Ministerie van Infrastructuur en Milieu

Transcriptie

1 Ministerie van Infrastructuur en Milieu > Retouradres Postbus EX Den Haag College van Gedeputeerde Staten van de provincie Groningen Postbus 6 97 AP GRONINGEN Ing. d.d.: ^ FEB 23 Corrnr,; Afd, '-üüi\l"ic,', M m Ministerie van Infrastructuur en Milieu Plesmanweg -6 Den Haag Postbus EX Den Haag Contactpersoon drs. D.P. nssen Coördinator BO MIRT/projectleider MIRT spelregels T M --3() F Datum Betreft 2 februari 23 Kenmerk IenM/BSK-23/264 Geacht College, Bijgevoegd treft u de afspraken die wij tijdens het bestuurlijk overleg van februari 23 met u hebben gemaakt. Tevens ontvangt u hierbij een afschrift van de brief aan de Tweede Kamer. Wij danken u voor uw aanwezigheid en de constructieve inbreng tijdens het bestuurlijk overleg. DE MINISTER VA UICTUUR EN MILIEU, mw. drs. M.H, Schultz van Haegen JSSECREATRIS VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU,

2 Bestuurlijke overleg Noord Nederland over bezuinigingen lenm februari 23 Terugmelding en afspraken Noord-Nederland Dhr, M, Boumans Dhr. H, Brink Mevr, S, Poepjes Ambtelijke ondersteuning Rijk Mw, M,H. Schultz Mw, W.J. Mansveld Mw, L.M.C. Ongering Ambtelijke ondersteuning. Aanwending middelen Lenteakkoord/BDU Conclusie: lenm heeft besloten de,5 miljard uit het Lenteakkoord voor 5% ter beschikking te stellen voor de BDU, zodat de regionale overheden structureel kunnen blijven investeren in het regionaal en lokaal openbaar vervoer. De andere 5% zal binnen het Infrastructuurfonds worden ingezet, Tevens is besloten de 75 miljoen, die ter beschikking komt van de BDU, via de reguliere BDU-sleutel over de regio's te verdelen, De regio is tevreden met de extra middelen voor de BDU, maar is het niet eens met de verdeling vla de reguliere BDU-verdeelsleutel over de regio's. lenm houdt vast aan de voorgestelde verdeling. 2. Budget voor Zwolie-Herfte / Zwolle Spoort Conclusie: ProRail rondt in april een studie naar de alternatieven af. Op basis daarvan wordt in mei een bestuurlijk overleg Oost - en Noord-Nederland gepland, 3. Temporisering A7 ZRG (i.r.t. aanbestedingsmeevaller N33) Conclusie: De regio stelt voor om een koppeling te leggen tussen het voorfinancieren van de A7 ZRG en de aanbestedingsmeevaller van de N33, Dit sluit niet aan bij de algemene stelregel. Die Is namelijk dat, indien in enig jaar sprake is van meevallers bij projecten, het budget via een landelijke afweging aan een ander project (of projecten), of knelpunten in beheer en onderhoud, kan worden toegewezen. Daar komt nog bij dat de N33 midden geen NMCAknelpunt is, dat de aanbestedingsmeevaller nog niet bekend is en hiermee de bekostiging van een nieuw project worden geïntroduceerd. lenm houdt daarom vast aan het voorstel, 4. Schrappen rijksbijdrage aquaduct Skarster Rien Conclusie: Het voorstel van de regio om het aquaduct tot na 228 voor te financieren is voor lenm niet werkbaar aangezien er na 228 geen middelen in de rijksbegroting staan voor infrastructuur, Indien de huidige brug aan onderhoud en/of een vernieuwing toe is ontstaat een nieuwe situatie. Daarover wordt pas beslist op het moment dat deze reparatie/vervanging aan de orde komt. 5. BTW-compensatiefonds Conclusie Door lenm wordt uitgezocht hoe het zit met de maximering/begrenzing van het BTWcompensatiefonds en de consequenties daarvan voor de regio.

3 Ministerie van Infrastructuur en Milieu > Retouradres Postbus EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG Ministerie van Infrastructuur en Milieu Plesmanweg IG Den Haag Postbus EX Den Haag T F Ons Itenmerlc IENM/BSK-23/238 8ijlage(n) 2 Datum Betreft Invulling bezuinigingen Infrastructuurfonds Geachte voorzitter. Zoals toegezegd bij brief van 7 januari 23 geven wij u hierbij een toelichting op de invulling van de bezuinigingen op het Infrastructuurfonds en de gevolgen daarvan voor het aanlegprogramma. We staan voor grote uitdagingen die vragen om inhoudelijk goed gefundeerde keuzes. Daarom gaan wij in deze brief niet alleen in op de invulling van de gevraagde bezuinigingen, maar schetsen wij ook een perspectief Wat is nodig om uit de crisis te komen en Nederland concurrerend, bereikbaar, leefbaar en veilig te houden. Uiteraard vanuit de verantwoordelijkheid op ons beleidsterrein. Met deze brief willen wij voor u inzichtelijk maken wat de afwegingen bij de bezuinigingen en resterende investeringen zijn. Daarbij trachten we de informatie zo toegankelijk mogelijk te presenteren. Dit betekent dat in de brief eerst ingegaan wordt op de diverse financiële kaders. Vervolgens lichten wij onze inhoudelijke afwegingen bij de bezuinigingen en de nieuwe investeringen toe. Bezuinigen en investeren De van ons ministerie gevraagde taakstelling is fors. Er moet in de jaren 24 tot en met 228 in totaal een bedrag van 6,4 mid op het Infrastructuurfonds bezuinigd worden. Als we dit afzetten tegen de beschikbare ruimte in het verlengde Infrastructuurfonds dan resteert voor deze gehele periode (24-228) slechts beperkte investeringsruimte voor de plannen en ambities van dit kabinet. Deze middelen zijn bovendien voor het grootste deel pas beschikbaar vanaf 223, waardoor een forse temporiseringsopgave ontstaat. Vele projecten moeten daardoor worden vertraagd. De doelen en ambities uit de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) zijn met de beschikbare financiële ruimte niet haalbaar. Concreet betekent dit onder andere dat de verwachte knelpunten in de rijksnetwerken (zie de laatste Nationale Markt- en capaciteitsanalyse van 4 juni 2 (3 35, 2-2, nr. 96)) niet allemaal voor 23 kunnen worden opgelost. Voor de gehele ruimtelijke opgave uit de SVIR zijn richting 24 tientallen miljarden nodig (zie onder andere onze brief van 3 december 2 (325 A, 2-2, nr. 5)). In hoofdlijn komen onze beslissingen erop r dat wij de bezuinigingen voornamelijk opvangen door gebruik te maken van de vrije middelen die nog tot en met 228 beschikbaar zijn. Hierdoor kunnen projecten wel door gaan, alleen later in de tijd. Daardoor hoeft de rijksbijdrage aan slechts een relatief klein aantal Pagina van 7

4 projecten (wegen, OV/ spoor) te worden geschrapt. Bij vaarwegen worden geen projecten geschrapt. Ondanks de forse opgave blijft in de toekomst de totale omvang van de begroting voor wegen, spoor en vaarwegen in het Infrastructuurfonds (aanleg, beheer en onderhoud) ten opzichte van de afgelopen tien jaar grosso modo gelijk aan circa 5,4 mid per jaar. Ministerie van Infrastructuur en Milieu Ons kenmerk lenm/bsk-23/238 We hebben ervoor gekozen het budget voor beheer en onderhoud ongemoeid te laten. In totaal blijft daarvoor tot en met mid in het Infrastructuurfonds beschikbaar. Dit blijft hard nodig om overal onze sterke basis op orde te houden. Dat is het fundament onder het voor Nederland zo belangrijke netwerk van rijkswegen, spoor- en vaarwegen. Financieel kader De bezuiniging op het Infrastructuurfonds bestaat uit 2,6 mid uit het Lenteakkoord en 3,75 mid uit het aanvullend Regeerakkoord van Rutte ^ De korting uit het Lenteakkoord is al in de begroting verwerkt door het vorige kabinet. Wij hebben ervoor gekozen om de bezuiniging van Rutte II volgens de gangbare verdeelsleutel voor de aanleg van infrastructuur over wegen, vaarwegen, OV/spooren regionaal/lokaal te verdelen: respectievelijk 5%, 7%, 33% en 8%, Daarbij geldt dat wij het budget voor regionaal/lokale projecten verdelen conform de historische sleutel van 'A voor wegen en % voor OV/spoor. Samengevat komen de bezuinigingen voor de modaliteiten op het volgende r (bedragen in mid): Verdeling bezuiniging modaliteiten Infrastructuurfonds Modaliteit Lenteakkoord Aanvutiend RA Rutte II Totaal Totalen 2,62 3,75 6,57 (6,4) Wegen,5,93 3,43 Vaarwegen,7,28,45 Spoor,79,24 2,3 Reg/Lok,6,3,46 Met het Regeerakkoord van Rutte II ( 7,5 mid) en de tijdens de begrotingsbehandeling 23 ingediende motie Elias/Kuiken (,8 mid) is het nog resterende deel van het reeds eerder verlengde Infrastructuurfonds beschikbaar gemaakt voor programmering (in totaal 9,3 mid). Ook zijn er bestemde budgetten van de afgelopen periode die nog niet geheel zijn verplicht (niet gebonden budget). Ook deze middelen worden meegenomen in de keuzes die nu aan u worden voorgelegd. Hierbij gaat het om in totaal,3 mid. Voor de verdeling van de investeringsruimte is dezelfde verdeelsleutel gehanteerd als bij de bezuinigingen. Naast de bezuinigingen zijn er ook extra middelen ter beschikking gekomen. Zo bevat het Lenteakkoord min/jaar structureel voor een OV-impuls. Het vorige kabinet heeft hiervan eenmalig 75 min voor 23 via de BDU aan decentrale overheden ter beschikking gesteld en eenmalig 25 min in 23 voor decentrale spoorlijnen. Voor 24 en verder staan de middelen (totaal,5 mid) op de Rijksbegroting. Wij hebben besloten om deze middelen niet geheel aan rijksprioriteiten ten goede te laten komen en 5 min/jaar via de BDU aan de decentrale overheden ter beschikking te stellen om het regionaal OV op peil te * Van de totale bezuinigingsopgave Is reeds,3 mid verwerkt in de begroting 23 ten laste van de Investeringsruimte Pagina 2 van 7

5 houden. Dit gebeurt via de gebruikelijke verdeelsleutel. Dit komt erop r dat de G3 25 min/jaar ontvangen en dat er 25 min/jaar naar de overige ontvangers van de BDU gaat. De andere 5 min/jaar zetten we in voor rijksprioriteiten op het gebied van OV/Spoor. In totaal komt de netto investeringsruimte, na verwerking van de taakstelling, hiermee op ongeveer 4, mid. Deze ruimte is conform onderstaand overzicht verdeeld over de modaliteiten (bedragen in mid): Ministerie van Infrastructuur en Milieu Ons kenmerk IENM/BSK-23/238 Netto additionele investeringsruimte Ruimte uit Rutte / Motie Elias-Kuiken Infrastructuurfonds gebonden budget Rutte I BDU Middelen LA Totaal Totalen (afgeronde bedragen) 2,9 mid,3 mid,75 mid 4, mid Wegen Vaarwegen Spoor Reg/Lok,5,22,97,24,6,2 Door daarbovenop voor in totaal 67 min extra aan projecten te schrappen is het mogelijk andere accenten te leggen in de programmering (wegen: 4 min en OV/spoor; 53 min). Bij spoor is naar verhouding meer geschrapt om ruimte te maken voor twee prioriteiten uit het Regeerakkoord (ERTMS en overwegen) die een aanzienlijk beslag leggen op de beschikbare middelen (respectievelijk 2 mid en 2 min). Hierbij gaat het om de volgende projecten:,,3,75,67,24,83,26 Wegen N23 (2 ^ kraal) A6 (Aquaduct Scharsterrijnbrug). A67 Leenderhelde-Geldrop (fase 2) A67 no-regret pakket N35 Wijthmen-Nijverdal N5 Kampen-Kampen Zuid OV/Spoor OVSAAL duurdere variant (en keuze voor kosteneffectieve variant) extra goederenpad faciliteren in plaats van 2 extra goederenpaden voor PHS goederenroutering Oost- Nederland Resterende middelen programma voor zwaardere goederentreinen Over de gehele begroting van het Infrastructuurfonds geeft dit alles bijeen genomen het volgende totaalbeeld per modaliteit (bedragen in min): Volume Infrastructuurfonds Projecten* Beheer en onderhoud Totalen Wegen Spoor Reg/lok % wegen 47 _ 75% spoor 44 _ Vaarwegen Budget voor realisatie, planuitwerking en DBFM. Pagina 3 van 7

6 Invulling bezuinigingen Om de bezuinigingen te kunnen combineren met nieuwe accenten in het investeringsprogramma hebben we de afgelopen periode alle projecten tegen het licht gehouden en lastige keuzes moeten maken. Dit is met grote zorgvuldigheid en na overleg met de betrokken regio's gebeurd. Eerst is per modaliteit de nationale prioriteitsvolgorde bepaald. Vervolgens is een doorvertaling gemaakt naar zes gebiedsgerichte bezuinigingspakketten. Zo wordt voor rijksprojecten en per gebied inzichtelijk welke projecten op het gebied van wegen, vaarwegen, spoor, regionaal/lokaal en waterveiligheid onverkort doorgaan, of geschrapt worden. Er is ook een overzicht gemaakt van nationale programma's waarvan (nog) geen regionale doorvertaling kan worden gemaakt, zoals ERTMS en de verbetering van de veiligheid van overwegen. Deze overzichten zijn opgenomen in de bijlagen bij deze brief. Ministerie van Infrastructuur en Milieu Ons kenmerk lenm/bsk-23/238 Bij het invullen van de bezuinigingen zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd:. Projecten uit het Regeerakkoord worden onverminderd doorgezet: NWO, Ring Utrecht (A27), ERTMS, Overwegen, grensoverschrijdend spoorvervoer en Beter Benutten; 2. Projecten die de robuustheid en veiligheid van het wegen- en spoornet verbeteren worden onverminderd doorgezet: Wegen: nieuwe doorsnijdingen (A3-6, ViA5, Rijnlandroute, NWO); Spoor: invoering van ERTMS, verbeterprogramma overwegen; 3. Voor de overige projecten is het economisch rendement doorslaggevend. Dit rendement wordt zo mogelijk aan de hand van de uitkomsten van een MKBA onderbouwd, rekening houdend met de verschillen tussen modaliteiten. Ook bijdrage van projecten aan de doelen van de Structuurvisie SVIR (inclusief economische topsectoren) en de ambities en opgaven uit de gebiedsagenda's zijn bij het opstellen van de pakketten betrokken. Verder is rekening gehouden met de samenhang met andere projecten, financiële bijdragen van decentrale overheden en de politiek-bestuurlijke context. Dit heeft ertoe geleid dat slechts een beperkt aantal projecten geschrapt wordt. Het grootste deel van het investeringsprogramma wordt doorgezet. Omdat de financiële ruimte beperkt is, zullen we wel langer over lopende en nieuwe verkenningen en planuitwerkingen gaan doen. Daardoor wijken we -tijdelijk- af van de doorlooptijd van projecten conform de kaders van Sneller en Beter. Door projecten te temporiseren leggen we bovendien beslag op investeringsruimte in de toekomst. Wij realiseren ons hierbij terdege dat zonder aanvulling van het Infrastructuurfonds beperkte keuzeruimte resteert voor komende kabinetten. De investeringen die we doen zijn echter nodig om de bereikbaarheid te verbeteren en Nederland economisch sterker te maken. Dat blijkt ook uit eerdere prioriteringsacties (zie onze brief van 4 juni 2 (325 A/3266, 2-2, nr. 83)). In het MIRT 24 zal voor zover mogelijk voor alle projecten een geactualiseerde planning worden opgenomen. De ervaring van de afgelopen jaren leert dat infrastructuurprojecten niet altijd op tijd worden opgeleverd. Om ervoor te zorgen dat de voor aanleg gealloceerde middelen ook daadwerkelijk worden besteed, hebben wij in de voorgestelde programmering een tijdelijke en beheerste overprogrammering opgenomen. Uiteraard wordt er pas een juridische verplichting aangegaan als er voldoende kasruimte is in de tjetreffende jaren. Pagina 4 van 7

7 Deltafonds Ministerie van Naar aanleiding van het Lenteakkoord vindt er ook een korting plaats op het infrastructuur en Miiieu Deltafonds. De korting uit het Lenteakkoord is al in de begroting verwerkt door het vorige kabinet^. Er resteert nog een opgave van 385 min voor de periode 24 - ons kenmerk 223. In het Regeerakkoord is vanwege het belang van waterveiligheid geen IENM/BSK-23/238 aanvullende bezuiniging op het Deltafonds opgenomen. Tijdens het Wetgevingsoverleg Water van december jongstleden is toegezegd dat u in april bij brief nader over waterveiligheid wordt geïnformeerd. Daarin wordt ook ingegaan op de eventuele gevolgen van de bezuinigingen. Invulling nieuwe investeringen Om Nederland concurrerend, bereikbaar, leefbaar en veilig te houden, werken we aan een robuust en veilig hoofdnet van wegen, spoorwegen en vaarwegen. In lijn met de SVIR leggen we daarbij de nadruk op de stedelijke gebieden (main-, brainen greenports) en hun achterlandverbindingen die voor het economische verdienvermogen van het allergrootste belang zijn. Daar zit de groei, dynamiek en massa die van belang is voor het vergroten van onze concurrentiekracht. Zeker gezien de beperkt beschikbare middelen, afgezet tegen de doelen en ambities uit de SVIR, zijn scherpe keuzes nodig, ook voor de aanpak van bereikbaarheidsknelpunten. Bereikbaarheidsknelpunten willen we niet alleen met (grootschalige) infrastructuurprojecten aanpakken. We willen breed en creatief zoeken naar mogelijke oplossingen. Denk bijvoorbeeld aan de slimme aanpak gericht op gedragsveranderingen in het kader van het programma Beter Benutten, Daarom willen we, op basis van evaluatie van het programma Beter Benutten, nog deze kabinetsperiode 3 min extra inzetten voor Beter Benutten maatregelen*'. Ook afspraken tussen Rijk en regio over ruimtelijke ingrepen worden bij het zoeken naar oplossingen betrokken. Recent gestarte MIRT-onderzoeken zijn al op deze manier ingericht. De gebiedsagenda's van rijk en regio die dit jaar geactualiseerd worden, geven richting aan (nieuwe) investeringen. Door gebiedsgericht en integraal te werk te gaan kunnen we de synergie tussen het mobiliteitssysteem en ruimtelijke ontwikkelingen in een gebied vergroten en daar investeren waar de maatschappelijke meerwaarde het grootst is. Door investeringen en andere maatregelen van Rijk, regio en bedrijfsleven beter op elkaar te laten aansluiten, kan elke euro optimaal renderen. Voor de invulling van de nieuwe investeringen en voor risico's hebben wij voor wegen ruim,8 mid beschikbaar. Daarvoor hebben we een aantal potentiële knelpunten en projecten op het oog. Daarbij ligt de prioriteit op het oplossen van knelpunten die zich in de periode tot 228 reeds bij lage economische groei voordoen. Dit wordt getoetst aan de hand van een dit jaar nieuw uit te voeren Nationale Markt- en Capaciteitsanalyse. Daarbij zullen ook ontwikkelingen in gedrag en gebruik van onze infrastructuur worden betrokken, bijvoorbeeld als gevolg van toenemende verstedelijking, het Nieuwe Werken, andere keuzes die reizigers maken (bijvoorbeeld veranderingen in keuzegedrag van jongeren en de mobiliteit onder ouderen) en ITS. Over de resterende nieuwe investeringen die bij wegen nog wenselijk zijn kan eind dit jaar besloten worden. Bij vaarwegen worden op basis van de Nationale Markt- en Capaciteitsanalyse ook nieuwe knelpunten verwacht, met name op het gebied van sluizen. De beperkte ' Van de totale bezuinigingsopgave is reeds 23 min verwerkt in de begroting 23 ten laste van de investeringsruimte " De intensivering bij Beter Benutten zal worden gedekt volgens de gangbare verdeelsleutel op basis van het aandeel in de aanleg van infrastructuur. Pagina 5 van 7

8 resterende middelen na 22 (,2 mid) zullen worden gereserveerd voor risico's in het lopende programma en waar mogelijk voor het aanpakken van de meest urgente nieuwe knelpunten. Daarbij zullen ook maatregelen zoals de verbetering van informatie-uitwisseling worden betrokken. Bij Spoor/OV is de Lange Termijn Spooragenda () het traject waariangs in 23 een consistent en samenhangend programma voor het spoor wordt uitgewerkt binnen het financiële kader. De bevat een stevige ambitie om te zorgen dat het spoor voor reizigers en veriaders een aantrekkelijk alternatief is. Daarbij gaat het onder andere om het optimaliseren van de reizigers- en goederenketen, het versterken van de informatievoorziening en het verbeteren van de veiligheid, betrouwbaarheid en capaciteit. Ministerie van Infrastructuur en Milieu Ons kenmerk IENM/BSK-23/238 In het kader van de wordt nagegaan of en in welke mate de bestaande en geplande programma's en projecten bijdragen aan het realiseren van de nieuwe spoordoelstellingen. Hiertoe vindt een herijking plaats van alle spoorprojecten en -programma's op het gebied van aanleg, beheer en instandhouding. Ook voor spoor zullen de vraagontwikkelingen voor het personenvervoer worden geactualiseerd. Dit gebeurt in aanvulling op de actualisatie die in 22 voor goederenvervoer en OVSAAL 22 is uitgevoerd. Voor een aantal potentiële knelpunten en risico's bij Spoor en OV is vooruitlopend hierop ongeveer mid beschikbaar. Om de veiligheid, betrouwbaarheid en capaciteit van het spoor te verbeteren wordt ERTMS ingevoerd en starten we een aanvullend programma om de veiligheid en doorstroming bij overwegen te verbeteren. Voor ERTMS is er een bedrag van 2 mid gereserveerd en voor het programma overwegen 2 min. De ambities van PHS om op termijn te komen tot hoogfrequent spoorvervoer blijven daarbij overeind, maar worden wel. In de wordt bezien waar synergie mogelijk is tussen de ambities van PHS, de invoering van ERTMS en de verbetering van de overwegen zodat deze maatregelen waar mogelijk in samenhang op een kosteneffectieve wijze kunnen worden gerealiseerd. Eind 23 is het nieuwe spoorprogramma gereed. De totale vrije ruimte voor regionaal/lokale subsidies bedraagt,6 mid. De criteria om aanspraak te maken op deze subsidies zullen worden aangepast voor nieuwe aanvragen. Daarbij wordt de samenhang tussen deze subsidies en de nationale doelstellingen vergroot. Daarnaast wordt 5 min/jaar van de OV-impuls uit het Lenteakkoord via de BDU aan de decentrale overheden ter beschikking gesteld om het regionaal OV op peil te houden. Betrokkenheid overheden, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties De voorstellen zijn tot stand gekomen op basis van overieg met andere overheden, bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en ProRail/NS. Op een aantal concrete punten heeft dit geleid tot nadere afspraken. Zo is bijvoorbeeld bevestigd dat we zo spoedig mogelijk starten met het tracébesluit van de A2 verbreding Vonderen-Kerensheide en de verkenning voor de A58 Tilburg-Eindhoven. Ten aanzien van Knooppunt Hoevelaken is bevestigd uiteriijk in het eerste kwartaal van 24 te starten met de aanbesteding en dat daarvoor ondertekening van de tweede bestuursovereenkomst in het tweede kwartaal van 23 nodig is. Tot slot hebben we bevestigd dat de regionale overheden worden betrokken bij de uitwerking van de. Pagina 6 van 7

9 Samenvattend In deze zware economische tijden denken wij met afgewogen, scherpe keuzes de economie van Nederiand het beste te dienen. We kunnen daarmee blijven investeren, maar we weten ook dat we nog niet alles kunnen doen om Nederland concurrerend, bereikbaar, leefbaar en veilig te krijgen en te houden op een niveau zoals vastgelegd in de SVIR, De ambitie om dit niveau te bereiken is er wat ons betreft één om vast te houden. In afwachting van economische betere tijden zullen we het maximale moeten halen uit onze (financiële) mogelijkheden. Daarbij streven wij naar meer en betere samenwerking met verschillende partijen, zowel met de regio als met private partijen. De gebiedsagenda's bieden hiervoor de basis. Zo kiezen we een aanpak die past bij wat Nederiand op dit moment nodig heeft. Ministerie van Infrastructuur en Milieu Ons kenmerk IENM/BSK-23/238 Indien u dit wenst, organiseren wij graag een technische briefing om onze voorstellen nader toe te lichten. Hoogachtend, DE «4INISTER VAj^J INFRASTRUCTUUR EN MILIEU, fnwldr5-^j4.h. Schultz van Haegen ÖE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU, Wilma J. Mansveld Pagina 7 van 7

10

11 Op basis van drie criteria (regeerakkoord, robuust&veilig, economisch rendement) is per modaliteit (wegen, spoor, vaarwegen, regionaal/lokaal) een afweging gemaakt over de invulling van de bezuinigingsopgave. Daarbij is ook gekeken naar politiek bestuurlijke aspecten, de samenhang tussen modaliteiten en verbinding gezocht met de SVIR doelen. Visie/ Hoofdopgaven Er zijn drie (SVIR)doelen om Nederiand concurrerend, bereikbaar, leefbaar en veilig te houden voor de middellange termijn (228): Het vergroten van de economische concurrentiekracht van Nederland door het versterken van de ruimtelijk economische structuur van Nederiand; Het verbeteren en ruimtelijk zekerstellen van bereikbaarheid waarbij de gebruiker voorop staat; Het waarborgen van een leefbare en veilige omgeving waarin unieke natuuriijke en cultuurhistorische waarden behouden zijn. Investeringen in verleden en toekomst Om deze doelstellingen mogelijk te maken wordt er op landelijke schaal geïnvesteerd in een verscheidenheid van projecten, zoals de Betuweroute, HSL, het Hoogwaterbeschermingsprogramma en het programma 3 kilometer per uur. In het recente verieden (2 tot 23) is reeds ruim 5 miljard hieraan geïnvesteerd. Dit betreft enerzijds volledig afgeronde projecten en anderzijds projecten die nog in de realisatiefase zitten: daarvan zijn de bedragen zoals besteed tot en met 22 opgenomen. Qua investeringen gaat het voor de komende periode t/m 228 om ruim 2 miljard uit het Infrafonds en het Deltafonds, Dit betreft zowel lopende planuitwerkingen en verkenningen, als voorziene realisatie van lopende projecten vanaf 23, Rederlijn Met PHS (zie voor Goederenroutering Oost: gebiedsplaat Oost Nederiand), de invoering van ERTMS, de inzet op overwegen en grensoverschrijdend spoorvervoer wordt geïnvesteerd in een robuust spoornet. Daarmee worden de ruimtelijk economische structuur van Nederland verder versterkt en de bereikbaarheid verbeterd. De ambitie van PHS blijft overeind (zie ook brief van 2 nov 22). De precieze uitwerking van PHS wordt nader ingevuld op basis van de en de herijking van spoorprogramma's en projecten die in 23 is voorzien. Met de uitvoering van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP 2, NHWBP) worden de primaire waterkeringen hersteld, waardoor deze keringen weer voldoen aan de wettelijke veiligheidsnorm. De gereserveerde middelen voor ophoging zandsuppletievolume kust ten behoeve van de waterveiligheidsdoelen lange termijn worden verschoven van 22 naar 223. De restende rijksbijdrage voor het asiastenprogramma komt in aanmerking om te worden geschrapt omdat dit het minst bijdraagt aan de 3 criteria. Projecten die overeind biijve i ^ ^ éflw " f,4.^?*«min. Euro Looende Dianuitwerkinoen «'. > ^m ' ' ODieveri na ooleverina \ Ruimte voor de rivier 25 2,8 Overwegen (extra bovenop deel overwegen uit o.a, PHS en Spodo) Corridor Rotterdam Genua Grensoverschrijdend spoorvervoer fase ERTMS start: uitvoering v,a, 24 materieel; v,a, 26 infra ERTMS 22 6 Fietsparkeren *** 2 Decentraal spoorvervoer ( fase 2 Toegankelijkheid Spoor HWBP 2** n.n.b, ,5 NHWBP* n.n,b. 3,489 projecten die word LoBende olanukiwerltinm ooleverina Verzorgingsplaatsen 25 > ;< U)!lMï''t iil"»! ooleverina ^^_i?.26 Ophoging Zandsuppleties voor kust PHS 22 > > Kleine projecten Goederen en Personen NoMo Geluid Spoor *** *** 59

12 Reservering BC NSP's Programma Kleine Fiinrtiewii7iainaen ten die worden geschrapt nlainuitmrericinoen Resterende middelen -27 asiastennroaramma -27 *NHWBP Is beschikbaar budget op basis van jaarlijkse bijdrage tussen rijk-waterschappen ** mbt het HWBP-2 zullen in 23 zeven voorkeursalternatieven worden vastgesteld: l^arkermeerdljk, Hoorn-Edam-Amsterdann (NH), Koegraszeedijk (NH), Spui Oost (ZH), Hoeksche Waard Zuid (ZH), Ijsselmeerdijk (FR), Houtribdijk (FL), Ipensloter- en Diemerdammersluls (NH) *** Wordt nader ingevuld aan de hand van de Lange Termijnagenda Spoor

13 Noordvleugel Op basis van drie criteria (regeeral<i(oord, robuust&veiiig, economiscii rendement) is per modaliteit (wegen, spoor, vaarwegen, regionaai/iokaal) een afweging gemaakt over de invulling van de bezuinigingsopgave. Daarbij is ook gekeken naar politiek bestuurlijke aspecten, de samenliang tussen modaliteiten en verbinding gezoclit met de SVIRdoelen. Aan de hand van de visie en lioofdopgaven uit de geactualiseerde gebiedsagenda's is hierna een rederlijn opgenomen. Visie/hoofdopgaven Noordvleugel Centrale opgave: versterking van de Internationale concurrentiepositie. Daarvoor bestaan In het fyslek rulmtelijke domein de volgende hoofdopgaven:. Een goed functionerend Internationaal, nationaal en regionaal/lokaal vervoersnetwerk; 2. Ruimte (en daarmee zekerheid) bieden aan de economische motoren (Schiphol, Haven, Zuidas, Greenport(s) en Utrecht Science Park) en aandacht voor terugdringen van leegstand kantoren; 3. Creëren van voldoende woningaanbod In aantrekkelijke en gedifferentieerde woonmilleus, met als speerpunt het op korte termijn weer aan de praat krijgen van de woningmarkt. Specifiek voor de regio Noordwest Nederland vertaalt dit zich In de volgende gebledsopgaven: ZuldAs, RRAAM, Noordzeekanaalgebled en SMASH. In de regio Utrecht gaat het om: Utrecht Science Park/Utrecht Oost, As Stationsgebied Leldsche Rijn en op termijn de ontwikkeling van de A2 zone. Investeringen in verleden en toekomst Om de bovenstaande doelstelllng(en) mogelijk te maken Is In het recente verleden (2 tot 23) reeds ruim 8,8 miljard uit het Infrafonds geïnvesteerd In de Noordvleugel. Dit betreft enerzijds volledig afgeronde projecten en anderzijds projecten die nog In de realisatiefase zitten: daarvan zijn de bedragen zoals besteed tot en met 22 opgenomen. Daarnaast is ongeveer 59 miljoen vanuit andere budgetten geïnvesteerd zoals ISV, BIRK, Nota Ruimte en Pieken In de Delta. Projecten waar deze middelen aan besteed zijn: A28, A2 Amsterdam Utrecht, versterking van de Afsluitdijk, de Westrandweg, de NSP stations, Utrechtboog, spoorverdubbeling Amsterdam Utrecht, de Zuidtangent, het Amsterdam Rijnkanaal e.d. Qua investeringen gaat het voor de komende periode t/m 228 om ruim 4,8 miljard uit het Infrafonds en het Deltafonds. Dit betreft zowel lopende planuitwerkingen en verkenningen, als voorziene realisatie van lopende projecten vanaf 23. Rederlijn gebiedspakket De rijksbijdrage aan de volgende projecten komt In aanmerking om te worden geschrapt omdat deze niet direct bijdragen aan de realisatie van de hoofdopgaven van dit gebied en de 3 criteria: N23 Alkmaar Zwolle (tweede kraal), en OV SAAL MLT duurdere variant; De rijksbijdrage aan een aantal projecten gaat door maar wordt wel. Dit geldt voor: Ombouw Amstelveenlijn, A/A6/A9 Schiphol Amsterdam Almere (deeltraject 5: A6), A/A6/A9 Schiphol Amsterdam Almere (deeltraject 4: A9), Capaciteitsuitbreiding ligplaatsen Amsterdam Lemmer, Noordkant Amsterdam, OV SAAL MLT, Tram Uithof, A27 Houten Hooipolder, A28/A knooppunt Hoevelaken, Ring Utrecht fase 2 (A2) en de Noordelijke Randweg Utrecht (Ring Utrecht); Zuidas, Zeetoegang Dmond en Llchteren IJmulden worden doorgezet om economische motoren te versterken. Dit geldt ook voor de Ring Utrecht (A27). Die Is als draaischijf cruciaal voor de doorstroming in het moblllteitsysteem, zowel regionaal als nationaal. Ook Lekkanaal 3de koll</beatrixsluls en de A27/A Utrecht Noord knooppunt Eemnes Bunschoten gaan door. Deze projecten zijn van belang voor een goed functionerend vervoersnetwerk en de Topsector Life Sciences. Verder Is de versterking van de Afsluitdijk noodzakelijk om aan de wettelijke veiligheidsnormen te voldoen. Om de waterafvoeropgave uit het IJsselmeer te kunnen waarborgen Is gekozen voor het Inbouwen van pompen In het bestaande slulzencomplex Den Oever (dit was project Extra Spulcapaciteit Afsluitdijk). Vanwege de samenhang worden belde projecten geïntegreerd. Noordvieugel 7.25 l:iïtir::r^niw.ïr:mïrrtrifit.i^iik7 s.i.s*vi.i;i.i!.i?t*ira T «oplevering W m "" ' ' ' :""'i(aé4 2, ijilia.euro. Llchteren buitenhaven IJmulden Stedelijke Bereikbaarheid Budget is 25 Almere (VSBA) ) beschikbaar In 26 Zeetoegang IJmond 228 Versnelde 574 Toekomst bestendig 22 3 oplevering 29 door ecologisch systeem regionale bijdrage (Markermeer) Versterking Afsluitdijk Afsluitdijk extra spul capaciteit Vaarweg IJsselmeer Meppel AIO Amsterdam Zuidas (wegen) AIO Amsterdam Zuidas (knopen) Amsterdam Zuidas (station NSP) Amsterdam Zuidas WTC (4 sporlg) A27/A Utrecht N. knpt Eemnes asi Bunschoten Lekkanaal/3e kolk Beatrixsluis Ombouw Amstelveenlijn 2) Ring Utrecht: fase (A27) proiecten die worden aetemporiseerd Uvende planuitwerkingen oplevering A/A6/A9 Schiphol Amsterdam Almere 22 > (deeltraject 5: A6 Almere) A/A6/A9 Schiphol Amsterdam Almere 22 > (deeltraject 4: A9 Amstelveen) Capaciteitsuitbreiding ligplaatsen 223 > Amsterdam Lemmer OV SAAL MLT 22 > A28/A knpt Hoevelaken 22 > tram De Uithof 27 >28 Ring Utrecht: fase 2 (A2) 223 > Ring Utrecht: Rijksbijdrage aan NRU 223 > ^^' t!^2!hhi^k/ BHH': Noordkant Amsterdam (A7, 224 > 226 3l A8, A9, AIO) il^óc^n die worden eesehrtipc ^' *^M ^BK 222 JU^Mde plamiitwermagen HHningen ^T'^^^&:^&^ ^ N23 Alkmaar Zwolle (tweede kraal) 22 OV SAAL MLT duurdere variant 2... ) Verkenning is afgerond; betreft rijksbijdrage bij project van decentrale overheid

14 Zuidvleugel Op basis van drie criteria (regeerakkoord, robuust&veiiig, economisch rendement] is per modaliteit (wegen, spoor, vaarwegen, regionaal/lokaal) een afweging gemaakt over de invulling van de bezuinigingsopgave. Daarbij is ook gekeken naar politiekbestuurlijke aspecten, de samenhang tussen modaliteiten en verbinding gezocht met de SVIR doelen. Aan de hand van de visie en hoofdopgaven uit de geactualiseerde gebiedsagenda's is hierna een rederlijn opgenomen. Visie/Hoofdopgaven Er zijn vijf ambities voor de ruimtelijke ontwikkeling van deze regio: Economie bevorderen, Bereikbaarheid verbeteren. Stedelijk intensiveren. Water en energleopgaven aanpakken en Landschap dichter bij huis brengen. Deze vijf ambities komen terug rond een aantal integrale gebledsopgaven: Metropoolvorming In de Zuidvleugel: de economische concurrentiepositie van de regio Rotterdam Den Haag en van de Zuidvleugel als geheel kan worden versterkt als de verschillende steden meer profiteren van eikaars nabijheid. Daarvoor moet de metropolitane ontwikkeling worden voortgezet. Hierbij spelen de volgende deelopgaven : Den Haag Centrale Zone, Rotterdam Zuid en Stadshavens, TIC Delft, As Leiden Katwijk (Integrale Benadering Holland Rijnland), Deltapoort:, kerngebieden Greenports en Zuidplaspolder. Zuidwestelijke Delta: ontwikkeling van een kllmaatbestendig, veilig, ecologisch veerkrachtig en economisch vitaal deltagebied. Groene Hart: versterken tot een economisch en landschappelijk waardevol woon en werkgebied en als groene complementaire regio voor het verstedelijkt gebied. New Deal: de regio vraagt het Rijk mee te denken over een New Deal waarmee op een innovatieve manier duurzaamheid, woningkwaliteit en werkgelegenheid samen een ontwikkelingssprong maken en de grote steden in de Zuidvleugel meer toekomstbestendig worden. Investeringen in verleden en toekomst Om de bovenstaande ambities waar te maken Is tussen 2 en 23 ruim 7,8 miljard euro uit het Infrafonds geïnvesteerd in de Zuidvleugel: Dit betreft enerzijds volledig afgeronde projecten en anderzijds projecten die nog in de realisatiefase zitten: daarvan zijn de bedragen zoals besteed tot en met 22 opgenomen. Daarnaast is vanuit ISV, BIRK, Nota Ruimte en Pieken in de Delta samen ook nog ruim 46 miljoen geïnvesteerd. Projecten zijn onder meer de verbreding A5, NSP Rotterdam, spoor Rotterdam Dordrecht, Station Den Haag Centraal, Randstadrail, de Beneluxmetro, Ruimte voor de Rivier, hoogwaterbeschermingsprogramma Zuidvleugel, westelijke veenweide e.d. Qua investeringen gaat het voor de komende periode t/m 228 om 6,4 miljard uit het Infrafonds. Dit betreft zowel lopende planuitwerkingen en verkenningen, als voorziene realisatie van lopende projecten vanaf 23. Het is Inclusief de NWO. Rederlijn gebiedspakket In deze regio worden geen investeringen geschrapt omdat alle projecten bijdragen aan de hoofdopgave en voldoen aan de 3 criteria. Wel wordt de rijksbijdrage aan de volgende projecten : RijnGouwelIjn west, Parallelbaan A2/A2, de Rotterdamse Baan, de verkenning A4 Haaglanden, A2 Nieuwerkerk Gouwe, A27 Houten Hooipolder en de Splitsing Hollands Diep Dordtse Kil. De NWO, Rijnlandroute, Spooraanslulting 2''* Maasvlakte en diverse ligplaatsen blijven overeind aangezien ze deels ontbrekende schakels zijn in het moblllteitsysteem en deels bijdragen aan de ontwikkeling van de haven Rotterdam. Holland Rijnlandroute is verder een voorwaarde voor woningbouw en versterkt Biosclencepark en de Greenport. A3/6/2 Rotterdam is een nieuwe doorsnijding die overeind blijft. Wel doet zich een autonome vertraging van de oplevering voor. n Zuidvleugel ^ ^>rden toeqev ii*i f^rtfs'np' xflhhhhhimi i oplevering oplevering MM Spooraanslulting 2e fase Maasvlakte Capaciteitsuitbreiding ligplaatsen Beneden Lek Capaciteitsuitbreiding overnachtingsplaatsen MprwpHp*; A3/A6/A2 Rotterdam Holland Rijnlandroute Ie en 2e fase 3 Nieuwe Westelijke Oeververbinding** 28 6 project onder aansturing van de regio projecten die worden uetemommmk4,: ft... Wmt^iL P ^. '^i\^w^*t^mêêêmêêêmkkmêbêmmêm RijnGouwelIjn west*** Parallelbaan A2/A2 oplevering 27 >28 27 > > > A4 Haaglanden 9 A2 Nieuwerkerk Gouwe* Rotterdamse Baan Verkeerssituatie Splitsing Hollands Dlep Dordtse Kil (vaarwegen) 223 > > projecten die worden geschrapt : q WÊW"'. _ ' m K ' ' '" '" ' * is voorwaardelijk opgenomen in de programmering na NWO en Haaglanden **incl. 3 miljoen aan tolopgave *** IVlaakt onderdeel uit van liet totale budget voor de RijnGouwelIjn van 96 min

15 Zuidwestelijke Delta (Zeeland) op basis van drie criteria (regeerakkoord, robuustskveilig, economisch rendement) is per modaliteit (wegen, spoor, vaarwegen, regionaal/lokaal) een afweging gemaakt over de invulling van de bezuinigingsopgave. Daarbij is ook gekeken naar politiek bestuurlijke aspecten, de samenhang tussen modaliteiten en verbinding gezocht met de SVIR doelen. Aan de hand van de visie en hoofdopgaven uit de geactualiseerde gebiedsagenda's is hierna een rederlijn opgenomen. Visie/hoofdopgaven ^oor de Zuidwestelijke Delta zijn de twee prioritaire gebledsopgaven:. Deltawateren & Kust: het creëren van een klimaatbestendige en veilige delta met een duurzaam zoetwatersysteem en een duurzame veiligheidsstrategie voor de kust. Het gaat daarbij zowel om zeewater als rivierwater en de combinatie van beiden op het zelfde moment. Voor de korte termijn gebeurt dit in het Hoogwaterbeschermrngsprogramma en het Uitvoeringsprogramma Zuidwestelijke Delta Voor de lange termijn via de Deltaprogramma's Kust en Zuidwestelijke Delta. Sloegebied & Kanaalzone: de havens van de Zuidwestelijke Delta vormen samen de derde haven van Nederland. Het Sloegebied en de Kanaalzone vormen een potentieel ontwikkelgebied voor verschillende topsectoren: logistiek, chemie (biobased economy), water en energie. De investeringen die nu in gang zijn gezet zijn erop gericht om de randvoorwaarden te creëren voor deze topsectoren. Er wordt ingezet op de verdere ontwikkeling van de havengerelateerde economie en het concept van een Logistieke Delta. Investeringen in verieden en toekomst Om invulling te geven aan de visie van de Zuidwestelijke Delta is in het recente verleden (2 tot 23) bijna,5 miljard uit het Infrafonds geïnvesteerd. Dit betreft enerzijds volledig afgeronde projecten en anderzijds projecten die nog in de realisatiefase zitten: daarvan zijn de bedragen zoals besteed tot en met 22 opgenomen. Investeringen uit overige bronnen (BIRK, Nota Ruimte) zijn samen goed voor 73 miljoen. Hiermee is onder meer geïnvesteerd in waterveiligheid, de N57, de Sloelijn, project Waterdunen en verdieping van de Westerschelde. Qua investeringen in de Zuidwestelijke Delta gaat het voor de komende periode t/m 228 om ruim,9 miljard uit het Deltafonds en het Infrafonds. Dit betreft zowel lopende planuitwerkingen en verkenningen, als voorziene realisatie van lopende projecten vanaf 23. Rederlijn gebiedspakket In deze regio worden geen investeringen geschrapt omdat alle projecten bijdragen aan de hoofdopgaven en voldoen aan de 3 criteria. De Volkeraksluizen, Kreekrakslulzen gaan door maar worden. Deze projecten zijn van belang om doorstroming op vaarwegen te verbeteren en wachttijden voor sluizen te verminderen. De overige projecten gaan door waaronder de Grote sluis Gent Terneuzen en Capaciteitsuitbreiding ligplaatsen Rijn Schelde. Deze projecten worden uitgevoerd om respectievelijk de ontwikkeling van de kanaalzone mogelijk te maken en de doorstroming op vaarwegen te waarborgen. Ook de N57/59 Verkeersveiligheid gaat door. Zeeland ^^^^_^ ^ ^ ^...,..,... Proiecten die overeind bliiven of worden toeoevoeqd Dijkversterking Herstel Steenbekleding ooleverina Ligplaatsen Rijn Schelde verbinding ootevenna 24 N57/59 Verkeersveilioheid feurorap) Grote zeesluis in het kanaal Gent Terneuzen 27 n.n.b 58 Grote zeesluis in het kanaal Gent Terneuzen (bijdrage kanaalaanpassingen) n.n.b. ISO orofectenrdie'worden QetemDOm'eéral'' l.<h>ende staitaitwafmnaen odleveima s. A,.~i. \ ^.222 VerkanniiHien Capaciteit Volkeraksluizen Kreekrakslulzen ooleverina 22 > > tjrolecten die worden qeschrapt baaenue otaniinwehdmnm v«rkeflnlao««.,, ~^~:, K «*,.-^ ", o,.^;-." ^ 4 * -f'.^ S< ' 47 i ^ ^ ^ ^ '

16 Noord-Brabant en Limburg Op basis van drie criteria (regeerakkoord, robuust&veiiig, economisch rendement) is per modaliteit (wegen, spoor, vaarwegen, regionaal/lokaal) een afweging gemaakt over de invulling van de bezuinigingsopgave. Daarbij is ook gekeken naar politiek-bestuurlijke aspecten, de samenhang tussen modaliteiten en verbinding gezocht met de SVIRdoelen. Aan de hand van de visie en hoofdopgaven uit de geactualiseerde gebiedsagenda's is hierna een rederlijn opgenomen. Visie/hoofdopgaven In Brabant zijn er twee basis opgaven:. een duurzaam en robuust verkeers- en vervoerssysteem; 2. veilige inrichting van het watersysteem als basis om te wonen, werken en leven. Daarnaast zijn er vier gebledsopgaven:. Bralnport Bralnport Oost: realisatie van een wegenruit om het stedelijk gebied Eindhoven-Helmond (Noordoostcorridor/N279), een groen tussengebied ("Rijk van Dommel en Aa') en diverse nieuwe woon- en werklocaties rond Helmond waaronder de High Tech Automotive - en FoodCampus. Bralnport Avenue: doorontwikkelen van de hoogstedelijke corridor langs de HOVlijn tussen Eindhoven CS en Eindhoven Airport en ontwikkeling van de snelwegzone tussen knooppunten Ekkersrijt en Leenderheide tot internationale toplocatie voor hightech bedrijven. Maintenance Valley: met het verkennen van de (ruimtelijke) opgaven als eerste stap. Logistiek: ambitie Invullen achterlandfunctie mainports Rotterdam en Schiphol. Agrofood: de regio heeft de ambitie om zich door te ontwikkelen tot een van de internationale transitieleiders voor de agrofoodsector. Hier ligt tevens een relatie met de provincie Limburg. Ambitie Limburg: het behouden en versterken van het vestigingsklimaat voor bewoners en bedrijven. Dit lange termijnperspectief is uitgewerkt In vier kernambities:. Versterken economisch profiel: daarvoor zet de regio in op de vijf door het Rijk benoemde topsectoren; 2. Bereikbaarheid: robuuste netwerken binnen én over de grenzen; 3. Kwaliteit van leven: de provincie als aantrekkelijke vestigingsplaats waar wonen betaalbaar is en de kwaliteit van woonomgeving en landschap hoog Is. Menselijk kapitaal: beschikbaarheid van persol (arbeidspotentieel) en werkgelegenheid (banen). De Gebiedsagenda Limburg identificeert vier integrale gebledsopgaven: Greenport Venio, Midden Limburg (sterke steden - vitaal platte land), Zuid-Llmburg en Programma Maas. Investeringen in verleden en toekomst (Brabant & Limburg) Om de bovenstaande doelstelling(en) mogelijk te maken Is In het recente verleden (2 tot 23) reeds 4,9 miljard uit het Infrafonds geïnvesteerd In Brabant & Limburg. Dit betreft enerzijds volledig afgeronde projecten en anderzijds projecten die nog in de realisatiefase zitten: daarvan zijn de bedragen zoals besteed tot en met 22 opgenomen. Investeringen uit overige bronnen (ISV, BIRK, Nota Ruimte en Pieken in de Delta) zijn samen goed voor 5 miljoen. Hiermee zijn ondermeer de volgende projecten gerealiseerd: verbreding A2, A73, A74, A5, viersporigheid Eindhoven - Liempde, NSP Breda, modernisering maasroute fase, Ruimte voor de Rivier (benedenrivieren), Bralnport Avenue e.d. Qua investeringen in Brabant en Limburg gaat het voor de komende periode t/m 228 om ruim 3,7 miljard uit het Infrafonds en Deltafonds. Dit betreft zowel lopende planuitwerkingen en verkenningen, als voorziene realisatie van lopende projecten vanaf 23. Rederlijn gebiedspakket De rijksbijdrage aan de volgende projecten komt In aanmerking om te worden geschrapt omdat deze projecten het minst bijdragen aan de gehanteerde criteria: A67 Leenderheide - Geldrop fase 2 en A67 No regret pakket Limburg en Brabant. De volgende projecten gaan door, maar (de rijksbijdragen) worden : A27 Houten-Hoolpolder, Ruit Eindhoven, A58 en A2 't Vonderen-Kerensheide. Deze projecten dragen bij aan de verbetering van de bereikbaarheid in de regio en versterken het economisch profiel. De overige projecten gaan door. De modernisering van de Maasroute draagt bij aan de bereikbaarheid van Greenport Venlo. Maaswerken en Ooijen-Wanssum gaan door omdat dit nodig is om het wettelijke beschermingsniveau van /25 per ar te realiseren. Noord-Brabant en Limburq Maasroute, modernisering fase 2 (Julianakanaal) Maaswerken OoIjen-Wanssum oplevering n.n.b. 26 N opleverinq i)foj«sct«n die Nvorden netemikm LèÉéide ioïanultmrerirtftgen m Verkenninoen oplevering A27 Houten-Hoolpolder 22 -> A58 Eindhoven - Tilburg Project Eindhoven-Helmond voltooiing 27 -> verkeersruit j.yi4üj'j.m'.t.i;!.m.i.i.t44.i^-i.ii A2 't Vonderen - Kerensheide 954 A58 Sint Annabosch - Galder v.,.^.*:», 223 -> > > i^»^^ - t.-!.!!.! A67 No regret pakket Limburg en Rrahant -2 A67 Leenderheide - Geldrop fase

17 ^ : : : Oost Nederland Op basis van drie criteria (regeerakkoord, robuust&veiiig, economisch rendement) is per modaliteit (wregen, spoor, vaarwegen, regionaal/lokaal] een afweging gemaakt over de invulling van de bezuinigingsopgave. Daarbij is ook gekeken naar politiek bestuurlijke aspecten, de samenhang tussen modaliteiten en verbinding gezocht met de SVIRdoelen. Aan de hand van de visie en hoofdopgaven uit de geactualiseerde gebiedsagenda's is hierna een rederlijn opgenomen. Visie/Hoofdopgaven Centrale opgave: behoud en versterking van de (inter)nationale concurrentiepositie in balans met de kwaliteit van de leefomgeving. Thematische hoofdopgaven zijn: Economische structuurversterking ten behoeve van de topsectoren: op peil houden bereikbaarheid, programmering van woon en werklocaties en duurzame energievoorziening; Versterken en benutten achterlandverbindingen: oa beter benutten van bestaande capaciteit, waar nodig vergroten en het ontwikkelen van multlmodale overslagpunten; 3. Wateropgave; hoogwaterbescherming (rivieren en peil IJsselmeer) en zoetwatervoorziening; 4. Samen realiseren: het daadwerkelijk gezamenlijk (Rijk Regio andere partijen) oppakken van de genoemde opgaven. Gebiedsgerichte hoofdopgaven zijn: Stadsregio Arnhem NIjmegen en Food Valley: bereikbaarheid stedelijk kerngebied en topsectoren versterken, duurzame energievoorziening en de waterveiligheid; 2. Regio Twente: ontwikkelen brede economie met de focus op High Tech Systemen en Materialen (HTSM), garanderen van doorstroming achterlandverbindingen en versterken leefklimaat; Rivierengebied: de vervoerscapaciteit van de Waal verbeteren, de doorstroming op de A5, versterken logistieke sector gekoppeld aan de tuinbouw en beschermen tegen overstromingen; Zwolle Kampen Netwerkstad: versterken van centrumfunctie van deze regio (oa spoorzone Zwolle), Inzet op verbetering van de bereikbaarheid en waterveiligheid (gebied ligt op kruispunt van nationale watersystemen en het regionale watersysteem); Stedendriehoek: inzetten op bereikbaarheid (Al zone), kwaliteit van wonen en landschap en versterken van de economie. Investeringen in verleden en toekomst Om Invulling te geven aan de visie van Oost Nederland is in het recente verleden (2 tot 23) reeds ruim 3, miljard uit het Infrafonds geïnvesteerd. Dit betreft enerzijds volledig afgeronde projecten en anderzijds projecten die nog In de realisatiefase zitten: daarvan zijn de bedragen zoals besteed tot en met 22 opgenomen. Investeringen uit overige bronnen (ISV, BIRK, Nota Ruimte en Pieken in de Delta) zijn samen goed ruim miljard. Er Is onder meer geïnvesteerd In: de Hanzelijn, de N3, A5, station Arnhem, 2' stadsbrug Nijmegen, NURG, Ruimte voor de Rivier IJssel, en Boven Rijn Waal, kennispark Enschede, woningbouw Zwolle Kampen en Hart van Zuid (Hengelo). Qua investeringen In Oost Nederland gaat het voor de komende periode t/m 228 om ruim,9 miljard uit het Infrafonds en het Deltafonds. Dit betreft zowel lopende planuitwerkingen en verkenningen, ais voorziene realisatie van lopende projecten vanaf 23. Rederlijn gebiedspakket De rijksbijdragen aan de volgende projecten komen In aanmerking om te worden geschrapt omdat deze het minst bijdragen aan de 3 criteria: N35 Wythem Nijverdal, N5 Kampen Kampen Zuid. Ook PHS Goederen Oost NL (uitgaan van pad per uur in plaats van 2 paden per uur cf de brieven aan de Tweede Kamer van 2 juli 22 en 7 dec 22 omtrent de uitkomsten van de goederenstudles PHS) gaat niet door. Een aantal projecten gaat door maar (de rijksbijdrage) wordt. Dit geldt voor: Toekomstvisie Waal, Capaciteitsuitbreiding ligplaatsen IJssel, Verruiming Twentekanaal fase 2 en capaciteit sluis Eefde, A2 Ede Grijsoord, Al Apeldoorn Z Beekbergen, N35 Zwolle Wythmen, Bovenloop IJssel, Al Zone (Apeldoorn Deventer Azelo). De overige projecten gaan door, waaronder N8 Varsseveld Enschede en VIA5 aangezien deze projecten de verkeersveiligheid vergroten, bijdragen aan de robuustheid van het netwerk of gekoppeld zijn aan een knelpunt uit de NMCA. Bij de ViA5 treedt wel een autonome vertraging op. Oost Nederland qipipillllippreino miiven ot worden toefl<milip i pi de Dianuitwerkinaen fcl ê i^r ^ ^ S ï * «^ Ö * * ^ opleverino»sïfc?,^ ooleverina N8 Varsseveld Enschede IJssel fase Quick scan decentraal spoor: Gelderland n.n.b. 27 N35 Nijverdal Wierden 27 4 A2/A5 Bereikbaarheid regio Arnhem Nnmpnpn fviaisl* Hoogwatergeul 2de fase Kamnpn Üilletiten. die worden oetenidoris p^jpa ppi^_ liéibhhiéè.>:èmidimmimihm». ooleverina ^ ^ " Toekomstvisie Waal 27 > Capaciteitsuitbreiding ligplaatsen IJssel 26 > Verruiming Twentekanaal fase 2 en 27 > caoaciteit sluis Eefde A2 Ede Grijsoord 25 > Al Beekberoen Aoeldoorn Zuid 26 >26 28 N35 Zwolle WIjthmen 223 > Bovenloop IJssel (Dsselkop Zutphen) 25 > Mdlecteh die worden gesdirapi: Lnoendé nlünidtttiyriiiihiétt v^h Al Zone (Apeldoorn Deventer Azelol 223 > VeriiBnnin t^oi '.,, PHS Goederen Oost NL ( pad ipv 2 paden) 3 N35 WIjthmen Nijverdal 5 Latere start realisatie voorzien door vertraging In besluitvorming N5 Kampen Kampen 8 Zuid 3 3

18 Noord Nederiand Op basis van drie criteria (regeerakkoord, robuust&veiiig, economisch rendement) is per modaliteit (wegen, spoor, vaarwegen, regionaal/lokaal) een afweging gemaakt over de invulling van de bezuinigingsopgave. Daarbij is ook gekeken naar politiek-bestuurlijke aspecten, de samenhang tussen modaliteiten en verbinding gezocht met de SVIRdoelen. Aan de hand van de visie en hoofdopgaven uit de geactualiseerde gebiedsagenda's is hierna een rederlijn opgenomen. Visie/Hoofdopgaven In Noord-Nederland staan de volgende opgaven centraal:. Demografische ontwikkeling in relatie tot bereikbaarheid stad en platteland: in Noord-Nederland is sprake van groei in de steden en krimp op het platteland. De inzet Is de ruimtelijk-economische structuur te versterken door het bundelen van wonen, werken en voorzieningen In enkele sterke stedelijke netwerken en economische kernzones. Deze moeten goed bereikbaar zijn. Energietransitie en klimaatverandering: het klimaatneutraal maken van de energievoorziening. Schoonfosslele energie door opslag of hergebruik van C2 en de ontwikkeling en toepassing van duurzame energiedragers. En het tijdig Inspelen op de effecten van klimaatverandering: Investeren in waterveiligheid, waterberging en maatregelen tegen verzllting van het grondwater of het aanpassen van teelten. De Gebiedsagenda identificeert 6 prioritaire gebledsopgaven:. Groningen Centrale Zone: herontwikkeling bedrijventerrein naar modern woon-werk gebied. 2. Assen Florijn As: herontwikkeling station, stadsbedrijvenpark, doortrekken kanaal door de stad. 3. Leeuwarden Nieuw Stroomland: herstructurering bedrijventerrein, ontwikkeling wonen, voorzieningen en landschap. 4. Centrum Emmen: verplaatsten dierentuin, nieuw theater, overkappen Hondsrugweg. 5. Eemsdelta: grensoverschrijdende havenreglo met energierotonde van Europa. Noorderruimte: cultuurlandschap met kansen voor duurzame landbouw, toerisme en landelijk wonen. Investeringen in verleden en toekomst Om invulling te geven aan de ontwikkeling van Noord-Nederiand Is in het recente verieden (2 tot 23) reeds, miljard uit het Infrafonds en RSP geïnvesteerd in Noord. Dit betreft enerzijds volledig afgeronde projecten en anderzijds projecten die nog in de realisatiefase zitten: daarvan zijn de bedragen zoals besteed tot en met 22 opgenomen. Investeringen uit overige bronnen (ISV, BIRK, Nota Ruimte en Pieken in de Delta) zijn samen goed 8 miljoen. Er is onder meer geïnvesteerd in de N3, de A7 rondweg Groningen fase, de N32, Groningen Centrale Zone en waterveiligheid. Qua Investeringen in Noord-Nederiand gaat het voor de komende periode t/m 228 om 2 miljard uit het Infrafonds, het Deltafonds en het RSP. Dit betreft zowel lopende planuitwerkingen en verkenningen, als voorziene realisatie van lopende projecten vanaf 23. Rederlijn gebiedspakket De rijksbijdrage aan het volgende project komt In aanmerking om te worden geschrapt omdat dit project het minst bijdraagt aan de gehanteerde criteria: A6 Aquaduct Scharsterrijnbrug. A7 zuidelijke Ringweg Groningen en de ligplaatsen Lemmer-Delfzijl gaan door omdat zij op de lange termijn bijdragen aan de bereikbaarheid maar worden wel. De overige projecten in Noord-Nederiand worden gerealiseerd. De vaarwegprojecten Eemshaven-Noordzee en Lemmer- Delfzijl dragen bij aan de Internationale (achterland)verbindingen tussen Amsterdam en Bremen/Hamburg en de economische structuurversterking (bijvoorbeeld Eemshaven). A6/A7 knooppunt Joure verbetert de robuustheid van het netwerk. Noord-Nederland n of worden toeqev Vaarweg Eemshaven - Noordzee Legger Vlieland-Terschelling A6/A7 Knooppunt Joure* Vaarweg Lemmer - Delfzijl (fase 2) Sporendriehoek Noord Nederiand oplevering PM 72 oroiecten die worden aetemporiseerd 37 A7 Zuidelijke Ringweg Groningen (fase 2)* oplevering 29-> Ligplaatsen Lemmer - Delfzijl oplevering 223-> proiecten die worden gesctiraot ZUUdiiüMil A6 Aquaduct Scharsterrijnbrug -5-5 'Inclusief RSP-gelden

19 A r t i k e l 3 Spoorwegen Realisatie en s versie februari 23 Financiën Project Proima iugto Rijksbijdrage (min) Regiobljdrage (min) ERTMS {opgenomen In RegeerakkooriJ) invoering ERTMS op hoofdrallnet en regionaal spoor; nieuwe bevel lig ingssysteem; precieze scope van ERTMS Is onderdeel van de verkenning (gezien samenhang met ERTMS () naar invoering ERTMS op het tr^ect Amsterdamse Ha ven Betuweroute en traject Rotterdam 6 6 Overwegen [extra bovenop deel overwegen u>t o.a. PHS en Spodo) programma aanpak van overwegen om veiligheid en bereikbaarheid te verbeteren ZOO 2 Grensoverschrijdend Spoorvervoer fase 2; diverse Initiatieven verbetering bereikbaarheid en stimuleren grensoverschrijdend treinverkeer (n grensregio's Regionaal 5 5 Grensoverschrijdenil Spoorvervoer fase ; diverse initiatieven verbetering bereikbaarheid en stimuleren grensoverschrijdend treinverkeer grensregio's Regionaal 37 Quick Scan Decentraal Spoor Gelderland maatregeien voor het verbeteren van de punctualiteit op Oost Nederland Quick Scan Decentraal Spoor fase 2 maatregelen voor het oplossen van capaciteitsproblemen op Regionaal/nationaal PHS corridors Amsterdam Utrecht EIndhoven; Aikmaar Adam Oost, hoogfrequent spoorvervoer op drukste baanvakken In brede Randstad en verwerken groei goederenvervoer; bij Oost NL wordt cf recente prognoses rekening gehouden met paii per uur IJsseiiljn goederen zuid (Meteren Boxtel) (excl deel leenfac Financien 874,6 min) OV SAAL middeiiange termijn (temporiseren en uitvoeren van goedkopere variant 4/4/4) * uitbreiding capaciteit en kwaliteit corridor Aimere Noordwest Nederland 2 mtd ( mid extra tov MIRT 23) status / MIRT fase Criteria Planning Status Totaal budget (min) opgenomen in begroting 23 (prijspeil 2) inci. Indicatie van post bestemde' middelen 2 mid ( mid extra tov MIRT 23) Samenhang Start uitvoering andere projecten vanaf 24 (materieel); vanaf 26 Infradeei; na. 2. temporisering Regeerakkoord Robuustheid en veiligheid (Rood vertraging Rutte II ten opzichte van 'Openbare planning uitvoering') 3. Economisch rendement nog niet bekend 22 )a nog niet bekend vla BDU verkenning J" )s nog niet bekend co flnancierlng ja nog niet bekend 37 co financiering ree nog niet bekend afhankelijk project ned co financiering aantal overwegen 23 Deeipakketten deels /t PHS, deels / 2S 2S realisatie PHS en benutten Betuweroute deels nog niet bekend )a Amsterdam Zuidas Station (NSP) betreft sluitstuk vervoergroel op corridor a.g.v. gerealiseerde en In uitvoering zijnde projecten (Utrechtboog, Hanzeiijn, OV Saai korte termijn, N2 iljn) Noordwest Nederiand co financiering op delen OV SAAL; ; Adam Zuidas 4 sporig Amsterdam Zuid WTC (4 sporig) betreft sluitstuk vervoergroel op corridor a.g.v. gerealiseerde en In uitvoering zijnde projecten (Utrechtboog, Hanzeiijn, OV Saai korte termun, NZ il}n) Noordwest Nederland 9 9 PHS en OV SAAL; ; Zuidas NSP deels 7 7 benutten Betuweroute, Zuldvieugel kleine opdrachten voor goederenvervoer nog nlflt bekend naar periode Kleine projecten Personen * naar ïols aozb systemen beveiliging en voltage vermlncferd (nu veel verschillende systemen D en NL) 2e fase Maasvlakte kracht e, SVIR doel: waarborgen leefbare en veilige leefomgeving PHS, OV SAAL en robuust spoor () Almere Corridor Rotterdam Genua () 5. SVIR doei: verbeteren bereikbaarheid verkenning Met SVIR doei: vergroten nog niet bekend 5 5 afhankelijk 5 S pianstuiile afhankelijk ne«reservering BC NSP's reservering op basis van advies de de Ruiter om te lage budgetten voor de AK kosten bij NSP projecten te 2 2 NoMo Geluid programma geiuidssaneringen op rijks infra structuur, deel realisatie sp oorcapaciteit PenG (groei en SWUNG) nog niet bekend j" 2 2 co financiering, keten getamporismrd nog niet bekend j. Noord Nederiand realisatie (deels rog ) deels B deels Programma Kleine Functiewijzigingen betreft programma kleine inframaatregeien voor betrouwbaar, robuust en voldoendes beschikbaarheid spoor (capactteits en kwallteltskneipunten) divers deels RijnGouwelIjn west (onderdeel HOV net Zuid Holland Noord) maakt onderdeel uit van totaalbudget RijnGouwelIjn van 96 mln. HOV netwerk in noordelijke deel provincie Zuid Holland rondom Leiden Zuldvieugel Rijnland route getemporiaeerd naar 28 Tram de Uithof tramvert)inillng tussen Utrecht C entraal en de Uithof Utrecht 2 A Fietsparkeren Sporendriehoek NN. Geiuldmaatregeien maken deel uit van integraal capadteitsmanagement en zijn veelal mede van belang voor de aanpak van capaclteitskneipunten Uitbreiding rietsenstalllngen om de groei van van de behoefte op de stations te faciliteren (inci. extra fletsstahingen voor PHS en OV SAAL corridor). betreft maatregeien aan spoordriehoek Noord Nederiand (motie Kooan s) toegankelijkheid (perronhoogtes, toiletten op stations, bereikbaarheid perrons en maatregelen tbv mensen met auditieve en visuele beperking) naar 28 Ombouw Amstelveenlijn*" PHS Goederen Oost NL (schrappen maatregeien door te kiezen voor routering op basis t Ipv 2 paden per uur) OV SAAL middellange termijn (besparing uitvoeren kosteneffectieve variant) ombouw huidige Amstelveenlijn naar hoogwaardige tramverbinding Noordwest Nederiand Zuidas 24 deels (RGL oost) nog niet bekend.* J«,9,4 PM PM "" 223 "" betreft het niet uitvoeren van de inframaatregeien (Arnhem Zutphen) t.b.v. 2 paden per uur; de maatregelen voor pad per uur blijven gehandhaafd; hiermee blijft het accommoderen groei goederen mogelijk 3 3 betreft besparing die mogelijk is door te besluiten tot kosteneffectieve variant voor MLT OV SAAL n.v.t naar 28 "" ""

20 A r t i k e l 5 VAARWEGEN v e r k e n n i n g e n e n p l a n s t u d i e s Versie februari 23 Project Project Beschrijving project en probleem Lekkanaal/3e kolk Beatiixsluls 3e sluiskolk en vaarwegverbreding I.r.t. capaciteitsprobleem wachttijdnorm sluis en vlotte veilige vaart Grote zeesluis tn het kanaal Gent Terneuzen Extra sluiskolk i.r.t. capaciteitsprobleem wachttijdnorm sluis en schaalvergroting Regio Regio bijdrage geen Zeeland (cofinanciering provincie Zeeland) 5 ISO Status / MIRT fase planuitwerking Planning Samenhang Start uitvoering andere projecten Regionale binnenhaven en bedrijventerrein 25 Criteria nm ^^^feer akkoord temporisering ^ ^ ^ K (rood = vertraging ^ ^ H t o.v. openbare ^ ^ ^ ^ planning) ^^^^B 2. Robuuster en veiliger netwerk 22 Bedrij venterrein n.n.b. ontwikkeling Kanaalzone Gent Terneuzen; vervangings problematiek n.n.b (Lobith/Haaften) nm 3. Economisch rendement 4. SVIR doel: vergroten concurrentie kracht f f 5. SVIR doel: vertrateren berelkbaartieid (SVIR knelpunt) 6. SVIR doel: waarborgen leefbare en veilige teef omgeving nm : veiligheid / / (o.b.v. bijdrage NL) Verruiming Twentekanalen fase 2 en capaciteit sluis Eefde 2e sluiskolk I.r.t. capaciteitsprobleem wachttijdnorm sluis en opwaardering vaarweg naar streefbeeld Va Oost NL planuitwerking Achterstallig 24 onderhoud Twentekanalen en quick wins binnenhavens Extra ovemachtingshavens vanwege groot tekort aan overnachtingsplaatsen t.b.v. veiligheid (wettelijke vaar/rusttijden) en logistieke flextbillteit Ooit NL 28 2S geen planuttmrklng 25 Weurt en Haaften) 27 (lobith/haaften) 223 (Weurt) Capaciteit Volkeraksluizen 4e sluiskolk I.r.t. capaciteitsprobleem wachttijdnorm sluis Zeeland/Zuid vleugel/noord Brabant geen Verkenning Kreekrakslulzen en structuurvisie Grevelingen/ Volkerak Zoommeer in MIRT 23 Interne planning 27 in MIRT"?? Interne planning 22 / * Kreekrakslulzen 3e sluiskolk I.r.t. capaciteitsprobleem wachtujdnorm sluis Zeeland geen te starten verkenning Kreekrakslulzen en stnjctuurvisie Grevelingen/ Volkerak Zoommeer in MIRT 23 Interne planning 22 in MIRT Interne planning 224 / Zeetoegang IJmond Grote zeesluiskolk i.v.m. verwacht capaciteitstekort door schaalvergroting i.s.m. op termijn noodzakelijke vervanging Noordersluls Noordwest NL planuitwerking Lichteren Ijmuiden en vervangings problematiek 225 (rijksdeel) Versnelde oplevering 29 door regionale bijdrage 228 (rijksdeel) Versnelde oplevering 29 door regionale bijdrage (= door regio versnellen ) Lichteren buitenhaven IJmulden Verplaatsen lichtervoorziening vanwege veiligheidsknelpunt bij/in vaargeul en vlotte doorvaart Noordwest NL geen planuitwerking Zeetoegang IJmond * Vaarweg Eemshaven Noordzee Verruiming vaargeul t.b.v. schaalvergroting i.r.t. groei van bedrijven In de Energyport. Noord NL geen planuitwerking Regionale 25 investeringen energie bedrijven 27 / Verruiming v u r g a i r i, passwrvakken «n Umburg g««i Is deelproject van 27 Maasrouteproject (modernisering fase 2 ) dat al in realisatie zit 27 gotwnportsmtd nm HM metnune velligiwld Opwaardering vanwege hoogte/breedtebeperkingen t.o.lv. SVIR streefbeeld 4 laagscontainervaart in combinatie met noodzakelijke vervanging bruggen einde levensduur Noord NL planuitwerking Samenhang met 24 vervangingsinvest eringen bruggen en regionale bed rijventerrei no ntwikkeling 223 * Extra overnachtingshaven vanwege tekort aan overnachtingsplaatsen t.b.v. veiligheid (wettelijke vaar/rusttijden) en logistieke nexibillteit Zuidvleugel geen planuitwerking : veiligheid Ugplaatsen Rijn Schelde Verbinding Extra overnachtingsplaatsen vanwege tekort t.b.v, veiligheid (wettelijke vaar/rusttijden) en logistieke flexibiliteit Zeeland 2 2 geen afgeronde verkenning in MIRT projrctenboek 23 Interne planning 24 in MIRT 23 Interne planning 24 : veiligheid Capaciteitsuitbreiding ligplaatsen Beneden Lek Extra overnachtingsplaatsen vanwege tekort t.b.v. veiligheid (wettelijke vaar/rusttijden) en logistieke flexibiliteit Zuidvleugel 3 3 geen planuitwerking : veiligheid Capaciteitsuitbreiding ligplaatsen IJssel Extra overnachtingsplaatsen vanwege tekort t.b.v. veiligheid (wettelijke vaar/rusttijden) en logistieke flexibiliteit Oost NL geen : veiligheid Bovenloop IJssel (Usselkop Zutphen) Verruiming bochten I.v.m. bevaarbaarheidsprobleem klasse Va en enige dieptebeperkingen met name bij laag water Oost NL geen planuitwerking Verruiming 22 Twentekanalen en IJssel Fase / * Ussel bse 2 (Zutphen Kampen) Verruiming bochten i.v.m. bevaart>aarhewsprobleem klasse Va Oost NL geen potentiële verkenning Bovenloop IJssel in MIRT 23 Interne planning 228 / Vaarweg Lemmer Delfzijl fase 2 (5 bruggen einde levensduur] Status Rijksbijdrage Noordwest N L/Utrecht Grote zeesluis In het kanaal Gent Terneuzen (bijdrage kanaalaanpassingen) Financien Budget C apaciteitsuitbreiding overnachtingsplaatsen Merwedes 6 regio 85 (TEN) 29 (BTW comp.) in MIRT 23 Interne planning 225

21 Vaarweg Usselmeer Meppel Verruiming vaarwege vanwege diepte/breedtebeperkingen voor Va en Vb schepen Noordwest- NiyNoord- NlVOost/NL planuitwerking / Capaciteitsuitbreiding ligplaatsen Amsterdam - Lemmer Verkeerssituatie splitsing Hollands Diep - Dordtse Kil Extra overnachtingsplaatsen vanwege tekort t.b.v. veiligheid (wettelijke vaar/rusttijden) en logistieke flexibiliteit Extra verkeersposvbegeleiding I.r.t. onoverzichtelijke verkeerssituatie bij splitsing drukke vaarwegen Noordwest-NL 6 6 geen planuitwerking Zuidvelugel 9 9 geen planuitwerking : veiligheid : veiligheid PM() PM() m () Ugplaatsen Lemmer-Delfzijl Extra overnachtingsplaatsen vanwege tekort t.b.v. veiligheid (wettelijke vaar/rusttijden) en logistieke flexibiliteit Noord-NL 5 5 geen afgeronde verkenning In MIRT 23 Interne planning 22 In MIRT 23 Interne planning : veiligheid / Leesivf/zer Per project is de volgende informatie opgenomen: -Feitelijke informatie (o.a. beschrijving probleem, regio, totaal budget op begroting, mate van cofinanciering, samenhang andere projecten) -Planning: openbare, meest actuele en na temporiseren. -Scores op de criteria (regeerakkoord, robuuster en veiliger netwerk, economisch rendement, bijdrage aan SVIR doelen). - Oerkingen en consequenties van het temporiseren of schrappen. 'Indeling in 3 categorieën op basis van de door u aangegeven criteria: -Groen: projecten uit regeerakkoord en die het mobiliteitssysteem robuuster en veiliger maken (nieuwe doorsnijdingen) zijn meest prioritair en worden niet gefaseerd. -Geel: projecten met hoog economisch rendement, belangrijke bijdrage aan de SVIR doelen en/of grote samenhang met andere projecten komen in aanmerking om te faseren -Oranje: projecten met lage maatschappelijke meerwaarde en/of geen bijdrage aan SVIR doelen zijn geschrapt Volgorde binnen de categorieën op basis van de bijdrage aan SVIR doelen en mate van cofinanciering. Disclaimer: De pai<ketten en overzichten zijn met grote zorgvuldigheid samengesteld. Er kunnen echter onbedoeld nog onjuistheden in staan. Er kunnen geen rechten aan worden ontleend. Pagina 2 van 2

22 Artikel 2 HOOFDWEGEN varkannlngen an s versie februari 23 Prioritering van het huidige wegenprogramma: Proleet Project Financien Beschrijving project en probleem Regio Budget zoals opgenomen In begroting 23 prannlnq Status Rijksbijdrage Reg bijdra ge (min euro) (min euro) 92 Criteria 4, 5. SVIR doel: SVIR doel: vergroten verbeteren concurrentie bereikbaarheid kracht 6. (Noord vleugel) (Achteriand verbinding en stedelijke regio Arnhem NIjmegen) (Greenport Bollenstreek) f f f (Noord vleugel) ( ("( Status / MIRT fase Samenhang andere projecten Openbare planning uitvoering Start uitvoering Geen Planuitwerking Ring Utrecht A2 fase 2 en NRU (alle fasen) Bron: MIRT 23 ^ Geen Verkenning In MIRT 23 ja Uitvoeringsperiode na temporisering. Regeer (Rood = vertraging ten opzichte van kkoord 'Openbare planning uitvoering') ftuttell Robuuster Economisch en veilige rendement netwerk (min euro) Ring litrecht: fase (A27) Groei van verkeer leidt tot verkeers afwikkelingsproblemen op de Ring Utredit en het OWN. Nieuwe Westelijke Oeververbinding A3/A6/A2 Rotterdam A2/A5 Bereikbaarheid regio Arnhem Nijmegen (ViAlS) Holland Rijnlandroute ( i e en 2e fase) A27/A Utrecht Noord knooppunt Eemnes aanslulting Bunschoten Lltredit Project gericht op het realiseren van een Zuldvieugel nieuwe (oever)verblnding tussen de A2 en de AIS. Dit maakt het netwerit robuuster. NMC A knelpunt (A4 Beneluxtunnel) bij hoge groei in 228. De kostenraming voor dit project bedraagt circa, miljard. De tolopgave is 3 miljoen.. het bedrag onder 'bestemd' in de Ind. 3 min t>eg roting aan tolopgave Project is gericht op het realiseren van een Zuidvleugel nieuwe verbinding tussen de AI3 en de A6. Door capaciteitsproblemen op de A2 tussen het Terbregseplein en het Kleinpolderplein is de doorstroming op dit wegvak onvoldoende. Daarnaast zijn er leefbaarheidsproblemen rond de A2 en de A3. Project zorgt ook voor een betere afwikkeling op het OWN. 7 Project Is gericht op de doortrekking van de Oost A5 naar de A2, Deze nieuwe verbinding voor Nederiand een robuuster netwerk. De groei van het autoverkeer belemmert op termijn een goede verkeersafwikkeling in het gebied. Bereikbaarheidsknetpunt In 23 bij hoge economische groei. Project is gekoppeld aan 2 gebledsopgaven: haven Rotterdam en middengebied Arnhem Nijmegen. Planuitwerking A4 Passage en NWO 57 in MIRT 23 (Zuidvleugel) Interne planning: excl. 245 min aan tolopgave 44,5 372,5 Planuitwerking (inci. regiobijdrage) A2 Ede Grijsoord. Woningbouw opgave in de regio. excl. 282,5 min aan tolopgave Project vergroot capaciteit op de A27 (van 2x2 Utrecht naar 2x3 rijstroken tussen Utrecht Noord en Eemnes) en A l (van 2x2 naar 2x4 rijstroken tussen Eemnes en Bunschoten). Deeltraject 4 is integraal onderdeel van het A/A6/A9 Schiphol Noordwest Amsterdam Almere (SAA), project SAA met een positieve KBA. Het project Nederiand draag bij aan de Stedelijke prioritaire regio's deeltraject 4 vanuit de SVIR. Naast bereikbaarheid is (A9 Amstelveen) verbeteren van de leefbaarheid een expliciete projectdoelstelling. 6 (inci. regiobijdrage) 535 Utrecht (Zuid vleugel) Interne planning: Gezien de (geplande) ontwikkelingen op de as Zuldvieugel Katwijk Leiden is de capaciteit op het wegennet onvoldoende. Zonder investeringen lopen de stedelijke centra vast. Het Is een project van de provincie waar rijk subsidie aan geeft gezien het regionaal/nationaal belang. Omdat het een regionale weg is kan niet beoordeeld worden of het NMC A knelpunt Is en zijn er ook geen rljksdoelstellingen. Ring Utrecht: fase 2 (A2) Groei van verkeer leidt tot verkeers arwikkeiingsproblemen op de Ring Utrecht en het OWN. totaal A2 Ring Utrecht van.224 min Bron: MIRT 23 (Latere start: realisatie voorzien door vertraging in besluitvorming) Project onder aansturing van de regio excl. BTW (bandbreedte) Verkenning Greenport, woningbouw Valkenburg / Katwijk en biosclencepark. Rijnlandroute verbindt het gebied Geen Planuitwerking Ring Utrecht en Knooppunt Hoevelaken Bron: MIRT 23 totaal A2 Ring Utrecht van.224 min 45 Geen Planuitwerking Ring Utrecht A27 fase en Noordelijke Randweg Utrecht (NRU) (alle fasen) Bron: MIRT ( ( totaal SAA van 4.8 min 76 SAA deeltrajecten (alle fasen) t/m 3 Bron: MIRT Samenhang met besluitvorming 23 over RRAAM 29 (excl. regionale bijdrage) Realisatie totaalbijdrage SAA van 483 min (Waarvan 222 min voor deeltraject 4 en 5) Groei van verkeer leidt tot ongewenste Utrecht congestie op de A l en A28 voor dit knooppunt. Terugslageffecten op deze wegen zodat niet aan SVIR doelstellingen wordt voldaan Bijdrage voor Planuitwerking aanvullende regionale wensen A27/A Bron; MIRT A4 Haaglanden Dit project draagt bij aan Stedelijke prioritaire regio's vanuit de SVIR. De Internationale zone Den Haag is een hoofdopgave uit de Gebiedsagenda. Berelkbaarheidsknelpunt bij lage groei In min voor regionale wegen (poorten en inprikkers) Verkenning afgerond, Planuitwerking nog niet gestart Samenhangend pakket investeringen in regionale en rijkswegen. Investering Rijk In A4 is gekoppeld aan investering regio in poorten en inprikkers. Vanaf 22 Bron: MIRT Onderzoek in MIRT 223 Noordkant Amsterdam (corridors A7, A8, A9 en AIO) (excl. regiobijdrage) Dit project draagt bij aan Stedelijke prioritaire Noordwest regio's in de SVIR. De Provincie Noord Holland Nederiand is bereid tot cofinanciering, Berelkbaarheidsknelpunt bij lage groei in 22. Deeltraject 5 is integraal onderdeel van het Noordwest A/A6/A9 Schiphol Amsterdam Almere (SAA), project SAA met een positieve KBA, Het project Nederiand deeltraject 5 (A6 Almere) draag bij aan de Stedelijke prioritaire regio vanuit de SVIR. Naast bereikbaarheid is verbeteren van de leefbaarheid een expliciete projectdoelstelling. A27 Houten Hoolpolder Capaciteitsuitbreiding van de A27 tussen Houten Hoolpolder. Brabant, Zuldvieugel, Utrecht AIO Amsterdam Zuidas (wegen) Ruimtelijke ontwikkeling van de Zuidas Is een Noordwest belangrijke doelstelling naast bereikbaarheid. Nederiand Project draagt bij aan versterking internationaal vestigingsklimaat. Draagt bij aan stedelijke prioritaire regio's In SVIR, het bedrag onder 'bestemd' In de begroting 3 totaal SAA van 4.8 min 322 (Noord vleugel) (Zuidvleugel) (Noord vleugel) Interne planning: Planuitwerking totaalbijdrage SAA van 483 min (Waarvan 222 min voor deeltraject 4 en 5) Geen Planuitwerking min vanuit Amsterdam voor OV en wegen Planuitwerking (excl, regiobijdrage) (Noord vleugel) (Noord vleugel) A28/ Knooppunt Hoevelaken Zuidvleugel SVIR doel: waarborgen teefbare en vettige teefomgeving 25 min van Provincie en stadsregio alleen voor OV SAA deeltrajecten (alle t/m 4 fasen) Bron: MIRT Samenhang met besluitvorming 23 over RRAAM Start realisatie vanaf 26 Bron: MIRT 23 Amsterdam Start realisatie: Zuidas (knopen), vanaf 23 Zuidas dok, inclusief spoor en 22 gebieds 225 ontwikkeling. Bron: MIRT Geen wijziging i.v.m. samenhang spoordeel Geen wijziging I.v.m. samenhang spoordeel Pagina van 3

23 < I "O 5.3 Sgfl M Q. m 2 < 3 s O a. O O is z m a T) i?5 n, o a» n O its Ï3 3 >2 3 iï q > (Ï f» n. 3, Ul 3 3' 3 a ~ r = "^ < o * o 3 ^ ft a 5, D ; < S : ; 3 =T ' 3 3 C T rt O. u>..^ _ " o?. 2 g- (7 3" O o S " i. L j ; rl!7 a 3 a i. a? 3 ~ is =3 S 3 s = w St S I N ^; 3 3^, o j 3 " i Ö : 3 S ^s5 a. «> o.!^ct» Sy ^ ^ - Io ^a Ills 3 5l < 3 S & n 9 S" in «a 5 o S?! 3 Si» 5 «= 9 ^Ê3 S 5 n " I Ï ;=» s«f o * r- Ï,' ó a 3 < lo ^ 2 S = '^ s s s o 3 5" cot n a L. o o Q. A a if S n S c * Hist i? S S" ss * c = Ö = 73, o g^ is * rt o 3 i S! «T - 3 Is Z 2. 2 i Q 3 ; g J = 5z Ï 3 2l! "9: 5's;"ll " i ÏS * rt 3 ^ o o cu 3 n 3 IT «J O A O " TTT < 3» o S 5 S^ Mts la III (B 2. «< g» = gi» g 3 «a 3 a

24 Project Beschrijving project en probleem Regio Budget zoals opgenomen in begroting 23 Status / MIRT fase Samenhang andere projecten Openbare planning uitvoering 4. SVIR doel: vergroten concurrentie kracht SVIR doel: SVIR doel: verbeteren waarborgen berelkbaartieid leefbare en vettige leefomgeving * Rijksbijdrage Regiobijdrage (min euro) (min euro) Uitvoeringsperiode na temporisering. ReQeer {Rood = vertraging ten opzichte vdn kkoord 'Openbare planning uitvoering') Ihittell Robuuster Economisdi en veiliger rendement netwerk Start uitvoering totaal A2 Ring Utrecht van.224 min 58 5 Besluitvorming Ring Utrecht fase over voorkeurs (A27) en fase 2 variant in (A2) voorbereiding (alle rasen) Bron: MIRT Geen Realisatie Gereed in 27 Bron: Begroting Initiatief In MIRT Projectenboek (min euro) Utrecht Ring Utrecht: Rijksbijdrage Project verbetert de noordelijke randweg Utrecht Dit heeft betrekking op het verbeteren aan de Noordelijke van de doorstroming en leefbaarheid. Randweg Utrecht. (EuroRAP) Project brengt deze weg op EuroRAP 3 niveau. Deze Rijksweg is een van de laatste N wegen die niet voldoet aan de EuroRAP 3 norm. Zuidwestelijke Delta A2 't Vonderen Kerensheide (duurzame verbreding van A2 tussen Maasbracht en Geleen) Limburg Capaciteit is vergroot met realisatie van spltsstroken. Doel van het project Is om de capaciteitsuitbreiding permanent te maken. Na realisatie van de spltsstroken geen NMCA knelpunt. Verzorgingsplaatsen (beschikbaar in 22) (inci. regiobijdrage) Geen Interne planning: Realisatie in MIRT en capaciteitsuitbreiding mede i,v.m, verkeersveiligheid (parkeren op vluchtstrook). Interne planning: Stedelijke Berelkbaartieid Bijdrage van het Rijk voor verbetering van het onderiiggend wegennet, vanwege nationaal Almere (SBA) belang woningbouwopgave Almere. (Rijksbrijdrage aan de rietsverbinding Almere Poort Almere Haven onder de A6 en de Hogering) A6/A7 Knooppunt Joure Project is gericht op vervangen rotonde door ongelijkvloerse kruising. Dit verbetert de verkeersveiligheid en bevordert de doorstroming. Taakstellend budget totaal C 76 min. N5 Kampen Kampen Zuid Het project beslaat het drukste stuk van de N5 en is een knelpunt voor de verkeersveiligheid. Geen NMCA knelpunt. A67 No regret pakket Limburg en Brabant Kleine maatregelen om doorstroming en veiligheid te verbeteren. Aanleiding is hoge aandeel vrachtverkeer. Geen NMCA knelpunt. Noordwest Nederiand n.v.t. Noord Nederiand garantst. exd. RSP geld (52 min) 8 \ excl. RSP geld (52 min) excl. extra budget C 4 min ivm 3 Oost Nederland Besluitvorming RRAAM hangt samen met SBA. Gekoppeld aan woningbouw opgave Almere. Gelijktijdig met Budget Is de Ie fase van de beschikbaar in verbreding van 26 de A6; voor 22. Bron: convenant SBA, 24 nov. 2. Budget is beschikbaar in 26 A6 Aquaduct Scharsterrijnbrug Bron: MIRT 23 in MIRT Vervalt Vervalt» Vervalt Vervalt Vtrvalt (rijksbijdrage) Vervalt (rijksbijdrage) Vervait Vervalt Vervalt Vervalt f Vervalt Vervalt I Initlatler (excl. regiobijdrage) Limburg en Brabant N23 Alkmaar Zwolle, 2e kraal (Westfrislaweg) Dit betreft een rijkssubsidie aan regionaal project. Project verbetert de doorstroming, verkeersveiligheid en leerbaarheid in de regio en bevordert de economische structuur en werkgelegenheid. A6 Aquaduct Scharsterrijnbrug Doel van het project Is vervangen van de brug Noord over de Schartsterrijn in een aquaduct. De Nederiand brug veroorzaakt oponthoud voor boten die de staande mastroute varen en voor het verkeer op de A6. Geen NMC A knelpunt. Noordwest Nederiand A67 Leenderhelde Geldrop Project heeft als doel een structurele (fase 2) verbreding van de A67. Dit lost een lokaal knelpunt op o.a. vanwege een hoog aandeel vrachtverkeer. Geen NMC A knelpunt. Brabant N35 Wijthmen Nijverdal Oost Nederiand Het verbeteren van de N35 tussen WIjthmen en Nijverdal. Geen NMC A knelpunt. 8 Planstudie Interne planning: het bedrag onder 'bestemd' in de begroting Geen 22 n.v.t. Studie: 2,6 min (2de kraal) Realisatie: 35 min ( I e kraal) 5 het bedrag onder 'bestemd' in de begroting Voorfinanciering Initlatler 3 het bedrag onder 'bestemd' in de begroting Geen 5 het bedrag onder 'bestemd' in de begroting 5 22 Realisatie Verkeersruit Eindhoven in MIRT Interne planning: Bron: Provincie Noord Holland A6/A7 Knooppunt in MIRT Joure Interne planning: Initiatief Onderzoek Beter Benutten (rase A67 Leenderheide Geldrop) en Verkeersruit Eindhoven in MIRT Andere onderdelen N35 in MIRT Interne planning: Na 22 Interne planning: Leeswijzer Per project is de volgende Informatie opgenomen: Feitelijke informatie (o.a. beschrijving probleem, regio, totaal budget op begroting, mate van cofinanciering, samenhang andere projecten) Planning: openbare, meest actuele en de uitvoeringspertode na temporiseren. Scores op de 3 criteria (regeerakkoord, robuuster en veiliger netwerk, economisch rendement) en de bijdrage aan SVIR doelen. Indeling in 3 categorieën: Groen: projecten uit regeerakkoord en die het mobiliteitssysteem robuuster en veiliger maken (nieuwe doorsnijdingen) zijn meest prioritair en worden niet gefaseerd. Geel: projecten met hoog economisch rendement, belangrijke bijdrage aan de SVIR doelen en/of grote samenhang met andere projecten komen in aanmerking om te faseren Oranje: projecten met lage maatschappelijke meerwaarde en/of geen bijdrage aan SVIR doelen zijn geschrapt Pagina 3 van 3