Actualiteiten ruimtelijke ordening

Transcriptie

1 Actualiteiten ruimtelijke ordening AKD Gemeentedagen 2017 Erik Dans Merel Holtkamp Advocaten Omgevingsrecht

2 Agenda 1. Ontheffing provinciale verordeningen 2. Parkeren en bestemmingsplannen 3. Wegbestemmen bestaande bouwtitels 4. Kruimelvergunning

3 1. Ontheffing Provinciale Verordening Ruimte Wereldbazar Winschoten (ABRvS 5 oktober 2016, ECLI:NL:RVS:2016:2651) 3

4 Ontheffing Provinciale Verordening Ruimte Art. 4.1a Wet ruimtelijke ordening (Wro): In een PRV kan worden bepaald dat gedeputeerde staten op aanvraag van burgemeester en wethouders ontheffing kunnen verlenen van krachtens dat lid vast te stellen regels, voor zover 1. de verwezenlijking van het gemeentelijk ruimtelijk beleid 2. wegens bijzondere omstandigheden 3. onevenredig wordt belemmerd in verhouding tot de met die regels te dienen provinciale belangen. 4

5 Ontheffing Provinciale Verordening Ruimte Standaardjurisprudentie: Als provinciale bepaling ruimer is dan artikel 4.1a lid 1 Wro toestaat, betreffende bepaling is onverbindend. Bijv.: Indien een ontheffing kan worden verleend zodra sprake is van "zwaarwegende argumenten die dit rechtvaardigen (ABRvS 5 februari 2014, nr /1/R4) Indien een ontheffing kan worden verleend voor zover niet anders is bepaald (ABRvS 22 juli 2015, ECLI:NL:RVS:2015:2336, Wereldbazar I) 5

6 ABRvS Wereldbazar Winschoten II Omgevingsverordening provincie Groningen: - Een bestemmingsplan voorziet niet in de vestiging van grootschalige detailhandel, waaronder een factory-outletcenter, buiten de gemeente Groningen. Ontheffing nodig. Van [de regels in dit hoofdstuk] kan uitsluitend ontheffing worden verleend voor zover de verwezenlijking van het ruimtelijk beleid wegens bijzondere omstandigheden onevenredig wordt belemmerd in verhouding tot de met de regels te dienen provinciale belangen 6

7 ABRvS Wereldbazar Winschoten II Bijzondere zwaarwegende belangen? B&W en GS: Oost-Groningen is een krimpregio met een relatief hoge werkloosheid Wereldbazar creëert 550 banen Versterking economische structuur van de regio (speerpunt gem. + prov. beleid) Versterking imago Oost-Groningen (eveneens speerpunt) Ruimtelijke kwaliteitsverbetering Positief effect gebruiks- en belevingswaarde (want voorheen asfaltproductie) Hoogwaardige architectonische uitstraling en representatieve karakter Voldoende? 7

8 ABRvS Wereldbazar Winschoten II Afdeling: onvoldoende bijzondere omstandigheden, want: PG: grote terughoudendheid Bijzondere situaties die zich incidenteel voordoen, zoals innovatieve projecten waarbij zwaarwegende maatschappelijke belangen een rol spelen Uitsluitend verwijzen algemene, vaak verwachte positieve effecten van nieuwe ruimtelijke ontwikkeling onvoldoende PS hebben geen uitzondering gemaakt voor dit project bij vaststellen verordening 8

9 ABRvS Wereldbazar Winschoten II Rechtsgevolgen in stand laten? ABRvS: Nee Omgevingsverordening (weer) gewijzigd: uitsluitend nog beperkingen voor factory outlets Factory outlet niet gedefinieerd, volgens Van Dale fabriekswinkel Fabriekswinkels niet uitgesloten in het bestemmingsplan 9

10 ABRvS tankstation Hellevoetsluis ABRvS 28 september 2016, ECLI:NL:RVS:2016:2561 Verplaatsing tankstation met LPG van centrum naar buitengebied Positieve gevolgen voor externe veiligheid en verkeer Groot bedrijfseconomisch belang Afdeling: wel een voldoende bijzonder zwaarwegende belangen 10

11 2. Parkeren en bestemmingsplannen Nieuwe bevoegdheid art lid 2 onder a Bro per 29 november 2014: Ihkv goede RO kan bestemmingsplan regels bevatten: waarvan uitleg bij uitoefening van een aangegeven bevoegdheid, afhankelijk wordt gesteld van beleidsregels; Vanwege schrappen bevoegdheid tot opnemen stedenbouwkundige voorschriften in Bouwverordening. Gevolgen: Bestemmingsplannen van na 29 november 2014 dienen parkeren zelf te regelen. Terugval op Bouwverordening niet toegestaan; Bestemmingsplannen van voor 29 november 2014: normen uit Bouwverordening blijven gelden tot 1 juli

12 Parkeren en bestemmingsplannen Bekende jurisprudentie: Dynamische verwijzing naar parkeernormen in bestemmingsplan is toegestaan (zie ook art lid 2 Bro) (ABRvS 9 september 2015, nr /1/R6); Bestemmingsplannen na 29 november 2014 zonder parkeernormen zijn onzorgvuldig vastgesteld (ABRvS 20 mei 2015, nr /1/R6). 12

13 Parkeren en bestemmingsplannen Verdere uitwerking in de jurisprudentie: overgangsrecht Voor gebieden waar op het tijdstip van inwerkingtreding van de Reparatiewet BZK 2014 een bestemmingsplan van toepassing is, blijft het oude recht van toepassing tot het tijdstip van wijziging van het bestemmingsplan voor het gebied, doch uiterlijk tot 1 juli Bouwverordening behoudt tot 1/7/2018 gelding voor uitwerkingsplannen: ABRvS 8 juni 2016, ECLI:NL:RVS:2016:1556 maar niet voor wijzigingsplannen: ABRvS 8 februari 2017, ECLI:NL:RVS:2017:353 13

14 Parkeren en bestemmingsplannen Verkeerde formulering verwijzing naar parkeerbeleid ABRvS 25 mei 2016, ECLI:NL:RVS:2016:1400: Bij een gebouw moet overeenkomstig de Beleidsregels parkeernormen in voldoende mate ruimte zijn aangebracht en in stand worden gehouden op eigen terrein voor het parkeren van auto s en het laden of lossen van goederen. ABRvS 27 juli 2016, ECLI:NL:RVS:2016:2093: Er dient te worden voorzien in voldoende parkeergelegenheid. Daarbij geldt het gemeentelijk parkeerbeleid als uitgangspunt. Voorbeeld goede formulering: ABRvS 15 februari 2017, ECLI:NL:RVS:2017:437 14

15 Parkeren en bestemmingsplannen Voorbeeld facet bestemmingsplan ABRvS 8 maart 2017, ECLI:NL:RVS:2017:607 in voldoende mate voorzien in parkeerruimte Afwijken kan, mits (1) bijzondere omstandigheden of andere wijze voorzien en (2) geen onevenredige aantasting Toepassen met inachtneming van beleidsregels bij aanvraag omgevingsvergunning Afdeling: geen beperking van bevoegdheid om beleidsregels vast te stellen Wetsinterpreterend en belangenafweging Zekere interpretatieruimte mag 15

16 Parkeren en bestemmingsplannen Er moet wel beleid zijn vastgesteld: ABRvS 29 juni 2016, ECLI:NL:RVS:2016:1800 Bestemmingsplan: er moet worden voldaan aan het parkeerbeleid van de gemeente Bergeijk vaste gedragslijn om aan te sluiten bij CROW-normering volstaat dan niet ABRvS 22 februari 2017, ECLI:NL:RVS:2017:470 16

17 3. Wegbestemmen bestaande bouwtitels 17

18 3. Wegbestemmen bestaande bouwtitels ABRvS 18 januari 2017, ECLI:NL:RVS:2017:102 (grotendeels) conserverend bestemmingsplan met wijzigingsbevoegdheid: Burgemeester en wethouders kunnen met ingang van 22 oktober 2025 ter plaatse van de aanduiding "wetgevingszone - wijzigingsgebied - 1" het bestemmingsplan wijzigen door: a. het maatvoeringsvlak "maximum aantal wooneenheden" van de verbeelding te verwijderen, in de gevallen dat een dergelijk maatvoeringsvlak is opgenomen, of b. het aanduidingsvlak "vrijstaand" van de verbeelding te verwijderen in de gevallen dat geen maatvoeringsvlak "maximum aantal wooneenheden" is opgenomen." 18

19 3. Wegbestemmen bestaande bouwtitels Vooruitlopen op Omgevingswet? (zie ook blog Egbert de Groot 21/2/17, blogs.akd.nl) Passieve risicoaanvaarding indien: a. Functiewijziging, b. Drie jaar geen gebruik gemaakt van de oude functie, en c. Eén jaar verstreken nadat het voornemen voor de nadelige wijziging kenbaar is gemaakt. 19

20 4. Wat is er nog kruimel aan de kruimellijst?

21

22

23 Belangrijkste kruimels Niet langer alleen voor planologisch ondergeschikte gevallen! - bijbehorend bouwwerk of uitbreiding daarvan (onderdeel 1) - dakterras, balkon, dakopbouw (onderdeel 4) - antenne-installatie max. 40 m (onderdeel 5) - gebruiken van gronden voor niet-ingrijpende herinrichting van openbaar gebied (onderdeel 8) - planologisch strijdig gebruik bestaand bouwwerk (onderdeel 9) - ander tijdelijk gebruik van gronden of bouwwerken (onderdeel 11) 23

24 Bijbehorend bouwwerk (onderdeel 1) begrip bijbehorend bouwwerk uitbreiding van een hoofdgebouw dan wel functioneel met een zich op hetzelfde perceel bevindend hoofdgebouw verbonden, daar al dan niet tegen aangebouwd gebouw, of ander bouwwerk, met een dak begrip hoofdgebouw gebouw, of gedeelte daarvan, dat noodzakelijk is voor de verwezenlijking van de geldende of toekomstige bestemming van een perceel en, indien meer gebouwen op het perceel aanwezig zijn, gelet op die bestemming het belangrijkst is 24

25 Bijbehorend bouwwerk (2) hoofdgebouw = gebouw noodzakelijk voor verwezenlijking bestemming (ABRvS 23 maart 2016, ECLI:NL:RVS:2016:786 (garageboxen Wijchen)) bij uitbreiding hoofdgebouw is eis van hetzelfde perceel niet relevant (ABRvS 26 oktober 2016, ECLI:NL:RVS:2016:2821 (cafetaria Hippolytushoef)) 25

26 Bijbehorend bouwwerk (3) géén functionele ondergeschiktheid (ABRvS 10 augustus 2016, ECLI:NL:RVS:2016:2184 (aanbouw met eetkamer/keuken Den Bosch)) overschrijding bouwvlak (ABRvS 9 november 2016, ECLI:NL:RVS:2016:2953 (woontoren Den Helder)) 26

27 Bijbehorend bouwwerk (4) uitbreiding van nog te realiseren hoofdgebouw: uitbreiding hoeft zich niet functioneel of bouwkundig te onderscheiden van het hoofdgebouw (ABRvS 16 november 2016, ECLI:NL:RVS:2016:3069 (de Rozenhof Oud Gastel) en dus anders dan bijv. rechtbank Overijssel van 23 november 2016, ECLI:NL:RBOVE:2016:4621 (recreatiewoning Giethoorn) 27

28 Planologisch strijdig gebruik bestaand bouwwerk (onderdeel 9) het gebruiken van bouwwerken, eventueel in samenhang met bouwactiviteiten die de bebouwde oppervlakte of het bouwvolume niet vergroten, en van bij die bouwwerken aansluitend terrein, mits, voor zover gelegen buiten de bebouwde kom, het uitsluitend betreft een logiesfunctie voor werknemers of de opvang van asielzoekers of andere categorieën vreemdelingen niet langer alleen inpandige bouwactiviteiten toegestaan maximum m2 vervallen aantal woningen mag toenemen aansluitend terrein mag ook worden ingericht voor nieuw gebruik bouwactiviteiten die leiden tot verandering uiterlijk bouwwerk ook binnen reikwijdte 28

29 Planologisch strijdig gebruik bestaand bouwwerk (2) voorbeeld motivering (ABRvS 21 december 2016, ECLI:NL:RVS:2016:3408 (kamerverhuur Kaatsheuvel)) beleidsregels ex nunc toetsen in bezwaar (ABRvS 21 december 2016, ECLI:NL:RVS:2016:3361 (brasserie Sluis)) overgangsrecht (ABRvS 21 december 2016, ECLI:NL:RVS:2016:3395 (wereldrestaurant Emmen)) 29

30 Planologisch strijdig gebruik bestaand bouwwerk (3) combinatie van kruimels is mogelijk (ABRvS 26 oktober 2016, ECLI:NL:RVS:2016:2821 (cafetaria Hippolytushoef)) Ook van onderdelen 1 en 9? Ja, volgens: rechtbank Midden-Nederland 15 maart 2016, ECLI:NL:RBMNE:2016:1335 (watertoren Mijdrecht), rechtbank Noord-Holland 29 september 2016, ECLI:NL:RBNHO:2016:10451 (monument Edam) rechtbank Overijssel 14 juni 2016, ECLI:NL:RBOVE:2016:2092 (Italiaans restaurant Hengelo) 30

31 Ander tijdelijk gebruik van gronden of bouwwerken (onderdeel 11) ander gebruik van gronden of bouwwerken dan bedoeld in de onderdelen 1 tot en met 10, voor een termijn van ten hoogste tien jaar ander planologisch strijdig gebruik dan in onderdelen 1 t/m 10 dient aannemelijk te zijn dat activiteit na gestelde termijn daadwerkelijk zal worden beëindigd 10 jaar is de max geen stapeling van vergunningen mogelijk als termijn wordt overschreden (ABRvS 22 februari 2017, ECLI:NL:RVS:2017:487 (tijdelijk winkelcentrum Rosmalen)) 31

32 Let op! Beperkingen artikel 5 bijlage II Bor aantal (zelfstandige) woningen moet gelijk blijven (ABRvS 13 mei 2015, ECLI:NL:RVS:2015:1528 (woning Breda), 4 maart 2015, ECLI:NL:RVS:2015:638 (kamerverhuur Rheden)), ABRvS 24 april 2013, ECLI:NL:RVS:2013:BZ8456 (onzelfstandige woonruimten Leeuwarden) kan in praktijk lastig zijn: ABRvS 29 april 2015, ECLI:NL:RVS:2015:1373, (dakopbouw Den Haag) uitzondering! onderdeel 1 mantelzorg en onderdelen 9 en 11 32

33 Let op! Beperkingen artikel 5 bijlage II Bor onderdelen 9 en 11 mogen niet worden gebruikt voor activiteiten als bedoeld in onderdeel C of D van bijlage bij het Besluit milieueffectrapportage onderdeel D van Besluit mer onder meer: (aanleg, wijziging of uitbreiding) stedelijk ontwikkelingsproject (D 11.2) (aanleg, wijziging of uitbreiding) industrieterrein (D 11.3) 33

34 Let op! Beperkingen artikel 5 bijlage II Bor stedelijk ontwikkelingsproject? Strenge lijn: rechtbank Amsterdam 23 september 2016, ECLI:NL:RBAMS:2016:6029 (Schipholparkeren) Milder: rechtbank Overijssel 7 mei 2015, ECLI:NL:RBOVE:2015:2230 (Wyllandrie Ootmarsum) en rechtbank Noord-Nederland 26 april 2016, ECLI:NL:RBNNE:2016:2041 (asielzoekerscentrum Balk) MAAR begrip stedelijk ontwikkelingsproject is niet wettelijk gedefinieerd, het is wachten op definitief oordeel Afdeling. Eerste tipje van de sluier: voorzieningenrechter ABRvS 7 december 2016, ECLI:NL:RVS:2016:3279: drempelwaarden niet relevant en aansluiten bij definitie stedelijk ontwikkelingsproject artikel 1.1.1, eerste lid, onder i, Bro 34

35 Vragen? Erik Dans Merel Holtkamp E: E: T: T: M: M: