 eveneens besloten en is het voornemen tot afzien van handhaving ter inzage gelegd. Op het voornemen zijn geen zienswijzen binnengekomen. Vervolgens is het besluit genomen af te zien van handhaving. Tegen dit besluit is één bezwaar ingediend. Dit bezwaar is voor de behandeling in de bezwaarschriftencommissie weer ingetrokken. Zienswijzen Op het ontwerp wijzigingsbesluit zijn acht ontvankelijke zienswijzen binnengekomen. Belangrijk aandachtspunt in de zienswijzen is dat onvoldoende is aangetoond wat de invloed op het grondwater in de omgeving is en dat er mede hierdoor vrees is voor grotere effecten in de omgeving. Ook is er een aantal vragen gesteld over de monitoring van de effecten. 6

9 Aanvullend onderzoek Om te komen tot een zorgvuldige beantwoording van de zienswijzen heeft Delfland aan RWS aanvullende vragen gesteld. Voor de goede en zorgvuldige beantwoording van deze vragen had RWS aanvullend onderzoek nodig. Effecten op de grondwaterstand; drie scenario s In het aanvullend onderzoek is het model geoptimaliseerd en zijn drie scenario s nader beschouwd. In scenario A is gerekend met waarden voor bodemeigenschappen die het beste aansluiten op de beperkte lokaal beschikbare informatie van het verloop van de freatische grondwaterstand. De effecten die met dit scenario zijn berekend geven daarbij een eerste indruk van de gemiddeld te verwachten effecten voor een kleibodem. Bodemeigenschappen zullen echter lokaal variëren. De effecten op de freatische grondwaterstand van mogelijke afwijkingen in bodemeigenschappen zijn met de scenario s B en C in beeld gebracht. Scenario C kan hierbij worden beschouwd als een conservatief scenario omdat hierin de voor verlaging van de grondwaterstand meest relevante bodemeigenschappen aan de bovenkant van bandbreedte zijn vastgesteld. De scenario s zijn doorgerekend voor zowel een mediaan jaar als een 5%-droog jaar. Bij een mediaan jaar is de daling van de grondwaterstand als gevolg van de aanleg van de A4 het grootst. Op blz 23 van de samenvatting (zie bijlage 4) zijn daarom voor beide scenario s de effecten op de freatische grondwaterstand in een mediaan jaar weergegeven. Aanpassingen in het monitoringplan De vergunning schrijft voor dat er altijd een actueel monitoringsplan beschikbaar dient te zijn. De aanleg van de A4-DS is in de eindfase. Mede om die reden is het monitoringplan geactualiseerd en toegespitst op de definitieve situatie. Delfland heeft RWS verzocht om de door de indieners van de zienswijzen aangegeven zorgpunten een plaats te geven bij de actualisatie van het monitoringplan. Zo bevat het monitoringplan onder andere raaimetingen van de freatische grondwaterstand en een infiltratieproef voor zowel een klei- als een veenbodem. De uitkomsten van deze metingen en proef dragen bij aan een beter inzicht in de lokale bodemeigenschappen. Voor de ingebruikname van de door RWS voorgestelde compenserende maatregel (retourbemaling) wordt het monitoringplan opnieuw geactualiseerd en aangepast aan de situatie in het veld. RWS zal deze actualisatie van het plan aan Delfland voorleggen. Voorstel maatregelen De nieuwe inzichten in mogelijke effecten hebben ertoe geleid dat Rijkswaterstaat van mening is dat aanvullende maatregelen noodzakelijk zijn. Rijkswaterstaat en A4all hebben de mogelijke maatregelen opnieuw beoordeeld. Bij deze beoordeling is ook een techniek beschouwd met de potentie om het kweldebiet te reduceren (biosealing). Deze techniek is echter nog onvoldoende doorontwikkeld om op dit moment met voldoende resultaatsgarantie toe te kunnen passen. Retourbemaling is uit deze analyse als beste maatregel naar voren gekomen. Deze maatregel mitigeert de effecten van de stijghoogteverandering in het eerste watervoerende pakket en is om die reden brongerichter dan bijvoorbeeld maatregelen op het maaiveld in de vorm van onderwaterdrainage en/of aanpassingen in het peilbeheer. Retourbemaling De retourbemaling behelst het terugbrengen van onttrokken grondwater in het eerste watervoerende pakket aan weerszijde van de A4-DS ter hoogte van de verdiepte ligging. Hiertoe wordt gebruik gemaakt van meerdere retourbronnen en een waterzuiveringsstap. De retourbemaling mitigeert het grootste deel van de stijghoogteverandering in het eerste watervoerende pakket en daarmee ook de effecten op grondwaterafhankelijke belangen. In de aanvullende documenten is dit onderbouwd aan de hand van de toetsingscriteria die Delfland hanteert. Definitief wijzigingsbesluit Het definitief wijzigingsbesluit wijkt op basis van de ingediende zienswijzen, het uitgevoerde aanvullende onderzoek en de door RWS ingediende maatregel (retourbemaling) af van het ontwerp-wijzigingsbesluit. In het definitieve wijzigingsbesluit is een extra voorschrift voor compenserende maatregelen opgenomen. Hierin zijn ook de voorwaarden voor de retourbemaling opgenomen. Eén van de voorwaarden is dat de installatie per 1 mei

10 operationeel dient te zijn. Daarnaast is er een aanpassing in de voorschriften doorgevoerd om deze te laten aansluiten op de gehanteerde aanpak in het geactualiseerde monitoringplan. De zienswijzen hebben dus geleid tot aanpassing van het besluit. D&H wordt voorgesteld het definitieve wijzigingsbesluit zoals opgenomen in bijlage 1 vast te stellen. Nota van beantwoording In de Nota van beantwoording wordt antwoord gegeven op de zienswijzen die zijn ingediend op het ontwerp wijzigingsbesluit. Daarnaast staat hierin of en zo ja op welke manier de betreffende zienswijze aanleiding heeft gegeven om het ontwerp wijzigingsbesluit aan te passen. D&H wordt verzocht de nota van beantwoording (zie bijlage 2) vast te stellen. Ook wordt D&H verzocht de begeleidende brief bij de nota van beantwoording (zie bijlage 3) vast te stellen. Deze zal als bijlage bij de kennisgeving worden gevoegd (zie ook kopje 12 Bekendmaking en vervolgprocedure). Review Delfland heeft de documenten die ten grondslag liggen aan de voorgenomen besluitvorming aan Tauw voorgelegd voor een review. De review is opgenomen in bijlage 5. Tauw is van mening dat met het aanvullende onderzoek van november 2015 de belangrijkste bezwaren uit de zienswijzen op het ontwerpwijzigingsbesluit zijn verhelderd en dat de onzekerheden in de maximale omgevingseffecten (zonder compensatie) voldoende zijn gekwantificeerd. Er is een nadere (technische) onderbouwing gegeven van de maatregel retourbemaling en de mogelijkheden om de maximale omgevingseffecten hiermee te voorkomen. In het monitoringsplan zijn de te nemen acties bij overschrijding van signaalwaarden voldoende gespecificeerd. Tauw is tevens van mening dat het betreffende monitoringsplan voldoende garanties biedt om eventuele ontoelaatbare omgevingseffecten (groter dan de berekende effecten) tijdig te voorkomen. Daarnaast heeft Tauw het besluit beoordeeld op de volgende juridische aspecten: zorgvuldigheid en belangenafweging, schadevergoedingsregelingen, milieueffectrapportage en het beleid van Delfland. Tauw heeft op twee aspecten gewezen op een mogelijk risico: de m.e.r.-beoordeling en de motivering omtrent afwijking van beleid. Onder punt 10 (risico s en beheersmaatregelen) is hier op ingegaan. Tauw constateert daarnaast dat Delfland met het oog op haar onderzoeksplicht correct heeft gehandeld door Rijkswaterstaat naar aanleiding van de zienswijzen te verzoeken om aanvullend onderzoek te (laten) doen en dat hiermee een beter inzicht is ontstaan in de gevolgen die zich kunnen voordoen. Daarnaast constateert Tauw dat het monitoringsplan past in de huidige perceptie van voorzorg om bij onzekerheden tot verantwoorde besluitvorming te kunnen komen. Tauw is tevens van mening dat Delfland mede op basis van het aanvullende onderzoek en de ingezette maatregel van retourbemaling kan volstaan met een verwijzing naar de schadevergoedingsregeling. RWS verantwoordelijk bij schade Rijkswaterstaat is verantwoordelijk is voor alle eventuele onverwachte schade die uit de grondwateronttrekking voortvloeit. Rijkswaterstaat is op grond van de Waterwet verplicht om schade door de onttrekking aan onroerende zaken te voorkomen. Bij schade aan een onroerende zaak als gevolg van de onttrekking kan diegene die schade heeft geleden een vordering voor de schade indienen bij Rijkswaterstaat (artikel 7.18 Waterwet). Diegene die de schade heeft geleden, kan op grond van de Waterwet ook bij Gedeputeerde Staten van de provincie een verzoek indienen om onderzoek in te stellen. In de Waterwet is ook bepaald dat Gedeputeerde Staten de schade vergoeden als uit het onderzoek niet of niet binnen redelijke termijn is vast te stellen door welke grondwateronttrekking de schade die de onroerende zaak ondervindt wordt veroorzaakt (artikel 7.19 Waterwet). Op blz 30 van de samenvatting heeft Rijkswaterstaat de procedure bij vermeende schade toegelicht (zie bijlage 4). 15. Bijlagen 1.Wijzigingsbesluit grondwateronttrekking rijksweg A4 Delft-Schiedam, waterdossier 18746, kenmerk / A; 2.Nota van beantwoording grondwateronttrekking rijksweg A4 Delft Schiedam (nr ); 3. Begeleidende brief aan de indieners van de zienswijzen, kenmerk ; 4. Aanvullend Onderzoek Lekdebiet: Samenvatting naar aanleiding van zienswijzen; wijziging watervergunning A4 Delft-Schiedam; 5. Review wijzigingsbesluit grondwateronttrekking A4 Delft-Schiedam. 8

11 Alleen in te vullen indien het een VV-voorstel betreft ** = in te vullen door team Bestuur Kenmerk VV : ** Vergaderdatum : Beleidsveld : Agendapunt : ** De Verenigde Vergadering van Delfland, op voordracht van dijkgraaf en hoogheemraden van (datum collegevergadering), kenmerk (BIS-zaaknummer D&H besluit); gelezen het positieve/negatieve (bij ondertekening doorstrepen wat niet van toepassing is) advies van de commissie(s) (commissie noemen); overwegende dat: - (motiveer het besluit, waarom wordt dit besluit genomen). Gelet op: - artikel 84 van de Waterschapswet (bij D&H-voostellen); - artikel 77 van de Waterschapswet (bij VV-voorstellen); - alle andere wetgeving (zoals KRW, NBW, verordening Zuid-Holland, delegatiebesluit etc.; Besluit: Dit moet in overeenstemming zijn met het ontwerpbesluit (ontwerpbesluit kopiëren). Aldus besloten in de openbare vergadering van (datum) De Verenigde Vergadering voornoemd, de Secretaris, de Voorzitter, mr. drs. P.I.M. van den Wijngaart mr. M.A.P. van Haersma Buma