j a a r v e r s l a g

Transcriptie

1 j a a r v e r s l a g

2 Conflicterend belang van energie- en recyclagepolitiek zet rem op onze recyclagecijfers. VAL-I-PAC behaalde in 28 voor de elfde maal alle doelstellingen op vlak van recyclage en nuttige toepassing! Deze vaststelling zou normaal tot grote tevredenheid moeten leiden, maar de combinatie van enerzijds de scherpe daling van het recyclagetonnage van de houten verpakkingen, en anderzijds de goedkeuring van nieuwe hogere percentagedoelstellingen in het aangepaste Samenwerkingsakkoord baart toch wel zorgen. Op vlak van energie is onze samenleving terecht op zoek naar alternatieve bronnen. Deze zeer ambitieuze doelstellingen worden ondersteund met de befaamde groene stroomcertificaten. In ons land wordt zo vooral het verbranden van biomassa gestimuleerd. Hout past in deze stroom, en zo zagen we dat in 28 steeds meer houten verpakkingsafval energetisch gevaloriseerd werd, al dan niet gemengd met ander houtafval. Het recyclagepercentage voor hout daalde zo van 73 % naar 6,6 %. Het globale VAL-I-PAC recyclageresultaat over 28 komt uit op 78,4 %; de energetische valorisatie steeg tot 7,2 %, zodat de totale nuttige toepassing uitkomt op 85,6 %. Ondanks de terugval in houtrecyclage behaalde VAL-I-PAC zijn derde beste resultaat ooit. Hoge doelstellingen Het aangepaste Samenwerkingsakkoord legt de lat voor de komende jaren vooral voor recyclage hoger. Zo stijgt de recyclagedoelstelling van 5 % naar 75 % in 29 en naar 8 % in 21. Het is evident dat, gezien de huidige omstandigheden, vooral deze 8 % VAL-I-PAC zorgen baart. De doelstelling voor nuttige toepassing stijgt in 21 naar 85 %, wat in een internationale context eveneens bijzonder hoog is. De laatste maanden hebben nochtans duidelijk gemaakt dat de positieve quasi lineaire groeicijfers die op vele vlakken gerealiseerd werden in onze economie niet vanzelfsprekend doorgetrokken mogen worden. We merken op dat de Belgische omzetting van de 2 Europese beleidslijnen, energie en recyclage van verpakkingsafval, conflicteren! Noch VAL-I-PAC noch het Belgisch bedrijfsleven mogen daarvan schade ondervinden. We zullen er dus opnieuw bij de Interregionale Verpakkingscommissie moeten op aandringen om de doelstellingen op een realistisch niveau terug te brengen. status-quo De economische toestand van de tweede jaarhelft en de preventie-inspanningen van de ondernemingen hebben ervoor gezorgd dat we voor het eerst een status-quo vaststellen in het gelareerde tonnage. Per saldo gaat het deelnemersaantal erop vooruit met 5 tot 8.254, het resultaat van 29 nieuwe aansluitingen in 28, verminderd met de fusies en/of stopzettingen. Het tonnage van eenmalige verpakkingen bedraagt nu 67. ton (+1.4 ton in vergelijking met de definitieve cijfers van 27), en het tonnage van de herbruikbare verpakkingen blijft 3,2 maal zo hoog (2.15. ton). Het aantal goedgekeurde VAL-I-PAC forfaits steeg lichtjes, maar in 28 beleefden freeriders wel de gevolgen van de nieuwe regelgeving uit onze erkenning: bedrijven die niet in orde zijn met de terugnameplicht hebben geen recht meer op de VAL-I-PAC premies. Intussen zien we wel steeds meer KMO s bij de begunstigden van onze stimulansen. Clean Site System, het systeem om kunststofverpakkingen in te zamelen voor recyclage, in samenwerking met de handelaars in bouwmaterialen, gesteund door de bouwconfederatie en de bouwmaterialenproducenten, kende een verdere groei op alle vlakken en heeft na drie jaar een zekere maturiteit bereikt. 29 wordt nu een zeer belangrijk jaar waarin de evoluties, die op gang gebracht zijn in 28, grondig onderzocht moeten worden, evenals alle mogelijkheden om een duurzaam evenwicht te vinden tussen de toekomstige doelstellingen en de aanpak om deze te bereiken, rekening houdend met de VAL-I-PAC principes zoals pragmatisme, doelgerichtheid en financiële en operationele haalbaarheid. Johan Sneyers Algemeen Directeur Roger Van der Linden Voorzitter

3 28 1. recyclagepercentage VAN HOUT DAALT AANZIENLIJK. Na een recordprestatie in 27, vertonen de recyclagecijfers van de materialen een daling in 28. Deze daling blijft zeer beperkt voor karton, metaal en kunststof. Het recyclagecijfer van hout kent evenwel een sterke terugval in 28. De voorbije 1 jaar evolueerde het recyclagepercentage van houten verpakkingen van 53 tot 73 %. In 28 daalde dit cijfer tot 6 %. In 28 lareerden onze deelnemers samen 67. ton eenmalige verpakkingen; hout vertegenwoordigt hiervan 161. ton. Dit materiaal is dus verantwoordelijk voor ¼ van de totale hoeveelheid eenmalige verpakkingen, wat bijgevolg een duidelijke impact heeft op het globale resultaat van VAL-I-PAC. Karton behoudt het hoogste recyclagepercentage, nl. 93,6 %. 2. de VOOROPGESTELDE DOELSTELLINGEN WERDEN BEHAALD. Sinds de oprichting van VAL-I-PAC steeg het recyclagepercentage van verpakkingen van ongeveer 6 % in 1997 tot 83 % in 27. België is hiermee Europees recyclagekampioen van verpakkingsafval. Eind 28 werd een recyclagepercentage van 78 % behaald, een daling van bijna 5 % ten opzichte van het voorgaande jaar. De oorzaak van deze lichte daling is een verschuiving van een aanzienlijk volume aan houtafval van recyclage naar energetische valorisatie (zie punt 4). Daarnaast merken we eveneens een andere trendbreuk op: de energetische valorisatie, die de laatste jaren steeds verder afnam, kent voor het eerst sinds jaren een groei. Het percentage verbranding met energetische valorisatie steeg in 28 van 5,9 tot 7,2 %. Niettemin overtreft dit resultaat nog steeds de doelstellingen die de overheid oplegt voor 28. VAL-I-PAC vervult dus wederom de missie die haar deelnemers haar hebben toevertrouwd! 1 95 percentage percentage ,6 78,4 Doelstelling nuttige toepassing = 8 % 2 Karton Hout Kunststof Metaal Recyclagedoelstelling = 5 % Recyclage 25 Recyclage 27 Recyclage Nuttige toepassing Recyclage 26 Recyclage 28

4 3. WERELDWIJD ECONOMISCH KLIMAAT BEÏNVLOEDT DE PRIJS VAN SECUNDAIRE GRONDSTOFFEN. 4. RECYCLAGE VERSUS GROENE ENERGIE: Steeds meer houtaf val ingezet voor energetische valorisatie. De prijs van secundaire grondstoffen scheerde sinds enkele jaren hoge toppen. In een wereldwijd verslechterend economisch klimaat nam de marktvraag in het 2de semester van 28 echter aanzienlijk af en daalde de waarde van de grondstoffen scherp. Met een terugval van ongeveer 8 % (op jaarbasis) daalt de prijs van karton het scherpst. Deze lage prijzen kunnen mogelijk ook een invloed hebben op de hoeveelheden verpakkingsafval die gesorteerd worden voor recyclage. Bovendien worden sommige materialen tijdelijk gestockeerd, in de hoop dat de marktprijzen opnieuw de hoogte ingaan. Normaal wordt het houten verpakkingsafval dat operatoren (ophalers, recycleurs) ophalen grotendeels ingezet voor de vervaardiging van spaanplaten en wordt een beperkt deel energetisch gevaloriseerd. Het energiebeleid stimuleert de ontwikkeling van het gebruik van alternatieve energiebronnen zoals het energetisch valoriseren van biomassa via de toekenning van financieel aantrekkelijke groene stroomcertificaten. Het verbranden van houtafval in vergunde installaties valt onder deze classificatie. Sinds kort wordt een steeds groter deel afgevoerd voor energetische valorisatie i.p.v. recyclage. De hoeveelheid hout dat in 28 bestemd was voor recyclage daalde met meer dan 21 Kton tussen 27 en 28. Dit betekent een terugval van ongeveer 13 %. relatieve waarde percentage Karton Metaal Kunststof Recyclage Energetische valorisatie

5 5. een LICHTE STIJGING IN DEELNEMERSAANTAL EN TONNAGE. Tussen 1998 en 25 verdubbelde het tonnage dat onze deelnemers aangaven: een logisch gevolg van het stijgend aantal deelnemers. In 28 bleef de netto evolutie echter beperkt (+1,4 Kton), als gevolg van enerzijds de impact van de economische crisis, anderzijds van de nieuwe aansluitingsvoorwaarden die opgenomen zijn in de erkenning van VAL-I-PAC en die sinds 27 een retroactiviteit van 5 jaar opleggen aan nieuwe deelnemers. We stellen vast dat de financiële impact van deze retroactiviteit vooral voelbaar is voor grote ondernemingen. Dit is de reden waarom in 28 hoofdzakelijk verpakkingsverantwoordelijken aansloten met een tonnage dat lager ligt dan het gemiddelde. In het totaal sloten zich 29 nieuwe ondernemingen aan. Eind 28 bood VAL-I-PAC haar diensten aan deelnemers aan die samen ton eenmalige verpakkingen vertegenwoordigen (ten opzichte van in 27). 6. Evolutie van de financiële inspanningen. In 28 bood VAL-I-PAC financiële steun aan meer dan 18.7 ondernemingen via 22.5 certificaten met forfaits. Het aantal certificaten groeide op amper 5 jaar tijd met 49 %. Dit resultaat is zowel te danken aan de intensieve promotiecampagnes die VAL-I-PAC de laatste jaren richtte naar ondernemingen, als aan de operatoren die hun klanten steeds beter informeren. Inmiddels is het bedrag dat VAL-I-PAC investeert in financiële incentives eveneens met meer dan 5 % gestegen. De nieuwe erkenning die VAL-I-PAC in 27 van de overheid kreeg, legt wel strengere eisen op. Voortaan kan een onderneming die tegelijk verpakkingsverantwoordelijke en ontpakker is, pas van de uitbetaling van de forfaits genieten van zodra ze in orde is met de terugnameplicht. Een andere opmerkelijke evolutie zien we bij de verdeling van de premies in functie van de grootte van het begunstigde bedrijf. We stellen vast dat steeds meer premies naar kleine ondernemingen gaan aantal certificaten Deelnemers Kton KMO MO GO

6 7. Clean Site System: Handelaars blijven het systeem trouw. Meer dan 5. aannemers gebruiken de zakken! Clean Site System is een selectief inzamelsysteem voor plastic verpakkingsafval in de specifieke context van de bouwsector. Dit project kwam in 25 tot stand in samenwerking met FEMA (de Belgische federatie van handelaars in bouwmaterialen) en van 8 bouwmaterialenproducenten. Nadien volgde ook een subsidiëring vanuit de Europese Commissie (via het LIFE - programma). Vorig jaar boden handelaars de zakken te koop aan in 191 verkoop- of inzamelpunten. Sinds de lancering van dit project kochten de handelaars in totaal 28. zakken aan, waarvan 117. zakken in 28. In 28 kochten maar liefst 3.6 aannemers, al dan niet voor de 1ste maal, de zakken aan, wat duidelijk bewijst dat de aangeboden dienst aan de huidige vraag beantwoordt. 96 % van deze gebruikers zijn kleine of middelgrote ondernemingen (met minder dan 5 werknemers). Dit project kadert dus perfect binnen de doelstelling die VAL-I-PAC en de overheid beogen: een aangepaste oplossing bieden die beantwoordt aan de noden van KMO s inzake afvalinzameling. Deze stijging is te danken aan het enthousiasme dat de bouwondernemingen voor dit vernieuwend inzamelsysteem tonen aantal zakken aantal gebruikers Aantal zakken Bestaande gebruikers Nieuwe gebruikers VAL-I-PAC vzw < Koningin Astridlaan 59 b11 < B-178 Wemmel < T 2/ < F 2/ < info@valipac.be <