mensen te werk. Zal het effectief tot een scheuring komen?

Transcriptie

1 Is jouw school of voorziening in de media geweest? Verschijnt er binnenkort een krantenartikel of tv-reportage? Laat het dan zeker weten aan de dienst communicatie via of PERSOVERZICHT De dienst communicatie van de Broeders van Liefde maakt hieronder een overzicht van alle media die vandaag de organisatie, congregatie of een voorziening of school uit onze organisatie vermelden dienst communicatie 4 vooraan DE STANDAARD WOENSDAG 9 AUGUSTUS 2017 De euthanasienota van de Belgische tak van de Broeders van Liefde is volgens de Congregatie voor de Geloofsleer onverenigbaar met de leer van de kerk. Lisa Van Damme Het Vaticaan dreigt met een uitsluiting van de Belgische tak van de Broeders van Liefde voor hun euthanasiestandpunt. Broeders van Liefde straks ketters van liefde? Hopelijk kan het conflict nog bijgelegd worden VAN ONZE REDACTRICE ELINE BERGMANS BRUSSEL I Het was een ethische bocht van formaat die de Belgische tak van de Broeders van Liefde enkele maanden geleden maakte. Wereldwijd hadden hun instellingen altijd euthanasie geweigerd, maar in april stuurde het bestuur een brief naar alle psychiatrische instellingen in ons land die aangesloten zijn: euthanasie bij psychisch lijden is in die instellingen sindsdien mogelijk. De brief en de visietekst waren ondertekend door Raf De Rycke, de voorzitter van de raad van bestuur van de groep, en Koen Oosterlinck, gedelegeerd bestuurder. Dat zijn twee leken, die zelf dus geen deel uitmaken van de Orde. Hemel en aarde De Rycke was jarenlang de rechterhand van broeder René Stockman, toen die de groep op Belgisch niveau voorzat. Stockman is nu generaal overste van de congregatie in Rome. Van daaruit distantieerde hij zich dezelfde dag nog publiekelijk van het standpunt van de Belgische Broeders. Respect voor het leven is absoluut, vindt hij. De Belgische bisschoppen sloten zich bij hem aan. Maar broeder Stockman bewoog hemel en aarde om zijn gram te halen en sprak in Rome kardinaal staatssecretaris Pietro Parolin aan, na de paus de machtigste man in Rome. Ik hoop op een duidelijk antwoord van de Kerk, zei Stockman in mei aan Catholic News Service, een nieuwsagentschap dat zich uitsluitend bezighoudt met berichtgeving rond de katholieke Kerk. Dat antwoord is er nu, meldt het christelijke opinieblad Tertio in zijn editie die vandaag verschijnt. Drie congregaties hebben zich over de kwestie uitgesproken. De Congregatie voor de Geloofsleer wijst op de onverenigbaarheid van de euthanasienota van de Broeders van Liefde met de leer van de kerk. In een brief stelde kardinaal Joao Braz de Aviz, prefect van de Congregatie voor de Instituten van Gewijd Leven, concrete maatregelen voor. Scheuring? Het bestuursorgaan van de Belgische Broeders van Liefde moet zijn visietekst uit april rond euthanasie herzien. Doet het dat niet, dan dreigt voor de broeders wegzending uit de orde en voor de organisatie verlies van de katholieke identiteit. Op 29 juli kwam de brief aan op de centrale dienst van de Broeders van Liefde in Gent, met het verzoek om binnen de maand te reageren. In een reactie zegt Matthias Devriendt: We willen eerst intern afstemmen met iedereen die bij de zaak betrokken is. Pas als iedereen zijn zeg heeft kunnen doen, zullen we naar buiten komen met ons antwoord. In de zomer wordt er geen raad Respect voor het leven is absoluut RENÉ STOCKMAN Generaal overste Broeders van Liefde van bestuur bijeengeroepen, zodat de kwestie pas besproken zal worden op de volgende vergadering, in september. Van alle bedden in psychiatrische ziekenhuizen in ons land is 60 procent in handen van de Broeders van Liefde. Ze stellen hier zowat mensen te werk. Zal het effectief tot een scheuring komen? Raf De Rycke zei in mei in De Standaard dat dat zeker niet de bedoeling is. De Broeders van Liefde zijn een congregatie naar pauselijk recht en dus zijn ze canoniek verantwoording verschuldigd aan het Vaticaan. Maar het bestuur van de psychiatrische centra zit in een vzw, en dus kan het Vaticaan niet op hun werking ingrijpen, zei De Rycke toen. Volgens Emmanuel Van Lierde, kersvers hoofdredacteur van Tertio, zijn er drie mogelijkheden. Of de Belgische tak gaat weer in de pas lopen van het Vaticaan, of het komt tot een scheuring waarbij zowel de instellingen als de broeders uit de kerk worden gezet. De derde mogelijkheid is een soort tussenoplossing waarbij de broeders de katholieke leer volgen, en de instellingen hun autonomie bewaren. Het komt wel vaker voor dat individuen worden weggezonden uit hun orde, zegt Rik Torfs, hoogleraar kerkelijk recht en tot voor kort rector van de KU Leuven. Denk aan mensen die zich te buiten gingen aan seksueel misbruik of geestelijken die zich niet aan het celibaat hebben gehouden. Maar een hele groep die bedreigd wordt met uitsluiting, komt niet zo vaak meer voor. Ik hoop dat er een compromis mogelijk is, zegt Torfs nog. Of de euthanasiekwestie tot een effectieve wegzending uit hun orde van de Belgische Broeders zal leiden, is volgens de kerkjurist nog maar de vraag. Er is duidelijk tweespalt binnen de orde van de Broeders der Liefde over hun standpunt. Het valt nu af te wachten wat de dialoog de komende weken kan opleveren. Het is niet ondenkbeeldig dat men tot een genuanceerd compromis komt, waarbij men in principe tegen euthanasie is, maar ze toch toestaat in uitzonderlijke gevallen. (belga)

2 Het journaal besteedde aandacht aan de brief van broeder René Stockman. Het fragment kan u bekijken via onderstaande link vanaf minuut 13:50 Het vtm-nieuws besteedde aandacht aan de brief van broeder René Stockman. Het fragment kan u bekijken via onderstaande link vanaf minuut 13:50

3 2 vooraan COMMENTAAR KAREL VERHOEVEN TOCH NOG ONDERWORPEN AAN GOD Wij zijn gaan geloven dat we in een post religieuze maatschappij leven. Bij ons maken parlementen de wetten, gelovigen hebben er zich bij neer te leggen. Eigenlijk wordt ook verwacht dat gelovigen er hun opvattingen over wijzigen. Homo s zijn in dit land gelijke burgers. Wie daar uit religieuze overtuiging anders over denkt, stelt zich de facto buiten de gemeenschap. Zo luidt de heldere verdediging tegen bijvoorbeeld salafistische moslims. Religieuze ethiek heeft niets meer te dicteren. Of is dat een illusie, met bloeiende moskeeën, overvolle pinksterkerken en een hardnekkig Rome? Het conflict bij de Broeders van Liefde is daarom zo belangrijk. Het speelt zich af in het hart van onze verzorgingsmaatschappij. De Broeders van Liefde beheren zestig procent van de bedden in psychiatrische ziekenhuizen. Ze doen ook ouderenzorg. Er werken mensen. De Belgische afdeling heeft in een visietekst dit voorjaar Religieuze ethiek heeft niets meer te dicteren de deur opengezet voor euthanasie. Rome grijpt nu in. Als de Belgische broeders hun tekst niet afzweren, worden ze uit de orde gezet en de orde verliest het recht om zich katholiek te noemen. Dat is slaan met de harde roede, maar Rome vindt respect voor het leven absoluut. Ook voor patiënten die zijn uitbehandeld. Nu is dat uitbehandeld in de psychiatrie zelden synoniem voor terminaal. Euthanasie voor psychisch lijden blijft daarom een heikele kwestie voor burgers van veel gezindten. Per week sterft één patiënt door euthanasie wegens depressie, borderline of bipolaire stoornissen. Dat is niet weinig. Het gaat om erg kwetsbare patiënten. Vrouwen zijn oververtegenwoordigd. Steeds vaker speelt dementie mee. Is de doodswens geen symptoom? Is de patiënt nog wel in staat zo n onomkeerbare beslissing te nemen? Welke rol spelen wanhoop, eenzaamheid of zorgafhankelijkheid? Experts manen aan tot extra voorzichtigheid en zorgvuldiger omkadering. De discussie erover verloopt open maar sereen. De Belgische Broeders van Liefde hebben in die behoedzame maatschappelijke discussie hun visie uitgewerkt. Eén zin valt in hun nota op: geen enkele waarde is absoluut en gaat voor op alle andere. Dus ook niet respect voor het leven. Hedendaagse zorg is niet doctrinair. Soms willen mensen echt dood om niet meer te lijden. Rome trekt nu de machtskaart. Via de Belgische orde wil het ook buitensporige macht uitoefenen over de Belgische maatschappij. Het is een zeer oude gewoonte. Maar dankzij dit interne conflict wordt het razend interessant. Zeker als de Belgische orde zou inbinden. Zo seculier als we ons wanen, zozeer blijven we dan onderworpen aan God. Soumission in de Romeinse versie. Kunnen we dat echt nog aanvaarden? Vaticaan dreigt met uitsluiting voor Broeders van Liefde REMY AMKREUTZ Het Vaticaan haalt uit naar de Belgische Broeders van Liefde. Zij moeten hun veelbesproken euthanasiestandpunt herzien. Anders dreigen de broeders uit de orde te worden gezet en mag de organisatie zich niet langer katholiek noemen. Een dubbele straf hangt de Belgische tak van de Broeders van Liefde boven het hoofd. Dat meldt het christelijke opinieblad Tertio. Centraal staat de herziening van het euthanasiestandpunt van de organisatie. Afgelopen maart keurde het bestuur een visietekst goed waarin de autonomie van de patiënt prominent is opgenomen. Anders gesteld: waar tot dan euthanasie bij de Broeders van Liefde wereldwijd werd geweigerd, stelde de Belgische tak dat in hun dertien psychiatrische verzorgingscentra voortaan euthanasie zal zijn toegelaten bij patiënten die ondraaglijk nietterminaal psychisch lijden. Het veroorzaakte de nodige consternatie in en buiten Rome. René Stockman, generaal-overste van de wereldwijde Broeders van Liefde, keurde de koerswijziging af en kaartte de kwestie aan binnen het Vaticaan (DM 25/04). De raad van bestuur, waarin een paar broeders zitten en een meerderheid leken, heeft dit besluit genomen, stelde Stockman. Ik betreur dat. De Belgische bisschoppenconferentie liet eind mei, enkele weken nadat het Vaticaan een onderzoek had geopend, al weten dat zij gekant blijven tegen euthanasie bij psychisch lijden. Identiteit verliezen Nu krijgen de Belgische Broeders van Liefde een maand de tijd. De bestuurders moeten een geschreven verklaring ondertekenen waarin zij akkoord gaan met de katholieke leer. Ook moet de visietekst herzien worden, zo stelt de prefect voor de Instituten van Godgewijd Leven, kardinaal João Braz de Aviz. Als de broeders weigeren, dreigen zij uit de 11 orde te worden weggezonden en kan de organisatie in ons land de katholieke identiteit verliezen. Stockman, die gisteren niet bereikbaar was voor commentaar, heeft zowel de broeders als de organisatie op de hoogte gebracht. De Broeders van Liefde in België geven aan dat ze de boodschap van het Vaticaan eerst intern willen bestuderen. Wij hebben kennis genomen van het schrijven van broeder René Stockman, klinkt het in een geschreven mededeling. Dit zal verder onderzocht worden. De Belgische bisschoppen willen de kwestie eerst onderling en daarna met de broeders bespreken, zo stelt persattaché Tommy Scholtes. Pas later zullen zij een reactie geven. De eigen generaaloverste heeft de situatie ogenschijnlijk op de spits gedreven RIK TORFS KERKJURIST Kerkjurist Rik Torfs (KU Leuven) geeft aan dat het afnemen van de katholieke identiteit eerder als een administratieve sanctie moet worden gezien. Voor de meeste patiënten speelt dat geen rol. Het wegzenden van de broeders uit de orde kan wel een zware sanctie worden genoemd. Zij hebben hun leven hieraan gewijd. Dat zal dus zeker indruk maken. Normaliter wordt zo n situatie nog opgelost via dialoog, maar de eigen generaal-overste heeft de situatie ogenschijnlijk op de spits gedreven. Het Vaticaan scherpt nu zijn principes aan en dat zijn we minder gewoon van de huidige paus.

4 WOENSDAG 9 AUGUSTUS 2017 Euthanasie GAZET VAN ANTWERPEN 3 Dit is niet broederlijk, dit is persoonlijk Vaticaan dreigt Belgische Broeders van Liefde af onder impuls van hun eigen generaal-overste DDertig dagen. Zoveel tijd krijgen de Belgische Broeders van Liefde om te buigen voor het Vaticaan, en zich alsnog te keren tégen euthanasie. Doen ze dat niet, dan dreigt een radicale breuk met de Kerk. Dit is een triest spel, dat heel persoonlijk wordt gespeeld, zeggen experten. Alles werd in gang gezet door de ultraconservatieve Broeder René Stockman, die een klacht indiende tegen zijn eigen organisatie. b Wat voorafging: eind april doorbreken de Belgische Broeders van Liefde een taboe. Ze publiceren een visietekst, waarmee ze euthanasie mogelijk maken binnen hun muren. Een revolutie, want liefst 60 procent van de psychiatrische klinieken in ons land (goed voor patiënten) is in handen van de Broeders. Ook al was euthanasie al vijftien jaar mogelijk, de Broeders verscholen zich al die tijd achter de katholieke moraal. Tot dit voorjaar dus. Al was één broeder het daar totaal niet mee eens. De belangrijkste van allemaal: René Stockman (62), generaal-overste van de internationale Broeders van Liefde, actief in 26 landen. Hij trok naar het Vaticaan en diende een klacht in tegen de Belgische tak van zijn eigen organisatie. Als de ultraconservatieve Broeder Stockman zoiets doet, is dat niet min. Hij werd door oud-minister Luc Van den Bossche ooit de machtigste man van Vlaanderen genoemd, is een vriend van ex-paus Benedictus XVI, en kent alle wegen in Rome. Weg met de K Gevolg: zware dreigementen van het Vaticaan, die gisteren bekendraakten via het weekblad Tertio. Als de Belgische Broeders niet inbinden, dan dreigt het verlies van de katholieke identiteit. Op zich is dat niet uniek, zegt theoloog Hans Geybels (KU Leuven). Ook bij de KU Leuven heeft de Kerk ooit gedreigd om de K weg te nemen, in een discussie rond ivf-behandeling. Maar dat brengt zo n instelling niet ten val, omdat ze gefinancierd wordt door de staat. Neen, het addertje zit hem in het tweede dreigement van het Vaticaan: als de betrokken broeders niet schriftelijk instemmen met de katholieke leer, dreigt de wegzending uit de orde. Concreet gaat het om drie broeders die in de Raad van Bestuur zitten. Dát is wel vrij uniek, zegt professor Rik Torfs. Soms worden geestelijken individueel weggezonden, wegens seksueel misbruik of corruptie. Maar hier gaat het over een gedachtegoed. Die drie mannen leven al sinds hun prille jeugd in het teken van de Kerk, voor hen is zo n sanctie enorm zwaar. Het lot van die broeders komt nu centraal. Meer dan de strijd van ideeën. Dokter Marc Desmet, jezuïet en euthanasie-expert aan het Jessa Ziekenhuis in Hasselt, heeft er een slecht gevoel bij. Eigenlijk draait dit allemaal rond de figuur van Broeder Stockman. Hij wil koste wat het kost zijn eigen ideeen doorvoeren. Daarvoor zou hij zelfs de Vlaamse orde laten teloorgaan, en sommigen persoonlijk raken. Dat is niet broederlijk. Niet evangelisch zelfs. Ik vind het een triest verhaal. Juridische stappen De drie betrokken broeders reageerden gisteren niet; vanuit de Belgische tak kwam er enkel een perscommuniqué dat het schrijven van het Vaticaan zal worden onderzocht. Broeder René Stockman reageerde wel: Ik hoop dat dit een duidelijk signaal is, waarmee men in België consequent kan omgaan. Als ze toch voet bij stuk MARC DESMET Euthanasie expert Dit draait allemaal rond Broeder FOTO RR Stockman. Hij wil koste wat het kost zijn eigen ideeën doorvoeren. houden, zullen wij zien hoe we verder gaan met de psychiatrische instellingen. Dan zullen we de nodige juridische stappen zetten. Toch is het maar de vraag of de greep van het Vaticaan op de psychiatrische klinieken in België echt nog zo groot is. Volgens goedgeplaatste bronnen worden de klinieken beheerd door aparte vzw s. Ook de gebouwen zouden, op burgerrechtelijk vlak, niet aan de Kerk gebonden zijn. Beide partijen hebben hier veel te verliezen, zegt De Torfs. Broeders van Liefde hun historische band met de Kerk. De Kerk haar invloed in de psychiatrische klinieken. Als het echt tot een breuk komt, verliest de Kerk de laatste instelling in ons land, zegt Hans Geybels. Scholen, klinieken... Ze zijn al lange tijd door leken overgenomen. De psychiatrische klinieken zijn, door de Broeders van Liefde, een van de laatste instellingen waar er nog een duidelijke band is met de Kerk. Maar die band staat nu dus zwaar onder druk. BERT HEYVAERT René Stockman (62), generaal overste van de internationale Broeders van Liefde, diende een klacht in tegen de Belgische tak van zijn eigen organisatie. FOTO BELGA

5 Vaticaan kapittelt Belgische Broeders van Liefde De Belgische zorginstellingen van de Broeders van Liefde moeten van het Vaticaan afstand nemen van hun standpunt over euthanasie. Anders dreigen ze uit de orde te worden gezet. PIET DEPUYDT Het Vaticaan tikt de Belgische tak van de Broeders van Liefde op de vingers wegens zijn standpunt in de euthanasiekwestie. Aan de Vlaming René Stockman, de generaal-overste van de orde, is gevraagd de nodige maatregelen te nemen. Anders dreigt een uitsluiting voor de 15 psychiatrische instellingen, 50 scholen en 15 orthopedagogische centra die de orde in ons land beheert. Samen tellen die medewerkers. Dat schrijft het christelijke opinieblad Tertio. In maart 2017 keurden de Broeders van Liefde in België een visietekst goed die euthanasie mogelijk maakt in de eigen instellingen. De Congregatie voor de Geloofsleer, die de religieuze orthodoxie bewaakt, wijst op de onverenigbaarheid van die nota met de leer van de kerk. Eerder hadden de Belgische bisschoppen zich al uitgesproken tegen de nieuwe visietekst van de Belgische Broeders van Liefde die stelt dat euthanasie bij psychisch lijden in een niet-terminale situatie mogelijk is. Het Vaticaan neemt nu concrete maatregelen. De drie broeders die deel uitmaken van het Belgische bestuur van de organisatie moeten een geschreven verklaring ondertekenen waarin zij hun volledige instemming met de katholieke leer bevestigen. Daarnaast moet de tekst die euthanasie bij psychisch lijden in een niet-terminale situatie mogelijk maakt, herzien worden. Doen de betrokken broeders en de organisatie dat niet, dan dreigt voor hen de wegzending uit de orde en voor de organisatie het verlies van De kans bestaat dat wij onze zorginstellingen straks niet meer als onderdeel van de Broeders van Liefde zullen beschouwen. GENERAAL-OVERSTE BROEDERS VAN LIEFDE RENÉ STOCKMAN de katholieke identiteit. Generaal-overste Stockman - die overigens zelf bij het Vaticaan een klacht had ingediend en een onderzoek afdwong - bevestigt het nieuws aan De Tijd. De voorwaarden van het Vaticaan zijn klaar en duidelijk, zegt hij. Als daaraan niet voldaan is, word ik als verantwoordelijke verplicht de Belgische zorginstellingen los te koppelen van de congregatie van de Broeders van Liefde. Zowel de betrokken broeders als de organisatie werden door Stockman op de hoogte gebracht van de stellingname van het Vaticaan en krijgen een maand tijd om zich te schikken. De euthanasienota die dit voorjaar door de Belgische afdeling werd goedgekeurd, voorziet in een tweesporenbeleid. Er wordt niet enkel nadruk gelegd op de beschermwaardigheid van het leven en het bieden van een levensperspectief aan de patiënten in de zorginstellingen. De klemtoon wordt ook gelegd op de autonomie van de patiënt en het respecteren van een verzoek tot euthanasie. Terwijl vroeger alles werd ingezet op de beschermwaardigheid van het leven, is er met die nieuwe visietekst een gelijkschakeling gekomen met de autonomie van de patiënt. Daardoor werd euthanasie in de eigen instellingen mogelijk, zegt Emmanuel Van Lierde, de hoofdredacteur van Tertio. Hoe het nu verder moet, is onduidelijk. De kans bestaat dat wij onze zorginstellingen straks niet meer als onderdeel van de Broeders van Liefde zullen beschouwen, zegt Stockman. Al geeft hij toe dat niemand gebaat is met het op de spits drijven van het conflict. Een scheiding zou erop neerkomen dat de Broeders van Liefde zich losscheuren van hun historische wortels. De orde, die in 31 landen actief is, vond zijn oorsprong in België in de 19de eeuw. Hopelijk wordt er via dialoog een uitweg gevonden uit dit conflict, aldus Van Lierde.

6 DAGBLAD - WOENSDAG 9 AUGUSTUS NR EDITIE ZW-ZO-ND-OO-GK-HA-WE STVV bekent schuld na ontslag trainer Keuze Marquez compleet fout.blz. s2-3 FOTO PHOTO NEWS PRIMEUR ZOL GENK Kwadwo eerste ivf-baby in Afrika met methode van professor Ombelet GENK/ACCRA - Maandag is in Ghana Kwadwo geboren, de eerste Afrikaanse baby waarbij de zwangerschap tot stand kwam met de goedkope ivf-methode van professor Willem Ombelet van het ZOL in Genk. De gezonde jongen weegt 3,3 kilo. De techniek van Ombelet laat ouders toe om aan 5 procent van de prijs 200 in plaats van euro - hun kinderwens te vervullen..blz. 7 Amper controle op werven waar asbest verwijderd wordt.blz. 4 FOTO KAREL HEMERIJCKX Lukaku scoort bij officieel debuut Maar ManU verliest met 2-1 van Real.Blz. S5 Groene lijn voor alle vragen over eiercrisis Boerenbond schat schade op 10 miljoen euro BRUSSEL - De federale regering heeft gisteren beslist om een groen nummer te laten installeren voor alle vragen van de consumenten over de eiercrisis. De Boerenbond schat de schade inmiddels op 10 miljoen en vraagt steun aan de regering. Liliana CASAGRANDE miljoen en vraagt steun, hoewel Schauvliege eerder al aangaf dat hier geen geld voor is. De regering heeft gisteren aan het FAVV gevraagd om een groen nummer (0800/13.550) te installeren waar consumenten terecht kunnen met al hun vragen. Vandaag moeten gedelegeerd bestuurder Herman Bij de eieren van de 86 bedrijven die onderzocht zijn op fipronil is plots één staal opgedoken waarvan de waarden te hoog liggen. Het gaat om een staal dat op 18 juli met 0,076 mg/kg nog onder de Europese drempel van 0,72 mg/kg lag en bij een tegenexpertise op een tweede staal - door het bedrijf gevraagd - op 0,92 mg/kg uitkomt. De verwarring wordt zo elke dag Diricks en Jean-Marie Dochy, groter en vanuit heel Europa komen directeur-generaal controle vragen. Landbouwexpert Luc Busschaert schat de schade van FAVV, aan het parlement uitleg geven over de eiercrisis. voor de sector op 8 miljoen euro. De Boerenbond komt uit op 10.Blz. 5 EXPEDITIE NOORD Onze reporter beklimt rots van selfies.blz ZOMER EXTRA FOTO BOUMEDIENE BELBACHIR Vaticaan pikt euthanasie bij Broeders van Liefde niet SINT-TRUIDEN - De Belgische tak van de Broeders van Liefde moet zijn visietekst die euthanasie mogelijk maakt in de eigen instellingen van de orde weer inslikken. Dat zegt het Vaticaan. Als ze dat niet doen, verliezen ze hun katholieke identiteit. De psychiatrische instelling Asster in Sint-Truiden heeft de visietekst nog niet goedgekeurd, de andere instellingen van de Broeders van Liefde deden dat wel al. Wij zijn er nog mee bezig, zegt directeur Jaak Poncelet. Dit is niet iets waar je licht over gaat. (lc).blz. 2-3 Belg heeft zwaarste voet op vakantie in Frankrijk.Blz. 6 5ELNGDR*dgfdfd+[D\C PRIJS België 1,70 - Nederland 2,50 - Luxemburg 2,50 ABONNEMENTEN: 011/ ZOEKERTJES: 0800/ ALLE DIENSTEN: 011/ REDACTIE: hbvlredactie@concentra.be

7 2 NIEUWS DE KERN Door Liliana Casagrande Revolutionaire broeders De Belgische Broeders van Liefde krijgen een dikke njet van het Vaticaan op hun zogenaamde visietekst die euthanasie voor psychisch lijden in uitzonderlijke gevallen mogelijk zou maken. Ze kunnen kiezen: ofwel trekken ze hun tekst in, ofwel worden ze zelf weggezonden. Met andere woorden: dan zijn ze geen katholieken meer. Ze krijgen nu een maand om te herhalen dat ze pal achter de kerk staan. Het klinkt als een verhaal uit de Middeleeuwen, maar nee, dit is anno En wat als onze Broeders van Liefde nu eens koppig voortdoen? Zou de paus hen dan echt buitenzetten? Probleem is dat ze in Rome Als je patiënten moet uitleggen dat euthanasie niet eens bespreekbaar is, hoe kun je hen dan behandelen? Wat zeg je dan? De paus zegt nee? REACTIES: liefst geen onderscheid maken tussen de congregatie en de vzw s die psychiatrische instellingen runnen. In die vzw s zitten alsmaar minder broeders aan het stuur. Eigenlijk is het woord vzw misleidend, want het zijn grote bedrijven met duizenden werknemers. In de raad van bestuur van het psychiatrische ziekenhuis Asster in Sint-Truiden zitten bijvoorbeeld nog welgeteld twee broeders, de andere tien bestuurders zijn leken. Het was dus heel moedig van Raf De Rycke, gedelegeerd bestuurder van de Broeders van Liefde en voorzitter van Asster, om die moeilijke discussie over euthanasie aan te gaan. Want tenslotte is daar in dit land ook al vijftien jaar een wet voor. En al gaan er ook wel stemmen op om euthanasie voor psychisch lijden te schrappen uit de wet, de mogelijkheid bestaat nog. Maar als een christelijke vzw het grootste deel van de psychiatrie in handen heeft, is het ook logisch dat ze een eerlijk antwoord kan geven op een wettelijke vraag van patiënten. Al is die: laat me alstublieft sterven. Het is dus logisch dat je daar beleid voor uitwerkt. Tenslotte draait een psychiatrisch ziekenhuis op overheidsgeld. Veel ziekenhuizen en rusthuizen zijn ook nog in handen van zogenaamde christelijke vzw s, maar daar merk je vaak helemaal niets meer van. Ook in scholen loopt er geen meneer pastoor meer rond. Waarom moet dat in de psychiatrie anders zijn? Die visietekst is trouwens geen wettekst. Er stond duidelijk in dat ze patiënten levensperspectief moeten geven en dat er respect moet zijn voor de autonomie van de patiënt. Een patiënt heeft met andere woorden ook recht op zijn eigen wil. In de praktijk blijkt trouwens dat praten over de dood al veel waard is. Van de twee patiënten voor wie de laatste jaren in Sint-Truiden een zogenaamd traject is opgestart dat kan dus blijkbaar wel heeft niemand uiteindelijk beslist om euthanasie aan te vragen. Als je patiënten moet uitleggen dat dit niet eens bespreekbaar is, hoe kun je hen dan behandelen? Wat zeg je dan? De paus zegt nee? KLIER René Stockman, de baas van de Broeders van Liefde wereldwijd, maakte al in mei vanuit Rome duidelijk dat de visietekst van de Belgische afdeling over euthanasie bij psychisch lijden niet kan. Ook al is die visietekst erg genuanceerd. Als een psychiatrische patiënt in een van hun instellingen om euthanasie vraagt, zoeken ze zo veel mogelijk naar alternatieven. Maar tegelijk willen we de autonomie van de patiënt respecteren, luidt het in de visietekst. Het is niet zo dat we euthanasie zomaar toelaten, zei Raf De Rycke, gedelegeerd bestuurder van de Broeders van Liefde en voorzitter van de raad van bestuur van Asster, eerder in onze krant. Wegsturen Het christelijke opinieblad Tertio pakte gisteren uit met het nieuws dat na Broeder Stockman en de Belgische bisschoppen ook het Vaticaan tegen de visietekst over euthanasie is. De Congregatie voor de Geloofsleer wijst op de onverenigbaarheid van de euthanasienota met de leer van de kerk. In een brief aan generaal-overste René Stockman verwijst kardinaal Gerhard Müller naar teksten van het Tweede Vaticaans Concilie en paus Johannes Paulus II over euthanasie. Ook paus Franciscus heeft zich volgens de inmiddels voormalige prefect van de Congregatie voor de Geloofsleer meermaals uitgesproken tegen wat hij de wegwerpcultuur noemt. De prefect voor de Instituten van Godgewijd Leven, kardinaal João Braz de Aviz, gaat nog een stap verder en stelt concrete maatregelen voor. De broeders die deel uitmaken van het bestuur van de organisatie Broeders van Liefde in België, moeten nu een geschreven verklaring ondertekenen waarin zij hun volledige instemming met de katholieke leer bevestigen. Daarnaast moet het provincialaat zijn visietekst rond euthanasie bij psychisch lijden in een niet-terminale situatie herzien. Doen de betrokken broeders en de organisatie dat niet, dan dreigt voor de broeders wegzending uit de orde en voor de organisatie het verlies van de katholieke identiteit. Zowel de betrokken broeders als de organisatie werden door Stockman op de hoogte gebracht van de brief van het Vaticaan. Zij krijgen nu een maand om te reageren. Niet broederlijk Binnen de kerk klinkt kritiek op de demarche van Stockman. Dokter Marc Desmet, jezuïet en euthanasie-expert in het Jessa Ziekenhuis in Hasselt, heeft een slecht gevoel bij de hele zaak. Eigenlijk draait dit allemaal rond de figuur van Broeder Stockman. Hij wil het koste wat het kost zijn eigen ideeën doorvoeren. Daarvoor zou hij zelfs de Vlaamse orde laten teloorgaan, en sommigen persoonlijk raken. Dat is niet broederlijk. Niet HET BELANG VAN LIMBURG WOENSDAG 9 AUGUSTUS 2017 Vaticaan zegt euthanasie in Belgische Broeders van Liefde moeten plooien of ze zijn geen katholiek meer SINT-TRUIDEN - De Belgische afdeling van de Broeders van Liefde krijgt van het Vaticaan een maand de tijd om de visietekst die euthanasie in hun psychiatrische instellingen mogelijk maakt weer in te slikken. Anders zijn ze geen katholiek meer. Het ultimatum komt er op instigatie van René Stockman, de Belgische generaal-overste van de Broeders van Liefde in Rome. Dit is een triest spel, dat heel persoonlijk wordt gespeeld, zegt jezuïet Marc Desmet. In het Truiense Asster, een instelling van de Broeders van Liefde en een van de grootste psychiatrische ziekenhuizen van het land, is die visietekst nog niet goedgekeurd. Dat is niet iets waar je licht over gaat, klinkt het daar. Liliana CASAGRANDE/Jozef CROUGHS/Joos MEESTERS Broeder Stockman wil voor zijn eigen ideeën zelfs de Vlaamse orde laten teloorgaan. Dat is niet broederlijk, zelfs niet evangelisch Marc DESMET Euthanasie-expert Jessa evangelisch zelfs. Ik vind het een triest verhaal. De Broeders van Liefde zijn nog wel vertegenwoordigd in de instellingen van hun orde, maar ze zijn er eigenlijk geen baas meer. De instellingen zijn zelfstandige vzw s die hun eigen koers varen. Asster in Sint-Truiden is met 580 bedden een zeer grote instelling, maar ook in deze raad van bestuur zitten nog maar twee broeders. Ze hebben zich in mei en juni al over de visietekst gebogen. Maar er is nog niets beslist, we zitten nog in de fase van de bespreking, zegt directeur Jaak Poncelet. Dit is iets wat we rustig willen bekijken. Asster is ook een buitenbeentje, want we zijn een fusieziekenhuis met de Zusters van Liefde. In onze raad van bestuur zitten niet alleen vertegenwoordigers van de Broeders, maar ook mensen uit zorgnetwerken, zoals een huisarts of iemand van de universiteit. Aangezien wij een aparte vzw zijn, moesten wij de visie- X Kerkjurist Rik Torfs Een hele groep uitsluiten uit een orde is erg uitzonderlijk LEUVEN - Kerkjuristen proberen doorgaans conflicten te voorkomen in plaats van ze te laten escaleren. Ik hoop dat er een compromis mogelijk is tussen het Vaticaan en de Broeders van Liefde. Dat zegt Rik Torfs, hoogleraar kerkelijk recht. Het komt wel vaker voor dat individuen worden weggezonden uit hun orde. Denk aan mensen die zich te buiten gingen aan seksueel misbruik of geestelijken die zich niet aan het celibaat hebben gehouden. Maar een hele groep die bedreigd wordt met de sanctie van uitsluiting uit de orde, dat komt niet zo vaak voor in onze tijd. (b)

8 HET BELANG VAN LIMBURG WOENSDAG 9 AUGUSTUS 2017 gt njet tegen n psychiatrie NIEUWS 3 Molenbeek afgesloten door verwarde man die dreigt met bomaanslag X René Stockman, generaal-overste Broeders van Liefde Respect voor het leven is absoluut ROME - Het is René Stockman zelf, de generaal-overste van de Broeders van Liefde, die de zaak aanhangig heeft gemaakt in het Vaticaan. Hij was altijd al een tegenstander van de gewijzigde visie op euthanasie en reageerde gisteren tevreden in het Journaal op VRT. De visietekst moet aangepast worden. Eigenlijk komen we telkens terug op dezelfde punten. Wij vinden dat het respect voor het leven absoluut is. Wanneer een patiënt vindt dat zijn leven heel moeilijk wordt of de artsen denken dat hij uitbehandeld is, is dat geen tekst ook apart bekijken. We mogen niet ontkennen dat er bij ons mensen zijn met een doodswens en we praten daar ook over. Er zijn sinds het fusieziekenhuis bestaat twee vragen voor euthanasie geweest. Daar is een traject voor opgestart, waarna de vraag is verdwenen. De Broeders van Liefde hebben op hun website een korte reactie gezet die erop neerkomt dat ze de brief nog bestuderen. We gaan de raden van bestuur nu samenroepen om ons daar over te buigen, rea- argument om euthanasie te plegen, aldus Broeder Stockman. Ik hoop dat dit een duidelijk signaal is waarmee men in België consequent kan omgaan. Als ze toch voet bij stuk houden, zullen wij zien hoe we verder gaan met de psychiatrische instellingen. Dan zullen we de nodige juridische stappen zetten. René Stockman is de machtigste Belg in het Vaticaan, maar toch kon hij niet beletten dat de Belgische afdeling van de Broeders van Liefde een beslissing nam die lijnrecht ingaat tegen zijn overtuiging en die van de Congregatie van de Geloofsleer. (jom) geert Raf De Rycke, de voorzitter van Asster maar zelf geen broeder. Ik heb het nieuws vandaag ook via de media vernomen, zegt Rita Hermans, een dokter die ook in de raad van bestuur van Asster zetelt. We moeten dit intern volledig uitklaren. Ik kan alleen maar zeggen dat men zeer zorgvuldig omgaat met dit dossier. Frans Van Hoorde en Luc Lemmens, de twee Broeders van Liefde in de raad van bestuur van Asster, wilden gisteren niet reageren. In Asster, een psychiatrische instelling van de Broeders van Liefde in Sint-Truiden, is die visietekst rond euthanasie waartegen overste René Stockman (rechts) van leer is getrokken, nog niet goedgekeurd. Foto TOM PALMAERS FOTO BELGA SINT-JANS-MOLENBEEK - De Brusselse gemeente SintJans-Molenbeek stond gisteren uren op zijn kop door een verwarde Rwandees die gevlucht was voor een politiecontrole. De man dreigde met een bomaanslag. De Rwandees werd uiteindelijk klemgereden op de Ninoofsesteenweg. Hij wilde eerst nog doorrijden, maar gaf zich gewonnen toen de agenten het vuur openden. Bij de arrestatie beweerde de man echter dat hij explosieven in zijn wagen had liggen. De politie nam het zekere voor het onzekere en trommelde ontmijningsdienst DOVO op en sloot de wijk urenlang af. Uiteindelijk bleek het om loos alarm te gaan. De man, een 37-jarige Rwandees, verbleef tot 2009 in ons land, maar woont sindsdien in Duitsland. Hij is ook niet gekend bij justitie. Zijn motieven zijn nog niet helemaal duidelijk. Volgens het Brusselse parket maakte de man een zeer verwarde indruk. (rdb/cds) Hersenen van vrouwen zijn actiever dan die van mannen HASSELT - Vrouwen zijn over het algemeen empathischer, angstiger en minder impulsief dan mannen. Die verschillen zijn te verklaren door de samenstelling van onze hersenen. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek, gepubliceerd in Journal of Alzheimer Disease. Wetenschappers hebben daarin meer dan hersenscans geanalyseerd en nagegaan hoe de bloedstroom werkt bij 119 gezonde mensen en mensen met psychiatrische problemen. De meeste hersengebieden van vrouwen blijken actiever dan bij mannen. Dat geldt vooral voor de prefrontale cortex, het deel dat belangrijk is voor de concentratie en impulsbeheersing. De hersendelen die onze emoties en angsten controleren, zijn ook actiever bij vrouwen. In het mannenbrein is de coördinatie dan weer beter ontwikkeld. Het onderzoek moet deuren openen voor psychiatrische behandelingen op maat voor mannen en vrouwen. (wba)

9 BROEDERTWIST OM EUTHANASIE Vaticaan wil dat Broeders van Liefde stoppen met euthanasie Broeder Stockman dreigt met sancties tegen eigen orde Dertig dagen. Zoveel tijd krijgen de Belgische Broeders van Liefde om te buigen voor het Vaticaan, en zich alsnog te keren tégen euthanasie. Doen ze dat niet, dan dreigt een radicale breuk met de Kerk. Dit is een triest spel, dat heel persoonlijk wordt gespeeld, zeggen experten. Alles werd in gang gezet door de ultraconservatieve Broeder René Stockman die een klacht indiende tegen zijn eigen organisatie. BERT HEYVAERT Wat voorafging: eind april doorbreken de Belgische Broeders van Liefde een taboe. Ze publiceren een visietekst, waarmee ze euthanasie mogelijk maken bínnen hun muren. Een revolutie, want liefst 60 procent van de psychiatrische klinieken in ons land (goed voor patiënten) is in handen van de Broeders. Ook al was euthanasie al vijftien jaar mogelijk, de Broeders verscholen zich al die tijd achter de katholieke moraal. Tot dit voorjaar dus. Al was één broeder het daar totaal niet mee eens. De belangrijkste van allemaal: Broeder René Stockman (62), generaaloverste van de internationale Broeders van Liefde, actief in 26 landen. Hij trok naar het Vaticaan en diende een klacht in tegen de Belgische tak van zijn eígen organisatie. Als de ultraconservatieve MARC DESMET EUTHANASIE-EXPERT Dit draait allemaal rond Broeder Stockman. Hij wil het koste wat het kost zijn eigen ideeën doorvoeren Broeder Stockman zoiets doet, is dat niet min. Hij werd door oud-minister Luc Van den Bossche ooit de machtigste man van Vlaanderen genoemd, is een vriend van ex-paus Benedictus XVI, en kent alle wegen in Rome. Weg met de K Gevolg: zware dreigementen van het Vaticaan, die gisteren bekendraakten via het weekblad Tertio. Als de Belgische Broeders niet inbinden, dan dreigt het verlies van de katholieke identiteit. Op zich is dat niet uniek, zegt theoloog Hans Geybels (KU Leuven). Ook bij de KU Leuven heeft de Kerk ooit gedreigd om de K weg te nemen, in een discussie rond ivf-behandeling. Maar dat brengt zo n instelling niet ten val, omdat ze gefinancierd wordt door de staat. Neen, het addertje zit hem in het tweede dreigement van het Vaticaan: Als de betrokken broeders niet schriftelijk instemmen met de katholieke leer, dreigt de wegzending uit de orde. Concreet gaat het om drie broeders, die in de Raad van Bestuur zitten. Dát is wel vrij uniek, zegt professor Rik Torfs. Soms worden geestelijken individueel weggezonden, wegens seksueel misbruik of corruptie. Maar hier gaat het over gedachtegoed. Die drie mannen leven al sinds hun prille jeugd in teken van de Kerk, voor hen is zo n sanctie enorm zwaar. Het lot van die broeders komt nu centraal. Meer dan de strijd van ideeën. Dokter Marc Desmet, jezuïet en euthanasie-expert aan het Jessa Ziekenhuis in Hasselt, heeft er een slecht gevoel bij. Dit draait allemaal rond Broeder Stockman. Hij wil het koste wat het kost zijn eigen ideeën doorvoeren. Daarvoor zou hij zelfs de Vlaamse orde laten teloorgaan, en sommigen persoonlijk raken. Dat is niet broederlijk. Niet evangelisch zelfs. Ik vind het een triest verhaal. Juridische stappen De drie betrokken broeders reageerden gisteren niet; vanuit de Belgische tak kwam enkel een perscommuniqué dat het schrijven van het Vaticaan zal worden onderzocht. Broeder René Stockman reageerde wel: Ik hoop dat dit een duidelijk signaal is, waarmee men in België consequent kan omgaan. Als ze toch voet bij stuk houden, zullen wij zien hoe we verder gaan met de psychiatrische instellingen. Dan zullen we de nodige juridische stappen zetten. W René Stockman, ooit de machtigste man van Vlaanderen genoemd. Toch is het maar de vraag of de greep van het Vaticaan op de psychiatrische klinieken in België echt nog zo groot is. Volgens goedgeplaatste bronnen worden de klinieken beheerd door aparte vzw s. Ook de gebouwen zouden, op burgerrechtelijk vlak, niet aan de Kerk gebonden zijn. Beide partijen hebben hier veel te verliezen, zegt Torfs. De Broeders van Liefde hun historische band met de Kerk. De Kerk zijn invloed in de psychiatrische klinieken. Als het echt tot een breuk komt, verliest de Kerk een van de laatste instellingen in ons land, zegt Hans Geybels. Scholen, klinieken,... Zij zijn al lange tijd door leken overgenomen. De psychiatrische klinieken zijn, door de Broeders van Liefde, een van de laatste waar er nog een duidelijke band is met de Kerk. Maar die band staat nu dus zwaar onder druk. BLG

10 Nieuwbouw Regenboogschool niet klaar tegen 1 september De werken aan de school zijn al bijna 1,5 jaar aan de gang. Foto De Freine HEMIKSEM Het nieuwe schoolgebouw van de gemeentelijke basisschool De Regenboog zal nog niet klaar zijn tegen de start van het volgende schooljaar op 1 september. «We wisten dat we een krappe timing hadden», zegt schepen van Patrimonium Stefan Van Linden (sp.a). De opening is nu gepland voor november. De nieuwbouw- en renovatiewerken van de gemeentelijke basisschool De Regenboog zijn intussen bijna anderhalf jaar AU aan de gang. Bedoeling was om het project tegen de start van het volgende schooljaar voltooid te krijgen, maar die deadline blijkt nu te ambitieus. «Er zijn een paar verletdagen geweest, waardoor de werken iets langer zullen duren dan verwacht», zegt Van Linden. «De aannemer is op dit moment volop bezig met de binneninrichting van het nieuwe schoolgebouw. Later moet de speelplaats heraangelegd worden en moet het oude gebouw van de kleuters gesloopt worden om plaats te maken voor een nieuwe speelplaats.» De leerlingen van de Regenboogschool moeten dus nog even wachten om de verhuis te kunnen maken naar hun nieuwe school. «We wisten dat we met een krappe timing zaten en hebben ze jammer genoeg niet gehaald», zegt Van Linden. Verhuis in oktober «Maar als we de verhuis dan toch niet tijdens de schoolvakantie kunnen doen, kunnen we er evengoed onze tijd voor nemen. Nu zullen de klassen normaal gezien in de loop van oktober verhuizen. Een officieel openingsmoment is gepland voor midden november.» (BCOR) Dendermonde woensdag 9 augustus TOOG 5, LINDE EN EUGENE TURA LEVEREN ANDERSVALIDEN GESLAAGD FEESTJE Leukste Middag, ook in de regen Weer of geen weer, de Leukste Middag blijft de beste party van de Lokerse Feesten. Zelfs een zondvloed kon de fuifbeesten met een verstandelijke beperking gisteren niet weghouden van de dansvloer op de Grote Kaai. «Er bestaat geen dankbaarder publiek», zegt medeorganisator Dries Clappaert. YANNICK DE SPIEGELEIR De vrijwilligers van Toog 5 hadden dit jaar alles in het werk gesteld om de Leukste Middag, de jaarlijkse fuif voor personen met een beperking. Alle ingrediënten voor een geslaagde party waren aanwezig. StuBru-presentatrice Linde Merckpoel kwam de feestneuzen mee opzwepen, er waren 750 gratis t-shirts gedrukt, verse pannenkoeken voor iedereen en feestgadgets bij de vleet. «De enige factor die we niet onder controle hadden, was het weer. Maar toch heeft die de pret niet kunnen bederven», zegt Bart Nonneman. De organisatoren hadden in allerijl tenten geplaatst om hun gasten droog te houden, maar toch geraakte de onoverdekte dansvloer op de Grote Kaai aardig gevuld. Gymoutfit Door het regenweer viel de muziekinstallatie geregeld stil, maar het feest ging gewoon door. «Volgens mij valt de muziek weg omdat jullie te hard dansen», grapte Linde Merckpoel, voor de gelegenheid uitgedost in een gymoutfit. «Dit is het dankbaarste publiek ooit. Waar heel wat festivalgangers zouden thuisblijven als hier een wereldster optreedt, bouwen deze mensen gewoon een feestje. Fantastisch!», zegt medeorganisator Dries Clappaert. DIKSMUIDE Het publiek deelt zijn mening. «Mijn vrouwke kon er vandaag jammer niet bij zijn, maar volgend jaar breng ik haar gewoon mee naar hier. Dit feest is geweldig», zegt Patrick De Munck van de Mozaiëk in Oostakker. Ook Stefanie van Broeder Ebergiste in Sint-Lievens-Houtem kan haar geluk niet op. «Een spatje Geen dansmove te gek tijdens de Leukste Middag. Foto s Yannick De Spiegeleir Eugene Vermeiren, de Lokerse Will Tura, stond voor de 18de keer op rij op het podium op de Grote Kaai. regen houdt ons niet tegen om uit de bol te gaan», klinkt het. Trouwe fanbasis En dan moest de ster van de dag nog optreden. Iets na 16 uur besteeg Eugene Vermeiren, de Lokerse Will Tura, het podium op de Grote Kaai. Al voor het StuBru-presentatrice Linde Merckpoel kwam het enthousiaste publiek mee opzwepen. achttiende jaar op rij was hij van de partij op de Leukste Middag. Zijn trouwe fanbasis trakteerde hem meteen op een warm applaus. «Ooit hoop ik hier een dag met Will op te treden. Wie weet voor mijn jubileum in 2019?», geeft Eugene een stille wenk aan het stadsfestival. Beeld Aanhouding verlengd van man die spelertjes fotografeerde in kleedkamer De Diksmuidenaar die donderdagavond betrapt werd, toen hij jongens aan het fotograferen was in de kleedkamers van sporthal De Valkaart, blijft een maand langer in de cel. Dat heeft de Brugse raadkamer gisteren beslist. De 29-jarige man, die al een veroordeling opliep voor zedenfeiten ten aanzien van minderjarigen, was de kleedkamers binnengedrongen en stond op een lavabo om over het muurtje foto s te nemen van 13-jarige jongens van KBBC Oostkamp. Ouders en coaches konden hem staande houden, zodat de politie hem kon oppakken. Op de gsm en computer van P.V. werden nog beelden van minderjarigen gevonden, die worden aan het dossier toegevoegd. «Mijn cliënt betwist de feiten niet. Hij geeft zelf aan met een probleem te zitten. Ik ben ervan overtuigd dat de gevangenis niet de juiste plaats is voor hem. Hij heeft hulp nodig en moet worden begeleid», zegt zijn advocate Olivia Delille. De man verbleef tot voor zijn aanhouding in de instelling Sint-Amandus in Beernem en werd er begeleid voor een zware vorm van autisme. «Maar voor het feit dat hij zich aangetrokken voelt tot kinderen werd hij niet begeleid», aldus Delille. Nochtans kreeg de man in 2014 nog voorwaarden opgelegd bij een straf van vier jaar met uitstel voor andere zedenfeiten tegenover minderjarigen. (BBO)