Colofon. Vormgeving. Afd. Intermedium. Fotografie. Karen Steenwinkel. Druk & Afwerking. Drukkerij van Ketel B.V. jaarverslag

Transcriptie

1 jaarverslag 2002

2 Colofon Vormgeving Afd. Intermedium Fotografie Karen Steenwinkel Druk & Afwerking Drukkerij van Ketel jaarverslag

3 JAARVERSLAG 2002 HOLDINGDIRECTIE drs. F.Th.J. Arp RA (1954) De heer drs. F.Th.J. Arp RA is per 1 juli 1997 in dienst getreden als directeur. In de periode 1991 tot en met 30 juni 1997 was hij als partner verbonden aan de maatschap Deloitte & Touche Registeraccountants. Daarvoor was hij reeds in de accountantspraktijk werkzaam. De heer Arp heeft bedrijfseconomie en accountancy gestudeerd aan de mr. J. Olde Kalter (1944) De heer mr. J. Olde Kalter is per 1 januari 1995 benoemd tot directeur en is tevens hoofdredacteur van Dagblad De Telegraaf. Sinds 1970 is hij in dienst bij De Telegraaf en heeft diverse functies binnen het concern bekleed, waaronder in de Verenigde Staten. De heer Olde Kalter studeerde rechten aan de universiteit te Utrecht. Erasmus Universiteit te Rotterdam. drs. A.J. Swartjes (1949) drs. ing. W.O. Kok (1961) De heer drs. ing. W.O. Kok is per 1 januari 1999 benoemd tot directeur. Sinds 1986 is hij in dienst bij De Telegraaf en heeft verschillende functies bekleed, waaronder bedrijfsleider van de Amsterdamse krantendrukkerijen en adjunct-holdingdirecteur techniek. De heer Kok studeerde De heer drs. A.J. Swartjes is sinds 1 januari 1991 directeur. Vanaf 1978 heeft hij diverse functies bekleed binnen het Telegraaf-concern. In de periode 1974 tot en met 1978 was hij achtereenvolgens werkzaam bij Reader s Digest en bij Colgate/Palmolive. De heer Swartjes studeerde economie aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam. werktuigbouwkunde aan de HTS te Amsterdam en economie aan de Universiteit van Amsterdam. 2

4 JAARVERSLAG 2002 INHOUD Holdingdirectie Samenstelling raad van commissarissen Bericht van de raad van commissarissen Winst- en verliesrekening N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf Toelichting op de balans en winst- en verliesrekening aan aandeelhouders Geconsolideerde kerncijfers Overige gegevens Verslag over het jaar 2002 van de Stichting Administratiekantoor van aandelen N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf Uitgaven en activiteiten van het Telegraaf-concern Accountantsverklaring en dividendvoorstel Gebeurtenissen na balansdatum Jaarverslag Statutaire bepalingen omtrent de bestemming van de winst Verslag van de holdingdirectie Uitgeefactiviteiten Landelijke dagbladen Bijzondere statutaire rechten Kengetallen per balansdatum Pro forma geconsolideerde winst- en verliesrekening Regionale dagbladen Huis-aan-huisbladen Tijdschriften Overige activiteiten Deelnemingen Beurzen Vooruitzichten Jaarrekening Geconsolideerde balans Geconsolideerde winst- en verliesrekening Grondslagen voor consolidatie, balanswaardering en resultaatbepaling Toelichting op de geconsolideerde balans Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening Kasstroomoverzicht Informatie naar bedrijfssegmenten Balans N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf

5 JAARVERSLAG 2002 SAMENSTELLING RAAD VAN COMMISSARISSEN A.J. van Puijenbroek, voorzitter Leeftijd: jaar Nationaliteit:... Nederlandse Functie:... directeur N.V. Exploitatiemaatschappij Van Puijenbroek Commissariaten:... Media Groep Limburg Eerste benoeming: mr. W. Overmars Leeftijd: jaar Nationaliteit:... Nederlandse Commissariaten:... ABN Amro N.V., Bavaria N.V., PontEcen N.V. Eerste benoeming: Lopende termijn: Lopende termijn: prof. dr. W. van Voorden W.H. Charles, vice-voorzitter Leeftijd: jaar Nationaliteit:... Nederlandse Functie:... voormalig directielid N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf Commissariaten:... Media Groep Limburg Eerste benoeming: Lopende termijn: Leeftijd: jaar Nationaliteit:... Nederlandse Functie:... voorzitter CTZ (College Toezicht Zorgverzekeringen) hoogleraar Erasmus Universiteit Rotterdam Commissariaten:... Batenburg Beheer N.V., E.I.M. Groep (Economisch Instituut Midden- en kleinbedrijf) Eerste benoeming: J.A. Brewer-de Koster, secretaris Lopende termijn: Leeftijd: jaar Nationaliteit: Nederlandse Eerste benoeming: Lopende termijn: ir. H.L. Weenen Leeftijd: jaar Nationaliteit: Nederlandse Eerste benoeming: L.G. van Aken Lopende termijn: Leeftijd: jaar Nationaliteit:... Nederlandse Functie:... voormalig directielid N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf Eerste benoeming: Lopende termijn:

6 JAARVERSLAG 2002 Bericht van de raad van commissarissen aan aandeelhouders In het verslagjaar hebben leden van de raad van commissarissen deelgenomen aan enkele overlegvergaderingen van de ondernemingsraad van de Amsterdamse bedrijven. Hierbij bieden wij u aan het verslag, de balans per 31 december 2002 en de winst- en verliesrekening over 2002 met de toelichtingen, zoals deze door de directie zijn Graag willen wij onze erkentelijkheid betuigen aan de directie en medewerkers voor de wijze waarop zij in 2002 hun taak hebben verricht. samengesteld. Op 24 december 2002 hebben wij afscheid moeten De jaarrekening is gecontroleerd en akkoord bevonden door Deloitte & Touche Accountants te Leiden, zoals blijkt uit de in dit verslag opgenomen verklaring. De jaarrekening is door ons zoals gebruikelijk besproken met de accountant en nemen van oud-directeur en oud-commissaris de heer M.E. Borrius Broek. Zijn stuwende kracht en grote betrokkenheid bij de onderneming, de medewerkers en de gepensioneerden zullen wij ons met groot respect blijven herinneren. vervolgens door ons vastgesteld. Overeenkomstig het voorstel, en met instemming van de algemene vergadering van aandeelhouders van 25 april 2002, zijn herbenoemd mevrouw J.A. Brewer-de Koster tot commissaris voor één jaar, overeenkomstig haar wens, en de heer W.H. Charles tot commissaris voor een periode van drie jaar, tot het bereiken van de statutaire leeftijdsgrens. De heer L.G. van Aken is benoemd voor de zetel waarmee de raad is uitgebreid. Wij hebben ons voorgenomen de heer A.J. van Puijenbroek te herbenoemen tot commissaris en mevrouw ir. M. Tiemstra te benoemen tot commissaris in verband met het aftreden van mevrouw J.A. Brewer-de Koster in Wij stellen u voor: De jaarrekening over 2002 overeenkomstig de aangeboden stukken goed te keuren. De directie te dechargeren voor het gevoerde beleid en de commissarissen voor het gehouden toezicht. Het dividend over het boekjaar 2002 per aandeel van 1 0,25 nominaal vast te stellen op 1 0,11 in contanten (2001: 1 0,11 in contanten per aandeel van 1 0,25 nominaal). De betaalbaarstelling van het dividend te bepalen op 7 mei 2003 bij de ABN AMRO Bank N.V. te Amsterdam. De centrale ondernemingsraad van N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf heeft inmiddels ter zake van de beoogde (her)benoemingen positief geadviseerd. Namens de raad van commissarissen A.J. van Puijenbroek, voorzitter Ons college heeft met de directie in het afgelopen jaar zevenmaal vergaderd en onder meer aandacht besteed aan Amsterdam, 25 maart 2003 personeel en organisatie, strategie en besturingsmodel, risico s verbonden aan de onderneming en financiële zaken. In het verslagjaar is in het bijzonder aandacht besteed aan de noodzakelijke reorganisaties binnen het concern en aan het beëindigen van enkele joint ventures. Buiten aanwezigheid van de directie hebben wij ons eigen functioneren, de relatie tot de directie en de samenstelling en het functioneren van de directie besproken. 5

7 De Nederlandse dagbladenmarkt is een verdringingsmarkt. Vanuit dit gegeven zoekt dagblad De Telegraaf naar wegen om de eigen positie verder te versterken. In de fysieke gestalte, door de inhoud van de krant gelijktijdig ook in andere vormen aan te bieden: volledig digitaal via internet of lokaal digitaal geprint / gekopieerd. In de distributie, door tijdwinst te behalen. Bijvoorbeeld door elders tijd op de wereld te drukken. Of door gezamenlijke bezorging van dagbladen. In het bereiken van nieuwe lezers, door oog te hebben voor veranderend consumentengedrag en nauwkeurig te kijken naar doelgroepen en hun belevingswereld. In een efficiënte productie, door onder meer intensiever gebruik van internet bij het verwerken van advertentieopdrachten. In het exploiteren van nieuwe afzetkanalen ter compensatie van afnemende omzetten in deelsegmenten, door bijvoorbeeld bestaande inhoud in andere verschijningsvormen aan te bieden. Bovenal moeten nieuwe wegen gevonden worden als oplossing voor wellicht het grootste dilemma: hoe de lezer meer tijd te geven de krant te lezen.

8 JAARVERSLAG 2002 GECONSOLIDEERDE KERNCIJFERS N.V. HOLDINGMAATSCHAPPIJ DE TELEGRAAF Bedragen in duizenden euro s, tenzij anders vermeld Netto-omzet Bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill en overige waardeveranderingen goodwill Bedrijfsresultaat ná afschrijving goodwill en overige waardeveranderingen goodwill Financiële baten en lasten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belastingen Vennootschapsbelasting over resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Buitengewoon resultaat ná belastingen Resultaat ná belastingen Resultaatbestemming: Ten laste van overige reserves Dividenduitkering Uitkeringspercentage p.m. p.m. Cashflow Per aandeel: Resultaat 1 0,09 1 0,56 Cashflow 1 0,97 1 1,13 Dividend 1 0,11 1 0,11 Aantal personeelsleden ultimo

9 JAARVERSLAG 2002 Verslag over het jaar 2002 van de Stichting Administratiekantoor van aandelen N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf vermogen en voor de decharge van directeuren en commissarissen. Onze stichting steunde de voorstellen tot machtiging van de directie tot inkoop van eigen aandelen, de herbenoeming van mevrouw J.A. Brewer-de Koster tot commissaris voor één jaar overeenkomstig haar wens, de herbenoeming In het jaar 2002 nam het aantal door onze stichting uitgegeven royeerbare certificaten van aandelen N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf toe met certificaten en bedroeg (van nominaal 1 0,25) per 31 december 2002, overeenkomend met een nominaal bedrag van ,50. Tegenover deze certificaten is een gelijk van de heer W.H. Charles tot commissaris voor een periode van drie jaar tot het bereiken van de statutaire leeftijdsgrens en de benoeming van de heer L.G. van Aken voor de zetel waarmee de raad is uitgebreid. De herbenoeming van Deloitte & Touche als accountants van N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf is eveneens door onze stichting gesteund. aantal aandelen in administratie gehouden. In de bestuursvergadering van 26 maart 2002 is de heer A. Harms (bestuurslid A) herbenoemd voor één jaar in verband met het bereiken van de statutaire leeftijdsgrens in Prof. W.P. Moleveld RA zal de heer Harms opvolgen als bestuurslid A. De heer prof. dr. W.M. Lammerts van Bueren zal het voorzitterschap van de heer Harms overnemen. De rekening en verantwoording over het boekjaar 2001 Stichting Administratiekantoor van aandelen N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf A. Harms, voorzitter, mevrouw J.A. Brewer-de Koster, secretaris prof. dr. W.M. Lammerts van Bueren, mr. J.S. Dienske, E.H. van Puijenbroek van onze stichting is besproken en goedgekeurd. Het verslag Amsterdam, maart van onze stichting in het jaarverslag van N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf is door onze bestuursleden geaccordeerd. De jaarrekening van N.V. Holdingmaatschappij Onafhankelijkheidsverklaring De Telegraaf en het dividendvoorstel over 2001 zijn uitgebreid met de directie besproken. Gediscussieerd is over het onderwerp stemrecht voor certificaathouders, waarbij is besloten om niet vooruit te lopen op een wettelijke regeling met betrekking tot dit onderwerp. In de oproepadvertentie zal melding worden gemaakt van de royeerbaarheid van de certificaten teneinde stemrecht te verkrijgen. De jaarlijkse vergadering van aandeelhouders van N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf is op 25 april 2002 De directie van N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf en het bestuur van de Stichting Administratiekantoor van aandelen N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf verklaren hiermede dat naar hun gezamenlijk oordeel is voldaan aan de ten aanzien van de onafhankelijkheid van het bestuur van de Stichting Administratiekantoor van aandelen N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf gestelde eisen in Bijlage X bij het Fondsenreglement van de Amsterdam Exchanges N.V. te Amsterdam. in Amsterdam gehouden. Onze stichting, vertegenwoordigd door haar voorzitter, de heer A. Harms, heeft gestemd voor de door de raad van commissarissen gedane voorstellen tot goedkeuring van de jaarrekening over het boekjaar 2001, Directie N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf Bestuur Stichting Administratiekantoor van aandelen N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf voor de verwerking van het verlies en vaststelling van het dividend ten laste van het uitkeerbaar deel van het eigen Amsterdam, maart

10 JAARVERSLAG 2002 VERSLAG VAN DE HOLDINGDIRECTIE dit gebied zijn in de loop van 2002 beëindigd, omdat er geen uitzicht was op het behalen van rendement binnen een redelijke termijn. Internet is echter zeker in de uitgeversbranche niet meer weg te denken. Aan de omzetkant betekent dit voor de Voorwoord De tegenvallende economische ontwikkelingen en de toenemende concurrentie op de advertentiemarkt zijn factoren die het resultaat van ons concern in 2002 sterk onder druk hebben gezet. Het jaar 2002 is daarmee vooral het jaar van optimalisatie geworden; één van de drie kernbegrippen uit de strategienota die eind 2001 is verschenen. Reeds in 2001 zijn voorbereidingen getroffen voor een ingrijpende reorganisatie bij de Amsterdamse vestigingen. In de loop van 2002 is deze deels geëffectueerd. Bij de buiten Amsterdam gevestigde regionale dagbladuitgeverijen zijn de onderhandelingen met de vakbonden over de (verdere) reorganisatievoorstellen ultimo 2002 afgerond. Al deze maatregelen zijn gericht op het terugdringen van de personeelskosten met circa 1 25 miljoen per jaar behorend bij een vermindering van ruim 550 arbeidsplaatsen. In 2002 is een besparing gerealiseerd van ruim 1 5 miljoen. Ultimo 2002 is een reductie bereikt van 214 arbeidsplaatsen; de resterende bezuiniging zal in een periode van drie jaar worden gerealiseerd. Tegenover deze vermindering van arbeidsplaatsen staat een uitbreiding ingevolge nieuwe activiteiten en het verwerven van het 100%-belang in Woonkrant.nl en Reiskrant.nl. Om in de toekomst beter mee te kunnen bewegen met conjuncturele golfbewegingen blijft het flexibiliseren van de loonkosten de aandacht houden. advertentiemarkt concurrentie met onder meer de rubrieksadvertenties in de kranten. Tegenover dalende omzet uit advertenties in gedrukte media staat een toenemende omzet uit on line advertenties met hogere marges. Deze zijn echter nog onvoldoende om de gederfde marge op printomzet te compenseren. Voor ons lezerspubliek biedt het internet de mogelijkheid om 24 uur per dag actueel nieuws te blijven volgen via de websites van de landelijke en regionale dagbladen. Op termijn kan worden gedacht aan betaalde, op de individuele lezer gerichte, informatie. Verrassend is dat via de websites een groeiend aantal lezers zich abonneert op de papieren editie. Met het on line beschikbaar stellen van de complete editie van dagblad De Telegraaf is een stap gezet naar het genereren van lezersinkomsten via het internet. Aan de kostenkant biedt het internet aanzienlijke besparingsmogelijkheden. Steeds meer adverteerders maken gebruik van de mogelijkheid hun (rubrieks-)advertenties voor de krant zelf samen te stellen en elektronisch aan te leveren. Daarmee zijn reeds behoorlijke besparingen gerealiseerd bij de advertentieafdelingen. Het verlies uit internetactiviteiten werd in 2002 ten opzichte van 2001 gehalveerd, met name als gevolg van zowel de bezuinigingsoperaties als het terugdringen van verliezen uit joint ventures door het integreren van print- en on lineactiviteiten. Het uiteenspatten van de internethype heeft er onder meer toe geleid dat weer op een traditionele manier, namelijk in termen van invloed op de winst per aandeel in plaats van marktaandelen en aantal opgevraagde pagina s, mag worden gekeken naar de internetactiviteiten. Enkele deelnemingen op Aan huis bezorging van kranten blijft een belangrijk punt van aandacht; de aangescherpte regelgeving en concurrerende banen maken het steeds moeilijker bezorgers te vinden en te behouden. De bezorgkosten zijn afgelopen jaar met 7,5% gestegen. Als antwoord hierop is een samen- 9

11 JAARVERSLAG 2002 werking gestart tussen De Telegraaf, Perscombinatie en Wegener om voor een proeftermijn van één jaar gezamenlijk te gaan bezorgen in de regio Utrecht. In lijn met de strategienota is de organisatiestructuur van het concern in 2002 gewijzigd. In de nieuwe structuur is de holdingdirectie niet langer belast met de operationele activiteiten van Uitgeversmaatschappij De Telegraaf. De holdingdirectie richt zich voornamelijk op het aansturen van de directies van de werkmaatschappijen en op concernzaken zoals strategie, treasury, HRM, ICT-beleid en Investor Relations. In het kader van optimaliseren is het afgelopen jaar veel aandacht besteed aan intercompany-pricing. Onderlinge FINANCIËLE GANG VAN ZAKEN Consolidatie De vergelijkbaarheid van de cijfers over 2002 met die over 2001 wordt beïnvloed door enerzijds het deconsolideren van de Biegelaar Groep, die met terugwerkende kracht tot 1 januari 2002 fuseerde met de Brouwer Groep en door anderzijds het meeconsolideren van Woonkrant.nl als gevolg van het verwerven van een 100%-belang per 1 januari In een bijlage bij dit jaarverslag is ter toelichting een pro forma geconsolideerde winst- en verliesrekening opgenomen over 2001 exclusief de Biegelaar Groep. leveringen en diensten zijn met ingang van 1 januari 2003 zoveel mogelijk naar een marktconform tarief gebracht, waardoor niet alleen beter inzicht wordt gekregen in de feitelijke resultaten per activiteit, maar ook de kostenbewustheid wordt vergroot. In de loop van 2003 volgen nog de aanpassingen voor ICT-diensten en druktarieven. In het afgelopen jaar is afscheid genomen van de Biegelaar Groep als kernactiviteit en daarmee van de grafische activiteiten wat het drukken en afwerken betreft van tijdschriften. Onvoldoende schaalgrootte en daarmee een beperkt rendement lagen aan dit besluit ten grondslag. Via een juridische fusie zijn de aandelen van de Biegelaar Groep ingebracht in de Brouwer Groep, waarmee een belang van 43% in de Brouwer Groep is verworven. Resultaten Over 2002 werd een nettoverlies geleden van 1 4,9 miljoen tegenover een nettoverlies van 1 29,5 miljoen over In het verlies over 2002 is netto 1 21 miljoen verwerkt aan incidentele lasten betreffende de voorgenomen reorganisaties bij met name de regionale dagbladen. Afgezien van de incidentele lasten werd over geheel 2002 een normaal resultaat behaald van 1 16,3 miljoen, tegenover 1 16,5 miljoen over Een nagenoeg gelijk resultaat derhalve, ondanks een daling van de advertentieomzet met ruim 1 35 miljoen. De hieruit voortvloeiende druk op het resultaat kon worden opgevangen dankzij het effect van de in 2001 en 2002 genomen bezuinigingsmaatregelen, waaronder het Het jaar 2003 zal in het teken staan van verdere optimalisatie en vernieuwing. Zowel in de kranten- als de tijdschriftendivisie zullen initiatieven worden ontplooid om nog meer consumenten aan ons te binden en daarmee het bereik voor onze adverteerders te vergroten. Mogelijkheden terugdringen van de verliezen uit internetactiviteiten, alsmede ONTWIKKELING BEDRIJFSRESULTAAT na afschrijving goodwill in miljoenen euro s 44,0 56,2 61,4 65,1 78,6 88,5 88,6 80,4 9,5 21,8 voor schaalvergroting zullen verder worden onderzocht

12 JAARVERSLAG 2002 door gedaalde papierprijzen, per saldo hogere resultaten uit deelnemingen en hogere rentebaten. Het resultaat uit deelnemingen steeg fors: van een verlies van 1 4,8 miljoen over 2001 tot een winst van 1 2,2 miljoen over Tegenover een lager dividend van Wegener en een verlies uit de deelneming in de Brouwer Groep stonden een hoger resultaat van SBS Broadcasting en aanzienlijk lagere verliezen uit de internetdeelnemingen. De rente-inkomsten stegen ten slotte met ruim 1 3,3 52% 40% 3% 5% OMZET (7 704,5 MILJOEN) Advertenties Abonnementen + losse verkoop Drukwerk voor derden Overige omzet GOEDEREN EN DIENSTEN EN T0EGEVOEGDE WAARDE miljoen dankzij een hoge rente over de aan de Brouwer Groep verstrekte (achtergestelde) leningen en een ruimere liquiditeit. De cashflow daalde van 1 59,5 miljoen over 2001 tot 1 50,8 miljoen over 2002, beide na aftrek van de dotaties aan de reorganisatievoorzieningen. Exclusief de Biegelaar Groep 52% 11% 38% 0% 1% 0 Goederen en diensten Toegevoegde waarde Afschrijvingen + diversen Personeelskosten Vennootschapsbelasting Nettowinst nam de cashflow toe van 1 49,9 miljoen tot 1 50,8 miljoen. In totaal bestond de concernomzet in 2002 voor 1 369,7 miljoen (52%) uit advertentie-inkomsten en voor Omzet De omzet is met 14,3% gedaald van 1 822,2 miljoen in 2001 tot 1 704,5 miljoen in Autonoom daalde de omzet met 4,6% 1 279,9 miljoen (40%) uit oplage-inkomsten. De omzet van drukwerk voor derden bedroeg 1 18,1 miljoen (3%), de overige opbrengsten waren 1 36,7 miljoen (5%). In 2001 was dit respectievelijk 1 405,2 miljoen, 1 269,3 miljoen, 1 112,0 miljoen en 1 35,7 miljoen, ofwel 49%, 33%, 14% en 4%. De daling van de omzet bestond per saldo uit een daling van de advertentie-inkomsten van 1 35,4 miljoen en een stijging van de oplage-inkomsten van 1 10,5 miljoen. Bij Dagblad De Telegraaf daalde het advertentievolume met 14% ten opzichte van Bij de regionale dagbladen en de huis-aan-huisbladen was er sprake van een volumedaling met respectievelijk 10% en 7%. Bij de tijdschriften bedroeg de volumedaling 9%. De bezorgkosten bij de dagbladen stegen wederom en wel met 7% ten opzichte van 2001.De omzet uit de overige activiteiten, waaronder verspreiding voor derden en het uitgeven van boeken nam toe met 1 0,8 miljoen en de omzet uit drukwerk voor derden daalde met 1 93,9 miljoen, voornamelijk als gevolg van de deconsolidatie van de Biegelaar Groep. De overige omzet steeg ten opzichte van 2001 met 1 0,2 miljoen. De omzet, uitgesplitst naar segmenten, is als volgt: x 2 1 miljoen Uitgeverijen Landelijke dagbladen 340,7 (49%) 342,3 (41%) Regionale dagbladen 209,6 (30%) 233,6 (28%) Huis-aan-huisbladen 76,2 (11%) 78,2 (10%) Tijdschriften 52,6 (7%) 58,3 (7%) Distributie activiteiten 22,3 (3%) 20,7 (3%) Grafische producten (niet-krantgebonden).. 83,7 (10%) Overige activiteiten 3,1. 5,4 (1%) 704,5 (100%) 822,2 (100%) In het segment uitgeverijen daalde de omzet van de landelijke dagbladen met 1,5% en de omzet van de regionale dagbladen met 12,5%. De omzet van de huis-aan-huisbladen daalde met 3,4% en die van de tijdschriften met 2,7%. De 11

13 JAARVERSLAG 2002 omzet in het segment grafische producten daalde door de deconsolidatie van de Biegelaar Groep met 100%. Van de concernomzet is in ,3% in de overige op termijn gestreefd naar een nettorendement van 12% op het eigen vermogen en een bijdrage van buitenlandse activiteiten aan de omzet van tenminste 5% binnen vijf jaar. EU landen gerealiseerd, tegen 2,6% in In 2002 is voor 1 0,1 miljoen omzet behaald uit overige Europese landen, tegenover 1 1,3 miljoen over De omzet per werknemer daalde met 0,9% van in 2001 tot in Exclusief de Biegelaar Groep bedroeg de omzet per werknemer in 2001 eveneens De afgelopen vijf jaar ontwikkelde de omzet, het gemiddeld aantal man/vrouwjaren en de omzet per werknemer zich als volgt: De organisatiestructuur van het concern is in 2002 gewijzigd, waarbij de operationele activiteiten zijn ondergebracht in werkmaatschappijen met eigen winst- en omzetverantwoordelijkheid. De directie van de holding is daardoor niet langer belast met operationele activiteiten, maar richt zich op het aansturen van de directies van de werkmaatschappijen en is daarnaast verantwoordelijk voor taakgebieden die het werkgebied van de werkmaatschappijen overstijgen, zoals strategie, financiering en investor relations. Concern- Gemiddeld Gemiddelde omzet aantal man/ omzet per (x 1 1 miljoen) vrouwjaren werknemer (x ) , , , , , Naast belangrijke operationele onderdelen als Uitgeversmaatschappij De Telegraaf en BasisMedia (landelijke dagbladen), Telegraaf Tijdschriften Groep (tijdschriften), Media Groep Limburg en Hollandse Dagbladcombinatie (regionale dagbladen), Hollandse Huis-aan-huisbladen Combinatie en Uitgeversmaatschappij De Trompetter (huis-aan-huisbladen), zijn ook de distributieactiviteiten (DistriQ) in een afzonderlijke werkmaatschappij ondergebracht. Dit vergemakkelijkt het Toegevoegde waarde De totale toegevoegde waarde van het concern en het gemiddelde per werknemer hebben zich in de afgelopen vijf jaar als volgt ontwikkeld: proces van optimaliseren en geeft de directies van deze werkmaatschappijen meer ruimte voor het ontwikkelen van nieuwe activiteiten en markten. De themapagina s die in dit jaarverslag zijn opgenomen, geven meer inzicht in dit proces bij de belangrijkste activiteiten. Toegevoegde waarde Per werknemer (x 1 1 miljoen) (x ) Strategie en organisatie In 2002 is op een aantal fundamentele gebieden nadere invulling gegeven aan de in september 2001 gepresenteerde concernstrategie. Kernbegrippen in het strategisch plan zijn: optimaliseren, vernieuwen en internationaliseren. Daarbij wordt De nieuwe organisatiestructuur stelt andere eisen aan het management en het personeelsbeleid van de werkmaatschappijen. Om daarin te voorzien is de afdeling Human Resource Management versterkt en is gestart met een management development- en een opleidingsprogramma. Eigen vermogen Door het over 2002 geleden verlies en de dividenduitkering over 2002 is het eigen vermogen afgenomen van 1 464,8 miljoen ultimo 2001 tot 1 454,1 miljoen ultimo Per aandeel betekent dit een afname van 1 8,85 tot 1 8,65. 12

14 JAARVERSLAG 2002 ADVERTENTIEOMZET CONCERN in miljoenen euro s OVERIGE CONCERNZAKEN Personeelszaken Dagbladen Huis-aan-huisbladen Tijdschriften Human Resource Management In het afgelopen jaar is gewerkt aan managementontwikkelingstrajecten op twee niveaus: het senior- en het young-managementprogramma. In 2002 heeft een eerste groep deelnemers het programma afgerond. Tevens is er in 2002 een start gemaakt met het aantrekken van een aantal trainees, die versneld kunnen doorgroeien naar managementposities. Verdere invulling is gegeven aan het verbeteren van loopbaanontwikkelings-, salaris- en beoordelingssystemen. In Het aantal aandelen is ongewijzigd en bestaat uit gewone aandelen en 960 prioriteitsaandelen van 2003 zal een aanzet gemaakt worden om te komen tot leeftijdsbewust personeelsmanagement. 1 0,25 nominaal. Van de gewone aandelen zijn stuks gecertificeerd per 31 december 2002, zijnde 54%. Werkgelegenheid Dividend Dividendbeleid Het dividendbeleid is gericht op een uitkering in contanten ter grootte van circa 35% van de voor uitkering beschikbare winst. Bij het vaststellen van het dividend zal, indien mogelijk, rekening worden gehouden met de effecten van de per 1 januari 2002 ingevoerde (fiscale) vermogensrendementsheffing. Een tijdelijke overschrijding van het genoemde uitkeringspercentage is acceptabel bij incidenteel lagere resultaten. In 2002 waren, gerekend in fulltime-eenheden, gemiddeld medewerkers in dienst van het concern, tegenover in Een vermindering derhalve met 637 FTE s, waarvan 508 FTE s van de Biegelaar Groep, die met terugwerkende kracht tot 1 januari 2002 is opgegaan in de Brouwer Groep. De verdere personeelsreductie is met name het gevolg van de getroffen reorganisatiemaatregelen. Zo is bij de Amsterdamse bedrijven in 2002 een herstructureringsoperatie van start gegaan. Per afdeling is de doelmatigheid en de winstgevendheid geanalyseerd; waar mogelijk zijn activiteiten en/of afdelingen geclusterd of opgeheven. Dividendvoorstel Over 2002 is per saldo verlies geleden, mede veroorzaakt door incidentele lasten. De statuten staan een uitkering toe ten laste van de vrije reserve. Op grond van het feit dat er exclusief de incidentele lasten sprake is van een positief resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen, stellen Het Telegraaf MobiliteitsCentrum (TMC) heeft grote inspanningen verricht om boventallige medewerkers naar ander werk te begeleiden, zowel binnen als buiten het concern. Ook is veelvuldig gebruikgemaakt van VUT- en prepensioenregelingen. Ultimo 2002 waren, uitgedrukt in FTE s, medewerkers in dienst tegen ultimo wij voor het dividend over 2002 vast te stellen op 1 0,11 per aandeel. Deze uitkering wordt ten laste van de vrije reserve gebracht. 13

15 De Nederlandse markt voor landelijke dagbladen leek vol, volwassen en volgroeid. Om daarin ruimte voor expansie te vinden moesten nieuwe wegen worden bewandeld. Sp!ts is daar het voorbeeld van. Een nieuwe krant die zich binnen drie jaar ontwikkelde tot het tweede dagblad van Nederland, met een bereik van 1,4 miljoen lezers per dag. Sp!ts is laagdrempelig doordat het gratis persoonlijk wordt aangereikt. Op maat gemaakt voor reizigers in de ochtendspits van het openbaar vervoer. Lezers met beperkte tijd die anders wellicht geen dagblad lezen. Een krant die mede daardoor nieuwe doelgroepen bereikt, met name jongeren. Een volwassen dagblad met eigen onafhankelijke berichtgeving en op doelgroepen afgestemde informatie. Een medium dat adverteerders ruimte biedt voor verdieping per doelgroep. In themapagina s over bijvoorbeeld reizen en nieuwe media. Met magazines als College, voor studenten in HBO en universiteiten. nieuwe wegen Sp!ts blijft nieuwe wegen zoeken. In nieuwe media, in regiosegmentering voor adverteerders en in nieuwe doelgroepuitingen.

16 JAARVERSLAG 2002 volgen een evaluatie en eventueel een plan van aanpak. In 2002 zijn de volgende inventarisaties afgerond: financiële en administratieve diensten, holdingstaf en personeel & organisatie. Voor 2003 staan de laatste inventarisaties gepland, te weten advertentie-exploitatie en redactie van dagblad De Telegraaf, alsmede de afdeling Service Management Amsterdam van ICT. Arbeidsvoorwaarden In het concern zijn vier collectieve arbeidsovereenkomsten van toepassing. Van de werknemers valt 74% onder de Grafimedia CAO, 19% onder de CAO voor dagbladjournalisten, 5% onder de CAO die voor huis-aan-huisbladjournalisten en 2% onder de CAO voor het beroepsgoederenvervoer over de weg. Bij de Grafimedia CAO was sprake van een structurele loonsverhoging van 2% per 1 februari 2002 en van 1% per 1 oktober Er is een basisregeling afgesproken waardoor de medewerker recht heeft op maximaal tien dagen zorgverlof tegen 70% van het loon. Voorts is het recht op verlofsparen in de CAO vastgelegd. In decentraal overleg zullen nadere afspraken omtrent deze onderwerpen worden gemaakt. Per 1 januari 2002 was bij de CAO voor dagbladjournalisten sprake van een structurele verhoging van 2,5%. Op verzoek van de Paritaire Studiecommissie Herijking Loongebouw wordt een onderzoek gedaan naar de beloningsstructuur. Bij de CAO voor huis-aan-huisbladjournalisten was in 2002 sprake van loonsverhogingen per 1 april en per 1 september van respectievelijk 2,0% en 1,0%. Al enkele jaren wordt de CAO voor het beroepsgoederenvervoer afgesloten met een looptijd van één jaar. Bij de start van de huidige periode (april maart 2003) zijn de lonen Milieu In de loop van 2002 is een Milieu Coördinatie Groep opgericht die concernbreed het milieubeleid vorm geeft. Dit beleid is erop gericht om de milieubelasting te verminderen. De onderneming zal daartoe zorgdragen voor de vereiste middelen, scholing, voorlichting en overlegstructuren. De zorg is vooral gericht op naleving van de voorschriften zoals omschreven in vergunningen en de wetgeving. Daarin zijn de belangrijkste aandachtspunten: het milieubewustzijn van de werknemers, het terugdringen van het grondstofverbruik en het verminderen van de hoeveelheid afval. Naast een nieuwe milieubeleidsverklaring is onder meer gewerkt aan een onderzoek naar de efficiency en uitvoering van het vervoersplan, het bedrijfsenergiebesparingsprogramma, de proef om de afvalscheiding te verbeteren en het onderzoek onder een groot aantal toeleveranciers op milieuverantwoord ondernemerschap. structureel met 1,5% verhoogd. Tegelijkertijd is de pensioenregeling op tal van punten gemoderniseerd en verbeterd. Ondernemingsraden Arbo In de geschiedenis van de Ondernemingsraad Amsterdamse bedrijven is 2002 het zwaarste jaar geweest. Naast De Wet Verbetering Poortwachter is ingevoerd. Bedoeling van deze wettelijke maatregel is om werkgever én werknemer sneller en effectiever te laten omgaan met situaties die dreigen te leiden tot langdurig verzuim. De eerste prognoses duiden erop dat van deze wet een positieve werking uitgaat. Sinds januari 2002 zijn alle werkplekken rookvrij. Er mag alleen nog gerookt worden op speciaal daarvoor aangewezen plaatsen. In het kader van het optimaliseren van de arbeidsomstandigheden worden risico-inventarisaties opgesteld. Daarop de gebruikelijke hoeveelheid adviesaanvragen lag de nadruk op de reorganisatie. Hoewel begrip bestond en bestaat voor de noodzaak van kostenbesparende maatregelen is het verlies van meer dan 300 arbeidsplaatsen als een dieptepunt ervaren. De hiermee gepaard gaande onderhandelingen maakten de nodige emoties los. Desondanks gold dat ook bij behandeling van de vaak moeilijke reorganisatievraagstukken gesproken kon worden van constructief overleg, waarbij het respect voor elkaar in hoge mate bepalend was voor de goede sfeer waarin de onderhandelingen verliepen. 15

17 JAARVERSLAG 2002 Met ingang van 1 januari 2003 is de medezeggenschapsstructuur gewijzigd. Vanaf die datum zal een Centrale Ondernemingsraad het huidige Platformoverleg vervangen en zich bezighouden met alle zaken die de N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf betreffen. De Ondernemingsraad Amsterdamse bedrijven zal zich vanaf dan beperken tot Uitgeversmaatschappij De Telegraaf, BasisMedia en DataWire. De Telegraaf Tijdschriften Groep beschikt vanaf dezelfde datum over een eigen ondernemingsraad. Met de ondernemingsraad Media Groep Limburg is overeenstemming bereikt over een geharmoniseerd pakket arbeidsvoorwaarden, waaronder uniforme personeelsregelingen. In december hebben de deelnemers aan het MGLpensioenfonds hun goedkeuring gegeven aan een gemoderniseerde pensioenregeling op basis van middelloon. In deze genomen. De overige persen zullen in 2003 opgeleverd worden. De totale investering zal naar verwachting 1 19 miljoen bedragen. In 2002 is verder gewerkt aan de renovatie en het groot onderhoud van het kantoorpand aan de Basisweg in Amsterdam. In totaal is met dit project, dat ultimo 2003 zal zijn afgerond, een bedrag gemoeid van 1 23 miljoen, waarvan circa 1 14,9 miljoen betrekking heeft op het uitvoeren van (achterstallig) onderhoud. Hiervoor is een onderhoudsvoorziening getroffen. In 2002 is 1 8,1 miljoen ten laste van de onderhoudsvoorziening gebracht. Ultimo 2002 bedraagt de onderhoudsvoorziening 1 5,8 miljoen. De kosten van de renovatie zullen worden geactiveerd en ten laste van het resultaat worden afgeschreven tot het einde van de looptijd van de erfpacht. regeling zijn tevens de voormalige medewerkers van Dagblad De Limburger opgenomen, die bij het VNU- respectievelijk het Audet-pensioensfonds waren verzekerd. De Groepsondernemingsraad van de Hollandse Huisaan-huisbladen Combinatie (HHC) is in 2002 onder meer betrokken geweest bij de doorlichting van de organisatie en de prioriteitsstelling binnen de strategienota. Onderwerpen van gesprek waren verder onder meer: de herindeling van huisaan-huisblad journalisten volgens de nieuwe indelingssystematiek, het decentraal overleg, een directiebenoeming, een personeelsfunctioneringssysteem en de keuze voor één HHC-arbodienst. De Groepsondernemingsraad van de Hollandse Dagbladcombinatie heeft in 2002 vrijwel alle aandacht besteed Verplichtingen Tot en met 2002 zijn investeringsverplichtingen voor materiële vaste activa aangegaan ten bedrage van 1 36,4 miljoen (exclusief BTW), waarvan in 2003 en volgende jaren nog 1 19,2 miljoen moet worden betaald. Betalingen op in 2002 en voorgaande jaren aangegane verplichtingen bedroegen in ,4 miljoen (exclusief BTW). 119 ONTWIKKELING INVESTERINGEN IN MATERIËLE VASTE ACTIVA IN RELATIE TOT DE CASHFLOW in miljoenen euro s aan de in gang gezette reorganisatie en de gevolgen ervan voor de werknemers. INVESTERINGEN Bij de Rotatiedrukkerij wordt de uitbreiding van de negen bestaande persen met twee vierkleurenperseenheden en de uitbouw met een tiende pers gerealiseerd. In 2002 zijn de uitbreidingen aan de persen één tot en met vijf in gebruik Cashflow Afschrijvingen Nettowinst Investeringen 16

18 JAARVERSLAG 2002 UITGEEFACTIVITEITEN Alle afdelingen zijn daarbij betrokken. Internetactiviteiten zijn zoveel mogelijk geïntegreerd met de printactiviteiten. Deze maatregelen plus het effect van gereduceerd verbruik van in DAGBLADEN ALGEMEEN prijs gedaald papier, leverde echter geen compensatie voor de daling van de inkomsten vanwege een advertentievolumeverlies van 14% ten opzichte van Het HOI Instituut voor Media Auditing registreerde het afgelopen jaar een daling van de oplage van de Nederlandse dagbladen. In de periode van 1 oktober 2001 tot en met 30 september 2002 daalde de verspreide oplage per dag met 2,1% tot exemplaren. In bovengenoemde getallen zijn de oplagecijfers van gratis verspreide dagbladen, zoals Sp!ts, niet opgenomen. De voortdurende slechte toestand van de economie in het afgelopen jaar trof wederom de advertentiebezetting van alle Nederlandse dagbladen. Een volumedaling deed zich voor in vrijwel alle categorieën en bedroeg in totaal 11%. Oplage De verspreide oplage daalde in 2002 met 1,6% tot een oplage van exemplaren per dag. De teruggang deed zich zowel voor bij abonnementen als bij de binnenlandse losse verkoop. De losse verkoop in het buitenland steeg. Het oplage-marktaandeel van De Telegraaf in de landelijke dagbladenmarkt steeg van 39,5% in 2001 naar 39,7% in 2002, Het oplage-marktaandeel in de totale dagbladenmarkt steeg fractioneel naar 18,4%. Het ultimo 2002 in de provincie Limburg geïntroduceerde zaterdagabonnement is succesvol gebleken en zal in de loop van 2003 in een groter deel van Nederland LANDELIJKE DAGBLADEN verkrijgbaar zijn. Per 1 oktober 2002 is op de lezersmarkt een prijsstijging doorgevoerd van 5%. Het is een zorgelijke ontwikkeling dat de kosten van Uitgeversmaatschappij De Telegraaf Per 1 januari 2002 zijn de activiteiten van Dagblad De Telegraaf en Rotatiedrukkerij Voorburgwal gebundeld in Uitgeversmaatschappij De Telegraaf (UMT), met een gezamenlijke resultaatverantwoordelijkheid voor de uitgeverij en de krantendrukkerij. krantenbezorging wederom toenamen door de beperkte beschikbaarheid van krantenbezorgers. ONTWIKKELING BETAALDE OPLAGE DE TELEGRAAF t/m 1997 inclusief De Courant Nieuws van de Dag Dagblad De Telegraaf Met het vooruitzicht van een verslechterend economisch klimaat zijn in 2001 en 2002 structurele maatregelen genomen ter vermindering van de kosten. Substantiële personeelsreducties zijn totstandgebracht door het opheffen van afdelingen en het efficiënter inrichten van bedrijfsprocessen Abonnementen + losse verkoop Abonnementen 17

19 JAARVERSLAG 2002 In 2002 is op initiatief van drie dagbladconcerns in een deel van de provincie Utrecht een proef gestart om gezamenlijk te bezorgen. Deze proef zal in 2003 antwoord moeten geven op de vraag of de voor- en nadelen van gezamenlijke bezorging opwegen tegen de voor- en nadelen van een zelfstandige distributiefunctie. Naast de reguliere distributie van de krant naar het buitenland is de distributie via zogenoemde digitale kiosken uitgebreid. Daar kan een ter plekke, op afroep geprinte versie van de krant worden gekocht. Sinds eind 2001 wordt de dagelijkse oplage van De Telegraaf die bestemd is voor de Canarische Eilanden ter plaatse gedrukt. Met ingang van 2003 wordt daarnaast gestart met drukken in Valencia. Daarmee zal het aantal Telegraaf.nl Het jaar 2002 stond, wat de internetactiviteiten van Dagblad De Telegraaf betreft, in het teken van aanzienlijke kostenreducties, waarbij de handhaving van zoveel mogelijk redactionele content is nagestreefd. Zowel personeels- als ontwikkelingskosten zijn structureel verlaagd, terwijl de beheerafdeling efficiënter in de organisatie is ondergebracht. De marketing- en commerciële afdelingen van internet zijn volledig in de marktclusters van het advertentiebedrijf geïntegreerd, waardoor er naast een ICT- en redactieteam geen aparte internetafdeling meer bestaat. De partners in de joint ventures Airtrade (Reiskrant.nl) en Real Estate Publishing (Woonkrant.nl) zijn in 2002 uitgekocht. Beide internetsites zijn daarmee voor 100% eigendom vakantiebestemmingen waar de krant op de verschijningsdag zelf kan worden gekocht aanzienlijk worden uitgebreid. van Dagblad De Telegraaf en zijn opgenomen in de respectievelijke marktclusters Reizen en Wonen. De hiermee verband houdende goodwill is geheel ten laste van het Advertenties Het advertentievolume daalde gemiddeld met 14% ten opzichte van De categorie landelijke merken en diensten daalde met 5%, personeel met 32%, gerubriceerde advertenties met 17% en familieberichten met 11%. De uitzondering vormt de categorie lokale merken en diensten, deze steeg met 1%. In 2002 is het advertentiebedrijf gereorganiseerd teneinde de zich snel wijzigende markt nog beter te kunnen bedienen. Ter bevordering van de professionaliteit bij de bewerking van belangrijke markten zijn multidisciplinaire marktteams gevormd. De segmenten financieel/business, auto s, wonen, reizen, varen en retail zijn nu in afzonderlijke clusters ondergebracht. resultaat over 2002 gebracht. Telegraaf.nl trok in 2002 dermate veel bezoekers, dat deze website volgens onderzoek van Multiscope in 2002 doordrong tot de top-10 van meest bezochte internetsites in Nederland. Telegraaf.nl is daarmee gestegen van een twaalfde naar een achtste plaats. Ondanks de substantiële bezuinigingen op de internetactiviteiten steeg het aantal bij alle sites tezamen opgevraagde pagina s van gemiddeld 1,2 miljoen per dag in december 2001 tot 1,8 miljoen per dag in december Het aantal unieke bezoekers van de gezamenlijke internetactiviteiten steeg in één jaar van per dag in december 2001 tot per dag in december De on line-advertentieomzet is in 2002 toegenomen, met name bij de zogenoemde verticals. Vooral Autotele- 18

20 JAARVERSLAG 2002 graaf.nl zag haar omzet behoorlijk stijgen, mede door de BasisMedia inzet van een speciaal geformeerd verkoopteam. Woonkrant.nl is de tweede onroerendgoedsite in Nederland en zag haar geplaatste huizenaanbod in 2002 wederom toenemen. Op de personeelsmarkt verstevigde VacatureKrant.nl haar positie door aan het eind van het jaar de verzamelde personeelsadvertenties van de tot het concern behorende regionale dagbladen toe te voegen. In het laatste kwartaal van 2002 is onder de naam Telegraaf-i een volledige, digitale versie van de dagelijkse krant geïntroduceerd, opvraagbaar via Telegraaf.nl. Deze digitale versie is tegen betaling over de hele wereld beschikbaar. Internet neemt ook een steeds belangrijker plaats in bij het opgeven van de Speurders-teksten. Dit als alternatief voor telefonische opgave, hetgeen de efficiëntie van het aannameproces bevordert. Op mobiel internet worden tegen betaling redactionele inhoud en Speurders aangeboden via de telecomdiensten i-mode en Vodafone live. Dit leverde een veelbelovende hoeveelheid opgevraagde pagina s op. De inkomsten zijn echter nog niet substantieel te noemen. Sp!ts De omzet van Sp!ts liet over 2002, als gevolg van hogere advertentieprijzen, een stijging zien ten opzichte van Deze stijging is opgebouwd gedurende het jaar, waarbij in het laatste kwartaal een stijging van ruim 24% is gerealiseerd. Het tweede halfjaar stond in het teken van optimalisatie; dit heeft op bijna alle gebieden tot een forse kostenreductie geleid. De hogere omzet en de lagere kosten hebben er uiteindelijk voor gezorgd dat er sprake was van een winstbijdrage in het laatste kwartaal van dit jaar. Over het gehele jaar 2002 is, na toerekening van indirecte kosten, nog een gering verlies geleden. De oplage van Sp!ts is ten opzichte van 2001 gehandhaafd op circa exemplaren per dag. Volgens NOM Print Monitor bereikt Sp!ts gemiddeld per dag personen van 13 jaar en ouder, en is daarmee, na dagblad De Telegraaf, de tweede krant van Nederland. Uit het onderzoek naar de waardering van alle media tezamen, dat jaarlijks in december door Interview NSS wordt uitgevoerd onder mediabureaus en adverteerders, blijkt dat Sp!ts is opgeklommen van nummer 53 in 2001 naar nummer Rotatiedrukkerij Voorburgwal Ook voor Rotatiedrukkerij Voorburgwal, de krantendrukkerij van De Telegraaf in Amsterdam, was 2002 een 18 in Daarnaast heeft Sp!ts de prijs voor de beste prijs-/prestatieverhouding ontvangen. Een uitkomst die zal helpen om een positief resultaat in 2003 te realiseren. bewogen jaar. In het kader van optimaliseren is ook hier besloten tot een aanzienlijke personeelsreductie. Het overgrote deel van de boventallige medewerkers heeft gebruikgemaakt van de ouderenregeling. Om te kunnen voldoen aan de vraag naar meer full colour-pagina s in De Telegraaf is eind 1998 besloten tot het plaatsen van extra kleurendrukwerken plus een extra pers. Het complete programma zal naar verwachting in 2003 worden afgerond. Begin januari 2003 is het nieuwe jongerenconcept Mixx gelanceerd. Deze pagina s met informatie over dance, muziek, clubscene, party s, mode en andere onderwerpen specifiek voor jongeren moeten Sp!ts de mogelijkheid bieden om adverteerdersgroepen aan zich te binden die traditioneel niet in dagbladen adverteren. Op basis van de hiervoor geschetste ontwikkelingen en nieuwe initiatieven wordt in 2003 een positieve bijdrage aan het resultaat verwacht. 19

21 JAARVERSLAG 2002 REGIONALE DAGBLADEN 2002 een principe-akkoord over een sociaal plan bereikt. Voor de uitvoering hiervan is een voorziening ten laste van het resultaat over 2002 getroffen. De uitvoering van alle Hollandse Dagbladcombinatie De omzet van de Hollandse Dagbladcombinatie (HDC) daalde in 2002 met circa 8%. Ondanks lagere directe kosten en besparingsmaatregelen op de indirecte kosten daalde het operationele resultaat met ruim 17%. De afkalving van de advertentiemarkt die in de loop van 2001 inzette, ging in 2002 onverminderd voort. Vooral in de sectoren nationale adverteerders en personeelsadvertenties was de achteruitgang groot; het volume lokale en regionale advertenties liep minder terug. Voor de advertentieomzet betekende dit een daling van ruim 6%. projecten zal naar verwachting doorlopen tot ver in 2004; als eerste maatregel zijn begin 2003 het Dagblad van Almere en het Goois Weekblad uit de markt genomen. De eerste effecten van de kostenreducties zijn in 2002 al zichtbaar. In de uitgeverijsector was er sprake van een reductie van het aantal arbeidsplaatsen met ruim 3% als gevolg van het niet invullen van vacatures. Na realisatie van alle projecten moet een reductie van 15% gerealiseerd zijn. Vanaf april 2003 wordt gestart met Almere Vandaag, een nieuwe, actuele en gratis krant, die viermaal per week huis-aan-huis zal worden verspreid in Almere. Tot april blijft Met betrekking tot de betaalde oplagen was de ontwikkeling iets minder negatief: de eerder ingezette trends t Groene Weekblad als huis-aan-huiskrant bestaan, daarna wordt het opgenomen in Almere Vandaag. zetten zich voort. Voor het Noordhollands Dagblad was er sprake van een zeer lichte groei. De andere titels van de HDC vertoonden een daling die overeenkwam met die in het voorgaande jaar, zijnde gemiddeld 2%. Media Groep Limburg In overeenstemming met de ontwikkeling in de bedrijfstak is het resultaat van Media Groep Limburg (MGL) ten opzichte van 2001 gedaald. De omzet daalde ten opzichte Eerder is al aangekondigd dat gezocht wordt naar verdere mogelijkheden om het rendement van de HDCuitgeverijen te verbeteren. De daaruit voortvloeiende beleidsnotitie verscheen begin 2002 en is in de loop van het jaar uitgewerkt tot een blauwdruk voor een nieuwe strategie en structuur. De verschillende projecten die daarbij zijn beschreven moeten leiden tot de volledige integratie van de twee HDC-uitgeverijen, ter vergroting van de efficiency en vernieuwing van de marktbenadering. De marge van alle uitgeefactiviteiten tezamen moet worden gebracht op 12%; over 2002 bedroeg deze marge 3%. Met het oog op een ingrijpende reorganisatie is met de vakbonden in december van 2001 met 5%. De helft van dit omzetverlies kon door kostenreducties worden gecompenseerd: deels als gevolg van integratievoordelen, deels door bezuinigingen. De advertentieomzet is met 9% gedaald als gevolg van een dalend volume en gemiddeld lagere paginaopbrengsten door het verlies van advertenties met hogere marges. De inkomsten uit dagbladabonnementen en losse verkoop namen wel toe als gevolg van een prijsverhoging. De oplage daalde met 2% bij Dagblad De Limburger en met 4,2% bij het Limburgs Dagblad. Met de concentratie van alle gemeenschappelijke MGL-activiteiten vanuit Maastricht, Heerlen en Venlo in het 20

22 JAARVERSLAG 2002 nieuwe hoofdkantoor in Sittard, de daaropvolgende sluiting van de drukkerij in Maastricht en de bundeling van drukactiviteiten bij Nieuwsdruk Heerlen is de eerste integratiefase van MGL afgerond. De daarmee samenhangende reductie van arbeidsplaatsen in de betreffende bedrijfsonderdelen, nieuwe activiteiten uitgezonderd, bedraagt 9%. Ook qua advertentieomzet bleef 2002 achter op het vorige jaar. Dit was het geval bij zowel de midweekse uitgaven als de weekenduitgaven. Hiervoor is zoveel mogelijk compensatie gezocht door het uitbrengen van specials. Door een goede verhouding tussen advertentie- en redactiepagina s en een hogere gemiddelde millimeterprijs steeg de omzet per pagina. In het jaar waarin het vijftigjarig jubileum van Weekblad De Echo is gevierd en Uitgeverij Van Groenigen haar nieuwe hoofdkantoor betrok, zijn de nodige vernieuwingen doorgevoerd. Er zijn aanvullende producten ontwikkeld naast de reguliere huis-aan-huisbladen. Zo worden nieuwe adverteerders- en lezersmarkten benaderd met!n en zakelijke uitgaven.!n is een trendy magazine gericht op een andere dan de gebruikelijke adverteerders- en lezersgroep van huis-aan-huisbladen. De zakelijke uitgaven zijn business-to-business kranten op In het kader van optimaliseren is onder de titel Samen Sterker een plan voor intensieve samenwerking tussen Dagblad De Limburger en het Limburgs Dagblad opgesteld. In het najaar heeft de Nederlandse Mededingingsautoriteit met de samenwerking in de gepresenteerde vorm ingestemd. Uitvoering van de plannen is met ingang van 2003 voorzien en zal de brutomarge van MGL met vijf procentpunten moeten verbeteren. De omvang van het internetbedrijf I-media Limburg (IML) is met eenderde teruggebracht. tabloidformaat en gericht op Gelijktijdig is de verkoopverantwoordelijkheid voor combinatieproducten van gedrukte en on line-producten neergelegd bij het advertentiebedrijf Limburgse Dagbladen Combinatie. Ten aanzien van MGL is een impairment test uitge- lokale industriële bedrijven. De genoemde nieuwe producten kennen een andere distributievorm dan de voor HHC gebruikelijke huis-aan-huisverspreiding. In 2003 zullen deze nieuwe uitgaven een vaste basis vinden in de organisatie. voerd waaruit blijkt dat er geen redenen zijn om tot versnelde afschrijving van betaalde goodwill over te gaan. Het grootste deel van de advertentieomzet wordt HUIS-AAN-HUISBLADEN opgebracht door de vier regionale uitgevers. Lokale advertenties bepalen tezamen met de lokale redactie voor een belangrijk deel het beeld van de huis-aan-huisbladen. Ze vormen voor een groot deel de kracht van het product. De Hollandse Huis-aan-Huisbladen Combinatie Het jaarresultaat van de Hollandse Huis-aan-huisbladen Combinatie (HHC, waarin opgenomen de uitgeverijen De Echo, Noorderpers, Van Groenigen en Reclame t Gooi) bleef in 2002 belangrijk onder dat van vorig jaar. De oorzaak hiervan ligt zowel in een omzetdaling als in hogere directe kosten, waarin begrepen het effect van een hoger intern druk- en bezorgtarief. HHC hecht hier dan ook veel waarde aan en zal door aanpassingen in het editiestelsel proberen invulling te geven aan nog beter maatwerk. Betaalbare kleine(re) gebieden voor de kleine(re) lokale adverteerders spelen daarbij een grote rol. De centrale verkooporganisatie van de HHC, voor grote regionale en landelijk opererende adverteerders, is De Holland Combinatie. Deze organisatie heeft zich bewezen door voor de derde achtereenvolgende keer in het zogenoemde kerstrapport van het mediavakblad Adformatie 21

23 Tijdschriften richten zich op communities : groepen lezers met een vergelijkbare belangstellingswereld. Privé, Hitkrant, Starstyle zijn er voor lezers met oog voor sterren, gossip, glamour en entertainment; Autovisie voor de echte autoliefhebber; FHM voor waar mannen over praten; Elegance, Man en Residence voor lezers met aandacht voor het luxe leven. grensoverschrijdend Specialisatie op interessegroepen is van levensbelang in een markt waarin massamedia het moeilijker hebben. Versterking van de merkbeleving, via nevenactiviteiten, speelt eveneens een grote rol. Daarnaast wordt gezocht naar manieren om het productieproces te optimaliseren. Zoals het verwerken van advertentieopdrachten via internet. En financiële optimalisering. Het geven van meer zekerheid aan adverteerders door de koppeling van tarieven aan gegarandeerde oplages. Het beleid blijft gericht op het internationaliseren van de portfolio. Door het introduceren van eigen titels op nieuwe markten of door het op de markt brengen van nieuwe titels op bestaande markten. Grensoverschrijdend ondernemen. Alleen, in samenwerking met derden of door acquisities.

24 JAARVERSLAG 2002 gekozen te worden tot de meest gewaardeerde verkooporganisatie van huis-aan-huisbladen. De interne technische pre-press organisaties krijgen de nodige aandacht. Er is reeds veel gedaan om te komen tot het digitaal kunnen aanleveren van advertentiemateriaal. Verdere stappen naar het volledig digitaal opmaken van de uitgaven zullen de komende jaren worden gezet. Pop-encyclopedie. Hiertoe is besloten vanwege de matige perspectieven op zowel de lezers- als advertentiemarkt en het niet kunnen bereiken van synergie met enige andere activiteit binnen TTG. Het merendeel van het personeel heeft de overgang naar de nieuwe eigenaar gemaakt. In het kader van vernieuwen is in het voorjaar van 2002 de titel Gardens & Country geïntroduceerd. Het betreft Uitgeversmaatschappij De Trompetter Het resultaat van De Trompetter verbeterde door een hogere omzet en door het wegvallen van afschrijvingskosten op goodwill. Het resultaat van Kempen Pers stond daarentegen onder druk vanwege een hogere interne doorbelasting in druk- en verspreidingskosten. een lifestyle magazine over het buitenleven in al zijn aspecten, dat in 2002 tweemaal is verschenen. In 2002 is een begin gemaakt met de line- and brand extensions activiteiten rondom de bestaande titels en merken van de TTG. Er zijn diverse boeken verschenen, evenals vele home shopping activiteiten in de eigen titels. Privé kende een turbulent jaar waarin met name de TIJDSCHRIFTEN ontwikkelingen rond het koningshuis voor veel nieuws zorgden. Met zowel de reguliere uitgaven als een succesvolle special rondom het huwelijk van de kroonprins en Máxima zijn vele lezers bereikt. De oplage van de gossipbladen staat De Telegraaf Tijdschriften Groep Het resultaat van De Telegraaf Tijdschriften Groep (TTG) is over 2002 fors verbeterd ten opzichte van Dit is met name te danken aan gedaalde drukwerktarieven en personeelskosten. onder druk. Privé heeft met een gemiddelde kernoplage van ruim exemplaren in het derde kwartaal van 2002 haar leidende positie op de gossipmarkt behouden. Hitkrant heeft in 2002 op de oplagemarkt voor jeugdbladen marktaandeel gewonnen. Ook op advertentiegebied TTG Nederland In het kader van optimaliseren heeft de TTG gedurende 2002 de organisatie gestroomlijnd en diverse bedrijfsprocessen opnieuw ingericht. De lithografie is extern ondergebracht bij Van Ginneken & Mostaard Group (onderdeel van de Brouwer Groep). In april 2002 zijn de activiteiten van OOR verkocht aan de Nederlandse Tijdschriften Groep. Dit behelst zowel het tijdschrift, de internetactiviteiten als ook de tweejaarlijkse heeft Hitkrant een goed jaar achter de rug, vooral bij aanbieders van ringtones en logo s voor mobiele telefoons. Starstyle heeft in 2002 de Mercur-prijs voor de Lancering van het Jaar 2002 gekregen. De succesvolle introductie van dit nieuwe maandblad voor jonge vrouwen is zo bekroond. De betaalde oplage overstijgt met regelmaat de grens van verkochte exemplaren. De toekomst van Starstyle wordt met vertrouwen tegemoet gezien. Autovisie heeft dit jaar met succes een nieuwe special op de markt gebracht, de 2002-gids over accessoires en 23

25 JAARVERSLAG 2002 tuning. Deze special kwam uit naast de reguliere tweewekelijkse tijdschriftenuitgaven en het Autovisie Jaarboek. De positie als opinion leader in het autobladsegment is hierdoor verder verstevigd. FHM kende een stevige groei op de lezersmarkt en is op weg naar het marktleiderschap in het segment voor mannenmaandbladen. De positie van FHM op de advertentiemarkt is duidelijk verbeterd ten opzichte van MAN is begin 2002 gerestyled, wat duidelijk leidde tot hogere verkoopcijfers. Residence vierde in verwachting een positieve bijdrage aan het resultaat leveren. De twee botenbladen Båtnytt en Vi Båtägare haalden in 2002 het beste resultaat tot nu toe. Vooral de abonnementenomzet ontwikkelde zich positief. Vanwege de positieve ontwikkeling van de advertentieomzet is de verschijningsfrequentie van Residence opgevoerd van zes naar zeven uitgaven per jaar. Residence heeft een stabiele oplage van exemplaren. De advertentieverkoop voor Golf Digest verbeterde zich substantieel ten opzichte van het moeilijke jaar haar 15-jarig bestaan, ter gelegenheid waarvan het meest omvangrijke nummer ooit is uitgegeven. De internetactiviteiten van de TTG ontwikkelen zich OVERIGE ACTIVITEITEN goed. De nieuwsbrieven voor de lezers van diverse TTG-titels zijn verder geprofessionaliseerd; het totaal aantal bezoekers van TTG-websites is van 2,5 miljoen in 2001 naar ruim 3,4 miljoen in 2002 gestegen. Tevens zijn er nieuwe websites geïntroduceerd voor Elegance en Residence. DataWire DataWire richt zich onder meer op syndication: bewerking, distributie en verkoop van bestaande inhoud afkomstig van redacties en diverse andere bronnen. DataWire houdt zich verder bezig met het verzamelen en structureren van TTG Zweden Sinds de start van TTG Zweden is de bestaande portfolio verder uitgebreid met de titels Residence en Cosmopolitan, de laatste in een joint venture met Hearst Corporation. De intentie is het aantal titels in de komende jaren verder uit te breiden. Door de hiermee gepaard gaande aanloopverliezen wordt de eerstkomende jaren nog geen bijdrage aan het sportuitslagen van een groot aantal competities (vooral amateursport) en bioscoop- en uitgaansagenda s. Deze gegevens worden onder meer verkocht aan exploitanten van dagbladen, kabelkranten en teletekst. Bovendien exploiteert DataWire in samenwerking met Mobillion en verschillende uitgevers SMS-diensten op het gebied van voetbaluitslagen en competitiestanden. resultaat verwacht. In tegenstelling tot de algemene advertentiemarktontwikkeling in Zweden behaalden alle TTG-uitgaven een hogere advertentieomzet en daarmee een hoger resultaat in Cosmopolitan heeft in het segment van Zweedse vrouwenbladen inmiddels een belangrijke plaats ingenomen. De oplage steeg ten opzichte van 2001 met 17% en de advertentieomzet met 40%. In 2003 zal Cosmopolitan naar PayperNews is de naam van de joint venture die DataWire is aangegaan met de firma e-factory. In de joint venture worden producten ontwikkeld, die uitgevers in staat stellen hun uitgaven integraal op het internet te plaatsen. Bovendien wordt de mogelijkheid geboden om redactionele of andere inhoud te selecteren volgens elk gewenst profiel en tegen betaling via internet aan te bieden. 24

26 JAARVERSLAG 2002 Het eerste product, DIGI-dition, stelt De Telegraaf in staat, onder de naam Telegraaf-i, de gehele krant, inclusief foto s en advertenties, op het internet te publiceren. DistriQ DistriQ is de landelijk opererende distributie-organisatie voor gedrukte media van het concern. Naast alle concernuitgaven verspreidt DistriQ ook voor derden. Na de officiële start van DistriQ op 1 januari 2002 is verdere invulling gegeven aan de ontwikkeling van de organisatie. De distributieafdelingen zijn daarmee fysiek gescheiden van de uitgeverijen en conform planning op een aantal locaties gehuisvest. In 2003 zal de gezamenlijke bezorging van de dagbladen uit het Telegraaf-concern in Noord-Holland worden geïmplementeerd, zoals dat reeds is uitgevoerd in Limburg. Verdere verbetering van kwaliteit in relatie tot de kosten zal eerste prioriteit zijn voor alle productstromen. Distributie voor externe klanten wordt uitgebreid. Om DistriQ verdere bekendheid te geven zal de nodige aandacht worden besteed aan communicatie. Een voorbeeld hiervan is de introductie van een nieuw magazine en een interactieve internetsite speciaal voor DistriQ-bezorgers. DEELNEMINGEN Regio-I Beheer C.V. Regio-i is de in 2001 opgezette samenwerking op gebied van internet tussen de regionale dagbladen van het Telegraaf-concern en die van de Noordelijke Dagblad Combinatie (NDC). Inclusief de belangen van HDC en MGL heeft het Telegraaf-concern een belang van 75% in Regio-i. In het oprichtingsjaar is een gezamenlijk Content Management Systeem (CMS) ingericht. Hierop draaien inmiddels de sites voor het dagelijkse nieuws en commerciële omgevingen voor auto s, banen en woningen. Op dagbasis genereerden bezoekers aan deze sites opgevraagde pagina s. In 2003 zal Regio-i haar activiteiten uitbreiden met het stimuleren van het elektronisch aanleveren van advertentiemateriaal. Hiertoe is een 95%-belang genomen in MediaMenu Holding. MediaMenu beschikt over, op internet geba- seerde, technologie waarbij de adverteerder direct aan de uitgever wordt gekoppeld. Hiermee kunnen aanzienlijke kosten worden bespaard, wordt de klantrelatie versterkt en worden nieuwe product/marktcombinaties mogelijk. Naast het verder uitwerken van het DistriQ-concept (de zogenoemde fijnmazige professionalisering) stonden in 2002 de voorbereiding en de implementatie van de gezamenlijke bezorgproef van de Nederlandse dagbladen centraal. Aan het einde van 2003 zal een besluit moeten worden genomen over een eventuele landelijke invoering hiervan. Nadat is vastgesteld of deze proef de voorspelde financiële, kwalitatieve en logistieke voordelen biedt, zal ook overwogen moeten worden of deze opwegen tegen de nadelen die het afstoten van een eigen professioneel distributiebedrijf met zich brengt. Media Groep West Media Groep West (MGW) is een 90%-deelneming van N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf; de resterende 10% is in handen van UPC Nederland. Binnen deze deelneming bestaan de volgende activiteiten: SBS 6/Net 5 Text, V8/Fox Kids Text en Mobillion. De sterk dalende advertentie-inkomsten en het gebrek aan zekerheid over blijvende opname in het programma-aanbod maakten verder investeren in Nieuwsnet 9 niet verantwoord. Per 30 juni 2002 is deze kabelkrant gestopt met haar uitzendingen. Ondanks het geleden verlies bij de kabelkrant Nieuwsnet 9 heeft MGW het jaar 2002 met een hoger positief resultaat kunnen afsluiten. 25

27 JAARVERSLAG 2002 V.o.f. SBS 6 /Net 5 Text Deze vennootschap verzorgt de teletekstpagina s van de zenders SBS 6 en Net 5. Nieuwe samenwerkingen om het resultaat van Net 5 Text te verbeteren zijn inmiddels aangegaan. De groei van dit onderdeel zal voor 2003 moeten komen uit multimediale projecten in samenwerking met derden. Combinatie van Algemeen Nederlands Persbureau ANP N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf is voor 28,4% minderheidsaandeelhouder van Algemeen Nederlands Persbureau ANP in Den Haag. ANP is het belangrijkste persbureau in Nederland en bedient dagbladen, radio- en tv-zenders en ICT-afnemers. teletekst, internet en print is de basis voor deze strategie. Wegener N.V. V.o.f. V8/ Fox Kids Text De samenwerking tussen V8 en Fox Kids op gebied van teletekstdiensten is vruchtbaar te noemen. Ook hier geldt dat het verder uitbreiden van deze diensten in combinatie met internet en mobiele telefonische diensten de groei voor de toekomst zal moeten genereren. Het belang in Wegener bestaat per 31 december 2002 uit certificaten van gewone aandelen van 1 0,30 nominaal (een belang van 21,6%) en certificaten van 6,84% cumulatief preferente aandelen van 1 0,30 nominaal (een belang van 32,1%). Het belang in gewone aandelen is in 2002 vergroot van 20,5% tot 21,6% door aankoop van certificaten tegen een gemiddelde koers van 1 4,59. De koers per 31 december 2002 bedroeg 1 4,80. De gemiddelde aankoopkoers bedraagt 1 5,91. In vergelijking met de koers per 31 december 2002 is er sprake van een boekwaarde die 1 10,6 miljoen hoger is dan de beurswaarde. Daar naar onze mening geen sprake is van een structurele waardedaling is besloten niet tot afwaardering over te gaan. Onder het resultaat deelnemingen zijn verantwoord het in 2002 ontvangen contanten dividend 2001 op gewone aandelen en het aandeel in het preferente dividend Mobillion Mobillion is inmiddels voor 35% eigendom van MGW, voor 35% van SBS en voor 30% in handen van het management. Mobillion ontwikkelt, exploiteert en biedt faciliteiten in toegevoegde-waardediensten voor mobiele telefoonbezitters. In 2002 is de omzet van Mobillion met circa 25% gestegen in vergelijking met De Mobillion-diensten worden onder eigen label in de markt gezet, waarbij het hele traject van service-concept tot de marketing naar eindgebruikers door Mobillion wordt verzorgd. Tegelijkertijd stelt Mobillion haar expertise en productiefaciliteiten ook ter beschikking aan derden. In dat geval opereert Mobillion als een facilitaire partner, die de concepten van deze partijen vertaalt in betaalbare en degelijke diensten. Eindgebruikers kunnen worden bereikt via interactieve voice response, SMS, teletext, WAP, internet, i-mode, EMS, MMS, of een combinatie van deze mediavormen. Met de introductie van de nieuwe generatie mobiele telefoons met ingebouwde fotocamera verwacht Mobillion in 2003 weer aansprekende nieuwe diensten voor de consumentenmarkt te kunnen ontwikkelen. Als gevolg hiervan wordt wederom een substantiële financiële groei voorzien. Brouwer Groep In de loop van 2002 is, met terugwerkende kracht tot 1 januari 2002, een juridische fusie totstandgekomen tussen de Biegelaar Groep (een 100%-deelneming van N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf) en de Brouwer Groep. Het belang in de nieuwe combinatie bedraagt 43%. In totaal is ultimo 2002 voor 1 33,2 miljoen aan achtergestelde leningen verstrekt tegen een rente van 7,5%. In 2002 is een aanvang gemaakt met de integratie van een aantal werkmaatschappijen, waarvoor ten laste van het resultaat over 2002 aanzienlijke reorganisatievoorzieningen 26

28 JAARVERSLAG 2002 zijn getroffen. Voor 2003 wordt een positieve bijdrage aan het resultaat verwacht. Ons aandeel in het verlies over 2002 is verantwoord onder resultaat deelnemingen. ambitie verder gestalte te geven is het Telegraaf-concern in 2002 een joint venture aangegaan met CEE Exhibitions, onderdeel van Expomedia Group Plc. Expomedia is een beursgenoteerde Engelse onderneming, die in de afgelopen 15 jaar SBS Broadcasting SBS Broadcasting heeft in 2002, zeker gezien de economische tegenwind, boven verwachting gepresteerd. Er werd een nettowinst behaald van 1 14,9 miljoen, tegenover 1 1,86 miljoen in Het 30%-aandeel van het Telegraafconcern in het resultaat van deze vennootschap ad 1 4,48 met succes beursconcepten heeft ontwikkeld in onder andere Europa en het Verre Oosten. De doelstelling van de joint venture is evenementen, consumentenbeurzen en tentoonstellingen in Nederland te ontwikkelen en te exploiteren. Inmiddels staan er voor 2003 drie beurzen gepland op het gebied van mode & cosmetica, lifestyle en eten & drinken. miljoen is verantwoord onder het resultaat deelnemingen. Wegens aanspraak op (fiscale) verliescompensatie is geen vennootschapsbelasting verschuldigd. Over 2002 wordt geen dividend uitgekeerd. Het marktaandeel van SBS steeg op de Nederlandse VOORUITZICHTEN televisie-advertentiemarkt van 26,8% in 2001 naar 28,7% in Op de kijkersmarkt steeg het zenderaandeel van de drie SBS-zenders (in de doelgroep mannen en vrouwen van 20 tot 50 jaar) van 22,1% in 2001 naar 24,6%. Het jaar 2003 zal naast vernieuwing in het teken staan van verdere optimalisering: zowel bij de Amsterdamse bedrijven als bij de regionale dagbladen zullen de getroffen en voorgenomen reorganisatiemaatregelen resulteren in een Noordzee FM Eind 2002 verkocht SBS Radio het 50,1% belang in Publimusic (Noordzee FM) aan Talpa management Daartoe heeft N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf haar aandelen in SBS Radio (30%) verkocht aan de andere aandeelhouder in SBS Radio Redenen voor verkoop waren onzekerheid over de verdeling van etherfrequenties, onvoldoende winstgevendheid van het radiostation en het uitblijven van synergetische voordelen met de overige activiteiten van N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf. verdere daling van de personeelskosten. Daartegenover zullen naar verwachting meerkosten staan voor een zelfde bedrag ingevolge de effecten van de CAO-verhogingen uit 2002 en 2003 en de kosten van nieuwe activiteiten. Het verder terugdringen van de verliezen uit internetactiviteiten en de papierprijsdalingen van 2002 en 2003 zullen een positieve bijdrage aan het resultaat leveren. De belangrijkste factor is en blijft echter de ontwikkeling van de advertentieomzet. Op basis van de uitkomsten van de cijfers over de eerste acht weken van 2003 is er opnieuw sprake van een omzetdaling ten opzichte van de vergelijkbare periode over 2002 van gemiddeld 13%. Met name de personeelsadvertenties met relatief hogere marges vertonen BEURZEN opnieuw een teruggang. Vanwege de onzekerheid over de verdere ontwikkeling van de advertentieomzet in 2003 (in 2002 goed voor 52% In een multimediale maatschappij is het voor een uitgeverij zaak zich multimediaal te ontwikkelen. Om deze van de concernomzet) kan op dit moment geen verantwoorde verwachting van het resultaat over 2003 worden afgegeven. 27

29 J A A R R E K E N I N G GECONSOLIDEERDE BALANS (na verwerking van het resultaat) Bedragen in duizenden euro s. 31 december december 2001 Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Som der vaste activa Vlottende activa Voorraden Vorderingen Effecten Liquide middelen Som der vlottende activa Kortlopende schulden Uitkomst vlottende activa min kortlopende schulden Langlopende schulden Voorzieningen Eigen vermogen

30 J A A R R E K E N I N G GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING Bedragen in duizenden euro s Omzet Mutatie onderhanden werk Netto-omzet Grond- en hulpstoffen Lonen en salarissen Sociale lasten Afschrijving materiële vaste activa Overige bedrijfskosten Som der bedrijfslasten Bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill en overige waardeveranderingen goodwill Afschrijving goodwill Overige waardeveranderingen goodwill Bedrijfsresultaat ná afschrijving goodwill en overige waardeveranderingen goodwill Opbrengst deelnemingen Rentebaten Opbrengst effecten Rentelasten Financiële baten en lasten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belastingen Belastingen over resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening ná belastingen Buitengewoon resultaat vóór belastingen Belastingen over buitengewoon resultaat Buitengewoon resultaat ná belastingen Resultaat ná belastingen Resultaatbestemming: Overige reserves Dividend p.m. p.m Verlies per aandeel 1 0,09 1 0,56 29

31 In een tijd van mondialisering van het nieuws en uniformering van het aanbod komen regionale dagbladen tegemoet zelfbewust aan de behoefte aan herkenbaarheid van de berichtgeving bij lezers. Regionale dagbladen gaan die bijzondere positie versterken en beter benutten. Dit naast optimalisering door scherpere aansturing op basis van financiële doelstellingen, verbetering van technische processen en inzetbaarheid van medewerkers en meer focus op het benutten van de schaal-voordelen die het concern als geheel biedt. Voor lezers zijn regionale dagbladen een onafhankelijke bron van herkenbare informatie. Voor adverteerders een bron van kennis over de regionale markt en de daarin aanwezige bedrijven en branches. Naar lezers kan die positie worden benut door een onafhankelijke infrastructuur te bieden voor uitwisseling van meningen en informatie. In de krant en met andere eigen producten en evenementen. Naar adverteerders kan de relatie worden versterkt door uitbreiding van de dienstverlening. Zelfbewust, vanuit een unieke positie in de regio.

32 J A A R R E K E N I N G GRONDSLAGEN VOOR CONSOLIDATIE,BALANS- WAARDERING EN RESULTAATBEPALING 3. Balanswaardering Immateriële vaste activa Goodwill, zijnde hetgeen bij de acquisitie van deelnemingen, ondernemingsactiviteiten en uitgaverechten betaald wordt boven de waarde op het tijdstip van verwerving, wordt in maximaal twintig jaar afgeschreven ten laste van het resultaat. De waarde op het tijdstip van verwerving wordt 1. Consolidatiecriteria bepaald op basis van de reële waarde van de overgenomen (onderliggende) activa en passiva. In de consolidatie worden de financiële gegevens van de moedermaatschappij N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf, haar groepsmaatschappijen en joint ventures verwerkt. De consolidatie geschiedt met toepassing van de grondslagen voor balanswaardering en resultaatbepaling van de moedermaatschappij. De financiële gegevens van de groepsmaatschappijen worden volledig in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen onder eliminatie van de onderlinge verhoudingen en transacties. Belangen van derden in het vermogen en in het resultaat van groepsmaatschappijen worden afzonderlijk in de geconsolideerde jaarrekening tot uitdrukking gebracht. De resultaten van nieuw verworven groepsmaatschappijen worden geconsolideerd vanaf het tijdstip van verwerving. De Materiële vaste activa De waardering van deze activa geschiedt tegen de aanschaffingswaarde, verminderd met de lineaire afschrijvingen, gebaseerd op de verwachte economische levensduur. Deze percentages luiden als volgt: Op bedrijfsgebouwen wordt afhankelijk van aard of bestemming 4% of 5% per jaar afgeschreven. De afschrijvingspercentages op machines en installaties variëren van 10% tot 20% per jaar. Voor de andere vaste bedrijfsmiddelen is het algemene afschrijvingspercentage 20% per jaar. Productiemiddelen met een snelle technische en/of economische veroudering worden in drie jaar afgeschreven. resultaten van afgestoten deelnemingen worden in de consolidatie verwerkt tot het tijdstip van vervreemding. Ten aanzien van de vennootschappelijke winst- en verliesrekening van de N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf is gebruik gemaakt van de vrijstelling ex artikel 402 in Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. 2. Omrekening vreemde valuta De deelneming in Zweden wordt aangemerkt als een zelfstandige buitenlandse eenheid. De activa en passiva worden omgerekend tegen de koers per balansdatum, terwijl de resultaten worden omgerekend tegen de gemiddelde koers ten tijde van de transacties; het resulterende omrekeningsverschil wordt rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkt. De afgekochte erfpachtcanon van de terreinen wordt overeenkomstig de looptijd van het desbetreffende erfpachtcontract afgeschreven. Op grond wordt niet afgeschreven. Vaste activa in uitvoering worden gewaardeerd tegen de gecontracteerde bedragen inzake nieuwbouw, machines en installaties. Financiële vaste activa Deelnemingen waarop N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf invloed van betekenis kan uitoefenen, worden gewaardeerd tegen het aandeel in de nettovermogenswaarde, berekend volgens de grondslagen van de moedermaatschappij. De overige deelnemingen worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs. 31

33 J A A R R E K E N I N G De langlopende vorderingen worden opgenomen tegen nominale waarde, onder aftrek van de noodzakelijk geachte voorzieningen. De voorziening voor vervroegd uittreden (VUT) wordt opgenomen tegen de contante waarde terzake van de verplichting tot suppletie van boven de VUT-uitkeringsgrens te betalen bedragen. De verplichting tot suppletie betreft een Voorraden De papiervoorraden worden, voorzover het reeds in voorgaande jaren aanwezige hoeveelheden betreft, gewaardeerd tegen de inkoopprijs van die jaren of lagere marktprijs per balansdatum en voor het meerdere tegen de laagste van inkoopprijs en marktprijs. De overige voorraden worden gewaardeerd tegen inkoopprijs of lagere marktwaarde. periode van drie tot vijf jaar tot de 65-jarige leeftijd. De voorziening wordt actuarieel berekend op basis van 5%. De voorziening suppletie pensioenen omvat de contante waarde van de toegekende pensioenen en te betalen pensioenpremies van langdurig zieken, alsmede de contante waarde van het door de onderneming te betalen aandeel in de ziektekostenverzekering van gepensioneerden. De voorziening wordt actuarieel berekend op basis van 4% (langdurig Vorderingen De vorderingen worden opgenomen voor het nominale bedrag, voorzover nodig verminderd met voorzieningen voor het risico van oninbaarheid. zieken), respectievelijk 5% (gepensioneerden). De voorziening suppletie WAO-uitkeringen omvat de toeslag op het salaris van werknemers, van wie het dienstverband wordt beeïndigd in verband met een definitieve Effecten De effecten worden gewaardeerd tegen de aanschaffingswaarde of lagere beurskoers per balansdatum. arbeidsongeschiktheidsuitkering. De voorziening wordt actuarieel berekend op basis van 5%. De reorganisatievoorziening betreft de verplichtingen terzake van arbeidsbemiddeling, afvloeiing, verhuizing alsmede om-, her- en bijscholing bij de Amsterdamse bedrijven, Media Liquide middelen Deze worden voor het nominale bedrag opgenomen. Groep Limburg en de Hollandse Dagbladcombinatie De voorziening is opgenomen tegen nominale waarde. Kortlopende en langlopende schulden Kortlopende en langlopende schulden worden opgenomen voor het nominale bedrag. 4. Resultaatbepaling De omzet is de aan derden berekende opbrengst van prestaties geleverd in het boekjaar na aftrek van de omzetbelasting en verleende kortingen. Voorzieningen De voorziening voor latente belastingverplichtingen betreft de uitgestelde belastingverplichting over het verschil tussen de commerciële en fiscale waardering van activa en passiva. Eventuele uitgestelde belastingvorderingen worden gecompenseerd met de uitgestelde belastingschulden. De berekening van deze tegen de nominale waarde opgenomen verplichting geschiedt tegen het actuele vennootschapsbelastingpercentage. Winsten worden slechts genomen voorzover zij op de balansdatum zijn verwezenlijkt. Kosten en risico s, die hun oorsprong vinden voor het einde van het boekjaar, worden in acht genomen voorzover ze voorzienbaar zijn. Bij de bepaling van het resultaat wordt rekening gehouden met eventuele bijzondere waardeverminderingen van vaste activa. Deze treden op als de realiseerbare waarde van vaste activa lager is dan de boekwaarde van de desbetreffende vaste activa. 32

34 J A A R R E K E N I N G Een bijzonder waardeverminderingsverlies wordt direct ten laste van het resultaat verantwoord. De aldus aangepaste boekwaarde van de desbetreffende vaste activa wordt over de resterende levensduur afgeschreven. Onder opbrengst deelnemingen wordt, wat de deelnemingen waarop invloed van betekenis kan worden uitgeoefend betreft, het aandeel in het resultaat over het boekjaar opgenomen. Voor de overige deelnemingen wordt het ontvangen dividend opgenomen onder opbrengst deelnemingen; indien er sprake is van dividend op preferente aandelen wordt dit reeds in aanmerking genomen in het jaar waarin het recht op dit dividend ontstaat, tenzij ontvangst niet zeker is. De vennootschapsbelasting wordt berekend over het resultaat, rekeninghoudend met fiscale faciliteiten, waaronder de deelnemingsvrijstelling en rekeninghoudend met fiscaal nietaftrekbare bedragen. Het verschil met de verschuldigde belasting volgens de fiscale winstberekening wordt tot uitdrukking gebracht in de voorziening latente belastingverplichtingen. Buitengewone baten en lasten vloeien voort uit handelingen en gebeurtenissen die niet karakteristiek zijn voor het bedrijf en derhalve een relatief incidenteel karakter hebben. De in verworven groepsmaatschappijen aanwezige geldmiddelen worden op de aankoopprijs in mindering gebracht. 6. Gesegmenteerde informatie De gesegmenteerde informatie wordt opgesteld op basis van dezelfde grondslagen voor waardering en resultaatbepaling als wordt toegepast op de opstelling en presentatie van de geconsolideerde jaarrekening. Activa die gezamenlijk door twee of meer segmenten worden gebruikt, worden slechts aan segmenten toegerekend indien de aan deze activa gerelateerde opbrengsten en kosten eveneens aan deze segmenten worden toegerekend. Als primaire segmentatiebasis worden de bedrijfssegmenten gehanteerd. 7. Groepsstructuur In de loop van 2002, is met terugwerkende kracht tot 1 januari 2002, een juridische fusie tot stand gekomen tussen de Biegelaar Groep en de Brouwer Groep De financiële consequenties van het afstoten van de Biegelaar Groep zijn toegelicht bij de gesegmenteerde informatie. 5. Geconsolideerd kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen en effecten. De effecten kunnen worden beschouwd als zeer liquide beleggingen. Kasstromen in 8. Winst per aandeel De winst per aandeel wordt berekend door het aan houders van gewone aandelen toekomende deel van het resultaat over het boekjaar te delen door het gewogen gemiddelde aantal uitstaande gewone aandelen gedurende het boekjaar. vreemde valuta worden omgerekend tegen een geschatte gemiddelde koers. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest, ontvangen dividenden en winstbelastingen worden opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden worden opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten. De verkrijgingsprijs van verworven groepsmaatschappijen wordt opgenomen onder de kasstroom uit investeringsactiviteiten, voorzover betaling in geld heeft plaatsgevonden. 33

35 J A A R R E K E N I N G TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS Bedragen in duizenden euro s, tenzij anders vermeld. 31 december december 2001 VASTE ACTIVA Immateriële vaste activa Goodwill Stand begin boekjaar Bij: Betaalde goodwill bij verwerving c.q. uitbreiding deelnemingen Af: Afschrijving Deconsolidatie 364. Afwaardering Stand einde boekjaar Som der afschrijvingen en waardeverminderingen De afwaardering van de goodwill in 2001 heeft betrekking op Dagblad De Gooi- en Eemlander. Boekjaar 2002 Materiële vaste activa Aanschafwaarde Afschrijvingen Boekwaarde t/m 2002 t/m Bedrijfsgebouwen en -terreinen 1) Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen Vaste activa in uitvoering Boekjaar 2001 Materiële vaste activa Aanschafwaarde Afschrijvingen Boekwaarde t/m 2001 t/m Bedrijfsgebouwen en -terreinen 1) Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen Vaste activa in uitvoering De bedrijfsgebouwen zijn verzekerd op basis van herbouwwaarde en de overige activa op basis van nieuwwaarde. Het verzekerde bedrag is groot miljoen (vorig jaar: miljoen). De post vaste activa in uitvoering betreft gebouwen en/of machines en installaties bij: Rotatiedrukkerij Voorburgwal, Hollandse Dagbladcombinatie, Dagblad De Telegraaf, en Media Groep Limburg 1) Onder deze posten is opgenomen de afgekochte erfpachtcanon van de terreinen van de vestigingen in Amsterdam. De boekwaarde hiervan bedraagt per 31 december 2002: (vorig jaar: ). 34

36 J A A R R E K E N I N G Het verloop van de materiële vaste activa is als volgt: Bedrijfs- Machines Andere vaste Vaste gebouwen en bedrijfs- activa in en -terreinen installaties middelen uitvoering Totaal Boekwaarde 1 januari Acquisities Deconsolidatie Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen In gebruik genomen activa in uitvoering Boekwaarde 31 december FINANCIËLE VASTE ACTIVA 31 december december 2001 Niet-geconsolideerde deelnemingen Wegener N.V., Apeldoorn (21,6%, vorig jaar 20,5%) 1) C.V. Regionale Uitgevers Zuid-Holland West, Berkel en Rodenrijs (17%). 4 Brouwer Groep, Leusden (43%) SBS Broadcasting, Amsterdam (30%) TV Krant Nederland, Den Helder (9,6%) SBS Radio, Amsterdam (30%) Algemeen Nederlands Persbureau ANP, Den Haag (28,4%) C.V. GBB De Nieuwsbrengers, Maarssen (33,3%) 431. De Nationale Regiopers, Almere (19,6%) V.o.f. SBS 6 Text (45%) / V8 Fox kids text v.o.f, A dam (45%) Autobytel Nederland v.o.f., Almere (37,5%) 130. NWI Services, De Bilt (20%) / Interactive Real Estate, Hilversum (50%) 18 9 Amse, Arnhem (5%) Exploitatiemaatschappij Nr 1, Buchten (Born) (40%). 116 Omroepbedrijf Limburg, Maastricht (45%) Televisiebedrijf Limburg, Maastricht (45%) Mobillion, Ede (31,5%) 29. RKK C.V., Vriezenveen (24%) 7. TTG CosmoMag AB, Zweden (50%) Vorderingen op deelnemingen Overige vorderingen Totaal der financiële vaste activa ) De totale marktwaarde (beurswaarde voor de gewone aandelen en uitgifteprijs voor de cum. preferente aandelen) van het pakket Wegener N.V. bedraagt per circa 1 64 miljoen. Daar de waardedaling niet als duurzaam wordt aangemerkt, is geen afwaardering verwerkt. 35

37 J A A R R E K E N I N G Het verloop van de financiële vaste activa is als volgt: Overige Vorderingen op Overige deelnemingen deelnemingen vorderingen Totaal Boekwaarde per 1 januari Bij: Acquisities Investeringen Af: Aandeel in resultaat Uitkering / aflossing Boekwaarde per 31 december Onder vorderingen op deelnemingen is een lening opgenomen van circa 1 30 miljoen aan de Brouwer Groep Deze lening is voor de Brouwer Groep B.V achtergesteld ten opzichte van de schulden aan kredietinstellingen. 31 december december 2001 VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Grondstoffen Hulpstoffen Onderhanden werk De aanschafwaarde van de voorraad grondstoffen bedraagt 1 14,1 miljoen (vorig jaar: 1 13,8 miljoen). Vorderingen Handelsdebiteuren Deelnemingen Vennootschapsbelasting Pensioenpremies 463. Overige vorderingen Overlopende activa Effecten Staatsobligaties Liquide middelen Kas- en banksaldi De liquide middelen zijn vrij beschikbaar. 36

38 J A A R R E K E N I N G 31 december december 2001 KORTLOPENDE SCHULDEN Vooruitontvangen abonnementsgelden Leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen Vennootschapsbelasting. 627 Pensioenschulden Dividend Overige schulden Minderheidsbelang Overlopende passiva LANGLOPENDE SCHULDEN 31 december december 2001 Dit betreft een lening van aflosbaar ineens in VOORZIENINGEN Stand Dotaties Onttrekkingen Stand Latente belastingverplichtingen Vervroegd uittreden Suppletie pensioenen Suppletie WAO uitkeringen Reorganisatievoorzieningen De verplichtingen op korte termijn bedragen circa 1 3,6 miljoen (vorig jaar 1 11,8 miljoen). EIGEN VERMOGEN Voor de toelichting op het eigen vermogen wordt verwezen naar de balans van de N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf. 1) In dit bedrag is begrepen een schuld aan aandeelhouders van De schuld is in 2002 geheel afgelost. 37

39 J A A R R E K E N I N G TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING In duizenden euro s, tenzij anders vermeld Netto-omzet 1. De verdeling van de netto-omzet naar bedrijfssegmenten is als volgt: Uitgeverijen Grafische producten (niet-krantgebonden) Overige activiteiten De verdeling van de netto-omzet naar geografisch gebied luidt: Binnenland Overige EU-landen Overige Europese landen Grond- en hulpstoffen Papier en inkt Hulpstoffen Lonen en salarissen Gemiddeld waren er in en in personen werkzaam in het concern. De verdeling van de personeelssterkte per het einde van het jaar over de verschillende vestigingen is als volgt: Amsterdamse vestigingen Hollandse Dagbladcombinatie te Haarlem Hollandse Huis-aan-huisbladen Combinatie te Amsterdam Media Groep Limburg te Heerlen Biegelaar Groep te Maarssen. 510 De Telegraaf België te Brussel Media Groep West te Amsterdam TTG Sverige AB te Stockholm Uitgeversmaatschappij De Trompetter te Roermond DataWire te Amsterdam 7. Spiral te Horst

40 J A A R R E K E N I N G Sociale lasten Pensioenlasten Overige sociale lasten Onder de sociale lasten van 2001 is verantwoord de vrijval van de PEMBA-voorziening ad 1 5,1 miljoen. Afschrijving materiële vaste activa Bedrijfsgebouwen en -terreinen Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen Resultaat verkochte materiële vaste activa Toelichting op de vennootschapsbelasting Resultaat voor belastingen Vennootschapsbelasting hierover tegen toepasselijk tarief Vennootschapsbelasting conform geconsolideerde winst- en verliesrekening: 1) over het resultaat uit gewone bedrijfsoefening over het buitengewoon resultaat Verschil in belastingdruk Dit verschil is als volgt opgebouwd: fiscale faciliteiten fiscaal niet-aftrekbare bedragen (m.n. afschrijving goodwill) saldo van onder de deelnemingsvrijstelling vallende resultaten vrijval uit latentie Buitengewoon resultaat voor belastingen Buitengewone baten 2) Buitengewone lasten 3) Winst per aandeel Het aantal aandelen over 2002 bedraagt gemiddeld (2001: ). Het nettoverlies over 2002 bedraagt (2001: netto verlies ). Het verlies per aandeel bedraagt in ,09 (2001: verlies per aandeel 1 0,56). 1) In de vennootschapsbelasting conform de geconsolideerde winst- en verliesrekening is opgenomen een onttrekking aan de voorziening van 1 4,6 miljoen (2001: onttrekking van 1 3,0 miljoen). 2) Als buitengewone bate is verantwoord het minderheidsbelang van derden in het resultaat van Media Groep West en Regio-i C.V. 3) Als buitengewone lasten is verantwoord de dotatie aan diverse reorganisatievoorzieningen, onder meer bij de Amsterdamse Bedrijven, Hollandse Dagbladcombinatie en Media Groep Limburg 39

41 Huis-aan-huis bladen beschikken over een uniek en zeer fijnmazig netwerk. Een netwerk dat grote kennis heeft over (inter)lokale markten en weet wat consumenten en ondernemers in die markt beweegt. De uitdaging is die kennis beter en effectiever te benutten. Dat gebeurt door het opsplitsen van verspreidingsgebieden waardoor voor de lokale markt herkenbare kranten ontstaan. Maar ook door nieuwe uitingen te ontwikkelen. dichterbij Zoals!N, een trendy magazine, gericht op het hogere segment van de (inter)lokale markt. En business to business uitgaven, voor ondernemingen op bedrijfsterreinen ter vergroting van hun lokale herkenbaarheid. Maar ook door het aanbieden van nieuwe vormen van dienstverlening voor lokale consumenten als een sms-berichtenservice op lokaal niveau in samenwerking met Datawire en telefonische responsmetingen over lokale en regionale onderwerpen in samenwerking met Mobillion. Kortom: versterking van de binding met de lokale lezer en adverteerder door met nieuwe uitingsvormen nog dichter bij de markt te staan.

42 J A A R R E K E N I N G KASSTROOMOVERZICHT (geconsolideerd) In duizenden euro s Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat Aanpassingen voor: Afschrijvingen Overige afwaardering vaste activa Mutatie kortlopende vorderingen Mutatie voorraden Mutatie schulden aan leveranciers en overige kortlopende schulden Mutatie voorzieningen Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen dividend van deelnemingen Ontvangen/betaalde interest Betaald/ontvangen vanwege buitengewoon resultaat Betaalde belasting over de winst Kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in immateriële vaste activa Verwerving/desinvestering groepsmaatschappijen en overige financiële vaste activa Investeringen materiële vaste activa Mutatie in investeringscrediteuren Desinvesteringen materiële vaste activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten Kasstroom uit financieringsactiviteiten Betaald dividend Mutaties langlopende schulden Kasstroom uit financieringsactiviteiten Koersverschillen 6 11 Mutatie liquide middelen (inclusief effecten)

43 J A A R R E K E N I N G INFORMATIE NAAR BEDRIJFSSEGMENTEN In 2002 is de verkoop van de Biegelaar Groep geëffectueerd. In de navolgende informatie naar bedrijfssegmenten betreft de Biegelaar Groep het segment grafische producten. In duizenden euro s Omzet naar segmenten Uitgeverijen Totale omzet uitgeverijen Af: intersegmenten omzet Grafische producten Totale omzet grafische producten Af: intersegmenten omzet Overige activiteiten Totale omzet overige activiteiten Af: intersegmenten omzet Netto-omzet Resultaat naar segmenten Uitgeverijen Resultaat uitgeverijen vóór afschrijving goodwill Af: afschrijving goodwill en overige waardeveranderingen goodwill Grafische producten Resultaat grafische producten vóór afschrijving goodwill Af: afschrijving goodwill Overige activiteiten Resultaat overige activiteiten vóór afschrijving goodwill Af: afschrijving goodwill Resultaat segmenten ná afschrijving goodwill en overige waardeveranderingen goodwill Af: niet-gealloceerde kosten Bedrijfsresultaat ná afschrijving goodwill en overige waardeveranderingen goodwill

44 J A A R R E K E N I N G 31 december december 2001 Activa naar segmenten Uitgeverijen Totale activa uitgeverijen Af: intersegmenten activa Grafische producten Totale activa grafische producten Af: intersegmenten activa Overige activiteiten Totale activa overige activiteiten Af: intersegmenten activa Niet-gealloceerd Totaal activa Verplichtingen naar segmenten Uitgeverijen Totale verplichtingen uitgeverijen Af: intersegmenten verplichtingen Grafische producten Totale verplichtingen grafische producten Af: intersegmenten verplichtingen Overige activiteiten Totale verplichtingen overige activiteiten Af: intersegmenten verplichtingen Niet-gealloceerd Totaal verplichtingen Immateriële en materiële vaste activa naar segmenten Investering Investering Afschrijving Afschrijving Uitgeverijen Grafische producten Overige activiteiten

45 J A A R R E K E N I N G BALANS N.V. HOLDINGMAATSCHAPPIJ DE TELEGRAAF In duizenden euro s. 31 december december 2001 Vaste activa Immateriële vaste activa Goodwill Materiële vaste activa Andere vaste bedrijfsmiddelen Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen Andere deelnemingen Vorderingen op minderheidsdeelnemingen Latente belastingvordering Overige vorderingen Som der vaste activa Vlottende activa Vorderingen Vorderingen op minderheidsdeelnemingen Belastingen en premies sociale verzekeringen Pensioenpremies 673. Overige vorderingen Overlopende activa Liquide middelen Som der vlottende activa Kortlopende schulden Kredietinstellingen Dividend Overige schulden Overlopende passiva Uitkomst vlottende activa min kortlopende schulden

46 J A A R R E K E N I N G 31 december december 2001 Voorzieningen Pensioenen Overige voorzieningen Eigen vermogen Geplaatst kapitaal Wettelijke reserves Overige reserves WINST- EN VERLIESREKENING N.V. HOLDINGMAATSCHAPPIJ DE TELEGRAAF In duizenden euro s Nettoresultaat deelnemingen Overige nettobaten en -lasten Resultaat ná belastingen

47 J A A R R E K E N I N G TOELICHTING OP DE BALANS EN WINST- EN VERLIESREKENING Voor de algemene grondslagen alsmede voor de grondslagen van de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening. De waardering van groepsmaatschappijen geschiedt tegen de nettovermogenswaarde. In duizenden euro s, tenzij anders vermeld VASTE ACTIVA Immateriële vaste activa Goodwill Boekwaarde per 1 januari Betaalde goodwill bij verwerving c.q. uitbreiding deelnemingen Afschrijving ten laste van het resultaat Boekwaarde per 31 december Financiële vaste activa Groepsmaatschappijen met statutaire vestigingsplaats Deze post omvat de volgende groepsmaatschappijen en de vorderingen op deze groepsmaatschappijen. Uitgeversmaatschappij De Telegraaf, Amsterdam Uitgeverij De Echo, Amsterdam Dagblad De Telegraaf, Amsterdam Reclame t Gooi, Hilversum Rotatiedrukkerij Voorburgwal, Amsterdam Noorderpers, Hoorn Woonkrant.nl, Haarlemmermeer Media Groep Limburg, Heerlen Beleggingsmaatschappij Voorburgwal, Amsterdam Uitgeversmaatschappij Limburgs Dagblad, Heerlen Franken Beleggingsmaatschappij, Deventer Limburgse Dagbladen Combinatie, Heerlen De Telegraaf Tijdschriften Groep, Amsterdam Grafisch Bedrijf Media Groep Limburg B.V, Heerlen TTG Sverige AB, Stockholm Uitgeversmaatschappij De Limburger B.V, Heerlen DistriQ, Amsterdam Eolus, Heerlen DataWire, Amsterdam Uitgeversmaatschappij De Trompetter, Roermond Media Groep West, Amsterdam (90%) De Kempen Pers, Hapert BasisMedia, Amsterdam Regio I C.V./Regio I beheer, Almere (75%) Hollandse Dagbladcombinatie, Haarlem Media Menu Holding, Leeuwarden HDC Uitgeverij Zuid, Haarlem Verenigde Noordhollandse Dagbladen, Alkmaar Drukkerij Noordholland, Hoorn Exploitatiemaatschappij G en E Vastgoed, Hilversum Goois Weekblad, Hilversum Hollandse Huis-aan-huisbladen Combinatie, Amsterdam Uitgeverij Van Groenigen, Haarlemmermeer Uitgeversmaatschappij Hollands Noorderkwartier, Amsterdam 46

48 J A A R R E K E N I N G De jaarrekeningen van deze groepsmaatschappijen zijn begrepen in de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening. 31 december december 2001 Groepsmaatschappijen Zichtbaar vermogen Vorderingen en schulden per saldo Andere deelnemingen Dit betreft minderheidsbelangen in: SBS Broadcasting (30%) te Amsterdam Amse (8,67%) te Arnhem Algemeen Nederlands Persbureau ANP (28,4%) te Den Haag Brouwer Groep (43%) te Leusden Mobillion (31,5%) te Ede 29. SBS Radio (30%) te Amsterdam Vordering op minderheidsdeelnemingen Latente belastingvordering Overige vorderingen Lening u/g Totaal der financiële vaste activa Het verloop van de financiële vaste activa is als volgt: Groeps- Andere Vorderingen Overige maatschappijen deelnemingen minderheids- vorderingen deelnemingen Stand per 1 januari Bij: Acquisitie Investeringen Aandeel in resultaat Af: Deconsolidatie Aandeel in resultaat Desinvesteringen Uitkering/aflossing Uitgekeerd dividend Overige mutaties Stand per 31 december

49 J A A R R E K E N I N G 31 december december 2001 EIGEN VERMOGEN Geplaatst kapitaal Het maatschappelijk kapitaal is groot en verdeeld in aandelen van nominaal 1 0,25. Geplaatst: Gewone aandelen (inclusief 1 240, prioriteitsaandelen) Aanpassen nominale waarde aandelen van ƒ 0,50 naar 1 0,25 per aandeel Wettelijke reserves Stand begin boekjaar Bij/Af: Koersverschillen 6 11 Stand einde boekjaar Overige reserves Stand begin boekjaar Af: Aanpassen nominale waarde aandelen van ƒ 0,50 naar 1 0,25 per aandeel Af: Uit verliesverwerking Af: Dividend Stand einde boekjaar Totaal eigen vermogen BELONING (EX)BESTUURDERS Periodieke beloningen Uitgestelde beloningen Bestuurders drs. F.Th.J. Arp RA drs. ing. W.O. Kok mr. J. Olde Kalter drs. A.J. Swartjes Ex-bestuurders L.G. van Aken H. Schor

50 J A A R R E K E N I N G BELONING COMMISSARISSEN Periodieke beloningen Uitgestelde beloningen A.J. van Puijenbroek W.H. Charles mevr. J.A. Brewer- de Koster L.G. van Aken 1).. mr. W. Overmars prof. dr. W. van Voorden ir. H.L. Weenen De bezoldiging en verdere arbeidsvoorwaarden van iedere directeur worden vastgesteld door de raad van commissarissen, overeenkomstig de besluiten van de Stichting Beheer van prioriteitsaandelen N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf. Naast het vaste deel van de beloning is de concernwinstdelingsregeling eveneens van toepassing op de directie. Het honoreringsbeleid voorziet niet in een bonus-/ aandelenoptieregeling. De in de salarissen begrepen bezoldigingen bestuurders bedroegen over ,2 miljoen. De vergoeding aan commissarissen over 2001 bedroeg Per 31 december 2002 bedraagt het totale aandelen-/certificatenbezit N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf van de gezamenlijke raad van commissarissen en van de holdingdirectie ) Geen honorering ingevolge Vut-aanspraak. Niet uit de balans blijkende verplichtingen De vennootschap heeft zich op grond van artikel 403, lid 1. sub f in Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek aansprakelijk gesteld voor de uit rechtshandelingen voortvloeiende schulden van de onder de financiële vaste activa vermelde geconsolideerde groepsmaatschappijen, exclusief Media Groep West, Franken Beleggingsmaatschappij, Mobillion en Drukkerij Van Groenigen N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf heeft, als onderdeel van de verkoop van haar belang in SBS Radio, de voorwaardelijke verplichting tot een nabetaling. Deze verplichting wordt acuut indien Radio Noordzee haar uitzendlicentie verliest vóór 1 september De omvang van de mogelijke nabetaling neemt af van maximaal 1 0,9 miljoen in 2003 tot 1 0,5 miljoen in Uit hoofde van de juridische fusie tussen de Biegelaar Groep en de Brouwer Groep heeft N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf mogelijke verplichtingen inzake wederzijdse garanties ( tot uiterlijk 31 december 2008 met een maximum van 1 4,5 miljoen) en vergoedingen aan oud Biegelaar personeel (tot uiterlijk 31 december 2007; de omvang van de mogelijke verplichting is niet in te schatten). Voorts heeft N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf met de Brouwer Groep een drukcontract afgesloten tot 1 januari Amsterdam, 25 maart 2003 De holdingdirectie drs. F.Th.J. Arp RA drs. ing. W.O. Kok mr. J. Olde Kalter drs. A.J. Swartjes De raad van commissarissen A.J. van Puijenbroek W.H. Charles mevr. J.A. Brewer- de Koster L.G. van Aken mr. W. Overmars prof. dr. W. van Voorden ir. H.L. Weenen 49

51 OVERIGE GEGEVENS UITGAVEN EN ACTIVITEITEN VAN HET TELEGRAAF-CONCERN PER JANUARI 2003 Dagbladen Tijdschriften Amstelveens Nieuwsblad Het Weekend De Telegraaf Nederland Sp!ts Privé Zweden Amstelland/Haarlemmermeer Limburgs Dagblad Elegance Witte Weekblad Dagblad De Limburger MAN Autojournaal Haarlems Dagblad Residence Het Weekend IJmuider Courant Hitkrant Leidsch Dagblad Gardens & Country t Gooi en omgeving De Gooi- en Eemlander Autovisie De Gooi- en Eembode Noordhollands Dagblad Voetbal Magazine Overige Laarder Courant De Bel waarin begrepen: FHM (For Him Magazine) internetactiviteiten Nieuwsblad voor Huizen Alkmaarsche Courant Starstyle Vecht-Journaal Schager Courant Chapeau! (uitgave MGL) Baarns Weekblad Enkhuizer Courant Nummer 1 (uitgave MGL) Speurders.nl Woonbode Dagblad voor West-Friesland College Magazine autotelegraaf.nl Goois Weekblad (vervalt Helderse Courant (uitgave Sp!ts) elcheapo.nl per februari 2003) Dagblad Kennemerland vacaturekrant.nl De Nieuwe Weesper (vervalt Dagblad Zaanstreek Zweden weerkamer.nl per februari 2003) Nieuwe Noordhollandse Courant Vi Båtägare woonkrant.nl Båtnytt reiskrant.nl Flevoland Internet Golf Digest De Almare (3 edities) Residence t Groene Weekblad (vervalt Cosmopolitan per april 2003) Zondagochtendblad Internet Nederland Haarlem en omgeving Nieuwsblad De Kennemer Haarlems Weekblad Heemsteedse Courant Huis-aan-huisbladen Nieuwsblad IJmuiden en nieuwsbladen Nieuwsblad Santpoort & Velserbroek Groot-Amsterdam Zondagochtendblad De Echo (11 edities) Het Weekblad voor de Noord- Amsterdammer/Edam/ Volendam/Waterland 50

52 OVERIGE GEGEVENS Leiden en omgeving Het op Zondag Autojournaal Witte Weekblad Duin- en bollenstreek Witte Weekblad Alphen a/d Rijn en omgeving Witte Weekblad Witte Weekblad Weekend Zaanstreek/Purmerend Noordhollands Weekblad De Zaankanter De Krommenieër Het Gezinsblad Zondagochtendblad Wieringer Courant Wieringermeerbode Zondagochtendblad Noord-Brabant-Oost De Trompetter (4 edities) De Schakel Veldhovens Weekblad Oirschots Weekjournaal Kempener Koerier De Kempenaer De Hilverbode Nieuwsklok Limburg De Trompetter (12 edities) Audiovisuele activiteiten Overige activiteiten Datawire Deelnemingen Media Groep West... (90%) V.o.f. SBS 6/Net 5 Text...(45%) V.o.f. V8/Fox Kids Text...(45%) Mobillion... (31,5%) SBS Broadcasting... (30%) Wegener N.V.... (21,6%) Dagblad De Telegraaf: RKK Beheer...(25%) Bohil Media....(20%) Advanced Matching Systems Europe... (8,67%) West-Friesland Westfries Weekblad Enkhuizer Weekblad Noordhollands Weekblad Zondagochtendblad Telefonische informatiediensten Deelnemingen in landelijke commerciële televisie Teletekstactiviteiten Regio I beheer...(75%) Media Menu Holding...(71,25%) Media Menu Auto s...(71,25%) De Nationale Regiopers C.V.... (25,8%) Alkmaar en omgeving Alkmaars Weekblad De Koerier De Duinstreek Nieuwsblad voor Castricum Noordhollands Weekblad Zondagochtendblad Noord-Holland-Noord Helders Weekblad Schager Weekblad CTR/De Polderbode Noordhollands Weekblad Internet Drukkerijen Rotatiedrukkerij Voorburgwal Drukkerij Noordholland Nieuwsdruk Limburg Logistiek DistriQ Telegraaf Distri Regio Distri Media Groep Limburg : Exploitatiemaatschappij Nr (40%) Regionale Televisie Limburg /L1... (45%) Regionale Omroep Limburg /L1... (41%) Brouwer Groep...(43%) Algemeen Nederlands Persbureau ANP...(28,4%) TTG CosmoMag AB...(50%) Gemeenschappelijk Bezorgbedrijf / GBB C.V....(33,33%) 51

53 Het realiseren van de concern doelstellingen is niet mogelijk zonder een doelgericht personeelsbeleid. De medewerkers moeten het beleid uitvoeren en voeden. Het human resources beleid moet dit proces sturen en ondersteunen en medewerkers de instrumenten ter beschikking stellen om de eigen toekomst te bepalen. Een belangrijk onderdeel is het bevorderen van de mobiliteit binnen de organisatie. Om oplossingen te vinden voor boventallige medewerkers, maar ook om doorstroming binnen de organisatie te bevorderen en uitwisseling van kennis en ervaring te bewerkstelligen. Dit wordt ondersteund door uniformering van arbeidsvoorwaarden,het opzetten van een beweging transparant salarisgebouw en meer en systematischer aandacht voor educatie van medewerkers. Een management development traject moet de opvolgers opleveren voor het huidige management. Beleid op het gebied van arbo-zorg en reïntegratie moet leiden tot een grotere arbeidsparticipatie. Daarnaast vindt inventarisatie plaats van antwoorden op vraagstukken als flexibele pensionering en verlenging van de arbeidsparticipatie. Ofwel: leeftijdsbewust personeelsbeleid voor een organisatie in beweging.

54 OVERIGE GEGEVENS ACCOUNTANTS- VERKLARING wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW. Leiden, 25 maart Opdracht Deloitte & Touche Accountants Wij hebben de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening 2002 van N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf te Amsterdam gecontroleerd. De jaarrekening is opgesteld DIVIDENDVOORSTEL onder verantwoordelijkheid van de leiding van de vennootschap. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken. Wij stellen voor het dividend over 2002 vast te stellen Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle op 1 0,11 in contanten per aandeel van 1 0,25 nominaal ten laste van de overige reserves. Over 2001 werd eveneens een dividend van 1 0,11 per aandeel van 1 0,25 nominaal betaald. zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening Resultaatbestemming: Overige reserves Dividend p.m. p.m Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die de leiding van de vennootschap daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel. Oordeel Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening van N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 31 december 2002 en van het resultaat over 2002 in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de 53

55 OVERIGE GEGEVENS GEBEURTENISSEN NA BALANSDATUM Dagblad De Telegraaf heeft een belang van 20% genomen in Bohil Media en zal dit belang binnen drie jaar uitbreiden tot 100%. Bohil Media is uitgever van de bladen Boten en Campers & Caravans, inclusief de daarbijbehorende websites botentekoop.nl en camperscaravans.nl. Gedurende het eerste kwartaal 2003 heeft De Telegraaf haar belang in Wegener uitgebreid tot 23,9%, hetgeen overeenkomt met een uitbreiding van het aandelenpakket met aandelen tot een totaal van aandelen. Uitbreiding van het pakket heeft in verschillende transacties gedurende het kwartaal plaatsgevonden. In april start Dagblad De Telegraaf met de tweewekelijkse uitgave AutoTelegraaf Magazine. Dit full colour advertentietijdschrift verschijnt in een oplage van stuks in de losse verkoop. AutoTelegraaf Magazine bestaat uit aanbod van auto s door professionele en particuliere aanbieders en Holdingmaatschappij De Telegraaf was ultimo 2002 in het bezit van 37,5% van de aandelen in Autobytel Nederland wordt uitgegeven inclusief een redactiekatern met autonieuws en achtergronden, geschreven door de autoredactie van De Telegraaf. V.O.F. Begin januari 2003 is overeenstemming bereikt met de medeaandeelhouders over uittreding. Vanaf dat moment is Pon Holdings 100% eigenaar geworden. Hollandse Dagbladcombinatie BV (HDC) start in april met Almere Vandaag, een gratis dagblad in Almere. De nieuwe krant zal vier keer per week huis-aan-huis worden bezorgd. Dagblad De Telegraaf gaat per april in samenwerking met Media Beheer I Vriezenveen in Oost-Nederland een Het huidige in de regio verschijnende huis aan huisblad t Groene Weekblad zal opgaan in de nieuwe krant. regiokatern verspreiden. Hiervoor is opgericht RKK Beheer (Regionaal Kranten Katern) waarin De Telegraaf voor 25% participeert. RKK zal dagelijks onder eigen verantwoordelijkheid een onafhankelijke krant produceren, die tezamen met het dagblad zal worden verspreid onder de huidige lezers in de regio Twente. De Telegraaf Tijdschriften Groep (TTG) start een joint venture met Hearst onder de naam TTG Hearst BV. Eerste doel van deze joint venture is de introductie van CosmoGirl! op de Nederlandse markt later dit jaar. Daarnaast is overeenstemming bereikt met Readershouse/Hearst over de overname van de publicatierechten van Esquire voor de Nederlandse markt. 54

56 OVERIGE GEGEVENS STATUTAIRE BEPALINGEN OMTRENT DE BESTEMMING VAN DE WINST Indien over enig boekjaar de in lid 2 bedoelde uitkering op de preferente aandelen niet of niet geheel kan plaatsvinden, omdat de winst dat niet toelaat, wordt het tekort uitgekeerd ten laste van het uitkeerbaar deel van het eigen vermogen. Het dividend wordt berekend over het gestorte deel van het nominaal bedrag. Met betrekking tot de winstverdeling bepaalt artikel 34 van de statuten van N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf het volgende: De daarna overblijvende winst staat ter beschikking van de algemene vergadering. Hieruit mag evenwel geen verdere uitkering op de prioriteitsaandelen en de preferente aandelen geschieden. Jaarlijks wordt door de directie onder goedkeuring van de raad van commissarissen en de Stichting Beheer van prioriteitsaandelen N. V. Holdingmaatschappij De Telegraaf vastgesteld welk deel van de winst - het positieve saldo van Winstuitkeringen kunnen slechts plaatshebben tot ten hoogste het bedrag van het uitkeerbaar deel van het eigen vermogen. de winst- en verliesrekening - wordt gereserveerd. Indien over enig jaar verlies is geleden, wordt over dat Uit de winst na reservering volgens het voorgaande lid wordt over het op de preferente aandelen gestorte bedrag een dividend uitgekeerd, waarvan het percentage gelijk is aan het gemiddeld rendement van Nederlandse staatsleningen met een middellange looptijd per de aanvang van het boekjaar waarop de uitkering betrekking heeft, verhoogd met één procent. De hoogte van dit gemiddeld rendement wordt jaar geen dividend uitgekeerd. Ook in volgende jaren kan eerst uitkering van dividend plaats hebben nadat het verlies door winst is goedgemaakt. De algemene vergadering kan echter op voorstel van de prioriteit besluiten zulk een verlies te delgen ten laste van het uitkeerbaar deel van het eigen vermogen of ook dividend uit te keren ten laste van het uitkeerbaar deel van het eigen vermogen. vastgesteld door de directie onder goedkeuring van de raad van commissarissen. Uitkering van winst geschiedt na de goedkeuring van de jaarrekening waaruit blijkt dat zij geoorloofd is. Vervolgens wordt aan de houders van gewone aandelen en prioriteitsaandelen een primair dividend uitgekeerd ten belope van vijf procent van het nominaal bedrag hunner Bij de berekening van de winstverdeling tellen de aandelen die de vennootschap in haar kapitaal houdt, niet mede. aandelen of - indien de winst daartoe niet voldoende is - van een zo hoog mogelijk percentage. Het percentage van vorenbedoeld dividend mag voorzover het prioriteitsaandelen betreft niet hoger zijn dan het percentage van de wettelijke rente op de laatste dag van het desbetreffende boekjaar. 55

57 OVERIGE GEGEVENS BIJZONDERE STATUTAIRE RECHTEN Onafhankelijkheidsverklaring De directie van N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf en het bestuur van de Stichting Beheer van prioriteitsaandelen N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf verklaren hiermede, dat naar hun gezamenlijk oordeel is voldaan aan de Prioriteitsaandelen De prioriteitsaandelen zijn in handen van de Stichting Beheer van prioriteitsaandelen N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf, waarvan het bestuur per 31 december 2002 wordt gevormd door mevrouw J.A. Brewer-de Koster en de ten aanzien van de onafhankelijkheid van het bestuur van de Stichting Beheer van prioriteitsaandelen N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf gestelde eisen in Bijlage X bij het Fondsenreglement van de Amsterdam Exchanges N.V. te Amsterdam. heren L.G. van Aken, mr. E.F.M. Kok, A.J. van Puijenbroek en E.H. van Puijenbroek. Directie N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf Het doel der stichting is het verkrijgen en beheren van de prioriteitsaandelen in de vennootschap en, onder andere daarmede, het verzekeren van de continuïteit in de leiding Bestuur van de Stichting Beheer van prioriteitsaandelen N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf van de vennootschap, het weren van invloeden in die leiding welke de zelfstandigheid van de vennootschap in strijd met Amsterdam, maart haar belang zouden kunnen aantasten en het bevorderen van een goed beleid in het belang van de vennootschap. De bevoegdheden verbonden aan de prioriteitsaandelen bestaan onder andere uit het besluiten tot uitgifte van aandelen, vaststelling van het aantal directeuren en hun bezoldiging, vaststelling van het aantal commissarissen van de vennootschap en het recht om een statutenwijziging of ontbinding van de vennootschap voor te stellen alvorens de algemene vergadering van aandeelhouders hierover zou kunnen besluiten. 56

58 OVERIGE GEGEVENS Preferente aandelen De Stichting Preferente Aandelen De Telegraaf heeft Per balansdatum waren geen preferente aandelen uitgegeven. ten doel: Het behartigen van de belangen van de naamloze vennootschap N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf, gevestigd te Amsterdam, hierna ook te noemen: de vennootschap, de met haar verbonden ondernemingen en alle daarbij betrokkenen, waarbij onder meer zoveel mogelijk worden geweerd invloeden welke de continuïteit, de zelfstandigheid of de identiteit in strijd met die belangen zouden bedreigen. Het weren van invloeden van derden welke de redactionele onafhankelijkheid, alsmede de beginselen van waaruit opinie- Onafhankelijkheidsverklaring De directie van N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf en het bestuur van de Stichting Preferente Aandelen De Telegraaf verklaren hiermede, dat naar hun gezamenlijk oordeel is voldaan aan de ten aanzien van de onafhankelijkheid van het bestuur van de Stichting Preferente Aandelen De Telegraaf gestelde eisen in Bijlage X bij het Fondsenreglement van de Amsterdam Exchanges N.V. te Amsterdam. vormende uitgaven van ondernemingen binnen de groep worden geredigeerd, zouden kunnen aantasten. Directie N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf De stichting tracht dit doel te bereiken door het verkrijgen van preferente aandelen in de vennootschap en door Bestuur van de Stichting Preferente Aandelen De Telegraaf het uitoefenen van de rechten die aan die aandelen zijn Amsterdam, maart verbonden. De stichting neemt daarbij het doel in acht waarvoor preferente aandelen kunnen worden uitgegeven. Buiten het doel valt het vervreemden, bezwaren of op andere wijze beschikken over aandelen, behalve: Vervreemding aan de vennootschap zelf of aan een door deze aan te wijzen met haar in een groep verbonden vennootschap. Medewerking aan de terugbetaling op en de intrekking van aandelen. Het recht tot uitgifte van preferente aandelen van N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf is door de Stichting Beheer van prioriteitsaandelen N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf verleend. Het bestuur bestaat uit één voorzitter en vier leden. Per 31 december 2002 was de samenstelling van het bestuur als volgt: Jhr. G.G. Witsen Elias (voorzitter), dr. S.E. de Jong, A. den Bandt, mr. E.F.M. Kok en A.J. van Puijenbroek. 57

59 OVERIGE GEGEVENS KENGETALLEN PER BALANSDATUM Eigen vermogen x Eigen vermogen in procenten van het totale vermogen 62,5% 60,6% 61,6% 63,2% 65,3% 65,7% Verhouding vlottende activa: kortlopende schulden 0,98 : : 1 0,70 : 1 1,44 : 1 1,55 : 1 1,48 : 1 Verhouding eigen vermogen: vreemd vermogen 1,67 : 1 1,54 : 1 1,60 : 1 1,72 : 1 1,88 : 1 1,92 : 1 Netto-omzet x Cashflow x Nettowinst x Nettowinst in procenten van de netto-omzet 0,7% 3,6% 6,0% 9,0% 9,5% 9,2% Bedrijfsresultaat in procenten van de netto-omzet 3,1% 1,2% 9,9% 12,3% 12,8% 12,8% Gemiddelde netto-omzet per werknemer Personeel ultimo Rentabiliteit eigen vermogen 1,1% 6,4% 9,7% 13,7% 15,3% 14,6% Uitkeringspercentage p.m. p.m. 41,3% 36,0% 35,4% 35,4% Per aandeel van 1 0,25 resp.ƒ 0,50 nominaal: (afgerond op hele eurocenten) Eigen vermogen 8,65 8,85 9,52 8,98 8,19 7,37 Cashflow 0,97 1,13 2,17 2,30 2,27 2,06 Winst 0,09 0,56 0,92 1,23 1,26 1,08 Dividend 0,11 0,38 0,44 0,44 0,38 Laagste koers 13,00 14,00 20,80 16,88 17,47 16,34 Hoogste koers 24,47 22,90 37,00 24,69 23,82 22,01 Slotkoers per 31 december 15,44 17,09 21,60 22,00 22,91 17,33 * Inclusief jubileumdividend. 58

60 OVERIGE GEGEVENS ,9% 70,3% 69,1% 68,2% 1,58 : 1 2,25 : 1 1,87 : 1 1,43 : 1 1,93 : 1 2,37 : 1 2,23 : 1 2,15 : AANTAL WERKNEMERS IN RELATIE TOT DE OMZET 6,6% 8,8% 8,4% 7,3% Index 1998= ,2% 11,8% 11,3% 9,3% Omzet Gemiddeld aantal werknemers Omzet per werknemer 11,0% 12,8% 12,7% 11,7% 42,2% 35,0% 35,9% 41,9% ONTWIKKELING EBITDA IN RELATIE TOT DE OMZET x 1 1 miljoen ,63 6,82 6,24 5,69 1,65 1,66 1,60 1,49 0,73 0,88 0,79 0,67 0,31 0,31 0,29 0,28 * ,84 9,76 8,55 5,22 19,24 13,95 11,37 9,02 16,51 12,82 11,34 9, Omzet EBITDA 59

61 J A A R R E K E N I N G PRO FORMA GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING In duizenden euro s na deconsolidatie Biegelaar Groep Omzet Mutatie onderhanden werk Netto-omzet Grond- en hulpstoffen Lonen en salarissen Sociale lasten Afschrijving materiële vaste activa Overige bedrijfskosten Som der bedrijfslasten Bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill en overige waardeveranderingen goodwill Afschrijving goodwill Overige waardeveranderingen goodwill Bedrijfsresultaat ná afschrijving goodwill en overige waardeveranderingen goodwill Opbrengst deelnemingen Rentebaten Opbrengst effecten Rentelasten Financiële baten en lasten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belastingen Belastingen over resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening ná belastingen Buitengewoon resultaat vóór belastingen Belastingen over buitengewoon resultaat Buitengewoon resultaat ná belastingen Resultaat ná belastingen

62 DIRECTIES DOCHTERONDERNEMINGEN JANUARI 2003 TELEGRAAF HOLLANDSE HUIS-AAN-HUIS- Drukkerij Noordholland Regio Distri MEDIA MANAGEMENT BLADEN COMBINATIE HDC drs. F.Th.J. Arp RA N.V. Holdingmaatschappij (HHC ) ing. J.R.Talsma W.P. Delput De Telegraaf J. Smit J.J.M. van der Veen R.D. Keller Exploitatiemaatschappij UITGEVERSMAATSCHAPPIJ DE TELEGRAAF (UMT ) Uitgeverij De Echo G+E Vastgoed HDC UITGEVERSMAATSCHAPPIJ DE TROMPETTER A.J.M. Boerma HHC G.P. Arnold A.C.P. Peters R. van der Plasse F.H.M. Nijpels Goois Weekblad De Kempen Pers Dagblad De Telegraaf Uitgeverij Van Groenigen G.P. Arnold A.C.P. Peters UMT HHC drs. Th.J.C. Trimbach R.D. Keller MEDIA GROEP LIMBURG DATAWIRE F. Volmer mr. J.H. Boermann W. Kwak Reclame t Gooi H.C. Straat F.T.M. Philippo Woonkrant.nl HHC UMT J.B. van Dijk Uitgeversmaatschappij BELEGGINGSMAAT- drs. Th.J.C. Trimbach H.F.F. Schaeffer Limburgs Dagblad SCHAPPIJ VOORBURGWAL F. Volmer F. Blok drs. F.Th.J. Arp RA R.A. Veldhuijzen van Zanten Noorderpers drs. ing. W.O. Kok HHC Uitgeversmaatschappij mr. J. Olde Kalter IRE.COM J.H.H. Nijpels De Limburger drs. A.J. Swartjes R.A. Veldhuijzen van Zanten (vacature) Uitgeverij Hoevelaken Beheer FRANKEN BELEGGINGS- Twickel HHC Grafisch Bedrijf Media Groep MAATSCHAPPIJ drs. ing. W.O. Kok Limburg (Nieuwsdruk Limburg) drs. F.Th.J. Arp RA HOLLANDSE DAGBLAD- H.J.M.M. Eykenboom drs. A.J. Swartjes Rotatiedrukkerij COMBINATIE (HDC ) Voorburgwal G.P. Arnold Limburgse Dagbladen AGENTENADMINI- R. van der Plasse drs. P. van der Chijs Combinatie STRATIEKANTOOR T GOOI B.M. Essenberg R.K. Holterman drs. A.J. Swartjes BASISMEDIA drs. J.H.R. Eijkelenkamp Verenigde Noordhollandse DISTRIQ Dagbladen W.P. Delput DE TELEGRAAF HDC J.J.M. van der Veen TIJDSCHRIFTEN GROEP drs. P. van der Chijs drs. E.T. van den Brakel Telegraaf Distri drs. R. Mackloet HDC Uitgeverij Zuid drs. F.Th.J. Arp RA HDC W.P. Delput TTG Sverige AB G.P. Arnold J.J.M. van der Veen mevrouw K. Neld B.M. Essenberg

63 STRUCTUUR TELEGRAAF-CONCERN JANUARI 2003 Uitgeversmaatschappij De Telegraaf Media Groep Limburg BasisMedia Agentenadministratiekantoor t Gooi DataWire Telegraaf Media Management Hollandse Huis-aanhuisbladen Combinatie Beleggingsmaatschappij Voorburgwal Uitgeversmaatschappij De Trompetter De Telegraaf Tijdschriften Groep DistriQ Hollandse Dagbladcombinatie Brouwer Groep Regio I C.V./ Regio I beheer Algemeen Nederlands Persbureau ANP SBS Broadcasting Media Groep West (43%) (25%) (28,4%) (30%) (90%) Regio I C.V./ Regio I beheer (25%) Regionale Televisie Limburg /L1 (45%) Exploitatiemaatschappij Nr. 1 (40%) Regionale Omroep Limburg /L1 (41%) De Nationale Regiopers C.V./ NRp Beheer (11,8%) Wegener N.V. (21,6%) GBB C.V. GBB (33,33%) Regio I C.V./ Regio I beheer (25%) De Nationale Regiopers C.V./ NRp Beheer (14,0%) Mobillion (70%) Rotatiedrukkerij Voorburgwal Dagblad De Telegraaf Limburgse Dagbladen Combinatie Grafisch Bedrijf Media Groep Limburg (Nieuwsdruk Limburg) Uitgeversmaatschappij Limburgs Dagblad Uitgeversmaatschappij De Limburger Uitgeverij Hoevelaken Beheer Uitgeverij De Echo Uitgeverij Van Groenigen Noorderpers Reclame t Gooi De Kempen Pers TTG Sverige AB Telegraaf Distri Regio Distri HDC Uitgeverij Zuid Drukkerij Noordholland Verenigde Noordhollandse Dagbladen Exploitatiemaatschappij G+E Vastgoed Advanced Matching Systems Europe RKK Beheer Bohil Media TTG CosmoMag AB (8,67%) (25%) (20%) (50%) Woonkrant.nl Twickel Goois Weekblad IRE.COM

64 N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf Basisweg AP Amsterdam