Doe-Democratie in de Versnelling. Foto s, verslag & deelnemers

Transcriptie

1 Doe-Democratie in de Versnelling Foto s, verslag & deelnemers

2

3 Doe-Democratie in de Versnelling Op 1 december 2014 vond de 4e netwerkbijeenkomst Doe-Democratie in de Versnelling plaats. Een enerverende dag waarbij de deelnemers ingedeeld in groepen workshops volgden, gebaseerd op drie fundamenten voor het optimaal deelnemen aan de veranderende maatschappij. Ieders persoonlijke visie op de doe-democratie, de rol van de diverse projecten in de gemeenschap en het gezamenlijk tot beslissingen komen, passeerden de revue. Utrechtse Ruimtemakers De dag/het programma werd georganiseerd en gehost door de Utrechtse Ruimtemakers, in de personen van Bart Witte en Astrid Petersen. De Utrechtse Ruimtemakers is een zwerm van mensen/ initiatieven/collectieven die actief betrokken zijn of willen worden bij het vraagstuk omtrent de verschuiving van macht tussen markt, overheid en bewoners, specifiek gericht op het maken van ruimte in de stad Utrecht. Het zijn mensen met hart voor de stad die zelf initiatieven nemen op het gebied van de fysieke ruimte, al dan niet met een sociaal-culturele component. Zij doen aan placemaking, door een plek te programmeren, laten een gebied organisch groeien of voeren een wens met maatschappelijk draagvlak uit. De Utrechtse Ruimtemakers vormen met elkaar een verbond of coalitie, zodat ze samen sterker staan. Het is een zwerm met een grote diversiteit die voortdurend in beweging is, groeit en weer krimpt. De Utrechtse Ruimtemakers zijn op verschillende manieren met elkaar verbonden. In een netwerkverband: een grote zwerm individuen die met elkaar samenwerken en grotendeels dezelfde richting opgaan - als in een zwerm vogels of een school vissen. De Utrechtse Ruimtemakers willen de stad maken; samen met eigenaren, bedrijven, de gemeente of zonder. Ruimtemakers zijn verbinders en agenderen een andere manier van fysiek ruimte maken en ruimte beheren; zij signaleren waar kansen liggen die niet opgepakt worden door traditionele institutionele partijen. Het doel van de Utrechtse Ruimtemakers is tweeledig; enerzijds zelf ruimte kunnen maken en daarvoor slagkracht vergroten door samenwerking met andere ruimtemakers (intern gericht) en anderzijds het vergroten van de zwerm door een beweging te worden: anderen te laten zien dat zelf de ruimte maken loont en leuk is, plus de institutionele partijen laten zien dat er een nieuwe werkelijkheid is met nieuwe verhoudingen en dat initiatiefnemers dingen doen die werken.

4 Vechtclub XL De bijeenkomst vond plaats in Vechtclub XL; een voormalig magazijn van de Onderlinge Pharmaceutische Groothandel, vier jaar geleden nog één grote lege hal. Tot er een kleine groep bevlogen mensen, waaronder Utrechtse Ruimtemaker Astrid Petersen er kans in zag om het pand te transformeren naar een broedplaats. Vanuit eigen behoefte aan een inspirerende werkplek en gelijkgestemde ondernemers om mee samen te werken. Zelf ontworpen, zelf verbouwd (met o.a. deuren uit renovatieflats om de hoek) en zelf beheerd, met eigen geld, een lening van de bank, particuliere investeringen en crowdfunding. Met meer dan vijftig werkplaatsen, ontwerpstudio s, vergaderruimtes, een (podium)zaal en restaurant De Klub onder één dak, is er een open netwerk van creatieve makers gevestigd. Zo n 120 ondernemers zijn neergestreken in het voormalige fabriekspand, waar alles draait om samenwerken, innoveren, ontmoeten en van elkaar leren. Het team werkt vraaggestuurd en in samenspraak met de community. Winst behalen wordt niet gezien als iets louter economisch, maar ook als het creëren van toegevoegde waarde op sociaal, cultureel en politiek niveau. Geld is geen doel, maar een middel om te verwezenlijken wat er belangrijk wordt gevonden en waar behoefte aan is. De weg daarnaartoe is minstens zo belangrijk als het resultaat. Sleutelwoorden van deze werkwijze zijn: betrokkenheid, kritische blik, flexibiliteit, hergebruik, doorzettingsvermogen, lef hebben, risico s nemen en samen met gemotiveerde ondernemers werken aan de onderdelen waar ieders vakmanschap en kundigheid het beste tot zijn recht komt. Vechtclub XL is het hedendaagse voorbeeld dat een verzamelplek veel meer kan zijn dan alleen de optelsom van de verzamelde gebruikers. Credits: Patrick Stoop

5

6 De middag werd geïntroduceerd door inspirator Johannes Bongers; conceptontwikkelaar en Founder/CEO van Fazzination. Bongers combineert in zijn werk sociaal wetenschappelijke inzichten met marketing en technologie. Hieronder een uiteenzetting van zijn visie op het trilemma natiestaat, democratie en globalisering. Hierbij haalt hij de nieuwe grenspolitiek aan als voorbeeld van hoe de burger onderdeel kan uitmaken van het netwerk van trans lokale en transnationale politiek. Oktober 2013, Johannes Bongers/Stalingrad HW Drie is één teveel In de economische wetenschap kun je het Mundell-Flemingtrilemma scharen onder het motto Drie is één teveel. Moderne staten kunnen nooit meer dan twee economische idealen realiseren: onafhankelijk monetair beleid, vaste wisselkoersen en vrij kapitaalverkeer kunnen niet tegelijkertijd plaatshebben. Ook in de wereld van maken, bouwen en design kennen we een trilemma: de driehoek van goed, snel en goedkoop. Alle drie gaat niet en welke wordt ingeleverd hangt van behoeften en omstandigheden af. Deze driehoek levert veel inzicht op over waarom verwachtingen tussen aanbieder en opdrachtgever zo uiteen kunnen lopen. Veelal heeft een klant alle drie voor ogen terwijl de processen in de werkelijkheid er maar twee toestaan. Een vergelijkbaar trilemma bestaat er ook in de politiek. Het drietal natiestaat, democratie en globalisering kan als politiek ideaal niet gelijktijdig worden gerealiseerd: het is een trilemma, één van de drie zal moeten wijken om de twee andere idealen mogelijk te maken. Dat politici en bestuurders naar de inzichten uit dit driehoekig verband weigeren te handelen verklaart voor een belangrijk deel de politieke situatie in Nederland en in delen van Europa. Indien politici daar maar overwegen één van de drie idealen op te geven leidt dit onmiddellijk tot hun politieke dood. Toch zal het politieke trilemma niet kunnen voortduren; de wal keert het schip. De afgelopen jaren heeft zich daarom onder water wel degelijk een vervaging van één van de drie idealen voorgedaan. Het blijkt dat de democratie is aangetast. Burgers voelen zich nog maar slecht vertegenwoordigd. Het afstaan van bevoegdheden door nationale staten aan de EU maakt dit gevoel er niet beter op. De democratie staat dus onder druk ten bate van het paar natiestaat en economische globalisering. In reactie op deze verschuiving die hoorbaar is geworden in de stem van het volk, zijn politici in het gat van dit democratisch tekort gedoken. Van hieruit spreken populistische politici de nietvertegenwoordigden toe en eisen daarbij ronkend het auteurschap van de natiestaat op.

7 Daarbij wordt veel gesproken over identiteit en volk maar weinig over economische vernieuwing en uitwisseling. Vertegenwoordigers van populistische bewegingen hebben in de promotieteksten voor hun paar - natiestaat en democratische vertegenwoordiging - de economische globalisering uit het verhaal verwijderd. Het opeisen van het derde ideaal, globalisering wordt net zo hard verzwegen of geridiculiseerd als de natiestaat en democratie worden verheerlijkt, het versterkt immers de onrust onder de politieke aanhang. Arbeid en productie die naar elders zou verhuizen of als gevolg van supranationale democratische grensvervaging in de vorm van arbeid en goederen naar ons toe komt. De grensopvattingen zijn ook nog eens eenzijdig waardoor de doordringbaarheid wel de eigen behoeften betreft maar er geen oog is voor de behoeften van anderen. Opvallend in Europa is dat de landen waar het populisme zich sterk heeft verbreid, en zich naar binnen keert, economisch zwaar afhankelijk zijn van uitwisseling van mensen, goederen en geld. Wanneer drie teveel is moet er één af. Wanneer de democratie wordt gehandhaafd en deze meer inhoud moet krijgen moet een keuze worden gemaakt tussen nationale staat en globale economische integratie. Het alternatief om de globalisering te beperken is niet mogelijk. Onze sociale en economische waarden- en werkelijkheidsopvatting is via de opheffing van tijd en ruimte volledig in die van anderen opgegaan. De democratische vertegenwoordiging is voor opheffing ook een slechte kandidaat blijkens de perverse effecten van het democratisch tekort door nationale kies- en vertegenwoordigingsstelsels en als in het prototype van Europa zonder politieke unie zichtbaar is geworden. De natiestaat blijft over om uit het trilemma verwijderd te worden. Hoewel de natiestaat het speeltje van de zittende macht is, uitruil van burgerlijke loyaliteit voor veiligheid, is het concept van de natiestaat in de trilemmatische werkelijkheid een splijtend symbool geworden. Populisten willen er naar terug en de zittende politiek vertrekt er uit vandaan. In het verhaal dat door de traditionele politiek en door populisten wordt verteld, is de natiestaat een linie geworden in een mentale grensoorlog. De natiestaat met zijn geografische limitatie lijkt een bindend principe- de nationale enclave als sleutel van eenheid - maar blijkt in de werkelijkheid van globale netwerk van uitwisseling, verbanden en transacties, een oud instrument in een nieuwe wereld. Dit instrument weerhoudt mensen hun ambities van wereldburgerschap te verkennen, frustreert het handelen in complexe situaties, maakt strategische samenwerking in grensoverschrijdende vraagstukken lastig en houdt sociale en politieke innovatie tegen.

8 Het oude grensdenken zit zo diep, bij geboorte is de mens schaal- en grensdier dus sowieso gevoelig op dit punt, dat verschuivingen binnen dit denken de vertrouwde concepten van identiteit aantasten. Het bewijs van grenspolitiek om de natiestaat overeind te houden is het recente verschijnsel van de politieke bundeling van nationale populistische bewegingen in het Europees parlement. Binnen deze supranationale staat hanteren zij de nationale representatie in een buiten-nationaal lichaam als een politiek wapen tegen processen van grensoverschrijding en globalisering. Met deze aanpak, die is bedoeld de natie te redden als ideologische homeground, wordt aangetoond dat de natiestaat volledig is gevirtualiseerd en alleen nog een narratief is. De beweging naar buiten maken om het binnen te bevrijden én daarmee het buiten te bestrijden is magische grensacrobatiek. Heimelijk thuis. Een schaalverschuiving in tegengestelde richting, van nationale en provinciale overheid naar gemeentelijk bevoegdheden en lokale verantwoordelijkheden zien we momenteel in de drie transities in het Nederlandse sociale domein. Vanaf de kant van de zittende politiek wordt daarmee een aanwijzing gegeven over hoe de natiestaat verdwijnt als de middelpunt van de wereld verschuift. De burger zal zich in de nabijheidswereld van gemeente en buurt steeds minder loyaal voelen aan de nationale staat. Het contract tussen burger en natie, de uitwisseling van burgerlijke loyaliteit tegen veiligheid, wordt daarmee eigenlijk opgeheven. De recente roep om participatie uit de politiek komt daarom als mosterd na de maaltijd want het geven van aanwijzingen had slechts gezag binnen de regels van het contract. Nu dit alles zich rond het individu afspeelt, de burger met de staat eromheen, en het lokale het antwoord is voor de verwijdering van de natie uit het politieke trilemma, valt pas op hoe dit samenvalt met andere ontwikkelingen. Dezelfde burger bevindt zich als burger en consument in het hart van de virtuele sociale en economische netwerken waarin hij zich keizer waant. De verschuiving naar een gebruikergecentreerde vorm van politiek ontneemt populisten de natiestaat als ideologische homeground. Hoewel de natiestaat nog slechts bestaat als verhaal, fungeert zij als thuisbasis voor de identiteitsconstructie. De uitdaging is hoe de burger onderdeel gaat uitmaken van het netwerk van translokale en transnationale politiek. Zoals eerder gezegd zijn mensen grens- en schaaldieren bij geboorte en hebben zij talent voor het vormen van nieuwe configuraties. Deze doen zich als Euregio s al voor aan de randen van de naties maar vooralsnog wordt dit vanuit het centrale natie denken afgedaan als marginale en randverschijnselen. In de nieuwe grenspolitiek beweegt volgens mij de marge van de rand naar het midden en bevrijdt deze verschuiving daarmee het trilemma van het oude en centrale machtsdenken.

9 PARTICIPATIE CODICIL persoonlijk

10 Participatie is geen plicht maar gun je iemand Verslag van de drie workshops over de participtie-codicil. De participatiecodicil was voor deze workshop als metafoor gekozen omdat er aan begrippen als doe-democratie en participatiesamenleving onuitgesproken vooronderstellingen kleven over wederzijdse verantwoordelijkheden van burgers onderling en over de relatie tussen burger en overheid. En uit onderzoek blijkt dat er in Nederland een altruïstisch overschot heerst: veel mensen zetten hun betrokkenheid bij anderen niet om in daden terwijl ze dat in principe wel zouden willen. De metafoor van de codicil kan prikkelen om te zoeken hoe we dat met elkaar beter leren aanboren. In alle drie de ronden van deze workshop bleek het idee van een codicil af te schrikken omdat het werd ervaren als onnodig of zelfs principieel onjuist om mensen op deze manier te wijzen op hun verantwoordelijkheden. De gesprekken hierover legden vooral bloot dat er achter het idee van een participatiesamenleving drie verschillende concepten schuil gaan: de zorgplicht naar elkaar, beter gebruik maken van elkaars talenten en het opdoen van een democratische ervaring. De weerstand tegen de morele plicht tot zorg Door de deelnemers te vragen zelf een codicil te ontwerpen en in te vullen werden de weerstanden duidelijk tegen een samenleving waarin (door de overheid?) expliciet wordt gemaakt dat mensen zich meer voor elkaar moeten inspannen. Het invullen werd geweigerd of omzeild. Dat bepaal ik zelf wel, of en hoe ik participeer kan bij mij ook weer snel veranderen alsjeblieft geen maatschappelijke stage, als je leeft participeer je al dus raar om dat vast te leggen, onderschat niet hoeveel mensen al vrijwillig participeren waren een aantal kenmerkende reacties. Wil je iets van een altruïstisch overschot verzilveren dan moet je zorgen dat mensen in gesprek komen, elkaars talenten ontdekken en een sfeer van wederkerigheid (rechtstreeks of via asymmetrische reciprociteit ) laten ontstaan zo klonk de consensus in de groepen. Eén van de aanwezige ambtenaren kon zich wel voorstellen dat er iets van een overheidscodicil komt waarin de mensen die bij de overheid werken tastbaar maken hoe ze er voor de samenleving zijn.

11 Participatie als kans op ontplooiing en verbinding Die weerstanden tegen iets wat de geur heeft van een zorgplicht kwamen ook door het onderliggende mensbeeld van de meeste deelnemers: participatie wordt vooral gezien als een kans iets aan een ander te geven en zo je netwerk en talenten verder te ontwikkelen. Vanuit dat perspectief is het dus helemaal niet onrechtvaardig dat sommige mensen zich meer inspannen voor hun omgeving dan anderen. Dat is vooral jammer voor die laatsten, omdat iets geven aan de ander verrijkt en gelukkig maakt. Ik gun een ander dat ie kan participeren was één van de opmerkingen die hierover werden gemaakt. Vanuit dit perspectief kwam iets als een participatiepas toch weer even om de hoek kijken. Het zou best handig zijn om snel te zien wat je aan iemand hebt en mensen te ontdekken die je nog niet kent. Er werd gewezen op de gemeente Albrandswaard waar men al een database deskundige burgers op heeft gezet. Maar vooral werd er voor gepleit om bestaande platforms hiervoor te gebruiken: lok bijvoorbeeld uit dat er participatienetwerken via Facebook ontstaan... Participatie als democratische ervaring Het in de inleiding van de workshop geïntroduceerde idee van het opdoen van een democratische ervaring raakte bij velen een snaar. Juist vanuit de doe-democratie is die een belangrijke invulling van participatie. Leren om te gaan met mensen die anders zijn dan jezelf, samen afwegingen te maken en conflicten oplossen. En experimenteren met nieuwe vormen van besluitvorming en eigenaarschap. Waar doe je die ervaring dan op? Om te beginnen en vooral in het onderwijs. In dit verband werd het project vreedzame school geroemd en scholen die Havo-leerlingen afschermen van VMBO leerlingen gehekeld. En vanuit dit perspectief kwam het idee van een lichte vorm van verplichting toch weer op. Bijvoorbeeld een bijeenkomst voor 18 jarigen waar ze worden uitgedaagd om hun eigen dromen en drijfveren te verbinden met de samenleving ( dromen+ ). Weinigen hebben in de workshop echt een codicil voor zichzelf gemaakt. Maar dat geeft niet omdat deze metafoor wel het goede gesprek opleverde over wat de essentie is van participeren: elkaar wat gunnen. Het maakte goed zichtbaar dat er drie verschillende motieven achter schuil gaan die ieder een eigen benadering vergen. En wie weet komen we het overheidscodicil, de database deskundige burgers en de dromen over democratie -ceremonies voor 18 jarigen de komende jaren wel (vaker) tegen.

12

13

14 YES! WE CONNECT relationeel

15 MENS BEWEEG RICHTING MAGIE IN SAMENWERKING mate van connectie Het klikt! gunnen magie Verbonden Oppervlakkig functioneel contact ervaringen delen samen sterker WENS motivatie niveau Doel Ambitie Droom Bekijk de complete presentatie over magie in samenwerking op:

16

17

18 INNOVATION GAME gezamenlijk

19

20

21

22 Team Groen

23

24

25

26

27

28

29

30 ANGELIQUE Genemans Ministerie van BZK

31 BIRGIT Oelkers Plan en Aanpak Mijn belangrijkste inzicht van vandaag: Meer initiatiefnemers bij versnellingsbijeenkomsten. Wordt teveel incrowd #change YES! WE CONNECT Project: #durftevragen Vraag: Wie kent een (of meer) gemeentelijke controler(s) die van buiten naar binnen denkt en handelt? en die daar ook al concrete slimigheden voor gevonden heeft. PARTICIPATIE CODICIL Bevestiging: Activeer geen mensen maar activeer het clubgevoel. Meer chaos creëren meer aanbieding voor democratische ervaringen. Beginnend met meer eigenarschap/ zelfsturing. INNOVATION GAME: De groene cactus.

32 EDUARD van Beusekom Ministerie van Economische Zaken directie Agrokennis INNOVATION GAME: De groene cactus.

33 FRED Dekkers Ruimtemakers YES! WE CONNECT Project: fin. ruimte initiatief Vraag: Ervaringen/ tips die helpen bij opzetten buurtbegrotingen in Utrecht INNOVATION GAME: De duwers met lef.

34 GEERT Hoogeboom LVKK PARTICIPATIE CODICIL Géén codicil Wel veel contacten. Wederzijds. Per concrete situatie invullen. INNOVATION GAME: De groene cactus.

35 IRMA Dekker Gemeente Breda YES! WE CONNECT Ik zoek een opdracht als participatie-makelaar of innovator. Mag ook buiten de overheid. PARTICIPATIE CODICIL Een codicil is niet nodig als je oprecht t gesprek aangaat en echt luistert. Kijk of je maat. tegoed kan opbouwen en later kan inwisselen. (bijv. led systeem) INNOVATION GAME: De duwers met lef.

36 JAMILA Achahchah Movisie YES! WE CONNECT Project: Sociale firma s Vraag: Ik ben op zoek naar organisaties die bezig zijn met de verbinding tussen sociale firma s & arbeidsmatige dagbesteding. INNOVATION GAME: De groen cactus.

37 MARIANNE van der Zon Ministerie van BZK YES! WE CONNECT Project: Doe-democratie Vraag: Ben/ken jij een inspirerend persoon die kan vertellen/bloggen over de doe-democratie. En zou hij/zij/jij dat willen voor de nieuwe website over doe-democratie van min BZK? PARTICIPATIE CODICIL Vaker bespreekbaar maken wat je kan bijdragen aan de samenleving. Zo leer je wat anderen willen/kunnen & zij leren wat jij zou kunnne bieden. INNOVATION GAME: De groene cactus.

38 MARTIN Walraven Ministerie I&M YES! WE CONNECT Wie wil met mij praten (interview) over concrete ervaringen met (burger-) initiatieven waar de overheid zich mee bemoeit? PARTICIPATIE CODICIL Het begrip codicil roept weerstand op. Toch kan het een gesprek over talenten/ vraag en aanbod vergemakkelijken. Verder over praten! INNOVATION GAME: De duwers met lef.

39 MO Derraz Ministerie van BZK Mijn belangrijkste inzicht van vandaag: Lef is nodig! YES! WE CONNECT Project: Versnelling Doe-democratie Vraag: Hoe versnellen we de doe-democratie? PARTICIPATIE CODICIL Mijn talenten gebruiken/ ontdekken. Begin klein & concreet. Daar helpen waar eigenaarschap mogelijk is. INNOVATION GAME: De duwers met lef.

40 RENATE Overhage Ministerie van BZK Mijn belangrijkste inzicht van vandaag: Samen met lef doorzetten en doen. YES! WE CONNECT Project: Wijkenaanpak en ondernemend maatschappelijk initiatief. Vraag: Hoe kunnen we vanuit BZK Maatschappelijke initiatieven verder helpen. Wat is er nodig? Wie heeft goede voorbeelden van maatschappelijke initiatieven en sociaal ondernemers die duurzaam en zelfstandig kunnen bestaan. INNOVATION GAME: De duwers met lef.

41 YVETTE van der Chijs Stadsdeel Amsterdam Zuidoost PARTICIPATIE CODICIL Vrijwillig in tijd en talent. Klein begin groot maken. INNOVATION GAME: De groene cactus.

42 Team Rood

43

44

45

46

47

48

49 ANNE Boomsluiter Gemeente Rotterdam

50 COEN Boot Ministerie van BZK PARTICIPATIE CODICIL Participeren is: eerst luisteren en daarna pas praten openheid tonen

51 FRISO Coumou Ministerie van BZK Mijn belangrijkste inzicht van vandaag: Doe democratie versnellen: Een klein zetje genereren aan meer democratische ervaringen. YES! WE CONNECT Project: Agenda Stad Vraag: Hoe kan Ministerie BZK bijdragen aan ontwikkeling maatschappelijk initiatief & sociaal ondernemerschap in Nederlandse steden? Wat moet/ kan BZK doen? PARTICIPATIE CODICIL Denkkracht Visie Strategie Netwerk m.n. in ambtenarij Ontwikkeling/ coaching jonge mensen Gedachte n.a.v. discussie: Verplichten, duwtje in rug (frequentie, vorm, inhoud?), niet doen?

52 IAN Koster Ministerie van BZK Mijn belangrijkste inzicht van vandaag: Naast een transparante overheid is er ook een begrijpelijke overheid nodig. YES! WE CONNECT Project: Ondernemend Maatschappelijk initiatief en leefbaarheid Vraag: Hoe worden mensen eigenaar van hun woon- en leefomgeving? En wat is de rol van de overheid? PARTICIPATIE CODICIL Ik begrijp het woord codicil niet. Ik wil participeren wanneer het mij uitkomt. Wanneer ik of mijn directe omgeving er profijt van heeft. Wanneer ik er zelf voor kan kiezen. INNOVATION GAME: De leuke mannen

53 JAN Korff de Gidts Kracht van Utrecht Mijn belangrijkste inzicht van vandaag: Belang van het onderwerp. Betweters en hoe die te behandelen en te overtuigen van het belang van luisteren, samen vatten en doorvragen (LSD). YES! WE CONNECT Project: Ring-Ring van Utrecht Vraag: Hoe het ministerie van I&M te benaderen voor LSD over ons Kracht van Utrecht inititatief. (pm Anne Boomsluiter - Gemeente Rotterdam) PARTICIPATIE CODICIL Van Codicil krijg ik kippenvel. Hoe laat ik zien wat participatie binnen mijn omgeving oplevert. Openheid tonen! INNOVATION GAME: De leuke mannen

54 JORNT van Zuylen Ministerie van BZK

55 KIRSTEN Simhoffer Gemeente Amsterdam YES! WE CONNECT Project: Wijkontwikkeling van onderop Vraag: Hoe zorg ik dat, in mijn organisatie, de zwerm van believers groter wordt en dat ik de juiste manier heb om daar een goede bijdrage te leveren. PARTICIPATIE CODICIL Rotwoord codicil Mezelf onwtikkelen en tegelijk bijdrage a.d. samenleving Kennis, denkkracht, taalvaardigheid bieden. Participeren is leven i.e. samenleving, i.e. dynamiek een plekje krijgen.

56 MARIEKE Verhagen DRIFT YES! WE CONNECT Vraag: Hoe kan ik/ kunnen wij ervoor zorgen/ bijdragen dat mensen wereldwijd leven vanuit de wetenschap dat alles & iedereen (nu, vroeger & toekomst) met elkaar verbonden is? (aanname: wereld stukje vriendelijker als iedereen rekening houdt met elkaar). PARTICIPATIE CODICIL Ik wil participeren in de mate dat ik er energie van krijg en mijn activiteiten anderen ten goede komen. INNOVATION GAME: Dans van de Democratie

57 MARIKEN Gaanderse Fonkeling YES! WE CONNECT Project: Circulair werkspoor Vraag: Wie kan mij helpen aan initiatieven, bedrijven, contacten van mensen die actief zijn of willen worden op het gebied van circulaire economie (liefst gelinkt aan Utrecht).

58 NICOLINE Beck Gemeente Wychen YES! WE CONNECT Project: Innovatiefonds Vraag: Hoe kunnen we burgers zoveel mogelijk betrekken bij de opzet en de uitvoering van een gemeentelijk fonds voor leefbaarheid? PARTICIPATIE CODICIL Ga en blijf in gesprek.

59 NICOLE Markslag Ministerie BZK/ B&I/ Interactie Mijn belangrijkste inzicht van vandaag: Het belang van ruimte! Voor ideeën, initiatieven, innovatie en het gebruik van netwerkbijeenkomsten als deze :-) YES! WE CONNECT Project: Democratie onder de Loep Vraag: Tegen welke dilemma s loop jij aan met vormen van doe-democratie, initiatieven, het maken van verbindingen in de samenleving etc.?

60 ROEL Heij Gemeente Berkelland Mijn belangrijkste inzicht van vandaag: Participatie: het gaat om mijn eigen taal waarmee ik in gesprekken de aansluiting zoek met betrokkenen. Er groeit een gemeenschappelijke taal als we samen in gesprek en aan de slag gaan. YES! WE CONNECT Project: Vernieuwd bestuur / Overheidsparticipatie Vraag: Ik zoek (mijn eigen?) nieuwe inspirerende taal die inwoners en bestuurders verbindt om elkaars leefwerelden te verbinden. Taal die uitnodigd om te ontmoeten en samen te werken. PARTICIPATIE CODICIL Ik heb een opgave, wat is jouw ambitie? Inwoner centraal tenzij het niet kan (cq de verantwoordelijkheid elders moet liggen). Eerst aansluiting, dan invulling. Faciliteer waar nodig/gewenst met professionals. INNOVATION GAME: Dans van de Democratie

61 RON v.d. Ende Ministerie van BZK YES! WE CONNECT Project: DGBK - Burgerschap + Informatie Vraag: Continue op zoek naar tips en trucs om de doedemocratie verder te versnellen, verbreden en verdiepen. PARTICIPATIE CODICIL Vanuit BZK (de overheid) faciliteren, verbinden, communiceren met als doel DOE-DEMO te versnellen, verbreden en verdiepen op alle niveau s.

62 SÉBASTIAN Duchène Kracht in NL Mijn belangrijkste inzicht van vandaag: Er is nog ontzettend veel te winnen. En het begint bij het gesprek, bij de vraag. YES! WE CONNECT Project: MAEXchange Vraag: Ik ben op zoek naar interessante maatschappelijke initiatieven, die hun maatschappelijke waarde zichtbaar willen maken in de MAEXchange. En partijen (bedrijven, fondsen, individuen,... die mee willen werken aan het verder ontwikkelen van dit instrument. PARTICIPATIE CODICIL Ik ben bereid tot veel, maar dat zijn dingen die op mijn pad moeten komen. INNOVATION GAME: De leuke mannen

63 THEO van Bruggen Mijn Gaasterland Mijn belangrijkste inzicht van vandaag: Ook participtie-ambtenaren (bestaan die nog?) denken soms nog erg vanuit de oude structuren. YES! WE CONNECT Project: G1000 Vraag: Hoe krijg ik een G1000 in onze landelijke omgeving van de grond en vind ik middelen voor zover nodig? PARTICIPATIE CODICIL Wat heb ik te bieden aan de samenleving mijn talenten (organisatietalent bv) mijn enthousiasme mijn netwerk in duurzaamheidsland

64 Team Blauw

65

66

67

68 ANNE Braakman

69 ANNE-MARIE van Oers Gemeente s Hertogenbosch a.vanoers@s-hertogenbosch.nl Mijn belangrijkste inzicht van vandaag: Leven door te doen, stapsgewijs ontwikkelen en experimenteren. -> want niemand weet de antwoorden al! YES! WE CONNECT Project: Procesleider Co-creatie Dagactiviteiten. Vraag: Wie heeft tips/ervaringen in het sturen of vormgeven van co-creatieprocessen? (m.n. in het sociale domein) PARTICIPATIE CODICIL Hoe wil jij participeren? INNOVATION GAME: Droomklub.

70 CATRINUS Egas Bureau aanz Mijn belangrijkste inzicht van vandaag: Doe-democratie is vooral doen in een setting van kleine deelprocessen en verbinding daartussen. YES! WE CONNECT Wie heeft ervaring/ info over de rol van kunst en cultuur bij samenlevingsontwikkeling en kan mij daarbij adviseren? PARTICIPATIE CODICIL Uitnodigen tot democratische ervaring aan alle burgers, op basis van hun autonome beschikking en volgens principe van asynchrone reciprociteit. INNOVATION GAME: Veilige verandering.

71 CHRISTINE Kuiper Movisie

72 ELS Tieman Ministerie van BZK

73 ERIC Kaarsemaker Gemeente Purmerend

74 HELEEN van Praag Ideeënbrouwerij YES! WE CONNECT Wie wil meer leren over lokale comunitybuilding via eenvoudige methode?

75 JAAP Ikink NHL Hogeschool Leeuwarden Mijn belangrijkste inzicht van vandaag: Doe-democratie gaat niet vanzelf. Duurzaamheid staat voorop. INNOVATION GAME: Blue Apple.

76 JAAP Drooglever Ministerie van BZK PARTICIPATIE CODICIL Democratische ervaring. Asynchrone reciprociteit. Vraag aan alle burgers. Autonome beschikking. INNOVATION GAME: Veilige veranderaars

77 Karin van den Arend

78 NIES Medema Jonge Sla PARTICIPATIE CODICIL In talentontwikkeling. Als stimulans om deel te nemen. Vergelijkbaar met maatschappelijke stage. INNOVATION GAME: Droomklub.

79 ROELIEN Heemsbergen Vereniging van Griffiers Mijn belangrijkste inzicht van vandaag: Er is niet 1 oplossing! PARTICIPATIE CODICIL Bevorderen dialoog tussen iedereen. Inzet van mijn passie en deskundigheid. Bevorderen culturele activiteiten voor iedereen! INNOVATION GAME: Droomklub.

80 RUUD Leeijen Gemeente Tilburg Mijn belangrijkste inzicht van vandaag: Niet praten, maar doen! YES! WE CONNECT Project: Houding & gedrag ambtenaar in doe-democratie. Vraag: Wie kan mij helpen in het formuleren van de gewenste houding van ambtenaren in de doe-democratie? PARTICIPATIE CODICIL Codicil past niet, maar als dan: Uitnodiging democratische ervaring. Vraag alle burgers. Autonome beschikking. Asynchrone reciprociteit. INNOVATION GAME: Veranderen is veilig.