1 Waarom een masteropleiding in Project- en procesmanagement? 2 Onze visie op de masteropleiding Project- en procesmanagement

Transcriptie

1 De masteropleiding Project- en procesmanagement inhoud, werkwijze, doelgroep en werkveld Schakelen tussen project- en procesmanagement bij complexe projecten 1 Waarom een masteropleiding in Project- en procesmanagement? Ruimtelijke ontwikkelingen verlopen traag en zijn slechts langzaam bij te sturen. Bovendien hebben ingrepen in de ruimtelijke omgeving meestal een zeer langdurig effect en zijn ze moeilijk terug te draaien. Dit alles vraagt om een lange termijn visie en een duidelijk integraal beeld van mogelijke toekomstige ontwikkelingen. Daarnaast heeft het fysiek vooruitgangsdenken op basis van een eindontwerp, plaats moeten maken voor het besef dat de toekomstige kwaliteit van ruimten vooral gediend is bij het samenbrengen en coördineren van initiatieven van de vaak grote verscheidenheid aan partijen en belangen die betrokken zijn. Het goed managen van deze processen vraagt om schakelen tussen strategieën van project- en procesmanagement. 2 Onze visie op de masteropleiding Project- en procesmanagement In de masteropleiding Project- en procesmanagement staat schakelen tussen projecten en processen bij complexe (ruimtelijke) ontwikkelingen centraal. Waarbij er bij projecten sprake is van een concreet doel binnen een afgesproken tijd en budget, en processen zich kenmerken door een duidelijke richting, maar flexibiliteit in middelen, resultaten, betrokkenen etc. Dit schakelen tussen projecten en processen is noodzakelijk om niet alleen richting te geven aan het project of proces, maar ook om in te kunnen spelen op de dynamiek in de omgeving van een project of proces. Die dynamiek uit zich in onvoorspelbare wendingen of in kansen of knelpunten die niet eerder waren gesignaleerd. Het omgaan met chaos, complexiteit, nieuwe kansen en onverwachte tegenvallers vraagt om managers die adaptief kunnen reageren op veranderingen. De vraag welke instrumenten in welke situatie moeten worden toegepast, kan worden beantwoord met behulp van een systeembenadering 1 (zie tabel 1): Projecten in een gesloten systeem, waarbij de invloed van de omgeving voorspelbaar of niet aanwezig is, lenen zich goed voor een projectmatige aanpak. Hierbij vindt sturing plaats via de beheersinstrumenten geld, organisatie, kwaliteit, informatie, communicatie en tijd. Dit worden ook wel harde projecten genoemd. Projecten waarin maatschappelijke of politieke actoren wezenlijk invloed kunnen uitoefenen op het beoogde projectresultaat, vragen om een andere benadering. Het ontwikkelen van draagvlak en haalbaarheid staat centraal in de sturingsfilosofie van de procesaanpak. Er is hier sprake van een open systeem, waarbij verschillende actoren invloed kunnen uitoefenen op het projectresultaat. Dit zijn zogenoemde zachte projecten. 1 De systeembenadering is een werkwijze om verschijnselen te bestuderen als een geheel met een onderlinge samenhang en een wisselwerking met de omgeving. De systeembenadering is een uitwerking van de algemene systeemtheorie, en is voor verschillende vakgebieden uitgewerkt. (Wikipedia)

2 In zachte projecten staat niet zozeer de methode van beheersing centraal, maar bepaalt de inzet van de competenties van de procesmanager of er sprake kan zijn van succes. Deze inzet is gericht op het motiveren, inspireren, richting geven en mensen op één lijn brengen. Dit wordt ook wel inspirerend en visionair leiderschap genoemd. Gesloten systeem Harde projecten (goed beheersbare projecten) Beheersing: geld, organisatie, kwaliteit, informatie en tijd (GOKIT) Eindtoestandsplanning, ook wel blueprintplanning genoemd Methode staat centraal (PRINCE2, projectmatig werken, systems management) Open systeem Zachte (complexe) projecten (minder goed beheersbare projecten) Beheersing: interactie met projectomgeving Procesplanning, scenarioplanning of incrementele planning Manager en zijn competenties staan centraal (procesmanagement, projectmatig creëren) Tabel 1 Bovenstaande context betekent dat daar waar voorheen een goede technische basis voldoende was om plannen ten behoeve van de inrichting te realiseren (de zogenaamde cultuurtechnische aanpak ), er nu veel meer aandacht gegeven dient te worden aan de communicatieve aspecten van de plannen. Naast technische kennis zijn vooral politieke, communicatieve en sociale competenties nodig. De expert die de beste oplossingen kan produceren voor bestaande problemen, voldoet niet meer. Er zijn veel meer partijen die belangen hebben bij het plan en die zich expert voelen (en vaak ook zijn). Al deze partijen willen meepraten en meedenken (en vaak ook meebeslissen) over de plannen die hun eigen leefomgeving beïnvloeden. De project- en procesmanager van nu moet in staat zijn over zijn eigen expertise heen te kijken en interactief te werken, waarbij de participatie van allerlei partijen op een goede wijze in het planproces wordt meegenomen. De participatie dient gemanaged te worden. 3 De competenties waar het leerproces van de masteropleiding zich op richt Leiding geven aan multidisciplinaire teams en workshops met zeer diverse deelnemers Hierbij horen vaardigheden als leidinggeven aan (met alle daarbij horende aspecten als delegeren, coachen, het voeren van een slechtnieuwsgesprek, facilitatietechnieken etc.), het uitvoeren en volbrengen van projecten en participatieve processen, in overeenstemming met de algemene principes in dit kader. Tegelijkertijd betekent dit ook het omgaan met onderhandelingen en conflicten. Samenwerken in multidisciplinaire teams, in projecten en processen Bij deze competentie draait het om het met anderen kunnen werken in een multidisciplinaire omgeving en het uitwisselen van informatie, ideeën en oplossingen met specialisten en niet-specialisten.

3 Mondeling en schriftelijk communiceren als leider, als deskundige en als facilitator Hierbij staat het kunnen identificeren en toepassen van effectieve (mondelinge en schriftelijke) communicatietechnieken en vaardigheden centraal, zowel met vakgenoten als met buitenstaanders. Evenals het kunnen organiseren en leiden van discussies en workshops, gerelateerd aan de (groene) ruimtelijke ordening. Daarnaast zijn competenties als zelfreflectie, zelfontwikkeling, het doen van onderzoek, innovatief zijn en het hebben van probleemoplossend vermogen van groot belang om de gebiedsontwikkelingsprocessen goed vorm te kunnen (blijven) geven. Daarbij is integraal denken en handelen eveneens belangrijk. In ons dichtbevolkte land zijn de problemen ook niet meer sectorgericht op te lossen. Oplossingen dienen integraler, duurzamer en op de lange termijn georiënteerd te zijn. Kortom: de expert moet over zijn technische horizon kunnen kijken, zowel inhoudelijk (aanliggende expertises dienen meegenomen te worden) als in de tijd (de effecten op lange termijn analyseren). 4 De doelgroep van de masteropleiding Project- en procesmanagement Een inhoudsdeskundige kan zijn carrière op minimaal twee manieren vormgeven: een technische senior expert worden of meer de richting van het project- en procesmanagement op. In de praktijk bestaan er voor de technisch expert allerlei bijscholingen. De opgedane kennis kan direct worden toegepast in de werkzaamheden van de expert. Ook op het gebied van management bestaan er allerlei kortlopende opleidingen. De ervaring leert echter dat kortlopende opleidingen, gericht op het leiden van complexe projecten, relatief weinig impact hebben, omdat het toepassen ervan in de praktijk niet gemakkelijk is (en vaak niet door collega s geaccepteerd wordt). De masteropleiding Project- en procesmanagement richt zich op gedegen experts die nadat zij een aantal jaar hun kennis hebben ingebracht - ontdekken meer te willen en te kunnen. Experts die inzien dat naast kennis ook communicatie, politieke gevoeligheid, visie, overzicht, leiderschap, integraliteit en strategisch en conceptueel denken van belang zijn. Oftewel: de masteropleiding richt zich op experts in de groene ruimte, die voldoende gemeenschappelijke achtergrond hebben om snel gezamenlijk de sprong naar het managen van participatie te maken. De casussen die door docenten en studenten worden aangedragen zijn allemaal afkomstig uit de groene leefomgeving. De nieuwe project- en procesmanager in het domein van de groene leefomgeving is dus in staat om over eigen grenzen heen te kijken, om te denken in projecten (het moet uiteindelijk immers wel gedaan worden) maar ook om procesmatig te werken (in grote inhoudelijke onzekerheid en met veel verschillende belangen). 5 De werkwijze van de masteropleiding Project- en procesmanagement De masteropleiding biedt experts in de groene ruimte de gelegenheid om nieuwe kennis en vaardigheden op te doen, maar ook om ermee te experimenteren in een veilige omgeving, om de integraliteit van de problematiek te ervaren en erover te communiceren met medestudenten. Naast het aanbieden van kennis en vaardigheden, besteedt de masteropleiding namelijk ruim aandacht aan het concreet toepassen ervan. Zowel tijdens de opleidingsdagen als in de managementgame: een levensecht project waarin alle opgedane kennis en vaardigheden onder intensieve coaching toegepast en uitgeprobeerd kunnen worden.

4 6 Het resultaat van het goed doorlopen van de masteropleiding Studenten die de masteropleiding met goed gevolg hebben doorlopen, zijn in staat hun kennis in te brengen in ingewikkelde projecten en processen, en deze projecten en processen te (bege)leiden vanuit het perspectief dat alleen inhoud niet genoeg is. Als expert is de project- en procesmanager in staat om technische problemen te identificeren en te evalueren, en met creatieve oplossingen te komen die in een breed sociaal en politiek perspectief passen. De expert is in staat om allerlei relevante kennis op het gebied van land-, water- en omgevingsmanagement te verzamelen, te interpreteren, te vertalen en te integreren. Als visionair manager is de project- en procesmanager in staat om de relatie tussen verschillende disciplines te zien en te benutten, en om vanuit een helder beeld over de onderliggende sociale en politieke processen projecten te managen en daarover te communiceren met allerlei (politieke, sociale, commerciële en administratieve) partijen. Samenvattend betekent dit dat de project- en procesmanager zich tijdens de masteropleiding op een aantal belangrijke aspecten heeft ontwikkeld: De mate van zelfstandigheid waarin hij/zij opereert (zowel op de inhoud als in het proces) het inbrengen/benutten van kennis en ervaring; De mate van complexiteit die hij/zij aan kan kan de project- en procesmanager zijn/haar rol goed vervullen in projecten met een complex en dynamisch karakter; De span of control die hij/zij aan kan (in aansturing van collega s en/of het aantal projecten waarin iemand een goede bijdrage kan leveren); De bijdrage aan het team m.b.t. het functioneren van het team en de teamvolwassenheid (proces bijdrage/tegenspraak/sfeer). Generieke ontwikkelmatrix Zelfstandigheid Complexiteit Span of control Beginnend project- en procesmanager Wordt aan de hand genomen door de collega s Kan goed functioneren in een eenvoudig project Kan zijn eigen werkveld of rol in een project (soms met hulp) managen Ervaren project- en procesmanager Neemt anderen mee en komt proactief met nieuwe ideeën / inzichten / voorstellen Kan goed functioneren in een project met een hoge mate van complexiteit, druk en aandacht Kan zijn eigen werkveld in relatie tot de andere rollen aansturen in complexe projecten en/of in meerdere projecten tegelijkertijd Teambijdrage Is in staat om de teamdynamiek te volgen Is een trekker van het teamproces positief kritisch

5 Master in deeltijd Project- en procesmanagement Modulen U bent een professional op het gebied van de groene leefomgeving en u wilt uw kennis verder ontwikkelen of u wilt uw vaardigheden op strategisch niveau aanscherpen. De kans is groot dat u met het lezen van deze folder de eerste stap hebt gezet. De volgende stap is het volgen van deze masteropleiding. Deze opleiding is uniek in zijn soort, want hij richt zich op persoonlijk functioneren in combinatie met beleidsmatig denken. Daarbij wordt techniek op het gebied van de groene leefomgeving gekoppeld aan project- en procesvaardigheden. En dat alles onder intensieve persoonlijke begeleiding. Deelnemers met een hbo-achtergrond volgen de opleiding veelal om een bredere visie op het vakgebied te ontwikkelen en een carrièrestap te maken. Wetenschappelijk geschoolde deelnemers zullen met name hun professionele vaardigheden willen verbeteren om hun invloed op projecten en processen te vergroten. Kortom, Van Hall Larenstein leidt u op tot een visionair manager. Professioneel project- en procesmanagement Strategie en visie Onderzoek en thesis De deeltijd Master Project- en procesmanagement bestaat uit drie onderdelen; Professioneel project- en procesmanagement, Strategie en visie en Onderzoek en thesis. Het totale programma is goed bevonden door de Nederlands-Vlaamse Accreditatie organisatie (NVAO). Na het behalen van de 3 modulen ontvangt u de Msc titel.

6 Module Professioneel project- en procesmanagement (PPP) In deze module (PPP) ontwikkelt u uw kennis en managementvaardigheden op het gebied van project- en proces management. Alle cursuselementen van de PPP benutten praktijkvoorbeelden op het gebied van landgebruik, integraal waterbeheer, ruimtelijke planvorming, tuin- en landschap en bos en natuur beheer. Na afronding van de PPP-module bent u in staat professioneel en efficiënte leiding te geven aan complexe projecten in de groene leefomgeving en effectief sturing te geven aan processen. Programma Voor meer informatie over het programma verwijzen wij u naar onze website Managementgame U krijgt de kans alle kennis en vaardigheden die u in de trainings sessies opdoet toe te passen in een managementgame. Hierin gaat u in team verband een strategisch advies geven aan een reële opdracht gever met een concreet strategisch probleem waarvoor draagvlak nodig is. U krijgt te maken met een levensechte, maar toch veilige situatie. Alle aspecten uit de opleiding zoals samenwerking, teambuilding en leiderschap en het inrichten van projecten en processen komen veelvuldig aan de orde. Persoonlijke coaching Tijdens de opleiding krijgt u individuele en zeer persoonlijke coaching om uw persoonlijke ontwikkeling concreet en gericht vorm te geven en te laten beklijven. Praktische informatie De module PPP beslaat gemiddeld zeven maanden. De trainingen vinden eens in de twee weken plaats bij Van Hall Larenstein, locatie Velp, op donderdag (dag én avond) en vrijdag. Gedurende de cursusperiode werkt u tweemaal één week aaneengesloten aan de managementgame. De totale studiebelasting is 440 uur, inclusief zelfstudie. Wouter Quist projectleider waterschap Scheldestromen Als projectleider van waterbeheerplanvormingsprojecten binnen waterschap Scheldestromen heeft de studie Professioneel Project- en proces management mij een spiegel voorgehouden. Wie ben ik en wat is mijn gedrag? Deze reflectie helpt mij stil te staan bij het uitvoeren van mijn functie. Met deze opleiding in mijn rugzak herken ik de effecten van mijn gedrag bij anderen en andersom leert het mij stilstaan bij het gedrag van anderen. Langzaamaan leer ik gaande weg hier op in te spelen. Het leuke van PPP vind ik dat heel veel facetten worden behandeld. Onderdelen waar ik zelf niet het belang van zou hebben ingeschat voor mijn werk blijken toch interessant en belangrijk te zijn.

7 Module Strategie en visie (S&V) Ramon O Bryan projectleider Stadsdeel Zuidoost Gemeente Amsterdam Net als alle managers, willen ook de managers op het gebied van projecten procesmanagement succesvol zijn. Een grote mate van zelfstandigheid, flexibiliteit en originaliteit is dan een eerste vereiste. Niet alleen in doen, maar vooral ook in denken. Hoe plaats je een problematiek binnen zijn maatschappelijke en politieke context? En hoe bepaal je vervolgens de strategie waarmee je je doelstellingen realiseert? Project- en procesmanagers moeten hun conceptuele vaardigheden daartoe constant inzetten. Dit is waar Strategie en visie (S&V) zich op richt: het vormen van een integrale en conceptuele visie op uw vakgebied. In deze module leert u niet alleen een strategische visie te ontwikkelen, maar deze ook zowel schriftelijk als mondeling effectief te verwoorden. Programma Voor meer informatie over het programma verwijzen wij u naar onze website Praktische informatie De module beslaat gemiddeld zeven maanden en bestaat uit 14 bijeen komsten. Deze vinden in principe eens in de twee weken (op vrijdag) plaats op Van Hall Larenstein, locatie Velp. Het overige deel bestaat uit zelfstudie. De totale studie belasting is 440 uur, inclusief zelfstudie. Tijdens een cursus met collega projectopzichters in Velp is mijn interesse gewekt voor dit opleidingstraject. In het eerste jaar heb ik veel gehad aan de ontwikkeling van mijn persoonlijke vaardigheden en het uitvoeren van een zeer leerzame management gameopdracht. In het tweede jaar ben ik veel meer gegroeid op het strategische en contextuele vlak. Met name de door de cursisten zelf georganiseerde seminars, waarbij je een goede kijk krijgt op verschillende organisaties, waren interessant. Prettig en leerzaam was de uitwisseling tussen de kleine groep cursisten, afkomstig uit diverse vakgebieden en uit verschillende delen van het land. Door deze samenstelling ben je buiten je eigen vakgebied bezig met actuele vraagstukken binnen land en water. Inmiddels mag ik mij, in een nieuwe functie als projectleider van het interne ingenieursbureau van Stadsdeel Zuidoost van Gemeente Amsterdam, buigen over een aantal fantastische projecten rondom de vernieuwing van de Bijlmermeer. Het grootste gewin van deze opleiding zit voor mij echter in mijn persoonlijke groei.

8 Module Onderzoek en thesis Het onderdeel Onderzoek en thesis kunt u alleen volgen indien u de modulen Professioneel project- en proces management en Strategie en visie met succes hebt afgerond. In dit individuele programma voert u een eigen onderzoek uit en legt het resultaat daarvan vast in een Masterthesis. U presenteert en verdedigt de thesis in een colloquium. Een uitdagend gedeelte, dat de bekroning vormt op de opleiding. Het onderwerp Uw afstudeeronderzoek heeft uiteraard betrekking op het vakgebied van de groene leefomgeving of op het management daarvan. Daarbij is het essentieel dat het onder zoek vernieuwende elementen voor de beroepspraktijk heeft en een toegepast karakter. Het onderwerp kiest u zelf en u bespreekt dit vervolgens met uw opdracht gever en docenten. Zowel de docenten als de opdrachtgever ondersteunen u tijdens uw onderzoek. De begeleiding vanuit de opleiding richt zich met name op de procesgang en de academische eisen. De inbreng van de opdrachtgever heeft met name betrekking op vakinhoudelijke zaken. Hoewel dit gedeelte een individueel traject is, kunnen ervaringen en pro blemen worden uitgewisseld tijdens intervisie bijeenkomsten met mede cursisten. Voor meer informatie over de thesis verwijzen wij u graag naar de website Toelating U hebt met succes de onderdelen Professioneel project- en proces management (PPP) en Strategie en visie (S&V) afgerond. Daarbij zijn met name de essays die u bij S&V hebt geschreven belangrijk. Voorafgaand aan het thesistraject vindt een studieadviesgesprek plaats met de docenten. Persoonlijke coaching Dit afsluitende deel van de opleiding is een individueel traject. De hoeveel heid studie-uren bedraagt minimaal 800. Dat betekent, dat u rekening moet houden met ongeveer een jaar (afhankelijk van de hoeveelheid tijd die u kunt investeren). Het thesis traject moet zijn afgerond binnen vijf jaar nadat u bent gestart met het eerste onderdeel van de Master. Bert Jan Pol Projectleider Noorderzijlvest In 2011 ben ik gestart met het thesis traject. De eerste fase was het schrijven van een thesisvoorstel. Hier begint het denkwerk, wat wordt mijn onderwerp? Wat wil ik hierin onderzoeken? Hoe past dit binnen het wetenschappelijk kader? Lezen, lezen en nog eens lezen, wat was er bekend over mijn onderwerp? Mijn onderzoek was een analyse en advies over het gezamenlijk realiseren van gebiedsdoelstellingen ten behoeve van integrale gebiedsontwikkeling dijkpark Garmerwolde. Met mijn begeleider heb ik vele gesprekken gevoerd over de wijze waarop het geheel vorm moest krijgen en voldoen aan de kaders. Het doorlopen van dit proces heeft mijn scope en de wijze waarop ik het zoeken naar oplossingen moet aanpakken sterk verbreed. In mijn dagelijkse werk als projectleider in de waterbeheersing ben ik blij dat ik deze Master heb afgerond en de vaardigheden dagelijks kan toepassen. Kortom, mijn rugzakje is verder gevuld met een enorm goed stuk gereedschap.

9 Dankzij de opleiding heb ik nu een nieuwe baan, op universitair niveau, een echte carrièremove dus! Kenmerken van de opleiding Het programma bevat veel onderdelen die gericht zijn op uw persoonlijke ontwikkeling en leiderschap. U ontwikkelt niet alleen uw kennis op het gebied van de groene leefomgeving maar ook managementvaardigheden, strategisch denken en visievorming. Van Hall Larenstein onderhoudt intensieve relaties met het werkveld, zodat alle onderdelen van de opleiding zo actueel zijn als de praktijk zelf! Uit enquêtes onder afgestudeerden blijkt dat het merendeel zeer tevreden is. De cursisten hebben via de opleiding een netwerk opgebouwd of uitgebreid en veel cursisten hebben de carrièrestap die zij ambieerden ook daadwerkelijk kunnen maken. Toelating U beschikt over een afgeronde hbo- of universitaire opleiding in de relevante vakgebieden van land-, water- en/of milieubeheer, bos- en natuurbeheer, tuin- en landschapsinrichting of civiele techniek. In bepaalde gevallen kunt u ook met een middelbare beroepsopleiding worden toegelaten. Verder heeft u minimaal drie jaar werkervaring binnen het vak- gebied. Toelating gebeurt altijd na een intakegesprek waarin uw vooropleiding en motivatie getoetst worden. Aanmelding en inschrijving De opleiding vindt uitsluitend door gang bij een deelname van minimaal acht personen. Via de website kunt u zich voor deze master aanmelden.

10 Welkom bij Van Hall Larenstein Van Hall Larenstein is een University of Applied Sciences. Wij leiden hoogwaardige, ambitieuze en innovatieve professionals op die bijdragen aan een duurzame wereld. Als University of Applied Sciences doen wij kwalitatief hoogwaardig praktijkgericht onderzoek, dat zowel ons onderwijs versterkt als onze positie als kennisinstelling. Als kennisinstelling leveren wij praktijkgerichte oplossingen voor vraagstukken uit het (internationale) bedrijfsleven en de maatschappij. En verzorgen wij, naast reguliere hbo-opleidingen, masteropleidingen, post-hbo-opleidingen, trainingen en cursussen voor zowel regionale, nationale als internationale studenten. Deze folder is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. De gegevens kunnen echter veranderen en daarom kunt u aan de informatie in de folder geen rechten ontlenen. Wie studeert in Velp, studeert in het mooiste leslokaal van Nederland: Kennislandgoed Larenstein. Hier vindt u meer dan de helft van de Nederlandse plantensoorten en veel diersoorten terug. Dit is het landgoed met de grootste biodiversiteit van Nederland. Een garantie voor een goed studieklimaat! Meer informatie Meer informatie over de Master kunt u inwinnen bij Trainingen & Cursussen. T: E: info.tc@hvhl.nl Inschrijven De algemene inschrijfvoorwaarden kunt u lezen op onze website Volg ons op: facebook.com/vhlhogeschool twitter.com/hogeschool_vhl youtube.com/user/vanhalllarenstein