Brabantse afvalbarometer, gegevens

Transcriptie

1 Provincie Noord-Brabant Brabantse afvalbarometer, gegevens Auteur Directie Ecologie Bureau Afval- en Grondstoffenbeheer Datum januari 2006

2

3 1. Samenvatting Inleiding Doelgroepenmonitoring Noord-Brabants afvalaanbod Monitoring doelgroepen Consumenten Verkeer en vervoer Landbouw Industrie Handel, diensten en overheid Bouw Energievoorziening Rioolwaterzuiveringen Openbare drink- en industriewatervoorziening Totaaloverzicht...39 REFERENTIES...43 Bijlage 1: Detailoverzicht door gemeenten ingezameld consumentenafval Bijlage 2: Doelgroep industrie, aantal vestigingen Nederland en Noord-Brabant Bijlage 3: Doelgroep industrie; detailoverzicht vrijkomend afval per SBI-klasse, inclusief het beheer Bijlage 4: Doelgroep HDO; detailoverzicht reinigingsdienstenafval Bijlage 5: Doelgroep Bouw; vaste puinbreekinstallaties in Noord-Brabant inclusief verwerkte hoeveelheden Bijlage 6: Totaaloverzicht doelgroepenmonitoring Nederland Bijlage 7: Totaaloverzicht doelgroepenmonitoring Noord-Brabant Bijlage 8: Totaaloverzicht; aandeel afvalaanbod van Noord-Brabant ten opzichte van geheel Nederland Provincie Noord-Brabant Pagina 3 Brabantse afvalbarometer

4 Provincie Noord-Brabant Pagina 4 Brabantse afvalbarometer

5 1. Samenvatting Deze Brabantse afvalbarometer, gegevens is geschreven met als doel inzicht te krijgen in het afval dat in Noord-Brabant ontstaat. Analoog aan de voor geheel Nederland gehanteerde monitoringsystematiek, is in dit rapport het afvalaanbod over negen doelgroepen uitgesplitst. De doelgroepen zijn zodanig gedefinieerd dat ze elkaar niet overlappen. Bovendien omvatten ze gezamenlijk alle activiteiten die leiden tot emissies van afvalstoffen. Dit rapport is het vervolg op de eerste Brabantse afvalbarometer, gegevens In vergelijking met het vorige rapport is over alle jaren de totale hoeveelheid vrijkomend afval aanzienlijk verhoogd. Op basis van nieuw verkregen inzichten is met name het aanbod bouw- en sloopafval (doelgroep bouw) en het aanbod binnen de doelgroep landbouw fors opgehoogd. Dit met terugwerkende kracht vanaf Voor geheel Nederland leiden deze inzichten tot een ophoging van de totale hoeveelheid vrijkomend afval van ruim 4 Megaton (Mton). Voor Noord-Brabant betekenen de correcties een ophoging van ruim 0,7 Mton (kton). In 2004 is in Noord-Brabant ruim 9,8 Mton afval geproduceerd. Op een totaal Nederlands afvalaanbod van 61,5 Mton is dit een aandeel van 16%. In 2004 is 82,5 procent van het Brabants afval gerecycled. In geheel Nederland is dit aandeel 80,8 procent. Vanaf 2001 zijn deze percentages nagenoeg niet veranderd. De in het Landelijk Afvalbeheerplan (LAP) geformuleerde doelstelling van 83 procent recycling in 2012 lijkt, zeker in Noord-Brabant, hiermee bijna gerealiseerd. Hierbij echter de belangrijke opmerking dat door de hiervoor geschetste nieuwe inzichten en de vanaf 2001 doorgevoerde correcties het aandeel hergebruik automatisch met circa 3 procent is verhoogd. Bij het opstellen van het LAP in 2001 is geen rekening gehouden met deze recente wijzigingen. Mét die kennis zou de doelstelling voor hergebruik in 2012 zijn gesteld op 86 procent. Een belangrijke doelstelling in het Landelijk afvalbeheerplan (LAP) is de versterking van de relatieve ontkoppeling tussen afvalaanbod en de economische groei. De werkelijke Brabantse ontwikkeling van de economie en het afvalaanbod in de periode leidt, gezien de relatief korte periode, tot de voorzichtige conclusie dat van een ontkoppeling kan worden gesproken. Waar de economie tussen 2001 en 2004 licht groeide met 0,3 procent, laat het afvalaanbod een daling met 3,9 procent zien (ontkoppeling 4,2 procent). In geheel Nederland was in deze periode de economische groei 1,6 procent en de daling van het afvalaanbod 2,3 procent (ontkoppeling 3,9 procent). Nu de economische groei lijkt toe te nemen is het de vraag of de komende jaren de ingezette ontkoppeling zich doorzet. Met andere woorden, blijft ook bij economische groei het afvalaanbod afnemen? De kwantitatief belangrijkste doelgroepen voor wat betreft afvalproductie zijn de doelgroepen bouw, industrie en consumenten. Hun aandeel was in 2004 respectievelijk kton (37%), kton (29%) en kton (14%). Ten opzichte van 2003 is in 2004 de hoeveelheid afval per burger in Brabant licht toegenomen. Van 572 naar 574 kg. In geheel Nederland was de toename een stuk forser; van Provincie Noord-Brabant Pagina 5 Brabantse afvalbarometer

6 544 naar 556 kg. De Brabantse burger produceert circa drie procent meer afval in vergelijking met het Nederlands gemiddelde. Een verklaring hiervoor is het groene karakter van Noord-Brabant, dat resulteert in grotere hoeveelheden GFT en grof tuinafval (+12 procent). Daarentegen is de hoeveelheid huishoudelijk restafval per Brabander lager dan het Nederlands gemiddelde (-12 procent). Het betere scheidingsgedrag van de Brabander, vooral in de fracties GFT, oud papier en karton, grof tuinafval en puin, resulteert in een hoger aandeel nuttige toepassing in Noord- Brabant in vergelijking met de rest van Nederland. Net als in de rest van Nederland blijft het scheidingsgedrag in de stedelijke gebieden een aandachtspunt. Ruim 1/3 e van het totale afvalaanbod uit Nederland en Noord-Brabant is afkomstig uit de doelgroep Bouw. Het aandeel nuttige toepassing is binnen deze doelgroep met 97 procent hoog te noemen. Dit percentage drukt echter slechts uit dat 97% van het totale bouw- en sloopafvalaanbod wordt bewerkt tot een secundaire bouwgrondstof (met name granulaten). Vanwege het verzadigen van de funderingsmarkt zijn daarnaast de groeiende voorraden granulaten bij de recyclingbedrijven een aandachtspunt. Gelet op de grote voorraden granulaten bij de recyclingbedrijven (2003 Nederland 7,9 Mton) ligt het percentage daadwerkelijk nuttig toegepast materiaal lager dan de gemelde 97%. Verder zegt dit cijfer niets over de wijze van nuttige toepassing. Gelet op de huidige marktsituatie vindt vaak laagwaardige toepassing van granulaten als ophoogmateriaal plaats. Een hoogwaardige inzet van granulaten en zandfracties in beton vindt slechts op heel kleine schaal plaats. Van het totale afvalaanbod werd in Noord-Brabant in 2004 ruim 11% verbrand. Het aandeel afval dat in 2004 gestort werd was 5%. Net als in de rest van Nederland is het aandeel verbranden stijgende en daalt het aandeel storten. Provincie Noord-Brabant Pagina 6 Brabantse afvalbarometer

7 2. Inleiding Op 3 maart 2003 is het Landelijk afvalbeheerplan (LAP) in werking getreden. In het LAP is het beleid vastgelegd voor het beheer van in principe alle afvalstoffen waarop de Wet milieubeheer van toepassing is. Bij de vaststelling van het LAP is tevens afgesproken dat de uitvoering voortdurend gemonitoord en geëvalueerd wordt. Deze tweede Brabantse afvalbarometer heeft betrekking op de situatie tot en met 31 december In die gevallen waar de exacte cijfers over 2004 nog niet bekend zijn, is geprognosticeerd op basis van de wel bekende gegevens, of op basis van voorgaande jaren. Verder zijn de gegevens uit 2004 vergeleken met de jaren 2001, 2002 en Ook zijn in dit rapport, in navolging tot het vorige, de Brabantse afvalcijfers vergeleken met het totale afvalbeeld in Nederland. Dit is mogelijk omdat dezelfde bronnen en systematiek is toegepast. Hierdoor wordt zichtbaar hoe, en in welke mate de provincie Noord-Brabant bijdraagt aan de in het LAP gestelde doelstellingen. Net als in het landelijke rapport is voor bepaling van de totale hoeveelheid afval gebruik gemaakt van de doelgroepenmonitoring. Voor deze negen, elkaar niet overlappende, doelgroepen is in hoofdstuk 4 aangegeven hoeveel afval in Noord-Brabant is vrijgekomen en hoe het afval beheerd wordt. Provincie Noord-Brabant Pagina 7 Brabantse afvalbarometer

8 Provincie Noord-Brabant Pagina 8 Brabantse afvalbarometer

9 3. Doelgroepenmonitoring Noord-Brabants afvalaanbod Inleiding Om inzicht te krijgen in het totale afvalaanbod is voortgebouwd op de bestaande structuur voor het vergaren van gegevens over afvalhoeveelheden. Deze structuur heeft het RIVM jaren gehanteerd ten behoeve van de Milieubalans, het Emissie en Afval Jaarrapport (van de VROM-Inspectie) en het Milieucompendium (CBS en RIVM). De gehanteerde doelgroepen zijn zodanig gedefinieerd dat ze elkaar niet overlappen. Ze omvatten gezamenlijk alle activiteiten die leiden tot emissies en afvalstoffen. Binnen de doelgroepenmonitoring worden de volgende doelgroepen onderscheiden: - Consumenten (zie paragraaf 4.1) - Verkeer en Vervoer (zie paragraaf 4.2) - Landbouw (zie paragraaf 4.3) - Industrie (zie paragraaf 4.4) - Handel, diensten en overheid (zie paragraaf 4.5) - Bouw (zie paragraaf 4.6) - Energievoorziening (zie paragraaf 4.7) - Rioolwaterzuiveringinrichtingen (zie paragraaf 4.8) - Openbare drink- en industriewatervoorziening (zie paragraaf 4.9) Naast de bovenstaande doelgroepen is er nog een tiende doelgroep: de bedrijven die actief zijn binnen het afvalbeheer. Om dubbeltellingen te voorkomen zijn de afvalstromen uit deze tiende doelgroep niet meegenomen in dit rapport. In zowel de landelijke als in onderliggende rapportage zijn de hoeveelheden afval weergegeven exclusief (verontreinigde) grond, baggerspecie en mest. Leeswijzer In hoofdstuk 4 begint elke paragraaf met een samenvatting van de hoeveelheid afval vanuit de bewuste doelgroep en het beheer daarvan. Hier is zowel het totale afvalaanbod in Nederland als het Brabantse deel aangegeven. In het vervolg van de paragraaf wordt deze tabel nader uitgewerkt en onderbouwd. Tenslotte zijn per doelgroep de opmerkelijkheden in een kader weergegeven. In hoofdstuk 5 is een totaaloverzicht gegeven voor alle doelgroepen. In de diverse bijlagen zijn op detailniveau een aantal doelgroepen nader uitgewerkt. Provincie Noord-Brabant Pagina 9 Brabantse afvalbarometer

10 Provincie Noord-Brabant Pagina 10 Brabantse afvalbarometer

11 4. Monitoring doelgroepen 4.1 Consumenten Tabel 4.1 Hoeveelheid vrijkomend afval (kton) inclusief het beheer uit de doelgroep consumenten Totaal Nuttige Verbranden Storten Lozen Totaal (45%) (41%) (14%) (48%) (41%) (11%) (51%) (41%) 519 (6%) 147 (2%) * (51%) (41%) 542 (6%) 181 (2%) Totaal Brabant (55%) 282 (21%) 335 (24%) (55%) 249 (18%) 371 (27%) (56%) 413 (30%) 166 (12%) 26 (2%) * 773 (56%) 414 (30%) 167 (12%) 27 (2%) Tussen haakjes weergegeven het aandeel in procenten van het jaartotaal. * voorlopige cijfers Figuur 4.2 Verwerking afval uit de doelgroep consumenten sinds kton Lozen Storten Verbranden Nuttige toepassing * Het afval uit deze doelgroep is in twee afvalstromen onderverdeeld; te weten huishoudelijk afval en grof huishoudelijk afval. De informatie over aandeel doelgroep consumenten deze afvalstromen is afkomstig van het CBS en haar t.o.v. totaal Brabants afvalaanbod jaarlijkse enquête Gemeentelijk afval onder 2004 gemeenten. In bijlage 1 is een gedetailleerd overzicht opgenomen van de door gemeenten ingezamelde hoeveelheden consumentenafval voor de periode 2001 tot en met In de bijlage is voor een aantal stromen een correctie 14,1% doorgevoerd. Dit om te voorkomen dat er dubbeltellingen ontstaan met andere doelgroepen. Deze stappen zijn in detail in de Monitoringsrapportages huishoudelijk afval, gegevens 2001 en 2002 (AOO 2003c, 2004b), beschreven. Samengevat betreft het de volgende correcties: - Een deel van het door gemeenten ingezameld verbouwingsafval is afkomstig van Provincie Noord-Brabant Pagina 11 Brabantse afvalbarometer

12 professionele activiteiten (aannemingsbedrijven), en is dus in feite bouw- en sloopafval. In de vorige rapportage, de Brabantse afvalbarometer gegevens , is er van uitgegaan dat de helft van de totale stroom niet-huishoudelijk is. Echter, uit de laatste CBS-enquête is gebleken dat dit aandeel niet meer dan 15% is. Deze correctie is nu ook voor de jaren 2001 en 2002 doorgevoerd. - Een deel van de inzameling van wit- en bruingoed gaat voor een groot deel buiten het zicht van de gemeenten om en is daarmee niet in de CBS-cijfers verwerkt. - In de CBS- enquête wordt ook het achteraf scheiden als aparte bewerking gezien. Scheiden achteraf is een tussenbewerking om het afval te bewerken voor nuttige toepassing, verbranden en storten. De hoeveelheden die met scheiden achteraf gemoeid zijn, zijn over deze drie categorieën verdeeld. In de tabellen 4.3 en 4.4 is voor de jaren 2001 tot en met 2004 de hoeveelheid huishoudelijk en grof huishoudelijk afval weergegeven, inclusief het beheer ervan. Tabel 4.3 Hoeveelheid huishoudelijk afval (kton), inclusief het beheer Totaal Nederland Nuttige toepassing Verbranden Storten Lozen Totaal (42%) (44%) 947 (14%) (43%) (46%) 720 (11%) (45%) (47%) 423 (6%) 125 (2%) * (45%) (47%) 415 (6%) 138 (2%) Totaal Brabant (49%) 235 (24%) 266 (27%) (49%) 203 (21%) 293 (30%) (50%) 361 (37%) 108 (11%) 19 (2%) * 492 (49%) 390 (38%) 108 (11%) 20 (2%) Tussen haakjes weergegeven het aandeel in procenten van het jaartotaal. * voorlopige cijfers Tabel 4.4 Hoeveelheid grof huishoudelijk afval (kton), inclusief het beheer Totaal Nuttige Verbranden Storten Lozen Totaal Nederland toepassing (54%) 618 (33%) 252 (13%) (64%) 451 (22%) 285(14%) (72%) 459 (22%) 96 (5%) 22 (1%) * (70%) 458 (22%) 130 (6%) 43 (2%) Totaal Brabant (68%) 47 (13%) 69 (19%) (69%) 46 (12%) 78 (19%) (71%) 52 (13%) 58 (14%) 7 (2%) * 281 (76%) 24 (6%) 59 (16%) 7 (2%) 371 Tussen haakjes weergegeven het aandeel in procenten van het jaartotaal. * voorlopige cijfers Provincie Noord-Brabant Pagina 12 Brabantse afvalbarometer

13 In voorgaande tabellen valt het op dat in Noord-Brabant, in vergelijking met het Nederlands totaalbeeld, meer consumentenafval nuttig toegepast wordt. Ook is het aandeel storten in Noord-Brabant aanzienlijk hoger dan in de rest van Nederland. De nu toegepaste correctie op de hoeveelheid bouw- en sloopafval heeft in relatie met de vorige rapportage het effect dat de totale hoeveelheid grof huishoudelijk afval, alsmede het percentage hergebruik, aanzienlijk is gestegen. Tabel 4.5 kg. per inwoner afval van consumenten huishoudelijk afval grof huishoudelijk afval * voorlopige cijfers Hoeveelheid consumentenafval per inwoner (kg) Nederland Brabant Nederland Brabant Nederland Brabant Nederland Brabant * Uit tabel 4.5 blijkt dat in vergelijking met het totaal Nederlands gemiddelde, de Brabantse burgers meer afval produceren. Dit verschil is in 2004 wel kleiner dan in voorgaande jaren. Overigens blijkt uit bijlage 1, door omrekening van de totale vrachten naar het geproduceerd afval per inwoner, dat de Brabanders een beter scheidingsgedrag vertonen. Dit komt met name tot uiting in de fracties GFT (Brabant 99 kg/inw, Ned. 87 kg/inw.), oud papier en karton (Brabant 71 kg/inw, Ned. 62 kg/inw.), grof tuinafval (Brabant 35 kg/inw, Ned. 25 kg/inw.) en puin (Brabant 36 kg/inw, Ned. 27 kg/inw.). In het Landelijk Afvalbeheer Plan (LAP) zijn doelstellingen opgenomen voor het hergebruik van huishoudelijk afval. Deze doelstellingen zijn gedifferentieerd naar stedelijkheidsklasse. In Brabant hebben we 6 gemeenten met stedelijkheidsklasse 2 (de grote gemeenten). Deze gemeenten moeten volgens het LAP een scheidingspercentage van 53 % behalen in Gemeenten met stedelijkheidsklasse 3, dat zijn 13 gemeenten in Brabant, moeten een scheidingspercentage van 56 % halen. De kleine gemeenten met stedelijkheidsklasse 4 en 5, in totaal 49 gemeenten, moeten een scheidingspercentage behalen van 60%. In grafiek 4.6 is te zien dat 93% van de kleinste gemeenten met stedelijkheidsklasse 5 deze doelstelling uit het LAP al hebben bereikt. Met het groter worden van de gemeenten neemt het percentage dat de doelstellingen uit het LAP al heeft bereikt af. Provincie Noord-Brabant Pagina 13 Brabantse afvalbarometer

14 Grafiek 4.6 Door Brabantse gemeenten bereikte doelstelling bronscheiding huishoudelijk afval Stedelijkheidsklasse 5 (15 gemeenten) 93 Stedelijkheidsklasse 4 (34 gemeenten) 76 Stedelijkheidsklasse 3 (13 gemeenen) 69 Stedelijkheidsklasse 2 (6 gemeenten) Een doelstelling van het LAP is ontkoppeling van het afvalaanbod met de economische ontwikkeling te realiseren. In figuur 4.7 is de groei van het consumentenafval in Noord- Brabant en de economische ontwikkeling in Noord-Brabant weergegeven. % Grafiek 4.7 Ontwikkeling afvalaanbod van Noord-Brabantse consumenten en economische groei Noord-Brabant Ontwikkeling consumentenafval Noord-Brabant % Economische ontwikkeling Noord- Brabant (Bron: ETIN, CBS) In bovenstaande grafiek is te zien dat in Noord-Brabant vanaf 1999 een ontkoppeling plaatsvindt. In 2002 is een lichte stijging van het Brabantse afvalaanbod zichtbaar. Deze wordt voor een groot deel veroorzaakt door een toename in de componenten grof tuinafval en puin. In 2004 wordt de ontkoppelingstrend van 1999 tot 2003 voortgezet. Provincie Noord-Brabant Pagina 14 Brabantse afvalbarometer

15 Grafiek 4.8 Ontwikkeling afvalaanbod van Nederlandse consumenten en economische groei Nederland O ntwikkeling consumentenafval Nederland % Economische ontwikkeling Nederland (Bron: ETIN, CBS) In grafiek 4.8 is te zien dat de ontkoppeling van het Nederlands afvalaanbod van consumenten sterk overeenkomt met de ontkoppeling in Noord-Brabant. De ontkoppeling in geheel Nederland (5,4%) is echter minder sterk dan in Noord-Brabant (8,3%). Opmerkelijkheden: fgf - Ten opzichte van 2003 is de hoeveelheid afval per burger in Brabant licht toegenomen. Van 572 naar 574 kg. In geheel Nederland was de toename een stuk forser; van 544 naar 556 kg. - de Brabantse burger produceert circa drie procent meer afval in vergelijking met het Nederlands gemiddelde. Het groene karakter van Noord-Brabant komt met name terug in de hergebruikstromen GFT en grof tuinafval (+12 procent). Daarentegen is de hoeveelheid huishoudelijk restafval per Brabander lager dan het Nederlands gemiddelde (-12 procent). - het betere scheidingsgedrag van de Brabander, vooral in de fracties GFT, oud papier en karton, grof tuinafval en puin, resulteert in een hoger aandeel nuttige toepassing in Noord-Brabant in vergelijking met de rest van Nederland. - net als in de rest van Nederland blijft het scheidingsgedrag in de stedelijke gebieden een aandachtspunt. - vanaf 1999 is sprake van een minimale ontkoppeling van het afvalaanbod van consumenten in relatie met de economische ontwikkeling. In Noord-Brabant zet deze ontkoppeling iets sterker door dan in de rest van Nederland. - de hoeveelheid bouw- en sloopafval afkomstig van particulieren is ten opzichte van de vorige rapportage gecorrigeerd. Dit resulteert, ook voor de voorgaande jaren, in een grotere stroom consumentenafval. - in vergelijking met de rest van Nederland wordt in Noord-Brabant meer consumentenafval gestort en minder verbrand. Dit omdat in Zuid-Nederland in de betrokken jaren sprake was van een tekort aan verbrandingscapaciteit. Vanaf 2003 is een fors aandeel brandbaar (bedrijfs)afval naar het buitenland geëxporteerd. Hierdoor kwam capaciteit vrij in de Zuid-Nederlandse verbrandingsinstallaties. Als gevolg hiervan is vanaf 2003 het aandeel Brabants brandbaar consumentenafval gestegen en het gestort aandeel fors gedaald. Provincie Noord-Brabant Pagina 15 Brabantse afvalbarometer

16 Provincie Noord-Brabant Pagina 16 Brabantse afvalbarometer

17 4.2 Verkeer en vervoer Tabel 4.9 Hoeveelheid afval (kton) inclusief beheer uit de doelgroep verkeer en vervoer Totaal Nuttige Verbranden Storten Lozen Totaal (92%) 20 (3%) 43 (5%) (51%) 13 (2%) 48 (6%) 332 (41%) (53%) 11 (1%) 49 (7%) 295 (39%) * 377 (54%) 10 (1%) 46 (7%) 264 (38%) 697 Totaal Brabant (91%) 1 (1%) 10 (8%) (47%) 2 (1%) 6 (4%) 72 (48%) (49%) 2(1%) 9 (6%) 61 (44%) * 68 (54%) 2 (2%) 9 (7%) 46 (37%) 125 Tussen haakjes weergegeven het aandeel in procenten van het jaartotaal. * voorlopige cijfers Figuur 4.10 Verwerking afval uit de doelgroep verkeer en vervoer sinds kton Lozen Storten Verbranden Nuttige toepassing Onder de doelgroep verkeer en vervoer vallen de afvalstromen autowrakken, autobanden, scheepvaartafvalstoffen en gevaarlijk afval uit de transportsector. aandeel doelgroep Verkeer en Vervoer Autowrakken t.o.v. totaal Brabants afvalaanbod 2004 De hoeveelheid autowrakken wordt berekend door het CBS. Het CBS baseert zich op cijfers van de Rijksdienst voor het Wegverkeer. In tabel 4.11 is voor de jaren 2001 tot en met 2004 de massa aangegeven van de gedemonteerde wrakken als ook het beheer 1,3% ervan. Nuttige toepassing is daarbij een samenvoeging van het hergebruiken van de metalen, materiaalhergebruik voor een aantal gedemonteerde materialen en het toepassen als brandstof. Provincie Noord-Brabant Pagina 17 Brabantse afvalbarometer

18 Tabel 4.11 Hoeveelheid afval (kton) uit de doelgroep autowrakken Totaal Nuttige Verbranden Storten Lozen Totaal (86%) 0 43 (14%) (86%) 0 42 (14%) (86%) 0 41 (14%) * 244 (86%) 0 39 (14%) Totaal Brabant (81%) 0 10 (19%) (90%) 0 5 (10%) (85%) 0 8 (15%) * 44 (85%) 0 8 (15%) 0 52 Tussen haakjes weergegeven het aandeel in procenten van het jaartotaal. * voorlopige cijfers Brabantse autodemontagebedrijven verwerkten in 2004 ruim autowrakken. Op een Nederlands totaal van circa is dit een aandeel van 17,8 procent. Autobanden Voor de berekening van het aantal autobanden dat in Nederland vrijkomt, is gebruik gemaakt van gegevens verstrekt door de Vereniging Band en Milieu (BEM) en het RIVM. Het aandeel van Noord-Brabant is vervolgens berekend aan de hand van de Brabant-Nederland verhouding voor wat betreft het aantal gedemonteerde wrakken én het aantal met de auto gereden kilometers. Voor het beheer van de autobanden is afgegaan op gegevens van de BEM. Volgens de BEM worden 63% van de banden weer als banden hergebruikt (bijv. door een tweede gebruik na export of loopvlakvernieuwing). De overige 37% van de banden worden verwerkt in cementovens. Hiermee wordt dus aangenomen dat alle banden nuttig toegepast worden. Tabel 4.12 Hoeveelheid afval (kton) uit de doelgroep autobanden Totaal Nuttige Verbranden Storten Lozen Totaal (100%) (100%) (100%) * 104 (100%) Totaal Brabant (100%) (100%) (100%) * 19 (100%) Tussen haakjes weergegeven het aandeel in procenten van het jaartotaal. * voorlopige cijfers Provincie Noord-Brabant Pagina 18 Brabantse afvalbarometer

19 Scheepvaartafvalstoffen De bron voor deze gegevens is het Landelijk Meldpunt Afvalstoffen (LMA). Het betreft gevaarlijk afval afkomstig van Nederlandse en buitenlandse schepen die hun afval in Nederland afgeven. Jaarlijks rapporteert het LMA de provincie Noord-Brabant over de in Noord-Brabant vrijgekomen scheepvaartafvalstoffen. Tabel 4.13 Hoeveelheid scheepvaartafvalstoffen (kton) Totaal Nuttige Verbranden Storten Lozen Totaal (95%) 20 (5%) (12%) 2 (1%) (87%) (10%) 7 (2%) (88%) * 28 (10%) 6 (2%) (88%) 287 Totaal Brabant (98%) 1 (2%) (11%) 1 (1%) 0 70 (88%) (9%) 1 (1%) 0 59 (90%) (11%) 1 (1%) 0 44 (88%) 50 Tussen haakjes weergegeven het aandeel in procenten van het jaartotaal. * voorlopige cijfers Ruim 95 procent van de ingezamelde hoeveelheid scheepvaartafvalstoffen ondergaat een fysisch/chemische bewerking. De hierbij afgescheiden olie wordt nuttig toegepast (als brandstof) of als gevaarlijk afval verbrand. De afgescheiden chemicaliën worden als gevaarlijk afval verbrand en de afgescheiden waterfractie wordt na verdere zuivering geloosd. Tot en met 2001 werd dit lozen gezien als nuttige toepassing. Vanaf 2002 wordt dit lozen apart opgenomen als vorm van afvalbeheer en niet meer als nuttige toepassing gekarakteriseerd. De hoeveelheid scheepvaartafvalstoffen in Noord-Brabant is na de piek in 2002 weer terug op het niveau van In 2004 bestond het scheepvaartafval voornamelijk uit waswater/chemicaliën (46 kton) en waswater/olie (3 kton). Verwerking van deze afvalstromen vindt voornamelijk plaats bij Afvalstoffen Terminal Moerdijk B.V. Gevaarlijk afval uit de transportsector Met transportsector wordt hier bedoeld het vervoer over land en lucht. In de vorige rapportage is deze deelstroom niet in de rapportage apart meegenomen. De landelijke gegevens zijn gebaseerd op een rapportage van het Landelijk Meldpunt Afvalstoffen (LMA). Voor de eerste keer is gerapporteerd over het jaar Gezien de relatief geringe omvang en onduidelijkheid over de situatie de jaren ervoor is besloten om niet met terugwerkende kracht te corrigeren. De Brabantse hoeveelheid is ingeschat op basis van de aanname dat 15% van de Nederlandse hoeveelheid uit Noord-Brabant afkomstig is. Provincie Noord-Brabant Pagina 19 Brabantse afvalbarometer

20 Tabel 4.14 Hoeveelheid gevaarlijk afval uit de transportsector (kton) Totaal Nuttige Verbranden Storten Lozen Totaal * Totaal Brabant * *voorlopige cijfers Opmerkelijkheden: - het totale afvalaanbod uit de doelgroep Verkeer en vervoer is voor geheel Nederland sinds 2001 met bijna 14 procent gedaald. - het Brabantse afvalaanbod in deze doelgroep is in dezelfde periode, na een forse stijging in 2002, weer terug op het niveau van De stroom scheepvaartafvalstoffen is hier debet aan. - de hoeveelheid nuttige toepassing is met ingang van 2002 sterk gereduceerd. Het lozen van de gezuiverde waterfractie bij de bewerking van scheepvaartafvalstoffen wordt vanaf dit jaar niet meer gezien als nuttige toepassing, maar als aparte vorm van afvalbeheer. Provincie Noord-Brabant Pagina 20 Brabantse afvalbarometer

21 4.3 Landbouw Tabel 4.15 Hoeveelheid afval inclusief beheer uit de doelgroep landbouw (kton) Totaal Nuttige Verbranden Storten Lozen Totaal (96%) 86 (3%) 9 (1%) (99%) 16 (1%) (97%) 66 (3%) * 2.274(97%) Totaal Brabant (96%) 16 (3%) 3 (1%) (99%) 4 (1%) (98%) 9 (2%) * 461 (98%) 7 (2%) Tussen haakjes weergegeven het aandeel in procenten van het jaartotaal. * 2004 voorlopige cijfers Figuur 4.16 Verwerking afval uit de doelgroep landbouw sinds 2001 kton * Storten Verbranden Nuttige toepassing De tot en met 2003 gehanteerde monitoring van de sector landbouw is nagenoeg volledig gebaseerd op een gedateerd onderzoek van het Landbouw Economisch Instituut (LEI) uit In het kader van het invoeren van de EG-verordening betreffende aandeel doelgroep Landbouw t.o.v. totaal Brabants afvalaanbod 2004 afvalstoffenstatistiek heeft Nederland, via het CBS, in 2004 meegewerkt aan een pilotstudie. Doel hiervan was het ontwikkelen van een methodiek om afval uit de landbouw goed in kaart te brengen. De CBS-gegevens zijn in dit rapport opgenomen. Uitgangspunt in de nieuwe monitoring is dat 4,8% groenafval, dat na het oogsten op het land blijft liggen, niet als afval wordt aangemerkt. Zo ook hout dat na dunningoperaties en aftoppen achterblijft in bossen. Resultaat van de uitgevoerde pilot is dat de totale hoeveelheid Provincie Noord-Brabant Pagina 21 Brabantse afvalbarometer

22 afval uit de landbouwsector met terugwerkende kracht aanzienlijk is opgehoogd. Belangrijkste aanpassing is het meenemen van een hoeveelheid stro, afkomstig van peulvruchten, graszaad en graan. Per gewas heeft het LEI een inschatting gemaakt van de hoeveelheid stro dat uiteindelijk ondergeploegd wordt, en dus niet als afval vrijkomt. Voor het beheer van het stro is aangenomen dat dit volledig nuttig toegepast wordt. Gebleken is dat in Noord-Brabant jaarlijks bijna 120 kton stro als afval vrijkomt. In tabel 4.17 is voor de betreffende variabelen aangegeven hoe deze zich tussen 2001 en 2004 hebben ontwikkeld. Tevens is het basisonderzoeksjaar 1997 weergegeven. Tabel 4.17 Ontwikkeling omvang verklarende variabelen (1997, ) A. areaal Aandeel Brabant t.o.v. champignonteelt Nederland Noord-Brabant Nederland (m2) ,2% ,8% ,1% ,6% 2004* ,1% B. areaal glastuinbouw (m2) Nederland Noord-Brabant Aandeel Brabant t.o.v. Nederland ,3% ,4% ,9% ,1% 2004* ,0% C. areaal open tuinbouw (are) ,7% ,6% ,8% ,6% 2004* ,7% D. omvang rundveestapel (stuks) ,5% ,4% ,0% ,0% 2004* ,9% Areaal appel- en perenbomen (m2) ,5% ,2% ,3% ,2% 2004* ,2% In tabel 4.18 is voor Noord-Brabant de ontwikkeling van de aangegeven verschillende deelstromen weergegeven voor de jaren 1997 en 2001 tot en met Vanuit de hoeveelheid afval in 1997 en de jaarlijkse indexcijfers aan de hand van tabel 4.16 zijn de hoeveelheden voor 2001 tot en met 2004 bepaald. Tussen haakjes is de verwijzing gemaakt naar de variabelen uit tabel Provincie Noord-Brabant Pagina 22 Brabantse afvalbarometer

23 Tabel 4.18 Brabant Ontwikkeling omvang afval (kton) uit de landbouw in Noord- (1997, ) Champignonmest (A) Champignonvoetjes (A) Kunststofafval (D) Afval bloembollenteelt (C) Plantenresten glastuinbouw (B) Steenwolmatten/substraat (B) Takhout (C) Overig organisch Heideplagsel Wegbermmaaisel Overig afval (met name 'besmet' f l) Stro Verpakkingen (kunststof en Als gevaarlijk i ) afval gemengd f l Gemengd afval uit de visserij TOTAAL (*) aanname Brabants deel is 15% Veruit de grootste fractie landbouwafval (52% in 2004) in Noord-Brabant is afkomstig uit de champignonteelt. Ruim 1/3 e van de totale Nederlandse champignonteelt is geconcentreerd in Brabant Zuid-Oost. De champignonmest, ook wel champost genoemd, wordt na de champignonoogst ingezameld door voornamelijk handelaren. De kalkrijke champost wordt vervolgens als bodemverbeteraar en meststof in de land- en tuinbouw afgezet. Opmerkelijkheden: - ten opzichte van de vorige Brabantse afvalbarometer is de hoeveelheid afval uit de doelgroep landbouw met ruim 100 kton gestegen. Reden hiervan is het nu meenemen van de afvalstroom stro. - het percentage nuttige toepassing is met 98 procent zeer hoog en stabiel. - in Noord-Brabant is de fractie champignonmest met een aandeel van circa 52 procent aanzienlijk te noemen. Landelijk is dit aandeel 26 procent. Provincie Noord-Brabant Pagina 23 Brabantse afvalbarometer

24 Provincie Noord-Brabant Pagina 24 Brabantse afvalbarometer

25 4.4 Industrie Tabel 4.19 Hoeveelheid afval inclusief beheer uit de doelgroep industrie (kton) Totaal Nuttige Verbranden Storten Lozen Totaal (86%) (8%) (6%) (84%) (10%) 911 (5%) 176 (1%) (84%) (10%) 888 (5%) 151 (1%) * (84%) (10%) 873 (5%) 148 (1%) Totaal Brabant (89%) 107 (4%) 226 (7%) (90%) 150 (5%) 107 (4%) 21 (1%) (88%) 195 (7%) 127 (4%) 18 (1%) * (88%) 193 (7%) 124 (4%) 18 (1%) Tussen haakjes weergegeven het aandeel in procenten van het jaartotaal. * 2004 betreft een voorlopige opgave Figuur 4.20 Verwerking afval uit de doelgroep industrie sinds 2001, kton Lozen Storten Verbranden Nuttige toepassing * Industrieel afval omvat afval dat vrijkomt bij Aandeel doelgroep Industrie t.o.v. totaal alle bedrijven die behoren tot de SBI-klasses Brabants afvalaanbod tot en met 36 (SBI- 93). De gegevens zijn gebaseerd op bedrijfsafvalstoffen-enquêtes die het CBS tweejaarlijks (even jaren) houdt bij bedrijven met 10 of meer werknemers. Voor de oneven jaren wordt een indexering 29% toegepast op basis van de productieontwikkelingen per klasse. Het CBS genereert voor deze sector alleen landelijke cijfers. Om representatieve gegevens voor Noord-Brabant te geven, is per SBI-klasse het aandeel Brabantse bedrijven bekeken. Vervolgens is per SBI-klasse het afvalaandeel berekend. In bijlage 2 is het aantal bedrijven per SBI-klasse weergegeven. Provincie Noord-Brabant Pagina 25 Brabantse afvalbarometer

26 In bijlage 3 is een gedetailleerd overzicht opgenomen van het vrijkomend niet-gevaarlijk afval per SBI-klasse, inclusief het beheer daarvan. Aan de hand van de LMA-meldgegevens is ook de fractie industrieel gevaarlijk afval apart opgenomen. Figuur 4.20 laat zien dat sinds 2002 de hoeveelheid industrieel afval niet verder daalt. In eerdere jaren, van 1998 tot 2001 werd wel een aanzienlijke reductie gerealiseerd.. Opmerkelijkheden: - landelijk is het afvalaanbod uit de doelgroep Industrie sinds 2001bijna 9 procent gedaald. In Noord-Brabant is de daling minder sterk, circa 5%. - in Noord-Brabant wordt circa 88 procent van het afvalaanbod nuttig toegepast. Landelijk is het aandeel nuttige toepassing 84 procent. - ruim 51% van het afvalaanbod is afkomstig van het vervaardigen van voedingsmiddelen en dranken. Van deze deelstroom wordt 91 procent nuttig toegepast. Provincie Noord-Brabant Pagina 26 Brabantse afvalbarometer

27 4.5 Handel, diensten en overheid Tabel 4.21 Hoeveelheid afval inclusief het beheer uit de doelgroep handel, diensten en overheid (kton) Nuttige Totaal Nederland Verbranden Storten Lozen Totaal toepassing (53%) 897 (18%) (27%) 110 (2%) (53%) (30%) 805 (16%) 82 (1%) (53%) (33%) 556 (11%) 117 (3%) * (54%) (33%) 555 (11%) 116 (2%) Totaal Brabant (53%) 122 (15%) 231 (29%) 17 (3%) (57%) 216 (27%) 117 (15%) 12 (1%) (55%) 237 (31%) 95 (12%) 17 (2%) * 409 (55%) 235 (31%) 93 (12%) 17 (2%) 754 Tussen haakjes weergegeven het aandeel in procenten van het jaartotaal. * 2004 voorlopige cijfers Figuur 4.22 Verwerking afval uit de doelgroep handel, diensten en overheid sinds 2001, kton * Lozen Storten Verbranden Nuttige toepassing De doelgroep handel, diensten en overheid (HDO) omvat het (niet-gevaarlijk) bedrijfsafval uit de kantoor-, winkel- en dienstensector (KWD-afval), het reinigingsdienstenafval (ofwel afval van onderhoud van openbare ruimten), veilingafval en het gevaarlijk afval dat bij deze activiteiten vrijkomt. Aandeel doelgroep HDO t.o.v. totaal Brabants afvalaanbod % KWD-afval Sinds 1992 wordt de landelijke afvalproductie binnen de KWD-sector jaarlijks door middel van een telefonische enquête bij ongeveer bedrijven geïnventariseerd. Dit onderzoek Provincie Noord-Brabant Pagina 27 Brabantse afvalbarometer

28 wordt uitgevoerd in opdracht van SVM-PACT in het kader van de monitoring van het Convenant Verpakkingen. Tabel 4.23 Hoeveelheid bedrijfsafval inclusief het beheer uit de KWD-sector (kton) Totaal Nederland Nuttige toepassing Verbranden Storten Lozen Totaal (45%) 756 (22%) (33%) (45%) (39%) 547 (16%) (47%) (42%) 324 (10%) 35 (1%) * (47%) (42%) 322 (10%) 34 (1%) Totaal Brabant (45%) 112 (22%) 168 (33%) (45%) 199 (39%) 81 (16%) (47%) 215 (42%) 48 (10%) 5 (1%) * 238 (47%) 214 (42%) 48 (10%) 5 (1%) 505 Tussen haakjes weergegeven het aandeel in procenten van het jaartotaal. * 2004 voorlopige cijfers In bovenstaande tabel is het aandeel van Noord-Brabant berekend aan de hand van het percentage detailhandelvestigingen ten opzichte van Nederland (bron CBS). Over de toetsjaren is dit aandeel 14,8%. Reinigingsdienstenafval Gegevens over reinigingsdienstenafval zijn afkomstig van het CBS, via haar enquête gemeentelijk afval. Op basis van deze gegevens is het CBS in staat om deze afvalstroom, verdeeld in de fracties veegafval, marktafval, plantsoen/groenafval, evenementenafval, drijfafval en riool-kolkafval gedetailleerd te bewerken. Tabel 4.24 Hoeveelheid reinigingsdienstenafval inclusief het beheer (kton) Totaal Nederland Nuttige Verbranden Storten Lozen Totaal toepassing (74%) 106 (10%) 174 (16%) (75%) 101 (9%) 193 (16%) (72%) 115 (11%) 189 (17%) * 798 (72%) 116 (11%) %) Totaal Brabant (73%) 8 (3%) 49 (23%) (84%) 9 (4%) 28 (12%) (74%) 13 (6%) 43 (20%) * 152 (74%) 12 (6%) 41 (20%) 205 Tussen haakjes weergegeven het aandeel in procenten van het jaartotaal. * 2004 voorlopige cijfers In 2002 is een opmerkelijke stijging in het totale aanbod te zien. Deze wordt veroorzaakt door een toename van de fractie groenafval. In bijlage 4 is een gedetailleerd overzicht van de afzonderlijke fracties binnen het reinigingsdienstenafval weergegeven. Provincie Noord-Brabant Pagina 28 Brabantse afvalbarometer

29 Veilingafval Er is gedateerde informatie beschikbaar over de hoeveelheid veilingafval. Door het Landbouw Economisch Instituut is in 1989 onderzoek gedaan. In 1995 is door het RIVM een actualisatie uitgevoerd. Sindsdien wordt de hoeveelheid afval en het beheer geschat op basis van de verwachte ontwikkelingen. Tabel 4.25 Hoeveelheid veilingafval inclusief het beheer (kton) Totaal Nederland Nuttige Verbranden Storten Lozen Totaal toepassing Totaal Brabant De Brabantse fractie veilingafval is berekend op basis van het aantal veilingen. Sinds 2002 is in Noord-Brabant geen veiling meer aanwezig. Gevaarlijk afval uit de HDO-sector Gegevens over deze fractie zijn afkomstig van het LMA. Een onderzoek uit 2002 beschrijft de situatie over Op basis van productieontwikkelingen is een vertaling naar o.a gemaakt. Naar aanleiding van het laatste LMA-onderzoek uit 2002 zijn ook de jaarcijfers voor 2003 en 2004 berekend. Tabel 4.26 Hoeveelheid gevaarlijk afval uit de HDO-sector inclusief het beheer (kton) Totaal Nederland Nuttige toepassing Verbranden Storten Lozen Totaal (46%) 15 (4%) 60 (18%) 110 (32%) (47%) 51 (15%) 50 (14%) 82 (24%) (42%) 58 (20%) 28 (10%) 82 (28%) * 124 (42%) 58 (20%) 28 (10%) 82 (28%) 292 Totaal Brabant (43%) 1 (2%) 13 (24%) 17 (31%) (47%) 8 (15%) 8 (15%) 12 (23%) (43%) 9 (20%) 4 (9%) 12 (28%) * 19 (43%) 9 (20%) 4 (9%) 12 (28%) 44 Tussen haakjes weergegeven het aandeel in procenten van het jaartotaal. * 2004 voorlopige cijfers De Brabantse fractie is bepaald op basis van het gemiddelde aandeel afval van het totaal Nederlands afval (15%). Provincie Noord-Brabant Pagina 29 Brabantse afvalbarometer

30 Opmerkelijkheden: - zowel in Noord-Brabant (min 4 procent) als in geheel Nederland (min 2 procent) is het afvalaanbod uit de doelgroep HDO sinds 2001 licht gedaald. - vanaf 2002 is een duidelijke verschuiving van storten naar verbranden zichtbaar. Bij het in kaart brengen van het brandbaar Nederlands afval in 2002 is geconcludeerd dat van het resterende KWD-afval, na gescheiden inzameling en nascheiding, 71 procent verbrand en 29 procent gestort wordt. Niet duidelijk was of deze percentages ook voor de eerdere jaren van toepassing zijn. - het bedrijfsafval uit de kantoor-, winkel- en dienstensector (KWD-afval) is met 67 procent de grootste afvalfractie in deze doelgroep. Binnen het KWD-afval is aandeel nuttige toepassing met 47 procent gering te noemen. Provincie Noord-Brabant Pagina 30 Brabantse afvalbarometer

31 4.6 Bouw Tabel 4.27 Hoeveelheid afval inclusief het beheer uit de doelgroep bouw (kton) Totaal Nederland Nuttige Verbranden Storten Lozen Totaal toepassing (95%) 210 (1%) 920 (4%) (96%) (4%) (97%) (3%) * (97%) (3%) Totaal Brabant (95%) 32 (1%) 138 (4%) (96%) (4%) (97%) 8 89 (3%) * (97%) 8 89 (3%) Tussen haakjes weergegeven het aandeel in procenten van het jaartotaal. * 2004 voorlopige cijfers Figuur 4.28 Verwerking afval uit de doelgroep bouw kton Lozen Storten Verbranden Nuttige toepassing Afval uit de doelgroep bouw omvat al het afval dat vrijkomt bij de bouw, sloop of renovatie van woningen, utiliteitsgebouwen of weg- en waterbouwkundige werken. Qua massa vertegenwoordigt deze sector een groot aandeel in de totale Nederlandse afvalproductie. In 2003 was dit aandeel bijna 39%. Aandeel doelgroep Bouw t.o.v. totaal Brabants afvalaanbod % Vanaf 1991 tot 1997 werden door middel van enquêtes bij breek- en sorteerbedrijven gegevens achterhaald. Dit door de Belangenvereniging Recycling Bouw- en Sloopafval (BRBS) en later Eerland Stoffenkringloop. Op basis van deze cijfers en de ontwikkelingen in de markt heeft het RIVM in 2000 een herberekening gemaakt. Op basis hiervan zijn in de eerste Brabantse afvalbarometer de cijfers gereconstrueerd. Provincie Noord-Brabant Pagina 31 Brabantse afvalbarometer

32 In 2004 is in opdracht van het AOO een onderzoek uitgevoerd naar de landelijke hoeveelheden bouw- en sloopafval voor de jaren 2002 en Uit dit onderzoek komt naar voren dat in die jaren landelijk ongeveer 23,8 Mton bouw- en sloopafval is vrijgekomen. Gezien het aanzienlijke verschil met de ingeschatte hoeveelheden in 2000 door het RIVM (landelijk 20 Mton) is besloten om vanaf 2000 de landelijke hoeveelheid op te hogen naar 23,8 Mton. De in tabel 4.27 vermelde hoeveelheden voor Noord-Brabant zijn gebaseerd op de aanname dat 15% van het totale afval uit Brabant afkomstig is. Deze cijfers komen voor 2001 tot en met 2004 redelijk goed overeen met de door afvalbe- en verwerkers gemelde gegevens in het meld- en registratiesysteem bedrijfsafvalstoffen van de provincie Noord-Brabant. In tabel 4.29 is een overzicht van de meldgegevens in dit systeem weergegeven. Voor onderliggende rapportage wordt, analoog aan de overige sectoren, gebruik gemaakt van de in tabel 4.25 weergegeven hoeveelheden. Tabel 4.29 Hoeveelheid afval (kton) inclusief het beheer uit de doelgroep bouw (bron Meld- en registratiesysteem Provincie Noord-Brabant) kton Bewaren/opslag Direct toepassen Breken Shredderen/knippen Sorteren/scheiden Immobilisatie voor hergebruik Chemisch-fysisch behandelen Thermisch behandelen (uitgloeien grond) Direct storten Totaal Verwerking bouw- en sloopafval in puinbreekinrichtingen De hoeveelheid bouw- en sloopafval verwerkt in puinbreekinrichtingen bedroeg in 2004 ruim 2,2 Mton. In 2004 is bijna 9% van het in Noord-Brabant verwerkt bouw- en sloopafval afkomstig uit de overige Nederlandse provincies. Volgens het meld- en registratiesysteem bedrijfsafvalstoffen van de provincie Noord-Brabant waren in 2004 in Noord-Brabant 51 vaste puinbreekinstallaties actief. De tien grootste puinbreekinrichtingen verwerkten in 2004 maar liefst 71% van het totale afvalaanbod. In bijlage 5 is een overzicht opgenomen van de in Noord-Brabant actieve vaste puinbrekers met daarbij de verwerkte hoeveelheden bouw- en sloopafval in de jaren 2001 tot en met Opmerkelijkheden: - ruim 1/3 e van het totale afvalaanbod uit Nederland en Noord-Brabant is afkomstig uit de doelgroep Bouw. - het aandeel nuttige toepassing is met 97 procent hoog te noemen. Dit percentage drukt echter slechts uit dat 97% van het totale bouw- en sloopafvalaanbod wordt bewerkt tot een secundaire bouwgrondstof (met name granulaten). Gelet op de grote voorraden granulaten bij de recyclingbedrijven (2003 Nederland 7,9 Mton) ligt dit percentage daadwerkelijk nuttig toegepast materiaal lager dan de gemelde 97%. Verder zegt dit cijfer niets over de wijze van nuttige toepassing. Gelet op de huidige marktsituatie vindt vaak laagwaardige toepassing van granulaten als ophoogmateriaal plaats. Een hoogwaardige inzet van granulaten en zandfracties in beton vindt slechts op heel kleine schaal plaats.

33 4.7 Energievoorziening Tabel 4.30 Hoeveelheid afval inclusief het beheer uit de doelgroep energievoorziening (kton) Totaal Nederland Nuttige Verbranden Storten Lozen Totaal toepassing (94%) 6 (0%) 93 (6%) (96%) 4 (0%) 57 (4%) (96%) 4 (0%) 53 (4%) * (97%) 4 (0%) 53 (3%) Totaal Brabant (98%) 1 (0%) 8 (2%) (99%) - 3 (1%) (98%) - 5 (2%) * 370 (99%) 0 4 (1%) Tussen haakjes weergegeven het aandeel in procenten van het jaartotaal. * 2004 voorlopige cijfers Figuur 4.31 Verwerking afval uit de doelgroep energievoorziening sinds 2000, kton Storten Verbranden Nuttige toepassing * De doelgroep energievoorziening omvat zowel de elektriciteitscentrales als de delfstoffenwinning. Gezien de verschillen in soorten afvalstoffen, het beheer en de herkomst van de monitoringgegevens worden beide herkomstbronnen apart behandeld. Aandeel doelgroep Energievoorziening t.o.v. totaal Brabants afvalaanbod 3,8% Afval van elektriciteitscentrales Dit afval betreft hoofdzakelijk de reststoffen die ontstaan in kolencentrales. Landelijke informatie over de productie en afzet van reststoffen van kolengestookte elektriciteitscentrales is verkregen via de Vliegasunie. In tabel 4.32 is een overzicht opgenomen van de reststoffen uit de kolengestookte installaties. De reststoffen van kolencentrales worden al jaren volledig nuttig toegepast als grondstof voor bouwmaterialen. Voor de bepaling van het Brabantse aandeel is gebruik gemaakt van de Provincie Noord-Brabant Pagina 33 Brabantse afvalbarometer

34 Overheidsmilieujaarverslagen 2000 tot en met 2003 van Essent Energie betreffende de Amercentrale. Tabel 4.32 kton Productie aan afval uit elektriciteitscentrales. Nederland * Amer centrale Nederland Amer centrale Nederland Amer centrale Nederland Amer centrale Poederkoolvliegas Poederkoolbodemas Rookgasontzwavelingsgip s Kolenvergassingsvliegas Kolenvergassingsslak Totaal * 2004 voorlopige cijfers De Amercentrale is met een opgesteld vermogen van 1275 MW het grootste kolengestookte warmte/kracht-complex van Nederland. De productie aan bouwstoffen in 2004 van de Amercentrale (367 kton) bedraagt 24% van de landelijke hoeveelheid. Afval uit de delfstoffenwinning Via de tweejaarlijkse enquête bedrijfsafvalstoffen wordt door het CBS afvalinformatie over deze sector verkregen. Door het CBS worden voor een aantal deelstromen aanvullingen toegepast met als bron het jaarverslag van de Nederlandse Aardolie Maatschappij BV (NAM). Deze afvalfractie bestaat vooral uit snij/booremulsie/spoeling, boorgesteente/gruis, baggerspecie/waswater en licht verontreinigde grond. Omdat in deze notitie de genoemde hoeveelheden exclusief verontreinigde grond en baggerspecie zijn, is ook hier deze correctie toegepast. In tabel 4.33 is het aandeel van Noord-Brabant bepaald aan de hand van het percentage delfstofwinningen (6 procent, bron CBS) ten opzichte van de rest van Nederland. Tabel 4.33 Hoeveelheid afval uit de delfstoffenwinning inclusief het beheer (kton) Totaal Nederland Nuttige toepassing Verbranden Storten Lozen Totaal (21%) 6 (5%) 93 (74%) (29%) 4 (5%) 57 (66%) (42%) 4 (4%) 53 (54%) * 42 (42%) 4 (4%) 53 (54%) - 99 Totaal Brabant (18%) 1 (9%) 8 (73%) (40%) 0 3 (60%) (38%) 0 5 (62%) * 3 (43%) 0 4 (57%) - 7 Tussen haakjes weergegeven het aandeel in procenten van het jaartotaal. * 2004 voorlopige cijfers Opmerkelijkheden: - In Noord-Brabant wordt circa 98 procent van het afvalaanbod nuttig toegepast. In de rest van Nederland is dit aandeel 94 procent. Provincie Noord-Brabant Pagina 34 Brabantse afvalbarometer